Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдары
ЖШС Каспий өңірі Болашақ колледж
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Бастауыш сынып оқушылырының креативті ойлауды дамытудың жолдары.
Пәні: Педагогика
Орындаған: Қонысбаева Ж
Тобы: Ноо-18
Қабылдаған: Орынбасарқызы Ж
Ақтау 2022 жыл
Курстық жұмысқа тапсырма
Студенттің аты - жөні : Қонысбаева Жанар.
Тобы: НОО - 18
Тақырыбы: Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдары.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 - Тарау. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың мазмұны, оның қалыптасу жəне жүзеге асу жолдары
0.1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың теориялық негіздері ... ... ... ... ... ...
1.2. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын дамыту жолдары ... ..
1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- Тарау . Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдары бойынша тəжірибелік əдіс - тəсілдер
2.1. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын анықтау ... ... ... .
2.2. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлау қабілетінің дамуының жағдайларын іске асыру ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайдаланылған əдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . .
Берілу уақыты:
Тапсырылған уақыты:
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Еліміздің егемен алып, тəуелсіздіктің даңғыл жолына түсуі, саяси əлеуметтік өміріміздің басты буыны - білім саласына да көптеген өзгерістер алып келді. Педагогика ғылымында мектеп мəселесіне арналған жалпы педагогикалық əдістемелік зерттеулер əлі де жеткіліксіз болуда. Сондықтан мектептегі оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, қалыптастыруда кездесетін қиыншылықтарды жеңе білу педагогтардың тікелей жұмысына байланысты. Сондықтан мұғалім де сабаққа дайындалу кезінде əр оқушының ерекшелігін ескере отырып, жеке берілетін тапсырмалар жүйесін əр оқушының белсенділігі мен қабілетіне қарап, мұқият беру керек. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруда П. П. Блонскийдің сөзімен айтқанда " бала білім мен толтырылатын бос ыдыс емес, ол - жануға тиісті шырақ. Ұстаз шырақшы ғана.." деген болатын. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық жұмысы тек өзіне ғана болып табылатын, субъективті жаңалық болып табылады.
Білім алуға барлық балалардың құқығы бар және де білім алуда өз ерекшелігімен көзге түсетін барлық балалардың әлеуметтік ортаға бейімделуі оның мектеп қабырғасында алған біліміне тікелей байланысты. Мектеп қабырғасынан алған білімі - балаға болашақта өз орнын тауып, барлық мүмкіндіктерді қолданып, алға қойған мақсатын жүзеге асыра алу кепілі болып табылады. Жалпы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыру қазір басты мәселелердің бірі болып табылады. Ойлау процесі адамның іс әрекетін реттейді. Жəне кез келген әрекет ойлау қабілетісіз жүзеге аспайды. Сондықтан, баланың ойлау қабілетін дамытуда маңызды рөл болып отыр. Соның ішінде баланың креативті ойлау қабілетін дамыту жан - жақты қаралуы тиіс. Креативтілік ағылшынның " Creativity" сөзінен аударғанда шығармашылық деген мағынаны білдіреді. Ғылымда креативтілікті анықтауда төрт бағыт жүреді: 1) Ол шығармашылық процесс; 2) Ол жаңа идеяны құрумен байланысты əрекет нəтижесі, яғни шығармашылық өнім; 3) Интеллектуалдық немесе шығармашылық қабілет; 4) Креативтілік - тұлғаның мінез - құлық ерекшелігі. Бұл дегеніміз креативті ойлау оқушының шығармашылық қабілетімен тығыз байланысты болады деген сөз. Бұл мəселе Л.В.Занков, Д.Б.Богоявленская, П.Я.Гальперин, В.В.Давыдов, А.Н.Леонтьев т.б еңбектерінде көрініс тапқан.
Зерттеудің объектісі: бастауыш сынып оқушылары.
Зерттеу мəні: бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлау қабілетін қалыптастыру, дамыту жолдарын қарастыру.
Зерттеудің мақсаты: бастауыш сынып оқушыларыныңкреативті ойлауды дамытудың теориялық түрде анықтама беру жəне тəжірибе арқылы тексеру.
Зерттеудің міндеттері: Бастауыш сынып оқушыларын креативті ойлау қабілеті дамуының ерекшеліктерін анықтау. Эксперимент арқылы бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын дамыту жағдайларының тиімділігін тексеру.
1 - Тарау. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың мазмұны, оның қалыптасу жəне жүзеге асу жолдары
1.1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың теориялық негіздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Креативті ойлау дегеніміз - əр істі бастамас бұрын жеке тұлғаның сол əрекет туралы ақпараттарды кеңінен ойлап, соған қатысты идеялар ойластыру, елестерді қиялдау, олардың басын өз білімімен біріктіре отырып, өзгеге ұқсамайтын жаңа туындыны дүниеге əкелу. К.Спирмен креативтілікті адамзаттың ойының күші ретінде есептесе, Е.Торренстің ойынша, креативтілік бұл арнайы емес, өнімді ойлау, жеке сипаттарға жүгінетін жалпы қабілет деп түсіндіреді. Кеңес психологиясында креативтілік адамның шығармашылық мүмкіндігі ретінде, адамның əлеуметті маңызды шығармашылық белсенділік айқындай алу қабілетін қамтамасыз ететін адамның тұрақты əрі ерекше құралы ретінде қарастырылған. [ 1, 3 - б ]. Кейбір авторлар " тұлғаның кəсібилігі" деген ұғым енгізді. Оның көмегімен тұлғаның қарым - қатынасы адам қасиеттері мен кəсіби іс - əрекеттің жүзеге асырылуы деп қарастырылды. Яғни, кəсіби түрткі мықты, тұрақты болған сайын, кəсібиліктің көрсеткіштері де жоғары болады. Жəне шығармашылық тұлғаның қалыптасуына ішкі жəне сыртқы шарттарға да байланысты болады. Сөйтіп, шығармашылыққа деген жаңа тұжырымдамалық бағдарлар, шығармашылыққа дайындық түрлерін, факторларын, өлшемдерін ажырату бұл категорияның көп қырлы сипат алғанын көрсетеді. Шығармашылық қазіргі заман адамының өмірдегі əрекетінің маңызы бола бастады. Қоғам өзінің даму тарихында адамзат мəнін толық ашып, жүзеге асыратын орасан зор мəлімет жинақтады. Шығармашылық қабілеттерді дамыту бұрын да білім берудің мақсатты қондырғысы ретінде қарастырылған. Бірақ, бұның өз мақсатына жетпеу себебі білім беру жүйесінің тұлғаның шығармашылық əлеуетін басып тастауында болды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу пəніне байланысты қарастырылатын педагогикалық құбылысты жүйелі түрде қарастыру керек. Мұндай əдістемелік бағдар педагогикада креативтіліктің бүкіл процессуалды кешенділігін қарастыруды талап етеді. Яғни, ғылым негіздерін тану процесі мен қарама - қайшылық негізіндегі жаңа идеалардың туындауының ( ішкі жəне сыртқы ) бастапқы сатысынан педагогтың шығармашылық гүлдену кезеңіндегі тұлғалық жəне əлеуметтік нəтижесіне дейінгі аралықты қамтиды. [ 2, 40 - б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикада креативтілік проблемасындағы күрт өзгеріс 60 - 70 - жылдары басталды. Шығармашылық пен жұмыс істейтін педагог жаңашылдар пайда болды. Одардың білім берудегі инновациялық жүйесі басылып, радио, теледидар бойынша жаңа əдістер насихаттала бастады. Креативтілік тұлғаның аса маңызды интеллектуалдық - эвристикалық сапасы ретінде ғана емес, бағалы тұлғалық көп деңгейлі білім беру деп түсіндіріледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Креативтілік адамның рухани жəне тұлғаның шығармашылық өзіндік даму шартының ажырамас бөлігі ретінде бағалы тұлғалық саналы категориясы. Ол оның өзіндік көкейкестілігінің айтарлықтай резерві болып табылады. Креативтілік тұлғаның білімінің жан - жақтылығы мен қабылдауы, мəселелерге сезімталдығы, жаға идеяларды қабылдауға икемділігі мен жаңаны құру мақсатында тұрақтап қалған стереотиптерді өзгертіп, өмірлік проблемалардың күтпеген жəне кездейсоқ шешімін табумен айқындалады. Креативтілік тұлғаның саналы жəне бейсаналы феномендарының психикасын зерттеу, өзін - өзі тану мен өзіндік сана сатыларын айқындау қажеттіліктеріне əкеліп соғады. [ 3, 24 - б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлау қабілеттерін дамыту шарттары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Адамның барлық нағыз адамдық қасиеттері өз өміріне тілім - тəрбие нəтижесінде қалыптасады. Бастауыш сыныптарда оқыту барысында балалардың таным процестерін дамытуға, олардың тіл байлығын жəне өз ойын сөйлеу арқылы басқаларға жеткізу тəсілдерін қолдаудың ойлау процесін қалыптастыруға қосатын үлесі өте үлкен. Қазіргі бастауыш мектеп бағдарламасы барлық таным процестерді жедел дамыту жолдарын ескере отырып жасалған оқулықтар мазмұны ойлауды дамытуға үлкен үлесін қосады. Дегенмен осы проблеманы шешу үшін əр мұғалім ойлау қабілетінің ерекшеліктерін, оны дамыту жолдарын толық түсінуі қажет. Мида болып отыратын үздіксіз ойлау мен оның жемісі ұғымдар мен сөйлемдерде бір емес. Мəселенің шешілуі адам басында реттеліп отырады. Сондықтан ойлау туралы зерттеулер, олардың процесс күйін емес, ойлау қалайша жүзеге асып, реттеліп отыруы үшін қандай шаттар қажет екенін тексеруге арналған. [ 3, .28 - б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жас бала үшін мəселені шешудің бірінші құралы - оның практикалық іс - əрекеті. Бала мəселені шешу үстінде өзіне берілген затпен тікелей іс - əрекет жасайды. Мұның мəнісі шешілуге тиісті нəрсенің көрнекті түрде берілуінде жəне практикалық іс - əркетінің қатысуымен шешілуінде ойлаудың осы сатысындағы маңызды ерекшеліктерінің бірі - сөздік өрнектер арқылы ойлау болып табылады, тіпті жас баланың ойы ең " ақылды" деген маймылдың ойлауынан түбегейлі айырмашылығы да осы арада. Ойлаудың ерекшелігі - қорытындылардың қисындылығында, олардың шындыққа сай дəлелдерінде. Ойлауға түскен құбылыс көз жетерліктей етіп нақты түсіндіріледі, себептері мен салдары қатесіз анықталады. Ұғымдар арасындағы байланыстар мен қатынастар ойлау жолымен ашылады. Ал ойлау танымның жоғарғы сатысы. Оның айрықша ерекшелігі - сөзбен тығыз байланысты. Ойлау мен сөзлеу органикалық бірлікте болады. Ой шындығы тіл арқылы беріледі. Шындықтағы себеп салдарлық байланыстар тəжірибеде танылып, белгілі тілдік формалармен аталады. Адам дүние құбылыстарын тани отырып, оларды бірінші жəне екінші сигналдық жүйелер арқылы бейнелеп, түрлі сөздермен өрнектейді. Əрбір қабылданатын зат, құбылыстың белгісі, қозғалысы, күйі не қатынасын сөзбен атай отырып, адам оларды жалпылайды. Ойлау арқылы заң, ереже түйінделеді. Фактілер қорытындылады. Электронды күрделі механизмдерлі пайдалана отырып, тікелей қабылдауға болмайтын құбылыстардың мəн - жайын танып біледі. Ойлау шындық жанама жолмен танылады. Бастауыш сынып оқушыларының ойлауы нақтылы болмағандықтан, олар көп нəрселерлі өз қалпында түсінуге бой ұрады. Бастауыш сынып оқушыларының оқыту процесінде психикалық даму дəрежесіне қарай белсенділіктің бірнеше түрі қалыптасып дамиды: қимыл, сөйлеу, таным, ойлау, өзін - өзі тəрбиелеу т.б.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мұғалімнің міндеті - оқыту процесінде бастауыш сынып оқушысының ой əркетін қалыптастыру. Осыған орай оқушы оқыту процесінде, əрбір сабақта өзінің оқу іс - əрекетінің мақсат - міндеттерін анықтап, соларды іске асырудың нақты тəсілдері мен амалдарын қолданып, өзін - өзі бақылап отыруға үйренуге тиіс. Егер де сабақтарда бастауыш сынып оқушысының бойында танымдық белсенділік пайда болған жағдайда оқушыларда ақыл - ой қабілеттерінің мынадай элементтері дамиды: зеректілік, зейінділік, байқағыштық, ойлау мен сөйлеу дербестігі т.б. Бастауыш сынып оқушысының оқыту процесіндегі өздігінен жасайтын түрлі оқу жұмыстары ойлау əрекетінің тиімді амал - тəсілдерін қалыптастырады. Амалдарды қолдану арқылы оқушы материалдың мазмұнын еркін меңгеріп, материалды баяндау мазмұнын өзінше өзгертіп айтып беруге шамасы келеді. Міне осындай жағдайда ғана балада білімге деген қажеттілік, талпыныс, қызығу, танымдық белсенділік қалыптасады. Оқыту процесі өзіне екі міндет қояды: біріншіден, балаларға білім беру, екіншіден, оларды жан - жақты даыту. Ақыл - ой дамуы танымдық қабілеттердің дамуы мен адамның гармониялық дамуының құрамдас бөлігін құрайды. Оқыту процесіндегі іс - əрекет өзіне екі міндет қоя отырып, ойлау əрекетінің дамуын көрсететін белгілерді анықтау педагогикалық психологияның тағы бір маңызды мəселелерінің бірі болып табылады. Осы белгілерді көрсететін ойлау ерекшеліктері мəселелі тапсырмаларды шешуде жүзеге асатын ойлау операцияларынан көрінеді. Тапсырманы шешуде ойлау іс - əрекетінің тəуелсіздігі ақыл - ой дамуының мəнді көрсеткішін береді. Бастауыш сынып оқушысының ойлау іс- əркетінің дамуын зерттеу, оларды интеллектуалды іс - əрекеттің жаңа тəсілдерін қалыптастыру - ең өзекті мəселелердің бірі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушысының ойлауын дамытуда мектептегі оқу - тəрбие процесі шешуші рөл атқарады. Бала ойлауын дамыту үшін мұғалім тиісті жұмыстар жүргізіп отыруы тиіс. Ой тəрбиесі адамның психологиясын жан - жақты етіп тəрбиелеумен ұштасып жатады. Таным əрекетінің бірі қабылдау. Тілдік мəліметтерді жəне жазылымдағы қатысымдық тұлғаларды ұғыну қабылдаудан басталады. Тілді меңгеру барысында тіл үйренугі есту, көру, сезу дыбыстарды, сөздерді, сөйлемді қабылдауға үйренеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақ халқының бай тəжірибесінде көптеген оқу процесінде қолданылатын ойындар, өлеңдер, мақал - мəтелдер, жаңылтпаштар т.б ауыз əдебиет туындылары бар. Олардың терең мазмұны балалардың тіл байлығы мен ой өрісін дамытып, сонымен қатар барлық қабілетін дамытуға үлкен үлесін қосады. Осы материалды іріктеп алып, оны тақырыпқа байланысты қолдану - оқыту барысында оқушылардың ойлау процесін дамыту проблемасын шешудің тиімді жолы болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазіргі уақытта шығармашылықтың интеллекпен қатыстылығының үш негізгі тұғыры бар. Біріншісі пікірге сай, А.Танненбаум мұндай шығармашылық қабілет жоқ, ал интеллектуалдық дарындылық қажет, бірақ тұлғаның креативті белсенділігі жеткіліксіз жағдайда деген тұжырым айтады. Шығармашылық мінез - құлық қозғағыштары мотивация, құндылықтар жəне кейбір түлғалық сипаттар болып табылады деп санайды. [ 4 ]. Екінші пікірді ұстанушылар шығармашылық қабілет ( креативтілік ) фактор интелектісіне тəуелсіз өзінше деп санайды. Яғни интеллект даму деңгейі мен креативтілік деңгейінің арасында өзара байланыс болса, ол өте мəнді емес деген пікірді Дж. Гилфорд ұстанады. [ 5, 156-158 б ]. Соңғылары, Д.Векслер интеллект дамуының жоғары деңгейі жоғары деңгейлі креативтілік қабілетті болжайды жəне керісінше деген тұжырымды ұстанады. [ 6, 33 б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын дамыту жолдары
Бастауыш сынып оқушыларын креативті ойлауын дамыту үшін алдымен мұғалім талапқа сай кəсіби маман бола білуі керек. Педагог мамандық талаптарына сай кəсіби білімінің негізінде: педагогикалық мақсат қойып, соған сай əрекет етуі, мектеп дидактикасын, психология- педагогикалық ғылым саласындағы жаңа жетістіктерді, оқыту технологияларын, оқыту құралдарын, АКТ, білім алушыларды зерттеуді, білімнің сабақтастығын, кірігу механизмдерін, оқытудың əдіс - тəсілдерін, мектеп педагогикасының жалпы ерекшеліктері мен мазмұнын, гуманистік педагогика негіздерін, тілдік құзыреттілікті дамыту, т.б оқыту мен тəрбиелеудің бссшылыққа алады. Сондай - ақ мынадай дағдыларды қалыптастыруы тиіс: педагогикалық тактика, педагогикалық этика, педагогикалық шеберлік пен педагогика идеяларына жəне жалпы адами құндылықтарының баулиды, ерекше білім қажеттілігі бар тұлғаға педагогикалық бағдар, қолдау көрсетеді т.б. [ 7, 3 - б ]. Педагогикалық технологияларды қолдануына байланысты педагогтардың іс - əрекетінің түрлері: педагог-қолданушы; педагог-əрекетші; педагог-жасаушы болып табылады. Педагогикалық технологияларды меңгеру педагогикалық шеберлікті қажет етеді.
Педагогикалық шеберлік дегеніміз: 1) тəрбиелеу мен оқыту өнері, оқу - тəрбие жұмысының барлық түрлерін білім алушылардың дүниетанымы мен қабілеттеріінің жан - жақты дамуына бағыттау. Бұл өнерге өз мамандығын шексіз сүйетін, жан қалауымен жұмыс жасайтын, балаларға деген иахаббаты шексіз педагогтың ғана қолы жетеді. 2) оқушылардың оқу - танымдық іс - əрекетін тиімді басқару мен мақсатты түрде педагогикалық ықпал ету педагогтың шығармашылық іс - əркеті арқылы іске асады. Жас ұрпақты оқыту мен тəрбиелеу өнерін үнемі жетілдіріп отыратын педагогикалық іс - əрекеттің жоғары деңгейі. 3) балалардың өз бетімен ашылуына жол табу, олардың ойлау қабілеттерін дамытып, талантты да дарынды балаларды оқуту т.б. [ 7, 21 - б ].Креативті ойлаудың сипаттамасы:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ерекше идеяларларды табады, ойлап шығарады;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зияткерлік пайымдауы мен қиялы дамыған;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ерекше мəтіндер құрайды, жаңалық ойлап шығарады;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Болашақты ойлағанды жақсы көреді;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ерекше түсінік қалыптастырады, ерекше нəрселерді іздейді;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Эстетикалық қасиеттерді түсінетінін көрсете біледі, əзілшіл;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Басқа біреу сияқты болуға қорықпайды;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаңа идеяларға сынақ жүргізуге жəне қателесуге тəуекел етуге дайын болады. [ 7, 333 - б ].
Осылайша оқушы креативті ойлау қабілеттерін дамытып, қалыптастырады. Яғни, баланың талапты, ынталы, креативті, білімді, қоғамдық көшбасшы болуы үшін мұғалімнің педагогикалық шеберлігі аса жоғары бола білуі керек.
Ендеше бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдарын қарастырайық. Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшелігіне байланысты олардың креативті ойлауын дамыту үшін жеңіл əдіс - тəсілдерді қарастыратын боламыз.
Санамақтарда балалардың тақпақты нақышына келтіріп оқу дағдысы қалыптасады. Осы сияқты санамақтар, қызықты орындалатын əуендер, тіпті адамдардың өзара қарым - қатынасында кездесетін қызықты əңгімелері жылдам, тез есте сақталады. Оны балаларөздерінің күнделікті ойындарында қызығап сүйіспеншілікпен қайталайды. Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне байланысты осындай санамақтар мен қаламақтар мазмұны оларға өте жақын, түсінікті. Олар балалардың ой өрісін, тілін тез дамытуға икемді болады. Сонымен қатар ойындарға қатысу арқылы балалардың мінез - құлқы сыйысымды болып, қарым - қатынас мəдениетін меңгереді, əдептілікке, басқалармен санасуға, тіл алғыштыққа баулиды. Ойын кейіпкерлеріне қарап, жақсы мен жаманды ажыратуға мүмкіндік береді. Халық ойындарының көптеген түрлерін сабақтан тыс уақытта, үзіліс кездері ұйымдастыруға, қолдануға мүмкіншілік өте мол. Сондықтан бастауыш сынып оқушылары өмірінде осы ұлттық ойян түрлері үлкен орын алуы тиіс. Ойындар мен қатар халық шығармалары туындыларының бірі жұмбақтарды қолдану балаларды аңғарымпаздылыққа, тапқырлыққа, зеректілікке тəрбиелейді. Жұмбақтар - халықтық шығармаларының ішінде үлкен орын алады. Жұмбақтардың шешімін айту ақыл - ойын, ой - өрісін дамытып, ойлаған іс - əрекеттің шешімін тауып, мүддесіне жетуге үйретеді. Жұмбақтар бала үшін өте қызықты құпия. Ол баланың ұшқын ойын іске, əрекетке қарай баулиды. Жұмбақтар өмірде кездесетін шаруашылық кəсіпке байланысты, тіршілікке қажетті, адам көңіл аударатын заттарды қамтиды.
Диагностикалық зерттеу жұмыстарының қорытындысын ескере отырып, оқушыларға коррекциялық түзету жұмыстары жүргізіледі. Коррекциялық түзету жұмыстары арқылы баланың есте сақтау қабілеті процесін одан əрі дамуына, жақсы жұмыс жасауына ықпал ете аламыз. Коррекциялық жұмысқа біз тренингтер қолданамыз.
Тренинг - білімді дамыту немесе адамды оқытуда жоспарланған жағдайға жүйелі күш салу арқылы орындау. Жұмыс жағдайында тренинг адамның бір немесе бірнеше əрекет түрлерін нəтижелі орындауынан білім мен дағдыны меңгеру мүмкіншілігіне бағытталады. Тренингтік жаттығулар кейбір жағдайларда тұлғалық өзгеруге түрткі қызметін атқарады. Өзіндік сана тұлғаның даму процесін жанама түрде жəне мазмұндау арқылы қарым - қатынас үйлесімділігін орнатып жəне қарым - қатынастағы қиындықтардың себебін ұғыну динамикасына ықпал жасайды. Тренинг барысында мынадай жағдайларға да дайын болуы тиіс, олар: ыза, қатты, дауыс, дөрекілік, өзімшілдік, қатыспаушылық, қажетсіз күлкі, ынтасыздық, шыдамсыздық немесе " сөзге керісу" , қажетсіз сөзге араласу; тыныштық, ... жалғасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Бастауыш сынып оқушылырының креативті ойлауды дамытудың жолдары.
Пәні: Педагогика
Орындаған: Қонысбаева Ж
Тобы: Ноо-18
Қабылдаған: Орынбасарқызы Ж
Ақтау 2022 жыл
Курстық жұмысқа тапсырма
Студенттің аты - жөні : Қонысбаева Жанар.
Тобы: НОО - 18
Тақырыбы: Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдары.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 - Тарау. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың мазмұны, оның қалыптасу жəне жүзеге асу жолдары
0.1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың теориялық негіздері ... ... ... ... ... ...
1.2. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын дамыту жолдары ... ..
1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- Тарау . Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдары бойынша тəжірибелік əдіс - тəсілдер
2.1. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын анықтау ... ... ... .
2.2. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлау қабілетінің дамуының жағдайларын іске асыру ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайдаланылған əдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . .
Берілу уақыты:
Тапсырылған уақыты:
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Еліміздің егемен алып, тəуелсіздіктің даңғыл жолына түсуі, саяси əлеуметтік өміріміздің басты буыны - білім саласына да көптеген өзгерістер алып келді. Педагогика ғылымында мектеп мəселесіне арналған жалпы педагогикалық əдістемелік зерттеулер əлі де жеткіліксіз болуда. Сондықтан мектептегі оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, қалыптастыруда кездесетін қиыншылықтарды жеңе білу педагогтардың тікелей жұмысына байланысты. Сондықтан мұғалім де сабаққа дайындалу кезінде əр оқушының ерекшелігін ескере отырып, жеке берілетін тапсырмалар жүйесін əр оқушының белсенділігі мен қабілетіне қарап, мұқият беру керек. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруда П. П. Блонскийдің сөзімен айтқанда " бала білім мен толтырылатын бос ыдыс емес, ол - жануға тиісті шырақ. Ұстаз шырақшы ғана.." деген болатын. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық жұмысы тек өзіне ғана болып табылатын, субъективті жаңалық болып табылады.
Білім алуға барлық балалардың құқығы бар және де білім алуда өз ерекшелігімен көзге түсетін барлық балалардың әлеуметтік ортаға бейімделуі оның мектеп қабырғасында алған біліміне тікелей байланысты. Мектеп қабырғасынан алған білімі - балаға болашақта өз орнын тауып, барлық мүмкіндіктерді қолданып, алға қойған мақсатын жүзеге асыра алу кепілі болып табылады. Жалпы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыру қазір басты мәселелердің бірі болып табылады. Ойлау процесі адамның іс әрекетін реттейді. Жəне кез келген әрекет ойлау қабілетісіз жүзеге аспайды. Сондықтан, баланың ойлау қабілетін дамытуда маңызды рөл болып отыр. Соның ішінде баланың креативті ойлау қабілетін дамыту жан - жақты қаралуы тиіс. Креативтілік ағылшынның " Creativity" сөзінен аударғанда шығармашылық деген мағынаны білдіреді. Ғылымда креативтілікті анықтауда төрт бағыт жүреді: 1) Ол шығармашылық процесс; 2) Ол жаңа идеяны құрумен байланысты əрекет нəтижесі, яғни шығармашылық өнім; 3) Интеллектуалдық немесе шығармашылық қабілет; 4) Креативтілік - тұлғаның мінез - құлық ерекшелігі. Бұл дегеніміз креативті ойлау оқушының шығармашылық қабілетімен тығыз байланысты болады деген сөз. Бұл мəселе Л.В.Занков, Д.Б.Богоявленская, П.Я.Гальперин, В.В.Давыдов, А.Н.Леонтьев т.б еңбектерінде көрініс тапқан.
Зерттеудің объектісі: бастауыш сынып оқушылары.
Зерттеу мəні: бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлау қабілетін қалыптастыру, дамыту жолдарын қарастыру.
Зерттеудің мақсаты: бастауыш сынып оқушыларыныңкреативті ойлауды дамытудың теориялық түрде анықтама беру жəне тəжірибе арқылы тексеру.
Зерттеудің міндеттері: Бастауыш сынып оқушыларын креативті ойлау қабілеті дамуының ерекшеліктерін анықтау. Эксперимент арқылы бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын дамыту жағдайларының тиімділігін тексеру.
1 - Тарау. Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың мазмұны, оның қалыптасу жəне жүзеге асу жолдары
1.1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың теориялық негіздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Креативті ойлау дегеніміз - əр істі бастамас бұрын жеке тұлғаның сол əрекет туралы ақпараттарды кеңінен ойлап, соған қатысты идеялар ойластыру, елестерді қиялдау, олардың басын өз білімімен біріктіре отырып, өзгеге ұқсамайтын жаңа туындыны дүниеге əкелу. К.Спирмен креативтілікті адамзаттың ойының күші ретінде есептесе, Е.Торренстің ойынша, креативтілік бұл арнайы емес, өнімді ойлау, жеке сипаттарға жүгінетін жалпы қабілет деп түсіндіреді. Кеңес психологиясында креативтілік адамның шығармашылық мүмкіндігі ретінде, адамның əлеуметті маңызды шығармашылық белсенділік айқындай алу қабілетін қамтамасыз ететін адамның тұрақты əрі ерекше құралы ретінде қарастырылған. [ 1, 3 - б ]. Кейбір авторлар " тұлғаның кəсібилігі" деген ұғым енгізді. Оның көмегімен тұлғаның қарым - қатынасы адам қасиеттері мен кəсіби іс - əрекеттің жүзеге асырылуы деп қарастырылды. Яғни, кəсіби түрткі мықты, тұрақты болған сайын, кəсібиліктің көрсеткіштері де жоғары болады. Жəне шығармашылық тұлғаның қалыптасуына ішкі жəне сыртқы шарттарға да байланысты болады. Сөйтіп, шығармашылыққа деген жаңа тұжырымдамалық бағдарлар, шығармашылыққа дайындық түрлерін, факторларын, өлшемдерін ажырату бұл категорияның көп қырлы сипат алғанын көрсетеді. Шығармашылық қазіргі заман адамының өмірдегі əрекетінің маңызы бола бастады. Қоғам өзінің даму тарихында адамзат мəнін толық ашып, жүзеге асыратын орасан зор мəлімет жинақтады. Шығармашылық қабілеттерді дамыту бұрын да білім берудің мақсатты қондырғысы ретінде қарастырылған. Бірақ, бұның өз мақсатына жетпеу себебі білім беру жүйесінің тұлғаның шығармашылық əлеуетін басып тастауында болды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу пəніне байланысты қарастырылатын педагогикалық құбылысты жүйелі түрде қарастыру керек. Мұндай əдістемелік бағдар педагогикада креативтіліктің бүкіл процессуалды кешенділігін қарастыруды талап етеді. Яғни, ғылым негіздерін тану процесі мен қарама - қайшылық негізіндегі жаңа идеалардың туындауының ( ішкі жəне сыртқы ) бастапқы сатысынан педагогтың шығармашылық гүлдену кезеңіндегі тұлғалық жəне əлеуметтік нəтижесіне дейінгі аралықты қамтиды. [ 2, 40 - б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикада креативтілік проблемасындағы күрт өзгеріс 60 - 70 - жылдары басталды. Шығармашылық пен жұмыс істейтін педагог жаңашылдар пайда болды. Одардың білім берудегі инновациялық жүйесі басылып, радио, теледидар бойынша жаңа əдістер насихаттала бастады. Креативтілік тұлғаның аса маңызды интеллектуалдық - эвристикалық сапасы ретінде ғана емес, бағалы тұлғалық көп деңгейлі білім беру деп түсіндіріледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Креативтілік адамның рухани жəне тұлғаның шығармашылық өзіндік даму шартының ажырамас бөлігі ретінде бағалы тұлғалық саналы категориясы. Ол оның өзіндік көкейкестілігінің айтарлықтай резерві болып табылады. Креативтілік тұлғаның білімінің жан - жақтылығы мен қабылдауы, мəселелерге сезімталдығы, жаға идеяларды қабылдауға икемділігі мен жаңаны құру мақсатында тұрақтап қалған стереотиптерді өзгертіп, өмірлік проблемалардың күтпеген жəне кездейсоқ шешімін табумен айқындалады. Креативтілік тұлғаның саналы жəне бейсаналы феномендарының психикасын зерттеу, өзін - өзі тану мен өзіндік сана сатыларын айқындау қажеттіліктеріне əкеліп соғады. [ 3, 24 - б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлау қабілеттерін дамыту шарттары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Адамның барлық нағыз адамдық қасиеттері өз өміріне тілім - тəрбие нəтижесінде қалыптасады. Бастауыш сыныптарда оқыту барысында балалардың таным процестерін дамытуға, олардың тіл байлығын жəне өз ойын сөйлеу арқылы басқаларға жеткізу тəсілдерін қолдаудың ойлау процесін қалыптастыруға қосатын үлесі өте үлкен. Қазіргі бастауыш мектеп бағдарламасы барлық таным процестерді жедел дамыту жолдарын ескере отырып жасалған оқулықтар мазмұны ойлауды дамытуға үлкен үлесін қосады. Дегенмен осы проблеманы шешу үшін əр мұғалім ойлау қабілетінің ерекшеліктерін, оны дамыту жолдарын толық түсінуі қажет. Мида болып отыратын үздіксіз ойлау мен оның жемісі ұғымдар мен сөйлемдерде бір емес. Мəселенің шешілуі адам басында реттеліп отырады. Сондықтан ойлау туралы зерттеулер, олардың процесс күйін емес, ойлау қалайша жүзеге асып, реттеліп отыруы үшін қандай шаттар қажет екенін тексеруге арналған. [ 3, .28 - б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жас бала үшін мəселені шешудің бірінші құралы - оның практикалық іс - əрекеті. Бала мəселені шешу үстінде өзіне берілген затпен тікелей іс - əрекет жасайды. Мұның мəнісі шешілуге тиісті нəрсенің көрнекті түрде берілуінде жəне практикалық іс - əркетінің қатысуымен шешілуінде ойлаудың осы сатысындағы маңызды ерекшеліктерінің бірі - сөздік өрнектер арқылы ойлау болып табылады, тіпті жас баланың ойы ең " ақылды" деген маймылдың ойлауынан түбегейлі айырмашылығы да осы арада. Ойлаудың ерекшелігі - қорытындылардың қисындылығында, олардың шындыққа сай дəлелдерінде. Ойлауға түскен құбылыс көз жетерліктей етіп нақты түсіндіріледі, себептері мен салдары қатесіз анықталады. Ұғымдар арасындағы байланыстар мен қатынастар ойлау жолымен ашылады. Ал ойлау танымның жоғарғы сатысы. Оның айрықша ерекшелігі - сөзбен тығыз байланысты. Ойлау мен сөзлеу органикалық бірлікте болады. Ой шындығы тіл арқылы беріледі. Шындықтағы себеп салдарлық байланыстар тəжірибеде танылып, белгілі тілдік формалармен аталады. Адам дүние құбылыстарын тани отырып, оларды бірінші жəне екінші сигналдық жүйелер арқылы бейнелеп, түрлі сөздермен өрнектейді. Əрбір қабылданатын зат, құбылыстың белгісі, қозғалысы, күйі не қатынасын сөзбен атай отырып, адам оларды жалпылайды. Ойлау арқылы заң, ереже түйінделеді. Фактілер қорытындылады. Электронды күрделі механизмдерлі пайдалана отырып, тікелей қабылдауға болмайтын құбылыстардың мəн - жайын танып біледі. Ойлау шындық жанама жолмен танылады. Бастауыш сынып оқушыларының ойлауы нақтылы болмағандықтан, олар көп нəрселерлі өз қалпында түсінуге бой ұрады. Бастауыш сынып оқушыларының оқыту процесінде психикалық даму дəрежесіне қарай белсенділіктің бірнеше түрі қалыптасып дамиды: қимыл, сөйлеу, таным, ойлау, өзін - өзі тəрбиелеу т.б.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мұғалімнің міндеті - оқыту процесінде бастауыш сынып оқушысының ой əркетін қалыптастыру. Осыған орай оқушы оқыту процесінде, əрбір сабақта өзінің оқу іс - əрекетінің мақсат - міндеттерін анықтап, соларды іске асырудың нақты тəсілдері мен амалдарын қолданып, өзін - өзі бақылап отыруға үйренуге тиіс. Егер де сабақтарда бастауыш сынып оқушысының бойында танымдық белсенділік пайда болған жағдайда оқушыларда ақыл - ой қабілеттерінің мынадай элементтері дамиды: зеректілік, зейінділік, байқағыштық, ойлау мен сөйлеу дербестігі т.б. Бастауыш сынып оқушысының оқыту процесіндегі өздігінен жасайтын түрлі оқу жұмыстары ойлау əрекетінің тиімді амал - тəсілдерін қалыптастырады. Амалдарды қолдану арқылы оқушы материалдың мазмұнын еркін меңгеріп, материалды баяндау мазмұнын өзінше өзгертіп айтып беруге шамасы келеді. Міне осындай жағдайда ғана балада білімге деген қажеттілік, талпыныс, қызығу, танымдық белсенділік қалыптасады. Оқыту процесі өзіне екі міндет қояды: біріншіден, балаларға білім беру, екіншіден, оларды жан - жақты даыту. Ақыл - ой дамуы танымдық қабілеттердің дамуы мен адамның гармониялық дамуының құрамдас бөлігін құрайды. Оқыту процесіндегі іс - əрекет өзіне екі міндет қоя отырып, ойлау əрекетінің дамуын көрсететін белгілерді анықтау педагогикалық психологияның тағы бір маңызды мəселелерінің бірі болып табылады. Осы белгілерді көрсететін ойлау ерекшеліктері мəселелі тапсырмаларды шешуде жүзеге асатын ойлау операцияларынан көрінеді. Тапсырманы шешуде ойлау іс - əрекетінің тəуелсіздігі ақыл - ой дамуының мəнді көрсеткішін береді. Бастауыш сынып оқушысының ойлау іс- əркетінің дамуын зерттеу, оларды интеллектуалды іс - əрекеттің жаңа тəсілдерін қалыптастыру - ең өзекті мəселелердің бірі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушысының ойлауын дамытуда мектептегі оқу - тəрбие процесі шешуші рөл атқарады. Бала ойлауын дамыту үшін мұғалім тиісті жұмыстар жүргізіп отыруы тиіс. Ой тəрбиесі адамның психологиясын жан - жақты етіп тəрбиелеумен ұштасып жатады. Таным əрекетінің бірі қабылдау. Тілдік мəліметтерді жəне жазылымдағы қатысымдық тұлғаларды ұғыну қабылдаудан басталады. Тілді меңгеру барысында тіл үйренугі есту, көру, сезу дыбыстарды, сөздерді, сөйлемді қабылдауға үйренеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақ халқының бай тəжірибесінде көптеген оқу процесінде қолданылатын ойындар, өлеңдер, мақал - мəтелдер, жаңылтпаштар т.б ауыз əдебиет туындылары бар. Олардың терең мазмұны балалардың тіл байлығы мен ой өрісін дамытып, сонымен қатар барлық қабілетін дамытуға үлкен үлесін қосады. Осы материалды іріктеп алып, оны тақырыпқа байланысты қолдану - оқыту барысында оқушылардың ойлау процесін дамыту проблемасын шешудің тиімді жолы болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазіргі уақытта шығармашылықтың интеллекпен қатыстылығының үш негізгі тұғыры бар. Біріншісі пікірге сай, А.Танненбаум мұндай шығармашылық қабілет жоқ, ал интеллектуалдық дарындылық қажет, бірақ тұлғаның креативті белсенділігі жеткіліксіз жағдайда деген тұжырым айтады. Шығармашылық мінез - құлық қозғағыштары мотивация, құндылықтар жəне кейбір түлғалық сипаттар болып табылады деп санайды. [ 4 ]. Екінші пікірді ұстанушылар шығармашылық қабілет ( креативтілік ) фактор интелектісіне тəуелсіз өзінше деп санайды. Яғни интеллект даму деңгейі мен креативтілік деңгейінің арасында өзара байланыс болса, ол өте мəнді емес деген пікірді Дж. Гилфорд ұстанады. [ 5, 156-158 б ]. Соңғылары, Д.Векслер интеллект дамуының жоғары деңгейі жоғары деңгейлі креативтілік қабілетті болжайды жəне керісінше деген тұжырымды ұстанады. [ 6, 33 б ].
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын дамыту жолдары
Бастауыш сынып оқушыларын креативті ойлауын дамыту үшін алдымен мұғалім талапқа сай кəсіби маман бола білуі керек. Педагог мамандық талаптарына сай кəсіби білімінің негізінде: педагогикалық мақсат қойып, соған сай əрекет етуі, мектеп дидактикасын, психология- педагогикалық ғылым саласындағы жаңа жетістіктерді, оқыту технологияларын, оқыту құралдарын, АКТ, білім алушыларды зерттеуді, білімнің сабақтастығын, кірігу механизмдерін, оқытудың əдіс - тəсілдерін, мектеп педагогикасының жалпы ерекшеліктері мен мазмұнын, гуманистік педагогика негіздерін, тілдік құзыреттілікті дамыту, т.б оқыту мен тəрбиелеудің бссшылыққа алады. Сондай - ақ мынадай дағдыларды қалыптастыруы тиіс: педагогикалық тактика, педагогикалық этика, педагогикалық шеберлік пен педагогика идеяларына жəне жалпы адами құндылықтарының баулиды, ерекше білім қажеттілігі бар тұлғаға педагогикалық бағдар, қолдау көрсетеді т.б. [ 7, 3 - б ]. Педагогикалық технологияларды қолдануына байланысты педагогтардың іс - əрекетінің түрлері: педагог-қолданушы; педагог-əрекетші; педагог-жасаушы болып табылады. Педагогикалық технологияларды меңгеру педагогикалық шеберлікті қажет етеді.
Педагогикалық шеберлік дегеніміз: 1) тəрбиелеу мен оқыту өнері, оқу - тəрбие жұмысының барлық түрлерін білім алушылардың дүниетанымы мен қабілеттеріінің жан - жақты дамуына бағыттау. Бұл өнерге өз мамандығын шексіз сүйетін, жан қалауымен жұмыс жасайтын, балаларға деген иахаббаты шексіз педагогтың ғана қолы жетеді. 2) оқушылардың оқу - танымдық іс - əрекетін тиімді басқару мен мақсатты түрде педагогикалық ықпал ету педагогтың шығармашылық іс - əркеті арқылы іске асады. Жас ұрпақты оқыту мен тəрбиелеу өнерін үнемі жетілдіріп отыратын педагогикалық іс - əрекеттің жоғары деңгейі. 3) балалардың өз бетімен ашылуына жол табу, олардың ойлау қабілеттерін дамытып, талантты да дарынды балаларды оқуту т.б. [ 7, 21 - б ].Креативті ойлаудың сипаттамасы:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ерекше идеяларларды табады, ойлап шығарады;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зияткерлік пайымдауы мен қиялы дамыған;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ерекше мəтіндер құрайды, жаңалық ойлап шығарады;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Болашақты ойлағанды жақсы көреді;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ерекше түсінік қалыптастырады, ерекше нəрселерді іздейді;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Эстетикалық қасиеттерді түсінетінін көрсете біледі, əзілшіл;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Басқа біреу сияқты болуға қорықпайды;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаңа идеяларға сынақ жүргізуге жəне қателесуге тəуекел етуге дайын болады. [ 7, 333 - б ].
Осылайша оқушы креативті ойлау қабілеттерін дамытып, қалыптастырады. Яғни, баланың талапты, ынталы, креативті, білімді, қоғамдық көшбасшы болуы үшін мұғалімнің педагогикалық шеберлігі аса жоғары бола білуі керек.
Ендеше бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауды дамытудың жолдарын қарастырайық. Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшелігіне байланысты олардың креативті ойлауын дамыту үшін жеңіл əдіс - тəсілдерді қарастыратын боламыз.
Санамақтарда балалардың тақпақты нақышына келтіріп оқу дағдысы қалыптасады. Осы сияқты санамақтар, қызықты орындалатын əуендер, тіпті адамдардың өзара қарым - қатынасында кездесетін қызықты əңгімелері жылдам, тез есте сақталады. Оны балаларөздерінің күнделікті ойындарында қызығап сүйіспеншілікпен қайталайды. Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне байланысты осындай санамақтар мен қаламақтар мазмұны оларға өте жақын, түсінікті. Олар балалардың ой өрісін, тілін тез дамытуға икемді болады. Сонымен қатар ойындарға қатысу арқылы балалардың мінез - құлқы сыйысымды болып, қарым - қатынас мəдениетін меңгереді, əдептілікке, басқалармен санасуға, тіл алғыштыққа баулиды. Ойын кейіпкерлеріне қарап, жақсы мен жаманды ажыратуға мүмкіндік береді. Халық ойындарының көптеген түрлерін сабақтан тыс уақытта, үзіліс кездері ұйымдастыруға, қолдануға мүмкіншілік өте мол. Сондықтан бастауыш сынып оқушылары өмірінде осы ұлттық ойян түрлері үлкен орын алуы тиіс. Ойындар мен қатар халық шығармалары туындыларының бірі жұмбақтарды қолдану балаларды аңғарымпаздылыққа, тапқырлыққа, зеректілікке тəрбиелейді. Жұмбақтар - халықтық шығармаларының ішінде үлкен орын алады. Жұмбақтардың шешімін айту ақыл - ойын, ой - өрісін дамытып, ойлаған іс - əрекеттің шешімін тауып, мүддесіне жетуге үйретеді. Жұмбақтар бала үшін өте қызықты құпия. Ол баланың ұшқын ойын іске, əрекетке қарай баулиды. Жұмбақтар өмірде кездесетін шаруашылық кəсіпке байланысты, тіршілікке қажетті, адам көңіл аударатын заттарды қамтиды.
Диагностикалық зерттеу жұмыстарының қорытындысын ескере отырып, оқушыларға коррекциялық түзету жұмыстары жүргізіледі. Коррекциялық түзету жұмыстары арқылы баланың есте сақтау қабілеті процесін одан əрі дамуына, жақсы жұмыс жасауына ықпал ете аламыз. Коррекциялық жұмысқа біз тренингтер қолданамыз.
Тренинг - білімді дамыту немесе адамды оқытуда жоспарланған жағдайға жүйелі күш салу арқылы орындау. Жұмыс жағдайында тренинг адамның бір немесе бірнеше əрекет түрлерін нəтижелі орындауынан білім мен дағдыны меңгеру мүмкіншілігіне бағытталады. Тренингтік жаттығулар кейбір жағдайларда тұлғалық өзгеруге түрткі қызметін атқарады. Өзіндік сана тұлғаның даму процесін жанама түрде жəне мазмұндау арқылы қарым - қатынас үйлесімділігін орнатып жəне қарым - қатынастағы қиындықтардың себебін ұғыну динамикасына ықпал жасайды. Тренинг барысында мынадай жағдайларға да дайын болуы тиіс, олар: ыза, қатты, дауыс, дөрекілік, өзімшілдік, қатыспаушылық, қажетсіз күлкі, ынтасыздық, шыдамсыздық немесе " сөзге керісу" , қажетсіз сөзге араласу; тыныштық, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz