Рульдік басқару жүйесіндегі күшейткіштер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1. Рульдік басқару гидрожүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2. Автомобиль қозғалтқыштардың құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.1. Рульдік басқару жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.2. Рульдік механизмдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.3. Рульдік басқару жүйесіндегі күшейткіштер ... ... ... ... ... ... ... ..13
2.4. Тежеу жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.5. Тежеуіш механизмдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
2.6. Тежеуіш жетектері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2.7. Пневматикалық тежеу жетегі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .21
2.8. Тұру тежеуіші ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.9. Тежеуді блокировкауға қарсы жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...24
Техникалық қауіпсіздік ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..26
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
Қолданылған әдебиттер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31

Кіріспе
Рульдік басқару жүйесі автомобильді бұру тәсіліне, басқару дөңгелегі мен рульдік дөігелектің орналасуына байланысты бірнеше түрге бөлінеді. Автомобильді бұру тәсіліне байланысты рульдік басқару жүйесі төрт түрге бөлінеді: бұрылатын басқару дөңгелектерін қолданатын жүйе; ортасынан бұрыла алатын (сынатын) машина тұғырын қолданатын жүйе; бір жақтағы дөңгелектерді жүріс бағытына кері бағытта айналдыруды қолданатын жүйе; бір жақтағы дөңгелектерді тежеуді қолданатын жүйе. Осылардың ішіндегі көп қолдау тапқаны ол басқару дөңгелектерін қолданатын жүйе. Себебі мұндай жүйе жоғарыда айтылған талаптарға толық жауап береді деседе болады. Ортасынан бұрыла алатын машина тұғырын қолданатын жүйе өтімділігі өте жоғары машиналарға қолдануға арналған. Себебі ондай машиналарда диаметрі үлкен дөңгелектер қолданылатындықтан оның бұрылуына өте көп кеңістік қажет, ал ол машинаның сыртқы мөлшерлерін орасан үлкейтіп жіберетіндігі сөзсіз. Дегенмен бұл тәсілді автопоездарда , К-701, Т-150К тракторларында қолданады. Бір жақтағы дөңгелектерді кері айналдыратын немесе тежейтін тәсілдерді тіпті қолданбайды деседе болады. Тек қайсыбір көп осьті арнаулы машиналарда ғана қолданылады, себебі оныі бұрылғыштығы бұл жағдайда өте жақсарады, ал бірақ машина құрылысы өте күрделі болады. Басқару дөңгелектерінің орналасуына байланысты рульдік басқару жүйесі мынандай түрлерге бөлнеді: - екі осьті автомобильдерде - басқару дөңгелектері алдыңғы осьте, артқы осьте және екі осьте де орналасқан рульдік басқару жүйелері; - үш осьті автомобильдерде - басқару дөңгелектері бірінші осьте және бірінші мен үшінші осьтерде орналасқан рульдік басқару жүйелері; - төрт осьті автомобильдерде - басқару дөңгелектері бірінші мен екінші осьтерде, бірінші мен үшінші осьтерде және барлық осьтерде орналасқан рульдік басқару жүйелері. Осылардың ішіндегі көп қолдау тапқан жүйеге екі осьті автомобильдерде басқару дөңгелектері алдыңғы осьте орналасқан рульдік басқару жүйесі жатады. Себебі мұндай жүйені қолданғанда автомобиль жүрісінің орнықтылығы жақсарады әрі құрылысы онша күрделенбейді. Ал басқару дөңгелектері артқы осьте орналасатын рульдік басқару жүйесі қайсыбір арнаулы машиналарда ғана қолданылады, мысалы автотиегіштер. Олардың алдында жүк көтеретін механизмдер орналасатын болғандықтан рульдік басқару жүйесін артқы оське орналастырады. Үш немесе көп осьті машиналарда да көбінесе басқару дөңгелектері автомобильдің алдыңғы осінде орналасатын рульдік басқару жүйесі қолданылады, ал кейбір ерекше жағдайларда басқа түрлері қолданылады. Рульдік дөңгелектің орналасуына байланысты рульдік басқару жүйесі оң жақта немесе сол жақта орналасқан болып екі түрге бөлінеді. Оның негізгі себебі сол елде қолданылатын автомобильдің жүріс бағыты болып табылады. Мысалы, Ұлыбритания мен Жапондарда автомобильдер жолдың сол жағымен жүретін болғандықтан рульдік дөңгелекті автомобильдің оң жағына орналастырады, ал басқа елдерде керісінше автомобильдер жолдың оң жағымен жүретін болғандықтан рульдік дөңгелек сол жақта орналасады.

1. Жалпы түсінік
1.1. Рульдік басқару гидрожүйесі
Комбайнға аспалы шөмелелегішті орнату баскарылатын донға-лақтың жүктемесін арттырды. Сол себепті комбайнньщ рульдік доңғалағын шөмелелегішімен қоса бұру қиынға түседі. Осыған орай жүргізушінің жұмысын жеңілдету мақсатында басқару механизміне гидравликалық құрылғы енгізілген. Мұндай жағдайда жүргізушіге гидравликалық құрылғыны қосуға онша көп күш түспейді де, басқару доңғалағын қажетті жағына бұруға мүмкіндік береді.
Басқару доңғалағындағы гидрожүйенің негізгі агрегаттары, жоғарыда 32-параграфта айтылғандай -- насос золотник және ги-дроцилиндр.
Золртник корпустан, оған престеліп бекітілген бөлгіш втулкадан 16, золотниктіктің өзінен және стаканмен қоса 10 стакан корпусынан 15 тұрады (87-еурет). Втулка мен золотник біріне-бірі дәл қиюластырылған, сондықтан оларды ажыратуға болмайды. Золотник пен стакан бір-бірімен жалғанған, ол үшін біріншіде саңылау, ал екшшіде -- цилиндрлі қалпақша бар. Стакан 15 кор-пуста орналасқан, онын, алдында және артында 2 мм саңылауы бар. Мұндай қашықтыққа стаканмен қоса золотник те орналаса алады.
Стакан тығынның 12, екі сухариктің және серіішенің көмегімен басқару доңғалағындағы бұру механизмі рычагының саусақтарына 11 жалғанады. Тығынды бұрап бекіткенде серіппенің толық сы-ғылуына 0,25 -- 0,50 мм қалатындай етеді. Стаканда автотербелісті сөндіргіш 13 бар. Ол резиналы және серіппелі екі сақинадан тұ-рады, мұнда серіппелі сақина резиналы сақинаны қақпақтың 14 бетіне қысып тұрады.
Золотник манжетпен нығыздала тұрса да, кейде май ағады. Бұлай болған жағдайда май канал 2 арқылы ағады.
Бөлгіш втулкадағы төрт тесіктің мақызын қарастырайық. Тесікке 18 май насостан. келеді де, тесіктен 20 ол ағызу магистралына кетеді. Тесіктер 19, 17 шланга арқылы басқару доңғалағының гидравликалық цилиндріне жалғанған. Барлық төрт тесік бөлгіш втулканың ішкі қуысы арқылы былай жалғанған: тесіктер 20, 18 дөңгелек тесік арқылы, ал тесіктердіқ 19, 17 әрқайсыеы -- үш жұп саңылау арқылы жалғасқан. Әрбір жұп саңылаудыд бұрыштық қашықтығы 120°.
Золотникке екі енді 3, 9 және екі енсіз 5, 7 сақиналы белдеу жасалған. Бұл белдеулер втулкамен бірге үш дөңгелек қуыс құ-райды: айдау 6, ағызу 4, 8. Ағызу қуысы бір-бірімен золотникке бойлық және радиалды каналдармен жалғанған.
87-сурет. Басқарылушы донғалақтық гидрожүйе золотнигі:

87-сурет. Басқарылушы донралақтық гидрожүйе золотнигі:
1 -- рульдік механизмінің тартпасы; 2 -- май ағатын канал; 3, 5, 7 жәие 5 -- золотниктіқ сақиналы белдеуі; 4 және 8 -- ағызу қуысы; 6 -- айдау қуысы; 10 -- стакан; 11 -- басқарылушы доңғалақтағы бұрылыс механизмінің рычаг саусағы; 12 -- тығын; 13 -- автотербелісті сөндіргіш; 14 -- қакпақ; 15 -- стакан корпусы; 16 -- бөлгіш втулка; 17, 18, 19 және 20 -- бөлгіш втулканың сыртқы тесіктері.
Рульдік механизмнің тартпасы золотник корпусына бекітілген, ;Іал стакан 10 бұру механизмі рычагының саусақтарына 11 жал-ғанған. Мұндайда золотник стаканымен қоса золотник корпусына қарағанда 2 мм алға және артқа орналасуы, сөйтіп рульдік меха- ңизмнің тартпасы 1 мен доңғалақтың бұру механизмі аралығында жылжымалы қосылыс тудыруы мүмікін.
Белдеулердің 5, 7 ені сыртқы саңылаулардың қиықтары ара-лықтарынан кемдеу. Золотник бейтарап жағдайда тұрғанда саңы-лаулар белдеулермен 5, 7 салыстырғанда симметриялы орналасқан, соның өзінде, 87- суретте көрсетілгендей белдеулердің екі жағынан да саңылау (ені 0,5 мм) қалдырылған.
Золотниктің бейтарап жағдайда тұрғандағы және оңға бұрылған кездегі әрекетін қарастырайық.
Золотниктің бейтарап жағдайы 88, в-суретте көрсетілген. Мұндай жағдайда май былай жүреді: насостан шланга арқылы -- қуысқа 6, саңылау арқылы -- қуыстарға 4, 8, осы қуыстардан май резервуарға құйылады.
Дөңгелек белдеудің 5, 7 екі жақ тұсындағы золотниктегі май қысымы бірдей, соның нәтижесінде ол бейтарап жағдайға теңге-ріледі.
88, д-суретте оңға бұрылған кездегі золотниктің әрекеті көр-сетілген. Рульдік доңғалақтың бүрылуы әсерінен тартпа 1 золотник корпусын оңға бұрады (бұл суретте стрелкамен.белгіленген). Бірақ золотник рьшагпен 24 жалғанған. Сондықтан ол қозралмаған күйі қалады. Ал золотник корпусынын, золотникке қарағанда 2 мм ығысуы мүмкін. Белдеулердің 5, 7 екі жак, тұсында да ені 0,5 мм саңылау барын білеміз. Сондықтан золотникке қарағанда корпус 0,5 м.м ығысқан сәтте, артқы саңылау белдеулермен дереу жабылады. Осыған орай май алдыңғы саңылау арқылы қуыстан 6 тесікке 17, одан шланга аркылы цилиндрдің Б қуысына -- поршень штокпен орын ауыстыратын жерге бағытталады. Сонын, нәтижесінде басқарылушы доңғалақ оңға қарай бұрылады. Бұл кезде А қуысындағы май ығысып, шланга, тесік 19, алдыңғы саңылау және шланга арқылы резервуарға келеді.
Гидроцилиндр штогы доңғалақты айналдырғанда рычаг та 24 алға жылжып, золотникті де ілестіре кетеді. Басқаша айтқанда, рульдік доңғалақтың әсерінен корпус қайда жылжыса, золотник те солай қарай ығысады. Мұндайда золотник бейтарап қалпына оралуға ұмтылады. Қорпус пен золртниктін, бұл қозғалысы рульдік доңғалақты бір жағына бұрғанда ғана пайда болады. Руль қозғалмаған кезде, золотник бейтарап күйінде қалады да, насоспен айдалған май белдеулердің 5,7 маңындағы саңылау (ені 0,5 мм) арқылы еркін өтіп, резервуарға оралады. Доңғалақ бүйірлік серпілістің әсерінен бір жағына бұрылуы да мүмкін. Доңғалақтың бұл қозғалысы рычаг 24 арқылы золотникке ауысады. Зо-

88-сурет. Басқарылушы доңғалақтағы гидрожүйенің әрекет ету схемасы:
21 және 22 -- шлангалар; 23 -- гидроцилиндр поршені; 24 -- басқарылушы доңғалақтағы бұрылыс механизмінің рычагы; А және Ә -- гидроцилиндр қуыстары; Б -- бейтарап қалпы; В -- солға бұрылу; Г -- оңға бұрылу; басқа белгілері 87-сурет астындағы сөздерде берілген. лотниктін, ығысуы 0,5 мм жеткенде гидррцилиндрге дереу май құйыла бастайды да, поршеньдегі май қысымы доңғалақтың өз бетінше бұрылуына бөгет жасайды.

2 Автомобиль қозғалтқыштардың құрылымы
2.1. Рульдік басқару жүйесі
Рульдік басқару жүйесінің негізгі қызметі - ең ал дымен автомобильдің бағытын басқару, одан соң дөңгелектерді бұруды іске асыруды қажет ететін құрылғы болып табылады. Ол рульдік механизмнен, рульдік жетек пен рульдік жетек күшейткіштерінен құралады.

Бастапқыда рульдік басқару жүйесі автомобильдің тек сол жағында орналасса, қазіргі кезде рулі оң жағында орналасқан автокөліктер шығарылуда.
Автомобиль құрылымында көп уақытқа дейін рульдік күшейткіштің артықшылығы жөнінде автомобиль жасаушыларында болжам немесе ой болмаған.
Алғаш рульдік күшейткіштер ауыр техникаларда - карьерлік өзі-аударғыштарда пайдаланылды. Гидравликалық күшейткіштер пневматикалыққа қарағанда ауыр, әрі қымбат болғанымен, дыбыссыз жақсы жүмыс істейді.
Жеңіл автомобиль құрастырушылары да осы құрылғыға тоқтады. 1951 жылы Chrysler Сrown Imperial-дың сериялы автомобильдерінде алғаш гидравликалық күшейткішпен Нуdraguide сапалы стандарт жабдықтарын шығара бастады.
Ал Еуропада 1954 жылы Сіtroen DS19 күшейткіші шығарылды.
Автомобильдерде рульдік басқару механизмінің көптеген түрі қолданылады.
Тісті бұрандалы рульдік механизмдер жеңіл, жүк автомобильдерде және автобустарда қолданылады.
Ең көп таралғаны - тісті бұрандадан жэне роликтен тұратын тісті бұрандалы-роликті механизмдер.
Тісті бұранда глобоид тәріздес: оның диаметрі орта бөлігінде ұштарына қарағанда азырақ. Мұндай пішім рульдік дөңгелек үлкен бүрыштарға бүрылған кезде тісті бұранданың роликпен сенімді тіркесуін қамтамасыз етеді.

2.2. Рульдік механизмдер
Роликтер екі немесе үштарақты болуы мүмкін. Екітарақты роликтер - жеңіл автомобильдердің рульдік механизмдерінде, ал үштарақтылар жүк автомобильдері мен автобустарда қолданылады.

а - червяк-роликті; б - винтті-рейкалы, в - рейкалы, 1 - червяк, 2,4,9 - біліктер, 3 - ролик, 5 - винт, 6 - шарикті гайка-рейка, 7 - шариктер, 8 - тісті сектор, 10 - шестерня, 11 - рейка.
2 - сурет - Руль механизмі

1 - бүйір тартқыш; 2 -3 - орталық тартқыш; 4 - маятникті иінтірек; 5 -реттегіш жалгастыргыш; 6 - алдыңғы аспаның төменгі шарлы топсасы; 7 - оң бұрылу жұдырықшасы; 8 - алдыңғы аспаның жоғарғы шарлы топсасы; 9 - бұрылу жұдырықшасының оң иінтірегі; 10-маятникті иінтірек кронштейіні; 11 - шанақтың оң лонжероны; 12 -май құюға арналған саңылаудың тығыны; 13 - рулъдік механизм картері; 14 - рулъдік басқарудың білігі; 15 - рулъдік басқару білігінің қабы; 16-рулъдік доңғалақ; 17 - рулъдік басқару білігініц жоғарғы тірек құбыры; 18-рулъдік басқару білігі кронштейні; 19 - шанақтың сол жақ лонжероны; 20 -реттегіш жалғастырғыштың бекітілу доғасы; 21 - сол жақ бұрылу жұдырықшасы
4 - сурет - Рулъдік басқарудың қрапайым түрі

2.3. Рульдік басқару жүйесіндегі күшейткіштер
Рульдік басқару жүйесінде жоғарғы қысымды сұйықпен немесе сығылған ауамен және электірлі көзімен жұмыс істейтін күшейткіштер пайдаланылады.
Күшейткіштер жүргізушінің жұмысын оңайлату, автомобиль маневрлігін жоғарылату және қауіпсіздігін көтеру үшін қолданылады. Жүргізушінің жұмыс кезінде 50% энергиясы рульді басқаруға жұмсалады. Күшейткіштер жүргізушінің рульді басқаруға жұмсайтын энергиясын 2-3 есе азайтады.
Жеңіл автомобильдердің гидрокүшейткішті атқарушы механизмі рульдік механизмімен біріктіріліп жасалған, мұндай күшейткіштер интегралдық деп аталады.
Қазіргі шетелдік автокөліктердің гидрокүшейткіштерінде жүмыс атқарушы сұйықтық ретінде АТҒ майы қолданылады, сондай-ақ олар автоматты беріліс қораптарында да пайдаланылады.

1 - рулъдік рейка; 2 - поршень; 3 - тығыздамалар; 4 -рульдік жетек топсалары; 5 - реттғынды үлестіргіш; 6 - тістегеріш; 7 - торсион; 8 -роторлы гидросорғы
5 - сурет - Гидрокүшейткішті рейкалы рульдік механизм
Рейкалы рульдік механизмнің қүрылысы қарапайым, әрі бағасы арзандау болып келеді.
Егер рульдік жетек мүндағыдай рейканың бүйіріне орналасса, поршень қаңқаның ортасына орналасады. Күшейткіш автомобильді басқаруды жеңілдету үшін, оның икемділігін жоғарылату үшін және қозғалыстың қауіпсіз болуы үшін қызмет етеді.
Ол сондай-ақ жолдың кедір-бұдыр болуы себепті, басқарылатын дөңгелектерден рульдік дөңгелекке берілетін түрткілер мен соққыларды азайтады.
Күшейткіш жүргізушінің жүмысын едәуір жеңілдетеді. Ол бар болған кезде жүргізуші рульдік дөңгелекке күшті күшейткішсізге қарағанда 2-3 есе -азырақ жұмсайды, күшейткіш болмағанда, мысалы, орта және үлкен жүк көтергіштігі бар жүк автомобильдері мен автобустарды бұру үшін, 400 Н дейін жэне одан көп күш қажет.
Бұл едәуір маңызды, өйткені жүргізушінің автомобильді басқаруға жұмсайтын энергиясының барлығының 50%-ға дейінгісі рульдік басқаруға келеді.
Рульдік күшейткіші бар автомобильдің икемділігі оның әрекетінің жылдамдығы мен дәлдігінің салдарынан жоғарылайды.
Электронды жүйенің бұл түрін басқару мүшелеріне тәуелсіз әсер ету сипатына қарай: пассивті немесе активті деп екіге бөлуге болады.
Пассивті жүйе рульдік механизм қүрылғыларына тікелей немесе өздігінен эсер етпейді, керісінше, рульдік механизм күшейткіштерімен басқара отырып, жүргізушінің іс-әрекетінің салдарын жеңілдетеді.
Бүгінде көптеген автокөліктер күшейткіштермен жабдықталған.
Тіптен кіші топты автомобильдердің базалық жинақталуы күшейткіштермен қамтылады. Әрі бүл тек ыңғайлылық үшін ғана емес, сондай-ақ рульдегі жүктемені азайта отырып, рульдік механизмнің беріліс қатынасының қысқаруына осыған сәйкес айналым санының азаюына мүмкіндік береді.
Сонымен қатар гидравликалық және электромеханикалық күшейткішті рульдік басқару жүйелері де кеңінен қолданыс тапқан.
Иінді біліктен белдік арқылы келтірілетін роторлы немесе аксиальды-поршеньді сорғы ыдыстан майды сорып алады да, реттығынды үлестіргішке жоғары қысыммен (50-100 атм) айдайды.
Электр күшейткіштің артықшылықтары:
- автомобильдің қозғалтқыш айналымдарынан күшейткіштің тәуелсіз жүмыс жасауы;
- ақпараттылық;
- автомобиль жылдамдығына қарай рульдік күшейткіштің өздігінен бапталуы;
- температураның күрт төмендеуінен рульдік күшейткіштің тәуелсіз жүмыс атқаруы;
- гидравликалық күшейткішке қарағанда, электрлі күшейткіш рульді айналдырған жағдайда ғана энергияны жұмсайды;
- электрлі қозғалтқыштың пайдалы эсер коэффициенті (ПӘК) гидросорғының ПӘК-інен көп жоғары;
- сенімділігі (құбыршектер, төсемелер, белдік, тығыздамалардың, сүйықтардың болмауы);
- қызмет көрсетуді (ауыстыруды, жұмыстық сүйықтықты қосуды) қажет етпейді;
- рульдің теңсіздігі (сол немесе оң рульді айналдырған да, айналдырушы күште айырманың болмауы).

2.4. Тежеуіш жүйесі
Тежеуіштер автомобильдің жылдамдығын баяулатуға немесе тегіс емес жерде бір орнында ұстап тұруға арналған.
Олардың түрлері:
- жұмыстық тежеу жүйесі. Бұл автомобильдің басты тежеу жүйесі, барлық дөңгелекті тежеп, жүріс жылдамдығын баяулатуға және шұғыл тоқтатуға арналған. Көбінде бұл тежеу жүйені аяқ тежеуіші деп атайды;
- тұру тежеуі. Көбінде тұру тежеуішін автомобиль тоқтағаннан кейін қосады, сондықтан ол автомобильдің бір орнында қалуын қамтамасыз етеді. Бұл жүйе автомобильдің жетекші дөңгелектеріне трансмиссияның білігін тежеу арқылы әсер етеді. Бұл жүйе қолмен басқарылады, сондықтан оны қол тежеу жүйесі деп те атайды;
- қосымша тежеу жүйесі. Басты тежеу жүйе істен шыққанда автомобильді тоқтатуға арналған. Мұндай жүйесі жоқ автомобильдерде істен шықпаған жұмыстық тежеу жүйесінің бөлігін (бірінші немесе екінші контур) немесе тұру тежеу жүйесін пайдаланады;
- көмекші тежеу жүйесі. Автомобиль жолдың ұзақ ылди бөлігімен жүргенде жылдамдықты шектеуге арналған. Шектегіш-тежеуіш трансмиссия білігіне әсер етеді, басты тежеу жүйесін қызудан және таулы жерде тез істен шығудан сақтайды. Жүк автомобилі қала сыртында әр 100 км жолда жүргізуші 125 рет тежеу жүйесін іске косады, таудағы жолда осы жүйені іске қосу 1000-ға жетеді;
- тіркемелік тежеу жүйесі. Тіркеме деңгелектерін жүріс кезінде, тоқтағанда және тіркеменің жүріп келе жатқан автомобильден ажырап кеткенінде тежеуге арналған.
Жұмыстық, тұру және қосымша тежеу жүйелері барлық автомобильдерде қолданылады, ал көмекші - толық салмағы 12 тоннадан асатын ауыр жүк автомобильдерінде және толык салмағы 5 тоннадан асатын автобустарда, тіркемелік тежеу жүйесі автопоезд тіркемелерінде пайдаланылады.
Әр тежеу жүйесі бір немесе бірнеше тежеу механизмдерінен (тормоздардан) және тежеу жетектерінен тұрады.

2.5. Тежеуіш механизмдері
Автомобильді тежеуге тежеу механизмдерімен қатар мотормен тежеуді, аэродинамикалық тежеуді пайдаланады.
Мотормен тежеуді автомобиль ылдимен темен түсіп келе жатқанда қолданады. Бұны мотордың айналу жылдамдығын азайту арқылы жүзеге асырады.
Аэродинамикалың тежеуді (парашют, арнайы қалаңша, т.б.) спорттық автомобильдерде жарыс кезінде ете жоғары жылдамдыңты азайту үшін қолданады. Бұл құрылғыларды іске қосқанда автомобильдің ауа кедергісі ұлғайып, жылдамдығы азаяды.
Автомобильдерде өте көп тараған тежеуіш түрі -- механикалың тежеуіштер. Оларды фрикционды тежеуіш механизмдер деп атайды. Фрикционды тежеуіш механизмдер дискілі және барабанды болып белінеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.