Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығының жағдайы мен кезеңдері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе 8

1Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығына қылмыстық-құқықтық сипаттамасы 11

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығына қылмыстық-құқықтық талдау 11
Кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстардың әлеуметтік-құқықтық ерекшеліктері 16
Кәмелетке толмаған қылмыскерлердің жеке тұлғалық ерекшеліктері 21

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығының криминологиялық аспектілері 29Кәмелетке толмаған қылмыскердің жеке басының криминологиялық мінездемесі 29Кәмелетке толмағандардың қылмыстылының себептері және олармен күресу шаралары. 35Әлеуметтік ортаның жасөспірімдерге әсер ететің криминогендік факторлары. 39
Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығын алдын алу шаралары. 43Отбасы-кәмелетке толмағандардың қылмыстылығын алдын алудың маңызды субектісі ретінде 43Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығының жағдайы мен кезеңдері 50Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың себептері мен шарттары. 53

Қорытынды 58

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 60

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: әр қоғамның өз идеологиясы бар екенін ескере отырып, біз әлі күнге дейін жаңа оқу-тәрбие бағытына қол жеткізе алмаймыз. Бұны жастар қызметімен айналысатын мамандар жоққа шығару мүмкін емес.

Жылсайын бұзылып бара жатқан жасөспірімдер арасындағы тәрбие жұмыстарын осы ғасырымызға сай жүйеге үйрету мақсатында жүргізіліп жүрген кездесулерде он нятиже бермей жатып, жай сойлесу деңгейінен аспай қалатындығының астарында айналып өтуге болмайтын осындай рас мәселелер бар сияқты. Соңғы уақытта қоғамда қылмыстың азайғаны байқалады, ал кейде қоғамның әл-ауқаты деңгейіндегі жағдайға байланысты олардың өсуі артады. Бүгін және ертең егеменді, өркениетті ел-бұл ең жақсысы. Қазіргі уақытта Қазақстанда бірде-бір ұйым жоқ. Ел өміріндегі қандай кезеңді, балалардың тағдырын, егер кіиді бейтарап болса, олар ешқандай жағдайда да қоғамдастық емес, атаулы қозғаудан өзекті мәселелерді өтпеген деп ой қалдырмай, көзімізге жібереміз. Жалпылай алғанда елімізде кәмелетке толмаған балалардың өмірлеріне жағдайлары жасалып жатыр. Дегенмен, бұл жас балалар алаңдаушылық жағдайында өз көріністерін табуы мүмкін. Осы мәселенің айналып бара жатқан жаңалықтардың түйінің шешу осы күнге дейін біраз уақыт аралығын алуы мүмкін.

Кәмелетке толмағандардың араларындағы қылмысқа түбегейлі өзгерту қолдан келмиді. Сонда да мұндай әрекеттердің алдын ала тежеу жүйесіндегі өсіп келе жатқан балалардың қылмыстардың төмендеуіне қол жеткізер еді. Еліміздегі қылмыстық көдекісінің жалпы 16 жастан асқан баларға жаза тағайындалуы туралы жазылған және 14 жастан бастап қасақана жасалған ауыр қылмыстар үшін қылмыстық жауаптылықтылыққа тартылуы мүмкін. Қазіргі таңда өсіп келе жатқан ұрпақты салауатты мінез-құлыққа және адамгершілік көзқарастарға ие, жалпыадамзаттық құндылықтар рухында тәрбиелеу мемлекеттік маңызы бар маңызды әрі шұғыл міндет болып табылады. Біздің қоғамның одан ары қарай дамуына байланысты балалар мен жасөспірімдерді дұрыс жолға салу және басқа адамды қалыптастыру денгейлері ерекше маңызға ие.

Мұндай күрделі және қиын өтпелі кезеңде жастар біздің халқымыздың материалдық құндылықтарын және республикамыздың қуатын тез көтеру үшін нарықтық экономиканың іскерліктерін, әдістері мен принциптерін меңгеруге және ие болуға тиіс. Өсіп келе жатқан жастарды дұрыс жолға салудың маңыздылығы ерекше орын алып отыр, Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Н. Ә. Назарбаев "егер біз құқық пен адамгершілік идеясы бар дұрыс қоғам құрғымыз келсе, онда барлық адам мектеп жасындағы қарапайым негіздерді меңгеруі тиіс", - деп атап өтті. Бірақ өскелең ұрпақты тәрбиелеуде

елеулі кемшіліктер бар. Олар қамтамасыз ету және қорқыныш және де республикамызда өсіп келе жатқан ұрпақтың қылмыстарға баруы.

Маскүнемдік, нашақорлық, жезөкшелікпен өсіп келе жатқан ұрпақтың денсаулығын сақтау және нығайту сияқты жағымсыз әлеуметтік құбылыстарға қарсы күрессе қандай да бір дұрыс қоғамғаның ерекше қамқорлығына ие болады.

Егеменді тәуелсіз мемлекет деп жариялаған кезден бастап 29 жыл болды. Осы жылдар ішінде біздің еліміз әлемдік ауқымда беделді орынға ие болып, көптеген табыстарға қол жеткізді. Іс-шараға Жоғарғы Сот судьялары, ҚР Судьялар одағы Орталық кеңесінің мүшелері, Жоғарғы Сот жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті қызметкерлері, сондай-ақ отставкадағы судьялар мен сот жүйесінің ардагерлері қатысты. сәйкес 1995 жылғы 30 тамызда бүкіл халықтық референдуммен қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясыңда айтып кеткендей өзін адамның бостаңдығы туралы; бірақ, өкінішке орай, біз арасында бейбітшілік пен келісімде өмір сүретінімізді, сондай-ақ бейбітшілік пен келісімде өмір сүретінімізді, бейбітшілік пен келісімде өмір сүретінімізді білмейтіндер де бар[1, 2 б. ] .

Бірақ " бұл бостандықпен тәуелсіздікті, оның табандылығын жеңу үшін жеткіліксізіз қорғау, нығайту және ұрпақтарына қалдыру керек". Егемендікті қорғау және нығайту ең алдымен мемлекеттің оның ішкі тыныс алуынан басталады. Қазіргі жағдай да, оның ішінде қылмыстың таралу деңгейі адам құқықтары мен бостандықтары әрдайым тиісті дәрежеде қорғалмайды. Кәмелетке толмағандардың түрлі қылмыстары олардың күнделікті қылмысында көрініс табады. Қылмыстың 78, 2%-ы мүліктік қылмыс жасағанын, 49, 4% - ы жеке мүлікті ұрлауға, 17% - ы-мемлекет пен қоғамның мүлкін тонауға және ұрлауға, 11, 2% - ы тонау мен тонауға бағытталғанын көрсетті.

Нарықтық қатынастарға аусу барысында жоғарыда айтылған көрсеткіштер заңдылық қағидасымен құқықтық тәртіпті нығайту және қылмыспен, соның ішінде кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыспен күресті артыру үшін шешуші негізге ие[2, 2 б. ] . Осымен байланысты 2007 жылы тұнғыш Президент Н. Ә. Назарбаевтың қатысуымен өткен жиналыста құқық қорғау органдарының жоғары отырған басшылары мен бірге республикадағы облыс әкімдерінің әрбір екінші қылмысты кәмелетке толмаған балалар тобы жасайды жәнеде үшінші қылмыс үлкендердің ықпалымен жүзеге асырылды.

Тақырыптың зерттелген дәрежесі. Диплом жұмысын жазу барысында мен Қазақстандағы ғалымдардың еңбектеріне сүйене отырып жаздым Е. О. Алаухановтың, К. А. Бегалиевтің, КАВайсберг, Р. С. Жекебаевтың, С. Х. Жадбаевтың, Е. Х. Қайыржанов пен М. С. Нәрікбаевтың және басқа да көрнекті ғалымдардың еңбектеріне ерекше көңіл бөлінді. 1920-1940 жылдары ресей ғалымдары С. В. Бахрушиннің, В. И. Куфаевтың, П. И. Люблинскийдің құнды ғылыми еңбектерімен қатар, қазіргі уақытта С. С. Алексеевтің, Е. В.

Болдьфевтің, И. И. Карпец, Г. М. Миньковскийдің, А. Д. Сахаровтың және т. б. еңбектерге сүйене отырып жаздым.

Менің дипломдық жұмысымның негізгі мақсаты кәмелетке толмағандардың жалғыз өзі немесе қылмыстық топпен жасаған қылмыстарына криминологиялық сипаттама беру болып табылады. Кәмелетке толмағандарды қылмысқа қарсы күрес жағдайыңда оның тиімділігімен өзектілігінде. Кәмелетке толмағандарды ерте бастан анықтаудан және қылмыстылықтың алдын алу шараларын қабылдаудан, "ауыр" балалар мен үйі жоқ жас балалардың проблемаларына ерекше назар аударылды.

Осылайша, дипломдық жұмыстың мақсатына жету үшін келесі міндеттерді шешу жолдары қарастырылды::

Кәмелетке толмағандардың топтық қылмысы үшін қылмыстық жауапкершілік;
Қылмыстық-құқықтық күрес шараларының тиімділігі;
Кәмелетке толмағандардың қылмыстылық жағдайы мен деңгейі
Жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу шаралары

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығына қылмыстық-құқықтық сипаттамасыКәмелетке толмағандардың қылмыстылығына қылмыстық-құқықтық талдау

Кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстық құқық бұзушылықтарды криминологиялық зерттеу объектісі ретінде нақты қарауға кіріспес бұрын кәмелетке толмағандар арасындағы мінез-құлықтық бұзушылық туралы түсінік беру керек. Кәмелетке толмағандардың арасындағы құқық бұзушылық тұжырымдамасында екі мәлімет жасырылған,

Біріншісі: бұл қылмыс ұғымы,

Екіншісі: бұл кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылық ұғымы.

Қылмысты анықтау сансыз. Олар авторлардың, әлеуметтік мектептер мен ағымдардың, заңды көзқарастар мен тіпті діни көзқарастардың философиялық көзқарастарының ізін қалдырады. Біріншіден, қылмыс-бұл әлеуметтік ағзаның қалыпты жұмысын бұзатын адамдардың әлеуметтік мінез-құлқының түрі. Бірақ мұндай бұзушылықтар-азаптау, жаман мінез-құлық.

Барлық тәртіп бұзушылар үшін қоғам үшін ең қауіпті. Сонымен қатар, ол әлеуметтік-құқықтық құбылыс болып табылады, өйткені бір қоғамда да, белгілі бір мезгіл уақытында да жасалған қылмыс белгілерінің бірі болып табылуы мүмкін. Сонымен бірге, қылмыс - бұл жиі анықталатын қарама-қайшы, басқа да әлеуметтік құбылыстарға байланысты жасалатын қылмыстардың қарапайым жиынтығы емес, ерекше заңдылықтары бар құбылыс. Қылмыс түрі негізінен әр түрлі болып келеді, олардың ақиқат жиынтығына нақты деректер болған кезде қолданылады.

"Белгілі бір уақыт аралығында қылмыс өзінің тарихи әлеуметтік, қылмыстық-құқықтық құбылысы болып табылуы мүмкін, ол тиісті мемлекетте жасалған қылмыстардың жиынтығымен салыстырмалы түрде кең таралған", - деп жазды Н. Ф. Кузнецова 60-жылдардың аяғында, анықтау жаппай сипаттағы демонстрациядан басталып, қылмыстардың белгілі бір жиынтығының атауымен аяқталады.

Бұл қылмысты анықтаудың қарапайым және түсінікті тәсілі болып көрінуі мүмкін. Шын мәнінде, қылмыс көптеген қылмыстар арқылы көрінеді. Бұл жаппай сипаттағы мысалдардың бірімен салыстырғанда қылмыстың ерекше белгілерін көрсетеді. "Масса" сөзінің мәндерінің бірі көпше. Әдетте, олар жекелеген статистикалық заңдылықтар ашылатын кейбір құбылыстардың саны статистикалық талдауға ұшырайтын массаны айтады. Сондықтан да, олардағы мәліметтерді статистикалық талдауға ерекше көңіл бөлінеді. Оқу әдебиетерінде қылмыстардың криминологиялық, жағдайы, құрылымы, динамикасы зерттелген. Егер біз еліміздегі криминологияны жаңғыртқанан кейін қылмыстардың алдыңғы анықтауларына жүгінетің болсақ, онда қылмыс ұғымы дәл осының барлығына жария құбылысты бейнелейтінің көреміз.

Криминология туралы 1-ші оқулықта "қылмыс белгісі белгілі бір уақыт ішінде бір ортамен жасалуы мүмкін нақты қылмыстардың жиынтығын қамтиды, алайда бұл қылмыстардың қарапайым жиынтығы емес". Одан кейін ерекше жағдай, қылмыстың құрылымы, динамикасы болады. Сонымен бірге, қылмыс әлеуметтік құбылыс болады. Дегенмен, басқа құбылыстар сияқты қылмыстты зерттеу бұқаралық ақпарат құралдарында олардың жаңа қасиеттерін ашатының айтып корсетті. Мысалы, анықталған және тіркелетін фактілердің санын азайтумен өмір мен денсаулыққа қарсы жеңіл және қолмен жасалған қылмыстар.

Жалпы және жеке ойларға байланысты қылмыс пен ойын-сауыққа байланысты байыту тәртібін ұғынуды бастады. Сонымен қатар, өткен жылдағыдай, биылғы жылы Ұлттық қордан қаражат бөлу туралы шешім қабылданды. Қылмыстың құрамы, оның қайта жасалынуы) ұйымдасқан қылмыстық топтармен бірігіп жасалуы, сондай-ақ әр-түрлі ауыр қылмыстардың белгілі бір ара-қатынасы бойынша өлшенетін әр-түрлі қылмыстардың әлеуметтік қауіпі байқалады.

Қазақстан Республикасындағы кәмелетке толмағандарың жасалған мүлікке қарсы заңға қайшы іс-әректтерінің құрылымының өсуіне тоқталатың болсақ. Біздің елімізде кәмелетке толмағандардың жасайтың мүлікке қарсы қылмыстарына талдау жүргізіледі. Кәмелетке толмағандардың қатыгездігінің негізгі себептері анықталды және оларды алдын алу жолдары ұйымдастырылады.

Алдыңғы кездеңдерде кәмелетке толмағандардың жасайтың қылмыстары, оның ішінде мүлікке қарсы қылмыстары қолайлы болып қана қоймай, сапалы болып табылады, бұл мәліметте кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстық әректердің түріне қылмыстық-құқықтық сипаттама беріледі.

Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Н. Ә. Назарбаев 2009 жылғы 28 тамыздағы Еліміздің 2010 жылдан 2020 жылдар аралығыңдағы құқықтық саясат атты тұжырымдамасында "қылмыстық құқықты одан әрі дамыту тиімді болмақ, бұрын да қылмыстық саясаттың екіқабаттылығын ескере отырып жүргізілуге тиіс. Ізгілендіру, ең алдымен, онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмысты алғаш рет жасаған адамдарға, сондай-ақ халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарына-асырауында кәмелетке толмаған балалары бар жүкті және жалғыз тұратын әйелдерге, кәмелетке толмаған қылмыс жасаған егде жастағы адамдарға жатуға тиіс. [1, 22 б. ]

Осы уақытта кәмелетке толмағандар жасөспірімдердің қылмыстары барлық қылмыстардың құрылымында ерекше орын алады. 2005 жылы жасалған қылмыстардың үлесінің салмақтарына келетің болсақ 8-12% - ды, 2015 жылы- 16, 4% - ды, ХХ ғасырдың басында орташа есеп бойынша 10% - ды құрайды. Осы қылмыстың статистикалық тұрақтылығы тұтастай алғанда, қылмыс субъектісінің кәмелетке толмағандардың жас аралығыңдағы, осындай өлшем негізінде бөлінетін қылмыстардың тұтас және дербес түрі болып табылады. "Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы" терминің қалыптастыру кезінде "қылмыс" ұғымы оған қатысты бүкіл ұғымдарды ескеруі тиіс. Кәмелетке

толмағандардың қылмысы-қылмыстық кодекспен тыйым салынған, жаппай құбылысқа әлеуметтік-құқықтық қатынастарды білдіретін кәмелетке толмағандар, яғни қылмыс жасау барысында 14 жасқа толған адамдар, 18 жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар, белгілі бір уақыт ішінде белгілі бір жерде және жасаған қоғамға қауіпті әрекет жасасса оларды кәмлетке толмағандар деп айтуға болады [3, 280 с. ] . Кәмелетке толмағандар қылмыстарының құрылымы мүлік иесіне (заңды иесіне) мүлікіне зиян келтіретін немесе мүлкіне зиян келтіруі мүмкін тұтас, көптеген теріс қоғамға-қауіпті іс-әрекеттерден тұрады. Оларды көп айтуға болады (белгілі бір аумақта сол немесе басқа уақыт кезеңінде жасалған әрекеттер тұрақты статистикалық, біртекті меншікке қарсы қасақана қылмыстар болып табылады), сонымен қатар осы қылмысты жасаған адам, кәмелетке толмағандардың қылмыстарының жиынтығында дербес құрамдас бөлікті құрайды. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 6- тарауында көзделген кинологиялық әдебиетті зерттеу барысында қылмыс белгілерінің жартысынан астамын қамтитын жабдықтар, сондай-ақ біздің тілде олардың негізгі іс-әрекеттерінің өзге жиынтығын құрмайтыңдықтаң осындай әрекеттердің абсолюттік қатарын жасайтын адамдар, тұтастай алғанда әлеуметтік-құқықтық жасөспірімдер жаппай құбылыс ұғымын тұжырымдау процесінде, ғалымдар жолда олардың біркелкі мұғалімдері жоқ екендігін көрсетеді, авторлардың кейбір жасөспірімдерді айтқанда, атап айтқанда, адам жасаған, жалпы әлеуметтік-құқықтық, "жасалған жеке меншікке қарсы қылмыспен" байланысты, егер олар заңнамалық деңгейде олардың атауын қолданса, қалғандары тұрмаса, сондай-ақ комиссиялар" пайдакүнемдік қылмыстардан алынатын шаралар" алдын алу терминімен, үшіншісі - "ерте мүлікке қарсы қылмыстарды"алдын алу терминімен өзгертеді.

Мұндай терминологияның алуан түрлілігі зерттелетін қылмыс ұғымының мәнін түсіну мүмкін еместігін куәландырады. Бірыңғай терминдерді түсіну және қолдану-бұл негізгі ұғымдарды қалыптастыратын логикалық ереже. Бөтең біреудің мүлкіне қатысты құқықтық термині анық, тұрақты, біркелкі және формальды логикалық тұрғыдаң қылмыстық қол сұғушылық объектісі ретінде меншікке зиян келтіретін, қылмыстық заңда көзделген қоғамға қауіпті іс- әрекеттерді анықтау үшін барлық белгілі болып отырғаның көрмеуге болмайды.

Басқаша айтқанда, Еліміздің заңдарына және өзге де заңдарға сәйкес кәмелетке толмағандардың тарихи мүмкіндіктері мен мүмкіндіктері шектелуі мүмкін, олар туралы да (соның ішінде жасөспірімдер ресейлік пана жоғалтады және олардың психологияның дамуына байланысты түрлі құқықтық актілердің психологиясын дамыту мүмкіндігі жоқ екендігі туралы), жұмыстары меншіктің азаматтық - құқықтық қатынастарындағы тұрмысы үшін жауапты болады, - бұрынғы ВТА рецидиясының саны мен қазіргі заманғы кодекстердің өмір сүруіне арналған кодекстердің субъективті негіздерінің мәселесі. Сондықтан, жоғарыда айтып кеткең мәліметерге көрсетілген шараларды ескере отырып Бөтең біреудің мүлкіне қарсы термині құқық бұзушының және жасөспірімнің өзіне-өзі қол жұмсау мінез-құлқының табиғаты бойынша кәмелетке

толмағандарға қатысты семантикалық ниеті бізге дейін криминологиялық Назарбаевтың жеке түсінігін анықтау үшін емес, қылмыстық құқық ғылымында қол сұғуға әрекет етуге және қылмыстық жаппай қол сұғушылықтарды анықтауға көмектесу үшін, қылмыс түрін бастау үшін нақты сипат болып табылатының білдіреді.

Егер ол осы терминді өзгермейтін түрде пайдалану арқылы дағдарыстық зерттеулерге "бейімделуді" көрсе, онда біздің пікірімізше, бұл "криминологиялық" терминнің мағынасы да жекелеген қылмыстардың есімің анықтау үшін оған тағыда қосымша анықтауды талап ететін қиындықтардың болуы әбден мүмкін. Осы терминді қылмыстық-құқықтық және криминологиялық аспектілерде қолдануға, сондай-ақ осындай біріздендірілген тәсіл логиканың негізгі ережелерін бұзады термин бірегей болуы тиіс делінген, термин бір-бірін жоққа шығаратын мағынада пайдаланылмайды.

Сонымен қатар, криминологияда, жалпы ереже бойынша, әрдайым "анықтаушы" сөзі бар, қылмыстың нақты түрін білдіретін терминдерді білдіреді, ол қылмыстың Елеулі белгісін ашады, басқа зерттелетін қылмыс түрінен ерекшелінетін. Сонымен қатар, криминологияда зерттелетін қылмыс түрлерінің ерекшелігін ашатын белгілерге Жалпы ережелер бойынша нақты қылмысты білдіретін терминдерден бөлек ( мысалы, "әйел қылмысы", "рецидивті қылмыс" және т. б. ) назар аудару міндетті.

Егер осы Ережені ұстанатың болса, онда мүлікке қарсы қылмыстар деген қылмыстық-құқықтық мәлімет криминологиялық терминдерге ауыстырылуы тиіс еді, ол "мүлікке қарсы қылмыстарды жасаудың себептері мен шарттарын" деп атар еді. Алайда мұндай мәлімет орыс тіліндегі ережелерге жауап бермейді; ол ақылсыз естіледі сонымен қатар ақылсыз қабылданады. Баяндалғанды ескере отырып, " бөтең біреудің мүлкіне қарсы қылмыстар термині меншік объектісі болып табылатыны анық, қоғамға қауіпті қылмыстық қол сұғушылыққа тыйым салудың тарихи қалыптасқан түрлерін белгілеу үшін осылар қажетті және жеткілікті болып отыр. Осы терминмен қылмыстық құқық салаларыңда қолданылуы қылмыстың өзіндік сиатының аты, дұрыс емес деп ойлаймын. Сонымен қатар басқа 2 терминде, “ пайда көрі арқасында жасалған қылмыс” және “ мүлікке қарсы қылмыс” “криминологиялық” қолдану саласы бар. Алайда алғашқы көзқарастарға сүйенсек, осылардың пішіндері бірөбіріне келетінди болып көрінеді, себебі криминологияда осындай терминдермен мүлікке қарсы қылмыстардың жиынтығын белгілеу қабылдағаны бәріміз білетіңди және тарихи қалыптасқан. Алайда осы терминдердің мәнді болуының егжей-текжейлі зерттеуі, олар тепе-тең еместігін көрсетуге мүмкіндік береді. Тіпті, олардың әрқайсысы дербес түсініктемені мұқтаж етеді.

“Өз пайдасы үшің жасайтың қылмыстарды” терминің қарастыра отыратың болсақ, ол орыс тілі ережелерінің талаптарына сәйкес және криминологиялық терминді құру логикасы көзқарасы бойынша дұрыс құрастырылған; сонымен бірге ғылымда және әдетте дағдыланған бұрыннан орныққанын мойындамауға болмайды. Криминологиялық әдебиетті зерттеу барысыңда, “пайдакүнемдік қылмыс” терминімен криминологтар өз жұмыстарының көбіне меншікке қарсы

қылмыстар жиынтығын айтқанын көрсетеді. Криминология бойынша кітаптардың басым бөлігінде, мүлікке қарсы қылмыстардың криминологиялық сипаттамасына арналған тарау олда “пайдакүнемдік қылмыс” деп аталады.

Сонымен бірге, бір келкі құбылыстарды белгілеу үшін бірыңғай атауы, оның мағынасың біркелкі түсінуге әкелмейді, ол осы теминнің ішкі күрделігі туралы дәлелдейді. Анықтауды қалыптастырғанда авторлар оны әр-түрлі мағыналармен толтырған болатың. Белгілі ғалым В. Н. Кудрявцев

«пайдайкүнемдік қылмыс деп экономика саласына қол сұғатын қылмыстық жазаланатын әрекеттердың жиынтығын және тұлғалардың өтеусіз құқыққа қарсы мүліктік пайда табу үшін саналы ұмтылумен негізделген әрекеттерін түсінген» [4, 44 б. ] .

А. И. Долгованың қол жеткізу мақсатында жасалған қылмыстарды пайдакүнемдік қылмыс деп көрсеткең болатың, пайдакүнемдік қылмысы - өмірлік стандарттардың жиынтығы жасалатын қылмыстардың экономикалық себептері бойынша, қанағаттандыру мақсатында "абсолютті" және "салыстырмалы" себептер де қарастырылды коренном мағынада және тар мағынада - корыстная корыстность заңсыз байыту, оның негізінде жасалған қылмыс ретінде, не бұл сөз бар, себептері, мүдделері мен қажеттіліктерін. Оның ішінде Елисеев пайдакүнемдік қылмыстарды тар және шеткі мағынада қарастырады. Ұрлық, тонау, алаяқтық сөз мағынасында пайдакүнемдік қылмыстар құрайды.

Кәмелетке толмағандардың мүліктік қылмыстарының құрылымына біз меншікке қарсы қылмыстарды енгіздік: қорқытып алу (ұрлық, тонау, қарақшылық, алаяқтық), автомобильді немесе өзге де көлік құралын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену (айдап әкету) .

Жоғарыда айтылғандар, "мүліктік қылмыс" ұғымы кәмелетке толмағандардың қылмыстық іс-әрекетінің елеулі белгілері ең жоғары деңгейде екенін білдіреді:

біріншіден, бастапқы қол сұғушылықтың бірыңғай объектісі - меншік, экономикалық және заңды Тараптың қатынастарымен көп қырлы құбылыс.,
екіншіден, қылмыстың бірыңғай мәні-жеке-жеке-белгілі бір затқа, ақшаға, меншік нысанындағы бөтен мүлікке қатысты,
үшіншіден, қылмыстың бірыңғай салдары(нәтижесі) - бөтен мүлікті тартып алған мүліктік залал, ол кінәлі меншік иесінен мүлік алып, өз пайдасына аударудан көрінеді деп айтуға мүмкіндік береді.

Баяндалғанды ескере отырып, қол сұғушылықтың мәні мен объектісі-бұл қылмыс жасаған кезде кәмелетке толмаған қылмыскердің негізгі қозғалтқышының Күшін көруге мүмкіндік береді, дегенмен, қарастырылып отырған құбылыстың объективтілігін көрсететін критерийге дау айту қиын ("пайдакүнемдік"субъективті санатының өзгеруі) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.