Көрнекілік суреттер тізімі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Тұрсынова Назерке
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандық бойынша

5В041400-станокты графика

Жоба орындады:________________ Тұрсынова Назерке

Жетекшісі:_________________Абдрахма нов М.Т

Рецензент:__________________Макажан ов. Р. Ш

2022

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Өнер, мәдениет және спорт институты

Диплом қорғауға жіберілді: "____" ________2022ж.

Шығармашылық мамандықтар кафедрасының меңгерушісі

____________

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: ХХ-шы ғасырдың басындағы қазақтың Ұлы тұлғалары
композициясы

Алматы 2022
Аннотация

Дипломдық жоба тақырыбы: Көрікті Көкше табиғатына, халық ауыз әдебиетіндегі ертегілер, Көкшетау аңыздары атты графикалық жұмыстар сериясы.

композициясы.

Кілтті сөздер: Офорт, акватинта, әсем табиғат, биші қайыңдар, қиял- ғажайып,
Еркіндік.

Кіріспеде дипломдық жобаның көкейкестілігі, мақсаты, міндеті, жаңалығы, нысаны, құрылымы қарастырылған.
Зерттеу нысаны графикалық өнер арқылы,қазақ халқының ұлттық атадан-балаға, ауыздан-ауызға тараған табиғат ертегілеріне иллюстрация жасау арқылы ертегілерді халыққа түсінікті, көрем жеткізу.
Дипломдық жоба бірнеше бөлімнен құралған дипломдық жұмыстың теориялық бөлімі, Көрікті Көкше табиғатына арнаған халық ертегілер бөлімі,дипломдық жұмыстың орындалу барысындағы техникалық ерекшеліктер бөлімдер мен тараушалардан тұрады. Әрбір тараушалар тақырыптары бойынша мазмұны ашылып, нақты деректер берілген.

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
ХХ-шы ғасырдың басындағы қазақтың Ұлы тұлғалары
Сәкен Сейфуллин ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Ілияс Жансүгіров ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
Бейімбет Майлин ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19

Көненің көзі - келешектің кірпіші ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Қазақстан бейнелеу өнеріндегі графика өнері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... 19
Графика өнеріндегі материалдарына байланысты бөлінетін түрлері, олардың көркемдік мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
Линогравюра техникасында композициялық туындыларды орындаудың техникалық мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .30

Дипломдық жұмыстың орындалу барысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .26
Ізденіс жолдары, тақырып таңдау, композициялық сюжет, жұмыстың орындалу кезеңдері мен әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 35

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .35
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..37
Көрнекілік суреттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38

Кіріспе

Сурет салу - адам өнерінің ең жоғарғы шыңы. Суретті салуды сүю - тылсым әлемді , өмірімізді , табиғатты, айнала қоршаған ортаны сүю. Бұл адамның ой- санасын, ақыл- парасатын кеңейтеді. Ізгілікке жетелеп, әдемілік пен әсемдікті үйретеді. Өмірлік өз орнын тауып, келеңсіздікке, келеңсіз құбылыстарға қарсы тұруға және онымен күресуге тәрбиелейді. Еліне, жеріне, өз ұлтына деген махаббат сүйіспеншілігін арттырады. Айналадағы жақындарына, адамзатқа, тіршілік иелеріне деген махаббат сезіміне баулиды. Өнер әрқашан қамқорлықты оған үлкен жауапкершілікті, түсінісуді қажет етеді. Бастысы, осы сурет өнерін тереңнен түсініп, бойлап жүйелеп қорыту жайы. Сурет өнерін жастай баулып тәрбиелеу ісі баршамыздың алдымызға байыпты міндетер таратады.
Бұл жерде айта кететін негізгі жағдай - графика өнерінің линогравюра техникасында жасалған жұмыстың, жәй қағаз бетіне салынған суреттен әлдеқайда күрделі екендігі, үлкен жауапкершілікті талап етеді. Сондықтан да графикалық өнер, асықпай, сабырмен отырып қол икемділігін жаттықтыруға, түсініп салуға немесе өнер техникасын жеке меңгеріп жасауға таптырмайтын құрал болып табылады.
Зерттеу жұмысының көкейкестілігі. Әр халықтың өзіне тән, ғасырлар қойнауынан келе жатқан эпостық жырлары, аңыз-әңгімелері, ертегілері мен ел ауызынан тараған көркем оқиғалары бар. Бұңың барлығы дерлік сол халықтың тарихынан, дінінен, ділінен, салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпынан сыр шертеді. Сондықтан да әр халық аңыз-әңгіме, ертегілерін көздің қарашығындай көріп, ұрпақтан ұрпаққа айна қатесіз, қаз қалпында жеткізуге тырысқан. Мәселен қазақ халқы, мамыражай кеште ақынның, жараудың, әңгімеші ертектішің жанына жиналатын болған. Олар күн-түн демей тоқтаусыз жырлағанда, тыңдарман әр айтылған сөзді бүге-шүгесіне дейін жаттап алуға тырысқан. Бұндай жыршыларды халық қолпаштап, бабын келтіртіп, жағыдайын жасап оның әр сөзіне құштарлық еткен. Сонымен қатар балаларға ертегі, аңыз-әңгімелердің орыны бөлек екендігін білеміз. Балалар ертегілер мен жырларды ерекше жақсы көреді. Олар тыңдау арқылы тәрбиеленеді, ойы ұшқыр болады, қиял әлеміне бой алдырады. Бала күнімізде, апа-әжелеріміз мейірімділік пен адалдық, махаббат пен ғадауат жайлы, әке-аталарымыз батырлық пен жаугершілікті, ерлік пен жаужүректілік туралы ертегілер айтатындығы сондықтан. Бала қиялына арман орналасып, болашаққа мақсат қоя білетін қасиеттері пайда болады. Қазақ халқы ешқашан бала тәрбиесіне бей жай қарамаған - ды. Сондықтан олар өз жырларын, ертегілерін сәні мен салтанаты жарасқан, Қазақ елінің салты мен дәстүрімен көркемдеп, жырына қосқан.
Қазақ ақындарының шығармаларын сақтап, байтақ жерінің көрікті табиғатын жырлап, бабаларымыз талай шабытты туындылар қалдырған. Солардан бізге жеткен өнер атты қазыналарға қарап , бүгінде біз-келешек ұрпақ, шабыттанып өнерді дамытуға үлес қоспақпыз.
Зерттеу жұмысының мақсаты. Атадан- балаға қалған ауыз әдебиетіне бір үлес қосып, қазақ халқының көптеген ақындарымыздың қазақ батырлары туралы жыр -дастандары арқылы рухани халықты байыту. Тарихты ұмытпау. Өткен күндер белестеріне қарап, тағылым алу. Жыр - дастандарымыздың берер тағылымын ұрпаққа жеткізу. Айна қатесіз сол қалпында қолданыста болуының маңызын түсіну. Қазақ халықтарына тән ерекшеліктерді білу. Ақындарымыздың өлендерінде суреттелген оқиғаларының негізгі тәрбиелік маңызын ұғыну. Сонымен бірге аты жұртқа белгісіз болып келе жатқан халық ақындары мен жыршылары туралы аз болса да мәліметтер беру. Халқына танымал ақындарымыздың шығармаларына талдау жасап,сабақтастығын ашып көрсету.
Зерттеу жұмысының міндеті. Талай ғасырға, кейіңгі ұрпаққа жіптей жалғасып келе жатқан ата- дәстүрі, ертегі- аңыздары, ауыз- әңгімелері қаз- қатарланып өнер жалғасын қимай, халықтың асыл қазынасы болып бағаланып, оларды көздерінің қарашығындай сақтап, ілгері дамытып, өркендету-өнегелі іс. Адам өмірін қиялмен шыңдау арқылы ,өнер туындыларын туғызып, заман ағымына қарай байып, сурет өнері- мазмұны тереңдеп келе жатқан тәрбиелік мәні өте зор тағылым болды. Мұны ұрпақ тәрбиелеу ісіндегі халықтық тәжірибе белгілерінен көруге болады.
Дипломдық жұмыстың нысаны. Зерттеу нысаны графикалық өнер арқылы, қазақ халқының ұлттық шығармаларын сурет өнері арқылы паш ету болып табылады.
20-шы ғасырда Қазақ ақындарымыздың Қазақ әдебиеті үшін қосқан еңбегі өте зор белесті, қазақ әдебиетінде ерекше із қалдырған тарихи кезең. Сондықтанда да ұлтымыздың ұлт болып қалыптасуына түрткі болған Қазақ әдеби тарихын зерттеу, тану, білу мына біз суретшілердің де, сонымен қатар әр бір қазақтың да борышы.
Талай оқырманның көңіліне қуаныш пен қайғыны, шат-шадыман күлкі мен терең ойды, сонау патша шаһарларының сарайы мен ойын сауығы бітпейтін салтанатты жиындарына әкететін, қазақ хандығын құрып, қазақ жері үшін өлімге бастарын тіккен батырларымыздың батырлығы туралы суреттеп өз өлеңдеріне қосқан ақындарымыздың оқиғалары кімді де болмасын бей көңіл қалдырмайтындығы анық. Бұл оқиғалардан тағылымы терең ақылды табасың, жауапсыз қалған махаббаттың күйін кешесің, ұшы қиыры жоқ даласына билігі жүрген патшадың жадын түсінесің, сырғасының үні сыңғыр еткен арудың мұңын түсінесің, ешкімге мойынсұнбаған батырдың жаужүректілігін білесің. Қазақ мәдениеті-кемел шыңына жеткен аса бай құндылықтарға толы тылсым әлемнің сырына бойлайсың.
Қазақтың атын шығарған маңдай алды, көреген, дана қоғам қайраткерлері жетерлік. Бұл қазақ деген халықтың тектілігі деп білеміз. Қазақ - текті халық. Бұл сөзімізге тарихта бес арыс, үш бәйтерек деп аталып жүрген есімдері тарихтың беттерінде алтын әріппен жазылып қалған нар тұлғалардың болуы дәлел болады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Бұл дипломдық жұмысымның құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, пайдаланған әдебиет тізімінен және көрнекі құралдардан тұрады.
Бірінші бөлімде қазақ ақындарының шығармалары жайында, ақындарымыздыңнақты айтатын болсақ көне Көкшетау, Бурабай табиғатына арнап шығарған халық ауыз ертегілері және оларға арналған иллюстрациялар. Сондай-ақ жұмыстың техникалық ерекшеліктері жайында шолыу жасаймыз.
Екінші бөлімде жалпы графика өнері, кітап графикасы, линогравюра техникалары және оның түрлері туралы айтылады.

Дипломдық жұмыста графика өнері мен оның сан түрлілігі және де адамзаттың алғаш қауымдастық уақытынан басталғандағы тарихы, сонымен қатар Қазақстан территориясындағы графикалық бейнелеу өнеріне қатысты теорриялық тұжырымдар талдана отырып сараптаулар жүргізілді . Тарихқа үңіле отырып шолу жасау арқылы графика өнерінің қай кезден бастап дамығандығына зерттеп , түрлі техникалармен таныса отырып саралау мақсат етілген . Дипломдық жұмыста ежелгі дәуірден бастап қазіргі заманға дейінгі қолданбалы графика даму заңдары зерттеледі. Адам өміріндегі сызба мен эскиздер және суреттердің мағыналары , адамзаттың осы уақытқа дейінгі дамуындағы рөлі қарастырылады . Тарихи дәуірден басталған бұл даму бүгінгі күнге дейінгі графиктерді дамыту талданады. Графикалық сурет әдетте қағазға салынып, суретші оны жасау үшін қарындаш немесе қалам сияқты қарапайым құралдарды пайдалана алады. Ал басқа жағдайларда , суретші өз шығармаларын жасау үшін кешенді құралдарды пайдаланады. Олар: литографиялық тастар, баспа станогы , ағаш немесе линолеум және тағы басқа заттар. Графика термині - логотиптерді , белгілерді , конструкцияларды , диаграммаларды, графиктерді, геометриялық үлгілерді, желілік өнерді, рәміздерді , және т.б. жасауды білдіреді . Ал графикалық дизайн заманына сәйкес - әртүрлі жарнамаларда , жарияланымдарда немесе сайттардағы суреттерді немесе мәтінді , және идеяларды біріктіруге арналған өнер я кәсіп дейміз . Осылайша графика ұғымы - кең көлемді анықтамасында өнердің барлық тарихи кезеңдеріне тиесілі саналады, бірақта сурет кескіндемесі және оның басқа да аспектілері өнер тарихында кезеңіне қарай түрліше қарастырылады. Қазіргі әлемдегі маңызды байланыс құралдарының бірі болып табылатын - осы Графикалық дизайн. Графикалық дизайнның заңдылықтарын, принциптері мен ерекшеліктерін түсіну, жарнамалық науқандардың тиімділігін арттыру өнімді нарықта сәтті айналдыру үшін керек. Сонымен қатар өнімді сатуды арттыру үшін оларды дұрыс қолдануды білу қажет.

ІІ. Қазақтың Үш арыс - үш бәйтерегі
Қазақтың атын шығарған маңдай алды, көреген, дана қоғам қайраткерлері жетерлік. Бұл қазақ деген халықтың тектілігі деп білеміз. Қазақ - текті халық. Бұл сөзімізге тарихта бес арыс, үш бәйтерек деп аталып жүрген есімдері тарихтың беттерінде алтын әріппен жазылып қалған нар тұлғалардың болуы дәлел болады.
Бүгінгі ұрпақ - ертеңгі болашақ. Ал болашаққа тарихымызды бұзбай, сол қалпында жеткізетін, тарихты жатқа білетін, қазақ деген халықтың қалай пайда болғандығын, осындай текті халықтың тектілігін көрсеткен, елді, жерді сақтап қалу үшін қаншама өткелдерден өткенімізді білетін, тарихымызда алтын әріппен қалған қоғам қайраткерлерінің есімін білу - қазіргі ұрпаққа міндет.
Бес арыс, үш арыс деп ел есінде қалған ақын-жазушыларымыз, қазақ ұлтына үлкен еңбегі сіңген қоғам қайраткерлерін айта аламыз. Бірі тұңғыш қазақ әліпбиін жазса, енді бірі тұңғыш қазақ әдебиетіне роман деген ұғымды алып келді. Өзінің өмірін Мұтылғанның өмірі деп, қазақ әдебиетінде, алаштың тарихында ұмытылмай мәңгі қалған Шәкәрім Құдайбердіұлы қазақтың жарық жұлдызы. Өз ұлтының жалындап тұрған жастарына берік, кәміл сеніп кеткен Мағжан Жұмабаевтың бес арыстың бірі болуы кездейсоқ емес деп білеміз. Қазақ әдебиетін қалыптастырушылардың бірі болып есептелетін, қазақ қыздарының қиын тағдырларын ашық, дәл жеткізген Жүсіпбек Аймауытов жеке-дара бір бөлек тұлға. Оян, қазақ деп айды аспанға бірақ шығарған, халқының оянуын қалаған, отты жырларымен халық жадында мәңгі қалған Міржақып Дулатұлы. Қазақ тіліне үлесін қосқан, қазақ әліпбиін алғаш енгізген, қазақ әдебиетіне, мәдениетіне жаңалық ашқан Ахмет Байтұрсынұлының сіңірген еңбегі зор. Бұл қоғам қайраткерлері, ақын-жазушыларымыз біздің жүрегімізде, әдебиетімізде, мәдениетімізде, тарихымызда мәңгілікке қалары сөзсіз.
Қазақта үш, жеті деген сан киелі. Бұл сандарға байланысты көптеген ырымдар бар. Осыған байланысты, үш бәйтерек, үш қоңыр деген ұғымдар тарихымызда қалған. Қазақ үш бәйтерек деп халқымыздың ұлы ақын-жазушыларын бәйтерекке теңеген. Сонау Көкшетаудың сұлулығын еңбегіне арқау еткен, Сәкен Сейфулиннің өзін бір төбе қылып, кедей халықтың жоғын жоқтап, мұңын қосқан Бейімбет Майлиннің, қазақ халқының ата-дәстүрі болып табылатын, қазақтың күйінің әуезділігін, қадір-қасиетін тілге тиек етіп, сырларын сипаттаған Ілияс Жансүгіровті үш бәйтеректің бірі деген. Үш бәйтерек біздіңше, үш алып. Әркімнің өзінің қазақ әдебиетінде алатын орны бар. Бұл үш ақын мен жазушының әрқайсысының шығармалары, жазу стилі бөлек болғанмен, негізгі ойы бір, ол - еліне кішкене болсын пайдасын тигізу. Бұл үш алыптың үш бәйтерек деп аталуының өзінің де бір себебі бар. Бұл үш ақынның да кіндік қаны тамған жері - қазақ жері. Үш бәйтерек ... Үшеуінің туысы қандай бірдей болса, тұрысы қандай әр бөлек. Біреуі - дәйім биікке талпынып, алға ұмтылған өр халықтың асыл арманындай асқақ, біреуі - талайды бастан кешіп, тауқыметке төзіп өскен қауымның сарқылмас сабырынан жаратылғандай сом, мығым. Біреуі - көпті көріп, көпті сүйген халықтың парасат-парқын, арман-аңсарын, мұқалмас жігерін кең қамтып, кемел сіңіргендей қуатты да нәрлі. Үшеуі де - халқы мен заманның ауыздарынан түсе қалғандай адал ұл.

2.1. ХХ ғасырдың 20 -- 40 жылдары жемісті еңбек еткен қазақ лириктерінің шығармашылықтарына көз салғанда олардың қай -- қайсысының да айналып
өтпейтін нысанасы бар екенін көруге болады. Ол - табиғат. Табиғат лирикасының алғашқы белгі, нышандарын халық поэзиясынан байқауға болады. Шындығында да, қазақтың халық поэзиясында табиғат суреті, жаратылыс көріністері үлкен орын алатыны белгілі. Бұлай болуы заңды нәрсе еді. Кең далада көшіп жүрген, күнделікті өмірі жылдың төрт мезгілінде де кең сахарада, ашық аспан астында, өзен -- судың жағасында өтетін қазақтың өзін әрдайым табиғаттың аясында, бауырында отырғандай сезінуі таңғаларлық құбылыс емес. Қай жазушының шығармасын алып қарасақ та, табиғат назардан тыс қалған емес. Табиғаттың атқарар рөлі де әр шығармада әр басқа. Бір шығармада кейіпкерінің қандай екенін көрсетсе, енді бір шығармада мінезін көрсетеді. Келесі бір шығармада табиғаттың жеке -- дара өз әсемдігі берілсе, енді бірінде табиғаттың адам ерекшеліктерімен байланысын көрсетеді.
Қазақ халқының ұлы ақыны Сәкен Сейфуллиннің шығармаларының көбі ғажайып табиғат суреттері, қайталанбас сұлу көрініс, өйткені табиғат ақынға қанатты шабыт береді. Ақын өлеңдерінде табиғатты көркем суреттеумен қатар оны қазақ халқының тұрмыс -- тіршілігіне, мінез-құлқына байланысты жырлады.
Менің ойымша, менің таңдаған тақырыбым оқушылардың ой -- өрісін дамытуға, адамның табиғатпен қандай тығыз байланысы бар екендігіне ықпал тигізеді. Мен Сәкен шығармаларын оқып, зерттей келе, табиғат құбылыс адам тіршілігіне көп әсер ететіндігіне көзім жетті.
Табиғатты ақын өлеңдерінде қалай бейнелеп суреттегенін анықтау мақсатында әр түрлі зерттеу жұмыстарын жүргізіп, көптеген кітаптарды оқып, сараладым. Осылай зерттей келе Сәкеннің табиғатты суреттеген Көкшетау поэмасындағы таулардың аталу сырына көңіл бөлдім.

2.2. Ілияс Жансүгіров - қазақ поэзиясы көгінен көрінген халықтың біртуар перзенті. Халық ауыз әдебиетінен, жалпыхалықтың тіл дәстүрінен үлгі-өнеге алған, ұлы Абай шығармашылығынан сусындаған Ілияс Жансүгіров жырлары - XX ғасыр қазақ поэзиясындағы ерекше туындылар. Өйткені, көп қырлы талант иесі І.Жансүгіровтің даңқын шығарған, алдымен, оның поэзиясы.
Туған әдебиетіміздің дамуына өзінің көркем туындыларымен үлес қосқан Ілияс Жансүгіров өз поэзиясында өмір ақиқатын, болмыс сырын сырлы сөзбен бейнелеп, адамның сезім күйі арқылы өмір шындығын көркем тілмен танытады. Ақын туындыларының халық сүйіспеншілігіне бөлену сыры да осында.
Қазақ поэзиясының, оның ішінде Ілияс өлеңдерінің әдеби ерекшеліктері әр жылдары Ғ.Тоғжанов, Т.Әбдірахманова, М.Дүйсенов, Р.Бердібаев сынды әдебиеттанушы ғалымдар тарапынан жан-жақты зерттелді. Онда қазақ өлеңдерінің құрылымы, оның түрлері, жекелеген сөз шеберлері өлеңдерінің ерекшеліктері қарастырылған. Оларда поэтика, стилистика мәселелерінің тоғысып, бір-бірімен тығыз байланыста қарастырылуы осы тектес зерттеулердің ерекшелігін танытады десек, қазіргі таңда ұлт тілдерін дамытуға жан-жақты мән беріліп отырған кезеңде тілді зерттеудің нақтылы үрдісі ұлттың ойлау жүйесіне тән ерекшеліктер мен заңдылықтардың тілдік деректері арқылы және ұлттық танымға негізделген тілдік тұлғаның қолданылуы арқылы ашыла түсетініне көз жеткіземіз.
Құлагер поэмасындағы Ілияс Жансүгіровтің тілдік тұлғасын қазақ халқының тарихымен, таным-түсінігімен байланыста танудағы ұмтылыстың қажеттілігінің мәні қазақ тіл білімінің де ұлттық танымға негізделген жаңа үрдісті зерттеу екені көрсетіп отыр. Сондай-ақ тілдік тұлға мәселесі жеке жазушылардың немесе бүтіндей бір әдеби кеңнің тіліне арналған зерттеулерде қолға алына бастады. Сонымен қатар, тілді диахрониялық тұрғыдан зерттеуге қазақ тіл білімі де бет бұрғаны белгілі.
Мұндай бағыттағы жұмыстардың жүргізілуі ұлттық болмыс пен халықтың тұрмыс-тіршілігіне, дүниетанымына қатысты ерекшеліктерді сипаттап, тіл мен ұлттың тығыз бірлікте екендігінің дәлелі болмақ. Сондықтан да Ілияс Жансүгіров шығармаларындағы ақынның өзіне тән тарихи-мәдени тілдік деректер негізінде қарастырылып, поэма тіліндегі ұлт дүниетанымын білдіретін лексикалық қызметін көрсетуге ұмтылдық. Осыдан ақынның жалпыхалықтық тілді пайдалану үлгісін лингвистикалық тұрғыдан зерттеу қажеттілігі еріксіз туындайды. Өйткені суреткер тілінің көркемдігі мен бейнелілік сыры көркем тілтану тұрғысынан қарастырғанда ғана айқындалатыны белгілі. Сондықтан да ақын шығармаларының тілдік тұлғасын анықтап, оның көркем поэма тілінің тілдік тұлғасын зерттеу тақырыптың өзектілігін танытады.

Ілияс Жансүгіровтің жан-жақты талант иесі екенін халық әлдеқашан мойындаған. Қаламгердің сан-салалы асыл мұраларының құны жойылмайтыны анық.
Осы баға жетпес дүниелерді зерделеу -- қазіргі ұрпақ еншісінде. Ілиястың шығармаларымен қатар оның ғұмырлық жолын қарастыру да кешеуілдетуге жатпайтын мәселе.
Әдетте, суретке қарап ол кісі осындай екен ғой деп қоямыз, әрине фотосурет болғаны жақсы ғой. Бірақ ол кісіні тіл, сөз арқылы суреттегенде көп қызғылықты жайтқа кезігеміз. Біріншіден, фото өлі бейне, ал сөз арқылы (словесный портрет) жасағанда оны басқа қырынан танимыз. Ақын Әбділда Тәжібаевпен 1991 жылы қыркүйек айында кездесіп, Ілияс жөнінде біршама деректер алдым.
Ілияс балуан тұлғалы, үлкен бетіндегі үлкен мұрыны ерекше еді, - дейді. Мұхаметжан Қаратаев Ілияс жөнінде: Сом денелі, мықты кісі еді, жоталы алқам-салқам пішініне қарап, батыр немесе балуан дейтіндей. Бет әлпеті - ат ерінді, ер мұрынды келсін дегендей, кавказ мұрынды, кең маңдай, бүркіт қабақ жігіт екен. Елпілдеп, желпілдеп жан-жағына жалтақтап, әркімнен әр нәрсе жайында сөйлеп отыратын кісілер сияқты емес, мінезі тұйықтау тұнжырық, ұстамды адам тәрізді.
Аз сөйлейді, жарқылдап, шешенсіп, өлеңдетіп сөйлеу онда жоқ. Қоңыр үнмен марғау, бәсең сөйлейді, бірақ сабырмен айтқан пікірлерінде қорғасындай салмақтылық, қиыннан қиыстырған қарапайым қисындылық пен ой жүйелілігі сезіледі. Дегенмен, ойлы, дәлелді сөйлеу және соз арасында жіңішкелеп әзіл-қалжың, мысқыл қыстырып сөйлеуге өте шебер - дейді.
Бейсембай Кенжебаев өз естелігінде: Ілияс ұзын бойлы, ірі, алып денелі, балуан мүсінді десе де болар еді. Дене мүсініне бет әлпеті сай еді: кең мандайлы, қою қара қасты, жар қабақ, шүңірек қара көзді, үлкен қыр мұрынды, жазық бетті, сүйір иекті, қара торы еді. Сондай-ақ, шоқша қара мұртымен ол кавказдықтарға біраз ұқсар еді.Жүргенде Ілияс бірдеңеге құлақ салып келе жатқан тәрізді, басын сол жағына қисайтып, жайбарақат, сәл салқам жүретін. Жүрісі дене мүсінімен бет әлпетіне жарасып тұратын.
Ілияс аз сөйлейтін. Бірақ қу тілді болатын. Сөйлегенде сөзді тауып, ақылды, дәлелді, жүйелі, жатық, өткір, көп ретте күлкілі етіп сөйлейтін. Күлдіргі, мысқыл, әжуа әңгімелерді әрі көп білетін, әрі келісті етіп айтатын. Ол қандай қызық, күлдіргі әңгіме айтып, жұрт күліп жатса да өзі күлмейтін. Тек үстіңгі ернінің бір бұрышын бір бүлқ еткізіп қойып, отыра беретін. Ілияс тегі ауыр мінезді, сабыр иесі адам еді. Жүріс-тұрысы байсалды болатын, салмақты, ұстамды сөйлейтін.
Ілиястың дене құрылысы мен бет әлпетіне сай келмейтін жері -- үні, дауысы болатын.Қатты қызуланып сөйлегенде оның үні шіңкілдеңкіреп шығатын (Азамат ақын. Алматы, Жазушы, 1994, 104 б.). Ілиястың өнері туралы сөз қозғағанда оның әншілігін айта кеткен жөн. Оны замандастары былай деп еске алады: Ілияс әнші еді, ән салғанда оның дауысын да ерекше бір қасиет пайда болатын. Ол әрі сылдырлы, әрі созылымды, өте таза, сонымен құлаққа жағымды болып шығатын, жазғы қоңыр желдей есетін қоңыраудай, таудан аққан тас бұлақтың суындай сылдырлайтын.
қазақ әдебиетінің ірі өкілдерінің бірі - Ілияс Жансүгіровтің творчествосы жөніндегі ой-пікірлер мен зерттеулер бірсыпыра.
1936 жылдың қараша айында Социалистік Қазақстан газетінің бірнеше сандарында Ілияс Жансүгіровтің Құлагер поэмасы жарияланады. Бұл ақынның эпикалық жырларының ең соңғысы және поэзиясының ең биік шыңы.
Шығармаға өзек болған оқиға - тараудың басындағы тұсында сері болсын, пері болсын, өмірімен ұнаған Ақан және тұлпар ат Құлагер.
Ақан тентіреп, тау-таста жүреді. Оның жүрегін жау қанжары жаралаған, кері кеткен дәуірдің ащы азабын татып, кезіндегі асау мінезі мен өр талантына құм құйылып, дел-сал күй кешкен. Осы күйге жеткізген не, оның басты трагедиясы неде?
Ақын осы сұраққа жауап іздеп, кең далаға әйгілі болған астың бірі - Ерейменді мекен еткен мыңғырған малы мен дәулеті мол, жасы тоқсан төртке келіп өлген Керей Сағынайдың асының үстінен түсіреді. Осы асқа тұлпар Құлагеріне мініп, Ақан да келеді. Ойы - Құлагерді бәйгеге қосу. Құлагерді алғаш көрген жұрт: Бітімі ойқы-шойқы, салпы ерін, салбыр тірсек екен, жазық бауыр, сиыр сүйек, ұзын тұрық екен, бұл ешқандай бәйге ала алмайды, бұған мініп қоян атса, қойшыға мінгізсе жарасар, ең дауасы - семіртіп соғымға сою ғой - десіп даурығады. Тұлпардың мықты тегін тек Күреңбай сыншы ғана танып Бабында екен, бағы осы аста ашылар деп баға береді.
Бәйгеге 1300 жүйрік қосылмақ. Олар Сырдың қызқарасы, Жарылғаптың жирені, Семейдің сұр серкесі, Алатаудың Ақанаткері, Балқаштың бейпіл Бөртесі, Алтайдың серпінді Көктұйғыны, Меруерт жалдас Шудың Ақсұры, серке санды Көкшетаудың Құлагері, Ұлытаудың Құбайы, Қаратаудың Құмайы - осының бәрін ақын әр жүйріктің нақты қасиетін тамаша образ арқылы береді. Осы суреттеулер мен бейнелерді белгілі ат сыншысы Күреңбайдың көзімен көрсетеді.
Поэманың басында осы сюжеттермен қоса асқа келген түрлі әлеуметтік топты да көркем тілмен бейнелеп өтеді.
Ет жеп, қымыз ішіп семірген ортаның әр деңгейдегі сатиралық образдары қызыл көз, саба құрсақ, кебеже қарын болып келеді, семіздерін өгізге, бұқаға, қошқарға теңейді. Осы жайсыз образдарға қарсы контраста ақын Ақан серінің өнерін қояды.
Ақан бойындағы асыл өнер осы тұста ерекше сұлуланып кетеді. Оның көкейінен тәтті, мұңды, сұлу сазды әуендері бірінен кейін бірі асып, халықтың зор қошаметіне бөленеді. Ақ саусақ, Үш тоты, Ақмарқа, Сырымбет, Көкшетау, Кербез керім, Ой ерке, Жайма қоңыр әндері Ақанның көмейінен нақышты әуенде шығады. Ләззат әлемі, сұлулықпен астасып, әр тыңдарманға рахат сыйлайды.
Табиғатынан аңқылдақ, ешкімнің бетінен қақпайтын өнерпаз әнші, жүрегіне кек байлаған дүлей күш иесі, арамза Батыраштың ішкі ой-жауыздығын сезбейді. Ақын осы тұста алда қандай трагедия күтіп тұрғанын аздап болса да байқатып өтеді.
Ақан бәйгеге қосылған Құлагердің тізгініндегі жетім балаға қамшы салмай, қалып та қоймай шауып отыр деген сөзінен мүлт кетпей зулап отырды. Жыланды өзегінен өткен соң атты өз еркіне жібергенде, Қусақ көлін айнала келе Құлагер Көктұйғынмен қатарласа шабады. Көктұйғын Батыраштың сәйгүлігі. Өзекке түсіп қайта қырға шыққанда алды Көктұйғын, екінші - Айтпақтың күреңі, одан кейін - Шорманның Буырылы. Ал Құлагер көрінбейді.
Өйткені, екі көзі қанталаған жендет, Батыраштың суық қол, ақбоз атты, қара киімді қарақшысы Қылта өзекте Құлагердің шекесіне айбалта ұрады.
Құлагер өлімі Батыраштан келгенін сезген халық селдей қаптап қара жүрек жауызды таптап жіберердей толқиды. Бірақ нақты айғақ табылмай дал болады.
Ал асыл Ақан айдалада Құлагердің басын құшақтап көзінен қанды жас ағады.
Шынымен кеткенің бе, Құлагерім,
Қасымда қасынысып тұрар едің.
Баспа-бас қызға бермес жануарым,
Басылар өлгенімше қайтып жерің?...
Құлагер, атаң тұлпар, анаң сұңқар,
Соғып ем семізіңде сегіз арқар.
Сен едің жан атымда, қанатым да,
Табылмас енді маған сендей тұлпар!...
деп, зар қаққан Ақанның әйгілі шығармасының өз мәтінін ақын поэмаға дәл де орынды кіргізген.
Құлагер - Ақан серінің сұлулығы, идеясы. Оның түсінігінде ондай тұлпар енді келмесі анық. Сол тұлпармен жүрек түкпірінде ұялаған әсемдік, көркемдік бәрі жоғалған. Оның бұрынғыдай ән айтуы да, ел арасында жайраңдап жүруі де екіталай. Құлагерге жұмсалған айбалта, Ақанның өзіне тиген, ол енді тірі өлік. Ілиястың ойынша, серінің тағдыры Пушкин, Лермонтовтармен ұқсас. Олардың көлеңкесі Көкшетауға түскендіктен, осындай трагедия болған шығар деп поэтикалық қилға бой ұрады. Сондай сұм заманда қандай асыл адам болса да езіп, таптап өтетін, өмір бойы қуғын көріп, содан мерт болатын идеялық түйінді Ілияс осы поэмасында таза поэзиялық жолмен көрсете білген.
Қысқасы, Құлагер дастаны ақын туралы, оның тағдыры десек те, оның негізгі өзегі - Ақан трагедиясы арқылы әлеуметтік орта және замана лебі, қуанышы мен қайғысы кең көлемде жырланған ірі лиро-эпикалық поэма.
Құлагер дастанының көркемдік ерекшеліктері, тілі талданғанан кейін, дастанның өзекті идеясын ашып дәйектесек:
- Өзекті идея: Жүйрікті күндеме, оған қастық қылма! - дегенге саяды. Батыраш жіберген адам бәйгеде алға шығады деген Құлагерге айбалта сілтеді. Одан әрі Құлагер шекесінен шүмектеп, бұрқырап шыққан қан ат қиналысына деген оқырман аянышын тудыруы, - бәрі асылды қимастық сезімін өрбітіп тұр. Қазіргі өскелең заман биігімен бағамдасақ, күншілдік, қаскүнемдік ол кезде Ақан мінген Құлагерді мерт етсе, кейін соны 1936 жылы нақыштап, аяушылық білдіріп: Озыққа тиіспе! - деп дабыл қаққан Ілиястың өзін арада екі жыл өтер-өтпесте құрбан қылды. Құлагер - ат үздігі болса, оны әспеттеген Ілияс - ақын жүйрігі еді. Екі дәуірде екі тұлпар да қастықтан опат болды. Тек Ілияс емес, басқа да ақын-жазушылар, мәселен, Сәкен Сейфуллин төніп келе жатқан жазалауды алдын-ала сезіп, оған дейін: Халқым, өз асылыңды сақтай біл! - идеясын көтерді. Атап айтқанда, С.Сейфуллин Ақсақ киік өлеңінде табиғат аруы киікті, Аққудың айрылуы дастанында - аққуды сақтау мәселесін ту етті. Сәкеннің де, Ілиястың да әсемдік, үздіктік символын аялауы мәнін тек өткендегі тақсіреттермен байланыстырумен шектелмейміз. Ол болашақта да бар халықтар үшін де сабақ бола береді деп пайымдаған жөн. Яғни Құлагер арқылы меңзелген Сәкен, Ілияс, т.б. трагедиясы қайталанбас үшін адамдар санасы кемелденуінің мәні зор.
Құлагер поэмасы - қайталанбас өнер сығындысы. Ақанның кер заманға берген жауабының өзі жан сұлуы айдынының күміс толқындарындай Ақан көзінен жас емес, таңғы шық сол тап-таза күйінде тамып тұрғандай. Міне, Ақан трагедиясының Шекспир қаһармандары трагедиясынан басын ашатын жері - осы. Кесек, күрделі тұлғаның қай-қайсысы да өзінің бар болмысын, трагедиялық ширығу нүктесінде ашады ғой. Ақан да осы ән арқылы ішкі дүниесін, оның не бір тылсым құпиясын еш боямасыз табиғи күйінде алтындай ақтарады. Сөйтіп, оның қасіретінің өзінен түн емес, өнердің өзгеше бір шапақты күні туып келе жатты. Ол өнер боп өртенеді. Адам қайғысы емес, өнер жоқшысындай.
Ендігі жерде Ақанға періште қанаты байланып, бейнет тартқан азапты өмірден арашалап, беймағлұм биікке алып ұшады. Бұл құбылысты көгілдір романтика дейміз бе? Оны ажырату біздің ой-өрісімізге байланысты.
Құлагер поэмасы ақынның бір туар өнерге қойылған ескерткіші. Алайда, Ақан сияқты сирек құбылыстың сыр-сипатын осымен тұйықтап тастау - өнер қанатын қайырумен тең.
Поэмада әр дәуірдің суреткері өзінше қолтаңба қалдырады. Қазіргі кезде тіл, оның ішінде ұлт тілінің өзіндік ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін зерттеу бағытына басымырақ көңіл бөлінуде. Жекелеген ұлт тілдерінің өзіндік тілдік ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін айқындаудың, оның тарихын білудің өзіндік маңызы бар екендігі сөзсіз, дұрыс бағыт деп білген жөн. Осылардың негізінде жұмысымызда, жалпы алғанда, тіл мен ойдың, тіл мен танымның, тіл мен тіршіліктің, тіл мен салт-сананың бірлігін дәлелдеу үшін алдымен тілді, оның табиғатын тану қажеттілігі туындады. Яғни, аталған бірліктерді немесе олардың әрқайсысын жекелей тани түсу үшін де ұлт тіліне үңілуге тура келетіндігі өз-өзінен алдымыздан шығатын тіл біліміндегі өзекті мәселе болып табылады. Соған байланысты І.Жансүгіров поэмалары негізінде ұлт болмысына, тарихына, салт-дәстүр, ұлттық санасына, тұрмыс-тіршілігіне, т.б. өзіндік ерекшеліктеріне қатысты дүниелердің сыры ұлт тіліне байланысты екендігіне көз жеткіздік. Ал, осы бір поэманың жүйесі бойынша кинода түсірілді. Сөйтіп, поэзия мен киноның үндестігінің өзінен ақын аруағына табынбай көріңіз. Тек кино ғана еемес-ау, Жансүгіров шығармаларындағы өлеңдердің арасында әнге сұранып тұрғандары қаншама.
Ілияс Жансүгіров - қазақ жұртының құлай сүйген ең сүйікті перзенттерінің бірі, оның өр тұлғасы қайсар ақындықтың символы іспеттес. Ұлттық дүниетаным тұрғысынан Құлагер поэмасындағы І.Жансүгіровтің суреттік тұлғасы әр қырынан мән-маңызы ашып көрсетілді.
Ілияс Жансүгіровтің әдеби мұрасын жан-жақты, терең зерттеп, игеру - қазақ әдебиеттану ғылымының алдында тұрған елеулі міндеттерінің бірі. Осы тұрғыдан қарағанда, оның поэзия, драматургия, прозалық жанрда жазылған шығармалары туралы бұл жұмысымыз соған жауап ретінде ұсынылып отыр. Қаламгер мұрасын зерттеу ісіне бұл еңбектің қаншалықты септігі тиетініне жаңа өмір, жаңа құбылыс куә болатыны һақ.
Сурет жазу барысында алдымызға қойылған мақсаттарға шама-шарқымызша жеттік деп ойлаймыз, ал ақын Құлагер поэмасындағы І.Жансүгіровтің суреттік тұлғасы бұдан әрі зерттеу уақыт еншісіндегі жұмыс деп санаймыз.

2.3. Бейімбет Майлин - реалист жазушы
Жиырмасыншы ғасырдағы қазақ әдебиетінің іргелі жанрларын қалыптастыруға айтарлықтай үлес қосып, биік белеске шығарысқан аса көрнекті суреткер жазушы, үлкен ақын әрі драматург Бейімбет Майлин - өндіре жазып, сөз өнерінің алтын қорына жататын туындылар берген бірегей дарын. Бейімбет Майлин - ақын: әдебиеттегі алғашқы адымын өлеңнен бастады және қазақ поэзиясының дамуына өзіне лайық үлес қосты. Майлин - реалист. Оның поэзия, проза, драматургия салаларының қай - қайсысында жазған шығармаларының алып қарасақ та, тұнып тұрған шындық: ақиқаттан ауып басқан бір де бір адымы болған емес. Қалам қызметіне ерте араласқан Майлиннің ширек ғасыр ішінде жазған таңдаулы поэзиялық, прозалық, драмалық шығармалары - біздің бүгінгі сөз өнерімізге қосылған қымбат қазына екенін білдім. Бейімбет шығармашылығын зерттей отырып, Бейімбет Майлин өзінен кейін қолына қалам ұстағандарға анық екі қырымен өнеге: 1. Талант - еңбек деп Горький айтқандай, саңлақ суреткер өлшеулі ғана шығармашылық ғұмырында өлшеусіз еңбек сүйгіштігімен Жазушылық- жазу, жақсы жазу, жақсы жаза алсаң қалам құрғатпай жазу екенін тынымсыз да мігірсіз іс - әрекетімен қолма - қол дәлелдеп кетті. 2. Әңгіме- шеберлік мектебі деп Федин айтқандай, құдды қазақтың Чеховы секілді құдіретті зергер әрі қысқа, әрі нұсқа новеллалары арқылы шын мәніндегі әдеби шеберліктің мектебін ашып, осы жанрдағы шынайы, тап - таза, мөп - мөлдір реализмнің үлгісін көрсетті. Суреткердің өнері өмірімен, яки өз басынан кешкен ғұмыр - тіршілігімен тығыз байланысты екенін көруге болады. Ол өмірде нені жете таныса, өнері арқылы жұртқа да соны танытады. Бейімбеттің дүниеге көзін ашқаннан көрген - баққаны көбіне ауыл өмірі екенін білеміз. Сондықтан оның ширек ғасыр бойы, сөз өнерінің қай жанрдағы болсын, жазған шығармалары түгел ауыл өміріне арнауы тегін емес. Кедей деп туғам, кедей деп өлем Не көрсем де кедеймен көрем. Кедей қуанса, кедей жұбанса Бір елі көкке тимейді төбем, - деп жырлаған. Ал егер Бейімбет бүгін біздің арамызда өмір сүрсе, нені жырлар еді деген сұрақ туындайды? Менің ойымша, қазақ елінің бүгінгі күні әлемге әйгілі ел болғанын, қазақ елінің жеткен жетістіктері мен бағындырған белестерін өз жырына арқау етер еді деп ойлаймын. Егер де бүгінгі көзқараспен қарайтын болсақ, Бейімбет сол кездегі кедейлердің өмірін жете біліп, өз жырына қосып, кедейдің өткені мен келешегіне мен берген. Бейімбет әйел теңдігіне де үлкен мән берген Байдың қызы, Разия қыз, Қашқан келіншек, Зәйкүл, Маржан әйел теңдігіне арналған шығармалар жазған. Әйел теңдігі, Майлин поэзиясынан елеулі орын алады. Қазақ қызының тағдыры мен
өмірі туралы,әйелдің отбасындағы, қоғамдағы орны мен рөлі хақында Бейімбет қаламынан туған өлең - жырлар бірқыдыру. Әрине, ақын әйел басының азаттығына айрықша қуанады. Азат, әйел, қолыңды әкел! Сен азаттық көркісің Азаматтығың мәңгі, мәңгі, Мәңгі - бақи беркісін! Бейімбет поэзиясының ерекшелігі - жеке адамдардың басындағы, қоғамдық өмірдегі ескілік қалдығы мен оғаш мінез, ағат адамды сатираның өткір тілімен мінеп, шенеуінде. Бейімбет өлеңдерінің әр жолында өмір суреттері иін тіресіп тұрады. Бұл жазушының өмір тұңғиығына терең сүңгіп, өмір өзегінен өзіне керек нәрді екшеп ала білуінен туған ерекшелік деп білеміз. Шын мәнінде Бейімбет қазақ поэзиясындағы сатира мен юмордың шаңырағын көтеріп, жанр тұрғысында қалыптастырып кеткен жазушы екенін көруге болады. Бейімбет Майлиннің армандаған арманы, әйел теңдігі бүгінгі күні өз шешімін тапты деп ойлаймын. Себебі, қазіргі қыздарымыз өз еріктерімен жар таңдап, өзінің сүйгеніне қосылып, бақытты ғұмыр кешуде. Бұл да бір кезде әйел теңдігін аңсаған Бейімбеттің арманы еді. Сол арман бүгін де орындалып отыр. Бейімбет Майлин драматургия саласында да кеңінен қалам тербеді. Шаншар молда, Ауыл мектебі, Жасырын жиылыс, Келін мен шешей бір перделі скетчтер, Біздің жігіттер, Майдан, Көзілдірік - көп актілі комедиялар мен драмалары бар. Бейімбеттің өлеңдері мен поэмалары, әсіресе әңгімелері мен повестері, негізінен, 20-30 шы жылдардағы ауыл тіршілігінің көркем шежіресі деп білемін. Бейімбет өлеңдері мен әңгімелеріндегі айтылатын сыр мен шындықтың бірталайын жаңа сөзбен таратуды ғана емес, сол сыр мен шындықты кәдімгі тыпыршыған тірі қалпында қолма - қол, бетпе - бет, көзбе - көз тура сахнадан көрсетуді мақсат еткен де, дәл осы мақсат поэзиясындағы ақын, прозадағы жазушы Майлинді енді келіп драматургия секілді жаңа сөзге жетелеп әкелгенін көреміз. Мұндағы бір ерекшелік - Бейімбет пьесаларын оқығанда өмір мен оқиғаларды бел ортасынан қайта кешіп, бұрынан таныс - бейтаныстарыңмен қайта кездескендей боласың. Майлин - сатирик. Әсіресе, жаңа ауылдағы ескілікті, жаңаның жолына кедергі болар кертартпа кеселді, келеңсіздікті ащы сатирамен әшкерелеуге, сықақтап- сынауға келгенде Майлин - сатирик алдына жан салмайды. Майлин қазақ ауылындағы күні өтіп бара жатқан көнені ұлы мысқылмен түйреп, уытты күлкіге айналдыру арқылы қилы - қилы сатиралық мінез, сахналық мүсін жасаған. Майлиннің драматургиялық шығарма ларын күлмей оқу, не көру мүмкін емес. Майлин драматургиясы - шыншыл драматургия. Композициялық жағынан шебер құрылған сюжет өзінің шарықтау шегіне жетеді. Ақырғы тарауда сюжеттік шешім болады. Шұғаның өмірден өтуі, әркімнің де жан дүниесін күйзелтеді. Бейімбет шығармаларында көз жаздырмайтын ,үнемі оқушы назарын аударып отыратын тақырыптың бірі-бұрын күңдікте болған,адамгершілік
праводан ада қалған,бала бағушы ,босаға күзетуші,отынмен кіріп от басында өксіп өткен,зат орнына сатылған қазақ әйелінің тағдыры.Ғасырлар бойы мал орнына сатылып келген қазақ қызы советтік заманда ғана азаматпын деп сезінді,социалистік құрылыстың барлық саласында-қоғам жұмысына, мемлекет басқаруға, еңбек майданына ерлермен қатар араласты.Оның Раушан коммунистповесі де қазақ әйелінің өмірге көзқарасын өзгертіп,коммунист атануының өзі жайдан-жай емес.Бұл шығармалардың барлығында да өмірдің шағын оқиғаларын суреттеу арқылы үлкен пікірлер айтты.Қомақты пікірді бір ғана деталь,штрих арқылы шебер көрсету,сүрлеусіз ұзақ сөйлеуден жалтару-Бейімбет творчествосының ең басты ерекшеліктерінің бірі деуге болады.Бұл жазушының өмір тұңғиығына терең сүңгіп өмір өзегінен өзіне керек нәрді екшеп ала білуінен туған ерекшелік деп танимын. Бүгінгі көзқараспен қарайтын болсам, жастар арасындағы махаббат өз қалауымен, екі жастың еркімен шешіледі. Ешқандай кедергілер болуы мүмкін емес. Бейімбет аңсаған азат өмір, әйел теңдігі, ауыл өмірі кең тыныс алуда.Қазақ қыздары бүгінде білім алып ,ерлермен тең құқылы, министрлікте, депутаттық қызметте, әкімдік қызметте қай саланы алмасаң да өршіл,еңбексүйгіштік қасиетімен ел басқарып қызмет атқаруда.Жазушы аңсаған әйел тағдыры бүгінде тарихтан ойып өз орнын алды деп ойлаймын.
Қорыта келгенде, Майлиннің прозасы да, поэзиясы мен драматургиясы негізінен ауыл өміріне, оны түбірімен өзгертіп, қайта жасамақ боп өңін айналдырып бара жатқан беймаза мезгіл мінезін бейнелеуге арналған. Жазушы өзі таныған адам кескінін де, заман келбетін де өзгелерге тек осылар арқылы көркем жинақтап танытты. Бейімбет Майлин өнеріне өріс іздеп, толассыз толысу, жазушылық шеберлік жағынан үздіксіз өсу, жетілу үстінде болғанын көрсетті. Бейімбет Майлиннің шығармашылығын зерттей келе, менің көзқарасым жазушыға деген ерекше болды. Жазушы поэзия, драматургия, проза саласында жазған еңбектері бізге қалдырған асыл мұра деп білемін ,сонау заманда Бейімбет аңсаған ауыл өмірі бүгінде гүлденген, өскен елді мекендерге айналған. Халықтың санасы өзгерген, білімді, жан - жақты жастар тәрбиеленіп өсуде. Бір кезде әйел теңдігі деп шырқыраған жазушының арманы бұл күнде орындалды. Қазақ қыздары білім алып, ел басқарып, туған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.