Фортепиано шығармашылығының дамуы және стиль ерекшеліктерін анықтау

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі

Құрманғазы атындағы қазақ ұлттық консерваториясы

Арнайы фортепиано кафедрасы

“Қорғауға жіберілді”

Декан

( Күні )

ДИПЛОМДЫҚ ЖУМЫС

Тақырыбы: "Д. Д. Шостаковичтің фортепиано стилінің ерекшеліктері.

Орындаушылық және интерпретациялық сұрақтар (№2 фортепиано мен оркестрге арналған концерт мысалында) "

Білім беру бағдарламасы бойынша 5B040200 - “Аспаптық орындаушылық”

Алматы 2022

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі

Құрманғазы атындағы қазақ ұлттық консерваториясы

АНДАПТА

Дипломдық жұмыстың тақырыбы: "Д. Д. Шостаковичтің фортепиано стилінің ерекшеліктері. Орындаушылық және интерпретациялық сұрақтар (фортепиано мен оркестрге арналған №2 Концерттің мысалында) . Дипломдық жұмыстың көлемі 46 бет, онда 9 сурет орналастырылған. Дипломдық жұмысты жазу кезінде 23 дереккөз пайдаланылды. Түйінді сөздер: фортепиано, шығармашылық, стиль, ерекшеліктер, музыка, орындаушылық. Жұмысты жазудағы зерттеу нысаны Д. Д. Шостаковичтің фортепиано стилі болды. Зерттеу тақырыбы Д. Д. Шостаковичтің фортепиано стилінің ерекшелігі, орындаушылық және интерпретациялық сұрақтар болды. Дипломдық жұмысқа: кіріспе, екі тарау, қорытынды кіреді. Кіріспеде зерттеудің өзектілігі, мақсаттары, міндеттері және т. б. шығарылады. Бірінші тарауда Шостаковичтің фортепианолық шығармашылығына талдау жасалады, стилистикалық ерекшеліктері анықталады. Екінші тарауда №2 Концерттің мысалында, түсіндіру және орындау туралы сұрақтарға жауаптар беріледі. Қорытындыда зерттеу нәтижелері бекітіледі.

АННОТАЦИЯ

Тема дипломной работы: «Особенности фортепианного стиля Д. Д. Шостаковича. Исполнительские и интерпретационные вопросы (на примере №2 Концерта для фортепиано с оркестром) ». Объем дипломной работы 46 страниц, на которых размещены 9 рисунков. При написании дипломной работы использовались 23 источника. Ключевые слова: фортепиано, творчество, стиль, особенности, музыка, исполнительство. Объектом исследования при написании работы послужил фортепианный стиль Д. Д. Шостаковича. Предметом исследования работы стала особенность фортепианного стиля Д. Д. Шостаковича, исполнительские и интерпретационные вопросы. В дипломную работу входит: введение, две главы, итоговое заключение. Во введении раскрывается актуальность исследования, цели, задачи, и т. д. В первой главе идет анализ фортепианного творчества Шостаковича, выявляются стилистические черты. Во второй главе даются ответы на вопросы, насчет интерпретации и исполнения на примере Концерта №2. В заключении подводятся результаты исследования.

ANNOTATION

The topic of the thesis: "Features of the piano style of D. D. Shostakovich. Performance and interpretation issues (for example #2 Concertos for piano and orchestra) ". The volume of the thesis is 46 pages, on which 9 drawings are placed. When writing the thesis, 23 sources were used. Keywords: piano, creativity, style, features, music, performance. The object of research when writing the work was the piano style of D. D. Shostakovich. The subject of the study of the work was the peculiarity of the piano style of D. D. Shostakovich, performing and interpretive issues. The thesis includes: introduction, two chapters, final conclusion. The introduction reveals the relevance of the research, goals, objectives, etc. In the first chapter, an analysis of Shostakovich's piano work is given, stylistic features are revealed. The second chapter provides answers to questions about interpretation and performance on the example of Concerto No. 2. In conclusion, the results of the study are summarized.

«___» 20г.

(қолы) (Ф. И. О. бітіруші-студенттің)

Ғылыми жетекші

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Дмитрий Дмитриевич Шостакович-ХХ ғасырдың ең танымал орыс композиторларының бірі. Оның жұмысы, дәстүрлерін ұстанушылардың мектебін тудырды. Жас кезінде даңққа ие болған, музыканы байытудың жаңа тәсілдерін үнемі іздейтін, барлық дерлік жанрларда жазған Шостакович орыс музыкасының кейінгі дамуына әсер етті.

ХХ ғасыр оқиғаларға толы болды. "Ұлы өзгерістер" дәуірі музыкаға да әсер етіп, "музыкалық-техникалық революцияны" бастады. Әр түрлі ағымдардағы композиторлар жаңашылдары пайда болды, олар музыкалық ойлаудың шекарасын итеріп, жаңа әдістерді игерді. Әрине, бұл Шостаковичтің өткен жолын алдын-ала анықтады. Ол, көптеген замандастары сияқты, музыкадан өз жолын табуға, пианизмнің басқа мүмкіндіктерін көрсетуге, музыкадағы өз ойлары мен көзқарастарын білдіруге тырысты.

Оның жұмысы көп жағдайда сол кездегі елдегі оқиғалармен байланысты болды. Ол адамдардың, елдің тағдыры туралы қатты алаңдады және осы ойларын музыкада білдірді. Өмір мен өлім тақырыбы, бақыт пен өз құқық үшін күрес, мұның бәрі оның жұмысында, симфонияларында, операларында және т. Б шығармаларында кездестіруге болады.

Бұл жұмыста Шостаковичтің фортепиано шығармашылығына, оның стилінің қалай дамып, қалыптасқанын білу үшін шағын экскурсия өткізіледі. Әр параграф эволюцияның келесі кезеңінің талдауы болып табылады.

Д. Д. Шостакович композитор болып 20-шы жылдардың соңында белгілі болды, бірақ оның фортепианолық шығармашылығы ұзақ уақыт бойы симфониялық, камералық-аспаптық, опера шығармашылығының көлеңкесінде болды. Оның кейбір фортепианолық шығармаларының құру арасындағы кезең жылдармен, тіпті он жылдықтармен созылады. Бірақ мұның бәрі оның стилін дамытудың дәйектілігін қарастыруға кедергі келтірмейді.

Көптеген дереккөздерде оның жұмысының кезеңділігі көрсетіледі, бірақ ол көбінесе симфониялық және опералық шығармаларымен байланысты. Бұл жұмыста фортепиано стилінің дамуы қарастырылады және талданады, ол шартты түрде оның ерекше стилінің дамуы мен қалыптасу туралы кезеңдеріне бөлінеді. Және сол кезеңдердегі шығармалар стильдік ерекшеліктері қарастырылады.

ХХ ғасырдың басы, оңай болған жоқ, толқуларға байланысты музыка төңкерісті бастан кешірді және Шостакович қолына жеткеннің бәрін қабылдауға тырысты. Кейде оның музыкалық тілі, тіпті оның алдындағы ұлы композиторлар белгілеген нормаларына сәйкес келмеді. Орындаушыларға оның кей шығармалары тым қиын, түсініксіз көрінеді. Мысалы, Соната № 1 және "Афоризмы" циклі, құрылымымен, түсініксіз бейнесімен, тональдық болжанбауымен қиын. Бұл шығармаларды қалай дұрыс ойнау керектігін әр адам түсіне алмайды. Бұл зерттеудің өзектілігі: композитордың қандай мақсаттарды көздегенін, қандай құралдарды қолданғанын және оның стилін не бірегей ететінін, оның шығармаларын қалай дұрыс орындау керектігін түсіндірумен байланысты.

Шостакович өзін әр түрлі бағытта, стильде, жанрда сынап көрді, көкжиегін кеңейтуге және тәжірибе жасауға тырысты. Сондықтан, егер оның алғашқы шығармалары, мысалы, екі фортепианоға арналған Сюита (1922), Үш фантастикалық би (1920-22) шығармалары неоромантикалық тенденцияларды білдірсе, келесі № 1 Соната (op. 12) және "Афоризмы" (op. 13) опустары қазірдің өзінде анти-романтизм мен "авангардизимге" тән белгілерді көрсетеді. Бірақ оның шығармаларындағы анти-романтизм, замандастары сияқты айқын емес, мысалы, С. Прокофьев немесе Б. Барток сияқты.

20-ші жылдардың соңына қарай, Шостакович өзінің ой-өрісін кеңейтіп, өз шығармаларындағы музыкалық мәнерлі тілді жаңартуға ұмтылды. Оның жетістіктері симфониялық және камералық-ансамбльдік шығармаларда, драматургия, полифониялық формалар саласында дамыған. Әсіресе олардың арасында №1 Симфония және № 1 фортепианолық Триосын атап өту қажет.

Шостаковичтің композитор және орындаушы ретінде қалыптасуына оның мұғалімі - Л. в. Николаев қатты әсер етті. С. И. Танеевтің шәкірті бола отырып, Николаев Полифония, форма туралы бәрін білді және білімін жас Шостаковичке жеткізе отырып, оны пианист ретінде тәрбиелеп қана қоймай, оның композиторлық талғамын да шыңдады. Шостаковичтің Николаев сыныбында оқыған негізгі репертуары В. А. Моцарт, Л. Бетховен, и. с. Бах, Ф. Шопен және Р. Шуман сияқты классиктердің шығармалары болды.

Шостакович, Николаевтың орындау тұрғысынан көп нәрсені қабылдады. Николаев, замандастарының пікірінше, тым айқын реңктермен орындауға шыдамады. Оның ойыны ерекше қарапайымдылығымен және сонымен бірге сенімділігімен, әсіресе өмірінің соңғы жылдарындағы гармоникалық тепе-теңдікке деген сүйіспеншілігімен таң қалдырды.

Жас кезінде Шостакович пианист және композитор ретінде Николаев мектебінің принциптерін ұстанады. Бұл оның шығармашылық қалыптасу кезеңінде және сол жылдардағы замандастарының пікірлерінде айқын көрінеді. Ол ойын барысында қатаң, эмоционалды ұстамды, айқын шеберліксіз, бірақ шын жүректен және сенімді және нақты артикуляциямен ерекшеленеді. Жалпы, ол үшін ойнағанда "автордың жоспары" әрқашан маңызды болды. Кейінірек шығармаларда оның интеллект арқылы бейнелердің психологиялық мәніне жүгінуі "интеллектуалды психологизм" деп аталды.

Ойындағы шеберлік Шостаковичтің мақсаты емес еді. Ол текстураға, жұмыс графикасына, интонацияға, саусақ ойынының анықтығына және дауысты танудың анықтығына үлкен мән берді. С. М. Хентованың айтуынша, "ол әрдайым дәл, сенімді, тосын сыйларсыз ойнады . . . осы жастағы таңғажайып логикамен, интонацияның мағыналығымен. Барлық контурлар толық анық".

Шостаковичтің фортепианолық шығармашылығының дамуы туралы айтқанда, біз оның орындаушылық қызметін айналып өте алмаймыз. Өйткені, Шостакович керемет композитор ғана емес, сонымен қатар керемет пианист болды, музыка орындауы бәрін таң қалдырды. Оның фортепианолық стилі композиторлық жазу мен орындаушылық шеберліктің жиынтығы болып табылады.

Оның алғашқы қойылымдары тағы 20 жылдары басталды. Ол концерттерде ойнайды, конкурстарға қатысады, "Сплендид Палас" кинотеатрында жұмыс істеді, бұл оның музыкасына да әсер етті. Музыкатанушылар оның стилінің кейбір белгілері осы жерден тамыр алғанын мүмкін дейді. Мысалы: полистилистикалық техника, "интонациялық тұспал" (интонационный намек) әдісі, калейдоскоптық принциптері және т. б.

Пианист-солисттің мансабы композиторда небары 8 жылға созылды, ал кейінгі жылдары ол оркестрлермен және ансамбльдермен ойнайды, бірақ дәл осы кезең оның фортепиано стилін негізін қалыптастыруға көмектесті.

Мысалы, Шостакович шығармалары орындаушыға көбінесе техникалық қиындық көрсетпейді. Бірақ мағынасы және құрылысы жағынан өте қиын. Ондай шығармаларды ойнау үшін дұрыстап талдау керек. Бұл жұмыс осы қиындықпен көмектеседі.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы: мұндай мәліметтер пианист-орындаушыларға композитордың ниетін, шығармалардың сипатын мен стилін, орындау техникасы мен нюанстарын түсінуге көмектеседі. Сондай-ақ, бұл жұмыс теориялық музыканттар үшін, шығармаларды талдау кезінде және музыкатанушылар үшін ХХ ғасырдың ең жарқын кеңес композиторларының бірі туралы қосымша ақпарат ретінде пайдалы болуы мүмкін.

Бұл жұмыстың мақсаты: Шостаковичтің фортепиано стилінің ерекшеліктерін, атап айтқанда: осы автордың шығармаларына тән белгілерді, орындау ерекшеліктері мен күрделілігін және автордың көркемдік ниетін анықтау.

Зерттеу міндеттері:

- Шостаковичтің шығармашылығын зерттеу;

- фортепианолық шығармаларды талдау;

- фортепиано шығармашылығындағы стиль эволюциясын қарау және талдау;

- барлық стиль ерекшеліктерін анықтау;

- орындау және интерпретациялық сұрақтарына жауап беру.

Зерттеу нысаны: Д. Д. Шостаковичтің фортепиано стилі. Зерттеу пәні: Д. Шостаковичтің фортепиано стилінің ерекшеліктері, орындаушылық және интерпретациялық сұрақтар (№2 фортепиано мен оркестрге арналған Концерт мысалында) .

1-ТАРАУ

Д. Д. Шостаковичтің фортепиано стилінің ерекшеліктері.

Фортепиано шығармашылығының дамуы және стиль ерекшеліктерін анықтау

Жалпы, оның фортепианолық шығармашылығының дамуын үш кезеңіне бөлуге болады. Бірінші кезең - ерте жылдар, композитор студенттік кезеңі. Мұнда музыканың неоромантизмі, қайғылы рефлексивті бейнелері, дыбыстық экспрессивінің дамуы, полифонизм, сонаталық форманың дамуы және ерекше ладогармониялық ойлау сияқты ерекшеліктер көрінеді.

Композитор шығармашылығының басталуы ізденістермен ерекшеленді. Жалпы, оны модернистік жетістіктерге ұмтылу ретінде сипаттауға болады. Бұл № 1 Соната, "Афоризмы", бірінші фортепианолық Триода, сондай-ақ "Октябрьге арналған", "Первомайская" симфонияларында және "Нос" операсында айқын байқалады.

Екінші кезең 1925-1940 жылдардағы шығармаларды қамтиды. Осы кезеңде композитор музыкасында ресейдің "күміс ғасыр" музыкасын қайта қарастыру, жаңа заманауи дыбысқа деген ұмтылысқа жету, ескі формалар мен жанрлардың жаңа интонацияларымен, техникасымен үйлесуі, веналық классикасына үндеу, полистилисттік әдіс аясында стиль элементтерін іздеу және қатаң таңдау жұмыстары қамтиды.

1927жылы жазылған "Афоризмы" циклі фортепианолық шығармашылықта композитордың эмоционалды көрінісін бейнелейтін және музыкалық тілдің экспрессивтігін тереңдететін "авангардтық" бағыттың тармағын құрады. Кейінгі шығармалар дәстүрді қайта қарастырудың жемісі болды. Жиырма төрт прелюдия, op. 34, және фортепиано мен оркестрге арналған №1 Концерт, өзінде барлық алдыңғы жетістіктерді және жанрға деген жаға көзқарасты жинады. №1 Концертте композитор жаңа тақырыптық негізде жанрлық жаңаруға қол жеткізуге, классикалық интонацияларды қазіргі заманға біріктіруге тырысты.

Үшінші кезеңнің басталуы және стильдің дамуындағы шекарасы - № 2 Сонатаны айтуға болады (1943) . Бұл кезең "классикалық" деген атқа ие болды және композитор веналық классикасына ашық түрде жүгінеді, бұл оның кейінгі шығармаларының негізіне айналады.

Екінші соната Бетховеннің кеш фортепианолық сонаталарына сүйенеді, және №1 Концерттен айырмашылығы, онда әр түрлі стильдер көп соқтығыспайды. Тұжырымдаманың ауқымы, әуезді интонациясы, драматургиясы, көптеген маңызды бейнелер, форманың өзіндік ерекшелігі бойынша, бұл соната симфониялардан еш кем түспейді.

Композитордың фортепианолық шығармашылығының шыңы - Жиырма төрт прелюдия және фуга (1950-1951) циклі болды. Композитор И. С. Бах-тың "ХТК" шығармасы сияқты цикл құру идеясы ұзақ уақыт бойы жетілген. Мұнда Шостаковичтің "классикалық" стилінің барлық ерекшеліктері біріктірілген. Әуезді палитрасы қатаң, асыл дыбысы шоғырланған, сонымен қатар рефлексивті және бейнелі - сипаттамалық принцип біріктіріледі.

Шостакович педагогикалық бағыттағы шығармаларды да жазды. Бұл: "Детская тетрадь", екі фортепианоға арналған Концертино және фортепиано мен оркестрге арналған №2 Концерт шығармалары. Бірақ олар да Жиырма төрт прелюдия және фуга шығармасына ұқсас: "Детская тетрадь" бейнелерімен, ал №2 Концерт және Концертино неоклассикалық элементтермен.

Интонация әдісі және басқа полистилистік әдістер мұнда әлдеқайда жанама. Фортепианолық шығармашылықтың осы "классикалық" кезеңінде Шостакович басқа адамдардың шығармаларынан дәйексөздерді дерлік қоспайды, бірақ автоаллюзияларды белсенді түрде енгізеді. Бұл 1940-1950 жылдардағы фортепиано шығармашылығының өмірбаянын көрсетуі туралы себеп. Кейіннен опус 87 C-dur Прелюдиясының автоцитатасы № 2 Концерттің баяу бөлімінің басты оркестрлік тақырыбын құрайды.

№ 2 Концертте әуеннің шапшаңдығын, тақырыптық материалдың демократиялылығы біріктіріледі. Және Концертино (op. 94) мен Тарантелла (1953) сияқты, ол диалогтың әртүрлі әдістерін құрметтейді.

1. 1 Бірінші кезең: Ерте жылдар

Бұл параграфта шамамен 1910-1923 жылдар аралығында жасалған Шостаковичтің шығармаларына талдау жасалған. Бұл композитордың ерте шығармашылығының фортепианолық туындылары. Айта кету керек, кейбір ғылыми еңбектерде Шостаковичтің фортепианолық шығармашылығының дамуын екі кезеңіне бөледі. Бірақ менің жұмысымда оларды үш кезеңге бөлуді ұйғардым. Өйткені фортепиано шығармашылының талдау барысында №1 Сонатадан бастап Шостаковичтің жұмысы басқа түстерге, атап айтқанда авангардизм мен антиромантизмге бейім екендігі анықталды. Осы кезеңнен кейін композитор әлдеқайда қалыптасқан, басқа образдарды, идеяларды дамуды көздейді. Сондықтанда бұл жұмыста стильдік даму үш кезеңге бөлінді.

Дмитрий Шостаковичтің бізге жеткен ең алғашқы шығармасы - "Три пьесы" (1910-1920) . Олар жас композитордың ерте ұмтылысын және стильдік ерекшеліктердің басталуын көрсетеді. Бұл шығармада неоклассикалық дыбыстық бейнелерге деген ұмтылыс, қол жетімді үлгілер негізінде құру, жаңа және ерекше нәрсе. Сондай-ақ, Интермеццо әнінде ұлттық музыка мен "Могучая кучка" дәстүрлеріне деген құштарлық бар.

Келесі шығарманы Бес прелюдия, op. 2 , композитор өзінің оқу жылдарында жазды және бастапқыда ол бірлескен жоба ретінде жазылған, бірақ аяқталған жоқ. Бұл прелюдиялардың тән құрылымы мен экспрессивтігі Шостаковичтің прелюдиялық жанрының ерекшеліктерінің ажырамас бөлігі болады.

Алғашқы ля-минор Прелюдиясы өте жарқын, әзіл-оспақ, әні жоғары регистрлерге тартылады. Мұнда біз алғаш рет композитордың фортепианолық фактурасының оркестрлік шешімін тыңдай аламыз. Бұл әсіресе оркестрлік кіріспе және қоңырау дыбыстары соль-мажор Прелюдиясында айқын көрінеді.

Бұл жерде композитордың драма мен трагедияға деген ұмтылысы да бар. Ми-минор және соль-мажор Прелюдияларында орыс халық әуендері қолданылады, театрлық және драмалық тонды жеткізеді. Бұл белгілер кейінгі op. 34-ші прелюдияларда да кездеседі. Болашақта осы прелюдиялардағы экспрессивтік асимметриялық ритмоформула, оның №1 Сонатасы мен op. 87 фа-минор Прелюдиясында үлкен рөл атқарады. Ритмикалық тұрғыдан алғанда, ре-бемоль-мажор Прелюдиясы үнемі өзгеріп тұратын өлшемімен, ферматаларымен, үзілістерімен және регистрлік секірулерімен ерекшеленеді. Мұнда болашақ стильдің ерекшеліктері көрінеді, әсіресе мелодиялық-речитатив арқылы берілген композитордың күшейтілген экспрессивтік ой-бейнелері, сондай-ақ полифонизм көрінеді. Шостакович бұл рельефтік интонацияларға және семантикалық аяқталмаған сөз тіркестеріне бірнеше рет оралады.

Соңғы фа-минор Прелюдиясы әуеннің тартымдылығымен ерекшеленді, оның тамыры орыс жылау-әуендерінде табылады. Композитор халықтық ән лирикасының интонациясына жүгінеді және оны "кучкисттер" дәстүрлеріне өте жақын етеді. Жазу кезінде Шостаковичтің жас болуына қарамастан, опустардың екеуі де рефлексивті тонның басым болуымен байланысты, бұл оның стилінің ерекшеліктерінің бірі болады.

Шостаковичтің ерте фортепианолық шығармашылығынан ең танымалы, пианист И. З. Шварцқа арналған - Үш фантастикалық би, op. 5 болып табылады. Мөлдір құрылымға және жарқын түске қарамастан, пьесалар романтикалық және идиллисттік бейнелерден алыс. Бірақ кейбіреулер, екінші және үшінші пьесалар сипаты бойынша өте қызықты, жұмбақ және ертегі бейнелері бар деп айтуы мүмкін.

Үш фантастикалық би, атауы олардың мінезін өте әсем сипаттайды. Бұл бейне ерекше және фантастикалық "ауада ілулі" әуенді, үстіге ынталанатын мелодияның бұрылыстар арқылы құрылады. Бұндай фантастикаға тартымдылық одан әрі дами алмады, бірақ кейде оның шығармаларында белгілі бір құпия мен түсініксіздік көрінеді.

Бұл пьесалардың тағы бір ерекшелігі-тұрмыстық жанрларға жүгінуі. Композитордың әуезді бұрылыстардың, интонациялардың және гармоникалық үндестіктің гротескін асқынуларына қарамастан, әуенде сіз күнделікті жанрдың табиғатын және интонациялық - жанрлық нақыштың принципін дәл біле аласыз. Мысалы, екінші пьеса - вальс, өте жұмбақ баяу би, ал үшінші "пьеса-галоп" пен полканың ырғағы мен рухында, жылдам секіретін би. Айта кету керек, бұл опус - би түрінде орындалған бірқатар пьесалар мен эпизодтардың бастауы болады, ал үшінші пьесаның галопы кейін Шостаковичтің сүйікті би формасы болады.

Бұл пьесаларда айқын көрінетін тағы бір стиль ерекшелігі - аспаптағы оркестрлік дыбыс, яғни оркестрлік тембрлерге еліктеу, регистрдегі өзгерістер, әр түрлі тембрдегі әуен диалогы. Пьесаларда полифонизмдік ойлау да көрініс табады, және кейіннен стильдің тағы бір ерекшелігі болады. Сондай-ақ, Шостаковичке ерекше ладогармониялық ойлау қабілеті тән, онда лад тілінің талғампаздығы мен үйлесімділіктің ауырлығын біріктіреді. Және барлық үш пьесаның туыстастыратын жаңаша модуляциялық технология, тоналды дамудың алдын-ала болжанбауын тудырады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс