Көркем шығарманы оқыту әдістемесі
Қaзaқcтaн Pecпyбликacы бiлiм жәнe ғылым миниcтpлiгi
Ш.Eceнoв aтындaғы Кacпий тexнoлoгиялap жәнe инжиниpинг
yнивepcитeтi кoммepциялық eмec aкциoнepлiк қoғaмы
Тypизм жәнe тiлдep фaкyльтeтi
Қaзaқ филoлoгияcы кaфeдpacы
КYPCТЫҚ ЖҰМЫC
Тaқыpыбы:Көркем шығарманы оқыту әдістемесі
Пәнi: Қaзaқ әдебиетін oқытy әдicтeмeci
Мaмaндығы: 5В011700 - Қaзaқ тiлi жәнe әдeбиeтi
Opындaғaн:Елдесбаев Нұрбақыт,3 кypc cтyдeнтi
oқy фopмacы: күндiзгi
Тексерген: Кapимcaкoвa Б. A., дoцeнт
_____________________
Кypcтық жұмыcты
қopғay yaқыты ___ ___ 2020 ж.
Бaғacы _____________
AҚТAУ-2020
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1 КӨРКЕМДІК ШЫҒАРМАЛАРДЫ ОҚЫТУДЫҢ МАҢЫЗЫ ... ... ... ... ... .6
1.1 Көркемдік шығармаларды оқытуда баланың жас ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ..6
1.2 Көркем шығармаларда жаңа технологияны қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2.КӨРКЕМ ШЫҒАРМАНЫ ОҚЫТУДА ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ӘДІСТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.1 Сыныптан тыс оқу барысында көркем шығарманы оқыту ... ... ... ... ... ... ... .1 2
2.2 Көркем шығарманы тұтастай оқыту ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН мемлекеті ӘДЕБИЕТТЕР патшалы ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...21
КІРІСПЕ
Қурстық Ресеймен жұмыстың жүргізгенөзектілігі:Көркем шығарма бұл ең бірінші кішкентай болсын,үлкен болсын,ұзақ болсын, жазушылар мен ақындар өмірге, адамдарға және олардың арасындағы қатынастарға өз көзқарастарын ұсынады.
Шығарма жазбас бұрын ол оқушыларына не сыйлағысы келетінін ойластырады. Көптеген ойлар, көптеген пікірлердің бірі негізгі идеяның негізгі тармақтарының бірін құрайды. Бұл жұмыстың тақырыбы.
М.О.Әуезовтің әйгілі Абай романы - төрт томдық шығарма. Алайда, романның басты тақырыбы-XIX ғасырдың екінші жартысында қазақтың әлеуметтік құрылымында ғасырлар бойы үстемдік құрған орыс-феодалдық тап пен прогрессивті демократиялық топтардың күресі.
Осыған сәйкес олар әрбір оқу түрінде реттеліп отырады қалай оқу керек екенін анықтап сол туралы реттеп отырады.
Курстық жұмыстың міндеті.Жалпы орта мектептерде көркем шығарма жұмыстарын айқындау
Көркем шығармаларды тиімді әдіс-тәсілдер арқылы оқыту
Көркем шығармаларды оқыту түрлерімен танысу,олардың ерекшеліктерін көрсету
тарихи Курстық тұлғалық жұмыстың тұрғыдан мақсаты:
1.Шығарманың идеялық мазмұны мен көркем формасын тұтастай кешенді талдау.
2.Кейіпкерлерді анықтап, оларды басқаша сипаттаңыз (жеке, туыстық, топтық)
3. Ландшафттың анықтамасы, сипаттау әдістері
4.Композицияны және сюжетті, оның элементтерін және олардың қызметтерін ашыңыз.
5.Шығарманың поэтикалық тілін зерттеу.
6.Әр түрлі жанрлардың табиғатын анықтап, тиісті жұмыс әдістерін қолданыңыз.
7.Осы ұғымдарды теориямен біріктіретін және шоғырландыратын тапсырмалар бар.
Курстық жұмыстың практикалық құндылығы:Егер:
-Көркем шығарманы материалды түрімен әрбір пән мазмұнына сай,оқушылардың даму ерекшеліктеріне сәйкес сұрапталса
Көркем шығарманы меңгерту оның маңызды түріне айналды десек болады.
Зерттеу талай-талай пәні - Көркем шығарманы оқыту әдістемесі
Зерттеу әдісі:Жазушы шығармашылығын оқытуда бірнеше мәселелерді алға тартып зерттеп шықты,ой,ойлау,ойланту мәселелерін талдау жасаған болатын.
Ол әдебиетті-ғылым,өнер пәні ретінде қарастырды.Адам баласының өмірге деген қызығушылығын арттырды
Курстық тудырып, жұмыстың жатқан, құрылымы - Курстық жұмыс (жоба) кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен әдебиеттен тұрады
1. КӨРКЕМДІК ШЫҒАРМАЛАРДЫ ОҚЫТУДЫҢ МАҢЫЗЫ
1.1 Көркемдік шығармаларды оқытуда баланың жас ерекшелігі
Көркемдік шығармаларды оқытуда баланың жасы-мектептегі білім мен тәрбие,ол болған барлық сыныптан тыс жұмыстар оқушылардың жас ерекшеліктері мен психологиясына байланысты ұйымдастырылады.
Балаларға көркем әдебиетті оқыту,ол ерекше кітапқа деген құштарлықты, сөз өнеріне деген құлшыныс пен ынтаны дамыту-мектептердегі әдебиетті оқытудың маңызды және күрделі міндеттерінің бірі.
Бұл болған мәселелерде оқушылардың психологиялық ерекшеліктері, жасы, сыныбы да ескеріледі.
Көптеген ғалымдардың, психологтардың,мұғалімдердің зерттеулері бойынша студенттерді көркем әдебиетті зерттеуге тарту, оның оқырман ретінде қалыптасуы бірнеше кезеңдерден тұрады.
5-7 сыныптардағы 10-12 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында болады.
Ал ересектер-бұл 8-14 сыныптарда оқитын 13-14 жас аралығындағы жасөспірімдер.
Ересектерге 9-11 сыныптардағы 9-17 жас аралығындағы жастар кірді. Балаларды топқа бөлу, әрине, қатып қалған дүние емес.
Тәжірибе көрсеткендей, бір сыныптағы балалар бір сыныпта қабілеттері, таланты,ынтасы, есте сақтау қабілеті,табандылығы, ақылдылығы жағынан ерекшеленеді.
Жастар-психологиясын, мінез-құлқы мен физиологиясын балалық шағында жоғалтқан, бірақ әлі жетілмегендер.
Олар тез тапқыр, өте әсерлі және бәріне сенеді, бәрін ақиқат деп қабылдайды, жақсылыққа да, жамандыққа да бейім.
Бұл жас тобы ертегілерге қызығушылық танытады,ол бойынша фантастикалық, комедиялық оқиғалары бар шығармаларды оқиды.Бұл көркем шығарманы зерттейтін кинолар мен көгілдір экраннан кетпейтіндер.
Мектепте шу шығаратындар, жылдам қимылдайтындар және тез шешім қабылдайтындар 10-12 жастағы балалар болып табылады.
Әдеби шығармаларды оқу мен қабылдау ерекшеліктеріне келетін болсақ, оларды поэзия мен драматургиядан гөрі әңгімелер мен прозаларды оқуға қызықтырады.
Оқылған шығармалардың мазмұнына байланысты олар әр түрлі эмоционалды күйлерді бастан кешіреді және оларды ұмыта алмайды, көбіне мазасыздық пен мазасыздықты сезінеді.
Олар оқыған кітаптарына және онда болатын оқиғаларға толықтай сенеді.
Қорытынды: 10-12 жастағы балалар идея көркем шығарманың негізі деп ойламайды, ол авторға байланысты.
Олар оқыған әлемді өмірдің өзі ретінде қабылдайды және оны өзінің түсінігі мен сезімімен қабылдайды.
Сонымен, осы жастағы балаларды оқуға үйретуде, оқу мәдениетін қалыптастыруда келесі мәселелерді басшылыққа алу қажет.
Кітапты қалай оқуға болады, оқығанда неге көңіл бөлу керек, яғни оқу мәдениетін дамыту бойынша үнемі басшылық пен кеңестер беріледі.
13-14 жастағы ересектер мен жасөспірімдердің психологиялық-физиологиялық дамуының өзіндік ерекшеліктері бар.
Олар қоршаған ортаға, оның ішінде өнер туындыларына қарай бастайды.
Бұл жастағы балалар әлі ешқандай жолмен қалыптаспағанын ұмытпауымыз керек, олар толқуда.
Психологтардың айтуынша, бұл өте жауапты және маңызды уақыт. Балалық пен ересектік арасындағы нәзік көпір.
Оқыту мен тәрбиелеуде осы жасқа ерекше назар аудару керек. 13-14 жастағы балалар өнерге 10-12 жас аралығындағы балаларға қарағанда басқаша қарай бастайды.
Көркем шығарманы оқу арқылы ол жүрегіне жақын заттарды еркін қабылдай алады, өз пікірін әдебиетті талдауда көбірек қолданады.
Ол кітаптағы барлық нәрсеге сенбейді, қалай қуануды немесе қайғыруды білмейді. Автор олармен жиі келіспейді, бұл дұрыс емес, болуы керек деп.
Осы жастағы балалармен жұмыстың маңызды түрі - әдеби және әдеби тілдерді дамыту: жазбаша, ауызша.
Оқылған шығармаларды талдауға үйрету.Ең бірінші орта мектеп оқушыларының көркем шығарманы қабылдауы олардың жас ерекшеліктеріне де байланысты.
Осы жастағы адамдар өздерін еркін сезінеді.Ол көп нәрсені өздігінен шешкенді ұнатады, еркіндікті жақсы көреді және оны қорғауға дайын.
Ол өмірге және қоршаған ортаға өзіндік көзқарасын қалыптастыра бастайды.
Бұл кезең, психологтың сөзімен айтқанда, адам дамуының гүлденуі, жасөспірімнің басталуы.
Романтика, қиял, ұмтылыс, алғашқы махаббат - бәрі гүлдейді, әсіресе осы уақытта. Мұғалім ондай адамдармен қалай жұмыс істеуі керек?
Әдеби шығармаларды талдауда, ең алдымен, оқушылардың пікірлерін, ойлары мен алған әсерлерін білу.
Сіздің пікіріңіз дұрыс емесдеп айтудан аулақ болыңыз, керісінше оларды талдауда олардың пікірлеріне назар аудара отырып, оларды сенімді, сенімді түрде жеткізіңіз.
Әдеби шығармаларды жиі талқылау, олардың тілін дамыту және өз көзқарасын қорғай білу.
Бұл жастағы оқушыларды олардың алдындағы балалар деп санамау керек, олар өзін оқырман ретінде ұстауы, бір тілде сөйлеуі, оқулықта өз пікірлері мен пікірлерін белгілемеуі керек.Өздеріне қорытынды жасауға жағдай жасау.
Оқушылардың өнерге және сөйлеуге деген шынайы сезімдері мен талаптарын дамыту үшін әр мұғалім жоғары мәдениетке, әдебиетті терең білуге, әдіс-тәсілдерді жетік білуге, жан-жақты білімді, әр баланың шынайы досы мен пікіріне ие болуы керек.
Көркем шығармалар ең бірінші мәтінді талдау шығармашылық жұмысты қажет етеді.Қандай көркем шығарма оқылса да, оқушылардың бұл туралы өзіндік әсерлері мен пікірлері бар.
Көркем шығарма біреуге ұнауы мүмкін, ал екіншісіне ұнамауы мүмкін. Оқушы көркем шығарманы оның дүниетанымына, сезіміне, білім деңгейіне байланысты қабылдайды.
Әдеби талдаудың негізгі мақсаты - студенттердің қабылдауы мен пікірін әдеби сынның талаптарына сәйкес ғылыми бағыттау.
Талдауды бастамас бұрын мұғалімдердің көпшілігі шығарма туралы студенттермен арнайы әңгіме жүргізеді, тіпті шағын әдеби айтыс өткізеді.
Оның тиімділігі мұғалім оқушының көркем шығарманы қалай қабылдайтынын түсінеді, талдау кезінде қандай мәселелерге ерекше назар аудару қажет екенін басшылыққа алады.
Жазушы мұғалімнің алдындағы оқушыға оқырман ретінде қарап, оны оқырман етіп тәрбиелеуі керек.
Әр бала жеке тұлға.Ең бірінші ол психологиялық тұрғыдан да, дүниетаным және білім тұрғысынан да бөлек тұлға.
Талдау ең алдымен жеке тұлғаның жеке пікіріне негізделуі керек. Әдеби сын ғылыми әдебиеттерді талдауда келесі мәселелерге назар аударады (ғылыми талдаудың негізгі принциптері келесідей):
а) Көркем шығармадағы авторлық көзқарас.
ә) Көркем шығармадағы мазмұн мен форманың бірлігі.
ә) Суретшінің көркемдік стилін, дүниетанымын, көзқарастарын, олардың арасындағы байланысты ашыңыз.
Осы қағидаларды басшылыққа ала отырып, әдебиетті талдау кезінде оқылатын көркем шығарма туралы, оның авторы туралы үстірт пікірлер мен жалған бағалаулардан аулақ боласыз.
Әдеби талдаудың деңгейі мұғалімнің талдау әдістерін қаншалықты меңгергеніне байланысты.
Талдауда жазушының композициясы, сюжеті, стилі, көркем шығарманың астарындағы идея, көтерген мәселесі ерекше назарда болады.
Әдеби талдаудың негізгі әдістері мен бағыттары
Көркем шығармадағы жазушының ойлары мен идеяларына көзқарас. Әдеби талдау үшін, ең алдымен, сол көркем шығармада суреттелген оқиғалардың тарихи негіздеріне ерекше назар аудару қажет.
Мысалы,ол 19 ғасырдың екінші жартысындағы қазақ халқының әлеуметтік жағдайы Абайдың көптеген өлеңдерінің, соның ішінде Қалың елім, қазағымның жазылуына әсер етті.
Немесе Бұқар жыраудың барлық ойлары өз заманының тарихи айнасы іспетті. Оның ойлары өз дәуіріндегі тарихи және әлеуметтік оқиғалардан туындады.
Көркем шығарма композициясын талдау әдісіндегі басты кейіпкерлердің әрекеттерін салыстыру; негізгі оқиғаларды сұрыптау; портрет,көркем шығармадағы суреттеу орны.
Мысалы, Қорғансыздың күні (М. Әуезов) әңгімесінің басында жолаушылар суреттелген.
Атап айтқанда,Аханның портретінде оның жыныстық тәуелділігі көрінеді, ол әңгімедегі басты қорқынышты оқиғаларды болжағандай.
Жазушы стилін талдаудың маңыздылығы-автордың туға деген көзқарасы идеяны ашуға көмектеседі.Жазушының стилі-ең алдымен оның әдеби тілі, поэтикалық образдар жасау
1.2 Көркем шығармаларда жаңа технологияны қолдану
Көркем шығармалар ол технологиялар еліміз өз тәуелсіздігін алып, саяси, әлеуметтік және экономикалық дамудың жаңа кезеңіне қадам басқан шақта басты міндеттердің бірі - білімді ұрпақ тәрбиелеу.
Қазақстан Республикасының әлемдік саяси аренадағы салмағын түсіну оның жоғары ұлттық білім беру жүйесімен байланысты.
Өзінің халыққа Жолдауында А.Назарбаев қазақ халқының болуы, ұлт тағдыры - оның болашақ мектебін қалай құруға байланысты деген болатын.
Егемендік негіздерін нығайту, мемлекет негіздерін нығайту және ұлттық жаһандану заманында мектептерде ұлттық бірегейлікті, тұтастықты,ұлттық сананың,тіл мен ділдің сарқылмауын сақтау үшін әдебиет ерекше рөл атқарады.
Әдебиетті оқыту ғылыммен тығыз байланысты.
Ғылымның кез-келген саласы теориялық және қолданбалы практикалық маңыздылыққа ие болатынын біле отырып,оқушылар олар көркем әдебиетті теориялық тұрғыдан да, қолданбалы жүйелермен де, оның өнері арқылы оқытуды қалыптастыруды да қарастыру қажет.
Өйткені,игерілетін ұғым, сөздің мағынасы, айтылатын идея-егер оқушыға ұғым айтарлықтай әсер етсе, ол толқып, тереңірек ойланады.Олар эффект санаға ерекше әсер етеді.
Эффект әсері,бір жағынан, адамды іс-әрекетке итермелесе, екінші жағынан, пәнге деген қызығушылықты арттырып, көркем шығарманы оқуға итермелейді.
Әдебиет - сөз өнері.Егер сіз барлық сөздерді тізеңізге сақтасаңыз, оқиға мен ән шықпайды.
Әдебиет өнері адамның жүрегі соғып, ақыл өлшеніп, тілі орнында болған кезде ғана пайда болады.
Ғылыми тұжырымдамада әдебиет антропология құралы,ал әдебиет пәні адам тәрбиесінің құралы делінген.
Өйткені, ғылыми-педагогикалық ұстанымдарға сәйкес әдебиет пәні философиялық, педагогикалық, негізінен ұлттық, психологиялық, іргелі мәдени-рухани көзқарастарға негізделген.
Ұлттық тәрбие ұлттық рухани гуманистік сананы қалыптастырады. кеңейту,қазақ тілінің коммуникативті,эстетикалық және этикалық түрдегі маңызды түрдегі функцияларының дамуын қамтамасыз ету,оқу процесі арқылы ауызша және жазбаша тілдерді дамыту,қазақ әдебиетінің шығармаларын қазақ тілінде аудармасыз оқу, түсіну және әңгімелеу, идеяларды сіңіру.
Қазақ әдебиетін оқып-үйрену еліміздің болашағына ерекше назар аударуды қажет ететіндігі бәрімізге белгілі.
Ол оқушыларға әдебиеттің құдіретін, оның адамзат жаратылғаннан бері бірге жасалып келе жатқандығын, мәңгілік жаңару мен жасару процесін үйретеді.
Біз сол әдебиетті жасаушылар, ақын-жазушылар, олардың көркем шығармалары туралы айтуымыз керек.
Көркем шығарма - әдебиеттің құндылығы. Көркем шығарманы оқыту - оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту,сөз құнын түсіну,рухани әлемін байыту,эстетикалық талғамын жетілдіру, адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.
Қажым Жұмалиев, әдебиет зерттеушісі, әйгілі жазушы, әйгілі мұғалім.
Студент көркем шығарманы әдебиет сабағында қабылдауы керек.
Бұл оңай процесс емес.Қабылдау сіз қабылдайтын нәрсе емес.
Бұл оқушының өз қалауы, сезімі, рухани әрекеті арқылы жүзеге асатын дүние.
Сезімді ояту мұғалімнің қолында, яғни оқушының әдеби білімін, әдеби, эстетикалық, адамгершілік қасиеттерін дамыту,мұғалім әдебиетті оқытуда сәйкес әдістерді қолдануы керек.
Әдебиет сабағындағы маңызды міндеттердің бірі - оқушылардың көркем шығарманы толық қабылдау, әсер ету және түсіну қабілеті.
Яғни, мұғалім осы мақсатты іздеуі керек, ол үшін оған жетудің тиімді әдісі-таңдау тәсілдерін қолдану.
Оқушылардың көркем шығарманы қабылдауын, әсер ету сезімін дамыту жолдарын қарастыру қажет.
Оқушылардың рухани әлемін байытатын эстетикалық, интеллектуалды, көркем, эмоционалды, адамгершілік, азаматтық тәрбие; оқырманның үнемі ынта-ықыласы - қызығушылықты, жоғары талғамды қалыптастыру;
әдеби мұралар мен ондағы көрінетін құбылыстарды эстетикалық қабылдау үшін қажетті білімдермен және дағдылармен қаруландыру;
логикалық ойындар мәдениетін, ауызша және жазбаша тілдерді қалыптастыру.Қысқаша айтқанда, жеке тұлғаның дамуы - қалыптасу.
-көркем шығармаларды оқуға деген қызығушылық пен ынтаны ояту, жоғары эстетикалық талғам мен қажеттілікті қалыптастыру;
-сөйлеу өнерінің ерекшеліктерін түсінуге және тануға, ақыл-ойды зерттеуге негіз болатын білім, білік және дағдыларды қалыптастыру;
-еркін сөйлей және жаза білуге, қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыруға және дамытуға, өз ойларын жүйелі және жүйелі жеткізуге.
Әдебиет - өнер, әдебиет - ұлттық қазына, асыл мұра.
Қазақ жазушылары өз шығармалары арқылы тарих қойнауын, ғасырлар көшін, бұрыннан келе жатқан ұлттық болмысты, сол әлемнің дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын, сал ауруы құбылысын, жылқы құбылысын зерттеді.
Белгілі бір тарихи оқиғаны немесе құбылысты бейнелеу кезінде оны сол кездегі әлеуметтік, тарихи, саяси жағдайдан, рухани санадан бөліп қарауға болмайды.
Бұл табиғи нәрсе, өйткені әдебиет - антропология туралы ғылым.
Адамдар тобы қоғамды құрайды. Сол қоғамда кейбір заңдар қалыптасады.
Сонымен, тарихи өнер туындыларының ерекше танымдық және тәрбиелік мәні бар.
Жетпіс жыл бойы дәріптелген коммунистік жүйе ұлттың, жеке ұлттың тәуелсіздігін жойып жіберу қаупін туғызды.
Уақыт өте келе коммунистік партияның, шовинистік идеяның тар шеңберінде біртұтас мемлекеттің, ұлттың болашағы үшін күрескен қазақ қоғамының ұлы қайраткерлерінің есімдері тек жалпылама түрде айтылып келеді.
Сонымен, ұлттың тәуелсіздігі жеке тұлғаны қалыптастырған тарихи шындықты, қоғамдағы рухани сабақтастықты жоғары деңгейге көтерді.
Сыншы С.Қирабаев тарих пен әдебиеттің сабақтастығы туралы айтады: бұл ең бірінші адам тағдыры арқылы тарихи сананың қалыптасуын көрсетеді,оқырман өмірін көрсетеді, тәрбиелейді,адамгершілікке баулиды, міне, біз үшін тарихтың эстетикалық сабағы осында болады.
Заман талабы халықтың санасын оятып, өткенді зерттеу арқылы тарихқа, ұлттық әдебиетімізге жаңа көзқарастар туындайды.
Қазақ мәдениетінің тарихы мен өнерінде өзіндік орны бар Біржан Сал Қожағұлұлы он жеті жасында дүниеге келген.Жаяу Мұса, Басықараның Қанапиясы, Құлтума,Ақан сері,Балуан Шолақ, Әздембай, Ыбырай, Бейбіт, Ғазиз, Иман-Жүсіп, Кемпірбай,Сабырбай,Шашубай, Агашаяқ және басқа танымал әншілер Біржан мектебінен шыққан. Біржанның ақындық пен әншілік шеберлігіне ол кезде сирек сүйсініп, танитын
Жазушы С.Сматаевтың Әлем арыстанға айналды повесінде Біржан сал Қожағұлұлының қайғылы өмірі туралы баяндалады.
Шығарманың басында жазушы Біржан салдың портретін суретшінің табиғи және әдемі бейнесі ретінде сипаттайды:
2. КӨРКЕМ ШЫҒАРМАНЫ ОҚЫТУДА ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ӘДІСТЕР
2.1 Сыныптан тыс оқу барысында көркем шығарманы оқыту
Кқркем шығарманы оқыту кезінде заманауи білімге деген сұраныс мұғалімдерге көптеген сұрақтар туғызады.
Бірегей сұрақтардың бірі - мектеп оқушыларына әдеби шығармаларды сыныптан тыс оқуға үйрету.
Назарбаев Зияткерлік мектебінде сыныптан тыс уақытта көркем әдебиетті ерекше оқытуға баулу арқылы оқушылардың рухани дүниетанымын дамытуға жағдай жасау.
Робототехника, аспан әлемі, жаңа технологиялар, физика және математика саласындағы студенттерді сабақтан тыс уақытта қазақ тілінде көркем әдебиет оқуға қалай көндіруге болады
Жалпы, бүгінде мектеп оқушылары көркем шығармаларды оқи ма? Ақпарат ғасырында әдебиет пен кітапхана сөрелеріндегі жазушылардың басылымдары интернет пен әлеуметтік желілермен алмастырылған жоқ па?
Ата-аналар балаларының бос уақытын бақылайды ма? Бос уақытында ата-аналар балаларын кітап оқуға шақыра ма?
Жалпы бұл кітап заманауи құндылық па? Балалары үшін ең жаңа сән мен техниканы аямайтын ата-аналар балаларына кітап сыйлай ма?
Осы және басқа да өзекті мәселелерді басшылыққа ала отырып, біз оқушылардың сыныптан тыс уақытта физика мен ... жалғасы
Ш.Eceнoв aтындaғы Кacпий тexнoлoгиялap жәнe инжиниpинг
yнивepcитeтi кoммepциялық eмec aкциoнepлiк қoғaмы
Тypизм жәнe тiлдep фaкyльтeтi
Қaзaқ филoлoгияcы кaфeдpacы
КYPCТЫҚ ЖҰМЫC
Тaқыpыбы:Көркем шығарманы оқыту әдістемесі
Пәнi: Қaзaқ әдебиетін oқытy әдicтeмeci
Мaмaндығы: 5В011700 - Қaзaқ тiлi жәнe әдeбиeтi
Opындaғaн:Елдесбаев Нұрбақыт,3 кypc cтyдeнтi
oқy фopмacы: күндiзгi
Тексерген: Кapимcaкoвa Б. A., дoцeнт
_____________________
Кypcтық жұмыcты
қopғay yaқыты ___ ___ 2020 ж.
Бaғacы _____________
AҚТAУ-2020
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1 КӨРКЕМДІК ШЫҒАРМАЛАРДЫ ОҚЫТУДЫҢ МАҢЫЗЫ ... ... ... ... ... .6
1.1 Көркемдік шығармаларды оқытуда баланың жас ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ..6
1.2 Көркем шығармаларда жаңа технологияны қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2.КӨРКЕМ ШЫҒАРМАНЫ ОҚЫТУДА ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ӘДІСТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.1 Сыныптан тыс оқу барысында көркем шығарманы оқыту ... ... ... ... ... ... ... .1 2
2.2 Көркем шығарманы тұтастай оқыту ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН мемлекеті ӘДЕБИЕТТЕР патшалы ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...21
КІРІСПЕ
Қурстық Ресеймен жұмыстың жүргізгенөзектілігі:Көркем шығарма бұл ең бірінші кішкентай болсын,үлкен болсын,ұзақ болсын, жазушылар мен ақындар өмірге, адамдарға және олардың арасындағы қатынастарға өз көзқарастарын ұсынады.
Шығарма жазбас бұрын ол оқушыларына не сыйлағысы келетінін ойластырады. Көптеген ойлар, көптеген пікірлердің бірі негізгі идеяның негізгі тармақтарының бірін құрайды. Бұл жұмыстың тақырыбы.
М.О.Әуезовтің әйгілі Абай романы - төрт томдық шығарма. Алайда, романның басты тақырыбы-XIX ғасырдың екінші жартысында қазақтың әлеуметтік құрылымында ғасырлар бойы үстемдік құрған орыс-феодалдық тап пен прогрессивті демократиялық топтардың күресі.
Осыған сәйкес олар әрбір оқу түрінде реттеліп отырады қалай оқу керек екенін анықтап сол туралы реттеп отырады.
Курстық жұмыстың міндеті.Жалпы орта мектептерде көркем шығарма жұмыстарын айқындау
Көркем шығармаларды тиімді әдіс-тәсілдер арқылы оқыту
Көркем шығармаларды оқыту түрлерімен танысу,олардың ерекшеліктерін көрсету
тарихи Курстық тұлғалық жұмыстың тұрғыдан мақсаты:
1.Шығарманың идеялық мазмұны мен көркем формасын тұтастай кешенді талдау.
2.Кейіпкерлерді анықтап, оларды басқаша сипаттаңыз (жеке, туыстық, топтық)
3. Ландшафттың анықтамасы, сипаттау әдістері
4.Композицияны және сюжетті, оның элементтерін және олардың қызметтерін ашыңыз.
5.Шығарманың поэтикалық тілін зерттеу.
6.Әр түрлі жанрлардың табиғатын анықтап, тиісті жұмыс әдістерін қолданыңыз.
7.Осы ұғымдарды теориямен біріктіретін және шоғырландыратын тапсырмалар бар.
Курстық жұмыстың практикалық құндылығы:Егер:
-Көркем шығарманы материалды түрімен әрбір пән мазмұнына сай,оқушылардың даму ерекшеліктеріне сәйкес сұрапталса
Көркем шығарманы меңгерту оның маңызды түріне айналды десек болады.
Зерттеу талай-талай пәні - Көркем шығарманы оқыту әдістемесі
Зерттеу әдісі:Жазушы шығармашылығын оқытуда бірнеше мәселелерді алға тартып зерттеп шықты,ой,ойлау,ойланту мәселелерін талдау жасаған болатын.
Ол әдебиетті-ғылым,өнер пәні ретінде қарастырды.Адам баласының өмірге деген қызығушылығын арттырды
Курстық тудырып, жұмыстың жатқан, құрылымы - Курстық жұмыс (жоба) кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен әдебиеттен тұрады
1. КӨРКЕМДІК ШЫҒАРМАЛАРДЫ ОҚЫТУДЫҢ МАҢЫЗЫ
1.1 Көркемдік шығармаларды оқытуда баланың жас ерекшелігі
Көркемдік шығармаларды оқытуда баланың жасы-мектептегі білім мен тәрбие,ол болған барлық сыныптан тыс жұмыстар оқушылардың жас ерекшеліктері мен психологиясына байланысты ұйымдастырылады.
Балаларға көркем әдебиетті оқыту,ол ерекше кітапқа деген құштарлықты, сөз өнеріне деген құлшыныс пен ынтаны дамыту-мектептердегі әдебиетті оқытудың маңызды және күрделі міндеттерінің бірі.
Бұл болған мәселелерде оқушылардың психологиялық ерекшеліктері, жасы, сыныбы да ескеріледі.
Көптеген ғалымдардың, психологтардың,мұғалімдердің зерттеулері бойынша студенттерді көркем әдебиетті зерттеуге тарту, оның оқырман ретінде қалыптасуы бірнеше кезеңдерден тұрады.
5-7 сыныптардағы 10-12 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында болады.
Ал ересектер-бұл 8-14 сыныптарда оқитын 13-14 жас аралығындағы жасөспірімдер.
Ересектерге 9-11 сыныптардағы 9-17 жас аралығындағы жастар кірді. Балаларды топқа бөлу, әрине, қатып қалған дүние емес.
Тәжірибе көрсеткендей, бір сыныптағы балалар бір сыныпта қабілеттері, таланты,ынтасы, есте сақтау қабілеті,табандылығы, ақылдылығы жағынан ерекшеленеді.
Жастар-психологиясын, мінез-құлқы мен физиологиясын балалық шағында жоғалтқан, бірақ әлі жетілмегендер.
Олар тез тапқыр, өте әсерлі және бәріне сенеді, бәрін ақиқат деп қабылдайды, жақсылыққа да, жамандыққа да бейім.
Бұл жас тобы ертегілерге қызығушылық танытады,ол бойынша фантастикалық, комедиялық оқиғалары бар шығармаларды оқиды.Бұл көркем шығарманы зерттейтін кинолар мен көгілдір экраннан кетпейтіндер.
Мектепте шу шығаратындар, жылдам қимылдайтындар және тез шешім қабылдайтындар 10-12 жастағы балалар болып табылады.
Әдеби шығармаларды оқу мен қабылдау ерекшеліктеріне келетін болсақ, оларды поэзия мен драматургиядан гөрі әңгімелер мен прозаларды оқуға қызықтырады.
Оқылған шығармалардың мазмұнына байланысты олар әр түрлі эмоционалды күйлерді бастан кешіреді және оларды ұмыта алмайды, көбіне мазасыздық пен мазасыздықты сезінеді.
Олар оқыған кітаптарына және онда болатын оқиғаларға толықтай сенеді.
Қорытынды: 10-12 жастағы балалар идея көркем шығарманың негізі деп ойламайды, ол авторға байланысты.
Олар оқыған әлемді өмірдің өзі ретінде қабылдайды және оны өзінің түсінігі мен сезімімен қабылдайды.
Сонымен, осы жастағы балаларды оқуға үйретуде, оқу мәдениетін қалыптастыруда келесі мәселелерді басшылыққа алу қажет.
Кітапты қалай оқуға болады, оқығанда неге көңіл бөлу керек, яғни оқу мәдениетін дамыту бойынша үнемі басшылық пен кеңестер беріледі.
13-14 жастағы ересектер мен жасөспірімдердің психологиялық-физиологиялық дамуының өзіндік ерекшеліктері бар.
Олар қоршаған ортаға, оның ішінде өнер туындыларына қарай бастайды.
Бұл жастағы балалар әлі ешқандай жолмен қалыптаспағанын ұмытпауымыз керек, олар толқуда.
Психологтардың айтуынша, бұл өте жауапты және маңызды уақыт. Балалық пен ересектік арасындағы нәзік көпір.
Оқыту мен тәрбиелеуде осы жасқа ерекше назар аудару керек. 13-14 жастағы балалар өнерге 10-12 жас аралығындағы балаларға қарағанда басқаша қарай бастайды.
Көркем шығарманы оқу арқылы ол жүрегіне жақын заттарды еркін қабылдай алады, өз пікірін әдебиетті талдауда көбірек қолданады.
Ол кітаптағы барлық нәрсеге сенбейді, қалай қуануды немесе қайғыруды білмейді. Автор олармен жиі келіспейді, бұл дұрыс емес, болуы керек деп.
Осы жастағы балалармен жұмыстың маңызды түрі - әдеби және әдеби тілдерді дамыту: жазбаша, ауызша.
Оқылған шығармаларды талдауға үйрету.Ең бірінші орта мектеп оқушыларының көркем шығарманы қабылдауы олардың жас ерекшеліктеріне де байланысты.
Осы жастағы адамдар өздерін еркін сезінеді.Ол көп нәрсені өздігінен шешкенді ұнатады, еркіндікті жақсы көреді және оны қорғауға дайын.
Ол өмірге және қоршаған ортаға өзіндік көзқарасын қалыптастыра бастайды.
Бұл кезең, психологтың сөзімен айтқанда, адам дамуының гүлденуі, жасөспірімнің басталуы.
Романтика, қиял, ұмтылыс, алғашқы махаббат - бәрі гүлдейді, әсіресе осы уақытта. Мұғалім ондай адамдармен қалай жұмыс істеуі керек?
Әдеби шығармаларды талдауда, ең алдымен, оқушылардың пікірлерін, ойлары мен алған әсерлерін білу.
Сіздің пікіріңіз дұрыс емесдеп айтудан аулақ болыңыз, керісінше оларды талдауда олардың пікірлеріне назар аудара отырып, оларды сенімді, сенімді түрде жеткізіңіз.
Әдеби шығармаларды жиі талқылау, олардың тілін дамыту және өз көзқарасын қорғай білу.
Бұл жастағы оқушыларды олардың алдындағы балалар деп санамау керек, олар өзін оқырман ретінде ұстауы, бір тілде сөйлеуі, оқулықта өз пікірлері мен пікірлерін белгілемеуі керек.Өздеріне қорытынды жасауға жағдай жасау.
Оқушылардың өнерге және сөйлеуге деген шынайы сезімдері мен талаптарын дамыту үшін әр мұғалім жоғары мәдениетке, әдебиетті терең білуге, әдіс-тәсілдерді жетік білуге, жан-жақты білімді, әр баланың шынайы досы мен пікіріне ие болуы керек.
Көркем шығармалар ең бірінші мәтінді талдау шығармашылық жұмысты қажет етеді.Қандай көркем шығарма оқылса да, оқушылардың бұл туралы өзіндік әсерлері мен пікірлері бар.
Көркем шығарма біреуге ұнауы мүмкін, ал екіншісіне ұнамауы мүмкін. Оқушы көркем шығарманы оның дүниетанымына, сезіміне, білім деңгейіне байланысты қабылдайды.
Әдеби талдаудың негізгі мақсаты - студенттердің қабылдауы мен пікірін әдеби сынның талаптарына сәйкес ғылыми бағыттау.
Талдауды бастамас бұрын мұғалімдердің көпшілігі шығарма туралы студенттермен арнайы әңгіме жүргізеді, тіпті шағын әдеби айтыс өткізеді.
Оның тиімділігі мұғалім оқушының көркем шығарманы қалай қабылдайтынын түсінеді, талдау кезінде қандай мәселелерге ерекше назар аудару қажет екенін басшылыққа алады.
Жазушы мұғалімнің алдындағы оқушыға оқырман ретінде қарап, оны оқырман етіп тәрбиелеуі керек.
Әр бала жеке тұлға.Ең бірінші ол психологиялық тұрғыдан да, дүниетаным және білім тұрғысынан да бөлек тұлға.
Талдау ең алдымен жеке тұлғаның жеке пікіріне негізделуі керек. Әдеби сын ғылыми әдебиеттерді талдауда келесі мәселелерге назар аударады (ғылыми талдаудың негізгі принциптері келесідей):
а) Көркем шығармадағы авторлық көзқарас.
ә) Көркем шығармадағы мазмұн мен форманың бірлігі.
ә) Суретшінің көркемдік стилін, дүниетанымын, көзқарастарын, олардың арасындағы байланысты ашыңыз.
Осы қағидаларды басшылыққа ала отырып, әдебиетті талдау кезінде оқылатын көркем шығарма туралы, оның авторы туралы үстірт пікірлер мен жалған бағалаулардан аулақ боласыз.
Әдеби талдаудың деңгейі мұғалімнің талдау әдістерін қаншалықты меңгергеніне байланысты.
Талдауда жазушының композициясы, сюжеті, стилі, көркем шығарманың астарындағы идея, көтерген мәселесі ерекше назарда болады.
Әдеби талдаудың негізгі әдістері мен бағыттары
Көркем шығармадағы жазушының ойлары мен идеяларына көзқарас. Әдеби талдау үшін, ең алдымен, сол көркем шығармада суреттелген оқиғалардың тарихи негіздеріне ерекше назар аудару қажет.
Мысалы,ол 19 ғасырдың екінші жартысындағы қазақ халқының әлеуметтік жағдайы Абайдың көптеген өлеңдерінің, соның ішінде Қалың елім, қазағымның жазылуына әсер етті.
Немесе Бұқар жыраудың барлық ойлары өз заманының тарихи айнасы іспетті. Оның ойлары өз дәуіріндегі тарихи және әлеуметтік оқиғалардан туындады.
Көркем шығарма композициясын талдау әдісіндегі басты кейіпкерлердің әрекеттерін салыстыру; негізгі оқиғаларды сұрыптау; портрет,көркем шығармадағы суреттеу орны.
Мысалы, Қорғансыздың күні (М. Әуезов) әңгімесінің басында жолаушылар суреттелген.
Атап айтқанда,Аханның портретінде оның жыныстық тәуелділігі көрінеді, ол әңгімедегі басты қорқынышты оқиғаларды болжағандай.
Жазушы стилін талдаудың маңыздылығы-автордың туға деген көзқарасы идеяны ашуға көмектеседі.Жазушының стилі-ең алдымен оның әдеби тілі, поэтикалық образдар жасау
1.2 Көркем шығармаларда жаңа технологияны қолдану
Көркем шығармалар ол технологиялар еліміз өз тәуелсіздігін алып, саяси, әлеуметтік және экономикалық дамудың жаңа кезеңіне қадам басқан шақта басты міндеттердің бірі - білімді ұрпақ тәрбиелеу.
Қазақстан Республикасының әлемдік саяси аренадағы салмағын түсіну оның жоғары ұлттық білім беру жүйесімен байланысты.
Өзінің халыққа Жолдауында А.Назарбаев қазақ халқының болуы, ұлт тағдыры - оның болашақ мектебін қалай құруға байланысты деген болатын.
Егемендік негіздерін нығайту, мемлекет негіздерін нығайту және ұлттық жаһандану заманында мектептерде ұлттық бірегейлікті, тұтастықты,ұлттық сананың,тіл мен ділдің сарқылмауын сақтау үшін әдебиет ерекше рөл атқарады.
Әдебиетті оқыту ғылыммен тығыз байланысты.
Ғылымның кез-келген саласы теориялық және қолданбалы практикалық маңыздылыққа ие болатынын біле отырып,оқушылар олар көркем әдебиетті теориялық тұрғыдан да, қолданбалы жүйелермен де, оның өнері арқылы оқытуды қалыптастыруды да қарастыру қажет.
Өйткені,игерілетін ұғым, сөздің мағынасы, айтылатын идея-егер оқушыға ұғым айтарлықтай әсер етсе, ол толқып, тереңірек ойланады.Олар эффект санаға ерекше әсер етеді.
Эффект әсері,бір жағынан, адамды іс-әрекетке итермелесе, екінші жағынан, пәнге деген қызығушылықты арттырып, көркем шығарманы оқуға итермелейді.
Әдебиет - сөз өнері.Егер сіз барлық сөздерді тізеңізге сақтасаңыз, оқиға мен ән шықпайды.
Әдебиет өнері адамның жүрегі соғып, ақыл өлшеніп, тілі орнында болған кезде ғана пайда болады.
Ғылыми тұжырымдамада әдебиет антропология құралы,ал әдебиет пәні адам тәрбиесінің құралы делінген.
Өйткені, ғылыми-педагогикалық ұстанымдарға сәйкес әдебиет пәні философиялық, педагогикалық, негізінен ұлттық, психологиялық, іргелі мәдени-рухани көзқарастарға негізделген.
Ұлттық тәрбие ұлттық рухани гуманистік сананы қалыптастырады. кеңейту,қазақ тілінің коммуникативті,эстетикалық және этикалық түрдегі маңызды түрдегі функцияларының дамуын қамтамасыз ету,оқу процесі арқылы ауызша және жазбаша тілдерді дамыту,қазақ әдебиетінің шығармаларын қазақ тілінде аудармасыз оқу, түсіну және әңгімелеу, идеяларды сіңіру.
Қазақ әдебиетін оқып-үйрену еліміздің болашағына ерекше назар аударуды қажет ететіндігі бәрімізге белгілі.
Ол оқушыларға әдебиеттің құдіретін, оның адамзат жаратылғаннан бері бірге жасалып келе жатқандығын, мәңгілік жаңару мен жасару процесін үйретеді.
Біз сол әдебиетті жасаушылар, ақын-жазушылар, олардың көркем шығармалары туралы айтуымыз керек.
Көркем шығарма - әдебиеттің құндылығы. Көркем шығарманы оқыту - оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту,сөз құнын түсіну,рухани әлемін байыту,эстетикалық талғамын жетілдіру, адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.
Қажым Жұмалиев, әдебиет зерттеушісі, әйгілі жазушы, әйгілі мұғалім.
Студент көркем шығарманы әдебиет сабағында қабылдауы керек.
Бұл оңай процесс емес.Қабылдау сіз қабылдайтын нәрсе емес.
Бұл оқушының өз қалауы, сезімі, рухани әрекеті арқылы жүзеге асатын дүние.
Сезімді ояту мұғалімнің қолында, яғни оқушының әдеби білімін, әдеби, эстетикалық, адамгершілік қасиеттерін дамыту,мұғалім әдебиетті оқытуда сәйкес әдістерді қолдануы керек.
Әдебиет сабағындағы маңызды міндеттердің бірі - оқушылардың көркем шығарманы толық қабылдау, әсер ету және түсіну қабілеті.
Яғни, мұғалім осы мақсатты іздеуі керек, ол үшін оған жетудің тиімді әдісі-таңдау тәсілдерін қолдану.
Оқушылардың көркем шығарманы қабылдауын, әсер ету сезімін дамыту жолдарын қарастыру қажет.
Оқушылардың рухани әлемін байытатын эстетикалық, интеллектуалды, көркем, эмоционалды, адамгершілік, азаматтық тәрбие; оқырманның үнемі ынта-ықыласы - қызығушылықты, жоғары талғамды қалыптастыру;
әдеби мұралар мен ондағы көрінетін құбылыстарды эстетикалық қабылдау үшін қажетті білімдермен және дағдылармен қаруландыру;
логикалық ойындар мәдениетін, ауызша және жазбаша тілдерді қалыптастыру.Қысқаша айтқанда, жеке тұлғаның дамуы - қалыптасу.
-көркем шығармаларды оқуға деген қызығушылық пен ынтаны ояту, жоғары эстетикалық талғам мен қажеттілікті қалыптастыру;
-сөйлеу өнерінің ерекшеліктерін түсінуге және тануға, ақыл-ойды зерттеуге негіз болатын білім, білік және дағдыларды қалыптастыру;
-еркін сөйлей және жаза білуге, қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыруға және дамытуға, өз ойларын жүйелі және жүйелі жеткізуге.
Әдебиет - өнер, әдебиет - ұлттық қазына, асыл мұра.
Қазақ жазушылары өз шығармалары арқылы тарих қойнауын, ғасырлар көшін, бұрыннан келе жатқан ұлттық болмысты, сол әлемнің дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын, сал ауруы құбылысын, жылқы құбылысын зерттеді.
Белгілі бір тарихи оқиғаны немесе құбылысты бейнелеу кезінде оны сол кездегі әлеуметтік, тарихи, саяси жағдайдан, рухани санадан бөліп қарауға болмайды.
Бұл табиғи нәрсе, өйткені әдебиет - антропология туралы ғылым.
Адамдар тобы қоғамды құрайды. Сол қоғамда кейбір заңдар қалыптасады.
Сонымен, тарихи өнер туындыларының ерекше танымдық және тәрбиелік мәні бар.
Жетпіс жыл бойы дәріптелген коммунистік жүйе ұлттың, жеке ұлттың тәуелсіздігін жойып жіберу қаупін туғызды.
Уақыт өте келе коммунистік партияның, шовинистік идеяның тар шеңберінде біртұтас мемлекеттің, ұлттың болашағы үшін күрескен қазақ қоғамының ұлы қайраткерлерінің есімдері тек жалпылама түрде айтылып келеді.
Сонымен, ұлттың тәуелсіздігі жеке тұлғаны қалыптастырған тарихи шындықты, қоғамдағы рухани сабақтастықты жоғары деңгейге көтерді.
Сыншы С.Қирабаев тарих пен әдебиеттің сабақтастығы туралы айтады: бұл ең бірінші адам тағдыры арқылы тарихи сананың қалыптасуын көрсетеді,оқырман өмірін көрсетеді, тәрбиелейді,адамгершілікке баулиды, міне, біз үшін тарихтың эстетикалық сабағы осында болады.
Заман талабы халықтың санасын оятып, өткенді зерттеу арқылы тарихқа, ұлттық әдебиетімізге жаңа көзқарастар туындайды.
Қазақ мәдениетінің тарихы мен өнерінде өзіндік орны бар Біржан Сал Қожағұлұлы он жеті жасында дүниеге келген.Жаяу Мұса, Басықараның Қанапиясы, Құлтума,Ақан сері,Балуан Шолақ, Әздембай, Ыбырай, Бейбіт, Ғазиз, Иман-Жүсіп, Кемпірбай,Сабырбай,Шашубай, Агашаяқ және басқа танымал әншілер Біржан мектебінен шыққан. Біржанның ақындық пен әншілік шеберлігіне ол кезде сирек сүйсініп, танитын
Жазушы С.Сматаевтың Әлем арыстанға айналды повесінде Біржан сал Қожағұлұлының қайғылы өмірі туралы баяндалады.
Шығарманың басында жазушы Біржан салдың портретін суретшінің табиғи және әдемі бейнесі ретінде сипаттайды:
2. КӨРКЕМ ШЫҒАРМАНЫ ОҚЫТУДА ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ӘДІСТЕР
2.1 Сыныптан тыс оқу барысында көркем шығарманы оқыту
Кқркем шығарманы оқыту кезінде заманауи білімге деген сұраныс мұғалімдерге көптеген сұрақтар туғызады.
Бірегей сұрақтардың бірі - мектеп оқушыларына әдеби шығармаларды сыныптан тыс оқуға үйрету.
Назарбаев Зияткерлік мектебінде сыныптан тыс уақытта көркем әдебиетті ерекше оқытуға баулу арқылы оқушылардың рухани дүниетанымын дамытуға жағдай жасау.
Робототехника, аспан әлемі, жаңа технологиялар, физика және математика саласындағы студенттерді сабақтан тыс уақытта қазақ тілінде көркем әдебиет оқуға қалай көндіруге болады
Жалпы, бүгінде мектеп оқушылары көркем шығармаларды оқи ма? Ақпарат ғасырында әдебиет пен кітапхана сөрелеріндегі жазушылардың басылымдары интернет пен әлеуметтік желілермен алмастырылған жоқ па?
Ата-аналар балаларының бос уақытын бақылайды ма? Бос уақытында ата-аналар балаларын кітап оқуға шақыра ма?
Жалпы бұл кітап заманауи құндылық па? Балалары үшін ең жаңа сән мен техниканы аямайтын ата-аналар балаларына кітап сыйлай ма?
Осы және басқа да өзекті мәселелерді басшылыққа ала отырып, біз оқушылардың сыныптан тыс уақытта физика мен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz