ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ТАТАР ТІЛДЕРІНДЕГІ АЙ ЛЕКСЕМАСЫНА ҚАТЫСТЫ АНТРОПОНИМДЕР

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ТАТАР ТІЛДЕРІНДЕГІ АЙ ЛЕКСЕМАСЫНА ҚАТЫСТЫ АНТРОПОНИМДЕР

Сыздықова А. А., ҚазҰУ, ІІІ курс студенті
Ғыл. жет. ‒ филол. ғыл. канд. Қортабаева Г. Қ.
Аңдатпа
Әр халықтың есімдерінің өзіндік қызықты әрі бай тарихы, өзіндік салт˗дәстүрі мен пайда болу мотивтері бар. Ұсынылып отырған мақалада қазақ және татар тілдеріндегі Ай лексемасына қатысты антропонимдер атап көрсетіледі. Түркі халықтарындағы Ай символының мәні сұлулық екені мәлім болды. Мақалада қазақ және татар тілдеріндегі ортақ және ерекше әйел есімдері мен ер есімдері салыстырылады, олардың мағынасы ашып көрсетіледі.
Түйін сөздер: ономастика, антропонимика, Ай лексемасы.

Абстракт
Антропонимы каждого народа имеет свою интересную и богатую историю, традиции и мотивы. В предлагаемой статье отмечаются антропонимы с лексемой Ай в казахском и татарском языках. Известно, что значение символа Ай у тюркских народов - красота. В статье сравниваются общие и уникальные женские и мужские имена в казахском и татарском языках, раскрывается их значение.
Ключевые слова: ономастика, антропонимия, лексема Ай.

Abstract
The anthroponyms of each nation has its own interesting and rich history, traditions and motives. In the proposed article anthroponyms with the lexeme "Ay" in the Kazakh and Tatar languages are noted. It is known that the meaning of the symbol "Ay" among the Turkic peoples is beauty. The article compares common and unique "female and male names" in the Kazakh and Tatar languages, reveals their meaning.
Key words: onomastics, anthroponymy, lexeme "Ay".

Түркі халықтарының тіл білімінде жан-жақты зерттеліп, ғылыми негізі қаланған ономастиканың күрделі бір саласы - антропонимика. Антропонимика кісі аттары, әке аты, фамилиялар, лақап аттар, бүркеншік аттарды зерттейтін ономастиканың бір саласы.
Антропонимдер жүйесі адамдардың өткендегі тұрмысын, қоғамдық-әлеуметтік құрылысын және материалдық әрі мәдени өмірдің құбылыстарын да көрсете алады. Олардың кейбір топтары қазақ ауылының ертедегі тіршілік, іс-әрекетінен және шаруашылық күйінен мағлұмат береді.
Ономастиканы зерттеудің теориялық-әдістанымдық негіздері мен тілмен сабақтастықта қарастырылатын ұлттық этномәдени, әлеуметтік сипатын анықтаудың қажеттілігін В.В.Радлов, В.В.Бартольд, Н.Катанов, А.Н.Самойлович, Қ.Жұбанов, Ш.Ш.Сагаутдинов, Г.Ф.Саттаров, Т.Жанұзақов, Г.Қортабаева т.б. ғалымдар өздерінің еңбектерінде жан-жақты көрсетті.
Академик А.Н.Самойлович ХХ ғасырдың бас кезінде-ақ бұл проблеманың әлеуметтік, этномәдени аспектісіне мән беріп, түркітанудың болашағы өзекті мәселелерінің бірі ретінде мән берген: чтобы исследователи разных тюркских народов обратили особое внимание на личные имена, о том, что следовало бы составлять полные алфавитные списки личных имен, как мужских, так и женских, по отдельным народам и племенам с подробными указаниями, в каких случаях, в какую историческую эпоху, кому и почему давалось то или иное имя, что в последствии позволило бы произвести весьма интересные в культурно-историческом отношении сравнительное исследование личных имен всех тюркоязычных народов. [1; 275].
Ай - түркі халықтарының өмірінде салт- ғұрыптар мен наным-сенімдер жүйесінде ерекше орны мен мәні бар аспан денелерінің бірі. Ай - ең алдымен, қазақтардың исламға дейінгі байырғы дүниетанымындағы киелі руз иесі ретінде мінажат еткен аспан денесі. [2; 75]
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.