Салық мемлекеттің бекітімі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Ибрагим Ғ.Ә.
Салықтар - бұл белгіленген мөлшерде және көрсетілген мерзімдерде мемлекеттің өзінің қызметтері мен міндеттерін жүзеге асыруының көзі болып табылатын ұлттық табыстың бір бөлігі.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен қатар қалыптасады және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады.
Салықтың белгілері:
1. Салық мемлекеттің бекітімі. Тек мемлекет ғана азаматтардың салық салу режимін енгізе алады, оларға ақшаның белгілі бір сомасын бергізуге міндеттейді.
2. Салық әрқашан құқықтық нысанда ғана болады. Салықты заң негізінде ғана ала алады. Бұл құқықтық акті жазбаша түрде жасалып, қол мен мөр қойылып, заңдық сипатқа енеді.
3. Салық заңды белгіленген төлем. ҚР Конституциясы азаматтарды заңда белгіленген салықтарды төлеуге міндеттейді.
4. Салық мәжбүрлеу сипатына ие. Салық төлеуші өзінің салықтық міндетін өз еркімен орындамаса, одан ақшаны мемлекет күшпен ала алады.
5. Салық міндетті төлем болып табылады. Салық төлеуші заңда белгіленген тәртіп пен мерзімде салық төлеуге міндетті.
6. Салықты төлеу салық төлеушінің заңды міндеті болып табылады. Салықты белгілей отырып мемлекет салық төлеуші тұлғалардың осы салықты төлеу міндетін туғызады. Бұл орайда, осы міндет заңдық сипатқа ие болады. Яғни, салық төлеуші өзінің ақша төлеу міндеттерін орындамаған жағдайда құқық бұзушы болып саналады. Конституция бұл нормативтік құқықтық акті, оның әрбір сөзі белгілі бір заңдық жүктемеге ие болып табылады.
7. Салық нақты қаржылық міндетті туғызады. Салық бұл қаржылық құқықтық құрал, осы арқылы мемлекет өзіне қажетті қаражатты алады.
8. Салық материалдық төлем. Яғни салықты төлеу әрқашанда салық төлеушінің мүлігін мемлекет пайдасына алуды көздейді. Салық міндетінің заты ақша болып табылады.
9. Салық қайтарылмайтын түрде ақша алу. Салықты төлеу кезінде құнның біржақты қозғалуы орын алады: төлеушіден мемлекетке қарай.
10. Салық салық салу объектісінің бар болуымен сипатталады. Кез келген салық салық салу объектісі болғанда ғана алынады.
11. Салық әрқашан жеке анықталған сипатқа ие. Яғни, субъектісіз салық болмайды.
Салықтың атқаратын қызметтері:
1. Қазыналық немесе фискалдық қызметі. Қаражаттың мемлекеттік бюджетке түсуін қамтамасыз етеді.
2. Бөліп тарату қызметі. Шаруашылық субъектілерінің әр түрлі кіріс бөліктерін мемлекет пайдасына қайта бөлуден тұрады. Салық жинай отырып экономиканың әр түрлі саласына әсерін тигізеді, әлеуметтік саясатты жүзеге асырады.
3. Реттеушілік қызметі. Салықтың нысандарын таңдау, олардың мөлшерлемелерін алу, жеңілдіктер мен төмендету әдістерін қолдану арқылы ұлттық шаруашылықты реттейді.
4. Ынталандыру қызметі. Экономикалық даму, техникалық жаңару бойынша ғылыми зерттеу және тәжірибелік жұмыстардың өткізілуіне әртүрлі ынта жігер туғызады.
5. Бақылаушы қызметі. Салық салу процесінде салық төлеушілер қызметі бақыланады.
Салықтың элементтері:
1. Салық төлеушілер. Салықтық құқық қатынастарына қатысушы, яғни салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеуші болып табылатын ұйымдар мен жеке тұлғалар.
2. Салық салу объектісі. Бұл салық төлеуге деген салық төлеушінің міндеттері туындауымен байланысты заңды факті немесе заңдық фактілер жиынтығы. Мысалы: мүлікке салық - салық салу объектісі заңды тұлғалар мүлігі болып табылады. Көлік құралдарына салық - салық салу объектісі көлік құралы болып табылады. Қосылған құн салығы - салық салу объектісі салық салынатын айналым мен салық салынатын импорт болып табылады. Салық салынатын айналым өткізілетін тауарлар құны болып табылады (жұмыстар, қызмет көрсетулер).
3. Салық базасы. Салықтың берілген түрі үшін белгіленген, салық салу бірліктерімен көрсетілген салық тақырыбының сандық сипаттамасы. Мысалы, мүлік салығын есептеу кезінде салық салу объектісі мүлік болып табылады, ал салықтық база салық есептеу кезінде пайдаланылатын жылдық орташа мүлік құны болып табылады.
4. Салық кезеңі. Төлемге жататын салық сомасын есептеу мен салықтық база анықталатын күнтізбелік жыл немесе жекелеген салықтарға қолданылатын басқа уақыт кезеңі.
5. Салық мөлшерлемесі (ставкасы). Салықтық базаның өлшем бірлігіне салықтық есептеулер шамасы.
6. Салықты есептеу тәртібі. Төлемге жататын салық сомасын анықтау бойынша тиісті тұлға әрекеттерінің жиынтығы.
7. Салықты төлеу тәртібі. Салықтық заң белгілеген ереже, осыған байланысты салықтық төлем затының салық төлеушіден мемлекетке көшуі.
8. Салықтық жеңілдіктер. Заңмен қарастырылатын, салық төлеушілердің жекелеген санаттарына берілетін құқық, онда салықты төлемеуге немесе оларды азайтылған көлемде төлеуге құқық беріледі. Мысалы, көлік құралдарына салық төлеуден мүгедектер мен Ұлы Отан соғысына қатысқандар бір көлік құралы бойынша босатылады(салық субъектісі бойынша жеңілдіктер); көлік құралдарына салық төлеуден қырық тоннадан жоғары жүк көтеретін карьералық самосвалдар босатылады(салық объектісі бойынша); егер қосылған құн салығы бойынша жай салықтық кезең күнтізбелік айды немесе тоқсанды құраса, онда ауылшаруашылық өнімдерін өндірушілер үшін салықтық кезең бір жылға белгіленеді.
Салықтардың есептелу тәртібі:
1. Жер салығы.

Төлеушілер

Салық салу объектісі бар заңды және жеке тұлғалар
Жеке меншік құқындағы
Тұрақты жер пайдалану құқындағы
Бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқындағы
Жер салығы = жер телімінің ауданы * жер ауданының бір бірлігінің мөлшерлемесі
378-бап. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салынатын
базалық салық мөлшерлемелері
1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салынатын жер салығының базалық мөлшерлемелері бір гектарға есептеліп белгіленеді және топырақтың сапасы бойынша сараланады.
2. Далалық және қуаң далалық аймақтардың жерлеріне бонитет балына пропорционалды түрде жер салығының мынадай базалық салық мөлшерлемелері белгiленедi:
Рет №
Бонитет балы
Базалық салық мөлшерлемесі (теңге)
1
2
3
1.
1
2,4
2.
2
3,35
3.
3
4,35
4.
4
5,3
5.
5
6,25
6.
6
7,25
7.
7
8,4
8.
8
9,65
9.
9
10,8
10.
10
12,05
11.
11
14,45
12.
12
15,45
13.
13
16,4
14.
14
17,35
15.
15
18,35
16.
16
19,3
17.
17
20,45
18.
18
21,7
19.
19
22,85
20.
20
24,1
21.
21
26,55
22.
22
28,95
23.
23
31,35
24.
24
33,75
25.
25
36,2
26.
26
38,6
27.
27
41
28.
28
43,4
29.
29
45,85
30.
30
48,25
31.
31
72,35
32.
32
77,7
33.
33
82,95
34.
34
90,4
35.
35
93,8
36.
36
99,1
37.
37
104,4
38.
38
110
39.
39
115,3
40.
40
120,6
41.
41
144,75
42.
42
150,05
43.
43
155,35
44.
44
160,85
45.
45
166,15
46.
46
171,45
47.
47
176,8
48.
48
182,4
49.
49
187,7
50.
50
193
51.
51
217,1
52.
52
222,45
53.
53
227,75
54.
54
233,25
55.
55
238,55
56.
56
243,85
57.
57
249,15
58.
58
254,75
59.
59
260,05
60.
60
265,35
61.
61
289,5
62.
62
303,15
63.
63
316,3
64.
64
329,75
65.
65
343,05
66.
66
356,55
67.
67
369,8
68.
68
383,3
69.
69
396,6
70.
70
410,1
71.
71
434,25
72.
72
447,75
73.
73
460,95
74.
74
474,45
75.
75
487,8
76.
76
501,3
77.
77
514,55
78.
78
528,05
79.
79
541,35
80.
80
554,85
81.
81
579
82.
82
595,1
83.
83
611,05
84.
84
627,25
85.
85
643,35
86.
86
659,3
87.
87
675,5
88.
88
691,6
89.
89
707,55
90.
90
723,75
91.
91
747,85
92.
92
772
93.
93
796,1
94.
94
820,25
95.
95
844,35
96.
96
868,5
97.
97
892,6
98.
98
916,75
99.
99
940,85
100.
100
965
101.
100-ден жоғары
1013,3
Мысалы, заңды тұлғаның иелігінде ауылшаруашылық мақсатында пайдаланылатын жер телімі бар. Жер телімі далалық аймақта орналасқан, оның ауданы 200 га, бонитет балы 47. Бонитет деген сөз жер қыртысы дегенді білдіреді.
Жер салығы = 200*176,8 = 35 360 теңге.
381-бап. Елді мекендердің жерлеріне (үй іргесіндегі жер учаскелерін қоспағанда) салынатын базалық салық мөлшерлемелері
Елді мекендердің жерлеріне (үй іргесіндегі жер учаскелерін қоспағанда) салынатын базалық салық мөлшерлемелері алаңның бір шаршы метріне шаққанда мынадай мөлшерде белгіленеді:
Рс №
Елді мекеннің санаты
Тұрғын үй қоры, оның ішінде оның іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерді қоспағанда, елді мекендердің жерлеріне салынатын базалық салық мөлшерлемелері (теңге)
Тұрғын үй қоры, оның ішінде оның іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерге салынатын базалық салық мөлшерлемелері (теңге)
1
2
3
4

Қалалар:

1.
Алматы
28,95
0,96
2.
Астана
19,30
0,96
3.
Ақтау
9,65
0,58
4.
Ақтөбе
6,75
0,58
5.
Атырау
8,20
0,58
6.
Қарағанды
9,65
0,58
7.
Қызылорда
8,68
0,58
8.
Көкшетау
5,79
0,58
9.
Қостанай
6,27
0,58
10.
Павлодар
9,65
0,58
11.
Петропавл
5,79
0,58
12.
Талдықорған
9,17
0,58
13.
Тараз
9,17
0,58
14.
Орал
5,79
0,58
15.
Өскемен
9,65
0,58
16.
Шымкент
9,17
0,58
17.
Алматы облысы:

18.
облыстық маңызы бар қалалар
6,75
0,39
19.
аудандық маңызы бар қалалар
5,79
0,39
20.
Ақмола облысы:

21.
облыстық маңызы бар қалалар
5,79
0,39
22.
аудандық маңызы бар қалалар
5,02
0,39
23.
Облыстық маңызы бар басқа қалалар
облыс орталығы үшін белгіленген мөлшерлеменің 85 пайызы
0,39
24.
Аудандық маңызы бар басқа қалалар
облыс орталығы үшін белгіленген мөлшерлеменің 75 пайызы
0,19
25.
Кенттер
0,96
0,13
26.
Ауылдар
0,48
0,09
Мысалы, Өскемен қаласында заңды тұлғаның тұрақты пайдалануындағы, өнеркәсіп кәсіпорын орналасқан жер телімі бар. Жер телімінің ауданы 2300 м2.
Жер салығы = 2300*9,65 = 22195 теңге.

382-бап. Үй iргесiндегi жер учаскелерiне салынатын базалық салық мөлшерлемелері
Елдi мекендердiң тұрғын үйге (тұрғын ғимаратқа) қызмет көрсетуге арналған және тұрғын үй (тұрғын ғимарат), оның iшiнде ондағы құрылыстар мен ғимараттар орналаспаған жерлерiне жататын жер учаскесiнiң бiр бөлiгi үй iргесiндегi жер учаскесi болып есептеледi.
Үй іргесiндегi жер учаскелерi мынадай базалық салық мөлшерлемелері бойынша салық салынуға жатады:
1) Астана, Алматы қалалары және облыстық маңызы бар қалалар үшін:
көлемi 1000 шаршы метрге дейiн қоса алғанда - 1 шаршы метрi үшiн 0,20 теңге;
1000 шаршы метрден асатын алаңға - 1 шаршы метрі үшін 6,00 теңге.
Жергілiктi өкiлдi органдардың шешiмi бойынша 1000 шаршы метрден асатын жер учаскелерiне салық мөлшерлемелері 1 шаршы метрi үшiн 6,0 теңгеден 0,20 теңгеге дейiн төмендетiлуi мүмкiн.
2) қалған елдi мекендер үшiн:
көлемi 5000 шаршы метрге дейiн қоса алғанда - 1 шаршы метрi үшiн 0,20 теңге;
5000 шаршы метрден асатын алаңға - 1 шаршы метрі үшін 1,00 теңге.
Жергiлiктi өкiлдi органдардың шешiмi бойынша 5000 шаршы метрден асатын жер учаскелерiне салық мөлшерлемелері 1 шаршы метрi үшiн 1,00 теңгеден 0,20 теңгеге дейiн төмендетiлуi. мүмкiн.
Мысалы, Жеке тұлғаның Семей қаласында (облыстық маңызы бар қала) жер телімі бар. Жер телімінің ауданы:
- Тұрғын үйдің алып жатқан ауданы - 200 м2.
- Үй іргесіндегі жер телімінің ауданы - 1300 м2.
Тұрғын үй бойынша жер салығы: 200*0,39 = 78 теңге.
Үй іргесіндегі телім бойынша: 1000 * 0,20 = 200 теңге.
300 * 6,0 = 1800 теңге.
Барлығы: 78+200+1800=2078 теңге.
Ағымдағы жылдың
20 - ақпанынан
20 - мамырынан
20 - тамызынан
20 - желтоқсанынан кешіктірмей
Ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін
2. Мүлік салығы.

Төлеушілер

Меншік, шаруашылық жүргізу немесе оралымды басқару құқығында салық салу объектісі бар заңды тұлғалар
Меншік құқығында салық салу объектісі бар жеке кәсіпкерлер

408-бап. Салық мөлшерлемелері
Салық базасы осы Кодекстiң 406-бабына сәйкес айқындалатын жеке тұлғалардың мүлiк салығы салық салу объектiлерiнiң құнына қарай, мынадай мөлшерлемелер бойынша есептеледi:
1
2
3
1.
2 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
салық салу объектілері құнының 0,05 пайызы
2.
2 000 000 теңгеден жоғары 4 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
1000 теңге + 2 000 000 теңгеден асатын соманың 0,08 пайызы
3.
4 000 000 теңгеден жоғары 6 000 000 тенгеге дейін қоса алғанда
2 600 теңге + 4 000 000 теңгеден асатын соманың 0,1 пайызы
4.
6 000 000 теңгеден жоғары 8 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
4 600 теңге + 6 000 000 теңгеден асатын соманың 0,15 пайызы
5.
8 000 000 теңгеден жоғары 10 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
7 600 теңге + 8 000 000 теңгеден асатын соманың 0,2 пайызы
6.
10 000 000 теңгеден жоғары 12 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
11 600 теңге + 10 000 000 теңгеден асатын соманың 0,25 пайызы
7.
12 000 000 теңгеден жоғары 14 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
16 600 теңге + 12 000 000 теңгеден асатын соманың 0,3 пайызы
8.
14 000 000 теңгеден жоғары 16 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
22 600 теңге + 14 000 000 теңгеден ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.