Психологиялық әсер түрлері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Психологиялық әсер түрлері

Психология-адамның жеке бірлік ретіндегі психикасын, өзінің сан алуан сезім, аффективтік, интеллектуалды, басқа да туа біткен функциаларымен бірге сыртқы ортамен өзара әрекетін зерттейтән ғылым, кей-кезде адам мінез-құлығын зерттеу деп те анықталады.
Әсер-адамға не өзге жанды-жансыз дүниеге сырттағы құбылыстан, іс-әрекеттен болатын ықпал.
Психологиялық әсер - бұл күрделі тұжырымдама, сондықтан оған жақын тұжырымдамалармен салыстыра отырып, оны біртіндеп, біртіндеп, түсініктемелермен тұжырымдаймыз.Психологиялық әсер - адамның денесіне немесе оның айналасындағы объективті жағдайға емес, психикалық жай-күйге, басқалардың сезіміне және ойларына әсер ету.
Адамда пайда болатын қандай да психикалық процестер мен қасиеттер әсер арқылы туады. Біздің психикамызға ықпал ететін объективтік дүниенің әсерлері тікелей және жанама, кездейсоқ және жоспарлы, жағымды және жағымсыз тағы басқа болып бірнеше салаларға бөлінеді. Олардың кейбіреулері қарапайым психикалық процесс -- түйсікті туғызса, екіншілері одан күрделірек процесс -- қабылдауды, ал қайсыбіреулері бұлардан да күрделі әрі сапалы процестер мен қасиеттердің (сезім, қиял, ерік, ойлау, қабілет, мінез тағы басқа) қалыптасуына себепкер болады. Сыртқы дүниенің әсерінен пайда болған психикалық процестеріміз сол әсердің пассивті бейнесі ғана болып қоймай сол сыртқы ортаға саналы түрде әсер етуімізге, сөйтіп табиғатты белсенді түрде игеруімізге де көмектеседі. Ал дәл қазір психологиялық әсер арқылы туындайтын эмоцияларға шолу жасасақ:
Қорқыныш -- Индивидтің биологиялық не әлеуметтік тіршілігіне қатерлі жағдаяттарда туындайтын қауіп, қолайсыз эмоция. Қорқыныш бір нәрседен жүрексініп сескенгенде, шошығанда пайда болатын сезім, қауіп-қатер, үрей. Тіршілік үшін қауіпті факторлардың нақты әрекетінен болатын ауру не басқа да зардап түрлерінен ерекше қорқыныш олардан күн ілгері болады. Қатердің сипатына байланысты қорқыныш сезімінің қарқындылығы мен тән сипаты ерекшелігі алуан түрлі болады (қауіптену, қорқу, шошу, үрей). Егер қауіп негізі анық емес не ұғынылмаған болса, ондай күй алаңдау деп аталады. Функциялық тұрғыдан қорқыныш субъектіге алдағы қауіп туралы ескерту болады.
Ашу - ыза, кейіс, реніш, араздық түрінде көрініс беретін адам мінезі мен көңіл-күйінің жағдайы. Өзіне әсер еткен қолайсыз нәрселерге жауап ретінде ашулы, ызалы, кекті, қаһарлы түрде көрінеді.
Реніш - адамды бүлдіретін көңіл күй, буып-түйіп қойылған ашу. Бірақ, сонда да адамның бет-жүзі мен тәнінде оның белгісі көрініс береді. Ренжіген кезде айнаға қарасаңыз, сұқсырдай болып тас боп қатқан түріңізді көрер едіңіз. Ерніңізді жымқырып алғансыз. Иегіңіз дір-дір етеді. Көзіңізге жас тұнады. Реніш тұншықтырып барады. Өксік тамаққа тіреледі. Дем ала алмай, қиналып кетесіз. Кеудеңіз басылып, ішіңіз бос боп қалады. Бас айналып, бір жағынан - өмірден баз кешіп, екінші жағынан - тар қапаста қалғандай күй кешесіз. Дыбыстар талып жетіп, сөздерді, елдің бетін айыра алмай қаласы. Айта берсе мұндай эмоциялар өте көп. Ал сіз психологиялық әсер тудыратын қызықты фактілерді білесізбе ?
1.Сізге кейде сыртыңыздан біреу бақылап тұрған секілді көрінеме, бірақ қарап қалған кезде бұған күмәнданып қаласыз, себебі оның көзқарасы бұл кезде мүлде басқа жақта болады. Ал оны ұстап алу үшін, есінеп, сол адамға қараңыз. Есінеу өте жұқпалы, егер олда есінесе, сіздің ойлағаныңыз дұрыс деген сөз.
2.Көп адамдар арасынан өтіп кету керек пе?. Ендеше, денеңізді тіктеп,назарды бару керек нысанға аударыңыз, содан соң эмоциясыз өтіп кетіңіз. Нәтиже сізді таң қалдырады, себебі адамдар өздігінен жолды босатып береді. Егер сіз көзілдірікте немесе телефонға үңілсеңіз, бұл орындалмайды
3.Егер адам сізден бірдеңе жасырып тұрғанын сезсеңіз,оның көздеріне қараңыз, сонда ол өздігінен шындықты айта бастайды. Осы фактілердің орындалу себебі психологиялық әсермен байланысты.
4. Қоңырау шырылдаған кезде, сіз ұйқыңыздан атып тұрыңыз. Сосын жұдырығыңызды қысып, иә деп айқайлауыңыз керек. Дәл гол соққан футболшы секілді. Бұл таңғаларлық, себебі сіз бірден батылданасыз және орныңыздан тұрып кетесіз.
Психологиялық әсерден қорғау-қоршаған айналаға, әлемге және өзіңізге әсер етіңіз - барлығы және әрқашан. Алайда, әсер ету тақырыбы адамдарға және әлемге әсер етуге ниет білдірген белсенді адамдарға ғана қызығушылық тудырады. Пассивті немесе қорғаныс жағдайындағы адамдар әсер ету тақырыбына қызығушылық танытпайды, олар көбінесе қорғау тақырыбымен байланысты немесе жай ғана не себептен шыққанын түсіндіреді.
Психологиялық кітаптар адамға әсер етудің ең басты 6 қағидасын ұсынады. Көндіру дегеніміз - адамды алдау емес, оған заттың не үшін қажет болуы мүмкін екенін түсіндіру.
1. Өзара әсер ету. Бұл қағида адамның алған тауарға ақша төлеуімен тікелей байланысты. Яғни көмек көрсеткені үшін алғыс білдіру.
2. Қажеттіліктер мен оның салдары. Ережеге сәйкес, адамдар берген уәдесін орныдауға құмар келеді. Сол себепті бірден келісімшарт жасауға кіріскен жөн. Адамдар қандай жағдай болмасын құжатта жазылғанды орындауға тырысады.
3. Қоғамдық сенім. Әдетте адамдар барлығын сырттай бағалауға құмар келеді. Қарапайым мысал келтірсек, ашық топтарда адам саны көп болған сайын, оған жаңадан жазыламын деген адамдардың да саны арта түседі. Яғни адамның жеке пікірі қоғамға тікелей тәуелді.
4. Бедел. Адамдар сөзі нанғысыз болса да, беделді тұлғалардың пікіріне құлақ асады. Сол себепті бір адамды көндіру барысында беделді тұлғалардың дәйек сөздерін пайдалануға болады.
5. Ұнату. Тәжірибемізге сүйенсек, өнімді сұлу адам жарнамалаған сайын, оны сатып алушылардың да саны екі есе екенін байқаймыз.
6. Жетіспеушілік. Бір тауар жетіспесе, оның қажеттілігі екі есе артады. Ал сұраныс бар жерде өнім бар. Яғни тауар санының неғұрлым аз екенін айту арқылы оны көбірек сата аласыз.
Нейролингвистикалық әсер(НЛП - нейро-лингвистикалық бағдарламалау) - бұл адамдардың санасына арнайы лингвистикалық бағдарламаларды енгізу арқылы адамдардың мотивациясын өзгертетін психологиялық әсер түрі.
Бұл жағдайда әсер етудің негізгі нысаны - бұл мидың нейрофизиологиялық белсенділігі және нәтижесінде пайда болған эмоционалды-ерікті жағдай. Әсер етудің негізгі құралдары - арнайы таңдалған вербальды (вербальды) және вербальды емес тілдік бағдарламалар, олардың мазмұнын ассимиляциялау адамның жеке көзқарасын, көзқарастары мен идеяларын белгілі бір бағытта өзгертуге мүмкіндік береді.
Нейролингвистикалық әсерлердің тақырыбы маман (нұсқаушы) болып табылады. Ол алдымен психикадағы қайшылықты (қайшылықты) көзқарастар мен сенімдерді, сондай-ақ осыдан туындайтын және адамдарды алаңдататын жағымсыз эмоционалды жағдайларды (тәжірибе, көңіл-күй, сезімдер) ашады. Келесі кезеңде оқытушы арнайы әдістер арқылы олардың нақты жағдайының (әлеуметтік-экономикалық, мәдени, физикалық және соның салдарынан психологиялық) ыңғайсыздығын сезінуге көмектеседі және адамдардың өмірлік жағдайларын басқаша қабылдауға және басқа адамдармен қарым-қатынас орнатуға мәжбүрлейтін санаға өзгерістер енгізеді.
Тәрбиешінің ықпалымен адам өзіне қажет нәрсені түсінгеннен кейін ол өз бетінше (бірақ оның сана-сезіміне енген қабылдау стереотипінің әсерінен) өзінің күнделікті қызметі, жағдайы мен тәжірибелері туралы ақпарат жинай бастайды. Өзінің нақты, қазіргі жағдайын қалаған (мүмкін) жағдаймен салыстыра отырып, ол өзінің жеке ресурстарын не үшін жұмылдыру керектігін және сезім мен көңіл-күйдің жайлылығына қол жеткізу үшін не істеу керектігін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.