Есту анализаторы. Дыбыстық тітіркенуді қабылдау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

64. Есту анализаторы. Дыбыстық тітіркенуді қабылдау. Анализатордың өткізгіш және кортикальды бөлімдері.

Есту анализаторы - бұл мағынасы жағынан адамның екінші арақашықтық талдағышы болып табылады. Адам сөйдеу үшінде есту сезімінің қызметі жоғары болып табылады. Ест анализаторы негізгі үшке бөлінеді:1) Сыртқы құлақ. 2) ортаңғы құлақ. 3) ішкі құлақ. Есту қабылдағышы ішкі құлақтың иірімді түтігінде орналасады. Ол мидың самай бөлігінде орналасады. Дыбыс толқындары бірнеше жүйелі құрылымдары бар: сыртқы дыбыс тесігі, дабыл жарғағы, есту сүйекшелері, лабиринт сұйықтығы және иірімді түтігіндегі негізгі жарғақ арқылы тікелей жеткізіледі. Есту талдағышы міндетті түрде дыбысты өңдеп ішкі құлаққа өткізеді. Есту анализаторы дыбыстық тітіркенуді сыртқы құлақ, ортаңғы және ішкі құлақ арқылы қабылдайды. Қабылдағанда оны өңдеп самайлық ми бөлігіне нейрондар арқылы жеткізеді. Анализатордың өткізгіш және кортикальді бөлімдеріне келсек. Ең бірінші бөлім ол сыртқы құлақ. Ол дыбыс толқынын дабыл жарғағына жеткізуге міндетті бөлік. Дабыл жарғағы сыртқы құлақ пен ортаңғы құлақ арасын бөліп тұрған қалыңдығы 0. 1мм өрілген талшықтан тұрады. Дабыл жарғағы сыртқы есту тесігі арқылы келетін дыбыс толқынының әсерінен соған сәйкес тербеліске келеді. Ортаңғы құлақ:Ауа мен толған, негізгі қызметі өткізгіш. Ол балғашық, төс, үзеңкі сүйекшелерінен тұрады. Олар дабыл жарғағының тербелісін ішкі құлаққа жеткізеді. Ішкі құлақ және дыбыс түйсігі:Ішкі құлақ кіреберіс аппаратынан және дыбыс тербелісін қабылдайтын есту қабылдағыштары орналасқан иірімді түтік. Иірімді түтігі шиыршық тәрізді сүйектен құралған арна, ол адамдарда 2. 5өрімнен тұрады. Диаметрі 0. 05-0. 04мм. Иірімді түтік екі пердемен бөлінеді:Жұқасы-кіреберістік, ал тығызы -негізгі мембрана деп аталады. Кіреберістік және негізгі мембрана иірімді түтігінің сүйекті арнасын үшке бөледі. Жоғары, төменгі, ортаңғы арналарға бөледі. Жоғарғы арна - сопақша терезеден басталып, иірім түтігінің төбесіне дейін. Жоғарғы және төменгі арналарда ортаңғы жарғақты арна өтеді. Бұл арналар эндолимфамен толтырылған. Қорытынды: есту анаизаторының үш бөлігі бар. Олар сыртқы, ішкі, ортаңғы. Сыртқы дыбысты ортаңғыға талдап өткізеді, ол ортаңғы ішкі құлаққа өткізеді. Бұл үш бөлім есту анализаторы үшін маңызы өте үлкен. Бұл құлақта денедегі ең кіші сүйек бар. Олардың қызметі орасан зор. Есту жүйкесінің орталығы мидың самай бөлігінде орналасқан. Оларды нейрондар арқылы тасымалдап отырады.

65. Дыбыстарды талдаудың орталық механизмдері.

Дыбыс талдаудың өзі тікелей жүйке талшықтарын бағынады. Дыбыспен тітіркендіргенде жүйке талшығының жиілігі дыбыс қанша уақыт әсер етсе сонша өседі. Дыбыс талдаудың орталық бөлімінде нейрондардың қозуы әртүрлі. Есту талдағышының өзі жоғарғы және төменгі жиіліктері болады. Төменгі деңгейінде дыбысты қосқанде немесе алғанда бұған жауап беретін нейрондар аз. Ал жоғарғы деңгейде мұндай нейрондар өте көп. Дыбыс толқындарында иірімі жоғары, төменгі арналарда тербеліске бірдей келмейді. Бұлар мембранадағы дыбыс жиілігіне байланысты. Иірім түтігінің табанына жақын жері жоғары дыбысты, ал төбесі төменгі дыбыстарды талдайды. Орталық тағы бір механизм ол дыбыстың күшін талдау. Дыбыс күшін қозған нейрон санымен серпініс жиілігі арқылы білуге болады. Қатты дыбыста нейрондар саны мен қозғыштық шамасына байланысты. Төменгі дыбыстарға нейрондар қозуғыштығы әлсіз болады. Келесі бір механизм, ол дыбысты сезу. Адам құлағы 16-2Гц жиіліктегі дыбысты қабылдай алады. Дыбыс қабылдау адамның жасына байланысты. Жасы үлкен адамдарда дыбысты қабылдау төмен болады. Адам дыбысты сезуі және оны ажырата алу процесі де болады. Төменгі дыбыстарды 1-2Гц қабылдайды. Дыбыс тербелісінің сезім туғызатын ең аз мөлшері түйсіну табалдырығы деп аталады. Дыбыс адам құлағына әр түрлі жиілік пен келеді. Практикалық тұрғыда дыбыс қаттылығын өлшеу бірілігі Бел деп аталады. Қорытынды: Адамның дыбыст талдаудың орталықта бірнеше механизмі бар. Олардың өзін қызметі мен маңызы бар. Олардың біреуі дабыстың жиілігін қабылдаса, екіншісі жоғары төменгі дыбыс қаттылықтарын ажыратады. Адамның дыбыс талдау процесінің өзін орны бар. Олар нейрондар арқылы жүзеге асады. Сол себепті көп жағары жиілікте дыбыс қабылдаса есту қызметінің жұмысы нашарлайды.

66. Дыбыстарды қабылдау теориясы (Г. Гельмгольц, Г. Бекеши және т. б. ) .

Биоуниральды есту.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.