Ақпаратты басқару ақпарат менеджменті
Таңсықбай Ә.Қ.
МҚТӘ-21
1. Ақпаратты басқаруақпарат менеджменті
Ақпаратты басқару дегеніміз - бізге қажетті ақпаратты табу, белгілеу, жазып алу және оларды қайта іздеп табатындай қылып ыңғайлы сақтау. Ақпараттық технологиялар дамыған заманда ақпаратты басқару заманауи құрылғылар, бағдарламалар арқылы жүзеге асады.
Э.Фассбендер және Дж.Мамтора A workflow for managing information for research using the iPad, Sente and Dragon Dictate: a collaboration between an academic and a research librarian [1] атты мақаласында iPad, Sente және Dragon Dictate қосындысының ақпаратты басқарудағы артықшылығы жайлы айтады. Бұнда академиялық басылымдарды іздеу, алу, сақтау, оқу және жазудың дәстүрлі зерттеу процесінде туындайтын бірнеше мәселелер қарастырылған. Баспа мақалаларын және кейбір анықтамалық бағдарламаларды пайдалану кезінде пайда болатын дәстүрлі жұмыс процесінің бірқатар мәселелері анықталды. Бірінші мәселе - баспа мақалалары физикалық сақтауды қажет етеді, оларды тауып алу, өзімен бірге алып кету қиындық туғызуы мүмкін. Осыған байланысты Sente артықшылығы көрсетіледі. Электрондық анықтамалық-библиографиялық мәліметтер базасы кілт сөздер арқылы бірнеше секунд ішінде тиісті мақалаларды іздеуді жеңілдетеді, нәтижені жылдам береді. Мақалада қарастырылған тағы бір мәселе - денсаулық. Компьютерде адам көп отырса, денсаулыққа зиян тиеді. Сонымен қатар компьютер мен ғылыми еңбекке кезек-кезек назар аударғанда, ой бөлінеді. Мақала авторлары ноутбук, планшет, микрофон және осыған байланысты Sente (Айпад пен Макбукта қолданылады) және Dragon Dictate (дауысты танығыш) бағдарламаларды қолдану ғылыми жұмысты жеңілдетеді деп тұжырымдайды. Планшеттік құрылғыны қолдануға негізделген жұмыс процесі осы мәселелерді шешеді. Планшеттер көбінесе оқуға арналған деп айтылады. Сондай-ақ олардың портативтілігінің тиімділігі жайлы сөз болады. Дауысты тану бағдарламасының зерттеушілерге мақалада не оқығандары туралы ойлануға, сөйлемге я абзацқа саусақты қойып, түйіндемені табиғи дауыспен тұжырымдауға, содан кейін қайтып оралуға мүмкіндік беруі - өте ыңғайлы. Бұл стандартты компьютерде бағдарламалар арасында бірнеше рет ауысудан әлдеқайда тиімді. Осы артықшылықтарға сүйене отырып, авторлар келесідей тұжырымдайды: Sente - ең тиімді библиографиялық бағдарламалық пакет, өйткені ол Apple Mac және iPad-та қатар қолданылады (осылайша планшетті оқу құралы ретінде пайдалануға мүмкіндік береді). Ал Dragon Dictate белгілі бір еңбекті оқу процесін үзбей, түйіндемеңізді дауыспен жазуға мүмкіндік береді. Алайда мақала авторлары бұның бәрін тек бір жағдайда ғана жүзеге асыруға болатыны жайлы ескертеді: PDF файлдары оларды өзгертуге мүмкіндік беретін нұсқада болуы қажет.
Д.Николас, Ш.Букасем-Зегмури , Б.Родригес-Браво т.б. Where and how early career researchers find scholarly information [2] атты зерттеулерінде ғылыми ақпараттың қолжетімділігі жайлы сөз болады. Зерттеу нәтижелері жас ғалымдардың арасында ғылыми еңбектерді іздеуде GoogleGoogle Scholar-дің жалпы танымалдылығын растайды. Олар үшін әлеуметтік медиа ғылыми ақпарат көзі ретінде кеңінен қолданылады. Ұлыбритания, АҚШ, Қытай, Франция, Малайзия, Польша және Испанияда ResearchGate танымал. Смартфондар ғылыми ақпаратты тез табу үшін үнемі қолданылатын платформаға айналды, бірақ толық мәтінді оқу үшін аз қолданылады. Кітапхана платормалары әдетте толық мәтіндерді іздеп табу үшін қолданылады, алайда зерттелген елдерде олар дереккөзі ретінде аса танымал емес. Әр елдің жас ғалымдары арасында ғылыми материал іздеу ерекшеліктері бар. Мысалы, қытайлық зерттеушілер біріншіден мемлекет тарапынан қаржыландырылатын, материалдарға бай кітапхана плафтормаларына жүгінеді, содан кейін Google Scholar-ға көшеді. Бұнда ақпарат қолжетімділігі мемлекет саясатына байланысты. Испандық жас ғалымдар жаңа мәліметтер туралы хабардар болу үшін электрондық поштаның ескертулеріне көп арқа сүйейді.
2. Ақпаратты басқарудың онлайн құралдары: Delicious, Dropbox, EndNote, RefWorks, Google - Google Drive.
А.В.Шевчуктың Программные средства работы с научными источниками: поиск, систематизация, цитирование еңбегінде ақпаратты басқаруға арналған бағдарламалар:
Іздеу үшін - арнайы іздеу жүйелері (Google Scholar, Microsoft Academic Search, Scirus) және ғылыми дәйкесөз деректері қоры (Web of Knowledge және Scopus)
Сақтау үшін - бұлтты сервистер (Dropbox)
Жүйелеу үшін - библиографиялық менеджерлердегі коллекциялар мен тэгтер
Цитата жасау үшін - библиографиялық менеджерлердегі автоматизация.
Reference management software - бұл дереккөздердің библиографиялық сипаттамаларын сақтауға және жүйелеуге, оларға файлдар мен жазбаларды қоса беруге, сонымен қатар дәйексөз процесін автоматтандыруға мүмкіндік беретін бағдарлама. Еңбектің авторы Zotero бағдарламасын қолдануға кеңес береді. Себебі:
Тегін
Кросплатформалық (Mac, Windows, Linux)
Firefox браузеріне орнатылған + бөлек бағдарлама
Интуитивті интерфейс
Интернет іздеуді оңтайландыру
Деректер мен файлдарды бұлтты сақтау (синхрондау)
Форумдар арқылы қауымдастықты қолдау т.б. [3].
Библиографиялық менеджерлер - зерттеушілердің библиографиялық сілтемелермен жұмыстарын автоматтандыру, алғашқы дереккөздер арқылы өздерінің ғылыми әдебиеттерін жүктеу, кітапханаға жеке (ұжымдық) сілтеме құруға және қолдауға мүмкіндік беретін бағдарлама. Бағдарлама атаулары әртүрлі болуы мүмкін: библиографиялық менеджерлер, білімді менеджерлер, ақпараттық дербес менеджерлер, ғылыми жұмыстар органайзерлері және т.б.
Ғалымдар үшін библиографияны және әлеуметтік желілерді басқару құралдары:
EndNote - библиографиялық менеджер, Web of Science платформасында орнатылған.
Mendeley Elsevier ... жалғасы
МҚТӘ-21
1. Ақпаратты басқаруақпарат менеджменті
Ақпаратты басқару дегеніміз - бізге қажетті ақпаратты табу, белгілеу, жазып алу және оларды қайта іздеп табатындай қылып ыңғайлы сақтау. Ақпараттық технологиялар дамыған заманда ақпаратты басқару заманауи құрылғылар, бағдарламалар арқылы жүзеге асады.
Э.Фассбендер және Дж.Мамтора A workflow for managing information for research using the iPad, Sente and Dragon Dictate: a collaboration between an academic and a research librarian [1] атты мақаласында iPad, Sente және Dragon Dictate қосындысының ақпаратты басқарудағы артықшылығы жайлы айтады. Бұнда академиялық басылымдарды іздеу, алу, сақтау, оқу және жазудың дәстүрлі зерттеу процесінде туындайтын бірнеше мәселелер қарастырылған. Баспа мақалаларын және кейбір анықтамалық бағдарламаларды пайдалану кезінде пайда болатын дәстүрлі жұмыс процесінің бірқатар мәселелері анықталды. Бірінші мәселе - баспа мақалалары физикалық сақтауды қажет етеді, оларды тауып алу, өзімен бірге алып кету қиындық туғызуы мүмкін. Осыған байланысты Sente артықшылығы көрсетіледі. Электрондық анықтамалық-библиографиялық мәліметтер базасы кілт сөздер арқылы бірнеше секунд ішінде тиісті мақалаларды іздеуді жеңілдетеді, нәтижені жылдам береді. Мақалада қарастырылған тағы бір мәселе - денсаулық. Компьютерде адам көп отырса, денсаулыққа зиян тиеді. Сонымен қатар компьютер мен ғылыми еңбекке кезек-кезек назар аударғанда, ой бөлінеді. Мақала авторлары ноутбук, планшет, микрофон және осыған байланысты Sente (Айпад пен Макбукта қолданылады) және Dragon Dictate (дауысты танығыш) бағдарламаларды қолдану ғылыми жұмысты жеңілдетеді деп тұжырымдайды. Планшеттік құрылғыны қолдануға негізделген жұмыс процесі осы мәселелерді шешеді. Планшеттер көбінесе оқуға арналған деп айтылады. Сондай-ақ олардың портативтілігінің тиімділігі жайлы сөз болады. Дауысты тану бағдарламасының зерттеушілерге мақалада не оқығандары туралы ойлануға, сөйлемге я абзацқа саусақты қойып, түйіндемені табиғи дауыспен тұжырымдауға, содан кейін қайтып оралуға мүмкіндік беруі - өте ыңғайлы. Бұл стандартты компьютерде бағдарламалар арасында бірнеше рет ауысудан әлдеқайда тиімді. Осы артықшылықтарға сүйене отырып, авторлар келесідей тұжырымдайды: Sente - ең тиімді библиографиялық бағдарламалық пакет, өйткені ол Apple Mac және iPad-та қатар қолданылады (осылайша планшетті оқу құралы ретінде пайдалануға мүмкіндік береді). Ал Dragon Dictate белгілі бір еңбекті оқу процесін үзбей, түйіндемеңізді дауыспен жазуға мүмкіндік береді. Алайда мақала авторлары бұның бәрін тек бір жағдайда ғана жүзеге асыруға болатыны жайлы ескертеді: PDF файлдары оларды өзгертуге мүмкіндік беретін нұсқада болуы қажет.
Д.Николас, Ш.Букасем-Зегмури , Б.Родригес-Браво т.б. Where and how early career researchers find scholarly information [2] атты зерттеулерінде ғылыми ақпараттың қолжетімділігі жайлы сөз болады. Зерттеу нәтижелері жас ғалымдардың арасында ғылыми еңбектерді іздеуде GoogleGoogle Scholar-дің жалпы танымалдылығын растайды. Олар үшін әлеуметтік медиа ғылыми ақпарат көзі ретінде кеңінен қолданылады. Ұлыбритания, АҚШ, Қытай, Франция, Малайзия, Польша және Испанияда ResearchGate танымал. Смартфондар ғылыми ақпаратты тез табу үшін үнемі қолданылатын платформаға айналды, бірақ толық мәтінді оқу үшін аз қолданылады. Кітапхана платормалары әдетте толық мәтіндерді іздеп табу үшін қолданылады, алайда зерттелген елдерде олар дереккөзі ретінде аса танымал емес. Әр елдің жас ғалымдары арасында ғылыми материал іздеу ерекшеліктері бар. Мысалы, қытайлық зерттеушілер біріншіден мемлекет тарапынан қаржыландырылатын, материалдарға бай кітапхана плафтормаларына жүгінеді, содан кейін Google Scholar-ға көшеді. Бұнда ақпарат қолжетімділігі мемлекет саясатына байланысты. Испандық жас ғалымдар жаңа мәліметтер туралы хабардар болу үшін электрондық поштаның ескертулеріне көп арқа сүйейді.
2. Ақпаратты басқарудың онлайн құралдары: Delicious, Dropbox, EndNote, RefWorks, Google - Google Drive.
А.В.Шевчуктың Программные средства работы с научными источниками: поиск, систематизация, цитирование еңбегінде ақпаратты басқаруға арналған бағдарламалар:
Іздеу үшін - арнайы іздеу жүйелері (Google Scholar, Microsoft Academic Search, Scirus) және ғылыми дәйкесөз деректері қоры (Web of Knowledge және Scopus)
Сақтау үшін - бұлтты сервистер (Dropbox)
Жүйелеу үшін - библиографиялық менеджерлердегі коллекциялар мен тэгтер
Цитата жасау үшін - библиографиялық менеджерлердегі автоматизация.
Reference management software - бұл дереккөздердің библиографиялық сипаттамаларын сақтауға және жүйелеуге, оларға файлдар мен жазбаларды қоса беруге, сонымен қатар дәйексөз процесін автоматтандыруға мүмкіндік беретін бағдарлама. Еңбектің авторы Zotero бағдарламасын қолдануға кеңес береді. Себебі:
Тегін
Кросплатформалық (Mac, Windows, Linux)
Firefox браузеріне орнатылған + бөлек бағдарлама
Интуитивті интерфейс
Интернет іздеуді оңтайландыру
Деректер мен файлдарды бұлтты сақтау (синхрондау)
Форумдар арқылы қауымдастықты қолдау т.б. [3].
Библиографиялық менеджерлер - зерттеушілердің библиографиялық сілтемелермен жұмыстарын автоматтандыру, алғашқы дереккөздер арқылы өздерінің ғылыми әдебиеттерін жүктеу, кітапханаға жеке (ұжымдық) сілтеме құруға және қолдауға мүмкіндік беретін бағдарлама. Бағдарлама атаулары әртүрлі болуы мүмкін: библиографиялық менеджерлер, білімді менеджерлер, ақпараттық дербес менеджерлер, ғылыми жұмыстар органайзерлері және т.б.
Ғалымдар үшін библиографияны және әлеуметтік желілерді басқару құралдары:
EndNote - библиографиялық менеджер, Web of Science платформасында орнатылған.
Mendeley Elsevier ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz