Тауар биржасы және оның нарықтық экономикадағы орны

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе2

І. Тауар биржасы және оның нарықтық экономикадағы орны3

1. 1 Тауар биржасы жайлы түсінік және оның функциялары3

1. 2 Биржа мүшелері және биржаны басқару5

1. 3 Тауар биржаларының іс-әрекетін ұйымдастыру және оның құрылымы7

ІІ Қазақстандағы тауар биржаларының іс-әрекетін заңдылық тұрғыдан реттеу13

2. 1 Тауар биржалары жайлы жарғының негізгі баптары13

2. 2 Тауар биржасын құру және оның қызметін тоқтату15

2. 3 Биржалық сауданы ұйымдастыру19

2. 4 Тауар биржаларының қызметін мемлекеттік реттеу20

ІІІ. Тауар биржасының Қазақстан экономикасындағы орны24

3. 1 Қазақстандағы тауар биржаларының қалыптасуы және дамуы24

3. 2 Ірі тауар биржалары және олардың қызметі27

3. 3 Қазақстандағы тауар биржаларының проблемалары29

Қорытынды32

Қолданылған әдебиеттер тізімі:33

Қосымша 134

Қосымша 240

Кіріспе

Анықтамасы бойынша тауар биржасы дегеніміз саудалау жолымен тауарларды нарықта сату-сатып алуға материалды жағдай жасайтын корпорация мүшелерінің корпоративті, коммерциялық емес ассоциациясы болып табылады. Алайда, бұл ұғым әлі де болса қарапайым қазақстандықтардың жадында қалыптасып үлгермеген сияқты. Дегенмен, даму негізін нарықтық экономика құрып отырған бүгінгі таңдағы барлық өркениетті елдер экономикасында тауар биржасы елеулі рөл атқарып келеді. 17 миллионға жуық халқы бар, энергетикалық ресурстарға бай, жоғары квалификациялы еңбек ресурстары бар Қазақстан республикасы тауар, қызмет көрсету және капитал нарығы бойынша қыруар потенциалы бар мемлекет. Сондықтан, тауар биржаларының Қазақстан экономикасында жуық арада өзінің лайықты рөлін алатыны сөзсіз.

І. Тауар биржасы және оның нарықтық экономикадағы орны

1. 1 Тауар биржасы жайлы түсінік және оның функциялары

Биржа - біріншіден, белгілі бір тауарларды күнделікті саудалау орны, сатушылар мен сатып алушылар арасындағы шикізат, валюта, бағалы қағаздарга байланысты келісімдерге ықпал ететін сауда делдалы, екіншіден, осы саудалауды ұйымдастыратын және осы саудалауды өткізуге байланысты ережелерді жасайтын жеке және заңды тұлғалардың бірлестігі, және үшіншіден, мемлекеттің экономикалық инфрақұрылымындағы биржаның орнын анықтайтын, басты белгісі болатын, ерекше баға белгілейтін механизм. Берілген анықтамаға байланысты биржаның көп функционалдылығын көреміз. Биржаның негізгі функциялары төмендегілер болып табылады:

1. Сату-сатып алу процессін, сатушы мен сатып алушының кездесуін ұйымдастыру және саудалау орнын дайындау. Биржада сатушылар өз тауарын ұсынады, ал сатып алушылар тауарды бағалап, берілген шарттармен келісіп, келісімдерге отырады немесе келісімдердің қандай да бір параметрлері ұнамаса, өзінің тарапынан ұсыныстар жасайды. Егер алғашқы кезде биржа сатушылар өз тауарларын, өнімдерін әкелетін көтерме сауда орны болса, қазіргі кезде биржа тікелей тауарларды сату-сатып алу, тауарларды ақшаға айырбастау орны емес, белгілі бір тауарға байланысты келісімге келу орнына айналды.

2. Спекуляцияға бақылау жүргізу. Келісімдерді ұйымдастыру барысында, саудалау ашықтығына байланысты кез келген сатып алушы биржада өзіне керекті тауарды сатып ала алады, сондықтан, спекуляцияға бақылау жасалынады.

3. Белгілі бір баға корректировкасын білдіретін, жедел құралдар саудасы арқылы сақтандыру. Осы арқылы екі жақ тарапынан тәуекелді өтеу қамтамасыз етіледі.

Көрсетілген, биржаны анықтайтын негізгі функциялармен қатар, қосалқы функцияларын көрсетейік. Олар:

1. Биржалық бағаларды нарықтық ұсыныс пен сұранысқа байланысты қалыптастыру және реттеу. Белгілі бір деңгейде бағаны тұрақтандыру.

2. Биржалық тауарлардың стандарттарын орнату. Биржаларда тауарлардың өзін өткізбей, осы тауарларга байланысты келісімдерге қол қойылады. Сондықтан, салмағы, көлемі, сапасы жағынан стандартталған тауарлады сатып алу тиімді.

3. Келісімдерді жасауға көмектесетін, биржа мүшелеріне типтік келісімдерді дайындау.

4. Саудалаудың тиімдірек іс-әрекетіне әкелетін, саудалау ережелерін дайындау мен саудалау дәстүрін тұрақтандару.

5. Уақытты үнемдеу мен айналым шығындарды төмендететін, биржа мүшелерімен жеңілдетілген есептеу процедураларын жүргізу. Биржа мүшелері әр жасалынған келісім үшін қаражаттарын бөлмейді, олар белгілі бір сомма көлемінде салым жасайды. Кейінірек осы салымды есеп айырысу палатасы ұтылған және жеңгендердің арасында бөледі.

6. Биржадағы саудалаудың барысын айқындайтын, сатылатын тауарлар мен басқа материалдардың котировкасы жайында информациялық бюллетендерді шығару.

7. Клиенттерге әрдайым ұлғайатын қызметтер спектрін ұсыну.

8. Тауарлар мен шикізаттар нарығын арнайы механизм арқылы қалыптастыру.

Осы функциялардың орындалуы тауардың сату-сатып алу операцияларын эффективті және рационалды іске асырылуына әкеледі.

Тауарлы биржалар бұл - стандартталған материалды-затты тауарларды сатуға, сатып алуға байланысты тауарлы операция бойынша келісімдерге келетін арнайы тәуелсіз мемлекеттік емес ұйымдар. Биржалық саудалаудың негізгі тауарлары - оңай стандартталатын, былай айтқанда биржалық тауарларларға жататын, шикізаттың барлық түрлері (мұнай, металлдар, ағаш және т. б. ), ауыл шаруашылық өнімдері, және оңай стандартталатын әрдайым өнеркэсіптің эртүрлі салаларына аралық шикізат болатын тауарлар (қағаз, картон, цемент, құрылыс заттары, мұнай өнімдері) жатады.

Биржалық тауарлар бірнеше топқа бөлінеді1:

1. Өнеркәсіптік шикізат:

а) Түсті және бағалы металдар.

э) Жанармай тауарлары - мұнай өнімдері, т. б.

2. Ауыл шаруашылық өнімдері және оның өңделген өнімдері:

а) Астық өнімдері.

э) Май дақылдары - мақта, күнбағыс дәндері, соя, т. б.

б) Мал өнімдері мен ет.

в) Текстиль өнімдері - жүн, мақта, жібек.

г) Тағамдар - қант, шай, кофе, картоп, т. б. ғ) Ағаш өнімдері.

д) Каучук.

1. 2 Биржа мүшелері және биржаны басқару

Сатып алу, сату мен айырбасты жүзеге асыратын мелекеттік, кооперативтік, делдалдық (брокерлік) фирмалар, банктер, шетелдік, біріккен және басқа да кәсіпорындар мен ұйымдар, жергілікті деңгейдегі кез келген заңды тұлғалар биржа мүшелері бола алады. Биржадағы мүшелік биржа залында саудалауға құқық береді. Биржа мүшелері комитеттер жұмыстарына қатыса алады және әртүрлі биржалық сайлаулар мен жиналыстарда дауыстарын бере алады.

Осындай комитеттердің әр алуан түрлері бар. Дайындау мен оқу комитеттерінен бастап сауданы реттеу мен сауда залының комитеттеріне дейін. Осыдан басқа биржа мүшелері әрқырлы биржалық ақпарат алып, кітапханалық және ақпараттық орталықты қолдана алады, оқу және қайта дайындау программаларын өтеді. Егер, кез келген ұйымға квалификацияланған қүрылтайшылардын көбісі және биржа мушелігене ие ұйымдар мен кәсіпорындардың үлкен бөлігі дауыс берсе, онда сол ұйым биржа мүшесі бола алады. Сайлау биржа мүшелігене ие ұйымның қаражатының жағдайының деңгейіне байланысты өткізіледі. Биржа мүшелері алғашқы салым өткізуге тиіс, және егер олар биржа мүшелігінен шығатын болса бұл салым оларға қайтарылады. Биржа мүшелігіне жаңа мүше қабылдау құрылтайшылар мен биржа мүшелерінің ортақ жиналысында жүзеге асды. Биржа мүшелері әр жыл сайын мүшелік салым төлейді, бірақ олар биржалық саудалауға қатысушы ұйымдар мен мекемелер төлейтін ортақ салымдардан босатылады. Биржа мүшелерінің құқықтары:

1. Уставта белгіленген тәртіпке байланысты, биржа басқаруына қатысу.

2. Саудалудың ұйымдастырылуын жақсарту үшін жаңа ұсыныстарды биржаны басқаратын мүшелерге ұсыну.

3. Шешуші дауыс құқығын қолданып, ортақ жиналыстарға қатысу.

4. Ақпарат және басқа биржалық қызметтерді қолдану. Биржаның шаруашылық іс-эрекетіне байланысты, биржа мүшелері өз салымдарының көлеміне қарай мүліктік жауапкершілікке ие. Биржа мүшелері өз жұмыстарын жеңілдету үшін жұмсшыларды жалдауға құқықтары бар. Бұл жұмысшыларға клерктер мен хатшылар түрінде саудаласу залына еркін кіріп, шығуға рұқсат етіледі. Биржа басқарушылары арнайы органдарды құрады. Олар - белгілі бір биржалық өмірдің сферасына байланысты құрылатын, басқарушылар кеңесі мен эртүрлі комитеттер. Биржа бөлімшелеріне төмендегілер кіреді:

• Ревизиялық комиссия - биржаның қаржылық іс-әректінің ревизиясын, құрылтайшылар мен биржа мүшелерінің ортақ жиналысында айтылатын отчетты дайындау және ұйымдар мен тұлғаларға консультация беру міндеттерін іске асырады.

• Арбитраждық комиссия - келісім боынша серіктестер арасындағы контрактілерді жасау, келісімдердің жасалуының дұрыстығын қадағалау, келісімдерге отыру және жасау процесінде, биржа мүшелерінің арасында және киенттердің арасында пайда болатын даулы сұрақтарды тыңдап, тергеу жасап, шешеді.

• Котировкалық комиссия - басты міндеті биржалық котировкаларды шығарып дайындау мен бағаның айналымын анализдеуге арналған басты орган.

Сауда этика комиссиясы - биржада саудалаудың ережелерінің орындалуын бақылайтын орган.
Биржа мүшелерін қабылдау комиссиясы - биржаға қабылданатын жаңа мүшелердің өтініштерін және мүшелікке ие ұйымның қаржылық жағдайын анализдейді, қарайды.
Биржалық тауарлар бөлімі - биржадағы тауарлар жайылы консультация береді.
Экономикалық анализдеу бөлімі - өнім нарығының конъюнктурасына бақылау жүргізеді.
Администрациялық-шаруашылық бөлім - бухгалтерияны жүргізу, кадрларды дайындау, қоймалық және таралық шаруашылық жайында мәселелерді шешеді.
Ақпараттық орталық.
Биржалық саудалауды жақсарту бөлімі.
Биржалық келісімдерге байланысты есептеулер бөлімі.
Биржалық мұражай.
Сауданы ұйымдастыру бөлімі.

1. 3 Тауар биржаларының іс-әрекетін ұйымдастыру және оның құрылымы

1. Биржалық зал

Биржалық зал - тауар биржасының жүрегі болып табылады. Осы залда сатып алушылар мен сатушылар (өздері немесе брокерлер көмегімен) саудалауды екіжақты аукцион - бағаны сатып алушыларда көтеру және сатушыларда төмендету принципы бойынша жүзеге асырады. Биржалық саудалау - бір жерде бірыңғай және бір уақытта өтетін көп аукциондардың жиынтығы.

Биржалық келісімдер арнайы істеліп, бір жерде жасалынады. Сауда бірнеше тауарларға бірақ жүргізілетіндіктен, әр тауар түріне белгілі бір жеке бөлме (зал) немесе сол саудаласу залының бір секциясы бөлінеді. Осы секциялардың едені зал еденінен томен болады, сондықтан, бұл секциялар «үңгір» (яма) деп аталады. Әр үңгірде тауардың бір түрімен сауда жүргізеді.

Баға айқай салу жолымен тағайындалады. Егер екі адам бағаны бірдей айтатын болса, тауарды бағасын даусын қатты көтеріп айтқан сатып алушы алады. Сақтандыру үшін. айқай тағыда арнайы іс-қимыл жүйесімен алмастырылады. Іс-қимыл брокер тілі болып келеді. Брокерлер қанша типтік контрактілерді сату немесе сатып алу керектігін, ақпарат алмасып саусақтарының іс-қимылымен біледі.

Тауарды сату немесе сатып алу туралы үкім, телефон арқылы саудаласу залына тікелей биржа мүшелеріне жетеді. Тапсырыс берушілер өз үкімін инструкция, мысалы минималды немесе максималды баға, белгілі бір көлем арқылы белгілейді. Тапсырыста келу уақыты белгіленгеннен кейін, брокер-сатушыға үңгірге жеткізіледі. Үңгірдің өзі, белгілі бір айға байланысты келісімге қол крйылатын, бірнеше секцияға бөлінген. Келісімге қол қойылғанда. маклер арнайы бланкіге өз контрагентінің кодын, келісімге қол қою кезіндегі уақыты, келу айын, тауар бағасын және көлемін белгілеп жазады. Осы ақпарат эр үңгірдегі брокер-сатушылар мен брокер-сатып алушыларға және компьютердегі есеп жүйесіне беріледі. Баға туралы ақпарат биржадағы саудалау залының таблосына және басқа биржалар мен биржалық ақпарат компанияларына жеткізіледі.

2. Маклериат және биржалық конторалар

Тауар биржаларының қызметіне бйланысты негізгі қызмет етуші тұлғалар -биржалық маклерлер мен брокерлер аныкталды.

Маклериаттың негізгі міндеті - биржалық залда биржалық сауданы ұйымдастыру. Маклер - клиенттер тарапынан және тапсырыс бойынша ұсыныс пен сұранысты анықтап, биржа тарапынан келісім шарттарын келісімдеу, тіркеу және рәсімдеу жұмыстарын іске асыратын делдал. Маклер брокерлерге сауда келісімдерін жасауға мүмкіндік береді.

Маклердің функциялары:

• Келісімдерді рәсімдеу, жасау.

• Екі жақ тарапынан келісім міндеттемелерінің орындалуына қадағалау жасау.

• Шарт алдындағы міндеттемелерді бір жақ орындаудан бас тартқан жағдайда, сатып алушылар мен сатушылардың талаптарьш міндетті түрде орындауға бағытталған шараларды іске асыру.

• Биржалық саудалауға түсетін тауар партиясының экспертизасын жасау.

Брокерлер биржада және биржадан тыс, биржа мүшесінің немесе клиентінің тарапынан және олардың қаражатынан, делдалдық қызметтерді сату-сатып алу келісімдерін жасағанда іске асырады. Олар нарық конъюнктурасын, өнімді сатып алу және өткізу мүмкіндіктерін жан-жақты біледі. Олар кішігірім тауар ассортиментінде маманданған. Брокердің негізгі мақсаты - тауарды ортақ нарық айналымына енгізуге көмектесу. Сатушы тауар иелері брокерлерге саудалауға бір күн қалғанга дейін, тауар биржаларында жұмыс істейтін брокерлерге тауар сатылымы туралы тапсырыстарын береді. Брокерлер биржада брокерлік орынды брокерлік бөлімшелер арқылы сатып алған тұлғалар. Саудалаулар секциялар бойынша жүреді. Әр секцияға саудалауды жүргізуші - маклер тағайындалады. Маклер брокерге олардың қалаулары бойынша, ұсыныстарын жариялау үшін сөз ұсынады. Келесі үш минут шеңберінде сұранысты анықтау жүреді, бірақ осы кезде брокер сату шарттарын өзгерте алмайды. Егер брокер өз ұсынысының алынып тасталуы туралы жарияламаса, онда бұл ұсыныс іске асады, және сатып алушы биржалық жиналыс бойы ұсынысты көпшілік өзгерткенге дейін, брокермен келісімге отыруға құқығы бар. Осымен қатар әрбір қалаушы тұлға, биржада өз атынан және өз қаражатынан өзі немесе профессионалды делдалдар - биржалық маклерлер мен брокерлік конторалар арқылы келісімге отыруға құқығы бар. Биржа мүшелері брокерлік бөлімшелерді (контораларды) ұйымдастыруға байланысты ерекше құқықтарға ие болуы керек. Жабық тауар биржаларында, биржа қатысушылары мен бір рет қатысатын тұлғалар атынан, олардың ықыластарын білдіретін биржалық маклерлер мен брокерлер арасында ғана келісімдер жасалынады. Ашық биржаларда биржа клиеттері өздері немесе делдалдар арқылы контрактіге қол қоя алады.

Тауар биржаларының жақсы іс-әрекеті брокерлік бөлімшелерге тікелей тэуелді. Брокерлер негізгі табысты биржа мүшелігінен емес, өзі атқаратын делдалдық іс-әрекетінен алады. Брокер неғұрлым көп келісімдер жасаса, соғұрлым ол жоғары мөлшерде комиссия алады.

3. Биржалық котировка

Қазіргі кезде тауар биржаларындағы биржалық баға котировкасы зор мағынаға ие. Мысалы, Чикагодағы биржада тамақ өнімдеріне бағаны анықтау үшін брокерлер оқтын-оқтын жиналады. Және осы бағалар бүкіл ел ішінде қолданылады.

Биржалық котировка - контрактілік бағалардың тұрақтылығын және белгілі бір уақыт периодында (биржалық күн) биржалық келісімдер бойынша жай бағаларды енгізуді айтады. Бұл биржадан тыс келісімдерге қол қою кезіндегі бағдар болып табылады.

Қазіргі күнгі фьючерстік биржаларда бағалар жай бағдарлық шектерден асады. Әлі шығарылмаған тауар келісімдердің басымдылығы, биржалық жиналыс болатын күн көрсетілген контрактілерге қол қоюды меңзейді. Және де сол биржалық жиналыс болатын күннің бағдары сату бағасы болып табылады. Мысалы, құкаттарда келешек есеп айырысулар Стокгольм биржасында, айдан кейін қолданылатын котировальді бағамен жүргізілетіні жайла алдын ала белгіленеді. Бұл уақыт шеңберінде бұл контракт он шақты рет қолдан-қолға өтіп, спекуляцияға жол беруі мүмкін. Алайда, биржалық котировканың негізгі ролі - қатысушыларға тауар биржаларындағы бағалық пропорцияларда бағдар беру көмегі. Сондықтан, баға котировкасы дегеніміз - биржаның кәсіпкерлерге ұсынатын нарық конъюнктурасы жайлы басты мәліметі.

Саудалаудың нәтижелеріне сәйкес котировальді комиссия типтік бағаны енгізеді. Бұл типтік баға ең мүмкін баға болып табылады, өйткені оған кездейсоқ факторлар әсер етпейді. Келісімдер көп болған жағдайда, бұл баға орташа келісімнің контрактілері жайылы, және олар осы берілген тауарды сатып немесе сатып алып алғысы келетін бағалар жайылы мәліметтер котировка үшін бастапқы материал болып табылады. Бұл материалда келісімнің бағасы мен сатылым көлемі, келісімге келу кезіндегі биржадағы жағдай міндетті түрде ескеріледі.

4. Биржалық арбитраж

Арбитраждық комиссия - өзіндік сот болып табылатын, бірақ жоғарғы соттық инстанция болып келмейтін орган. Бұл орган біреуге тәуелді болмау керек, сондықтан оның мүшелері биржа қатысушылары мен клиенттері болуы мүмкін емес. Арбитражды комиссия келесімен байланысты даулы сұрақтарды шешеді:

• Контрактілерді сату.

• Саудалауды ұйымдастыру.

• Заңцар мен ережелердің орындалуы.

• Контрактілердің орындалуы.

Осымен қатар комиссия биржаға қатысушыларға, міндеттемелерін орындамайтын клиенттер туралы ақпарат береді.

5. Биржалық баспа

Биржалық сауда өз жұмысын сауда ақпаратынсыз жүргізе алмайды. Көптеген биржалар өзінің ақпараттық басылымын шығарады. Биржалық бюллетендерде келесі ақпараттар жарияланады:

• Котировкалық кестелер.

• Нарықтық бағалар.

• Сұраныс пен ұсыныс.

Бұл бюллетендер биржалар арасында айналысқа түседі. Сондықтан олар барлық биржалық жүйелердің арасындағы байланыстырушы жүйе ролін атқарады. Осындай ақпарат алмасу көмегімен әрбір биржа нарықтың және биржалық жұмыстардың жағдайын біле алады.

6. Жарнама

Тауар биржасындағы жарнама келесідей міндеттерді атқарады:

• Сұраныс пен ұсынысты зерттейді.

• Биржада нарыққа жаңа енген тауарлар, оларды қандай көлемде сату болатындығы туралы ақпарат береді.

• Сатып алушыларға өнімдерді, өнімнің тұгынушылық қасиеттерін таныстырады.

Биржалық жарнама белгілі бір экономикалық функцияларды жүзеге асырып, биржада ұсынылатын әртүрлі тауарларға сатып алушыларды дайындап, бейімдейді. Осыған байланысты нарықтық қатынастар жағдайында биржалық жарнаманың негізгі функциясы - сатылатын немесе айырбасталатын тауар туралы шынайы, объективті ақпарат беру.

7. Тауар биржасындағы базалық операциялар

Клирингтік операциялар. Биржада келісімдерге қол қою барысында, саудалауға қатысушылар арасында біріңғай қарыздық міндеттемелер пайда болуы мүмкін. Бұл қарыздық міндеттемелерді өтеу үшін есеп айырысу палатасы саудалау соңында келісімдерге анализ жасап, әрбір қатысушыға таза пайда орнатады. Бұл ыңғайсыз айналым есеп айырысуларын болдырмауға себепші болады.

Фьючерстік және форвардтық контрактілер. Бұл кез келген тауарды болашақта сату немесе сатып алу туралы келісім. Форвардтық контракт алдын ала белгіленген баға бойынша жақтар арасындағы болашақтағы келісім. Контракт бойынша есеп айырысу оны орындау кезінде жасалынады.

Опциондар. Фьючерстік контрактілерді алып сату кезінде тәуекел спекулянттардың мүмкіндіктерінен жоғары болуы мүмкін. Опцион осы тәуекелді төмендетеді. Клиент бұл жағдайда белгілі бір құқыққа ие болады, және өзіне тиімді болса, фьючерсті сатуға немесе сатып алуға міндеттенбейді. Бас тартқан жағдайда сатушы сатып алушыдан тәуекел бағасын алады. Тәуекел бағасы - әртүрлі жағдайлармен алдын-ала келісілген және анықталған сыйақы мөлшері.

Хеджирование. Фьючерстік нарықтың негізгі қызметтерінің бірі тәуекелді болдырмауға тырысатын тұлғалардан (хеджерлер), тәуекелді қабылдауға келіскен (спекулянттар) тұлғаларға аудару. Бұған нарықтық контрактілерің стандартталғандығы және нарықтың жоғары ликвидтілігі сияқты қасиеттері ықпалын тигізеді. Барлық контрактілер стандартталған болғандықтан, қарама-қарсы жақтың сенімділігін, беріктігін тексеру керек емес. Ликвидтілік болашақта бағаның өзгеруіне тәуелсіз, тауарды тұрақты бағамен сатуға мүмкіндік береді.

Спекуляция. Егер хеджер нарықтың тұрақты болуына қызығушылығын білдірсе, спекулянт керсінше тұрақсыздықты жақтайды. Келісімнен түсетін пайда онша көп болмайтындықтан, спекулянт әртүрлі шараларды жасауға мүмкіндігі бар. Спекулянт белгілі бір тауарды алуға қызығушылығын танытпайды. Спекуляциямен жоғары мамандандырылған трейдерлермен қатар, брокерлерге тапсырыс беретін жеке тұлғалар шұғылдана алады.

ІІ Қазақстандағы тауар биржаларының іс-әрекетін заңдылық тұрғыдан реттеу

2. 1 Тауар биржалары жайлы жарғының негізгі баптары

Қазақстандағы тауар биржаларының іс-әрекетін реттейтін ең басты кұжаттық құрал - 1995 жылы сәуірдің жетінші жұлдызында қабылданған Қазақстан Республикасы Президентінің заңды күші бар № 2170 «Тауар биржалары жайлы» жарлығы болып табылады, және де бұл жарлықтан басқа, 2000 жылы тамыздың он екінші жұлдызында қабылданған № 1253 «Қазақстан республикасындағы биржалық қызметтің даму шаралары жайлы» Қазақстан Реепубликасының үкіметінің Жарлығы да биржалық іс-әрекетті реттеуге бағытталған.

I бөлім. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1 бап. Тауар биржасының ұғымы

1. Биржалық сауданың белгіленген тәртібі бойынша белгілі бір жерде және белгілі бір уақытта ұдайы көпшілік сауда өткізу арқылы биржалық тауарлардың көтерме саудасы жөніндегі ұйымдастыру және реттеу қызметін жүзеге асыратын, кез-келген меншік нысандарына негізделген заңды ұйым тауар биржасы болып табылады.

2. Биржа - қызметтер көрсетуден алған табыстары оның шығыстарын өтеуге, биржа мен биржалық инфроқұрылымды ақпараттық-техникалық және элеуметтік дамытуға пайдаланатын субъект.

2-бап. Тауар биржасының аясы

1. Биржа өзіне берілген биржалық лицензияның негізінде биржалық тауарлармен көтерме сауда жургізуге тікелей байланысты ұйымдастыру және реттеу қызметін жүзеге асырады.

2. Биржалардың биржалық саудаға тікелей байланысты емес сауда, сауда-делдалдық және кез келген басқадай қызметтерді жүзеге асыруға тыйым салынады.

3-бап. Биржалық тауар

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.