Фазалық түрленулер

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Фазалық түрленулер
Жоспар:

Кіріспе.
Бірінші текті.
Екінші текті.

Кіріспе
Фаза деп термодинамикадағы тепе тең күйдегі затты айамыз. Атап айтқанда бөгде тепе теңдік күйлердегі заттан өзінің физикалық қасиеттері жағынан ұқсас болмауы. Сондай-ақ сыртқы факторлардың әсерінен заттардың бір фазадан келесі фазаға ауысуында жатқызуға болады. Ауысу нүктесі қысым не болмаса температура параметрлерінің фазалық ауысу болатын мәнін айтамыз.
Фаза тақырыбына мынадай мысал келтіруге болады. Бір ыдысты алайық, оның іші су буы мен ауа қоспаларымен толтырылған жәнеде ыдыстың түбінде су бар деп есептейік. Қарастырып отырған ыдысымыз жабық ыдыс болсын. Мұндай процесте бізде екі фазадан құралған жүйе бар: біріншісі су, ал екіншісі -ауа мен су буының қоспасынан тұратын фаза. Суға мұз кесектерін тастау арқылы бізде үшінші фаза пайда болады. Яғни жүйе үш фазалы болады: мұз -қатты фаза, су - сұйық фаза, ауа қоспасы су буымен - газ тәрізді фаза.
Суға сынап қосатын болсақ, жүйеде екі сұйық фаза болады: сынап және су. Газ тәрізді фаза әлі де жалғыз, ол ауа қоспасынан тұрады, су буы және сынап буы. Сонымен, жүйеде бірнеше сұйық болуы мүмкін. Бірақ жүйеде бірнеше газ фазалар болуы мүмкін емес, өйткені барлық газдар бір бірімен араласады. Байланыс фазалары бір-біріне айналуы (өтуі) мүмкін. Заттың бір Фазадан екінші фазаға ауысуы фазалық ауысу деп аталады немесе фазалық түрлену. Мынадай фазалық ауысулар бар:
1) Сұйықтан буға;
2) сұйықтан қатты денеге;
3) қатты денеден буға.
Сұйықтықтың буға ауысуы қайнау процесінде төмен температура мен буланудың арқасында булану түрінде болуы мүмкін. Будың сұйықтыққа ауысуы конденсация деп аталады. Сұйықтықтың қатты затқа ауысуы кристалдану (немесе қатаю) деп аталады, ал керісінше болса - бұл балқу. Қатты дененің буға ауысуы - сублимация (немесе сублимация), ал керісінше конденсация дейді. Барлық қарастырылған фазалық ауысулар олар бірінші типтегі фазалық ауысулар. Біз олардың сипаттамаларын келесі ерекшеліктері бойынша тізімдейміз:
1) Секіріс. Мысалы, мұзды ерітелік, ол 00 С-қа тең температураға келгенде кенеттен суға айнала бастайды, мұз суға айналғанда өзінің физикалық қасиеттерін жоғалтады.
2) Белгілі бір температурада, анықталған қысымда бір фазадан екінші фазаға ауысу орын алды делік. Атмосфералық қысым кезінде мұз 00 С температурада ериді және барлық мұз суға айналған сәтке дейін бұл температура өзгеріссіз қалады. Осы уақытқа дейін мұз бен су бір уақытта бір-бірімен байланыста болады. Әрине, қысымның өзгеруі және фазалық ауысу температурасы өзгереді.
3) Заттың бір фазадан екінші фазаға ауысуы әрқашанда жылудың жұмсалуымен және жылудың қатысуымен байланысты болып келеді. Мәселен, сұйықтыққа жылу бере отырып, оны қайнау температурасына дейін жеткізейік. Әрі қарай біз жылу беруді жалғастыра берсекте сұйықтықтың температурасы жоғарыламайды. Берілген жылу сұйықтықты буға айналдыру үшін жұмсалады. Бұл буға кеткен жылу жұтылу болып есептелінеді.
4) Фазалық ауысулар кезінде фазалардың меншікті көлемінің өзгеруі орын алады. Нақты көлем - бұл зат массасының бірлігіне келетін көлем:
Vн=Vm

Бірінші текті.

Фазалық ауысудың екі тегін ажыратады. Бірінші текті Фазалық ауысуда заттың тығыздығы, құраушыларының концентрациясы сияқты термодинамикалық сипаттамалары секірмелі түрде өзгереді; масса бірлігінде Фазалық ауысу жылуы деп аталатын жылудың толық анықталған мөлшері бөлінеді немесе жұтылады.
Бірінші текті фазалық ауысу (мысалы, балқу, кристалдану, т.б.) жылудың фазалық ауысуы деп аталатын белгілі бір мөлшердегі жылудың жұтылуымен немесе бөлінуімен жүреді. Бірінші текті фазалық ауысу температураның тұрақтылығымен және энтропия мен көлемімен өзгерістерімен сипаталады. Мысалы, тордың кристалдануы үшін, оның балқуы кезінде белгілі бір мөлшерде жылу мөлшерін беру керек болады. Ал бұл жылу мөлшері денені қыздыру үшін емес, атомаралық байланысты үзу үшін берілетіндіктен, балқу процесі екінші бастамасына сәйкес заттың реттелген кристалдық күйінің ретсіз сұйық күйіне осылайша ауысуының өсу дәрежесі жүйе энтропиясының артуымен байланысты. Егер ауысу кері бағытта өтетін болса, онда жүйе жылуды бөледі.
Екінші текті Фазалық ауысу кезінде қандай да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.