Python бағдарламалау тілін оңай үйрен

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Ақсейт Еңлік

Python бағдарламалау тілін
о ң а й ү й р е н

Мақсаты: Бағдарламалау бойынша қазақ тіліндегі контентті кеңейту және Python бағдарламалау тілінің негізгі түсініктемелерімен оңай тілде таныстыру.
Міндеттері:
Бағдарламаны меңгеру барысында ең негізгі принциптерімен таныстыру;
Енгізу мен шығару, айнымалылар, түсініктемелер, дерек типтері, операторлар, тармақталу, цикл, функциялар және т.б. бағдарламалаудың негізгі түсініктерімен таныстыру.
Болжам: Python бағдарламалау ортасы оқушыларға компьютерге тапсырмаларды орындау үшін маңызды нұсқаулық жиынтығын жасауға мүмкіндік беретіндігі болжам.
Зерттеу тәсілі: 8 сынып оқушыларының бағдарламалау ортасына деген қызығушылығы
Зерттеу объектісі: Python - кез келген қазіргі заманғы компьютерлік операциялық жүйеде қолдануға болатын жалпы мақсаттағы бағдарламалау тілі.
Күтілетін нәтиже: Python - әртүрлі мақсаттарда қолданылатын, заманауи әрі кең таралған бағдарламалау тілі. Бұл тілді меңгеру барысында, сіз бағдарламалаудың ең негізгі принциптерімен танысасыз және компьютерлік ғылымдар әлемінде әрі қарай өз дамуыңызды жалғастыра аласыз.
Өзектілігі: Python бағдарламалау тілін үйренбес бұрын ағылшын тілін жақсы білу керек. Оны жүктеп, компьютерге орнату қажет. Python3 тегін және оны орнату оңай. Windows, Mac, Linux, және Ubuntu операциялық жүйелерінде жұмыс жасайды.

Мазмұны
Кіріспе 5
1 Python бағдарламалау тілінің тарихы 6
2 Айнымалылардың типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
3. Арифметикалық амалдарды қолдану 18
4. Шартты операторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5. Циклдік оператораторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6. Жолдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6. Тізімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пікір
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Кіріспе
Бағдарламалау тілі (орысша - язык прогроммирования; гр. Proramme - нұсқау, хабарлау) - хабарларды есептеуіш машиналардың көмегімен сұрыптайтын жасанды тілдер тобы. Бағдарламалық тілдерде символдарды бірізділікпен өңдеуге қажет мәтіндер алдын ала жазылып қояды, мәтіндерді бұйрықты тапсырма деп қарауға болады. Семантикалық шарттары бойынша мәтіндер мынадай деңгейлерде сұрыпталады: дербес мағынасы жоқ әліпби таңбалары; шағын тіл бірліктерінің екі жақты атаулары; мағынасы - бұйрық түрінде емес атаулардың қосындысын білдіретін сөйлемшелер; белгілі әрекетті білдіретін (бұйрық мағынасында) синтаксистік құрылымдардан тұратын операторлар тағы басқа. Бағдарламалық тілдердің өзіне тән сипаты - символдық, сөздік, сөйлемдік, мәтіндік деңгейлердің ара жігі белгісіздігіне мәтіндерді жазып, ЭЕМ-де енгізуде ондағы жетімсіздік басқа символдармен толықтырылады. Бағдарламалау тілі - мәліметті (деректі, ақпаратты) және олардың алгоритмін (бағдарламасын) ЭЕМ-де өңдеуге арналған формальді (жасанды) тіл. Бағдарламалау тілінің негізін алгоритмдік тіл құрайды. Алғашқы бағдарламалау тілі ішкі машиналық тіл болып есептеледі. Қазіргі бағдарламалау тілі машиналық-бағдарланған, процедуралық-бағдарланған және проблемалық-бағдарланған тілдер болып ажыратылады. Машиналық-бағдарланған бағдарламалау тілі өзінің мәліметтерінің түрі мен алгоритмінің құрылуы бойынша белгілі бір ЭЕМ-нің (не ЭЕМ класының) құрылымын бейнелейді. Мұның үстіне оның бағдарламалау процесін жеңілдету және автоматтандыру сияқты ерекшеліктері бар. Ол машиналық тілге жақын тіл. Машиналық-бағдарланған бағдарламалау тіліне автокод, алмо, эпсилон, т.б. тілдер жатады.

Python бағдарламалау тілінің тарихы

Python - кез келген қазіргі заманғы компьютерлік операциялық жүйеде қолдануға болатын жалпы мақсаттағы бағдарламалау тілі. Ол мәтінді, сандарды, суреттерді, ғылыми деректерді және компьютерде үнемдеуге болатын кез келген нәрсені ғана өңдеу үшін пайдаланылуы мүмкін. Ол күнделікті Google іздеу жүйесінің жұмысында, YouTube бейне, NASA және Нью-Йорк қор биржасында жұмыс істейді. Бұл Python бизнестің, үкіметтің және коммерциялық емес ұйымдардың жетістіктерінде маңызды роль атқаратын орындардың бірқатары ғана; басқа да көптеген бар.
Python - түсіндірілген тіл . Бұл бағдарлама іске қосылмай тұрып, орындалу уақытында компьютерге оқуға болатын кодты түрлендірмейді. Бұрын тілдің бұл түрі сценарийлік тіл деп аталды, оны қолдану маңызды емес тапсырмалар үшін болды. Алайда Python сияқты программалау тілдері осы номенклатурадағы өзгерісті мәжбүрледі. Үлкен қосымшалар тек қана Python-да ғана жазылады. Python бағдарламасын қолдануға болатын кейбір тәсілдер мыналарды қамтиды:
Веб-қосымшалар үшін CGI программалау
RSS оқу құралын жасау
MySQL-ге оқу және жазу
PostgreSQL-дан оқу және жазу
HTML күнтізбелерін жасау
Файлдармен жұмыс істеу
Алғашында Python тілі Ameoba операциялық жүйесімен әрекет етуге қабілетті ABC бағдарламаллау тілінің ұрпағы ретінде алынған. Кеиінірек Python дамып,ең басты және маңызды бағдарламаллау тіліне айналды.Ең алғаш жаңарту Python 2.0 жаңа нұсқасы жарық көрді. Біл жаңа нұсқада көптеген функциялар мен жаңа алгоритмдер түрін көрсетті. Жаңартудан кейін Python тілінің қолданушылары арта түседі. Алайда бұл тілдің жаңарту бұнымен біткен жоқ. 2008 жылдың 3 желтоқсанында Python 3.0 жарық көреді.
Python-ның жаңартулары
Python 1.0 - қантар, 1994 жыл
Python 1.5 - 31-ші желтоқсан, 1997 жыл
Python 1.6 - 5-ші қыркүйек, 2000 жыл
Python 2.0 - 16-шы қазан, 2000 жыл
Python 2.1 - 17-ші сәуір, 2001 жыл
Python 2.2 - 21-ші желтоқсан, 2001 жыл
Python 2.3 - 29-шы шілде, 2003 жыл
Python 2.4 - 30-шы қараша, 2004 жыл
Python 2.5 - 19-шы қыркүйек, 2006 жыл
Python 2.6 - 1-ші қазан, 2008 жыл
Python 2.7 - 3-ші шілде, 2010 жыл
Python 3.0 - 3-ші желтоқсан, 2008 жыл
Python 3.1 - 27-ші шілде, 2009 жыл
Python 3.2 - 20-шы ақпан, 2011 жыл
Python 3.3 - 29-қыркүйек, 2012 жыл
Python 3.4 - 16-шы наурыз, 2014 жыл
Python 3.5 - 13-ші қыркүйек, 2015 жыл
Python 3.6 - 23-ші желтоқсан, 2016 жыл
Python 3.7 - 27-ші шілде, 2018 жыл

1.2 Python бағдарламалау тілінің мүмкіндіктері
Python тілін бағдарламалауда қолданудың қажеттігін дәлелдейтін көптеген мүмкіндіктері бар. Олар келесілер:
xmlhtml файлдарымен жұмыс жасау;
http сұраныстар жасау;
GUI (графикалық интерфейс)
Веб-сценарийлер құру;
FTP-мен жұмыс жасау;
Кескіндермен, аудио және видеомен жұмыс жасау;
Робототехникада қолдану;
Математикалық және ғылыми есептеулерді бағдарламалау және т.б.
Соған орай python бағдарламасы көптеген міндеттерді шешеді: резервті көшіру болсын, электронды поштаны оқу болсын немес қандай да ойынды құру болсын. Python бағдарламалау тілі ештеңемен шектелмегендіктен оны үлкен жобаларды пайдалануға болады. Мысалы ретінде, python тілі IT-дің алыптары болып табылатын, Google және Yandex жобаларында кеңінен қолданылады. Сонымен қатар, оның қарапайымдылығы мен әмбебаптығы бұл тілді ең үздік бағдарламалау тілдері қатарына қосады [15].
Тілін жүктеу және орнату. Python 3 бағдарламасын өз компьютеріңізге жүктеуді қарастырамыз. Ол тегін және еш тіркелусіз орындалады.
Windows жүйесіне Python тілін орнату
Алдымен оны ресми сайттан жүктеп алу керек. Басқа сайттардан көшіру қауіпті, яғни вирустық программалар болуы мүмкін. Программа тегін. Келесі сайттың адресіне кіру керек: https:python.orgdownloadswindow s, ішенен "latest python release" және python 3 таңдау керек.

Сурет 1 Бағдарламаны көшіруге арналған сайттың алғашқы бетінен үзінді
Таңдаған нұсқа бойынша сипаттамалары жазылған терезе пайда болады. Беттің соңына дейін көшіп, "download page" ашамыз.

Сурет 5 Жүктеуге болатын файлдар тізімі
Бұл жерден жүктеуге болатын файлдар тізімін байқауға болады. Сіздерге егер жүйе 32- биттік болса, онда Windows x86 MSI installer, егер жүйе 64-биттік болса, онда Windows x86-64 MSI installer файлын таңдау керек.

Сурет 2 Жүктеуге арналған файлдар тізімі
Python тілі жүктелгенше күтеміз. Жүктелген файлды ашу керек. Шығарушы қатарында Python Software Foundation жазуын көрсеңіздер, онда дұрыс таңдалды. Басқа жазу тұрса, ондай файлды ашпаған жөн [15].

Сурет 3 Хабарлама терезесі
Барлық қолданушыларға немесе тек бір қолданушыға орнатуды орындаймыз (өз қалауларыңызбен орнату керек).

Сурет 4 Орнату жағдайын таңдау терезесі
Орнатуға арналған буманы таңдау керек. Дискіден кез келген буманы таңдауға болады.

Сурет 5 Орнататын буманы таңдау терезесі
Компонентерін таңдауға болады. Егер таңдау білмеген жағдайда үнсіз келісім бойынша қалдыру керек.

Сурет 6 Компоненттерді таңдау терезесі
Python бағдарламасының орнатылғанын күту керек.
Finish батырмасын басқан соң бағдарлама орнатылды деп есептеу керек. Бұл нұсқада IDLE зірлеу ортасы ендірілген. Дәл қазір алғашқы бағдарлама жазуға болады.
Енді алғашқа бағдарламаны кез келген мәтіндік редакторда немесе IDLE әзірлеу ортасында жазуға болады.
IDLE әзірлеу ортасы. Алғашқы бағдарлама
Python бағдарламасын іске қосқан соң IDLE ортасын ашу керек (Python бағдарламалау тіліндегі әзірлеу ортасы).

Сурет 7 IDLE ортасын іске қосу терезесі
IDLE ортасы бастапқыда интерактивті режімде ашылады. Кейіннен программаны жазуды бастауға болады. Салт бойынша алғашқы программа "hello world" болады.
Python тілінде "hello world" сөз тіркесін жазу үшін тек бір ғана жолдың жазылуы жеткілікті:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
print("Hello world!")
Сурет 8 Python тілінде жазылған код
Бұл кодты IDLE ортасына енгізіп Enter батырмасына шертеміз.Нәтиже келесі суретте бейнеленген:

Сурет 9 Интерактивті режім терезесі
Осымен интерактивті режіммен таныс болдық. Келесі кодтарды да жазып тексеріп көруге болады.
print(3 + 4)
print(3 * 5)
print(3 ** 2)
Негізінде интерактивті режім ең негізгісі болып табылмайды, сондықтан көбінде бағдарламалық кодтарды файлға жазып, файлды тексеруге жіберіп отырып жұмыс жаслады. IDLE интерактивті режімінде жаңа файл құру үшін File -- New File (немесе Ctrl + N пернелер комбинациясын басу керек) [16].

Сурет 10 Жаңа файл құру терезесі
Ашылған терезеде келесі 15-суреттегі код теріледі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
name = input("Атыңыз кім? ")
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
print("Сәлем,", name)
Сурет 11 Алғашқы бағдарлама коды
Бірінші жол енгізуді талап етеді, яғни пернетақтадан жазған мәліметті енгізіп, Enter пернесін шерткенде енгізілген мәліметті name айнымалысына сақтайды..
Келесі жолда print функциясы қолданылады. Ол экранға Сәлем сөзінен кейін "name" айнымалысында сақталған сөзді шығарады.
Функционалды пернелерден F5 (немесе мәзірден IDLE Run -- Run Module командасын таңдап) басу және шыққан нәтиженің дұрыстығын тексеру керек.
Келесі суретте бейнеленген скриншотта оң бағанында нәтиже, сол жақ бағанында жазған бағдарлама көрсетіледі.

Сурет 12 Бағдарламаның нәтижесін шығару терезесі
Сонымен қарапайым бағдарламаның құрылуы іске асырылды. Енді тілдің синтаксисін қарастыруға болады.
Өзіңді тексер:
print ("4+3")
print(4+3)
print (Hello world)
print ("Жалпы ұпай саны", 50+26+4)
print ("Жалпы ұпай саны", "50+26+4")

Айнымалылардың типтері

Python тілінде бірнеше деректер түрлері бөлінеді: бүтін сандар, өзгермелі нүкте(нақты) сандар, жолдар, логикалық тип.
Әр айнымалының түрі бағдарламаның орындалу барысында динамикалық түрде өзгеруі мүмкін. Type пәрменін қолдана отырып, айнымалының қандай түрін анықтауға болады()
Бүтін сандар
Python-дағы бүтін сан int типіне ие. Бүтін сандарға 0 ден +infinity- ге дейінгі барлық сандар кіреді. Мысалы: 2, 500, 122, 966 т.б.

Нақты сандар
Python-дағы нақты Сан float түріне ие. Ол сандар тізбегі ретінде жазылады, оның алдында минус белгісі де болуы мүмкін. Нүкте бүтін және бөлшек бөлгіш ретінде қолданылады. Мысалы: 1.22, 5. 23, 1.1 т.б.
Жолдар
Python-дағы жолдар str типіне ие. Жол-таңбалар тізбегі: әріптер, сандар, тыныс белгілері және т. б.
Логикалық тип
Логикалық деректер түрі (bool) (немесе логикалық тип) бұл 2 мәнді қабылдайтын қарабайыр мәліметтер түрі - шын немесе жалған.
Python-да алдын-ала анықталған екі мәні бар тәуелсіз логикалық bool түрі бар:
True-шындық
False - өтірік
True және False бас әріппен жазылады. Егер сіз кішкентай true - мен жазсаңыз, аудармашы қате жібереді: NameError: name 'true' is not defined
True және False-Бұл сынып даналары bool бұл өз кезегінде Ішкі сынып int сондықтан Python-да True және False 1 және 0 сандары сияқты әрекет етеді. Айырмашылық тек олардың экранға қалай шығарылатындығында.

True
True
type(True)
class 'bool'
isinstance(True, int)
True
True == 1
True
True + 4 # True это число 1
5
5 * False # False это число 0
0

3. Арифметикалық амалдарды қолдану
Python тіліндегі сандар.
1. Python тіліндегі сандар.
Python тілінде сандар келесі түрлері бар: бүтін, нақты, комплексті. Бүтін сандар (int). Python тіліндегі сандардың қарапайым сандардан еш айырмашылығы жоқ. Олар қарапайым математикалық операцияларды қолдайды және 5-кестеде көрсетілген.
Кесте 2
Математикалық операциялар
x + y
Қосу
x - y
Айырма
x * y
Көбейту
x y
Бөлу
x y
Бөлгендегі бүтін бөлік
2-кестенің жалғасы
x % y
Бөлгендегі қалдық
-x
Санның белгісін ауыстыру
abs(x)
Сан модулі
divmod(x, y)
(x y, x % y) жұп
x ** y
Дәрежеге шығару
pow(x, y[, z])
xy модулі бойынша (егер модулі берілсе)

Math кітапханасы (модуль)
Python стандартты жеткізіліміне math кітапханасы кіреді, оның құрамында жиі қолданылатын математикалық функциялар көп.Бұл модульмен жұмыс істеу үшін алдымен оны импорттау керек.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
import math
Ең жиі қолданылатын функцияларды қарастырыңыз.
math.ceil(x)

X-тен үлкен бүтін санды қайтарады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.ceil(3.2)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4

math.fabs(x)
Санның абсолютті мәнін қайтарады.

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.fabs(-7)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7.0

math.factorial(x)

Факториалды x есептейді.

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.factorial(5)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
120

math.floor(x)

X-тен кіші бүтін санды қайтарады.

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.floor(3.2)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3
math.exp(x)
Вычисляет e**x.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.exp(3)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
20.085536923187668

math.log2(x)
Негіз бойынша Логарифм 2.math.log10(x)

math.log(x[, base])
Әдепкі бойынша, ол логарифмді e негізінде есептейді, қосымша Логарифмнің негізін көрсетуге болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.log2(8)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.0
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.log10(1000)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.0
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.log(5)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.6094379124341003
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.log(4, 8)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
0.6666666666666667
math.pow(x, y)
х тің у дәрежесен есептейді.

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.pow(3, 4)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
81.0
math.sqrt(x)
х тің квадрат түбірін есептейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
math.sqrt(25)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5.0
Тригонометриялық функциялар өзгеріссіз қалады.
math.cos(x)
math.sin(x)
math.tan(x)
math.acos(x)
math.asin(x)
math.atan(x)
Пи дің мәнін қайтарады
math.pi
е нің мәнін қайтарады.
math.e

Өзіңді тексер.

А деңгейі
1. Катеті мен сүйір бұрышы берілген тікбұрышты ауданын және периметрін есепте.
2. Берілген диаметрі бойынша дөңгелектің ауданын және шеңбердің ұзындығын есептеңдер.
3. Теңбүйірлі трапеция формасындағы егістіктің берілген қабырғалары ауданын және периметрін есепте.
4. Мейрамхана әр күні м1 кг май, м2 кг қаймақ, м3 л сүт сатып алады. Жеке азық-түліктерді сатып алуға және жалпы қажет болатын қаржыны анықтаңдар, егер 1 кг май153,50 тг, 1 кг қаймақ 147,10 тг, 1 л сүт 35,30 тг.
5. Бір тәулікте, аптада, жылда неше секунд бар?
6. Массасы m дене һ биіктікте v жылдамдықпен қозғалып барады. Осы дененің потенциалдық (p=mgh) кинетикалық (E=mv) энергияларын есептеңдер.
7. Радиусы белгілі беттің ауданын (S=4?r) ;2yt cфераның көлемін (V=4?r3) есептеңдер.
8. Жарықтың жылдамдығы 299792 кмс. Жарық тәуліктің бір сағатында қандай арақашықтықта болады?
9. Айдың радиусы 1740 км. Бетінің ауданын (S=4?r) және жердің көлемін (V=4?r3) есептеңдер.
10. Берілген екі катеті бойынша тікбұрышты үшбұрыштың гипатенузасының ұзындығын есептеңдер.
11. Қабырғасы белгілі кубтың көлемін және бүйір бетінің ауданын есептеңдер.
12. Квадратқа сырттай сызылған шеңбердің ауданы S. Осы квадраттың ауданын және периметрін табыңдар.
13. Дене g үдеумен құлап келеді. Дененің 1 секунд, екі секунд өткенде жүрген жолын (h=gt2) анықтаңдар.
14. Үш қаламен сөйлесу ақысы с1, с2, с3 тгмин тұрады. Сөйлесу ұзақтығы t1, t2, t3 минут. Компьютер әрбір сөйленсушіге жеке-жеке және барлығын бірге төлеп есептегенде қанша теңге төһлеуді талап етеді.
15. Табанының r радиусы және h биіктігі белгілі бөшкенің бүйір бетінің ауданын (S= 2?rh) және оның көлемін (V=?r) есептеңдер.
16. Гипатенузасы мен бір катеті берілген тікбұрышты үшбұрыштың екінші катетін және ауданын табыңдар.
17. Диагоналы d берілген квадраттың қабырғаларын, периметрін және ауданын (S=d2) есептеңдер.
18. Биіктігі h табанының радиусы r және жасаушысы 1 берілген конустың бүйір бетінің ауданын (s=?rl)және көлемін (v=?rh3)есептеңдер.
19.Жүк поезды v жылдамдықпен t сағат, v жылдамдықпенt сағат,v жылдамдықпенtсағат жүрді.Әртүрлі жылдамдықтағы жүрген жолды және жалпы жүріп өткен жолды анықтаңдар.
20. Гүл егілген шеңбер формасына ие. Берілген радиусы бойынша оның периметрін және ауданын есептеңдер.
21. Негізгі үшбұрыш болатын пирамиданың көлемін табу
22. Конустың бүйір беті мен көлемін табу
23. Цилиндр көлемін және жоғарғы жақ бетінің ауданын табатын программа құрыңыз

В деңгейі

16. A=
17. B=
18. A=
19. B=
20. A=
21. B=

С деңгейі
22. S=
23. T=
24. S=
25. T=
26. S=
27. T=t
28. R=
29. D=cos
30. R=e
31. D=
32. R=
33. D=
34. G=ln(p+x
35. F=
36. G=
37. F=
38. N=
39. M=
40. N=
41. M=
42. A=
43. B=
44. A=
45. B=tg
46. R=(t)

Шартты операторлар If, While және For

Шартты Нұсқаулық синтаксисі
Бұрын қарастырылған барлық бағдарламалар сызықтық құрылымға ие болды: барлық нұсқаулар бірінен кейін бірі орындалды, әр жазылған нұсқаулық міндетті түрде орындалады.
Берілген x саны бойынша оның абсолютті шамасын (модулін) анықтағымыз келеді делік. Егер X0 болса немесе X мәні басқаша болса, бағдарлама x айнымалысының мәнін басып шығаруы керек. Бағдарламаның сызықтық құрылымы бұзылады: x0 жағдайының әділдігіне байланысты бір немесе басқа мән шығарылуы керек. Питондағы бағдарламаның тиісті үзіндісі:
x = int(input())
if x 0:
print(x)
else:
print(-x)
Бұл бағдарламада шартты Нұсқаулық қолданылады (егер болса). If сөзінен кейін қос нүктемен аяқталатын тексерілетін шарт (x 0) көрсетіледі. Осыдан кейін, егер шарт шын болса, орындалатын нұсқаулар блогы (реттілігі) келеді, біздің мысалда x мәні көрсетіледі, содан кейін қос нүктемен аяқталатын басқа сөз (басқаша) және тексерілетін шарт дұрыс болмаса орындалатын нұсқаулар блогы келеді, бұл жағдайда-x мәні көрсетіледі.

Сонымен, Питондағы шартты Нұсқаулықта келесі синтаксис бар:

if шарты:
Нұсқаулық блогы 1
else:
2 Нұсқаулық блогы
Егер шарт дұрыс болса, 1 Нұсқаулық блогы орындалады. Егер шарт жалған болса, 2 Нұсқаулық блогы орындалады.

Шартты нұсқаулықта басқа сөз және одан кейінгі блок болмауы мүмкін. Бұл нұсқаулық Толық емес тармақтау деп аталады. Мысалы, егер x саны берілсе және біз оны абсолютті x мәніне ауыстырғымыз келсе, оны келесідей жасауға болады:

Бұл мысалда x айнымалысына-x мәні беріледі, бірақ x0 болған жағдайда ғана. Бірақ print(x) нұсқаулары тексерілетін шартқа қарамастан әрдайым орындалады.
If-else операторы
If-else операторы нұсқаулардың бір бөлігін орындайды, егер шарт шын болса, ал екіншісі -- егер жоқ болса. Осылайша, бұл оператор екі бағытты ұсынады. If-else операторының синтаксисі келесідей:

Бұл қалай жұмыс істейді:

If-else мәлімдемесі орындалған кезде, шарт тексеріліп, егер ол if блогындағы нұсқаулар орындалған кезде True қайтарылса. Бірақ егер жалған қайтарылса, онда басқа блоктан нұсқаулар орындалады.

If-elif-else операторы
If-elif-else операторы-бұл кірістірілген if-else жазудың орнына бірнеше шарттарды тексеруге мүмкіндік беретін if-else операторының балама көрінісі. Осы оператордың синтаксисі келесідей:

Өзіңді тексер
А деңгейі
Үш түрлі сан енгізіңіз. Қайсысы орташа екенін табыңыз (біріншісінен үлкен, бірақ екіншісінен кіші).
Квадрат теңдеудің түбірлерін тауып, егер бар болса, оларды экранға шығарыңыз. Егер шешімі болмаса, онда бұл туралы хабарлама алыңыз. Нақты Квадрат теңдеу пайдаланушы енгізетін A, b, c коэффициенттерімен анықталады.
Дискриминантты d = b2-4ac формуласы бойынша есептеңіз.
Егер дискриминант нөлден үлкен болса, онда теңдеудің екі түбірін есептеңіз:
x1 = ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.