Адам қаңқасының бөлімдері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

1-сұрақ
Адам қаңқасының бөлімдері.
Адам қаңқасы жалпы бір бірімен тығыз байланысқан сүйектерден тұрады.Яғни осы ерексек адамдарда қаңқасында 200 ден астам сүйек болады.Адам ағзасында сүйектер пішіні,мөлшері жағынан сүйектер ұзын және қысқа және жалпақ болып ажыратамыз.
Жалпы осы ұзын сүйектерге тоқталатын болсақ олар қол аяқтан тұратын жілік сүйектерінен тұрады.Яни оларды жілік майы толтырып тұратын ортаңғы бөлігін қуыс болғандықтан,оларды түтік сүйек деп атап кеткен.Жалпақ сүйекке тоқталатын болсақ яғни жалпақ сүйек ол ені мен ұзынғы әр түрлі болып келетін сүйек.Яғни біз жалпақ сүйектерге бассүйегін,қабырға,төс,жамбас сүйектерін жатқызамыз.
Жалпы қаңқаның өзі тұлғадан,бас сүйегінен,иық белдеулері жамбас белдеулеріне аяқ сүйектерін тұрады.Жалпы осы омыртқа жотасы тұлғаның негізгі тірегі болып табылады.Яғни осы адамда омыртқасының саны 33-34 болады,олардын 7 еуі мойын омыртқасынан тұрады ал 12сы арқа омыртқасынан тұрса,5 еуі бел омыртқасынан ,5 сегізкөз және 4-5 құйымшақ омыртқаларына тұрады.Омыртқаның денесі және доғасы және қанаттары болады.Қанаттарына яғни бір арқа,екі бүйір екі үстіңгі екі астыңғы буынтықтарды жатқызамыз.Омыртқа доғасы ол иіліп келіп денемен бірге тұтасып кетеді.Омыртқа жотасында ортанғы жағында кең қуысты жұлын орналасқан.Мойын омыртқасының пішіні жағынан айырмашылықтары бар.Ол айырмашылықтарды атайтын болсақ яғни ортанғы қуысы үлкендеу және үшбұрышты болып келеді және омыртқа денесі сәл кішілеу ал бірінші омыртқа денесі болмайды.Жалпы осы мойын омыртқасы баспен байланысты болады яғни басты бұруға қатысады.Омыртқа денесі ұлғайып арқа өсіндісінің ашылады.Жалпы осы арқа омыртқасы мойын омыртқасына қарағанда ірілеу болып келеді және осы арқа өсіндісінде келдеу орналасады екен.Осы арқа омыртқасы қабырғалармен тығыз байланыса орналасады.Бел омыртқасы жалы басқа омыртқаларға қарағанда оның денесі үлкендеу және жалпақтау болып келеді екен.Оларда арқа қанаттары жуандау болып келеді де олардын тез жіне жылдам қозғалуларына әсерін тигізеді екен.Осы дене саламығын күші көбірек бел омыртқасына келіп түседі.
Сегізкөз омыртқасы жалпы сегізкөз омыртқасы бір біріне жабысып тұтасып кеткен қозғалмайтын сүйекті айтамыз.Сегізкөз жалпы пішіні үшбұрыш тәрәздес .ішке қараған беті сөл және ойықтау болады.Сол ойықтау жағында омыртқалардың тұтасып кеткен төрт көлденен қисық сызықтарды көруге болады.Құйымшақ ол омыртқада жалпы қалдық ретінде тұтасып кеткен десекте болады.Оның омыртқаның бірінші омыртқасында ғана кейбір белгілері сақталған десекте болады.Ал қалғандары кішірейген түрінде сақталған .Осы омыртқалылар бір бірмен бірігіп яғни олар шеміршектер,бұлшықеттер,сіңірлер осылармен байланысу арқылы омыртқа жотасын құрайды екен.Осы омыртқа жотасының қызметті ол тұлғаны ,артқа алға қарай және де иіліп қозғалтуға жалпы осы қимыл түріне келтіреді.Омыртқа жотасы жалпы 4 жерден иіледі екен.Олар алға артқа,мойын бел омыртқа тұсынан екі иілім қарай иілген болып келеді.Мысал келтіретін болсақ жаңа туған нәрестеде яғни омыртқа жотасы түзу иілімдері болмайды.Себебі нәрестенің мойны қатқанда және нәресте жайлап отыра бастағанда ғана ол иілімдері байқала бастайды.Нәресте енбектеп тұрып жүріп бастаған кезінде оларды яғни сегізкөз бел омыртқасының иілімдері байқала бастпйды.Жалпы осы иілімдер адам баласында 20 жасында адамда толық қалыптасады екен.Жалпы осы иілімдер адамда кеуде және жамбас қуыстарының мөлшерін кеңейтеді екен.Осы омыртқа жотасындағы алға артқа деген иілімдері ол адамның тік жүріп тұруына және тік отыруына байланысты адамдарда қалыптасады екен.Бұл адам баласында қалыпты құбылыстын бірі болып саналады.Омыртқа жотасның бір бөлігін қисаюы ол сколиоз ауруы деп атайды.Бұл ауру пайда болу себептеріне тоқталатын болсақ яғни орындықта дұрыс ортырмау орындыққа отырғанда денені тік ұстап отыру қажет.Жазу үстелімен орындықтын сәйкес келмеуі осыда осыда омыртқа қисаюна алып келеді.Дене салмағынан ауыр жүк көтеру және бір қолмен шамадан артық жүк көтеру.Сүйектермен бұлшық еттер нашар жетілуі.Осы себептер барлығы сколиоз ауруына алып келеді екен.Сол себептен осы ауруға шалдықпас үшін орындықта және жүрігенде тік жүруіміз қажет екен.
Қабырғалар 11-12 жұптардан және де шеміршекті болғандықтан оладын алдынғы шеттері бұлшықет арасында бос жатады екен.Осы қабырғалар тыныс алғанда жіне тыныс шығарған кезмізде кеуде қуысымызды ұлғайтып кішірейтіп тұрады.Яғни осы кеде қуысында орналасқан мүшелерге тоқталатын болмақ оларға жүрек,өкпе ,ірі қан тамырлары,өнеш,жүйке жүйелер жатқызады екенбіз.

2-сұрақ
Асқорту мүшелерінің құрлысы
Асқорту жолының қабырғасы олар сыртқы қабаты және ортағы қабаты дәнекер ұлпасы бұлшықет қабыты эпителий ұлпасынан ішкі эпителий қабытынын ішіндегі сілемейлі қабықшасы болады.Сілейлі қабықшанын ішек арасында орналасады да онын арасында сілекей болады.және онын астынғы жағында яғни бездер асқорту сөлін бөліп шығарады екен.Яғни осы ішкі қабатын лифа тамырлары мен қан тамырлары көп болады екен.Ал ортанғы қабатында тамақты асқорту жолвн қамтамассыз етіп тұратын бірыңғай бұлшықеттер болады екен.Біз ауыз қуысына ерін,тіл,қатты жіне жұмсақ таңдайды жатқызамыз.Ұрттың бұл сырттын бұлшық етті болады ол етпен ерінді жауып тұрады екен.Осынын ішкі жағына қарай қызыл икетпен тістерден тұрады.Біз ауыз қуысының алдынғы жағына жақ сүйек тістерді жатқызамыз.Жәнеде осы жерде қатты таңдай ауыз қуысын мұрын қуысы бөліп тұрады екен.Жалпы осы ауыз қуысында сілекей бездерінің өзектері ашылады екен.
Біз жалпы тағамды жеген кезімізде ең алдымен ауыз қуысымызбен шайнап,сосын сілекеймен араластырып барып жұтамыз.Ауыз қуысмызда тіл болады және ол көлденен жолақты бұлшықеттен тұрады.Тілдің яғни түбі дөнес шырышты қабықпен қапталған сол қабықтын бетінде дәм сезу емізікшелері орналасады.Біздің тіліміз ұш жағы тәтті ал екі бүйір жағы қышқылды сезсе ал түп жағы ащыны сезеді екен.Жалпы біздің тіліміз ол сөйлеуге және де жұтуға қатысады екен.
Жұтқыншақол пішіні жағынан түтікше тәріздес және ішкі жағы қуыс бұлшықетті мүше болып келеді.Жалпы жұтқынша мойын омыртқасының алдынғы жағында орналасады.Біздің жеген тамағымыз жұтылып барып өңешке өтеді екен.
Өңеш ол қуыстты бұлшықетті мүше болып келеді.Өңештін жалпы ұзындығы 25 см болады.Жалпы өңеш оның жоғарғы бөлігі жұтқыншақпен ал төменгі бөлігі асқазанмен жалғасып орналасады екен.Өңеш ол кілегейлі көп қабатты эпителиймен қапталған жәнеде өңеш ол бірыңғай салалы бұлшықет ұлпасынан тұрады.Өңештегі бұлшықеттіміздің жиырылу нәтижесінде жеген асымыз асқазанға түседі екен.Өңеш ол көк еттің яғни ортанғы тесігінен өтіп құрсақ қуысындағы асқазанмен сосын ары қарай ол қарынмен жалғасып кетеді.
Асқазан онын ішкі мүшесі яғни қалын бұлшықетті мүше болып келеді.Жалпы осы асқазанның жоғарғы жағы өңешпен ал төменгі жағы аш ішекпен басталады екен.Осы асқазанның яғни ішкі жағын астарлап жатқан қатпарлы кілегейлі шырышты қабық болады және ол асқазанның көлемін ұлғайтып тұрады.Біздің асқазанымызда өте ұсақ қатпарлы кілегейлі бездер болада екен.Ол бездер яғни бізде қарын сөлін бөліп тұрады екен.Осы асқазан ол өңешпен және ұлтабармен байланысып тұрған жерін сақина дейді сол сақинаның қасында бұлшықеттер орналасқан.
Аш ішекке тоқталатын болсақ жалпы аш ішектің ұзындығы5-6м құрайды екен.Ол асқазан мен тоқ ішекті жалғастырып тұрады.Осы аш ішектен басталған жерін біз ұлтабар деп атаймыз.Ұлтабар жалпы ол бауырдан келетін өт қабынан жәнеде ұйқы безінің өзегіне ғана ашылады екен.Аш ішекте жалпы осы кілегейлі қабырғасында өте тұйық өсіндері болады.Ол бүр тек аш ішекке ғана тән.Ол бүр яғни аш ішектің сіңіру бетін ұлғайтады және толқын тәрізді жиырылып босансытып тұрады.
Тоқ ішек жалпы оның аш ішекпен басталған жерін соқыр ішек деп атаймыз.Ол оң мықында орналасқан және оған құрт пішіндес тұйық өскін лифа жүйесін жатқызамыз.Оның қабынуынан болатын ауруды быз соқыр ішек немесе аппендицит деп те атаймыз.Жалпы тоқ ішектін ұзындығы1,5-2м дейін жетеді.Яғни біз тоқ ішектің соңғы бөлімін тік ішек деп атаймыз.Тоқ ішектін сыртында яғни май қабытын қалын болып келеді.Осы тоқ ішекте су қайтадан денеге сіңіріледі де ода нәжіс қалыптасып кетеді.Жалпы осы тоқ ішекте бактериялар көп кездеседі.Ол бактериялар яғни жасұнықтарды ыдыратады да вмтаминдерді синтездейді.Адам ағзасындағы зиянды микобтардан қорғап дұрыс тамақтануға көмектеседі.
Ұйқы безі ол асқазан астыеғы жағында екенші бел омыртқа деңгейінде орналасқан.60-80 г саламағы болады және сілтілік реакция көрсететін ұйқы безі асқортудын маңызын атарады.Ұйқы безіндегі сөл шығару өзегі яғни ол тек ұлтабарға ашылады.Және де ұйқы безінің ұзындығы 10-12см болады.
Бауыр ол қоңырқай түстес ең ірі без және оның массасы 1500г болады.Ол үлкендеу болған сон онын жақ бөлігі құрсақ қуысының оң жағында көкеттің көкеттің астынғы яғни қабырғаға жақыг орналасқан.Бауыр ол жалпы күрделі түтікшелі без деп атаймыз.Бауыр ол біздің ағзамызда көптеген қызмет атқарады. Сонын бірі ол өт бөліп шығарады.Өт ол алмұрт тәріздес өт қабының астында орналасады.Жалпы бауырда организмдегі 95% улы заттар тұрып соларды залалсыздандырады.Және де бауыр зат алмасуға қатысады.

3-сұрақ
Адамның табиғаттағы жүйелік орны
Батыс мәдениетіндегі "адам - табиғат" қатынастарының дамуына тарихи талдау жасау үшін бір маңызды ескерту қажет. Әрбір тарихи дәуір зияткерлік және моральдық бағдарлау жүйесінің идеологиялық негізі ретінде табиғат пен адам туралы өзіндік тұжырымдамаға ие болды. Бірақ бұл тұжырымдама әрдайым көп қабатты болды, онда өзара қарым-қатынастың әртүрлі аспектілері бар, олар бір-бірімен араласып, қарама-қайшы суретті жасай алады. Біздің ойымызша, "адам - табиғат"қатынасының кем дегенде этикалық, белсенді, діни, экологиялық аспектілерін бөліп көрсетуге болады. Сонымен, белсенділік аспектісі адамның іс-әрекет процесінде затқа деген көзқарасына байланысты. Табиғат заттардың, құбылыстардың және олардың арасындағы қатынастардың жүйесі болғандықтан, адамның табиғатты қабылдауы адамның практикалық іс-әрекетінің формасына байланысты болады. Ежелгі мәдениетте қолөнерші затты жасай отырып, өзін, жеке басын білдірді, ежелгі мәдениет әлеміндегі қолөнерді өнерден ажыратуға болмайды. Мұндай іс-шаралар табиғатқа жанды, жанды деген көзқарасты қалыптастырды, Ежелгі мәдениеттегі "адам - табиғат" қарым-қатынасының этикалық аспектісі адамдар әлі күнге дейін табиғатқа еніп, олардың әлеуметтік мінез-құлқы табиғат заңдарымен өлшенгендігінде көрінеді. Кешіріңіз, бұл бақыт қол жеткізуге болады, мүлтіксіз орындай отырып, заңдар табиғат. Жақсылық идеясы, бүтіннің игілігі ретінде түсініліп, заттар мен адами қатынастар әлемін байланыстыратын буынға айналды. Платон "Зено" диалогында бейбітшілік бірлігі идеясын былай деді: "пайда болған барлық нәрсе бүкіл өмір үшін пайда болады, бүкіл өмірге тән бақытты болмысты жүзеге асыру үшін және ол сіз үшін емес, керісінше сіз үшін пайда болады Адам - табиғат" қатынастарының көп өлшемділігі туралы жоғарыда айтылғандарға байланысты, әрі қарай зерттеу үшін біз неғұрлым нақты тапсырманы таңдаймыз - ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейінгі Батыс Еуропа мәдениетіндегі табиғат бейнелерінің динамикасын талдау. Мұндай зерттеудің өзектілігі бүгінде айқын. Қазіргі дәуірді әлеуметтанушылар, мәдениеттанушылар және басқа ғалымдар мәдениеттің жаһандық дағдарысы дәуірі ретінде анықтайды. Адам өмірінің ауқымында мәдениеттің дағдарысы сәт емес, ұзақ уақыт кезеңі. Батыс Еуропа мәдениетінің дағдарысына қатысты алғашқылардың бірі болып О.Шпенглер дағдарыстың өзі теріс құбылыс ретінде минус белгісімен қарастырылмауы керек екенін айтты. Керісінше, дағдарыстық-бұл О. Шпенглер Еуропаның күн батуы деп атаған жүйенің дамуын аяқтау кезеңіне сәйкес келетін табиғи құбылыс. П. Сорокин, біздің ғасырдың ең ірі әлеуметтанушыларының бірі, 30-шы жылдардағы экономикалық дағдарысты болжады. АҚШ-та, экономика саласында бәрі тыныш болған, бірақ өркениет жүйесі циклдің аяқталу процесіне қатысқан кезеңде, қазіргі дәуірдің дағдарысына деген көзқарасын осылай білдірді: біз әлемдік өртте өмір сүрдік. Бірақ жаһандық өркениет дағдарысы жүйелік құбылыс болғандықтан, экономикалық, саяси, экологиялық, ғылым, идеология және басқалары жаһандық дағдарыстың көріністері болып табылады.
4-сұрақ
Адам анатомиясы ғылымының даму тарихы
Адам анатомиясы дегеніміз жалпы адам денесінің пішінің және құрлыс қызметін қоршаған ортамен байланысуын зертейтін ғылымды біз анатомия деп атаймыз.Негізгі анатомия ол негізгі мақсаты мен мідеттері жалы тірі организімді тексеру болып табылады.
Яғни осы анатомияның жалпы міндеттері адам денсаулығын дұрыс болуын және де патологиялық жағдайын жақсартуға да үлкен көмегін тигізеді.Осы анатомия пәні ол жалпы медецинамен тығыз байланысты және де медецмнаның бір саласы болып табылады.Жалпы осы анатомия ол ересек адамның құрлысын ғана зерттемейді ол жалпы адам организімнің қалай қалыптасу жағдайын бәрін зерттейді.Жалпы осы анатомияда адам денесінің зерттеу әдістерін түрлері болады олар яғни өлік денесін кесу,коррозия әдісі жатқызамыз жәнеде иньекция әдісін,рентгенографиялық әдісті жатқызамыз.Жалпы осы кесу әдісіне тоқталатын болсақ бұл әдіс бізде ежелден келе жатқан әдіс түрі болып табылады.Иньекциялық әдіс ол яғни қан мен лифа тамырларын да боялатын және де тез қататын заттармен жалпы толтыруды қамтамассыз ететін әдіс түрі болып табылады.
Анатомиянын жалпы даму тарихы сонау ежелгі греция дәрігері және ғалымы Гиппакрат ол адам денесінің бұлшықеттерін және жүрек қабырғасын ми сауытын суреттеген болатын.Жалпы Гиппакрат ол ішкі мүшелерідің орналасуын құрлысын аңықтаған болатын.Жәнеде ол денедегі төрт құраушы сұйықтықты аңықтаған болатын.Олар ға өт,қан қара өт ,шырыш жатқызамыз.Жалпы осы анатомияға Платон мен Аристотльдің қосқан үлестері зор деп айтсақ болады.Яғни Платон хайуанаттарды зерттеу барысында олардағы бас ми мен жұлынның алдынғы бөлігінде дамитынын байқаған болатын сосын барып осындай тұжырымдамасын жариялаған болатын.Анатомияда Аристоль ол қанның май ұлпасын және сүйектің ,сіңірдін құрлысын аңықтап көрсеткен болатын.Аристольдінегізі эмбриология ілімін қалаушы деп атап кеткен.Жалпы осы анатомияға Аль-Фараби Абу Али ибн Сина анатомияның медициналық дамуына өз үлесін қосқан.Және ол бас пен ми ,бауы,бүйрек жүйке құрлыстары туралы жалпы мәліметтер жазып кеткен болатын.
Және де Андрей Везалий ол хайуанаттар жүрегі зерттеу атты кітабында ол яғни қан айналым,дене құрлысы және де артерия мен вена қан тамырларын арасын өте ұсақ қан тамыр қосып тұрады деп жормал жасаған болатын.Осы жорамалы арада біраз жыл өткен сон яғги 1961 жылы Мальпиги қаласына дұрыс болжанғандығы туралы дәлелденген.Мальпиги яғни ол өз ойлап тапқан микроскоппен ол қыл тамыр құрлысын аңықтап зерттеу жүргізген болатын.Т.Шванн ол хайанаттардың дене құрлысы мен өсіндідегі микроскопиялық кітабында ол яғни барлық тірі денелердің жасушадан тұратынын дәлелдеген болатын.
Жалпы Ч.Дарвин ол өзінің кітабында яғни 1859 жылы шыққан Түрлерлің шығыуы деген кітабында былай тұжырым жасаған болатын.Осы адам эволюциялық даму салдарынан олар адам тәріздес маймылдан пайда болған деген тұжырым жасаған болатын.
5-сұрақ
Вегетативті жүйке жүйесінің құрлысы
Вегетативті жүйке жүйесі жалпы ол ішкі ағзаларды және тамырлармен бұлшықеттерді және орталық жүйке жүйесін иннервациялайды.Жалпы вегетативті жүйке жүйесі 2-ге бөлінеді олар симатикалық және парасиматикалық болып бөлеміз.Жалпы осы симатикалықпен парасиматикалық бөлімдері вегетативті жүйке жүйесіне яғни фунционалдық әсері қарама қарсы болады екен.
Вегетативті жүйке жүйесі ол жүйке жасушаларынан және де өсіндісі мен талшықтарынан тұрады екен.Жалпы вегетативті жүйке жасушасы ол ми мен жұлында жинақталып келіп одан сон вегетативті ядроны құрайды екен.
Вегетативті жүйке жүйесі ол құрлысына қарай екіге бөлінеді олар орталық және де перифериялық деп атайды.Біз орталық бөліміне ми және жұлындағы ядроны жатқызамыз.Ал перифериялық бөліміне біз мидан тыс жұлын айналасындағы құрлымдарды жатқызамыз.Олар вегетативті ганглилер, пре және погстанглионарлы талшықтарды және де ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.