Француз тіліндегі этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктерді зерттеу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Мұрат А. Т.

Француз тіліндегі этноним компоненті бар

фразеологиялық біріліктер

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

«5B011900 - Шетел тілі: екі шет тілі» мамандығы

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Филология және әлем тілдері факультеті

Жалпы тіл білімі және еуропа тілдері кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

«Француз тіліндегі этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктер» атты тақырыбы

мамандық бойынша «5В011900 - Шетел тілі: екі шет тілі»

Орындаған: Жапар Д. Н.

(қолы)

Ғылыми жетекші: Медетбекова П. Т.

(атағы) (қолы)

Қорғауға жіберілді:

Хаттама №, ___«___» 2021 ж.

Кафедра меңгерушісі

(қолы және мөрі)

Нормобақылау

(қолы)

РEФEРAТ

Диплом жұмысының тaқырыбы: Француз тіліндегі этноним компонеті бар фразеологиялық бірліктер

Диплом жұмысының көлeмі: 59 бeт.

Диплом жұмысындa пaйдaлaнылғaн әдeбиeттeр сaны: 64.

Тірeк сөздeр: фразеологиялық бірлік, тіл жәнe мәдeниeт, этноним, этнолингвистикa, когнитивті лингвистикa, стереотип жәнe т. б.

Зерттеу мақсаты. Этнонимдік материалға қатысты француз тілінің фразеологиялық қорын зерттеу, этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктердің құрылымдық түрлерін, олардың мағыналық ерекшеліктерін денотативті, сигнификативті және коннотативті деңгейлер деңгейінде анықтау, сонымен қатар француздардың санасында әртүрлі этникалық топтар өкілдеріне қатысты этникалық стереотиптерді қарастыру

Зерттеу жұмысының міндеті.

- зерттеу үшін фразеология, фразеологиялық бірлік және этноним ұғымдарының негізін қарастыру;

- әлем мен этнонимнің этникалық бейнесі ұғымдарын қарастыру;

- этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктердің құрылымы мен мағынасының ерекшеліктерін анықтау;

- этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктерге стереотиптердің әсерін бақылау ;

- фразеологиялық бірліктерді игеру бойынша жаттығулар кешенін әзірлеу

Зерттеу жұмысының нысаны. Француз тіліндегі этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктерді зерттеу.

Зерттеу пәні. Этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктердің құрылымдық сипаттамалары мен семантикалық ерекшеліктері

Тема дипломной работы: Фразеологические единицы с компонентом этноним во французском языке

Объем дипломной работы: 59 страниц.

Количество использованной литературы в дипломной работе: 64.

Ключевые слова: фразеологические единицы, язык и культура, этноним, этнолингвистика, когнитивная лингвистика, стетреотип и др.

Цель исследования. Изучить фразеологический фонд французского языка по отношению к этнонимическому материалу, выявить структурные типы фразеологических единиц с этнонимическим компонентом, их семантические особенности на уровне денотативного, сигнификативного и коннотативного уровней значения, а также рассмотреть этнические стереотипы, существующие в сознании французов в отношении представителей различных этнических групп.

Задача исследовательской работы.

- consider the basic concepts of phraseology, phraseology and ethnonym for this study;

- consider the concepts of the ethnic picture of the world and the ethnonym;

- identify the features of the structure and meaning of phraseological units with an ethnonymic component;

- to trace the influence of stereotypes on phraseological units with an ethnonymic component;

- develop a set of exercises for working on the assimilation of phraseological units.

Объект исследовательской работы. Поиск и исследование фразеологических единиц с компонентом этноним во французском яызке

Предмет исследования. Структурные характеристики и семантические особенности фразеологизмов с компонентом этнонимом

The object of diploma work: Phraseological units with the ethnonym component in French

The volume of diploma work: 60

Number of references in the diploma: 64.

Keywords: Phraseological units, language and language, ethnolinguistics, stereotpe cognitive linguistics, ethnonym, and etc.

The purpose of the study. Study the phraseological fund of the French language in relation to ethnonymic material, identify structural types of phraseological units with ethnonymic component, their semantic features at the level of denotative, signifying and connotative level, as well as consider ethnic stereotypes that exist in recognition of the French in relation to representatives of various ethnic groups.

The task of the research work.

- consider the main grammatical categories of adjectives in English;

- description of the features of the adjective name in the Kazakh and English languages;

- study of the syntactic functions of the adjective.

The object of the research work. Search and research of phraseological units with the ethnonym component in French

The subject of the study. Structural characteristics and semantic features of phraseological units with an ethnonym component

ГЛОССАРИЙ

Le chic français / le chic à la française - «французский шик, шик по- французски».
Être fort comme un Turc - «быть очень сильным».
Faire un travail de Romain - «выполнять тяжелую, изнурительную работу, гигантский труд».
La paix romaine - «римский мир, римский порядок».
Est un trait romain - «черта римлян»,
La vertu romaine - «добродетели римлян».
La beauté roa maine - «римская красота».
C'est un vrai Français - «это истинный француз».
S'en aller a l'anglaise - «уйти не прощаясь», букв. «уйти по-английски».
Traiter a l'anglaise - «поступить бесцеремонно», букв. «по-английски».
Mariage a l'anglaise - «брак, при котором каждый супруг живет на своей половине», букв. «брак по-английски».
Vedette anglaise - «артист, выступающий третьим номером», букв. «английская звезда».
Soul comme un Anglais - «наевшийся до отвала», букв. «пьяный как англичанин».
La France est le coeur du monde - «Франция - сердце мира».
Vivre comme Dieu en France - «жить как бог во Франции».
Les fils de la France - «сыны Франции».
Les enfants de la France - «дети Франции».
En France tout finit par des chansons - «во Франции все заканчивается песнями».
Boire comme un Polonais - «пить как поляк».
Tetu comme un Polonais - «упрямый как поляк».
Parler francais comme une vache espagnole -«говорить по-французски как испанская корова».
Payer a l’espagnole - «заплатить по-испански».
Boire en Suisse - «пить по-швейцарски».
Une querelle d’Allemand - «немецкая ссора».
Mariag divorce a l’italienne - «свадьба/развод по-итальянски».
Aller se faire voir chez les Grecs - «отправиться к грекам».
Chiottes a la turque - «туалет по-турецки».
En chier comme un Russe - «страдать как русский».
Amerlo, Amerloque, Amerluche - «американец».
Angliche, Rostbif - «англичанин».
Bougnoul - «негр, араб, метис».
Chinetoque - «китаец и шире: любой представитель желтой расы».
Espingouin - «испанец».
Flahute - «фламандец».
Fridolin, Frise, Frisou, Alboche, Doche, Choukroutman, Cul, Pendulard, Prusco, Schleu - «немец».
Macaroni, Rital, Italboche, Italgo - «итальянец».
Ruskof, Popof - «русский».
Portigue - «португалец».
Auverpin, auverploum, bougnat, bougne - «овернец».
Franhouillard, francouillard, fransquillon - «француз».
Franchecaille - «Франция».
Pampluche, Pantin, Pantruche, Parouard - «Париж».
Parigot, Pantruchien - «парижанин».
C’est un fin Normand - «он большой хитрец».
Repondre tn Normand - «дать уклончивый ответ».
Agir en Gascon - «хвастаться, бахвалится».
Faire la lessive de/du Gascon - «пускать пыль в глаза».
Garde(-toi) d'un Gascon ou Normand, l'un hable trop et l'autre ment -«берегись гасконца или нормандца, один хвастун, а другой враль».
Le bas Breton - «неотесанный, некультурный бретонец».
Ahure de Chaillot - «болван неотесанный».
Parler francais comme une vache espagnole - «скверно говорить по- французски» букв. «говорить по французски как испанская служанка» (vacheуст. «служанка») .
Boire à la russe - «пить по-русски (осушить бокал одним глотком и выбросить его через плечо) ».
Cigarette russe - «бельгийское печенье под названием «Русские Сигареты», имеющее форму сигареты».
Quel Сhinois! - «Ну, ты и умник! Подозрительный тип».
Fumer comme un Suisse - букв. «курить как швейцарец», т. е. дымить как паровоз.
Renouvelé des Grecs - букв. «обновленный греками», т. е. старое, но выдаваемое за новое.
Parler hébreu - букв. «говорить на иврите», т. е. нести околесицу.
C’est du haut allemande - букв. «это на верхненемецком языке», т. е. непонятная тарабарщина.
Bigarré comme un tapis de Turquie - букв. «пестрый как турецкий ковер», «разноцветный», об одежде.
Bâtir des châteaux en Espagne - букв. «строить замки в Испании, строить воздушные замки».
Ronfler comme une toupie d’Allemagne - букв. «храпеть как немецкий волчок», т. е. громко и шумно храпеть.
En bon français - букв. «на хорошем французском языке, ясно и понятно».
Parler français comme père et mère - букв. «говорить по-французски как мать и отец, говорить на чистом французском языке».
Comprendre / entendre le français - букв. «понимать по-французски понимать собеседника».
Parler le français tirailleur - букв. «говорить на французском языке (сенегальских) пехотинцев», т. е. говорить на ломаном языке.
C’est du chinois - букв. «это по-китайски, китайская грамота».
C’est de l’iroquois pour moi - букв. «для меня это ирокезский язык», т. е. непонятная тарабарщина.
Parler à un Suisse - букв. «говорить со швейцарцем, говорить со стенами».
Montrer ses estampes japonaises - букв. «показывать свои японские эстампы» т. е. делать нескромные предложения женщине.
Avoir l’oeil américain - букв. «иметь американский глаз», т. е. иметь наметанный взгляд.
Écrire à un juif - букв. «написать еврею», испражняться.
Ici et en Espagne mal vit qui ne gagne - букв. «здесь и в Испании плохо живет тот, кто не зарабатывает», т. е. без труда не выловишь и рыбку из пруда.
Ce qui n’est pas clair n’est pas francais - букв. «что не ясно, то не по- французски».
Après vous, Messieurs les Anglais - букв. «после вас, господа англичане».
Il y a quelque chose de pourri dans le royaume de Danemark - «неладно что- то в Датском королевстве».
Le dernier des Mohicans - «последний из могикан» (данное выражение используется для обозначения последнего имеющегося в наличии предмета, например, последней бутылки) .
Maladie anglaise - «рахит».
Regretter les oignons d’Égypte - букв. «сожалеть о египетском луке», т. е. сокрушаться об утраченном, о былом великолепии, русский аналог: что имеем не храним, потерявши плачем.
Comment peut-on être Persan - букв. «как можно быть персом»?
À laver la tête d’un Maure, on perd son temps et sa lessive - букв. «если попытаться умыть (отмыть) мавра, то зря потеряешь время и напрасно потратишь стиральный порошок», т. е. дурака учить, что мертвого лечить
Regretter les oignons d’Égypte - букв. «сожалеть о египетском луке», т. е. сокрушаться об утраченном, о былом великолепии, русский аналог: что имеем не храним, потерявши плачем.
Comment peut-on être Persan - букв. «как можно быть персом»?
À laver la tête d’un Maure, on perd son temps et sa lessive - букв. «если попытаться умыть (отмыть) мавра, то зря потеряешь время и напрасно потратишь стиральный порошок», т. е. дурака учить, что мертвого лечить.
Téléphone arabe - букв. «арабский телефон; беспроволочный телеграф».
Aller à pied comme un Basque - букв. «идти пешком как баск», т. е. идти быстро и долго, не уставая.
Hospitalité ecossaise - букв. «шотландское гостеприимство, радушный прием».
Fier comme un Écossais - букв. «гордый как шотландец» т. е. прекрасный и гордый.
Marcher à l’espagnole - букв. «ходить по-испански», т. е. важно и торжественно.
Avoir les portugaises ensablées - букв. «иметь засыпанные песком уши», т. е. быть тугим на ухо.
Parler comme un cheval allemande - букв. «говорить как немецкая лошадь».
Encore un que les Anglais n'auront pas - «еще одно, что британцы не получат».
"Le capitaine avait l'oeil américain, comme disent les matelots…" - «У капитана был наметанный глаз, как говорили матросы…».

Кіріспе

Жұмыстың жалпы сипаты. Қазіргі тіл білімінің міндеттеріне жекелеген тілдерді олардың ерекшеліктеріне баса назар аудара отырып, адекватты сипаттау мен түсіндіру кіреді. Тіл мамандары тілдің барлық деңгейлерінде лингвистикалық универсалдарды типологиялық тұрғыдан зерттеуге тырысады. Бұл бағыттар әлем тілдерінің фразеологиялық құрамын зерттеуде кездеседі.

Қазіргі лингвистиканың міндеттеріне жеке тілдердің өзіндік ерекшеліктеріне назар аудара отырып, оларды барабар сипаттау және түсіндіру кіреді. Лингвистер тілдің барлық деңгейлеріндегі типологиялық тұрғыдан тілдік әмбебапты зерттеуге тырысады. Бұл бағыттар әлем тілдерінің фразеологиялық құрамын зерттеу кезінде анықталады.

Зерттеудің өзектілігі этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктер француз тілінің фразеологиялық қорында маңызды орындардың бірін алатындығы және қосымша зерттеуді қажет ететін ерекше бөлік болып табылатындығында.

Диплом жұмысының нысаны француз тіліндегі этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктер

Диплом жұмысының пәні этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктердің құрылымдық сипаттамалары мен семантикалық ерекшеліктері.

Жұмыстың мақсаты- этнонимдік материалға қатысты француз тілінің фразеологиялық қорын зерттеу, этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктердің құрылымдық түрлерін, олардың мағыналық ерекшеліктерін денотативті, сигнификативті және коннотативті деңгейлер деңгейінде анықтау, сонымен қатар француздардың санасында әртүрлі этникалық топтар өкілдеріне қатысты этникалық стереотиптерді қарастыру.

Осы мақсаттарды орындау үшін алдымызға келесідей міндеттерді қойдық:

- зерттеу үшін фразеология, фразеологиялық бірлік және этноним ұғымдарының негізін қарастыру;

- әлем мен этнонимнің этникалық бейнесі ұғымдарын қарастыру;

- этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктердің құрылымы мен мағынасының ерекшеліктерін анықтау;

- этноним компоненті бар фразеологиялық бірліктерге стереотиптердің әсерін бақылау ;

- фразеологиялық бірліктерді игеру бойынша жаттығулар кешенін әзірлеу

Зeрттeу мaтeриaлдaры. Бұл зерттеуге француз газеттерінің мақалаларынан (Le Monde, Le Figaro, Ouest France, Le Parisien) үздіксіз және ішінара іріктеу әдісімен алынған лексикалық өрнектер, этнонимдер және фразеологиялық бірліктер қызмет кірді .

Диплом жұмысының дeрeккөзі рeтіндe келесі сөздіктерден ақпарат алынды:

Жаңа үлкен француз-орыс фразеологиялық сөздігі.

Dictionaire d’apprentissage de la langue française.

Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française.

Dictionnaire du français non conventionnel.

Dictionnaire des expressions et locutions.

Dictionnaire des proverbes françoises.

Диплом жұмысының зeрттeу әдістeрі. Жұмыста үздіксіз іріктеу әдісі, құрылымдық-семантикалық талдау, компонентті талдау, сипаттамалық әдіс, сандық әдіс, этимологиялық талдау элементтері, сонымен қатар жалпылау және жіктеу әдістері қолданылады.

Зeрттeудің тeориялық-әдістeмeлік нeгізі: Теориялық база үшін отандық және шетел лингвистика мен филологияның маңызды сарапшыларының еңбектері пайдаланылды: І. Кеңесбаев, Г. Смағұлова, М. Балақаев, В. В. Виноградов, В. Н. Телия, Б. А. Ларин, А. Г. Назарян, Д. Арутюнова, Кунин және басқалар.

Aлынғaн нәтижeлeр: Тілдің фразеологиялық массиві этникалық мәдениет ұғымдарының тілдік құралдармен жүзеге асырылуын айқын көрсетеді, өйткені фразеологиялық бірліктердің бейнелі негізі белгілі бір тілдің ана тілінің дүниетанымының ерекшеліктерін көрсетеді. Фразеологиялық бірліктердің көмегімен адам айналадағы шындықтың құбылыстарын, ұғымдарын, шындығын білдіреді, сонымен қатар фразеологиялық бірліктер арқылы әлемге деген көзқарасын білдіреді. Фразеологиялық бірліктер әлемнің ерекше бейнесін қалыптастырады-фразеологиялық, оның орталығында адам тұрады. Әлемнің фразеологиялық бейнесі-бұл ұлттық немесе жеке дүниетаным мен дүниетанымның көрінісі.

Бітіру жұмысының құрылымы. Бітіру жұмысы aнықтaмaлaрдaн, кіріспeдeн, eкі нeгізгі бөлімнeн, қорытынды мeн пaйдaлaнылғaн әдeбиeттeр тізімінeн тұрaды.

Фразеология және фразеологиялық бірліктерге анықтама

"Фразеология" ұғымында (грек. рһгаѕіѕ "өрнек" және logos "сөз, ілім") бірыңғай мағына жоқ. Лингвистикалық термин ретінде ол фразеологиялық бірліктер (сирек фразеологиялық айналымдар) деп аталатын ауыспалы комбинациялардың генеративті құрылымдық - семантикалық модельдерінен қалыптаспайтын күрделі семантикасы бар тұрақты сөз тіркестерін зерттейтін тіл білімінің ерекше саласын белгілеу үшін, сондай-ақ осы тілге тән ұқсас сөз тіркестерінің жиынтығын белгілеу үшін қолданылады [33] .

Тілдің құрылым жүйесінде фразеологизмдерлің алатын орны ерекше. Бірақ фразеологиялық бірлікті (единицаны) танып-білуде зерттеушілер арасында бірауызды пікір жоқ. Сондықтан да мағынаға ие тілдік бірлік ретінде фразеологизмдер түрлі сөздіктерде әрқилы беріліп жүр. Зерттеулерде я болмаса лексикографиялық еңбектерде тұрақты сөздердің белгілі бір типтері фразеологиялық бірлікке жатқызылса, қайсы бірі мүлде басқа құбылыс деп танылады. Дегенмен зерттеушілер фразеологизмдерді ұқсас өзге де құбылыстардан ажыратудың ондаған белгісін ұсынды. Бірақ солардың ішінде негізгілері атап айтқанда мыналар: фразеологиялық единицаның мағына тұтастығы (семантическая слитность), тіркес тиянақтылығы (устойчивость), қолдану тиянақтылығы (воспроизводимость) . 1 Осы негізгі белгілеріне сүйене отырып, фразеологизмге мынадай анықтама беруге болады: құрылым құрылысы тұрақты әрі тиянақты, сыңарлары біртұтас мағынаны білдіретін және дара тұлғаланатын, сондай-ақ тұтас күйінде өзге де сөздермен тіркеске түсе алатын, форма жағынан синтаксистік единица (сөз тіркесі, сөйлем), мазмұн жағынан лексикалық единица (сөз) түріндегі тілдің мағыналық бірлігін фразеологизм деп атаймыз.

Француз фразеологизмдеріне ғылым ретінде назар аудару XVI ғасырда, Қайта өрлеу дәуірінде пайда бола бастады және лингвистикалық материалдың ерекше динамикалық жинақталуымен сипатталды.

Француз фразеологизмдеріне көбірек көңіл бөлу қайта өрлеу дәуірінде жинақталғаннан кейін, нақыл сөздер мен мақал-мәтелдерді оқып үйрену және фразеологизмдердің қалыптасу кезеңінің басталуымен түсіндіріледі.

Швейцария лингвисті Шарль Балли стилистика бөліміне "phraséologie" терминін енгізді [5] .

Бұл зерттеуші өзінің "Précis de stylistique" кітабында, 1905 ж. "Traité de stylistique française", 1909 ж. тіл білімі тарихында алғаш рет фразеологиялық құбылыстарды теориялық тұрғыдан түсіндірді, осылайша қазіргі фразеологияның негізін қалады. Ш. Балли фразеологиялық бірліктердің екі тобын анықтады: фразеологиялық сериялар (séries phraséologiques) және фразеологиялық бірліктер (unités phraséologiques) .

Оның сипаттамасына сәйкес, фразеологизмді анықтауда ерекше маңыздылық комбинацияның ішкі формасы және компоненттердің семантикалық араласуында болды, ал құрылымдық белгілер әлдеқайда аз құнды болды.

В. В. Виноградов фразеологизмдердің төрт түрін бөліп көрсетеді:

- фразеологиялық адгезиялар (интегралдық мағынасы оның компоненттерінің мағыналарына мүлдем сәйкес келмейтін мағыналық жағынан бөлінбейтін фразеологиялық бірліктер, яғни мағыналық уәжді мүлдем жоғалтқан идиомалар: à corps perdu «headlong», tailler une bavette «өткір ету балустерлер »),

- фразеологиялық бірлік (мағыналық жағынан бөлінбейтін және интегралды фразеологиялық бірліктер, олардың мағынасы оларды құрайтын сөздердің мағынасынан туындаған және мөлдір ішкі формасын сақтайды: mordre à l 'hameçon «жемге түсу», traîner son boulet «белдікті тарту»),

- фразеологиялық тіркестер (фразеологиялық бірліктер, оларда еркін мағынасы бар және фразеологиялық жағынан бір-бірімен байланысқан сөздер бар: ami jusqu ’à la mort« көрге дос », rire les dents au vent« тістеріңді қайрап »),

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.