Криминалистикалық диагностиканың міндеттері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

5. КРИМИНАЛИСТИКАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА

Диагноздың алғашқы түсінігін медицинамен байла-

ныстыруға болады, яғни, ауруды ажырату дісі ретін-

де. ылым мен техниканың даму деңгейіне, білім және

әдістердің бірігуіне арай, олардың бір білім саласынан

екіншісіне туіне байланысты техникалық, ботаника-

лық, зоологиялық, психологиялық және тағы да басқа

диагностика түсініктері дамып, іске аса бастады. Мы-

салы, психологиялық диагностика сот-психологиялық

сараптамада кеңінен пайдаланылады және адамның

психологиялық жағдайы мен асиеттерін ажырату

әдістерін амтыған: жеке басындағы ерекшеліктердің

диагностикасы, балалар мен жеткіншектердің тұлға

болып дамуының диагностикасы, олардың сана-сезімі

мен ойлау абілетін, ақыл абілетіндегі мешеулік және

т. б. диагностикасы. Техникалық диагностика сот-авто-

техникалық сараптамада кеңінен олданылады. Осы-

ның бәрі аталмыш терминнің бұрынғы медициналық

мағынасының біртіндеп жойылғандығын көрсетеді.

Криминалистикалық диагностика-объектілердің асиеттері мен жай-күйін, оқиғалардың динамикасы мен мән-жайларын, ылмыс оқиғасымен байланысты былыстар мен фактілердің себептері мен зара байланысын анықтау шін белгілерді тану, анықтау,

Криминалистикалық диагностиканың міндеті-объектінің былыстың) асиеттері мен жағдайларын зерттеу және түсіндіру арқылы объективті шындықты анықтау анықтау, ашу) .

Мұндай таным процесінің діснамалық негізі рефлексия теориясы болып табылады.

Сот-медициналық диагностика танымның жалпы заңдарына негізделген, математикалық және басқа да көптеген талдаудың заманауи дістерін енгізеді. Диагностикалық нәтижелер-ойлау процестерін дәлелдеу шін ажетті алынған дәлелдердің бір түрі.

Диагностикалық зерттеулер криминалистикалық техниканың барлық бағыттары бойынша жүргізіледі.

Криминалистикалық диагностика объектілері-тергеу шін маңызы бар нақты деректер адамдар, заттар, криминалистикалық диагностика объектінің былыстың) асиеттері мен жағдайларын зерттеу және түсіндіру арқылы объективті шындықты анықтау анықтау, ашу) ретінде түсіндіріледі)

Криминалистік диагностика объектілердің жағдайын таниды, оқиғаларды, былыстарды, процестерді біледі. Сонымен, аяқтың ізімен сіз адамды анықтап ана қоймай, оның озғалыс бағытын, шамамен жылдамдығын, ауырлықты сүйреу фактісін, араңғыда озғалысын бағалай аласыз. Хакерлік ізімен олар тек олданылған рал туралы ана емес, сонымен атар бұзу дісі, бет дағдылары, оның физикалық күші, жұмсалған уақыт және т. б. грек тілінен шыққан диагностика" сөзі тану", ажырату", анықтау"дегенді білдіреді. Синонимдік емес осы терминдердің рқайсысы осы күрделі процестің бір аспектісін сипаттай алады. Тану дегеніміз-белгілі бір састықты орнату. Сот сараптамасында бұл зерттелетін жағдайдың кейбір типтік модельге типтік жағдайға) састығын анықтау. Ажырату дегеніміз-бөлу, бұл жағдайды басқа адамдардан ажырату. Медицинада, мысалы, ым бар

) . Демек, диагнозды олардың нәтижелері бойынша жалпы оқиғаларға былыстарға, фактілерге) негізделген таным процесі ретінде анықтауға болады. Сот дәлелдеуінің күрделі жүйесіндегі дістердің бірі бола отырып, диагноз оның шындықты орнатудың жалпы принциптеріне толық сәйкес келеді. Танымдық жағынан сот дәлелдеуі ткен оқиғаларды психикалық айта ру ретінде арастырылады, оның барысында кері бағыт деп аталатын тұжырымдар басым болады: былыстан - оның мәніне, нәтижеден - оның себебіне, дисплейден - көрсетілген объектінің асиеттері мен күйін талдауға. Мұндай таным процесінің діснамалық негізі рефлексия теориясы болып табылады. ылмыстық жағдай дәлелдеу объектісі ретінде ақпараттық жоспарда келесі ерекшеліктерге ие:

а) ретроспективалық, йткені белгілі оқиға болды;

б) бірегейлік, яғни осы жағдайдың шарттары мен жағдайларының йлесімімен анықталатын білгейлік;

в) материалдық және мінсіз нысандарда бейнеленеді,

Осыған сәйкес, фактілер туралы ақпаратты екі түрге бөлуге болады: ылмысқа атысы бар салыстырмалы түрде тұрақты материалдық нысандар және оқиғаға байланысты былмалы жағдай. Егер оны айта ру шін нақты объектілердің сәйкестігі туралы ақпарат ажет болса, онда сәйкестендіру міндеттері шешіледі объектіні оның ізімен сәйкестендіру, бөліктерді бір бүтін етіп белгілеу, шығу тегінің жалпы көзін анықтау және т. б. ) . Егер айта ру кезінде зерттеу тақырыбы нақты ситуациялық факторларды анықтау болса бірінші типтегі объектілер болған және зара рекеттескен жағдайлар, олардың зара рекеттесу сипаты, байқалған салдардың себебі), онда диагностикалық мәселелерді шешу бірінші орынға шығады,

Жалпы алғанда, сот-диагностикалық тапсырмаларды келесідей жіктеуге болады:

а) ылмыстық оқиға жағдайының кеңістіктік, құрылымын анықтау айда, андай жағдайда

д) жұмыс істеп тұрған объектілердің адамдардың, ралдардың, көлік ралдарының) асиеттерін, олардың санын, жұмыс істеу сипатын ылмысқа атысушылардың аншасы болды; бұзу жасаған адамның кәсіби дағдылары болды ма, атыс аруын немесе жарылғыш рылғыны дайындау кезінде андай жабдық пен дағдылар олданылды ма; көлік ралының ақаусыз ба, егер жоқ болса, ақаулық ЖКО-мен андай байланысты және т. б. ) айқындау жатады. ) ;

е) себеп-салдарлық байланыстарды ретроспективті зерттеу рттің себебі неде, триггерді баспай атудың себебі неде болуы мүмкін, белгілі бір рекеттер мен туындаған салдар арасында себептік байланыс бар ма, көлік ралын сараптау кезінде белгіленген техникалық ақаулық ЖКО себебі болуы мүмкін бе және т. б. ) ;

ж) себеп-салдар байланыстарының іс-әрекетін болжау белгілі бір адамның іс-әрекеті нәтижесінде андай салдарлар туындауы мүмкін, жасырынғандарда андай зақымданулар алуы тиіс

к) ылмыстық оқиғаның себептері мен жағдайларының элементтерін райтын криминогендік факторларды анықтау андай жағдайлар оны жасауға ықпал етті немесе ықпал етуі мүмкін; сас ылмыс андай жағдайда орын алуы мүмкін; лыптың рылымы оның сенімділігін амтамасыз ете ме, оны таңдалған кілтпен, кілтпен ашуға бола ма; жаттардың андай кемшіліктері олардың олдан жасалуына ықпал етеді және т. б. ) .

Жоғарыда келтірілген тізімнен диагностикалық міндеттер асиеттер мен жағдайлардың ш санатын зерттеуге атысты: ішкі объектінің асиеттері мен жағдайы) ; сыртқы, жағдай объектілердің уақыты, орны, жұмыс істеуі) ; процестердің пайда болуы мен даму механизмі объектілердің зара рекеттесуі және т. б. ) . Баяндалғанды ескере отырып, криминалистикалық диагностика пәнін онда болған згерістерді анықтау мақсатында объектінің жағдайдың) асиеттері мен жай-күйін зерттеу, осы згерістердің себептерін және оның

Криминалистикалық диагностиканың міндеттері:

1) ылмыстық оқиға жағдайының кеңістіктік рылымын анықтау;

2) оқиғаның жекелеген кезеңдерінің тетігін белгілеу;

3) оқиға орны жағдайының заттық рылымын айқындау;

4) ылмыстық оқиғаның уақытша сипаттамаларын анықтау;

5) себеп-салдарлық байланыстарды зерттеу және олардың іс-әрекетін болжау;

6) жұмыс істеп тұрған объектілердің асиеттерін айқындау;

7) тұтастай алғанда ылмыстық оқиға тетігін алпына келтіру.

Диагностикалық зерттеулер мыналарға бөлінеді:

1) объектіні тікелей зерделеу кезінде оның асиеттері мен жай-күйін анықтау мысалы, алғашқы пломбалаудан кейін пломба бұзылған ба) ;

2) объектінің асиеттері мен күйін оны көрсету арқылы анықтау мысалы, белгілі бір жатты жасаған адамның жағдайы) ;

3) объектілердің, олардың бейнелерінің жай-күйін зерттегеннен кейін олардың зара байланысы, жекелеген былыстардың зара және ылмыс оқиғасымен байланысының болуы анықталған кездегі жағдайды тұтастай талдау

Криминалистикалық диагностика процесінің рылымы:

1) мақсатты анықтау;

2) объектілерді алдын ала зерделеу;

3) диагностикалық белгілерді талдау;

4) састық бойынша салыстыру;

5) алынған нәтижелерді бағалау және түзету;

6) тұжырымдарды тұжырымдау.

Диагностика, сәйкестендіру сияқты, объектілердің белгілерін зерттеуге негізделген, бірақ диагноз ою кезінде сәйкестендіруден айырмашылығы, іздердің пайда болуы мен көріну механизмі мен жағдайларына назар аударылады.

Диагноз мен сәйкестендірудің тән айырмашылығы-сәйкестендіру кезінде тексерілетін объект рқашан материалдық болып табылады, ал диагноз ою кезінде ол болмауы мүмкін.

Диагноз ойылған объект-бұл белгіленген шарт объект, жағдай), ал диагноз ойылған объектілер - бұл асиеттерді асиеттер жүйесі, белгілер және т. б. ) және оқиғаның белгілі бір жағдайларының оларға серін көрсететін белгілердің материалдық тасымалдаушылары.

«Криминалистикалық диагностика» және «сарапта-

малық криминалистикалық диагностика» түсінік- терінің олданысқа енуіне з алдына бөлек криминалис-

тикада бағыты бар және идентификациялық емес мәсе-

лелерді шешудегі танымдық ызметтің теориялық ас-

пектілері алғы шарт болды.

Криминалистикалық диагностиканың ылыми не-

гіздерін ру шін бөлек обһектілердің асиеті мен

тұрқын сипаттайтын көптеген деттегі оқиғалармен

қатар, толық ылмыс оқиғаларын талдаудан ткізіп,

жүйелендіруге тура келді. Осының арқасында анықтал-

ған заңдылықтар нақты дістемелердің негізіне енді.

Мысалы, олжазба деттен тыс дене күйінде орындал-

ды ма, мінеосыныайқындау шін жалпы жазу процесі-

не, оның ішінде олтаңбаның дамуына дене алпының

ықпал жасау заңдылықтарын білген жөн; бекіту рал-

дары дұрыс жұмыс істей ме, осындай сұраққа жауап

қайтару шін, осы бекіту ралының жалпы сипатта-

масын және мүмкін болатын сындырып-қирату түрін

ажырата білу керек; сондай-ақ атыс жүргізу ретін анық-

тау шін ыдағы күйіктің пайда болуын, атыс

өнімдері сипатын және олардың згеріске шырау ар-

қыны туралы мәліметтерден хабардар болған дұрыс.

Диагноз ою дісінің мұндай теориялық базисі ма-

териалдық процестің айталанушылық сияқты заңды-

лығынан туындайды, яғни, ол соңында дәлелдеме-

лердің пайда болу, мір сүру және жойылу ситуация-

лық сипаты туралы орытындыға келеді. Оқиғаның,

іс-қимылдардың айталанушылығы сас процестер

үшін ортақ мәліметтерді айқындауға жол беретін

тұрақты бейнеленулермен, сондай-ақ болуы мүмкін

ауытқулар мен олардың себептері туралы ақпараттар-

мен амтамасыз етеді. Осылайша, криминалист-тра-

солог пайда болу механизміне арай іздердің жіктеме-

сіне сүйене отырып, оқиға болған жердегі іздердің пай-

да болу жағдайларын анықтауға бағытталған диагнос-

тикалық міндеттерді шешеді: алдымен рбір ізді жеке-

жеке, сосын біртектес іздерді, одан кейін ртектес

іздерді, міне осылардың жиынтығын талдау негізінде

жалпы жағдайға диагноз оюға кіріседі.

Криминалистикалық диагностика процесінің ры-

лымын жалпы алғанда былайша байқауға болады: мақ-

сатын анықтау, обһектілерді алдын ала зерттеу, диаг-

ностикалық белгілерді талдау, састығына арай са-

лыстыру, алынған нәтижелерді дәлдеп түзету және баға

беру, орытынды растыру. Келтірілген лгіде

бәрімізге мәлім криминалистикалық идентификация-

лық процесс байқалып отыр. Бұл жерде ешбір кереғар-

лық жоқ. Бұрын айтып кеткендей, идентификация мен

диагностиканың жалпы мәселелері көп. Алайда екі про-

цесс сатыларының сәйкес келуі, олардың тәуелсіз, дер-

бес болуына кедергі болмайды. Бұл жерде басқаға назар

аударған жөн: салыстырмалы зерттеу дісі екеуінде де

қолданылады идентификацияда - жеке дара обһектіні

анықтау шін; диагностикада - оқиғаның нақты ситуа-

циялық жағдайының бар екендігін айқындау шін) .

Идентификация кезінде обһектінің белгілері ізде кес-

кінделген белгілермен салыстырылады, олар сәйкес кел-

генде жеке дара, бірегей обьектінің теңдігі туралы айтуға

болады. Диагностиканың мақсаты- нақтылықтыанықтау,

бірақ та ситуацияның бірегей жағдайларын анықтау

міндетті емес. Бұл жерде салыстыру дісі заңдылықтарға

сәйкес деттегі айталанушы оқиға ситуациясын бейнеле-

нулер бойынша арастырылатын ситуациямен салыстыру

үшін олданылады. ай диагностика болмасын, медици-

налық, техникалық немесе криминалистикалық, оныңтүп-

тамыры састық бойынша салыстыру болып табылады.

Әдеттегіситуациядан мүмкін болатын ауытқулардың

әр илы болуы бір мағыналы орытынды беруді иын-

датады. Диагностикалық сипаттағы орытындының

нақтылылығы зерттеудегі ситуация туралыақпараттың

сипаты мен мөлшеріне байланысты болады, ал сарапта-

ма кезінде - жоғарыда айтылғанмен атар сарапшыға

қойылған сұрақтардың нақтылылық деңгейіне байла-

нысты болады.

Ұқсастыру дісімен атар диагностикалық процесте

модельдеу, сараптау, экстраполяция мұқият деу)

әдістері де кеңінен олданылады. Криминалистикалық

идентификация теориясында обьектілерді идентифика-

циялауға жататын және идентификациялауға көмекте-

сетін ізделіп отырған және тексеріске жататын) деп

жіктеу орын алады. Мұндай жіктеме диагностикада да

бар. Бұл жерде обьектілер диагностикалауға жататын-

дар және диагностикалауға көмектесетіндер деп

бөлінеді. Диагностикалауға жататындар атарына

обһектінің жағдайы, асиеті, оқиға механизмі жатады.

Диагностикалауға көмектесетіндер - жоғарыда аталған

жағдайды, асиетті, механизмді материалдық түрде

бейнелейтін белгілер. Заттық ортада бейнеленген және

оқиға озғалысын анықтайтын ситуациялық жағдай-

лар ізделіп отырғандарға жатады, ал тергеушінің, сот-

тың, сарапшының болжамдары, процеске атысушы-

лардың жәбірленуші, күдікті, айыпталушы) түсінікте-

мелері тексеріске жататындар атарына енеді.

Осылайша, криминалистикалық диагностика деп

тергеудегі оқиға жағдайын, былыс немесе фактілер

мәнін, зерттеудегі обьектінің жағдайы мен асиетін

білікті адаммен анықтауды айтамыз. Жалпы «диагности-

ка» термині гректің іаапов(1Ков - тани білетін деген

ұғымды білдіреді. Жоғарыдағыға мысал ретінде, оқиға

болған жердегі аяқ киім ізі бойынша адамның шамамен

бойын, жүру бағыты мен жылдамдығын, жүк тасымалда-

ғанын және тағы басқа жағдайларды анықтауға болады.

Криминалистикалық диагностика обьектілері:

- ізделіп отырған диагностируемые), ол дегеніміз,

қылмыс механизмі, обьект асиеті, жағдай, ситуация;

“- тексеріске жататын диагностируюццие), ол

дегеніміз, материалды түрде бейнеленетін және ылмыс

механизмін, обһект асиетін, жағдайын сипаттайтын

белгілер.

Криминалистикалық диагностика субьектілеріне

қылмыстың алдын алуда және соттық зерттеу барысында

диагностикалық сұрақтарды шеше алатын адамдар, яғни,

тергеуші, сарапшы, маман, сот және басқалар жатады.

Криминалистикалық диагностика нысандары:

- процессуалдық процессуалдық рекеттер жүргізу

кезіндегі) ;

- процессуалдықемес криминалистік болжам рас-

тыру, сараптамалық дістемелер жасау кезіндегі) .

Криминалистикалық диагностика міндеттері:

а) обьекті асиеті мен жағдайын анықтау, оның

берілген сипатына дәл келуі дәл келмеуі) ;

ә) былыс фактісінің мәнін анықтау, обьект алғаш-

қы күйінің згерістері;

6) оқиға жағдайын, механизмін және фактілер ара-

сындағы байланысты анықтау.

Криминалистикалық диагностиканың гылыми

негіздері:

а) оқиғаны, оның кескінделулері арқылы оқи білу

мүмкіндігі;

ә) криминалистикалық мағынасы бар ақпараттың

пайда болу заңдылықтары;

6) ылмыс механизмінің адам, зат асиеттерінің)

кескінделу модельдері туралы криминалистика ылы-

мының мағлұматтары;

в) криминалистикалық диагностика жасау дістемесі.

Диагностикалық зерттеу кезеңдері:

а) міндетті растыру мысалы, ол саусақ, аяқ киім,

сындыру ралының іздері арқылы ылмыскердің

әрекеттерін алпына келтіру) ;

ә) іздерде кескінделген обһектілердің белгілерін оқи

білу;

6) белгілерді зерттеу нәтижелеріне сүйене отырып,

процесс немесе басқа обһект типтік моделін растыру;

в) типтік модельді табылған белгілермен салыстыру ар-

қылы обһект белгілерін, асиетін, процесс механизмін,

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

Ұқсас жұмыстар

КРИМИНАЛИСТИКАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА

Криминалистикалық идентификация және диагностика

Криминалистикалық ұқсату, диагностика топтық меншікті анықтау

Криминалистикалық диагностика теориясы ғылыми шешім ретінде

Криминалистикалық портреттiк зерттеудің және сараптаманың негiзi. Адамның сыртқы бейнесi туралы ақпаратты жинау оны қолдану

Құжаттар криминалистикалық зерттеудің объектісі ретінде

Криминалистика пәнінен лекция тезистері

Қаржы - несие саласындағы сыбайлас жемқорлықпен жасалған қылмыстарды тергеу әдістемесі

Бұйымның тұтыну қасиеттерінің сараптамасы

Қылмыс. Криминалистика

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz