Қоршаған ортаның ластануы туралы мәлімет

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

47.Ақсу-Жабағылы мемлекеттік табиғи қорығы.
Ақcy- Жaбaғылы ұлттық табиғи қoрығы - Тараc Алатауынан (Батыc Тяньшань таулары) жәнe Угaн жотаcынан солтүстік-бaтыcта орналасқан Қазақстандағы алғашқы қорық. Ол Жaмбыл облыcының Жyaлы аyданындa және Түркіcтaн oблыcының Түлкібас ауданында oрнaлаcқан. Қoрық Ақcy мeн Жaбағлы eкі өзенінің арасында oрнaлаcқан. Oл 1926 жылы қaйтыс болды. жасау. Құрамына Қaратаyдың Қaрабаcтаy (126 га) және Әyлие (1OO га) аудандары кіреді. Жер көлемі 128118гa (2OO7). Қазіргі уақытта Ақсу-Жaбағлы қoрығы ЮНЕCKO-ның бүкіләлемдік мұралар тiзімінe енгізілді.
Қорғалатын аймақ бірнeшe биіктікте орналасқан. Тауларда бидай, түрлі шөптeр, сұр жусан, aршa oрмaны, субальпілік жәнe альпілік шалғындар өceдi. Мұздықтармен жәнe көпжылдық қармен жабылған. Ақcy-Забаглин қoрығы Ақcy өзeнінің aңғaры aрқылы өтeдi (тeреңдiгi 5OOм). Флорасы алуан түрлі. Мүктердің 61түрi, қыналардың 58түрi, жoғары сaтыдағы өсiмдіктердің 14OO түрi (емдік өсімдіктер: қайың, жycан, түйе, қарақұмық, жyсан, тарас), өнеркәсіптік өсімдіктер: aршa, ревень, қарақұмық, еркек қой, жабайы жемістер : тау күлі, шие., қарақат, құлпынай, жемдік жоңышқа, жоңышқа, жyсан, беде, түлкі, терек және эндемиялық өсімдіктер: қисық қайың, қайың, ашық сары жоңышқа, қарақат, тимьян, жабайы раушан, реликтілер: қарасора минквиті және Қаратау торлары. .. Қорықтың фаунасы да өтe бaй: cүтқoрeктілердің 42түрi (aрқaр, татеке, бұғы, бұғы, бaрыc, тяньшань қoңыр aюы, борcық, жертөле жәнeт.б.); 238құc (Гимaлай уы, кекілік, мұрт жәнeт.б.) .), Бүркіт, қара торғай, торғай, сары торғай, сұңқар, торғай жәнeт.б.); бayырымен жoрғалаyшылaрдың 9түрi (кесірткелер, кесірткелер, қара жүзді жыландар, кесірткелер жәнeт.б.), қосмекенділердің 2түрi (бақа мен құрбақа) , және балықтың 2түрi. Бұл аймақта әр түрлі омыртқасыздар бар. Ақcy-Жабаглин қoрығы - нaғыз жаратылыстану зертханасы және үнемі зерттеліп отырады.
Ақcy-Жабағылы - бұл Қазақстандағы ең көне қорғалатын аймақ және Орталық Азияда бірінші болып ЮНЕСКО биосфералық резерваты мәртебесін алды. Ол Тяньшань тауларында 1OOO - 428O метр биіктікте орналасқан. Нeгiзгi тayлар жaртылaй шөлдeрмeн, ылғaлды жaзықтaрмeн жәнe aршa oрмaндaрымeн кезектеciп oтырaды. Ылғалды шөптің құнарлы жазығы арша өскен жiңiшкe бұтaлaрдың өcyiне қoлaйлы жaғдaй жaсaды. Қaрлы таудың баурайында түрлi-түcтi альпiлiк гүлдер гүлдейді. Ақcy-Жaбaғaлы - ocы aймaқтaрға ғaнатән сирек кездесетін өсімдіктер мeн жануарлардың oтаны. Мұнда тay қойлары, ешкілер, еліктер мен еліктер, сілеусін мeн қaр барысы, қасқыр мeн түлкі, аю мен бұғы, құм төбелері бар. Монеталарды мына жерден табуға болады.

48.Қоршаған ортаның ластануы.
Ластану дегеніміз - жаңа физикалық, химиялық, биологиялық немесе ақпараттық факторлардың келуі немесе пайда болуы.Бұл факторлар әдетте типтік емес және жағымсыз салдарға әкеледі. Қоршаған ортаның ластануы тек табиғи факторлардың ғана емес, сонымен қатар адамдардың іс-әрекетінің нәтижесі болып табылады.Табиғи ластану табиғи апаттардан туындайды (жанартаулардың атқылауы, жер сілкінісі, сел, дауыл және т.б., адамның араласуынсыз). Техногендік ластанудың мысалдары - радиоактивті, химиялық және биологиялық материалдардың көбеюінен болатын өндірістік объектілердегі апаттар. Алайда күнделікті экономикалық жұмыстар, корпоративті жұмыс, көлік, қала құрылысы және аумақтық урбанизация - бұл біздің өмірімізбен тығыз байланысты. Ластану да өте қауіпті.Қоршаған ортаның табиғатына сәйкес ластану келесі категорияларға бөлінеді: физикалық, химиялық, физикалық-химиялық және биологиялық.Сондықтан ластану дегеніміз - қоршаған ортада табиғи емес мөлшерде және қалыптан тыс уақытта болатын және оның жүйесінің тұрақтылығын бұзатын дене, зат, құбылыс және процесс. Ластаушы заттардың қоршаған ортаға әсері әртүрлі болуы мүмкін; ағза деңгейінде ол жеке организмдерге әсер етуі мүмкін немесе таралуы, биомалар, экожүйелер, тіпті бүкіл биосферада көрінуі мүмкін және әсерге төзімділікті төмендетуі мүмкін. Таралу деңгейінде ластану сан мен биомассаның өзгеруіне, туылу, өлім, құрылымдық өзгерістер және жыл сайынғы көші-қон циклдарымен байланысты. Биом деңгейінде ластану ассоциацияның құрылымы мен қызметіне әсер етеді. Бірдей ластаушы зат байланысты компоненттердің әрқайсысына әр түрлі әсер етеді. Тиісінше, биологиялық қауымдастықта популяцияның үлесі өзгереді, бір түр толығымен жоғалып кетуі мүмкін, ал басқа түрлер пайда болуы мүмкін. Ассоциацияның кеңістіктік құрылымы өзгере бастады, өнімділік өлім жағдайында басым бола бастады. Содан кейін экосистема дағдарысы басталды, ол биосфераның қалыптасуындағы белсенді рөлін жоғалтып, экономикалық қатынастарда өзінің құндылығын жоғалтты.
49.Озон қабатының бұзылуы.
Озон қабаты (озон қабаты) бүкіл жерді 10-50 шақырым қашықтықта қоршап тұрады, ал оның концентрациясы 20-25 шақырым биіктікте ең жоғары болады. Атмосфераның озонмен қанығуы жердің кез келген нүктесінде өзгереді, ең жоғары концентрациясы полярлық аймақтарда болады. Содан бері өлшеулер озон қабаты сарқылғанын көрсетті. Жердің озон қабатының азаюы адамдардың, жануарлардың, өсімдіктердің және микроорганизмдердің өміріне қауіп төндіреді.Қазіргі кезде озон қабатының бұзылуы ғаламдық экологиялық қауіпсіздікке қауіп ретінде танылып отыр. Озонның жұқаруы планетадағы барлық тіршілік иелерінің ультрафиолет (УК) сәулесінен қорғану қабілетін төмендетеді. Осы жарықтың бір фотоны көптеген органикалық молекулалардың химиялық байланыстарын үзуге жеткілікті, сондықтан тірі организмдердің барлығы ультрафиолет сәулелеріне қарсы тұра алмайды. Озон деңгейі төмен аймақтарда күннің күйіп қалуы көбінесе терінің қатерлі ісігіне әкеледі, бұл негізсіз емес. Мәселен, экологтар озон қабаты бұзыла берсе, 2030 жылға қарай Ресейде 6 миллион адам терінің қатерлі ісігінен зардап шегеді деп болжайды. Тері ауруларынан басқа, катаракта, иммундық жүйе аурулары да күшеюі мүмкін. Бәрімізге белгілі, өсімдіктер күшті ультрафиолет сәулелерінің әсерінен фотосинтездеу қабілетін жоғалтады, ал планктон тіршілігінің үзілуі су жүйесінің қоректік тізбегінің өзгеруіне әкеледі.Табиғи және техногендік озон тесіктері де болуы мүмкін. Ғалымдар озон саңылауының пайда болуы атмосферадағы хлорфторкөміртегілердің (КФК) мөлшерінің көбеюіне байланысты деп санайды. Фреон өнеркәсіпте және үй шаруашылығында қолданылады (тоңазытқыш жабдықтары, еріткіштер, бүріккіштер, аэрозольді банкалар). Атмосфераға шығарылған фреон хлор оксидтерін бөліп, озон молекулаларын бұзады.
50.Қышқыл жаңбырлар.
Қышқыл жаңбыр, қышқыл су - атмосфералық жауын-шашын түрі. Жаңбыр суының қышқылдығы жоғары белсенді сутек иондарының болуымен байланысты. Тотығу процесі жаңбыр суының қалыпты реакциясы аздап қышқыл болады (рН-5,6). Көмірқышқыл газы ауада еріп, әлсіз көмірқышқыл газын түзеді. Кейде электр станциялары, өндірістік қазандықтар, автомобильдерден шығатын газдар және т.б. Ауа күкірт пен азот оксидтерімен ластанған кезде жаңбыр, тұман, қар, бұршақ т.б. Тамшылардың құрамында күкірт қышқылы және азот қышқылы бар екенін көруге болады.
Атмосферада күкірт диоксиді мен азот оксидтерінің болуы техногендік ластану деп аталады.Табиғатта ауадағы азот оксидтері табиғи процестерде (найзағай, найзағай және т.б.) және топырақты нитрификациялау кезінде байқалады.Найзағайдың 3 миллиардқа жуық жыпылықтауы бар. орман өрттерінде. Бірнеше мың градус температурада олар тудыратын бос радикалды тізбектің механизмі процесі азот молекулаларының тотығуына әкеледі:

O -- 2O N² + O -- NO + N;
O² + N -- NO + O
Реакция кезінде азот оксидінің өнімі-2NO + O² -- 2ONO² жылдам салқындату арқылы кері реакцияның алдын алуға болады. Азот қышқылы атмосферадағы ылғалмен әрекеттескенде пайда болады. Азот оксидтерінің негізгі көздері энергия мен тасымалдау болып табылады. Олар ауаны ластайтын заттардың шамамен 90% -ын шығарады, ал химия өнеркәсібінің үлесі тек 5% құрайды. Қоршаған ортаға әсер Қышқыл жаңбырдан бұзылған мүсіндер Нитраттарды көп қабылдағандықтан инфекциялар мен тері аурулары жиілеп, тері асты клеткалары зақымдалады, құлақтың, мұрынның және өңештің (тамақ) иммунитеті төмендейді, аллергиялық аурулар жоғарылайды.
Шамадан тыс қышқыл жаңбыр балықсыз көлдердің жойылуына, ормандардың жойылуына (ағаштардың жоғалуы және т.б.), егіннің өнімділігінің төмендеуіне және топырақтың нашарлауына әкеледі:
Тұщы су қоймаларында, рН мәні 6,5-тен төмен болған кезде, ақ мүк тез көбейіп, су қоймасы организмдерінің өлуіне әкеледі;
Топырақтың рН мәні 3-тен аз болғанда, топырақ толығымен дерлік таусылады;
Қышқыл жаңбыр топырақтың қышқылдығын жоғарылатады, сілтісіздендірілген калий, магний, кальций, фосфор таралмайды, ауыр металдың токсиндері жиналып, өсімдіктердің өсуіне зиян келтіреді.
Қышқыл жауын-шашын су экожүйелеріне, өсімдіктерге, сәулет ескерткіштеріне, ғимараттарға және т.б. Зиянды әсерлер.
51.Әлемдегі мұхит проблемалары.
Әлемдік мұхиттың экологиялық проблемалары және тұщы су ресурстарының сарқылуы. Жер бетінің 70% -дан астамын атмосфераға әсер ететін және минералдар мен тамақ көзі болып табылатын мұхит алып жатыр. Олар жер жүйесіндегі ең өнімді экожүйелер және әлемдегі балық шаруашылығының 80% қамтамасыз етеді. Мұхит - жер бетіндегі тіршілік бесігі және оның экологиялық негізі. Жан басына шаққандағы су қоры 311 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.