Агроөнеркәсіптік кешенді қаржы-несиелік реттеу мәселелерінің теориялық - әдістемелік негіздері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 42 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

1.

1.1

1.2
1.3

2.

2.1

2.2

3.

3.1

3.2
Кіріспе

Агроөнеркәсіптік кешенді қаржы-несиелік реттеу мәселелерінің теориялық - әдістемелік негіздері
Агроөнеркәсіптік кешенді несиелендіру мәселелерінің теориялық негізі
Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру көздері
Агроөнеркәсіптік кешенді несие беруді реттеу мәселерінің шет елдік тәжірибесі

Жамбыл облысы әкімдігінің ауылшаруашылық басқармасының ауылшаруашылық саласына кредит беру мәселелерін талдау
Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік саласына кредит беру көздері
Агроөнеркәсіптік кешенді мемлекеттік бағдарламалар тарапынан несиелендіру көздерін талдау

Қазақстан Республикасының ауылшаруашылық саласына кредит беру жүйесін реттеудің тиімділігін жоғарылату
Жамбыл облысы әкімдігінің ауылшаруашылық басқармасының мәліметтері бойынша несиелендіру тиімділігін жоғарылату
Ауыл шаруашылық кешенінде қарыз капиталын тарту әлеуетін бағалап отыру әдістемесі

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

6

9

9

16

25

29

29

40

53

53

64

69
71

2 Жамбыл облысы әкімдігінің ауылшаруашылық басқармасының ауылшаруашылық саласына кредит беру мәселелерін талдау

2.1 Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік саласына кредит беру көздері

Елдің бюджеттік қоры процесінде кәсіпорындардың, ұйымдардың және азаматтардың Мемлекетте пайда болатын экономикалық қатынастарын дамытуды құрайтын көздер бюджетке түсетін түсімдер болып табылады. Бюджетке түсетін қаражат-бұл әртүрлі төлем компаниялары, ұйымдар және олардың мемлекеттік бюджеттің экономикалық қатынастарындағы нақты көрінісі.
Елімізде бюджет тарапынан көптеген салаларды қаржыландыру бойынша жұмыстар жүргізілуде. Оның ішінде ауыл шаруашылығы саласын қаржыландыру маңызды рөл атқарады.
Мемлекеттік бюджет-бұл мемлекеттік қаржының маңызды бөлігі, ал бюджет-кірістер мен шығыстардың теңгерімі. Өйткені, салықтар мен шығындар, мемлекеттің әлеуметтік жағдайы, Жұмыспен қамту және экономиканың өсуі бюджетке алдыңғы қатарда рөл атқаруға мүмкіндік береді.
Мемлекеттік бюджет шығыстарын қаржыландырудың негізгі нысаналы сипаты белгілі бір іс-шараларға мемлекет қаражатын пайдалануды талап етеді. Осы негізде халық шаруашылығының жекелеген салалары мен өңірді дамытуда үйлесімділікке қол жеткізу, қаржыны, ең алдымен, ғылыми-техникалық прогреске ықпал ететін неғұрлым дамыған және дамушы салаларға бөлу және маңызды әлеуметтік проблемаларды шешу қамтамасыз етілетін болады. Қаржыландырудың қайтарымсыз сипаты тікелей берілген ресурстармен мемлекеттің шығыстарын өтеуді талап етпейді. Мемлекеттік бюджеттің шығындары бірнеше факторларға байланысты. Олардың негізіне мемлекеттің табиғаты мен функциялары, мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық даму деңгейі қарастырылады.
Бюджет шығыстары-қайтарымсыз негізде бөлінетін бюджет қаражаты. Шығындар қатаң мақсатқа ие.Республикалық және жергілікті бюджеттердің шығыстары мынадай түрлерге бөлінеді:
Мемлекеттік мекемелердің қызметін қамтамасыз ететін шығындар;
тұрақты сипаттағы іс-шараларды ұйымдастыруға және өткізуге байланысты шығындар;
мемлекеттік тапсырыс шығыстары-бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) іске асыру шеңберінде азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде жеке, заңды тұлғалардан және шаруа (фермер) қожалықтарынан алынған тауарларды( жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) мемлекеттік мекемелердің төлеуі);жеке тұлғаларға ақшалай төлемдер-жұмыскерлерге еңбегі үшін ақшалай төлемдерден басқа, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес жеке тұлғаларға ақша нысанындағы төлемдермен байланысты шығындар;
- мемлекет міндеттемелерін орындауға мақсатында жүргізілетін шығындардың басқа да түрлері.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік бюджетінің негізгі бөлігі республикалық бюджетте жатыр.
Республикалық бюджет-бұл салық және салықтық емес төлемдер есебінен қалыптасатын және орталық мемлекеттік органдардың, оларға бағынышты мемлекеттік органдардың функцияларын немесе функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге және мемлекеттік саясаттың Бүкілресейлік бағытын жүзеге асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры.
Облыстық бюджет, астана бюджеті, Республикалық маңызы бар қала, аудандар( облыстық маңызы бар қала) бюджеті - жергілікті бюджет.Облыстық бюджет, астана бюджеті, Республикалық маңызы бар қала, аудандар( облыстық маңызы бар қала) бюджеті - жергілікті бюджет.Ауыл шаруашылығының қызметі өзінің ерекшеліктеріне байланысты үнемі мемлекеттік қаржылық қолдауды қажет етеді.
Ауыл шаруашылығы-ел экономикасының маңызды және халықтың өмір сүруін қамтамасыз ететін салаларының бірі және оның айрықша ерекшеліктері:
-өндірістік процестің монополды емес және маусымдық сипаты;
-пайдаланылатын табиғат ресурстары сипаттарын белгісіз себеппен ауыстыру;
- ауыл шаруашылығымен байланысты басқа салалар жеке іс-әрекеттерге қарсы тұру жағдайында;
-ауыл шаруашылық және өнеркәсіптік өнімдер бағаларынынң диспаитеті барлығында;
- үлкен сипаттағы шығындарды елеулі қаржылық қолдау қажеттілігі
- жер учаскелері және институционалдық өзгерістер жүргізу қажеттілігі.
Ауыл шаруашылығы саласын қаржыландырудағы бюджеттің рөлі мен маңызы бюджет қаражатының аграрлық өндірісті жаңғыртуға және дамытуға, ауыл инфрақұрылымын қалыптастыруға және ауыл халқының өмір сүру деңгейін арттыруға бағытталуы тиістігімен дәлелденеді. Бюджеттен қаражат бөлудің маңыздылығы, олар сапалы тұқым шаруашылығын және асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуға, сондай-ақ отандық ауыл шаруашылығы машиналарын өндіруге және ақпараттық-техникалық орталықтар құруға бағытталған.
Ауыл шаруашылығын республикалық бюджет қаражаты арқылы қаржыландыру мынадай бюджеттік бағдарламалар бойынша жүзеге асырылады:
-өсімдіктерді(гүлдер, ағаш, ормандарды) қорғау
- асыл тұқым шаруашылығын дамыту;
-асыл тұқым мал шаруашылығын дамыту;
-ауыл шаруашылық өсімдіктердің сорттарын бөлу;
-ирригарциялық жүйені жетілдіру;
эпизоотиялық сауықтыру жұмыстарымен қамтамсыз ету;
-ауыл шаруашлығының институтционалды (білікті кадрлар, мамандар,ЖОО-да білімгерлер) дамыту;
-егісті жер алқабтарымен қамтамасыз ету.
Жергілікті бюджеттер шығындарының құрамында ауыл шаруашылығы аумағына жерге орналастыру, арнаулы сақтау орындарын құру және ұстау, жерді бір түрден екінші түрге ауыстыру, жерге орналастыру жұмыстарын ұйымдастыру,елді мекендердің жерлеріне шаруашылық жүргізуді қаржыландыру көзделеді.
Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаевтың"Қазақстан-2050" Стратегиясы" Қазақстан халқына Жолдауында тұжырымдалған мемлекеттің жаңа саяси курсында, әсіресе ауыл шаруашылығы өніміне өсіп отырған қазіргі заманғы сұраныс жағдайында, ауыл шаруашылығын ауқымды жаңарту қажет.
Әлемдік нарық, оның ішінде азық-түлік нарығының көшбасшыларының қатарында болу және ауыл шаруашылығы өндірісін ұлғайту үшін қажет:
Кейбір елдерде мұндай мүмкіндік жоқ екенін атап өтемін.Егіс өнімділігін, ең алдымен, НТ енгізу есебінен біршама арттыру қажет.
Біз әлемдік деңгейдегі мал азығы және шөп базасын құру үшін үлкен басымдыққа иеміз.
Біз экологияның жай-күйіне назар аудара отырып, ұлттық бәсекеге қабілетті брендтер құруға тиіспіз. Нәтижесінде біз Агроөнеркәсіп кешенінің алдында-экологиялық таза өндіріс саласындағы жаһандық мәртебеге ие болуға тиіспіз.
Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу мен саудада фермерлікті, шаруашылықтарды және шағын және орта бизнесті дамыту.
Бұл міндет маңызды роль атқарады. Мұнда бізге:
Жерді қайта өңдеу саясатын өзгерту және жаңа ғылыми-технологиялық, басқарушылық жетістіктерді ескере отырып, мал шаруашылығындағы дәстүрлі жұмысты жаңарту қажет.
Ірі экспорттық нарыққа шығу үшін біз қандай жаппай азық-түлік өндірісін шығаратынымызды анықтауымыз керек.
2050 жылға қарай елдің ЖІӨ-дегі ауыл шаруашылығы өнімінің үлесі 5 есеге ұлғаюы тиіс.
Биылғы жылдың өзінде үкімет басшыларына тапсырамын:
Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2020 жылға дейінгі жаңа бағдарламасын әзірлеу.
Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемін 2020 жылға қарай 4,5 есеге ұлғайту.
Орта және ірі тауарлы ауыл шаруашылығы өндірістерін құру бойынша жаңа агротехнологияларды қолдануға бағытталған заңнамалық және экономикалық ынталандырулар жүйесін тұжырымдау.
Берілген күннен бастап белгілі бір кезеңде игерілмей қалған жерлерге салық ставкаларын арттыруды енгізу.
Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді мемлекеттік қолдау бағдарламаларын барынша қолдау және субсидиялардың тиімділігін арттыру мақсатында субсидиялау мөлшерлемесі мен нормативтерін дұрыс айқындау қолданылатын болады. Субсидиялар сұранысқа ие өнім өндірісін қолдауға, өндірістік шығындарды азайтуға бағытталатын болады.
2019 жылдан бастап субсидиялау жүйесіне субсидиялауды жетілдірудің жалпы шараларына мынадай өзгерістер енгізілді:
тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің құнына қатысты мәнде субсидиялаудан абсолюттік құндық мәнде субсидиялауға басым көшу; - саладағы технологиялық процестерді жүргізу мерзімдеріне сәйкес субсидиялар беру мерзімдерін оңтайландыру;
мынадай басымдықтар бойынша басым субсидиялау бойынша субсидиялау деңгейі қысқартылатын болады: импортты алмастыру, экспортқа бағдарлану, өзге де бағыттар, ішкі тұтынуды қамтамасыз ету көрсеткішіне қол жеткізу;
бір жылға дейінгі Кредиттеу мерзімімен айналым қаражатын толықтыруға арналған кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауды қоспағанда, мемлекеттің ұзақ мерзімді міндеттемелерінің шоғырлануын болдырмау үшін сыйақы мөлшерлемесін субсидиялаудан инвестициялық шығындарды субсидиялауға көшу;
уәкілетті орган әзірлейтін қағидалар бойынша ЖБ қаражаты есебінен маңызды өңірлік маңызы бар АӨК өнімдерінің жекелеген түрлерін субсидиялауды жүзеге асыру.
Айналымды толықтыруға арналған кредиттерді қоса алғанда, кредиттер және лизинг бойынша сыйақы мөлшерін субсидиялау
2016-2018 жылдары" Агробизнес-2020"бағдарламасына енгізілген шарт бойынша ғана жүзеге асырылатын болады. Негізгі ресурстарды, оның ішінде айналымды толықтыру және лизинг мақсаттарына пайдалану "ҚазАгро" ҰБХ" АҚ енгізілген ұйымдары, негізгі емес серіктестер мен кооперативтер, микроқаржы ұйымдары, сондай-ақ "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры"АҚ іске асыратын қолдау бағдарламалары арқылы мүмкін болады.
Осыған байланысты, 2019 жылдан бастап айналым қаражатын төлеуге арналған міндеттемелерді қоса алғанда, кредит беру мерзімі 2 және одан да көп кредиттер мен лизинг бойынша сыйақы мөлшерін субсидиялаудан кредит беру мерзімі бір жылға дейінгі соманы төлеуге арналған арнайы кредиттер бойынша сыйлықақы мөлшерін сақтай отырып, АӨК субъектілерінің инвестициялық шығындарын субсидиялауға көшу жүзеге асырылатын болады. Бұл ретте босату инвестициялық субсидиялауға жатады, бұл инвесторлардың-АӨК субъектілерінің қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кредиттеу және міндеттемелерге кепілдік беру жүйесін жетілдіру жөніндегі негізгі шаралар, бірінші кезекте, клиенттерді қамтуды кеңейтуге, ұсақ және орта шаруашылықтарды, кооперативтерді тартуға бағытталатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Атап айтқанда," ҚазАгро" ҰБХ " АҚ қызметін ауылдық жерлерде АШТӨ-ні тікелей қолдау құралдарын іске асырудан қаржыландырудың қолжетімділігін арттыру жөніндегі кешенді шараларды іске асыруға біртіндеп қайта бағдарлау жоспарлануда.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бұдан әрі жеке қаржы институттарын, атап айтқанда, кредиттік серіктестіктер мен ауыл шаруашылығы кооперативтерін қорландыру,АӨК субъектілеріне кредиттер беру үшін капитал нарықтарынан қаражат тартылатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сондай-ақ қызмет стандарттары мен қағидаларын әзірлеу, кредиттік серіктестіктердің қызметін бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыру функциялары бар кредиттік серіктестіктер мен кооперативтердің өзін-өзі реттейтін ұйымдары құрылатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
АШТӨ-ге неғұрлым жоғары баға маусымы кезеңінде түсімді өткізу мүмкіндігін беру мақсатында көктемгі егіс жұмыстарын және егін жинау жұмыстарын бюджеттік қаржыландыру тетігі қайта қаралатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кредиттік серіктестіктер мен кооперативтер желісін кеңейту және дамыту, сондай-ақ депозиттерді қабылдауды кредиттік серіктестіктер жүзеге асыратын операциялар тізбесіне енгізу жөніндегі жұмыс жүргізілетін болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кепілдіктер "ҚазАгроКепіл"АҚ қаржы ұйымдарының қарыздары бойынша берілетін болады. Сондай-ақ өсімдік және мал шаруашылығындағы сақтандыру жүйесіне "Қазагрогарантия"АҚ қатысатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ауыл шаруашылығын мемлекеттік несиелік қолдау жүйелері
Ауыл шаруашылығын мемлекеттік несиелік қолдау жүйелері
Бұл өзгерістер несиелік кооперация жүйесіне ауыл халқының қаражатын тарту үшін АӨК дамыту міндеттерін шешуге, кредиттік серіктестіктердің мемлекеттік қаржылық қолдауға тәуелділігін төмендетуге, ауыл халқының тұрмыстық жағдайларынан әлеуметтік ресурстарға қол жеткізуді ұлғайтуға мүмкіндік береді.Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауға бағытталған қаражаттың мақсатты пайдаланылуын бақылау тетіктерін айқындайтын іс-шаралар кешеніне байланысты институционалдық қаржылық тетіктердің рөлі артып келеді. Қаржы қорларының ауыл шаруашылығының тиімділігі төмен және шығынды жай-күйін жақсарту жөніндегі барлық мәселелерді шеше алмайды. Негізгі себеп-мұндай ұйымдарда білікті мамандар мен менеджерлердің болмауы.
Мемлекеттік қолдаудың институционалды несиелік механизмдері
Мемлекеттік қолдаудың институционалды несиелік механизмдері
Мемлекеттік қолдаудың функционалды несиелік механизмі
Мемлекеттік қолдаудың функционалды несиелік механизмі

ҚР үкіметі
ҚР үкіметі
Мемлекеттік бюджет
Мемлекеттік бюджет

ҚР ауыл шаруашылығы Министрлігі
ҚР ауыл шаруашылығы Министрлігі
Аймақтық бюджет
Аймақтық бюджет

Аймақтық үкімет
Аймақтық үкімет
Жергілікті бюджет
Жергілікті бюджет
Коммерциялық банктер
Коммерциялық банктер
Аймақтың ауыл шарушылығын басқару Министрлігі
Аймақтың ауыл шарушылығын басқару Министрлігі

Сақтандыру қорлары
Сақтандыру қорлары
Ауыл шарушылығын аймақтық басқару
Ауыл шарушылығын аймақтық басқару
Кәсіпорындардың несиелік қызметі
Кәсіпорындардың несиелік қызметі

Сурет-4. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік несиелік қолдау жүйесі

Мемлекеттің маңызды рөлі ауыл шаруашылығы кәсіпорындарына стратегиялық басқаруды жүзеге асыруға қабілетті басқарушы кадрларды даярлау және қайта даярлау жоспарында, бөлінетін субсидияланған кредиттер бойынша стратегиялық жоспар құруда жәрдем көрсету болып табылады. Жүргізілген зерттеу нәтижелері мемлекеттік қаржылық қадағалаудың негізгі бағыттарын ауыстыру және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының қаржылық жағдайын сауықтыру қажеттілігін көрсетеді.
1-кестеде 2019 жылы мемлекеттік бюджет шығыстарын есептеу нәтижелері бойынша шығыстар барлығы 12 485 378 млн. теңгені құрады, 2016 жылмен салыстырғанда шығыстар 160,2% - ға 46 665 млн. теңгеге өсті, өйткені бұл келесі салалар бойынша қаражаттың көп бөлінуіне байланысты;
Кесте-1
Мемлекеттік бюджет шығысынан ауылшаруашылық саласына бөлінген несиелер қозғалысы, млн.тг
ррс
Көрсеткіштер
2016 жылы
2017 жылы
2018 жылы
2019 жылы
Ауытқуы(+,-)
Өсу қарқыны,%

Шығындар барлығы
7 791 900
8 228 000
9 433800
12 485 400
466700
160,2
1
Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер
483 700
697 400
622 500
653 000
168600
136
2
Қорғаныс
431 700
453 700
439000
453 758
20800
107
3
Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі
601 100
557 500
584 200
709 800
108665
120
4
Білім беру
1 358 700
1 364 800
1 669 400
1 843 300
484589
140
5
Денсаулық сақтау
857 000
863 900
1 040 000
1 128 400
272056
135
6
Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамтамасыз ету
1 549 817
1 800 000
1 978 000
2 302 400
752600
148,5
7
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық
554 700
443 100
507 185
688 400
133700
124
8
Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік
297 800
293 800
326 800
398 540
100800
133
9
Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану
128 800
111 700
100 600
137 939
9289
107,2
10
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары
349 100
376 500
414 700
474 307
125300
136
11
Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі
42 600
61 800
46 400
29 800
-12747
70
12
Көлік және коммуникация
614 500
681 900
761 900
850 500
236232
138
13
Өзгелер
292 300
310 200
407 000
2 334 300
2042091
799

14
Борышқа қызмет көрсету
232 900
297 950
523 500
458900
26081
197
15
Трансферттер
-
1 407
11 804
24 594
24594
100
Ескерту - ҚР Статистика Департаментінің мәліметтері негізінде автормен құрастырылған
- жалпы сипаттағы мемлекеттік қызмет саласында 652 254 млн теңгеге,
-әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік көмек саласында 2 302 330 млн. теңгеге,тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласында 688 374 млн. теңгеге,
- Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы,ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау 474 307 млн .теңге және басқа да шығыстар 2016 жылы 292 204 млн. теңге. теңге, ал 2019 жылы-2 334 295 млн теңге, бұл 2042091 млн теңгеге немесе 789% - ға өсті.
Есептеу нәтижелері бойынша 2019 жылы Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметінің көлемі 2016 жылмен салыстырғанда 12747 млн теңгеге немесе 70% - ға төмендеді.
Кесте-2
Мемлекеттік бюджет шығысынан ауылшаруашылық саласына бөлінген несие қозғалысының үлесі, пайыз, млн,тг

Көрсеткіштер
2016 жыл

2017 жыл
2018 жыл
2019 жыл
Ауытқуы(+,-)
Өсу қарқыны,%

Сомасы
мың.тг

үлес салма
ғы, %
Сомасы,
мың.тг

үлес
салма
ғы, %
Сомасы,мың.тг

үлес салма
ғы, %
Сомасы
мың.тг

үлес салмағы, %

Шығындар барлығы
7 791900
100
8 227 100
100
9 433800
100

12 485 400
100
46700
160,2
1
Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер
483700
6,2
697500
8,5
622500
6,6
652254
5,2
168591
135
2
Қорғаныс
431700
5,5
453700
5,5
438500
4,6
452 375

3,6
20711
105
3
Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі
601100
7,7
557500
6,8
584200
6,2
709712
5,7
108664

118
4
Білім беру
1358669
17,4
1 364737
16,6
1 669398
17,7
1 843 243
14,8
484574
135
5
Денсаулық сақтау
856222
10,9
863899
10,6
1 039576
11
1 128316
9,0
272094
132
6
Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамтамасыз ету
1 549817
19,8
1 713451
20,8
1 977315
21
2 302 330
18,4
752513
148,5

7
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық
554696
7,2
443022
5,4
507185
5,4
688374
5,5
133678
124
8
Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік
297795
3,8
293775
3,5
326653
3,5
398540
3,2
100745
133
9
Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану
128656
1,6
111533
1,3
100500
1,0
137939
1,1
9283
107,2
10
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары
349079
4,4
376038
4,5
414528
4,3
474307
3,8
125228
136
11
Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі
42538
0,5
61775
0,8
46324
0,5
29791
0,23
-12747
70
12
Көлік және коммуникация
614202
7,9
681697
8,2
761990
8,0
850434
6,9

236232
138
13
Өзгелер
292204
3,8
310015
3,7
407000
4,3
2 334295
18,7
2042091
799
14
Борышқа қызмет көрсету
232793
3,0
297327
3,6
523214
5,5
458874
3,7

226081
197
15
Трансферттер
-
-
1407
0,01
11804
0,1
24594
0,2
24594
100
Ескерту - ҚР Статистика Департаментінің мәліметтері негізінде автормен құрастырылған

Есептеу нәтижелері бойынша мемлекеттік бюджеттік шығындар 2016-2019 жылдар аралығынан бюджеттен бөлінген несие 46665 млн. теңгеге өскен, себебі ол келесі салаларға несие үлесінің артқанын көрсетіп отыр; денсаулық сақтау саласының 2016 жылы 10,9 пайызды, 2017 жылы 10,6 пайызды, 2018 жылы 11 пайызды, 2019 жылы 9,0 пайызды; білім саласының 2016 жылы 17,4 пайызды, 2017 жылы 16,6 пайызды, 2018 жылы 17,7 пайызды, 2019 жылы 14,8 пайызды құраса; тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық2016 жылы 7,4пайызды, 2017 жылы 5,4 пайызды, 2018 жылы 5,4 пайызды, 2019 жылы 5,5 пайызды құраған, ал өзгеде шығындар 2016 жылы 3,8 пайызды, 2017 жылы 3,7 пайызды, 2018 жылы 4,3 пайызды, 2019 жылы 18,7 пайызды құрап отыр . Осы мәліметтерге сүйене отырып, мемлекеттік бюджеттен 2016-2019 жылдар аралығынан бөлінген несиенің үлес қозғалысын келесі 1- суретте қарастырамыз.

Сурет-5 Бюджет шығыстарының қозғалысы
Ескертпе: 2-кестенің мәліметтерінің негізінде жасалынған.
Суреттен көріп отырғанымыздай, 2019 жылды 2016 жылмен салыстыратын болсақ, соңғы жылы бюджет шығыстарының біршама өскендігі байқалады. Оның ішінде білім берусаласына бөлінген шығыстардың алар орны ерекше. Келесі кезектеауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастарыОл:
- 2016 жылы 4,4 пайызға
- 2017 жылы 4,5 пайызға,
- 2018 жылы 4,3 пайызға.
Алайда, соңғы жылы ауылшаруашылық саласының шығыстарының сомасы 3,8 пайызғакеміп отыр.

Кесте-3
Қазақстан Республикасының ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерінің (көрсетілетін қызметтерінің) жалпы шығарылымы, млн.тг
Ррс
Көрсеткіштер
2016 жыл
2017 жыл
2018 жыл
2019 жыл
Ауытқуы (+,-)
Өсу қарқыны,%
11
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің (көрсетілетін қызметтерінің) жалпы шығарылымы
3 143 678,1
3 307 009,6
3 684 393,2
4 097 455,3
953777,2
130
2
одан:

22
Өсімдік шаруашылығының жалпы өнімі
1 739 436,4
1 825 236,7
2047 580,8
2 278340,90
538904,5
130
33
мал шаруашылығының жалпы өнімі
1 393 762,0
1 469 923,0
1 621 541,4
1 807142,50
413380,5
129
44
ауыл шаруашылығы салаларындағы қызметтер
10479,7
11489,9
15271
1 1971,9
1492,2
114
Ескерту - ҚР Статистика Департаментінің мәліметтері негізінде автормен құрастырылған

Келтірілген кестеден көріп отырғанымыздай, 2019 жылы ауыл шаруашылығы өнімдерінің (қызметтерінің) жалпы шығарылымы 2016 жылмен салыстырғанда 953777,2 млн.теңгеге немесе 130 пайызға.
Оның ішінде:
өсімдік шаруашылығының жалпы өнімі 538904,5 млн.теңге немесе 130 пайызға,
мал шаруашылығының жалпы өнімі 413380,5 млн.теңге немесе 129 пайызға,
ауыл шаруашылығы саласындағы қызметтер 1492,2 млн.теңге немесе 114 пайыз.

Сурет-6 Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы өндірісінің негізгі көрсеткіштерінің құрылымы
Ескертпе: 3-кестенің мәліметтерінің негізінде жасалынған.

Суреттен көрініп тұрғандай, Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы өндірісінің негізгі көрсеткіштерінің үлесін өсімдік шаруашылығы алады. Бұл: 2016 жылы 55,33%, 2017 жылы 55,2%, 2018 жылы 55,5%, 2019 жылы 55,6%.
2019 жылы мал шаруашылығы өнімі 44,1%-ды, ал ауыл шаруашылығы саласында-0,3% - ды құрады.
Кесте-4
2016-2019 жылдарда Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының министрлігі бойынша республикалық бюджет шығындары, млн. теңге
Аталуы
2016 жыл
2017 жыл
2018жыл
2019 жыл
Ауытқуы (+,-)
Өсу қарқыны, %
Ауыл шаруашылығы
104494
96777,3
130453,3
160847
56353
153
Су шаруашылығы
33224,4
35474,6
52523,0
57639
24414,6
173
Орман және аң аулау шаруа-ғы
7579,0
7906,6
10850,8
15307,6
7728,6
201
Балық шаруашылығы
849,8
552,9
1471,5
1032,9
183,1
121
Министрлік бойынша барлығы
146 147,2
140711,4
195298,6
234826,5
88679,3
160
Ескерту - ҚР АШМ мәліметтері негізінде құрастырылған
Есеп айырысу нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі бойынша Республикалық бюджеттің шығыстары 2019 жылы 234826,5 млн.теңге. Ол 2016 жылмен салыстырғанда 88679,3 млн.160%.
Себебі: Ауыл шаруашылығы 56353 млн. теңге немесе 153 пайыз,
Су шаруашылығы-24414,6 млн. теңге немесе 173 пайызға,
орман және аңшылық шаруашылығы - 7728,6 млн. теңге немесе 201 пайызға,
балық шаруашылығы-183,1 млн.теңге немесе 121%.

Сурет-7 2016-2019 жылдарда Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының министрлігі бойынша республикалық бюджет шығындарының үлесі.
Ескертпе: 4-кестенің мәліметтерінің негізінде жасалынған.

Суреттен көрініп тұрғандай, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі бойынша республикалық бюджет шығыстары үлесінің басым бөлігі ауыл шаруашылығын 68,5% - ға құрайды. Су шаруашылығы - 24,5%, орман және аңшылық шаруашылығы - 6,5% және балық шаруашылығы-0,5%.

2.2 Агроөнеркәсіптік кешенді мемлекеттік бағдарламалар тарапынан қаржыландыру көздерін талдау

Ауыл шаруашылығы техникасы мен жабдығының лизингі, ауыл шаруашылығы техникасы мен жабдығының сатып алу құны бойынша шығындарды инвестициялық субсидиялау, АӨК субъектілеріне кредит беру, технологиялық кооперативтердің лизингі кезінде пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау, ауыл шаруашылығы техникасы мен жануарларының ішкі аудитін жүргізуге арналған шығындарды, оның ішінде өз мүшелерін кейіннен беру үшін инвестициялық субсидиялау және теңестіру есебінен кредиттеу бойынша бастапқы төлемді өтей отырып (қоса қаржыландыру) субсидиялау, "ҚазАгро" ҰБХ " АҚ бөгде компаниялардың шоттары бойынша кредиттер беру және лиизинг рәсімін оңайлату жөніндегі шаралардың бірі болып табылады.
Ауыл шаруашылығы оқу орындарында және біліктілікті арттыру орталарында кооперативтер мамандары мен мамандарын даярлау үшін оқу-әдістемелік материалдар әзірлеу, ауыл шаруашылығы жоғары оқу орындары мен колледждерінде маңызды пән ретінде Экономика және ауыл шаруашылығы кооперациясын ұйымдастыру бойынша курстар өткізу, бұдан басқа, жеке қосалқы және шаруа қожалықтары иелерінің біліктілігін арттыру курстары мен семинарларына қатысушылар ретінде өтеусіз негізде ақпараттық қамтамасыз ету бағдарламасына АӨК субъектілерін қосу және ауыл шаруашылығы оқу орындарында, жалпы мақсаттағы университеттерде және білім тарату орталықтарында біліктілікті арттыру жүйесі арқылы ауыл шаруашылығы кооперациясы мәселелері бойынша Аграрлық құрылымдардың, орталық және жергілікті атқарушы органдардың басшылары мен мамандарының біліктілігін арттыру бойынша қаржылық емес қолдау шаралары қабылдануда.
Мемлекеттің маңызды рөлі ауыл шаруашылығы кәсіпорындарына стратегиялық басқаруды жүзеге асыруға қабілетті басқарушы кадрларды даярлау және қайта даярлау жоспарында, бөлінетін субсидияланған кредиттер бойынша стратегиялық жоспар құруда жәрдем көрсету болып табылады. Жүргізілген зерттеу нәтижелері мемлекеттік қаржылық қадағалаудың негізгі бағыттарын ауыстыру және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының қаржылық жағдайын сауықтыру қажеттілігін көрсетеді.
Өндірістің сапалы жаңа негізгі көлемінің ұлғаюын қамтамасыз ету, олардың экономикалық өсуі үшін белгілі бір жағдайлар жасау және ауылшаруашылық тауар өндірушілері банкроттыққа ұшырамауы үшін банкроттық жүйесі банкроттық жүйесіне көшуі керек.
ҒА-ның экономикалық өсуі үшін жағдай жасау жолымен кәсіпорынды дағдарыстан шығаруға бағытталған бейімделгіш тетіктерді қалыптастыру өндірісті техникалық және технологиялық жаңартуды бағыттауға құқығы бар.
Кестеден көріп отырғанымыздай, мемлекеттік бағдарламаға сәйкес қаржыландыру көлемі 2019 жылы 2016 жылмен салыстырғанда 1530,1 млн.тг-ні 480 млн.теңгені немесе 145,7% - ды құрады.
2019 жылы нақты қаржыландыру 390,2 млн теңгені немесе 183,5% құрады, бұл мемлекеттік бағдарламаға сәйкес қаржыландыру көлемінен 11,6% - ға артық.
Кесте 5
2016-2019жж. ауыл шаруашылығы аясында Мемлекеттік бағдарламалар бойынша қаржыландыру көздері
млн. тг.
Көрсеткіштер
2016 ж.
2017 ж.
2018 ж.
2019ж.
Ауытқуы (+;-)

Өсу қарқы-ны, %

Мемлекеттік бағдарламаға сәйкес қаржыландыру көлемі,
1050
1203
1422,2
1530,1
480
145,7
Нақты қаржыландырылған,
468,0
800
861,0
857,2
390,2
184,0
Орындалу %
44,5
66,5
60,6
57,0
12,0
80,0
Ескерту - ҚР Ауыл шаруашылығы Министрлігінің мәліметтері негізінде

Суретте көріп отырғанымыздай нақты қаржыландырудың орындалуы 2016 жылы 44,4 пайызды құраса, 2019 жылы 56,80 пайызды құрап отыр.

Сурет-8. 2016-2019жж. ауыл шаруашылығы аясында Мемлекеттік бағдарламалар бойынша қаржыландыру көздерінің орындалуы
Ескертпе: 5-кестенің мәліметтерінің негізінде жасалынған.

Еліміздің АӨК-ді дамыту мақсатында қаржылық қолдаулар мемлекет бағдарламалар тарапынан жыл сайын көрсетіліп отыр. Ауыл шаруашылықты және кәсіпкерлерді қолдау мақсатында келесі ұйымдар қаржы-несие шараларын жүргізеді. Олар:
1.АграрлыНесиеКорпорациясы АҚ,
2. ҚазАгроҰБХ АҚ,
3.ҚазАгроҚаржы АҚ,
4. Ауылшаруашылығын Қаржылай Қолдау Қоры АҚ,
5. Даму Қоры,
6. Екінші деңгейлі банктер ЕДБ
7. ЖШС МКҰ Ырыс
Қазақстанда шағын және орта бизнесті несиелеу соңғы жылдары белсенді түрде дамып келе жатыр, ал ең ірі отандық банктердің барлығы дерлік шағын бизнестің қажеттіліктерін қамтамасыз етуге ие.
Шағын және орта бизнес несиелендіретін Екінші деңгейдегі банктер, олар:
1. РБК Банкі АҚ
2. Казкоммерцбанк АҚ
3. Қазақстан Халық Банкі АҚ
4. БТА Банкі АҚ
5. Банк ЦентрКредит АҚ
6. АТФБанк АҚ
7. Альянс Банк АҚ
8. Еуразиялық банк АҚ
9. Нұрбанк АҚ
10. Темірбанк АҚ
11. Цесна Банкі АҚ
12. Казинвестбанк АҚ
13. Қазақстан Эксимбанкі АҚ
14. Заман Банкі АҚ
15. Dеltа Bаnk АҚ
16. Сбербанк АҚ ЕБ
17. Альфа-Банк АҚ ДБ
18. Банк ВТБ (Қазақстан) АҚ ЕҰ
19. HSBС Банк Қазақстан АҚ ЕБ
20. Банк КассаНова
21. FоrtеBаnk АҚ
22. Қазақстанның Даму Банкі АҚ
23. Punjаb Nаtіоnаl Bаnk - Қазақстан АДБ
24. Астана-Финанс Банк АҚ
Көптеген банктерде шағын бизнес үшін" несие желісі " бар. Сонымен қатар, бұл банктер "Даму" Қорымен шағын бизнесті несиелендіруді ынталандыру туралы келісімге қол қойды, бұл қаржыландыру деңгейі төмен кәсіпкерлерге несие алуды айтарлықтай жеңілдетеді.
Шағын бизнес нарығында несие беру бәсекелесі өсіп келе жатқандықтан, банктер ұсынатын шарттар үнемі жақсарып келеді.
Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көзі "ҚазАгро"Ұлттық холдингі болып табылады. "ҚазАгро" арқылы несиелендіру үлесі шамамен 45% - ды құрайды.
"ҚазАгро "ҰБХ" АҚ ұсынатын субсидиялар субсидияларды алу шарттарын жеңілдетті және ауыл шаруашылығымен айналысатын әрбір жеке кәсіпкер немесе фермер үшін жеңілдіктер жасалды.Кредиттер, сондай-ақ ауыл шаруашылығы техникасының лизингі және технологиялық жабдықтың лизингі бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау
Сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау" облыстық бюджеттерге, Астана және Алматы қалаларының бюджеттеріне Кредиттер, сондай-ақ ауыл шаруашылығы техникасының лизингі және технологиялық жабдықтың лизингі бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялауға берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер"республикалық бюджеттік бағдарламасы шеңберінде жүзеге асырылады.
Субсидиялау талаптары:
1. субсидиялау жүзеге асырылады:
1) субсидиялау шарты жасалған қарыз шарты бойынша;
2) Қағидалар қолданысқа енгізілгенге дейін комиссия шешімімен мақұлданған қарыз шарты бойынша-Комиссия шешімінде көрсетілген мерзімдерде және шарттарда;
3) Осы Қағидалар қолданысқа енгізілгеннен кейін комиссияның шешімімен мақұлданған қарыз шарты бойынша қарыз берілген күннен бастап және осы Қағидалардың талаптарына сәйкес 12 (он екі) айдан аспайтын мерзімге қарыз алуға құқылы.
2.комиссияның қарауы кезінде қолданылатын қарыз шарттары субсидиялауға жатады.
3. Қағидалар қолданысқа енгізілгеннен кейін комиссия мақұлдаған қарыз шартын субсидиялау мынадай талаптар сақталған кезде жүзеге асырылады:
1) теңгемен жылдық 19 (он тоғыз) % - дан аспайтын тіркелген номиналды сыйақы мөлшерлемесімен және шетел валютасымен 10 (он) % - дан аспайтын сыйақы мөлшерлемесімен;
2) айналым қаражатын толықтыру нысаналы мақсат болып табылады;
3) қарыздың әрекет ету мерзімі 12 (он екі) айдан аспайды;
4) сыйақы мөлшерлемесі басқа мемлекеттік және немесе бюджеттік бағдарламалар бойынша субсидияланбауы тиіс;
5) бюджеттің және Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты қарызды қаржыландыру көзі болып табылмауға тиіс;
6) қарыз алушы қаржы институтына жүгінген күні негізгі борышты және сыйақыны өтеу бойынша орындалмаған міндеттемелердің болмауы.
4. субсидиялау сыйақы мөлшерлемесін теңгемен жылдық 7 (жеті) % - ға және шетел валютасымен жылдық 5 (бес) % - ға төмендету жолымен осы Қағидалар қолданысқа енгізілгеннен кейін комиссия мақұлдаған қарыз шарты бойынша жүзеге асырылады.
5. осы Қағидалар қолданысқа енгізілгенге дейін мақұлданған қарыз шарты бойынша субсидиялау комиссияның шешімімен айқындалған субсидияланатын мөлшерлеменің пайыздары бойынша жүзеге асырылады.
6.субсидиялауды тоқтату туралы шешім қабылданған қарыз шартында субсидиялау бағдарламасына қайта қатысуға жол берілмейді.
7.қарыз шарты бойынша, қарыздарды кепілдендіру және сақтандыру бойынша, негізгі құралдарды (оның ішінде Биологиялық активтерді) сатып алу кезінде құнын арзандатуды субсидиялау бойынша, жаңа өндірістік қуаттылықтар құруға немесе жұмыс істеп тұрғандарын ұлғайтуға бағытталған инвестициялық салымдар кезінде агроөнеркәсіптік кешен субъектісі шеккен шығыстардың бір бөлігін өтеу бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау.
8. субсидиялауды жүзеге асыру үшін жұмыс органына ұсыну үшін қаржы институты немесе қарыз алушы Мемлекеттік корпорацияға мынадай құжаттарды ұсынады:
1) Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша субсидиялауға өтініш жазу;
2) негізгі борышты және сыйақыны өтеу кестесін қоса бере отырып, қаржы институты мен қарыз алушы арасында жасалған қарыз шартының қаржы институты куәландырған көшірмесі;
3) сыйақы мөлшерлемесінің субсидияланатын немесе субсидияланбайтын бөліктерінің есептері бар қағаз түріндегі және редакцияланатын электрондық форматтағы жаңартылған өтеу кестесінің жобасы қоса беріледі;
4) қарыз алушының Қарыз шотынан кредит алу туралы үзінді көшірме (Екінші деңгейдегі банктер үшін) немесе қарыз аударылғанын растайтын құжат;
5) Қызмет көрсетуші банктің қарыз алушының субсидиялау бағдарламасына қатысуына келісім-хат (қарыз алушы жүгінген кезде). Холдингтің қызметін қаржыландыру мемлекеттік бюджет қаражатының жарғылық капиталының ұлғаюына байланысты: 2018 жылы 77 млрд теңге, биыл 14 млрд теңге. қаражат теңге мөлшерінде жоспарланып отыр. Сондай-ақ, "ҚазАгро" арқылы көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарына несие беру 60 млрд теңге көлемінде жүзеге асырылады, оны жыл соңында ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер төлейтін болады. Агрохолдинг үшін кредит мөлшерлемесі 0,01% деңгейінде белгіленеді. Қарыз алушылар үшін пайыздық мөлшерлеме 2-10% құрайды және масштабтағы жағдайларға байланысты өзгереді.
Мемхолдингтің қызметі үнемі сынға ұшырап отырады және холдинг қазіргі уақытта экономика құрылымында (2 трлн теңге) ауыл шаруашылығы көлемі активтерінің жартысын (1 трлн теңге) ұстап отыр.
Сурет-9 Ауыл шаруашылығын қаржыландыру
Ескертпе: ҚазАгро мәліметтерінің негізінде жасалынған

Сурет-10 Ауыл шаруашылығын ҚазАгро арқылы қаржыландыру
Ескертпе: Қаржы министрлігі мәліметтерінің негізінде жасалынған

Өсімдік шаруашылығына қарағанда, мемлекеттік субсидиялар мал шаруашылығының барлық салаларын қамтиды. Бірінші кезекте ірі қара малдың, әсіресе ірі қара малдың еті өсіріледі. Халықтың үй шаруашылықтарының ынтымақтастығы шеңберінде сүт пен ет сатып алу көлемін ұлғайту үшін жағдайлар жасалуы мүмкін, микрокредиттердің көлемі, кредиттік кепілдіктер жүйесі кеңейтілетін болады. Мал шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары салалық қызмет нәтижелерімен неғұрлым сызықтық және тығыз байланыс орнатады. 2017 жылы субсидиялар үлесі жалпы мал шаруашылығының 2,5% - ынан 5% - ға дейін ұлғайды. Сонымен қатар, 2012 және 2013 жылдары ірі қара мал, қой және шошқа етін өндіру көрсеткіштерінің төмендеуі байқалды. Перспективада 2015-2017 жылдары мал басының жылына орта есеппен 3% - ға өсуі кезінде оң үрдіс байқалды.
Мал шаруашылығы, өсімдік шаруашылығына қарағанда, мемлекеттік субсидиялардың барлық саласын қамтиды. Бірінші кезекте ірі қара малдың, әсіресе ірі қара малдың еті өсіріледі. Халық кооперативтері шеңберінде
сүт, ет сатып алу көлемін ұлғайту, микрокредиттеу көлемін кеңейту, кредиттік кепілдіктер үшін жағдайлар жасау мүмкін. Мал шаруашылығын мемлекеттік қолдау шаралары салалық қызмет нәтижелерімен неғұрлым тығыз байланыс жасайды.2017 жылы субсидиялар үлесі жалпы мал шаруашылығының 2,5% - ынан 5% - ға дейін ұлғайды. Бұдан басқа, 2012 және 2013 жылдары мал шаруашылығы, ІҚМ, қой еті мен шошқа еті өндірісі бойынша көрсеткіштердің айтарлықтай төмендегенін атап өткен жөн. 2015-2017 жылдары мал шаруашылығының көрсеткіштері жылына орта есеппен 3% - ға өсті.

Сурет-11 Мал шаруашылығы субсидиясы
Ескертпе: АШМмәліметтерінің негізінде жасалынған

Сурет-12 Мал шаруашылығы өнімдері мен субсидиялар
Ескертпе: ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті, АШМ мәліметтерінің негізінде жасалынған

Статистикалық деректер бойынша, халық шаруашылықтарында сүт өнімдері өндірісінің тұрақты өсуі байқалады, ал ірі қара малдың импорты мен өсімін негізінен ауыл шаруашылығы кәсіпорындары жүзеге асырады. Содан кейін сұрақ туындайды, бұл ірі қара мал сүт өнімділігін қалай арттырады? Тағы бір метрика-ірі қара мал басының төмендеуі, 2018 жылғы статистикаға сәйкес ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында мал шаруашылығының 2,7% - ы, бұл жануарлардың үлесі 8% - ы, шаруа немесе фермер қожалықтарында 0,08% - ы осы жануарлардың үлесі 29% - ға, ал күмәнді халықтың үй шаруашылықтарында 0,06% - ға төмендеді, бұл жануарлардың үлесі жануарлардың жалпы санының 63% - ын құрады.
Ауыл шаруашылығындағы жағдайдың нақты көрінісінде айтарлықтай бұрмаланулар бар екені анық. Мұндай көрсеткішке негізделген ұзақ мерзімді жоспарлау қиын міндет болып табылады
"ҚазАгро" Нухмал мен өсімдік шаруашылығына төмен сыйақы мөлшерлемесімен кредит береді.
Олар бірнеше бағдарламалар бойынша несие береді. Атап айтқанда, мал шаруашылығы бойынша "Сыбаға" кредиттеу бағдарламасы, "Игілік" кредиттеу бағдарламасы, "Ынтымақ" кредиттеу бағдарламасы,"Береке" кредиттеу бағдарламасы, "Ырыс"кредиттеу бағдарламасы көзделген.
Кесте-6
Сыбаға несиелеу бағдарламасы бойынша мал шаруашылығын несиелендіру шарттары
Кредиттеу шарттарының параметрлері
Кредиттеу шарттары
Нысаналы топ
Заңды (оның ішінде АӨК) және жеке тұлғалар (ШҚ, ФҚ, ЖК), КС
Нысаналы мақсаты
Заңды және жеке тұлғалар үшін (ШҚ, ФҚ, ЖК):
- Ірі қара мал аналық басын, оның ішінде ірі қара маласыл тұқымды және селекциялық жас төлін жәненемесе етті жәненемесе етті-сүтті бағыттағы асыл тұқымды бұқаларды сатып алу;
-негізгі құралдарды сатып алу және жөндеу, айналым қаражатын толтыру.
КС үшін:
-Ірі қара мал аналық басын, оның ішінде ірі қара мал асыл тұқымды және селекциялық жас төлін жәненемесе етті жәненемесе етті-сүтті бағыттағы асыл тұқымды бұқаларды сатып алу, негізгі құралдарды сатып алу және жөндеу, айналым қаражатын толтыру үшін кейіннен КС қатысушыларын кредиттеу үшін КС кредиттеу.
Валютасы
теңге
Сомасы
КС қоспағанда, қарыз алушылар үшін - 10 000 000 теңгеден бастап Корпорация меншікті капиталының 25% дейін

КС үшін - 1 млн. теңгеден бастап Корпорацияның меншікті капиталының 25% дейін
Кредит елісініңкредиттің мерзімі
120 айға дейін
РБ қаражаты есебінен кредиттеу мөлшерлемесі
- КС қоспағанда, қарыз алушылар үшін - жылдық 6 % (СЖТМ - жылдық 6 % бастап)
- КС үшін - жылдық 4 % (СЖТМ - жылдық 4 % бастап)
Өзге қаражат есебінен кредиттеу мөлшерлемесі
- КС қоспағанда, қарыз алушылар үшін - жылдық 15 % (СЖТМ - жылдық 15 % бастап)
- КС үшін - жылдық 9,5 % (СЖТМ - жылдық 9,5 % бастап)
Негізгі борышты өтеу бойынша жеңілдікті кезең
- асыл тұқымды бұқаларды сатып алуға және айналым қаражатын толтыруға - әр траншты беру кезінен бастап 12 айдан артық емес;
- аналық басты, оның ішінде ІҚМ асыл тұқымды және селекциялық жас төлін сатып алуға - әр траншты беру кезінен бастап 30 айдан артық емес;
- негізгі құралдарды сатып алу мен жөндеуге - әр траншты беру кезінен бастап 24 айдан артық емес.
Сыйақыны өтеу бойынша жеңілдікті кезең
- асыл тұқымды бұқаларды сатып алуға және айналым қаражатын толтыруға - әр траншты беру кезінен бастап 12 айдан артық емес;
- аналық басты, оның ішінде ІҚМ асыл тұқымды және селекциялық жас төлін сатып алуға және негізгі құралдарды сатып алу мен жөндеуге - әр траншты беру кезінен бастап 24 айдан артық емес.
Қамтамасыз ету
Кепіл саясатына сәйкес

Өсімдік шаруашылығын несиелендіретін бағдарламалар. Олар:
1. Агробизнес бағдарламасы
2. Агрокоммерция бағдарламасы
3. Кең дала бағдарламасы
4. Ауыл тұрғындары мен ауыл шаруашылық тауар өндірушілерін әрі қарай несиелеу үшін шағын несие (шағын қаржы) ұйымдарын несиелеу бағдарламасы

Кесте-7
Кең дала бағдарламасы бойынша өсімдік шаруашылығын несиелендіру шарттары
Кредиттеу шарттарының параметрлер

Кредиттеу шарттары
Сату арналары

Тікелей қарыз алушылар
КС

МҚҰ

ЕДБ

Нысаналы мақсаты
- қарыз алушыларды КЕЖ және ЖЖ өткізу үшін АҚТ-ға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.