ХАЛЫҚТЫҢ ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Мақала
Макашева Е.Д
Экономика ғылымының кандидаты, доцент, Алматы университеті.
Нарбутаев С.Р
Магистрант, Алматы университеті.
ХАЛЫҚТЫҢ ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
АҢДАТПА
Халықтың төлемдік қабілеті - кірістер қабілеттену мүмкіншілігі дәрежесінде (қаржылану мен қаражаттану мүмкіншілдігі) шығыстарды қамтамасыз ету (қаржылау мен қаражаттау) мүмкіншілігі. Халықтың төлемдік қабілетіндегі ақша қатынастарының ұсыныстары мен сұраныстары - төлемділік мүмкіншілдік туғызады. Бір түрдегі тауардың бағасы әрбір жергілікті аймақта әртүрлі болып кездеседі. Халықтың әлеуметтік жағдайы олардың қаражаттануындағы төлемдік мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Орташа есептегі халықтың төлемдік мүмкіншілігінің өсуі, экономика саласындағы өндірілген өнім мен қызмет өсуіне тікелей байланысты. Себебі, өндірілген өнімнің тауарлық бағасында және көрсететін қызметтердің тұтынуында өзіндік шығындар мен қосымша құны қоса есептелінеді.
АННОТАЦИЯ
Платежеспособность населения - способность обеспечивать расходы (финансирование и финансирование) в пределах возможности получать доход (доступ к финансам и финансированию). Спрос и предложение на денежные отношения населения - платежеспособность создает возможности. Цена на один и тот же товар варьируется от региона к региону. Социальный статус населения напрямую зависит от его платежеспособности. Рост платежеспособности населения в среднем напрямую связан с ростом продукции и услуг, производимых в экономике. Это связано с тем, что стоимость производимых товаров и потребление услуг включают затраты и добавленную стоимость.
ABSTRACT
The ability to pay of the population is the ability to provide expenses (financing and financing) within the limits of the ability to receive income (access to finance and financing). Supply and demand for money relations of the population - ability to pay creates opportunities. The price for the same product varies from region to region. The social status of the population directly depends on its ability to pay. The growth in the population's ability to pay on average is directly related to the growth of products and services produced in the economy. This is because the value of the goods produced and the consumption of services include costs and added value.
Кіріспе
Халықтың төлем қабілеті - шығыстар мөлшері әрқашанда кірістер мөлшерімен есептелінуі. Халықтың әлеуметтік жағдайы олардың қаражаттануындағы төлемдік мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Орташа есептегі халықтың төлемдік мүмкіншілігінің өсуі, экономика саласындағы өндірілген өнім мен қызмет өсуіне тікелей байланысты. Себебі, өндірілген өнімнің тауарлық бағасында және көрсететін қызметтердің тұтынуында өзіндік шығындар мен қосымша құны қоса есептелінеді. Тауардың өзіндік құнындағы шығындардың бірі еңбек табыстылығы болса, қосымша құн қоғамдық жалпы щығындар сұраныстарын қамтамасыз етеді. Осыған орай халықтың төлемдік қабілеті, игерілген материалдық ресурстардың игілігіндегі халыққа арналған тауарлық-материалдық байлыққа айналуына тікелей байланысты. Демек, әрбір тарихи кезеңдегі дамудағы қоғамдық әлеуметтік формацияларда халықтың төлемдік қабілеті әртүрлі дәрежеде болып ол үздіксіз даму үстінде. Әсіресе, әркімнің төлемдік қабілетінің жетілуі жолында оның еңбек етуіне байланысты халықтың табыстануында құқықтық әділеттілік оның негізгі мәселелерінің бірі болып табылады.
Бұрыңғы қоғамдық меншіктегі халықтың төлемдік қабілетін әкімшілдік басқару жүйесінің шешімдерімен реттелінсе, нарықтық экономика әркімнің өзіндік қабілеттіліктегі табыстану мүмкіншілік еркіндігін туғызды. Осыған орай біреулер төмен, біреулер орта, енді біреулер бай өмір сүруіне қоғамдық биліктегілердің кінәсі жоқ деп есептеуге де болады. Қоғамдағы адамдардың дамуы тек мемлекеттік бағдарламаға ғана үміт арту мен тоқталынып қалмай өз әрекетіне де тікелей байланысты.
Қазақстандағы өткен реформалар нәтижесінде нарық релісіндегі халықтың өз мүмкіншілігін жасау және оны мемлекеттік тараптан қолдау негіздеріндегі қаржылық тұрақтылығындағы халықтың төлемдік қабілеттік зерттеулерді мақсаттап, оның ақша, қаржы-қаражат қатынастарындағы экономиканың айналым циклін арттыруды міндеттейді.
Халықтың төлем қабілетінің теориялық негіздері
Халықтың төлем қабілетінің дамуы бағытында зерттелім жүргізудің өзі әрбір мемлекет ішіндегі адамдардың дамуындағы мүмкіншіліктерін анықтау мен баға беру. Адамдардың дамуы (АД) ең негізгі өзектілігі қаржылық қатынастардың даму мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Адамдардың қаржылық қатынастары өзіндік мүмкіншіліктерге тікелей, қоғамдық жанама (қолдау) түрінде дамиды. Тек адамдардың қаржылық қатынастары дамуының арқасында ғана адамдардың даму көрсеткіштері мен өлшемдері, адамдардың даму индексі (АДИ), экономиканың дамуындағы еңбек, өмір деңгейі, жұмыссыздық, әлеуметтік қорғау, денсаулық пен өмір сүру мүмкіншіліктері, демографиялық ақуалдар, білім деңгейлері, өмірлік жағдай, адамдардың мүддесі үшін басқаруды жетілдіру, жаһандану мүмкіншіліктерін тұғызуға болады. Жалпы АД теориясы мен концепциялары, заңды құжаттылықтары өте үлкен тақырыптағы бірнеше бағыттардағы ғылыми зерттелім бағыттары. Мысалы, адам құқықтығы деклорациясы адам потенциалының дамуы, адамдардың даму қауіпсіздігі мен тенденциясы, АД индекаторы, адамдардың денсаулығын сақтау жүйесі, әлеуметтік-экономика процесстерін талдау мен есеп матрицасы, өнімнің негізгі концепциясы, халықтың экономикалық белсенділігі, халықтың әлеуметтік құрылымы мен демография мен миграциясы, адам капиталының ... жалғасы
Макашева Е.Д
Экономика ғылымының кандидаты, доцент, Алматы университеті.
Нарбутаев С.Р
Магистрант, Алматы университеті.
ХАЛЫҚТЫҢ ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
АҢДАТПА
Халықтың төлемдік қабілеті - кірістер қабілеттену мүмкіншілігі дәрежесінде (қаржылану мен қаражаттану мүмкіншілдігі) шығыстарды қамтамасыз ету (қаржылау мен қаражаттау) мүмкіншілігі. Халықтың төлемдік қабілетіндегі ақша қатынастарының ұсыныстары мен сұраныстары - төлемділік мүмкіншілдік туғызады. Бір түрдегі тауардың бағасы әрбір жергілікті аймақта әртүрлі болып кездеседі. Халықтың әлеуметтік жағдайы олардың қаражаттануындағы төлемдік мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Орташа есептегі халықтың төлемдік мүмкіншілігінің өсуі, экономика саласындағы өндірілген өнім мен қызмет өсуіне тікелей байланысты. Себебі, өндірілген өнімнің тауарлық бағасында және көрсететін қызметтердің тұтынуында өзіндік шығындар мен қосымша құны қоса есептелінеді.
АННОТАЦИЯ
Платежеспособность населения - способность обеспечивать расходы (финансирование и финансирование) в пределах возможности получать доход (доступ к финансам и финансированию). Спрос и предложение на денежные отношения населения - платежеспособность создает возможности. Цена на один и тот же товар варьируется от региона к региону. Социальный статус населения напрямую зависит от его платежеспособности. Рост платежеспособности населения в среднем напрямую связан с ростом продукции и услуг, производимых в экономике. Это связано с тем, что стоимость производимых товаров и потребление услуг включают затраты и добавленную стоимость.
ABSTRACT
The ability to pay of the population is the ability to provide expenses (financing and financing) within the limits of the ability to receive income (access to finance and financing). Supply and demand for money relations of the population - ability to pay creates opportunities. The price for the same product varies from region to region. The social status of the population directly depends on its ability to pay. The growth in the population's ability to pay on average is directly related to the growth of products and services produced in the economy. This is because the value of the goods produced and the consumption of services include costs and added value.
Кіріспе
Халықтың төлем қабілеті - шығыстар мөлшері әрқашанда кірістер мөлшерімен есептелінуі. Халықтың әлеуметтік жағдайы олардың қаражаттануындағы төлемдік мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Орташа есептегі халықтың төлемдік мүмкіншілігінің өсуі, экономика саласындағы өндірілген өнім мен қызмет өсуіне тікелей байланысты. Себебі, өндірілген өнімнің тауарлық бағасында және көрсететін қызметтердің тұтынуында өзіндік шығындар мен қосымша құны қоса есептелінеді. Тауардың өзіндік құнындағы шығындардың бірі еңбек табыстылығы болса, қосымша құн қоғамдық жалпы щығындар сұраныстарын қамтамасыз етеді. Осыған орай халықтың төлемдік қабілеті, игерілген материалдық ресурстардың игілігіндегі халыққа арналған тауарлық-материалдық байлыққа айналуына тікелей байланысты. Демек, әрбір тарихи кезеңдегі дамудағы қоғамдық әлеуметтік формацияларда халықтың төлемдік қабілеті әртүрлі дәрежеде болып ол үздіксіз даму үстінде. Әсіресе, әркімнің төлемдік қабілетінің жетілуі жолында оның еңбек етуіне байланысты халықтың табыстануында құқықтық әділеттілік оның негізгі мәселелерінің бірі болып табылады.
Бұрыңғы қоғамдық меншіктегі халықтың төлемдік қабілетін әкімшілдік басқару жүйесінің шешімдерімен реттелінсе, нарықтық экономика әркімнің өзіндік қабілеттіліктегі табыстану мүмкіншілік еркіндігін туғызды. Осыған орай біреулер төмен, біреулер орта, енді біреулер бай өмір сүруіне қоғамдық биліктегілердің кінәсі жоқ деп есептеуге де болады. Қоғамдағы адамдардың дамуы тек мемлекеттік бағдарламаға ғана үміт арту мен тоқталынып қалмай өз әрекетіне де тікелей байланысты.
Қазақстандағы өткен реформалар нәтижесінде нарық релісіндегі халықтың өз мүмкіншілігін жасау және оны мемлекеттік тараптан қолдау негіздеріндегі қаржылық тұрақтылығындағы халықтың төлемдік қабілеттік зерттеулерді мақсаттап, оның ақша, қаржы-қаражат қатынастарындағы экономиканың айналым циклін арттыруды міндеттейді.
Халықтың төлем қабілетінің теориялық негіздері
Халықтың төлем қабілетінің дамуы бағытында зерттелім жүргізудің өзі әрбір мемлекет ішіндегі адамдардың дамуындағы мүмкіншіліктерін анықтау мен баға беру. Адамдардың дамуы (АД) ең негізгі өзектілігі қаржылық қатынастардың даму мүмкіншіліктеріне тікелей байланысты. Адамдардың қаржылық қатынастары өзіндік мүмкіншіліктерге тікелей, қоғамдық жанама (қолдау) түрінде дамиды. Тек адамдардың қаржылық қатынастары дамуының арқасында ғана адамдардың даму көрсеткіштері мен өлшемдері, адамдардың даму индексі (АДИ), экономиканың дамуындағы еңбек, өмір деңгейі, жұмыссыздық, әлеуметтік қорғау, денсаулық пен өмір сүру мүмкіншіліктері, демографиялық ақуалдар, білім деңгейлері, өмірлік жағдай, адамдардың мүддесі үшін басқаруды жетілдіру, жаһандану мүмкіншіліктерін тұғызуға болады. Жалпы АД теориясы мен концепциялары, заңды құжаттылықтары өте үлкен тақырыптағы бірнеше бағыттардағы ғылыми зерттелім бағыттары. Мысалы, адам құқықтығы деклорациясы адам потенциалының дамуы, адамдардың даму қауіпсіздігі мен тенденциясы, АД индекаторы, адамдардың денсаулығын сақтау жүйесі, әлеуметтік-экономика процесстерін талдау мен есеп матрицасы, өнімнің негізгі концепциясы, халықтың экономикалық белсенділігі, халықтың әлеуметтік құрылымы мен демография мен миграциясы, адам капиталының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz