ДІНШІЛДІК ЖӘНЕ ЖАСТАР АРАСЫНДАҒЫ ДІНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАР

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ДІНШІЛДІК ЖӘНЕ ЖАСТАР АРАСЫНДАҒЫ ДІНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАР

Мемлекеттің саяси-қоғамдық өмірінде діннің рөлін атқаратын факторлар - қоғамдағы идеологиялық жағдайлардың өзгеруі, әлеуметтік-мәдени дамудың жаңа шарттарын қалыптастыру, рухани бағыттаушылардың алмасуы, өз-өзін танудың соншалықты дамуы болып табылады. Әлеуметтану ғылымы діни танымды әлеуметтік шындық ретінде іс жүзінде қолданылатын дүниетану, жеке тұлға мен топтардың қоғамдық жүріс-тұрысын реттеуші жүйелердің бірі ретінде зерттеледі.
Сарапшылардың пікірі бойынша, Қазақстан халқының арасында соңғы жылдары басымдылық көрсеткен діншілдікке бетбұрыстың өсуі өткінші кезеңдегі жаппай танымдық негізде ұқсастық межелерінен шайыну арқылы таза болу ниетін білдіру әрекеттерімен байланыстырады. Діннің адамзат тарихының ең маңызды факторларының бірі екендігіне ешкімнің дауы жоқ екендігіне еш күмән жоқ. Дінді күрделі де көп деңгейлі әлеуметтік құрылыс, қоғамның қасиеттілікке мұқтаждығымен анықталатын тіршіліктің мәні мен құдіреті ретінде сипаттауға болады. Әлеуметтанудағы функционализмнің негізін салушы Э.Дюркгейм діннің басты қызметі қоғамның бірігуін нығайтумен, қоғамдастықтың барлық мүшелерінің салт-ережелерді бірге орындауының арқасында оның барлық мүшелерінің ынтымағын дамытумен және бекітумен байланысты деп есептейді. Дәстүрлі іс-әрекеттердің орындалуы барысында жеке адамдар киелілікті бірыңғай ұғынуға негізделген жақындық пен бірлік түйсігін кешеді.
Дін қоғамдық құбылыс ретінде қоғамдастықтың мүшелері - бөлек жеке тұлғалардың сенімдерімен жанға тыныштық беретіндігі баршаға мәлім. Сенім мен діншілдіктің бір-бірімен байланысы қандай? Сенім - діншілдікпен тепе-тең синоним емес. Сенім - бұл жеке адамның қандай да бір мағлұматты оның анық шындығының ешбір дәлелінсіз қабылдау қасиеті. Діни сенім, сәйкесінше, мысалы конфессиялық догматика секілді діни мазмұнды аксиомалы ақиқат дерек түрінде қабылдау қасиеті.
Бұның барлығы діни сала - жалпы түрде қоғам мен рухани саланың өте маңызды бөлігі екендігін білдіреді. Сондықтан қоғамның діни өмірін, әсіресе жалпы түрдегі қоғамның діншілдік дәрежесі мен мазмұнын үйрену маңызды мәселе болып табылады. Мәліметтердің көрсеткішінің күйі туралы деректер қоғамның бүкіл мәдени салаларын ұғынудың кілті және бұндай құбылысты идеология ретінде зерттеу мен оқып білудің қажетті шарты болып табылады.
Мүмкін, сіздің көзқарасыңыз бойынша адам дінсіз адам болмас еді, мүмкін онсыз да адам бұдан да артық кемелге ие бола алар екендігін табандылықпен дәлелдеуге болатын еді. Дін - адамзат өмірінің ақиқаты, тек осылай ғана қабылдауға тура келеді. Дін қоғамның рухани дағдарысының күшеюі тұсында тарихи арнаға шықты, діни ренессанс діни руханилылыққа өзіндік қайтып оралуға себепкер болды. А.Г.Здравомыслов жеткілікті түрде әділ айтқан: ... шеттетілген және жартылай тыйым салынған мешіттер қысқа мерзімде рухани тартылыстың қуатты орталығына айналды. Сенім білдірушілердің саны түбегейлі ұлғайды: мұсылмандық мерекелер қайтадан халық өмірінің уақиғасына айналды; бұқаралық ақпарат құралдары мемлекеттің лауазымды адамдарының діни мейрамдарға қатысқандығының көрнекілігін жеткізді, исламға табынушы қызметкер лауазымы қоғамдық пікірі бойынша зор мәртебелілердің бірі болды[1]. Жастар арасындағы дін туралы жастардың діни құндылықтар мен жүйелерге қатысу деңгейін анықтайтын әлеуметтануының орталық ұғымы жастардың діншілдігі атауымен түсіндіріледі.
Зерттеулердің көрсетуі бойынша саяси институттарға қарағанда респонденттердің көпшілігі діни институттарға сенім артады екен. Бұның барлығы діни сала - жалпы түрде қоғам мен рухани саланың өте маңызды бөлігі екендігін білдіреді. Сондықтан қоғамның діни өмірін, әсіресе жалпы түрдегі қоғамның діншілдік дәрежесі мен мазмұнын үйрену маңызды мәселе болып табылады. Мәліметтердің көрсеткішінің күйі туралы деректер қоғамның бүкіл мәдени салаларын ұғынудың кілті және бұндай құбылысты идеология ретінде зерттеу мен оқып білудің қажетті шарты болып табылады.
Бүгінгі студенттер - бұл қоғамның ертеңгі негізі. Дегенмен бүгін де студенттер - күмәнсіз оқып үйренуді талап ететін қоғамның белсенді тобы. Студенттердің зерттеу объектісі ретінде ерекшелігі біріншіден, студенттердің мәдени және саяси дүниетанымдық ұстанымдары қалыптасып біткен не кейбірінің қалыптасу кезеңдері аяқталмаған, екіншіден, студенттер қоғамның мәдени және саяси өміріне белсенді түрде ықпал етуге әлі де қабілетті емес. Жастарға адамгершілік шикілік тән, психиканың қалыпты түрде функция атқармауы, өздерінің әлеуметтік және экономикалық мәселелерін шеше алмауы, жеке тұлға болып орнықпауы және т.б. оларды іс жүзінде болып жатқан қарама-қайшылықтарды түбегейлі шешуді жорамалдайтын көзқарастарды игеруге арандатушылық жасайды.
Дін бір жағынан адамды қисынсыз үміттер мен елестер әлеміне әкетеді, ерік-жігерін әлсіретіп, кереметке сенімін арттырады және т.б., алайда, екінші жағынан адам бойында адамгершілік сезімдерін, жауапкершілікті, қайырымдылық әрекеттер жасауына ерік-жігерін оятады. Р.Яновскийдің пікірі бойынша, көрсетілген жақтардың ешқайсысын да даралап бөлуге болмайды, жеке әлеуметтік топтарға руханилылықтың тууы бірден дінмен байланысты деп таңудың қажеті жоқ. Дінсіз адамның өзі де жоғары адамгершілік санатында бола алады (бұл дінге байланысты деп жауап бергендердің үлес саны 52,3%, ал, қалған 44,4% - мәдениет пен тәрбиеге байланысты деп жауап берген), ал сыртқа жария етіп жүрген діншілдік міндетті түрде адамгершілік кемелділікті куәландыра алмайды. Идеологиялық вакуум шартында рухани күйзеліс қарым-қатынастың үзілуі ретінде, сенім мен наным дағдарысы ретінде бақыланады. Бұл құбылысты Дюркгейм аномия ұғымымен сипаттаған. Дәстүр бойынша руханилылық дәстүрлі мағынадағы дінмен теңестіріледі, алайда, бүгінгі әлеуметтану мен әлеуметтік философияда руханилылықтың әулиелік нұсқасы қоғамның іргесі деп аталады. Қоғамның руханилылығының деңгейі мен күйіне көптеген факторлар әсер етеді. Руханилылық - жанның материалдық қызығушылықтан бөлек интеллектуалды, адамгершілік, рухани қызығушылыққа ие болуын құрайтын қасиеті.
Жауап алынғандардың көпшілігі - 50,25% - руханилылық - бұл адамгершіліктік түсінік деп айқындаса, тек қана 30,3% - діншілдік теп таныған. Діншілдік адамның ішкі әлемімен, ішкі күйзелістерімен байланысты. Зерттеулер нәтижесінде студенттік жастардың діннің қоғамдағы рөлін жоғары бағалағаны анықталған; 54 % - діннің қоғамға әсері өсуде және бұл өте жақсы көрсеткіш деп санаған. Осы кезде жауап алынғандардың 59% өздерін діни сенушілер ретінде таныған, 29% осы сұрақтың жауабын анықтай алмады. Олардың ішінде діни кітаптарды (Құран, Библия және басқа да діни кітаптар) оқымағандар саны 61% көп болды. Сенім артушылардың, мешітке тұрақты қатынап, салттарын сақтап жүргендердің үлесі - 25,%. Сенім артпайтын, бірақ діни дәстүрлерді ұстанып жүргендердің саны - 8,7%. Қазақстандық жастардың діни теңдестірілуі үстіртін болғанымен, сенушілердің басым көпшілігі керенаулық сенушілер (56,2% ) болып шықты, олар діни қауым өміріне қатыспайды екен.
Бос уақытыңызда немен айналысқанды дұрыс санайсыз? - деген сұраққа 9,15% адам діни кітаптарды оқимын деп жауап берген.
Жастардың дінге тартылуының бір себебі - жақсылыққа үміт арту болып табылады, психологиялық қолдау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.