Ферменттер. Гидролазалар: жіктелуі, негізгі тобы
51. Ферменттердің номенклатурасы және классификациясы.
Тірі организмдегі барлық процестер ферменттердің қатысуымен жүреді. Олардың әсерінен қоректік заттар құрамындағы күрделі заттар қарапайым қосылыстарға ыдырайды, содан кейін олар осы организмге тән макромолекулалар түзеді.
Ферменттер өте нәзік хош иіске ие. Әрбір фермент белгілі бір затқа, байланыстың белгілі бір түріне ғана әсер етеді. Мысалы, мальтоза қант ферменті мальтаза басқа қанттарға әсер етпейді.
Ферменттердің негізгі үш әсері бар
1. жинақтау (концентрация әсері);
2. бағдар эффектісі;
3. Көп бағытты катализ.
Жіктеу
1. Оксиредуктаза - электрондардың берілуін, тотығу-тотықсыздану реакцияларын катализдейді. Мысалы, каталаза ферменті.
2. Трансфераза - функционалды топтар мен молекулалық қалдықтарды бір қосылыстың екіншісіне ауыстырады. Мысалы, фосфотрансфераза, аминотрансфераза.
3. Гидролаза - гидролитикалық ыдырау реакция жылдамдығын жылдамдатады. Мысалы, пепсин, мальтаза және т.б.
4. Лиаздар - бір өнімде қос байланыс түзіп, гидролиз реакциясы жоқ молекулалар арасындағы химиялық байланыстарды катализдейді. Субстратты нашарлатады және жаңа өнімді синтездейді.
5. Изомеразалар - жеке субстрат молекуласының құрылымдық немесе кеңістіктік өзгеруін катализдейді, изомерлік формалар түзеді.
6. Лигазалар - синтез реакцияларын жеделдетеді, энергияға бай байланыстарды бұзады. Изомеразалар - жеке субстрат молекуласындағы құрылымдық немесе кеңістіктегі өзгерістерді катализдейді, изомерлік формалар түзеді.
Ферменттер құрамына қарай бөлінеді: бір компонентті және екі компонентті. Бір компонентті фермент тек ақуыздан тұрады, ал екі компонентті фермент ақуыз және белок емес бөліктерден тұрады. Ақуыз бөлігі апофермент, ал белок емес бөлігі кофермент деп аталады. Коферменттердің рөлі: B1, B2, B5, B6 және т.б. Витаминдер ойнай алады.
Ферменттер катализ реакциясы типі бойынша 6 топқа бөлінеді: оксидоредуктаза, гидролаза, трансфераза, лиаза, изомераза, лигаза.
1. Оксидоредуктаза - ферменттер реакцияны катализдейді, онда субстрат атомдарды, сутек атомдарын және оттегі атомдарын немесе электрондарды бір заттан екінші затқа алады (дегидрогеназа, оксидаза).
2. Гидролаза - гидролиз реакцияларына қатысады, реакция нәтижесінде бір субстраттан екі өнім түзіледі. Мысалы: липаза, пептидаза, амилаза. Суға гидролитикалық ферменттер қосылады.
3. Трансфераза - ... тобын алмастыратын фермент. Ол белгілі бір атомдардың топтарын ауыстырады: фосфат тобы, амин тобы, метил тобы. Мысалы, келесі ферменттер: трансаминаза, киназа.
4. Лиаз - субстраттан атом топтарын алу немесе қосу. Мысалы: декарбоксилаза, фумараза, алдол.
5. Изомераза - молекулада өзгерістер жасайды. Олар: изомераза, мутаза.
Лигаза - екі молекуланың бірігуін катализдейтін фермент. Ол жаңа байланыс түзу үшін екі молекуланы біріктіреді. Мысалы: фосфатаза.
52. Ферменттердің атаулары және классификациясы.
Ферменттердің қазіргі атаулары 1961 жылы Халықаралық биохимиялық одақтың комиссиясымен бекітілген.
Фермент атауларының екі түрі бар: жүйелік (рационалды) және тривиальды (жұмыс, іскерлік). Ферменттердің жүйелі атаулары өте күрделі, бірақ олар реакцияға түсетін субстрат және фермент катализдейтін химиялық реакция туралы толық ақпарат береді.
Бұл атаулар ғылыми әдебиеттерде жиі қолданылады. Жүйенің атауына сәйкес әр ферменттің саны (коды) болады, ол торттың санынан тұрады, нүктемен бөлінген. Бірінші сан ферменттер класын, екінші сан класс тармағын, үшінші сан класс тармағының бөлігін, төртінші сан қатардағы рет санын білдіреді. Ферменттер шифрындағы әрбір сан нүктемен бөлінген.
Тривиальды ферменттер атаулары қысқа және қолдануға оңай. Мысалы, бір ферменттің жүйелік атауы: АТФ: глюкоза-6-фосфотрансфераза. Бұл ферменттің тривиальды атауы - глюкокиназа (гексокиназа). Бұл кітапта біз ферменттер үшін қарапайым атауды қолданамыз. Тривиальды атаулар екі негізгі жолмен пайда болады:
1) фермент әсер ететін субстраттың атауына жоқтау жұрнағы қосылады. Мысалы, мальтозаны екі глюкоза молекуласына дейін ыдырататын фермент мальтаза деп аталады;
2) фермент катализдейтін реакция атауына қайғы қосуды катализдейтін фермент гидролаза, субстратты сусыздандыратын фермент дегидрогеназа, химиялық топтарды тасымалдайтын фермент трансфераза деп аталады. Кейбір ферменттердің тарихи атаулары бар.
Мысалы: пепсин, трипсин, папаин, эластаза және т.б .. Ферменттер катализдейтін реакция түріне қарай 6 класқа бөлінеді.
1. Оксидоредуктаза
2. Трансферазалар
3. Гидролазалар
4. Лиас
5. Изомеразалар
6. Лигазалар (синтетазалар)
7. Оксидоредуктаза
53. Ферменттердің химиялық қасиеттері.
Өте аз мөлшерде ферменттер катализатор рөлін атқарады. Фермент өзінің белсенді заты, субстратымен (S) ферментативті реакция кезінде фермент-субстрат кешенін (аралық) құрайды. Бұл кешеннің қызметі өте күрделі, ол субстрат пен фермент молекулаларының конформациясын, энергетикалық және химиялық байланыстарын өзгертеді. Реакциядан кейін фермент-субстрат кешені жаңа түрге ауысады және ферментативті реакция өнімдерінің кешеніне айналады. Содан кейін ол ферменттер ... жалғасы
Тірі организмдегі барлық процестер ферменттердің қатысуымен жүреді. Олардың әсерінен қоректік заттар құрамындағы күрделі заттар қарапайым қосылыстарға ыдырайды, содан кейін олар осы организмге тән макромолекулалар түзеді.
Ферменттер өте нәзік хош иіске ие. Әрбір фермент белгілі бір затқа, байланыстың белгілі бір түріне ғана әсер етеді. Мысалы, мальтоза қант ферменті мальтаза басқа қанттарға әсер етпейді.
Ферменттердің негізгі үш әсері бар
1. жинақтау (концентрация әсері);
2. бағдар эффектісі;
3. Көп бағытты катализ.
Жіктеу
1. Оксиредуктаза - электрондардың берілуін, тотығу-тотықсыздану реакцияларын катализдейді. Мысалы, каталаза ферменті.
2. Трансфераза - функционалды топтар мен молекулалық қалдықтарды бір қосылыстың екіншісіне ауыстырады. Мысалы, фосфотрансфераза, аминотрансфераза.
3. Гидролаза - гидролитикалық ыдырау реакция жылдамдығын жылдамдатады. Мысалы, пепсин, мальтаза және т.б.
4. Лиаздар - бір өнімде қос байланыс түзіп, гидролиз реакциясы жоқ молекулалар арасындағы химиялық байланыстарды катализдейді. Субстратты нашарлатады және жаңа өнімді синтездейді.
5. Изомеразалар - жеке субстрат молекуласының құрылымдық немесе кеңістіктік өзгеруін катализдейді, изомерлік формалар түзеді.
6. Лигазалар - синтез реакцияларын жеделдетеді, энергияға бай байланыстарды бұзады. Изомеразалар - жеке субстрат молекуласындағы құрылымдық немесе кеңістіктегі өзгерістерді катализдейді, изомерлік формалар түзеді.
Ферменттер құрамына қарай бөлінеді: бір компонентті және екі компонентті. Бір компонентті фермент тек ақуыздан тұрады, ал екі компонентті фермент ақуыз және белок емес бөліктерден тұрады. Ақуыз бөлігі апофермент, ал белок емес бөлігі кофермент деп аталады. Коферменттердің рөлі: B1, B2, B5, B6 және т.б. Витаминдер ойнай алады.
Ферменттер катализ реакциясы типі бойынша 6 топқа бөлінеді: оксидоредуктаза, гидролаза, трансфераза, лиаза, изомераза, лигаза.
1. Оксидоредуктаза - ферменттер реакцияны катализдейді, онда субстрат атомдарды, сутек атомдарын және оттегі атомдарын немесе электрондарды бір заттан екінші затқа алады (дегидрогеназа, оксидаза).
2. Гидролаза - гидролиз реакцияларына қатысады, реакция нәтижесінде бір субстраттан екі өнім түзіледі. Мысалы: липаза, пептидаза, амилаза. Суға гидролитикалық ферменттер қосылады.
3. Трансфераза - ... тобын алмастыратын фермент. Ол белгілі бір атомдардың топтарын ауыстырады: фосфат тобы, амин тобы, метил тобы. Мысалы, келесі ферменттер: трансаминаза, киназа.
4. Лиаз - субстраттан атом топтарын алу немесе қосу. Мысалы: декарбоксилаза, фумараза, алдол.
5. Изомераза - молекулада өзгерістер жасайды. Олар: изомераза, мутаза.
Лигаза - екі молекуланың бірігуін катализдейтін фермент. Ол жаңа байланыс түзу үшін екі молекуланы біріктіреді. Мысалы: фосфатаза.
52. Ферменттердің атаулары және классификациясы.
Ферменттердің қазіргі атаулары 1961 жылы Халықаралық биохимиялық одақтың комиссиясымен бекітілген.
Фермент атауларының екі түрі бар: жүйелік (рационалды) және тривиальды (жұмыс, іскерлік). Ферменттердің жүйелі атаулары өте күрделі, бірақ олар реакцияға түсетін субстрат және фермент катализдейтін химиялық реакция туралы толық ақпарат береді.
Бұл атаулар ғылыми әдебиеттерде жиі қолданылады. Жүйенің атауына сәйкес әр ферменттің саны (коды) болады, ол торттың санынан тұрады, нүктемен бөлінген. Бірінші сан ферменттер класын, екінші сан класс тармағын, үшінші сан класс тармағының бөлігін, төртінші сан қатардағы рет санын білдіреді. Ферменттер шифрындағы әрбір сан нүктемен бөлінген.
Тривиальды ферменттер атаулары қысқа және қолдануға оңай. Мысалы, бір ферменттің жүйелік атауы: АТФ: глюкоза-6-фосфотрансфераза. Бұл ферменттің тривиальды атауы - глюкокиназа (гексокиназа). Бұл кітапта біз ферменттер үшін қарапайым атауды қолданамыз. Тривиальды атаулар екі негізгі жолмен пайда болады:
1) фермент әсер ететін субстраттың атауына жоқтау жұрнағы қосылады. Мысалы, мальтозаны екі глюкоза молекуласына дейін ыдырататын фермент мальтаза деп аталады;
2) фермент катализдейтін реакция атауына қайғы қосуды катализдейтін фермент гидролаза, субстратты сусыздандыратын фермент дегидрогеназа, химиялық топтарды тасымалдайтын фермент трансфераза деп аталады. Кейбір ферменттердің тарихи атаулары бар.
Мысалы: пепсин, трипсин, папаин, эластаза және т.б .. Ферменттер катализдейтін реакция түріне қарай 6 класқа бөлінеді.
1. Оксидоредуктаза
2. Трансферазалар
3. Гидролазалар
4. Лиас
5. Изомеразалар
6. Лигазалар (синтетазалар)
7. Оксидоредуктаза
53. Ферменттердің химиялық қасиеттері.
Өте аз мөлшерде ферменттер катализатор рөлін атқарады. Фермент өзінің белсенді заты, субстратымен (S) ферментативті реакция кезінде фермент-субстрат кешенін (аралық) құрайды. Бұл кешеннің қызметі өте күрделі, ол субстрат пен фермент молекулаларының конформациясын, энергетикалық және химиялық байланыстарын өзгертеді. Реакциядан кейін фермент-субстрат кешені жаңа түрге ауысады және ферментативті реакция өнімдерінің кешеніне айналады. Содан кейін ол ферменттер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz