Қағаздағы ақпаратты енгізу құрылғылары
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Қағаздағы ақпаратты енгізу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.Дигитайзер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3.Саундбластер мен видеобластер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
4.Тышқан және басқа манипуляторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
5.Сандық фотоаппараттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
5.1 Матрицаның рұқсат етушілік қабілеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
5.2 Тасушылардың түрлері мен көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
5.3 Фотоаппаратта орналасатын кадрлар саны ... ... ... ... ... ... ... ... .16
5.4 Мәліметтерді компьютерге жөнелту әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
6. MIDI.пернетақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
7. Пернетақта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
7.1. Пернетақтаның арнайы пернелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
8. Сканерлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..40
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...41
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Қағаздағы ақпаратты енгізу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.Дигитайзер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3.Саундбластер мен видеобластер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
4.Тышқан және басқа манипуляторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
5.Сандық фотоаппараттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
5.1 Матрицаның рұқсат етушілік қабілеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
5.2 Тасушылардың түрлері мен көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
5.3 Фотоаппаратта орналасатын кадрлар саны ... ... ... ... ... ... ... ... .16
5.4 Мәліметтерді компьютерге жөнелту әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
6. MIDI.пернетақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
7. Пернетақта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
7.1. Пернетақтаның арнайы пернелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
8. Сканерлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..40
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...41
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... 3
1. Қағаздағы ақпаратты енгізу
принципі ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..4
2. Дигитайзер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
3. Саундбластер мен видеобластер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
4. Тышқан және басқа манипуляторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
5. Сандық фотоаппараттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ...10
5.1 Матрицаның рұқсат етушілік қабілеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
5.2 Тасушылардың түрлері мен көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
5.3 Фотоаппаратта орналасатын кадрлар саны ... ... ... ... ... ... ... ... .16
5.4 Мәліметтерді компьютерге жөнелту әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
6. MIDI-пернетақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
7. Пернетақта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .19
1. Пернетақтаның арнайы пернелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
8. Сканерлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..40
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...41
Кіріспе
IBM PC компьютерлері 1981 жылдан бастап шыға бастады және олар
қолданушылар арасында кең тарады. IBM PC және олармен бірлесе жұмыс
жасайтын компьютерлер қазір елде электронды есептеуіш машинасының үлкен бір
бөлігін құрайды. Қазіргі кезде IBM PC-ға арналып жасалған программалық
қамсыздандыру адам қоғамының барлық өнуіне араласуда.
Дербес компьютердің құрамына келесілер кіреді: компьютерді басқаруды
орындайтын процессор, есептеу және т.б.; симвлдық ақпаратты компьютерге
енгізуге мүмкіндік беретн пернетақта; тексттік және графикалық ақпаратты
көрсетуге арналған монитор (немесе дисплей); иілгіш магниттік диск
жинақтауыштары (немесе дискжетектер); қатты магниттік дискіге жинақтауыштар
(винчестер).
Сонымен қатар компьютерге тексттік және графикалық ақпаратты шығару
құрылғысы принтер; компьютерге ақпаратты енгізуді еңілдететін тышқан және
т.б. қосуға болады.
Дербес компьютердің процессорында сыртқы құрылғылармен ақпарат алмасуға
арналған енгізу-шығару порты бар. Компьютердің ішкі құрылғыларымен ақпарат
алмасуға арналған арнайы порттары бар. Жалпы мақсатқа арналған порттардың
екі түрі бар: параллельді (обозначаемые LPT1-LPT4) және асинхронды тізбекті
(COM1-COM3). Параллельді порттар енгізу - шығаруды үлкен жылдамдықта
орындайды, бірақ ақпарат алмасу үшін көп сым қажет болады. Ақпаратты енгізу
құрылғыларына мыналар жатады: пернетақта, сканер (skanner), графикалық
планшет (digitizer), тышқан, шар, джойстик (joystic), жарықтық қылқалам
(light pen) және т.б.
1. Қағаздағы ақпаратты енгізу принципі
Графикалық ақпаратты ЭЕМ-ге енгізу үш этаптан тұрады. Бірінші этапта
графикалық элементтердің координаттары анықталады, екіншісінде координаттар
сандық кодқа түрленеді, үшіншісінде олар ЭЕМ жадына жазылып, өңделу үшін
арифметикалық құрылғыға жөнелтіледі.
Графикалық элементтің координаттарын автоматты және жартылай автоматты
тәсілмен жүзеге асыруға болады. Графикалық элемент координатын сандық кодқа
түрлендіру бірнеше тәсілдермен жүзеге асады:
- ЭЕМ жадысына барлық элементтердің ағымдағы мәні жазылады;
- графикалық ақпарат аналитикалық түрде ұсынылады;
- бастапқы мәліметтер арнайы графикалық тілде жащылады.
Графикалық ақпаратты ЭЕМ-де ұсынудың барлық аталған әдістері мен
тәсілдері ақпаратты түрлендіру құралдарының техникалық талаптарына жауап
береді.
Графикалық ақпаратты енгізуге арналған құрал (УВГИ) - бұл графикалық
мәліметтерді машиналық кодқа айналдыратын құрал.
Кез келген графикалық ақпаратты бір - бірінен қанықтығы мен түсімен
ерекшеленетін оптикалық әртүрлілік ретінде қарастыруға болады. Осылайша кез
келген графикалық ақпаратты енгізуге арналған құрылғы келесі тапсырмаларды
шешеді:
1. элементте суреттің дискреттілігін;
2. оптикалық ақпаратты электр аналогтық сигналға түрлендіру;
3. аналогтық сигналды сандық ақпараттық кодқа түрлендіру.
Дискретті элементтердің саны берілген графикалық элементтің
нақтылығымен анықталады. Графикалық суреттің көлемді ақпараты графикалық
ақпаратты енгзуе арналған құрылғының тез әрекеттілігімен анықталады.
Дискреттеу принципі бойынша графикалық ақпаратты енгізу құрылғыларын
автоматты және жартылай автоматты деп бөледі. Автоматты түріне
сканерлейтін, матрицалық және келесі құрылғылар жатады; жартылай автоматты
түріне - теледидарлық, акустикалық, оптикалық, электрлік жіне
электромеханикалық құрылғылар жатады.
2. Дигитайзер
Дигитайзер - бұл графикалық ақпаратты енгізудің тағы бір құрылғысы.
Дигитайзер атауын ағылшынның digit - сан сөзінен алған. Яғни, жай ғана
орысша "оцифровыватели" деп айтуға болады.
Басқаша англо - сандық түрлендіргіш деп те атайды.
Негізінен дигитайзер планшет түрінде болады. Сондықтан мұндай
құрылғылар көбіне графикалық планщет деп аталады. Мұндай дигитайзер
автоматтандырылған жүйелерге, компьютерлік графикаға және анимацияға
графикалық суретті нүктелік координат ретінде енгізу үшін қолданылады.
Бірақ бұл сурет тұрғызудың ең тез әрі ыңғайлы тәсілі деп айта алмаймыз.
Сонда да графикалық планшет компьютерге графикалық ақпаратты дәл енгізуге
мүмкіндік береді.
Графикалық планшетте жұмыс тегістігі қасында басқару батырмалары
болады. Жұмыс тегістігіне қосымша координаттық тор қосылуы мүмкін, ол қиын
суреттерді компьютерге енгізуге мүмкіндік береді. Ақпаратты енгізу үшін
планшетке кабель арқылы қосылған арнайы қылқалам немесе "нысаны" бар
құрылғы бар. Дигитайзердің өзі компьютерге байланысу порты арқылы
жалғанады. Мұндай графикалы планшеттің мүмкін болар кеңеймесі 100 dpi
(точек на дюйм ).
Қазіргі заманғы және қымбат дигитайзерлерде ақпаратты енгізу аранйы
қылқалам немесе нысан арқылы жүзеге асады, себебі графикалық планшеттің
жұмыс беті тактильді сезімтал. Планшеттің жұмыс аймағына нүктеге басқанда
пьезоэлектроника пластинкасында потенциалдар түрлілілгі пайда болады. Бұл
нүктенің координаттары сым торын сканерлейтін драйвер программасынмен
анықтылады. Бұл программа нүктенің көрінуін экран мониторында орындайды.
Пьезоэлектрлік дигитайзерлер планшеттің бетінде сызуға мүмкіндік береді,
осылайша тіпті жоқ элементті де жазуға да болады. Графикалық ақпарат 400
dpi кеңеймесімен жазылады.
Тағы бір айтатын жай дәл осы принципте дәстүрлі тышқандар мен
трэкболдарды ауыстыратын қолданушының графикалық жұмысын жаңа координат
ретінде орындайды. Осындай тактильді құрылғымен жұмыс жасаған қолданушы,
мысалы жапониялық Toshiba фирмасымен жасалған, саусақпен дигитайзер
терезесіне түрту арқылы ақпаратты енгізу қарапайым тышқанға қарағанда өте
ыңғайлы екеніне көз жеткізеді: экрандағы курсор өте тәртіпті және
планшеттегі саусақ қозғалысын бұлжытпай орындайды. Мұнадй дигитайзерде
ешқандай қосымша батырма жоқ. Дисплей экранында керекті таңдау жасап,
терезеде саусақпен екі рет шертсе болғаны компьютер хабарламаны түсінеді.
Графикалық ақпаратты енгізу үшін кейбір планшетті графика тұрғызғыштар
қолданылады. алайда көптеген дайын суреттерді (фотографии, чертежи,
рисунки, карты, графики, слайды, кинофильмы) арнайы бейнедигитайзермен
енгізген ыңғайлы. Қарапайым жағдайда бейнедигитайзер ретінде бейнекамера да
болуы мүмкін. Қазіргі кезде көптеген арнайы графикалық жүйе әртүрлі типті
бейнедигитайзерімен шығарылуда, олар түсті суреттерді қағаздан немесе
слайдтардан енгізуге мүмкіндік береді. Бейнедигитайзер қатарына сандық
фотоаппарат та кіреді.
Қазіргі заманғы киностудияларда суретті кинопленкадан компьютерге
енгізетін арнайы дигитайзерлер бар. Сандық өңдеуден кейін сурет қайта
пленкаға беріледі. Осыған байланысты компьютер уақыт келе кинодағы
актерларды тіпті болдыртпауы да мүмкін деген сөз бар.
Бұл шындық болуы әбден мүмкін. Мысалы, компьютерге киножұлдыздарын
салып, компьютер осыдан көрермендерге ұнайтын персонаж жасайды. Одан кейін
осы синтетикалық қаһарман экранда шындыққа ұқсас тіріледі, оған қоса
ғажайып ұимылдар жасайды.
Киностудия компьютеріндегі дигитайзер тіпті қазір пейзаж суреттерін
енгізіп, декорация, интерьер мен костюмдер жасайды. Компьютер жадында
жызлған виртуальдық шындық әлемі жақындап келеді.
3. Саундбластер мен видеобластер
Дербес компьютерді қарапайым МРС мультимедия құрылғысына айналдыру үшін
компьютерде компакт-дискілерді ойнататын CD-ROM мен дыбыстық тақшаны
орнатса жеткілікті.
Дыбыстық тақша аналық тақшаның бос слотына жалғанады. Әдетте дыбыстық
тақша дыбыстық сигналды файлға жазуға, ойнатуға және дыбысты талдауға
мүмкіндік береді. Дыбыстық тақшаға микрофон, екі акустикалық колонка немесе
стерео құлаққап, джойстик пен компакт-дисктерді ойнату қосылады. Дыбыстық
тақшаға іштестірілген синтезатор қиын дыбыстарды компьютердің орталық
процессорын жүктемей ойнатуға көмектеседі. Жоғары сапалы дыбысты талдауда
"толқындық" wave-синтезаторын қолданған дұрыс, бірақ көптеген дыбыстық
тақшалар жиілікті модуляциясы бар FM-синтезаторын қолданады.
Әртүрлі дыбыстық тақшалар стандартты өнімге жатады және қазіргі кезде
көптеген фирмалармен шығарылуды. Нарықта дыбыстық тақшалардың кең спекторы
ұсынылған, арзан 8-разрядты модельден бастап қазіргі заманғыға дейін,
сонымен бірге бейне тақшалармен комбинирленген түрлері де бар. Ең әйгілі
дыбыстық тақшалардың бірқатарынколифорниялық Greative Technologies фирмасы
SoundBlaster атымен шығарады. Сол себепті кез келген дыбыстық тақшалар
тікелей саундбластер деп аталады. Сонымен қатар дыбыстық тақшалар
эффективті дыбысты анықтау программасымен қамсыздандыралады.
Енгізуге, шығаруға және қозғалмалы мен қозғалмайтын суреттерді шығаруға
арналған бейне тақшалар үйдің мультимедиялық жүйесі үшін міндетті емес.
Сондықтан бейне тақшалар немесе видеобластерлер оларды аналогты саунбластер
деп компьютерлік графикамен жұмысқа арналған пен профессионалды
жүйелеріндегі бейнеге мультимедия құруға арналған, сонымен қатар сурет пен
дыбысты талдауға арналған. Мұндай видеобластер тақша монитор экранына
бейнені шығаруға, қозғалып тұрған суреттерді ұстап алуға және суреті
өңдеуге көмектеседі, мысалы, бейнекамерамен, бейнемагнитофонмен немесе
теледидар көрсетілімінен. Видеобластер тақшасына әдетте микрофон мен
акустикалық жүйені қосуға мүмкіндік береді.
Салыстырмалы түрде арзан мюнхенский FAST Electronic GmbH фирмасының
Screen Machine бейне тақшасы мүкіндік береді, Windows терезесінде кез
келген бейне көзінен алынған қозғалмалы суреттегі жеке файлды қағып алып,
файлды дискіге салуға мүмкіндік береді. Суретті оңай кадрлауға, титрлермен
толықтыруға, әртүрлі әсерлер қосуға болады. Мұндай бейне тақша әртүрлі
мультимедиялық өнімдерді жасау үшін қолданылады - тауар мен жылжымайтын
мүлік каталогы, жаңалқтардың электрондық шығуы және т.б. Сонымен қатар
бейне тақша көмегімен суретердің мәліметтер қорын жасауға мүмкіндік береді,
сонымен қатар өнімді автоматтандыруға арналған қиын емес анықтау жүйесі,
компьютерлік сигналдар мен күзету жүйесін.
4. Тышқан және басқа манипуляторлар
Пернетақта қолданушы мен компьютер арасында байланыс күшін жоғалтпаса
да, ақпаратты енгізудің басқа құрылғысы - тышқан - әйгілі де маңызды болып
барады. Бірақ тышқанды жақсартамыз деп компьтерде тышқансыз жұмыс жасау
мүмкін емес екенін ұмытпаған жөн: сіз бірден Windows терезесі және
тереземен, менюмен, иконкалармен және диалогты бокстармен жұмыс жасайтын
көптеген қолданбалы программаларда тұрып қаласыз.
Экранда тек пернетақтаның көмегімен курсорды немесе маркерді басқару
ыңғайсыз болады. Тышқан мен трэкбол - бұлар қазіргі кездегі экрандағы
графикалық бейнелерді дистанционды басқаруға арналған ең кең тараған
құралдарға жатады. Тышқан мен трэкбол компьютерлік ойындарға арналған 1
джойстик 0 ұқсас. Қандай да болсын командаларды енгізудің қажеті жоқ, тек
программамен жұмыс барысында керекті операцияны немесе менюді экранда
тышқанмен таңдап, шерту жеткілікті. Басқа ешқандай артық қимылдың керегі
жоқ.
Тышқаш екі және үш батырмалы болады. Негізінде күнделікті өмірде
тышқанның тек екі батырмасы ғана қолданылады. Сонымен қатар дизайны мен
түсі де көп әсер етеді. Мұнда таңдау өте көп. Бұл салада көптеген
фирмалардың дизайнерлері талмай жұмыс жасауда.
Трэкбол тышқаннан көп ерекшеленбейді. Негізінде бұл да кәдімгі тышқан,
тек аударылған түрі, яғни шаригі жоғары жағында. Егер тышқанды үстел
үстімен сырғыту керек болса, трэкболда тек саусақпен айналдырудың өзі
жеткілікті.
Портативті компьютерлерде трэкбол пернетақта жанына немесе қасына,
үстіне орнатылады. Үстел компьютерлері үшін де іштестірілген трэкболдары
бар пернетақталар шғарылуда. Нағыз портативті компьютерлерде тышқан мен
трэкболмен бірге кішігірім пойнтер қолданылады – кішігірім түсті штырек,
пернетақта пернелері арасында джойстик секілді кез келген бағытта жылжытуға
болады.
Ал ең соңғы тышқан сәнін портативті компьютерлерде іздеуде пойнтер
орнына J әріпімен белгіленген перне қолданылады.
J-пойнтер - дәл осындай джойстик, кез келген жаққа қозғалысты
орындайтын, ал J пернесінің қасындағы басқа әріптік пернелер тышқан мен
трэкбол әрекеттерін орындайды.
Тышқан трэкболға қарағанда негізінен өте ыңғайлы, бірақ трэкболдар
жұмыс үстелінде көп бос орынды қажет етпейді. Егер үстелде құжаттар көп
болса, тышқанға бос орын табу кейде қиындау болады. Тышқан шаригін жалаң
үстел үстінде емес, арнайы резинке - пластикалық кілемшеде қозғайды. Сонда
тышқан көп ластанбайды да объектілерді дәлірек көрсетеді, ал бұл тезірек
жұмыс жасау мен қолданушының шаршамауын қамтамасыз етеді.
Компьютердің тізбекті портына жіңішке кабель арқылы немесе арнайы
контроллер арқылы қосылған дәстүрлі тышқандармен қатар кейбір фирмалар
сымсыз тышқандар жасап шығаруда. Фирмалардың бірқатары ақпаратты инфрақызыл
сәуле арқылы жөнелтетін тышқандар шығарады. Тіпті кішігірім қолға киетін
сымсыз тышқандар да бар. Ал швейцариялық Logitech фирма осы аймақта лидер
атанды, ол тышқанды компьютерге радио арқылы жалғады. Олар қымбыт
құрылғыларға жатады және кез келген адамның қолына түсе бермейді.
Нағыз эстетикалық және техникалық талаптарға жауап беретін тышқандар
мен трэкболдарды Microsoft пен Logitech фирмалары шығарады. Тышқан
технологиясындағы стандартты Microsoft Mouse болып табылады. Басқа
фирмалардың тышқандары мен трэкболдары осы стандартқа бағынады.
5. Сандық фотоаппараттар
Егер дұрыстап ойланса бізге "пленка-қағазды" фотография ыңғайсыз.
Сандық фотоаппаратты таңдау оңай шаруа емес. Бiреулер ыңғайлылығына
және фотокамераның қолдану оңайлығына қызығады. Енді біреулер суреттің
сапалы болғанын қалайды. Бұл сіздің қолданатын фотоаппаратыңыздың түріне
тікелей байланысты. Қазіргі кезде фотоаппараттардың екi түрі кең таралған.
Әуесқой фотоаппарат – тұрмыстық қолданыс құралы ретінде тамаша
құрылғы. Отбасылық мерейтойлар мен достық думандарды түсiруге арналған
фотоаппараттың бір кемшілігі – суреттердiң сапасы төмендеу болады. Бұл
аппарат арқылы тамаша түстердің қанықтығына қол жеткiзе алмайсыз. Дегенмен
көбіне мұндай фотоаппараттардың иелерiне ол міндетті емес. Айналы
фотоаппарат – бұл жартылай кәсіпқой аппараттардың түріне жатады. Мұндай
фотоаппаратқа қосымша жабдықтардың жиынын және ажыратылатын объективтер,
аяқтар орнатуға болады. Әуесқой фотоаппарат пен айналы фотоаппараттар
арасындағы айтарлықтай ерекшелік – олардың бағасында.
Фотоаппарат кез келген техника үлгiлері секілді техникалық
мiнездемелер бойынша ерекшеленеді. Фотоаппараттың маңызды сипаттамалары:
пиксельдердiң саны, фотоаппараттың матрицасы және оптика болып табылады.
Фотоаппарат қолданыста ыңғайлы болуы керек. Әуесқой фотоаппарат үшiн
эргономика ең маңызды болып саналады. Сондықтан бүгiнгі таңда
батырмалардың аздығы, ықшам пішіні, қолда ыңғайлы ұстау, т.б. параметрлері
танымал фотоаппараттарда жиі қолданылады. Сонымен қатар жадының жеткiлiктi
қоры туралы ұмытпаған жөн. Бұл параметр жадыға суреттердiң қанша данасы
сыятынын анықтайды. Әдетте фотоаппараттардың ішіне қондырылған жады 5-15
суретке ғана жетеді. Бұл көлемді жады карталары арқылы оңай ұлғайтуға
болады.
Фотоәуесқойлар тек қана фотоаппарат сатып алумен шектелмей,
камераларға арналған қосымша жиынтықтарды да сатып алады. Олар суреттердiң
сапасын арттырып, фотоаппараттың қолданылуын жеңілдетеді.
Әдетте фотоаппаратқа арналған аксессуарлардың жиыны мыналардан тұрады:
- Жады карталары және оларды оқу құрылғылары
- Сандық фотоальбом
- Қорғаныш сүзгілер
- Жарық сүзгілер
- Объективтiң оптикасын тазалау үшiн қажеттi құралдар
- Таяныш
- Жарқылдағыш
- Қорғаныс қабы
Қазiргi сандық фотоаппараттар фотоға түсiру үрдісін әлдеқайда жеңіл
және ыңғайлы етуге мүмкiндiк береді. Қосымша функциялардың саны да үлкен
қарқынмен өсіп жатыр. Әдетте бұл функциялардың саны аппараттың құнына
тiкелей байланысты десек те, сапалы сурет түсіру үшін олардың барлығы
бірдей қажет бола бермейді.
5.1 Матрицаның рұқсат етушілік қабілеті
Егер де фотоаппаратты суға түсiрiп алсаңыз, не жаңбыр тамшылары басқару
тетiктерi арқылы iшкi бөлiмiне енсе, камераны барлық қуат энергиясынан
ажыратып, үй температурасында 2 сағаттан астам уақытқа қою керек. Ешқандай
қосымша кептiргiштердi пайдалануға болмайды. Себебi, iшкi микросхемаларға
зиян тиедi.
Көптеген камераларда шаң-тозаңнан,судан қорғайтын құрылғы жоқ, бiрақ
бұл – жаңбыр кезiнде камерамен түсiрмеу керек деген сөз емес. Камераны
судан қорғап қойсаңыз болғаны. Ең бiр қарапайым тәсiлi блендаға резiңкемен
түбiнде тесiгi бар полиэтилен пакеттi бекiту болып табылады. Осылайша
камера судан қорғалады, ал сiз камераны оңай басқара аласыз. Арнайы қапты
да алуға болады,алайда олар өте қымбат, әрi сатылымда жоқ болып жатады.
Онымен қоса,арнайы аквабокстар бар, олардың арқасында сiз тiптi су астында
да түсiрiлiм жасай аласыз.
Егер де су жарқылдақтың (вспышканың) әйнегiне түссе,оны тез арада
құрғақ орамалмен сүрту керек. Және де жарқылдақтың әйнегiн қолмен ұстауға
болмайды, кiрленудiң әсерiнен алдыңғы жарқыл әйнектi күйдiредi. Аптап
ыстықта немесе от-жалынның қасына камераны қойып кетпеңiз!
Ешқашан күнге объектив арқылы қарамаңыз. Оның кесiрiнен көзiңiз
зақымданады. Аязда камераға ерекше күтiм қажет. Бiрiншiден, бөлмеден далаға
шыққан бойда камераны қабынан алудың қажетi жоқ. Қаптың iшiндегi
температура даладағы температурамен теңесу керек. Негiзiнде бөлмеге кiрер
алдында қаптың iшiнде ауа қалатындай етiп, полиэтилендi пакеттi салу керек,
ал қаптың iшiнде силикагель жатуы тиiс. Ол конденсаттың, полиэтилендi
пакеттiң iшiнде пайда болуын қамтамасыз етедi. Аязда тiптi заряд алған
аккумулятор да тез отырады. Сол үшiн аккумуляторды түсiрiлiм кезiнде ғана
камераға орнату керек, ал басқа кезде оны iшкi қалтаға салып жүрiңiз.
Аяздағы түсiрiлiмге бiрнеше аккумулятор алып жүрген жөн.
5.2 Тасушылардың түрлері мен көлемі
Nikon Corporation 1917 жылы оптикалық жабдық шығаратын 3 компанияның
(Seisakusho, Iwaki Glass Co, Fujii Lens) бірігуінен пайда болған. Алғашында
атауы Nippon Kogaku Kokyo K.K. деп аталған. Компания Жапонияның әскери
флотына оптикалық приборлар өңдеумен айналысқан. 1931 жылы Nikkoru (Nikkor)
обьективтердің жаңа сауда белгісі жарыққа шығады. Екінші дүниежүзілік соғыс
кезінде компания 19 зауытқа дейін көтеріледі. Ол кезде қызметкерлер саны 23
мыңға дейін жеткен. Компания Жапония армиясына дүрбі, перископ және
дәлдегіштер дайындаумен айналысқан. Екінші дүниежүзілік соғыстан соң
компания алғаш рет екі объективті орта пішінді (6х6 см) фотоаппарат өндіріп
шығарады. 1946 жылы жаңа 35 мм-лік Nikon брендті фотоаппарат шығарылады.
Nikon компанияның атауына айналады. 1948 жылы Nikon I фотоаппараттары
Гонконгқа экспорттала бастайды. 1950 жылы Nikon S фотоаппараты жарық
көреді. 1950 жылдың шілде айынан 1951 жылдың қаңтарында өткен Корей
соғысында америка тілшісі [[Дэвид Дуглас Дункан (David Douglas Duncan)]
болған оқиғаны осы фотоаппаратпен суретке түсіреді. 1957 жылы жаңа Nikon SP
атты қашықтықтан түсіретін фотоаппарат шығарыла бастайды. Фотоаппарат
сапасы жағынан Leica және Carl Zeiss өнімдерімен салыстырылады. Көп уақыт
өтпестен, компания бір объективті әйнек камералар ойлап табады. 1959 жылы
Nikon F жарық көреді. Осы камераны шамамен 30 жыл бойы кәсіби фотографтар
қолданып келген. 1961 жылы 8-мм-лік Nikorekkusu-8 камерасы өндіріледі.
1962 жылы компания Токия обсерваториясына 91 см-лік телескоп рефлектор
ойлап шығарады. 1974 жылы Kiso обсерваториясында 105 метрлік Шмидт
телескобы тұрғызылады. 1963 жылы су астын түсіруге арналған объективтері
ауыстырылатын Nikonosu фотоаппараты өндіріледі. 1980 жылы NASA ғарыш ұшуына
қатысқан Nikon F3 фотоаппараты жарық көреді. 1982 жылы жаңа түрлі түсті S-
100 видео камера ойлап табылады.
АҚШ-та Nikon Precision Inc. компаниясы жұмыс істейді. Компания жартылай
өткізгіш өнеркәсіп жабдықтарын сатумен айналысады. 1986 жылы
телекамераларға арналған объективтер өндіріле бастайды. 1988 жылы Nikon
F4.фотоаппараты жарық көреді. 1990 жылы Таиландта компанияның бөлімшесі
ашылады. 1991 жылы зауыт салынады. 2000 жылы осы зауытта шамамен 2000 адам
жұмыс істесе, 2004 жылы бұл көрсеткіш 8000 қызметкерге жеткен. 1995 жылы
Fujifilm компаниясымен бірігіп фотоаппараттың жаңа прототипін шығарады.
1997 жылы шағын Coolpix-100 сандық фотоаппараты, ал 1999 жылы Nikon D1
жарық көреді. 1996 жылы – Nikon F5, 2004 жылы — Nikon F6 фотоаппараттары
жарық көреді. 2006 жылы компания пленкалы фотоаппараттарды шығаруды
азайтады. Cosina компаниясымен бірігіп, келісімшарт бойынша Nikon F6 және
Nikon FM10 кәсіби фотоаппараттардың шығарылымын жалғастырады. 2007 жылы
Nikon D3 фотоаппаратын өндіру жұмыстары басталады. 2008 жылы тамыз айында
нарыққа Nikon D90 камерасы шыға бастайды. 2010 жылы Nikon D3100 өндіріледі.
2011 жылы жаңа Nikon D5100 камерасы пайда болады. 2010 жылы
фотоаппараттарға арналған Nikkor объективтері 55 миллион, ал 2011 жылы 60
миллион данамен шығарылған.
Қызметі
Компания фотоаппаратура мен фотожабдықтар: сканер, дүрбі, микроскоп,
өлшеуіш жабдықтар шығарумен айналысады. Фотокамераларға арналған
объективтер Nikkor сауда белгісімен өндіріледі. 2008 жылдың 31 наурыздағы
көрсеткіш бойынша компанияда шамамен 25 мың қызметкер жұмыс істеген. 2010
жылғы мәлімет бойынша дүниежүзі бойынша Nikon 12.6%-бен Canon және Sony
компанияларынан кейінгі үшінші орынды иеленген. Өнімдері
• Nikon F series (1959—1972) ( Германида Nikkor атауымен сатылды)
• Nikkorex (1960—1964)
• Nikkormat FT (1965—1977) (Жапонияда Nikomat деп аталды)
• серия Nikon F2 (1971—1980)
• Nikkormat EL (1972—1977) (Жапонияда Nikomat деп аталды)
• Nikon EL2 (1977)
• Nikon FM (1977)
• Nikon FE (1978)
• Nikon EM (1979)
• серия Nikon F3 (1980—1997)
• Nikon FG (1982)
• серия Nikon FM2 (1982—2000)
• Nikon FE2 (1983)
• Nikon FA (1983)
• Nikon FG20 (1984) *
• Nikon F301 (1985) (Солтүстік Америкада N2000 деп аталды)
• Nikon F601m (1990) (Солтүстік Америкада N6000 деп аталды)
• Nikon FM10 (1995)
• Nikon FE10 (1996)
• Nikon FM3A (2001)
5.3 Фотоаппаратта орналасатын кадрлар саны
Мысалы 4 мегабайт картаға 20-40 сурет сыйады. Ал егер сапасын кішкене
төмендетсек, онда 60-80 кадр сыйады.
Объектив типі — үшінші параметр. Оптикалық үлкейту параметіне тоқталсақ
(ZOOM). Санды фотоаппараттарда көбіне zoom-нің екі түрі бар — ақиқат немесе
оптикалық және “виртуальды”, сандық. Оптикалық zoom, әдетте Зх — ке тең.
Суретті басып шығаруда оны 3 есе үлкейтуге болады. Екілік сандық zoom
суретті жақындатып, анық шығаруға мүмкіндік береді. Сонымен камераның
модернизациясына көңіл аудару қажет — Nikon Coolpix 950 мен Olympus С-2000
(С-2500) модельдері телеобъектілермен қамсыздандырылуы мүмкін.
5.4 Мәліметтерді компьютерге жөнелту әдісі
Керекті суретті түсіріп алғаннан кейін оларды компьютерге салу керек
болады. Бірақ қалай? Ең ыңғайлы тәсілі - фотокамераны компьютерге LPT
немесе USB-порты арқылы қосу. Соңғысы өте ыңғайлы болып келеді — егер үй
компьютерлеріндегі SCSI контроллерлері — тұрақты емес болса, онда USB-
портымен кез келген аналық тақша қамтамасыз етеліген. USB-шығысымен көбіне
Kodak DC-260 камералары қамтамасыз етілген.
Басқа да нұсқалары бар — компьютерге жады картасының өзін тікелей
жалғау. Әрине ол үшін сізге 70—100 доллар тұратын арнайы адаптер керек
болады. Ең ыңғайлысы SmartMedia стандартының жадылары болып табылады:
мұндай карталар үшін арнайы FlashPath адаптерлері жасалған.
6. MIDI - пернетақталары
1867-1971 жылдары аралығында жасалған Кристофер Шоулздың алғашқы
тәжірибелік жазба машиналары әліпби тәртібі бойынша орналасқан пернелердің
екі қатарынан тұрған. Бұндай тәртіп иіндердің бір-бірімен жиі соғылуына
әкеліп соқты. Осы мәселені шешу барысында Кристофер Шоулз пернелердің
орналасуын өзгерте отырып, бірнеше рет тәжрірибе жасаған. Нәтижесінде ол
Ремингтон 1-ді жарыққа шығарды. Бұл өндірістік мақсатта шығарылған алғашқы
жазба машинасы еді, пернетақтада QWERTY тәртібі қолданылған. Пернетақта
нарықта орнын тауып, бес жыл бойы сатылымда болды, тұтынушылар QWERTY-ге
уйреніп те үлгерді.
Көрмей теру тәсілінің 1888 жылы Франк Макгурриннің ашуы Ремингтон-2
жазба машинасының кең тарауына көмегін тигізді. Макгурриннің таң
қалдырарлық жеңісімен аяқталған 1888 жылы орын алған пернетақтада тез теру
сайысы QWERTY пернетақталарының кең қолданысқа ие болуына тағы да оң әсерін
тигізді. Осы кезеңнен бастап жазба пернетақталарын өндірушілер QWERTY
тәртібіне көше бастады.
Қазіргі уақытта QWERTY - ең көп тараған пернетақта түрі және оны ары
қарай дамытудың қажеттілігі жоқ.
Балама пернетақта түрлері
QWERTY пернетақта жаймасы осы уақытта мынадай анахронизммен
сипатталады: QWERTY-дің пайда болуына әкеліп соққан қажеттіліктер қазір
жойылды. Оны өзгертуге тырысқан бірнеше талпыныстар бар.
Дворак тәртібі
Дворактың қарапайым пернетақтасы
1936 жылы Вашингтон университетінің профессоры Август Дворак
пернелердің стандартты тәртібіне оралып, жаңа перне тәртібінің қажеттілігін
ғылыми түрде дәлелдеуге тырысты. Оның зерттеулерінің нәтижесі автордың
атымен аталған жаңа пернетақтаны дүниеге әкелді. Оның негізгі мақсаты -
қолданушыға сөз теруді барынша ыңғайлы ету. Дворак пернетақтасының барлық
талаптарға сай, кез келген Windows нұсқасына қолдануға болатынына
қарамастан, онымен компьютер қолданушылардың тек 2%-ы ғана қолданады. 1943
ж. желтоқсан айында Дворак жазған еді:
Аса көп еңбектенбей-ақ, кем дегенде Шолулздың әмбебап пернетақтасынан
кем болмайтын ондаған пернетақталар шығаруға болады. Шоулз пернетақтасының
төменгі үш қатарындағы әріптер мен таңбаларының орнын кездесоқ ауыстырсақ,
қол мен саусақтарға түсетін күшті біркелкі сейілтетін қолайлы пернетақтаның
пайда болуы ықтимал. Сонымен қатар, Шоулз пернетақтасымен салыстырғанда,
бір қолмен терілетін сөздер және теруге қолайсыз әріптер тізбегінен
құралған сөздер саны азаяды.
Colemak тәртібі
Colemak пернетақтасы
Colemak теру тәртібін[1] 2006 жылы Шай Коулман ағылшын әріптерін теру
үшін шығарған. Атауы Coleman және Dvorak сөздерінің тіркесуінен шыққан.
Заманауи компьютерлерге бейімделген пернетақта Коулманның айтуына қарағанда
мынадай мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:
QWERTY-ден әлдеқайда тез және Дворактан бірнеше рет тез - Colemak-та
шынашақтарға аз күш түседі, оң және сол қол жиі ауысады.
QWERTY және Colemak пернетақталарының ішінара ұқсастығына байланысты
QWERTY-де, мысалы, жұмыс кезінде, ал Colemak-пен үйде қолдануға болады.
Дворак пернетақтасы QWERTY-ге мүлдем сәйкес келмейді.
Маңызды пернетақта командаларын (Ctrl+Z, Ctrl+S т.с.с.) қол оңай
жететіндей өз орнында қалдырады.
Дворак пернетақтасына қарағанда Colemak пернетақтасында бағдарламалау
оңайырақ, нүктелі үтірден басқа тыныс белгілері QWERTY-дегі орындарында
қалдырылған.
Бір қызығы, Colemak пернетақтасында Caps Lock батырмасының орнында
екінші Backspace батырмасы орналасқан.
7. Пернетақта
Пернетақта (Клавиатура; keyboard) — 1) компьютерге мәліметтер мен
командаларды енгізуге арналған құрылғы. Ол пернелерден тұрады, оның
көмегімен сандық және мәтіндік ақпараттарды немесе түрлі командаларды
енгізуге болады. Пернені басқанда, осыған сәйкес жазылған символ немесе
басқа амал орындалады. Қазіргі кезде көптеген компьютердің пернетақталары
101 пернеден, бірнеше жарық индикатордан тұрады. Олар перненің жұмыс
режімдері туралы хабар беріп отырады. Пернетақтада мыналар бар: а) жазба
машиналарының стандартты цифлары бар пернелер, латын және орыс әріптері мен
тыныс белгілері; ә) кішкене цифрлық пернетақта; б) редакциялайтын пернелер;
в) меңзерді басқару пернесі; г) қызметтік пернелер; ғ) арнаулы пернелер.
Әріптік-цифрлық пернелер негізінде операциялық жүйелердің командалары мен
мәтіндерін енгізу үшін пайдаланылады. Кіші цифрлық пернетақталар негізгі
пернетақталардағы цифрларды қайталайды және ол сандық мәліметтерді енгізу
үшін ыңғайлы. Редакциялайтын пернелер мен меңзерді басқару пернелері
экранға шыққан ақпараттармен жұмыс істеу үшін пайдаланылады. Қызметтік
пернелер есептеу жүйесінің түрлі міндеттерін немесе жеке программаларды
басқаруға арналған. Арнаулы пернелер компьютерлерді басқару және пернетақта
режімдерін орындау үшін қажет; 2) түрлі операцияларды басқару және
мәліметтерді енгізу мен редакциялауға пайдаланылатын белгілі бір тәртіппен
орналасқан пернелер жиынтығы. Компьютердің пернетақтасы — үлгіқалыпты
қосқыш орны бар және жүйелік тақшамен байланысқан тізбекті интерфейсі бар
біркелкіленген құрылғы. Оларда 83 (84), 101 (102), 104 (105) немесе 122
перне болады.
Пернетақтада бірнеше түрлі пернелер бар. Оларды мынадай санаттар
бойынша жіктеуге болады:
Әріптік-цифрлық пернетақта : бұлар әріптер мен сандар пернелері.
Тыныс белгі пернелері: бұлар қос нүкте (:), нүктелі үтір (;), сұрақ
белгісі (?), дәйекше (') және тырнақшалар (") сияқты пернелер.
Арнайы пернелер: оларға, мысалы, жүгіргі пернелер, Control пернелері
мен қызметтік пернелер (F1–F12) жатады. Бұл пернелер қолданылу мақсатына
байланысты әр түрлі іс-қимыл жасайды. Мысалы, мәтін өңдегіште ENTER
пернесін басқаннан кейін жаңа жол басталады, ал іздеу жүйесінде ол қажетті
мәтін енгізілгеннен кейін іздеу үрдісін белсендіреді.
Қызметтік пернелер – бұл белгілі бір тапсырмалар орындауға арналған
арнайы пернелер. Олар былайша белгіленеді: F1, F2, F3 және F12 пернесіне
дейін. ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... 3
1. Қағаздағы ақпаратты енгізу
принципі ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..4
2. Дигитайзер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
3. Саундбластер мен видеобластер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
4. Тышқан және басқа манипуляторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
5. Сандық фотоаппараттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ...10
5.1 Матрицаның рұқсат етушілік қабілеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
5.2 Тасушылардың түрлері мен көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
5.3 Фотоаппаратта орналасатын кадрлар саны ... ... ... ... ... ... ... ... .16
5.4 Мәліметтерді компьютерге жөнелту әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
6. MIDI-пернетақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
7. Пернетақта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .19
1. Пернетақтаның арнайы пернелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
8. Сканерлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..40
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...41
Кіріспе
IBM PC компьютерлері 1981 жылдан бастап шыға бастады және олар
қолданушылар арасында кең тарады. IBM PC және олармен бірлесе жұмыс
жасайтын компьютерлер қазір елде электронды есептеуіш машинасының үлкен бір
бөлігін құрайды. Қазіргі кезде IBM PC-ға арналып жасалған программалық
қамсыздандыру адам қоғамының барлық өнуіне араласуда.
Дербес компьютердің құрамына келесілер кіреді: компьютерді басқаруды
орындайтын процессор, есептеу және т.б.; симвлдық ақпаратты компьютерге
енгізуге мүмкіндік беретн пернетақта; тексттік және графикалық ақпаратты
көрсетуге арналған монитор (немесе дисплей); иілгіш магниттік диск
жинақтауыштары (немесе дискжетектер); қатты магниттік дискіге жинақтауыштар
(винчестер).
Сонымен қатар компьютерге тексттік және графикалық ақпаратты шығару
құрылғысы принтер; компьютерге ақпаратты енгізуді еңілдететін тышқан және
т.б. қосуға болады.
Дербес компьютердің процессорында сыртқы құрылғылармен ақпарат алмасуға
арналған енгізу-шығару порты бар. Компьютердің ішкі құрылғыларымен ақпарат
алмасуға арналған арнайы порттары бар. Жалпы мақсатқа арналған порттардың
екі түрі бар: параллельді (обозначаемые LPT1-LPT4) және асинхронды тізбекті
(COM1-COM3). Параллельді порттар енгізу - шығаруды үлкен жылдамдықта
орындайды, бірақ ақпарат алмасу үшін көп сым қажет болады. Ақпаратты енгізу
құрылғыларына мыналар жатады: пернетақта, сканер (skanner), графикалық
планшет (digitizer), тышқан, шар, джойстик (joystic), жарықтық қылқалам
(light pen) және т.б.
1. Қағаздағы ақпаратты енгізу принципі
Графикалық ақпаратты ЭЕМ-ге енгізу үш этаптан тұрады. Бірінші этапта
графикалық элементтердің координаттары анықталады, екіншісінде координаттар
сандық кодқа түрленеді, үшіншісінде олар ЭЕМ жадына жазылып, өңделу үшін
арифметикалық құрылғыға жөнелтіледі.
Графикалық элементтің координаттарын автоматты және жартылай автоматты
тәсілмен жүзеге асыруға болады. Графикалық элемент координатын сандық кодқа
түрлендіру бірнеше тәсілдермен жүзеге асады:
- ЭЕМ жадысына барлық элементтердің ағымдағы мәні жазылады;
- графикалық ақпарат аналитикалық түрде ұсынылады;
- бастапқы мәліметтер арнайы графикалық тілде жащылады.
Графикалық ақпаратты ЭЕМ-де ұсынудың барлық аталған әдістері мен
тәсілдері ақпаратты түрлендіру құралдарының техникалық талаптарына жауап
береді.
Графикалық ақпаратты енгізуге арналған құрал (УВГИ) - бұл графикалық
мәліметтерді машиналық кодқа айналдыратын құрал.
Кез келген графикалық ақпаратты бір - бірінен қанықтығы мен түсімен
ерекшеленетін оптикалық әртүрлілік ретінде қарастыруға болады. Осылайша кез
келген графикалық ақпаратты енгізуге арналған құрылғы келесі тапсырмаларды
шешеді:
1. элементте суреттің дискреттілігін;
2. оптикалық ақпаратты электр аналогтық сигналға түрлендіру;
3. аналогтық сигналды сандық ақпараттық кодқа түрлендіру.
Дискретті элементтердің саны берілген графикалық элементтің
нақтылығымен анықталады. Графикалық суреттің көлемді ақпараты графикалық
ақпаратты енгзуе арналған құрылғының тез әрекеттілігімен анықталады.
Дискреттеу принципі бойынша графикалық ақпаратты енгізу құрылғыларын
автоматты және жартылай автоматты деп бөледі. Автоматты түріне
сканерлейтін, матрицалық және келесі құрылғылар жатады; жартылай автоматты
түріне - теледидарлық, акустикалық, оптикалық, электрлік жіне
электромеханикалық құрылғылар жатады.
2. Дигитайзер
Дигитайзер - бұл графикалық ақпаратты енгізудің тағы бір құрылғысы.
Дигитайзер атауын ағылшынның digit - сан сөзінен алған. Яғни, жай ғана
орысша "оцифровыватели" деп айтуға болады.
Басқаша англо - сандық түрлендіргіш деп те атайды.
Негізінен дигитайзер планшет түрінде болады. Сондықтан мұндай
құрылғылар көбіне графикалық планщет деп аталады. Мұндай дигитайзер
автоматтандырылған жүйелерге, компьютерлік графикаға және анимацияға
графикалық суретті нүктелік координат ретінде енгізу үшін қолданылады.
Бірақ бұл сурет тұрғызудың ең тез әрі ыңғайлы тәсілі деп айта алмаймыз.
Сонда да графикалық планшет компьютерге графикалық ақпаратты дәл енгізуге
мүмкіндік береді.
Графикалық планшетте жұмыс тегістігі қасында басқару батырмалары
болады. Жұмыс тегістігіне қосымша координаттық тор қосылуы мүмкін, ол қиын
суреттерді компьютерге енгізуге мүмкіндік береді. Ақпаратты енгізу үшін
планшетке кабель арқылы қосылған арнайы қылқалам немесе "нысаны" бар
құрылғы бар. Дигитайзердің өзі компьютерге байланысу порты арқылы
жалғанады. Мұндай графикалы планшеттің мүмкін болар кеңеймесі 100 dpi
(точек на дюйм ).
Қазіргі заманғы және қымбат дигитайзерлерде ақпаратты енгізу аранйы
қылқалам немесе нысан арқылы жүзеге асады, себебі графикалық планшеттің
жұмыс беті тактильді сезімтал. Планшеттің жұмыс аймағына нүктеге басқанда
пьезоэлектроника пластинкасында потенциалдар түрлілілгі пайда болады. Бұл
нүктенің координаттары сым торын сканерлейтін драйвер программасынмен
анықтылады. Бұл программа нүктенің көрінуін экран мониторында орындайды.
Пьезоэлектрлік дигитайзерлер планшеттің бетінде сызуға мүмкіндік береді,
осылайша тіпті жоқ элементті де жазуға да болады. Графикалық ақпарат 400
dpi кеңеймесімен жазылады.
Тағы бір айтатын жай дәл осы принципте дәстүрлі тышқандар мен
трэкболдарды ауыстыратын қолданушының графикалық жұмысын жаңа координат
ретінде орындайды. Осындай тактильді құрылғымен жұмыс жасаған қолданушы,
мысалы жапониялық Toshiba фирмасымен жасалған, саусақпен дигитайзер
терезесіне түрту арқылы ақпаратты енгізу қарапайым тышқанға қарағанда өте
ыңғайлы екеніне көз жеткізеді: экрандағы курсор өте тәртіпті және
планшеттегі саусақ қозғалысын бұлжытпай орындайды. Мұнадй дигитайзерде
ешқандай қосымша батырма жоқ. Дисплей экранында керекті таңдау жасап,
терезеде саусақпен екі рет шертсе болғаны компьютер хабарламаны түсінеді.
Графикалық ақпаратты енгізу үшін кейбір планшетті графика тұрғызғыштар
қолданылады. алайда көптеген дайын суреттерді (фотографии, чертежи,
рисунки, карты, графики, слайды, кинофильмы) арнайы бейнедигитайзермен
енгізген ыңғайлы. Қарапайым жағдайда бейнедигитайзер ретінде бейнекамера да
болуы мүмкін. Қазіргі кезде көптеген арнайы графикалық жүйе әртүрлі типті
бейнедигитайзерімен шығарылуда, олар түсті суреттерді қағаздан немесе
слайдтардан енгізуге мүмкіндік береді. Бейнедигитайзер қатарына сандық
фотоаппарат та кіреді.
Қазіргі заманғы киностудияларда суретті кинопленкадан компьютерге
енгізетін арнайы дигитайзерлер бар. Сандық өңдеуден кейін сурет қайта
пленкаға беріледі. Осыған байланысты компьютер уақыт келе кинодағы
актерларды тіпті болдыртпауы да мүмкін деген сөз бар.
Бұл шындық болуы әбден мүмкін. Мысалы, компьютерге киножұлдыздарын
салып, компьютер осыдан көрермендерге ұнайтын персонаж жасайды. Одан кейін
осы синтетикалық қаһарман экранда шындыққа ұқсас тіріледі, оған қоса
ғажайып ұимылдар жасайды.
Киностудия компьютеріндегі дигитайзер тіпті қазір пейзаж суреттерін
енгізіп, декорация, интерьер мен костюмдер жасайды. Компьютер жадында
жызлған виртуальдық шындық әлемі жақындап келеді.
3. Саундбластер мен видеобластер
Дербес компьютерді қарапайым МРС мультимедия құрылғысына айналдыру үшін
компьютерде компакт-дискілерді ойнататын CD-ROM мен дыбыстық тақшаны
орнатса жеткілікті.
Дыбыстық тақша аналық тақшаның бос слотына жалғанады. Әдетте дыбыстық
тақша дыбыстық сигналды файлға жазуға, ойнатуға және дыбысты талдауға
мүмкіндік береді. Дыбыстық тақшаға микрофон, екі акустикалық колонка немесе
стерео құлаққап, джойстик пен компакт-дисктерді ойнату қосылады. Дыбыстық
тақшаға іштестірілген синтезатор қиын дыбыстарды компьютердің орталық
процессорын жүктемей ойнатуға көмектеседі. Жоғары сапалы дыбысты талдауда
"толқындық" wave-синтезаторын қолданған дұрыс, бірақ көптеген дыбыстық
тақшалар жиілікті модуляциясы бар FM-синтезаторын қолданады.
Әртүрлі дыбыстық тақшалар стандартты өнімге жатады және қазіргі кезде
көптеген фирмалармен шығарылуды. Нарықта дыбыстық тақшалардың кең спекторы
ұсынылған, арзан 8-разрядты модельден бастап қазіргі заманғыға дейін,
сонымен бірге бейне тақшалармен комбинирленген түрлері де бар. Ең әйгілі
дыбыстық тақшалардың бірқатарынколифорниялық Greative Technologies фирмасы
SoundBlaster атымен шығарады. Сол себепті кез келген дыбыстық тақшалар
тікелей саундбластер деп аталады. Сонымен қатар дыбыстық тақшалар
эффективті дыбысты анықтау программасымен қамсыздандыралады.
Енгізуге, шығаруға және қозғалмалы мен қозғалмайтын суреттерді шығаруға
арналған бейне тақшалар үйдің мультимедиялық жүйесі үшін міндетті емес.
Сондықтан бейне тақшалар немесе видеобластерлер оларды аналогты саунбластер
деп компьютерлік графикамен жұмысқа арналған пен профессионалды
жүйелеріндегі бейнеге мультимедия құруға арналған, сонымен қатар сурет пен
дыбысты талдауға арналған. Мұндай видеобластер тақша монитор экранына
бейнені шығаруға, қозғалып тұрған суреттерді ұстап алуға және суреті
өңдеуге көмектеседі, мысалы, бейнекамерамен, бейнемагнитофонмен немесе
теледидар көрсетілімінен. Видеобластер тақшасына әдетте микрофон мен
акустикалық жүйені қосуға мүмкіндік береді.
Салыстырмалы түрде арзан мюнхенский FAST Electronic GmbH фирмасының
Screen Machine бейне тақшасы мүкіндік береді, Windows терезесінде кез
келген бейне көзінен алынған қозғалмалы суреттегі жеке файлды қағып алып,
файлды дискіге салуға мүмкіндік береді. Суретті оңай кадрлауға, титрлермен
толықтыруға, әртүрлі әсерлер қосуға болады. Мұндай бейне тақша әртүрлі
мультимедиялық өнімдерді жасау үшін қолданылады - тауар мен жылжымайтын
мүлік каталогы, жаңалқтардың электрондық шығуы және т.б. Сонымен қатар
бейне тақша көмегімен суретердің мәліметтер қорын жасауға мүмкіндік береді,
сонымен қатар өнімді автоматтандыруға арналған қиын емес анықтау жүйесі,
компьютерлік сигналдар мен күзету жүйесін.
4. Тышқан және басқа манипуляторлар
Пернетақта қолданушы мен компьютер арасында байланыс күшін жоғалтпаса
да, ақпаратты енгізудің басқа құрылғысы - тышқан - әйгілі де маңызды болып
барады. Бірақ тышқанды жақсартамыз деп компьтерде тышқансыз жұмыс жасау
мүмкін емес екенін ұмытпаған жөн: сіз бірден Windows терезесі және
тереземен, менюмен, иконкалармен және диалогты бокстармен жұмыс жасайтын
көптеген қолданбалы программаларда тұрып қаласыз.
Экранда тек пернетақтаның көмегімен курсорды немесе маркерді басқару
ыңғайсыз болады. Тышқан мен трэкбол - бұлар қазіргі кездегі экрандағы
графикалық бейнелерді дистанционды басқаруға арналған ең кең тараған
құралдарға жатады. Тышқан мен трэкбол компьютерлік ойындарға арналған 1
джойстик 0 ұқсас. Қандай да болсын командаларды енгізудің қажеті жоқ, тек
программамен жұмыс барысында керекті операцияны немесе менюді экранда
тышқанмен таңдап, шерту жеткілікті. Басқа ешқандай артық қимылдың керегі
жоқ.
Тышқаш екі және үш батырмалы болады. Негізінде күнделікті өмірде
тышқанның тек екі батырмасы ғана қолданылады. Сонымен қатар дизайны мен
түсі де көп әсер етеді. Мұнда таңдау өте көп. Бұл салада көптеген
фирмалардың дизайнерлері талмай жұмыс жасауда.
Трэкбол тышқаннан көп ерекшеленбейді. Негізінде бұл да кәдімгі тышқан,
тек аударылған түрі, яғни шаригі жоғары жағында. Егер тышқанды үстел
үстімен сырғыту керек болса, трэкболда тек саусақпен айналдырудың өзі
жеткілікті.
Портативті компьютерлерде трэкбол пернетақта жанына немесе қасына,
үстіне орнатылады. Үстел компьютерлері үшін де іштестірілген трэкболдары
бар пернетақталар шғарылуда. Нағыз портативті компьютерлерде тышқан мен
трэкболмен бірге кішігірім пойнтер қолданылады – кішігірім түсті штырек,
пернетақта пернелері арасында джойстик секілді кез келген бағытта жылжытуға
болады.
Ал ең соңғы тышқан сәнін портативті компьютерлерде іздеуде пойнтер
орнына J әріпімен белгіленген перне қолданылады.
J-пойнтер - дәл осындай джойстик, кез келген жаққа қозғалысты
орындайтын, ал J пернесінің қасындағы басқа әріптік пернелер тышқан мен
трэкбол әрекеттерін орындайды.
Тышқан трэкболға қарағанда негізінен өте ыңғайлы, бірақ трэкболдар
жұмыс үстелінде көп бос орынды қажет етпейді. Егер үстелде құжаттар көп
болса, тышқанға бос орын табу кейде қиындау болады. Тышқан шаригін жалаң
үстел үстінде емес, арнайы резинке - пластикалық кілемшеде қозғайды. Сонда
тышқан көп ластанбайды да объектілерді дәлірек көрсетеді, ал бұл тезірек
жұмыс жасау мен қолданушының шаршамауын қамтамасыз етеді.
Компьютердің тізбекті портына жіңішке кабель арқылы немесе арнайы
контроллер арқылы қосылған дәстүрлі тышқандармен қатар кейбір фирмалар
сымсыз тышқандар жасап шығаруда. Фирмалардың бірқатары ақпаратты инфрақызыл
сәуле арқылы жөнелтетін тышқандар шығарады. Тіпті кішігірім қолға киетін
сымсыз тышқандар да бар. Ал швейцариялық Logitech фирма осы аймақта лидер
атанды, ол тышқанды компьютерге радио арқылы жалғады. Олар қымбыт
құрылғыларға жатады және кез келген адамның қолына түсе бермейді.
Нағыз эстетикалық және техникалық талаптарға жауап беретін тышқандар
мен трэкболдарды Microsoft пен Logitech фирмалары шығарады. Тышқан
технологиясындағы стандартты Microsoft Mouse болып табылады. Басқа
фирмалардың тышқандары мен трэкболдары осы стандартқа бағынады.
5. Сандық фотоаппараттар
Егер дұрыстап ойланса бізге "пленка-қағазды" фотография ыңғайсыз.
Сандық фотоаппаратты таңдау оңай шаруа емес. Бiреулер ыңғайлылығына
және фотокамераның қолдану оңайлығына қызығады. Енді біреулер суреттің
сапалы болғанын қалайды. Бұл сіздің қолданатын фотоаппаратыңыздың түріне
тікелей байланысты. Қазіргі кезде фотоаппараттардың екi түрі кең таралған.
Әуесқой фотоаппарат – тұрмыстық қолданыс құралы ретінде тамаша
құрылғы. Отбасылық мерейтойлар мен достық думандарды түсiруге арналған
фотоаппараттың бір кемшілігі – суреттердiң сапасы төмендеу болады. Бұл
аппарат арқылы тамаша түстердің қанықтығына қол жеткiзе алмайсыз. Дегенмен
көбіне мұндай фотоаппараттардың иелерiне ол міндетті емес. Айналы
фотоаппарат – бұл жартылай кәсіпқой аппараттардың түріне жатады. Мұндай
фотоаппаратқа қосымша жабдықтардың жиынын және ажыратылатын объективтер,
аяқтар орнатуға болады. Әуесқой фотоаппарат пен айналы фотоаппараттар
арасындағы айтарлықтай ерекшелік – олардың бағасында.
Фотоаппарат кез келген техника үлгiлері секілді техникалық
мiнездемелер бойынша ерекшеленеді. Фотоаппараттың маңызды сипаттамалары:
пиксельдердiң саны, фотоаппараттың матрицасы және оптика болып табылады.
Фотоаппарат қолданыста ыңғайлы болуы керек. Әуесқой фотоаппарат үшiн
эргономика ең маңызды болып саналады. Сондықтан бүгiнгі таңда
батырмалардың аздығы, ықшам пішіні, қолда ыңғайлы ұстау, т.б. параметрлері
танымал фотоаппараттарда жиі қолданылады. Сонымен қатар жадының жеткiлiктi
қоры туралы ұмытпаған жөн. Бұл параметр жадыға суреттердiң қанша данасы
сыятынын анықтайды. Әдетте фотоаппараттардың ішіне қондырылған жады 5-15
суретке ғана жетеді. Бұл көлемді жады карталары арқылы оңай ұлғайтуға
болады.
Фотоәуесқойлар тек қана фотоаппарат сатып алумен шектелмей,
камераларға арналған қосымша жиынтықтарды да сатып алады. Олар суреттердiң
сапасын арттырып, фотоаппараттың қолданылуын жеңілдетеді.
Әдетте фотоаппаратқа арналған аксессуарлардың жиыны мыналардан тұрады:
- Жады карталары және оларды оқу құрылғылары
- Сандық фотоальбом
- Қорғаныш сүзгілер
- Жарық сүзгілер
- Объективтiң оптикасын тазалау үшiн қажеттi құралдар
- Таяныш
- Жарқылдағыш
- Қорғаныс қабы
Қазiргi сандық фотоаппараттар фотоға түсiру үрдісін әлдеқайда жеңіл
және ыңғайлы етуге мүмкiндiк береді. Қосымша функциялардың саны да үлкен
қарқынмен өсіп жатыр. Әдетте бұл функциялардың саны аппараттың құнына
тiкелей байланысты десек те, сапалы сурет түсіру үшін олардың барлығы
бірдей қажет бола бермейді.
5.1 Матрицаның рұқсат етушілік қабілеті
Егер де фотоаппаратты суға түсiрiп алсаңыз, не жаңбыр тамшылары басқару
тетiктерi арқылы iшкi бөлiмiне енсе, камераны барлық қуат энергиясынан
ажыратып, үй температурасында 2 сағаттан астам уақытқа қою керек. Ешқандай
қосымша кептiргiштердi пайдалануға болмайды. Себебi, iшкi микросхемаларға
зиян тиедi.
Көптеген камераларда шаң-тозаңнан,судан қорғайтын құрылғы жоқ, бiрақ
бұл – жаңбыр кезiнде камерамен түсiрмеу керек деген сөз емес. Камераны
судан қорғап қойсаңыз болғаны. Ең бiр қарапайым тәсiлi блендаға резiңкемен
түбiнде тесiгi бар полиэтилен пакеттi бекiту болып табылады. Осылайша
камера судан қорғалады, ал сiз камераны оңай басқара аласыз. Арнайы қапты
да алуға болады,алайда олар өте қымбат, әрi сатылымда жоқ болып жатады.
Онымен қоса,арнайы аквабокстар бар, олардың арқасында сiз тiптi су астында
да түсiрiлiм жасай аласыз.
Егер де су жарқылдақтың (вспышканың) әйнегiне түссе,оны тез арада
құрғақ орамалмен сүрту керек. Және де жарқылдақтың әйнегiн қолмен ұстауға
болмайды, кiрленудiң әсерiнен алдыңғы жарқыл әйнектi күйдiредi. Аптап
ыстықта немесе от-жалынның қасына камераны қойып кетпеңiз!
Ешқашан күнге объектив арқылы қарамаңыз. Оның кесiрiнен көзiңiз
зақымданады. Аязда камераға ерекше күтiм қажет. Бiрiншiден, бөлмеден далаға
шыққан бойда камераны қабынан алудың қажетi жоқ. Қаптың iшiндегi
температура даладағы температурамен теңесу керек. Негiзiнде бөлмеге кiрер
алдында қаптың iшiнде ауа қалатындай етiп, полиэтилендi пакеттi салу керек,
ал қаптың iшiнде силикагель жатуы тиiс. Ол конденсаттың, полиэтилендi
пакеттiң iшiнде пайда болуын қамтамасыз етедi. Аязда тiптi заряд алған
аккумулятор да тез отырады. Сол үшiн аккумуляторды түсiрiлiм кезiнде ғана
камераға орнату керек, ал басқа кезде оны iшкi қалтаға салып жүрiңiз.
Аяздағы түсiрiлiмге бiрнеше аккумулятор алып жүрген жөн.
5.2 Тасушылардың түрлері мен көлемі
Nikon Corporation 1917 жылы оптикалық жабдық шығаратын 3 компанияның
(Seisakusho, Iwaki Glass Co, Fujii Lens) бірігуінен пайда болған. Алғашында
атауы Nippon Kogaku Kokyo K.K. деп аталған. Компания Жапонияның әскери
флотына оптикалық приборлар өңдеумен айналысқан. 1931 жылы Nikkoru (Nikkor)
обьективтердің жаңа сауда белгісі жарыққа шығады. Екінші дүниежүзілік соғыс
кезінде компания 19 зауытқа дейін көтеріледі. Ол кезде қызметкерлер саны 23
мыңға дейін жеткен. Компания Жапония армиясына дүрбі, перископ және
дәлдегіштер дайындаумен айналысқан. Екінші дүниежүзілік соғыстан соң
компания алғаш рет екі объективті орта пішінді (6х6 см) фотоаппарат өндіріп
шығарады. 1946 жылы жаңа 35 мм-лік Nikon брендті фотоаппарат шығарылады.
Nikon компанияның атауына айналады. 1948 жылы Nikon I фотоаппараттары
Гонконгқа экспорттала бастайды. 1950 жылы Nikon S фотоаппараты жарық
көреді. 1950 жылдың шілде айынан 1951 жылдың қаңтарында өткен Корей
соғысында америка тілшісі [[Дэвид Дуглас Дункан (David Douglas Duncan)]
болған оқиғаны осы фотоаппаратпен суретке түсіреді. 1957 жылы жаңа Nikon SP
атты қашықтықтан түсіретін фотоаппарат шығарыла бастайды. Фотоаппарат
сапасы жағынан Leica және Carl Zeiss өнімдерімен салыстырылады. Көп уақыт
өтпестен, компания бір объективті әйнек камералар ойлап табады. 1959 жылы
Nikon F жарық көреді. Осы камераны шамамен 30 жыл бойы кәсіби фотографтар
қолданып келген. 1961 жылы 8-мм-лік Nikorekkusu-8 камерасы өндіріледі.
1962 жылы компания Токия обсерваториясына 91 см-лік телескоп рефлектор
ойлап шығарады. 1974 жылы Kiso обсерваториясында 105 метрлік Шмидт
телескобы тұрғызылады. 1963 жылы су астын түсіруге арналған объективтері
ауыстырылатын Nikonosu фотоаппараты өндіріледі. 1980 жылы NASA ғарыш ұшуына
қатысқан Nikon F3 фотоаппараты жарық көреді. 1982 жылы жаңа түрлі түсті S-
100 видео камера ойлап табылады.
АҚШ-та Nikon Precision Inc. компаниясы жұмыс істейді. Компания жартылай
өткізгіш өнеркәсіп жабдықтарын сатумен айналысады. 1986 жылы
телекамераларға арналған объективтер өндіріле бастайды. 1988 жылы Nikon
F4.фотоаппараты жарық көреді. 1990 жылы Таиландта компанияның бөлімшесі
ашылады. 1991 жылы зауыт салынады. 2000 жылы осы зауытта шамамен 2000 адам
жұмыс істесе, 2004 жылы бұл көрсеткіш 8000 қызметкерге жеткен. 1995 жылы
Fujifilm компаниясымен бірігіп фотоаппараттың жаңа прототипін шығарады.
1997 жылы шағын Coolpix-100 сандық фотоаппараты, ал 1999 жылы Nikon D1
жарық көреді. 1996 жылы – Nikon F5, 2004 жылы — Nikon F6 фотоаппараттары
жарық көреді. 2006 жылы компания пленкалы фотоаппараттарды шығаруды
азайтады. Cosina компаниясымен бірігіп, келісімшарт бойынша Nikon F6 және
Nikon FM10 кәсіби фотоаппараттардың шығарылымын жалғастырады. 2007 жылы
Nikon D3 фотоаппаратын өндіру жұмыстары басталады. 2008 жылы тамыз айында
нарыққа Nikon D90 камерасы шыға бастайды. 2010 жылы Nikon D3100 өндіріледі.
2011 жылы жаңа Nikon D5100 камерасы пайда болады. 2010 жылы
фотоаппараттарға арналған Nikkor объективтері 55 миллион, ал 2011 жылы 60
миллион данамен шығарылған.
Қызметі
Компания фотоаппаратура мен фотожабдықтар: сканер, дүрбі, микроскоп,
өлшеуіш жабдықтар шығарумен айналысады. Фотокамераларға арналған
объективтер Nikkor сауда белгісімен өндіріледі. 2008 жылдың 31 наурыздағы
көрсеткіш бойынша компанияда шамамен 25 мың қызметкер жұмыс істеген. 2010
жылғы мәлімет бойынша дүниежүзі бойынша Nikon 12.6%-бен Canon және Sony
компанияларынан кейінгі үшінші орынды иеленген. Өнімдері
• Nikon F series (1959—1972) ( Германида Nikkor атауымен сатылды)
• Nikkorex (1960—1964)
• Nikkormat FT (1965—1977) (Жапонияда Nikomat деп аталды)
• серия Nikon F2 (1971—1980)
• Nikkormat EL (1972—1977) (Жапонияда Nikomat деп аталды)
• Nikon EL2 (1977)
• Nikon FM (1977)
• Nikon FE (1978)
• Nikon EM (1979)
• серия Nikon F3 (1980—1997)
• Nikon FG (1982)
• серия Nikon FM2 (1982—2000)
• Nikon FE2 (1983)
• Nikon FA (1983)
• Nikon FG20 (1984) *
• Nikon F301 (1985) (Солтүстік Америкада N2000 деп аталды)
• Nikon F601m (1990) (Солтүстік Америкада N6000 деп аталды)
• Nikon FM10 (1995)
• Nikon FE10 (1996)
• Nikon FM3A (2001)
5.3 Фотоаппаратта орналасатын кадрлар саны
Мысалы 4 мегабайт картаға 20-40 сурет сыйады. Ал егер сапасын кішкене
төмендетсек, онда 60-80 кадр сыйады.
Объектив типі — үшінші параметр. Оптикалық үлкейту параметіне тоқталсақ
(ZOOM). Санды фотоаппараттарда көбіне zoom-нің екі түрі бар — ақиқат немесе
оптикалық және “виртуальды”, сандық. Оптикалық zoom, әдетте Зх — ке тең.
Суретті басып шығаруда оны 3 есе үлкейтуге болады. Екілік сандық zoom
суретті жақындатып, анық шығаруға мүмкіндік береді. Сонымен камераның
модернизациясына көңіл аудару қажет — Nikon Coolpix 950 мен Olympus С-2000
(С-2500) модельдері телеобъектілермен қамсыздандырылуы мүмкін.
5.4 Мәліметтерді компьютерге жөнелту әдісі
Керекті суретті түсіріп алғаннан кейін оларды компьютерге салу керек
болады. Бірақ қалай? Ең ыңғайлы тәсілі - фотокамераны компьютерге LPT
немесе USB-порты арқылы қосу. Соңғысы өте ыңғайлы болып келеді — егер үй
компьютерлеріндегі SCSI контроллерлері — тұрақты емес болса, онда USB-
портымен кез келген аналық тақша қамтамасыз етеліген. USB-шығысымен көбіне
Kodak DC-260 камералары қамтамасыз етілген.
Басқа да нұсқалары бар — компьютерге жады картасының өзін тікелей
жалғау. Әрине ол үшін сізге 70—100 доллар тұратын арнайы адаптер керек
болады. Ең ыңғайлысы SmartMedia стандартының жадылары болып табылады:
мұндай карталар үшін арнайы FlashPath адаптерлері жасалған.
6. MIDI - пернетақталары
1867-1971 жылдары аралығында жасалған Кристофер Шоулздың алғашқы
тәжірибелік жазба машиналары әліпби тәртібі бойынша орналасқан пернелердің
екі қатарынан тұрған. Бұндай тәртіп иіндердің бір-бірімен жиі соғылуына
әкеліп соқты. Осы мәселені шешу барысында Кристофер Шоулз пернелердің
орналасуын өзгерте отырып, бірнеше рет тәжрірибе жасаған. Нәтижесінде ол
Ремингтон 1-ді жарыққа шығарды. Бұл өндірістік мақсатта шығарылған алғашқы
жазба машинасы еді, пернетақтада QWERTY тәртібі қолданылған. Пернетақта
нарықта орнын тауып, бес жыл бойы сатылымда болды, тұтынушылар QWERTY-ге
уйреніп те үлгерді.
Көрмей теру тәсілінің 1888 жылы Франк Макгурриннің ашуы Ремингтон-2
жазба машинасының кең тарауына көмегін тигізді. Макгурриннің таң
қалдырарлық жеңісімен аяқталған 1888 жылы орын алған пернетақтада тез теру
сайысы QWERTY пернетақталарының кең қолданысқа ие болуына тағы да оң әсерін
тигізді. Осы кезеңнен бастап жазба пернетақталарын өндірушілер QWERTY
тәртібіне көше бастады.
Қазіргі уақытта QWERTY - ең көп тараған пернетақта түрі және оны ары
қарай дамытудың қажеттілігі жоқ.
Балама пернетақта түрлері
QWERTY пернетақта жаймасы осы уақытта мынадай анахронизммен
сипатталады: QWERTY-дің пайда болуына әкеліп соққан қажеттіліктер қазір
жойылды. Оны өзгертуге тырысқан бірнеше талпыныстар бар.
Дворак тәртібі
Дворактың қарапайым пернетақтасы
1936 жылы Вашингтон университетінің профессоры Август Дворак
пернелердің стандартты тәртібіне оралып, жаңа перне тәртібінің қажеттілігін
ғылыми түрде дәлелдеуге тырысты. Оның зерттеулерінің нәтижесі автордың
атымен аталған жаңа пернетақтаны дүниеге әкелді. Оның негізгі мақсаты -
қолданушыға сөз теруді барынша ыңғайлы ету. Дворак пернетақтасының барлық
талаптарға сай, кез келген Windows нұсқасына қолдануға болатынына
қарамастан, онымен компьютер қолданушылардың тек 2%-ы ғана қолданады. 1943
ж. желтоқсан айында Дворак жазған еді:
Аса көп еңбектенбей-ақ, кем дегенде Шолулздың әмбебап пернетақтасынан
кем болмайтын ондаған пернетақталар шығаруға болады. Шоулз пернетақтасының
төменгі үш қатарындағы әріптер мен таңбаларының орнын кездесоқ ауыстырсақ,
қол мен саусақтарға түсетін күшті біркелкі сейілтетін қолайлы пернетақтаның
пайда болуы ықтимал. Сонымен қатар, Шоулз пернетақтасымен салыстырғанда,
бір қолмен терілетін сөздер және теруге қолайсыз әріптер тізбегінен
құралған сөздер саны азаяды.
Colemak тәртібі
Colemak пернетақтасы
Colemak теру тәртібін[1] 2006 жылы Шай Коулман ағылшын әріптерін теру
үшін шығарған. Атауы Coleman және Dvorak сөздерінің тіркесуінен шыққан.
Заманауи компьютерлерге бейімделген пернетақта Коулманның айтуына қарағанда
мынадай мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:
QWERTY-ден әлдеқайда тез және Дворактан бірнеше рет тез - Colemak-та
шынашақтарға аз күш түседі, оң және сол қол жиі ауысады.
QWERTY және Colemak пернетақталарының ішінара ұқсастығына байланысты
QWERTY-де, мысалы, жұмыс кезінде, ал Colemak-пен үйде қолдануға болады.
Дворак пернетақтасы QWERTY-ге мүлдем сәйкес келмейді.
Маңызды пернетақта командаларын (Ctrl+Z, Ctrl+S т.с.с.) қол оңай
жететіндей өз орнында қалдырады.
Дворак пернетақтасына қарағанда Colemak пернетақтасында бағдарламалау
оңайырақ, нүктелі үтірден басқа тыныс белгілері QWERTY-дегі орындарында
қалдырылған.
Бір қызығы, Colemak пернетақтасында Caps Lock батырмасының орнында
екінші Backspace батырмасы орналасқан.
7. Пернетақта
Пернетақта (Клавиатура; keyboard) — 1) компьютерге мәліметтер мен
командаларды енгізуге арналған құрылғы. Ол пернелерден тұрады, оның
көмегімен сандық және мәтіндік ақпараттарды немесе түрлі командаларды
енгізуге болады. Пернені басқанда, осыған сәйкес жазылған символ немесе
басқа амал орындалады. Қазіргі кезде көптеген компьютердің пернетақталары
101 пернеден, бірнеше жарық индикатордан тұрады. Олар перненің жұмыс
режімдері туралы хабар беріп отырады. Пернетақтада мыналар бар: а) жазба
машиналарының стандартты цифлары бар пернелер, латын және орыс әріптері мен
тыныс белгілері; ә) кішкене цифрлық пернетақта; б) редакциялайтын пернелер;
в) меңзерді басқару пернесі; г) қызметтік пернелер; ғ) арнаулы пернелер.
Әріптік-цифрлық пернелер негізінде операциялық жүйелердің командалары мен
мәтіндерін енгізу үшін пайдаланылады. Кіші цифрлық пернетақталар негізгі
пернетақталардағы цифрларды қайталайды және ол сандық мәліметтерді енгізу
үшін ыңғайлы. Редакциялайтын пернелер мен меңзерді басқару пернелері
экранға шыққан ақпараттармен жұмыс істеу үшін пайдаланылады. Қызметтік
пернелер есептеу жүйесінің түрлі міндеттерін немесе жеке программаларды
басқаруға арналған. Арнаулы пернелер компьютерлерді басқару және пернетақта
режімдерін орындау үшін қажет; 2) түрлі операцияларды басқару және
мәліметтерді енгізу мен редакциялауға пайдаланылатын белгілі бір тәртіппен
орналасқан пернелер жиынтығы. Компьютердің пернетақтасы — үлгіқалыпты
қосқыш орны бар және жүйелік тақшамен байланысқан тізбекті интерфейсі бар
біркелкіленген құрылғы. Оларда 83 (84), 101 (102), 104 (105) немесе 122
перне болады.
Пернетақтада бірнеше түрлі пернелер бар. Оларды мынадай санаттар
бойынша жіктеуге болады:
Әріптік-цифрлық пернетақта : бұлар әріптер мен сандар пернелері.
Тыныс белгі пернелері: бұлар қос нүкте (:), нүктелі үтір (;), сұрақ
белгісі (?), дәйекше (') және тырнақшалар (") сияқты пернелер.
Арнайы пернелер: оларға, мысалы, жүгіргі пернелер, Control пернелері
мен қызметтік пернелер (F1–F12) жатады. Бұл пернелер қолданылу мақсатына
байланысты әр түрлі іс-қимыл жасайды. Мысалы, мәтін өңдегіште ENTER
пернесін басқаннан кейін жаңа жол басталады, ал іздеу жүйесінде ол қажетті
мәтін енгізілгеннен кейін іздеу үрдісін белсендіреді.
Қызметтік пернелер – бұл белгілі бір тапсырмалар орындауға арналған
арнайы пернелер. Олар былайша белгіленеді: F1, F2, F3 және F12 пернесіне
дейін. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz