Өнеркəсіптік өндірістің тиімділігі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Өнеркəсіптік өндірістің тиімділігін арттыру бойынша шаралар жүйесінде Қазақстан Республикасы үкіметінің бағдарламасымен негізгі қорларды пайдалану деңгейін едəуір арттыру, ұлттық экономика салалары бойынша кəсіпорындарда жəне ұйымдарда қор қайтарымын арттыруға бағытталған шаралар кешенін дайындау мен іске асыру көзделген. Бұл қорлардың кеңейтілген ұдайы өндірістегі, өнеркəсіп жұмысының көрсеткіштерін жақсартуға жəне оның тиімділігін арттырудағы ролі мен экономикалық мəнімен алғышартталған. Негізгі қорлардың əлеуметтік-экономикалық маңызы, ең алдымен, еңбек құралдарының қоғамдық өндірістің дамуындағы үлесімен анықталады. Еңбек құралдары, олардың материалдық құрамы көп жағдайда кез-келген қоғамның материалды-техникалық сипатын анықтайды. "Экономикалық дəуірлер не өндіретіндігін емес, қалай, қандай еңбек құралдарымен өндірілетіндігін өзгешелейді. К.Маркс -- "Еңбек құралдары тек қана адамдық жұмыс күнінің дамуының өлшеуіші емес, сондай-ақ ол -- еңбек жүзеге асырылатын қоғамдық қатынастардың көрсеткіші", - деп жазған. Кəсіпорын іскерлігіне авансталған барлық құралдарды капитал деп атауға болады.722 Кəсіпорынның бухгалтерлік балансын құру кезінде оның шаруашылық құралдары актив, ал олардың қаржыландыру көздері - меншікті капитал жəне кəсіпорынның міндеттемелері деп аталады. Шаруашылық субъектілері өзінің қызметін жүзеге асыру үшін материалдықтехникалық қор құру керек. МТҚ-дың негізін негізгі қорлар құрайды. Кəсіпорынның шаруашылық өндірістік іскерлігінің аса маңызды құраушысы болып негізгі қорлар болып табылады. Негізгі қорлар өзінің натуралдық түрін сақтай отырып, көптеген өндірістік кезеңдерге қатысып, ал құндары дайындалатын өнімге бөліктермен ауыстырылатын еңбек құралы. Өндіріс процессінде қатысатын барлық еңбек қорлары (машина, жабдық, т.б.) анық жүзеге асырылуына жағдай жасайды (өндірістік ғимараттар, гидротехникалық құралдар, плотиналар, арналар, эстакадалар, көлік құралдары, жолдар, тунельдер, электр жүйелері, құбырлар), еңбек заттары мен өнімдерін сақтау мен қозғалту үшін қызмет ететін өндірістік негізгі қорлар болып табылады. Негізгі өндірістік қорлар құрамына тек өнімнің тұтыну құнын құруға ғана емес, сондай-ақ, оның құнын құруда қатысатын өндіріс құралдары да кіреді. Негізгі құралдар жəне негізгі қорлар терминдарі белгілі бір жақындық шамасында синонимдер ретінде пайдаланады. №6 Негізгі құралдар есебі Қазақстандық бухгалтерлік есеп стандартына сəйкес, негізгі құралдар - бұл ұзақ уақыт кезеңі бойы (1 жылдан астам) материалдық өндірісте де, өндірістік емес салада да əрекет ететін материалдық активтер. Негізгі қорлардың ерекше өзгешеліктері мыналар: а) олардың шаруашылық қызметте көп дүркінді қатысуы; б) натуралды - заттық үлгісін сақтауы; в) өзінің құнын дайын өнімге (жұмысқа, қызметке) қызмет кезеңі барысында біртіндеп аударады. Соңғы тармақ негізгі құрал-жабдыққа амортизациялық төлемді есептеу арқылы асырылады, ал оларға төмендегілер: жер, аяқталмаған күрделі құрылыс, резервте, қорда жəне консервацияда тұрған объектілер енбейді. Сонымен қатар кітапханалық қорларға, өнім малына, енеге (буйвол), бұғыларға жəне өгіздерге амортизациялық есептеулер жүргізілмейді. Амортизация - негізгі қорлардың (ғимараттардың, машиналардың, жабдықтың) тозуы есепті оның құндылығының бірте-бірте төмендеуі сондай-ақ негізгі қорларды жаңарту үшін қаражатты қорландыру мақсатымен осы қорлар құнының өндірілетін өнімге бірте-бірте көшуі. Амортизациялық өтелім -- негізгі қорлардың тозығын толтыру үшін, яғни оны ұдайы өндіру үшін осы қорлар құнының бір бөлігін аударып отыру. Тозу - негізгі құралдар объектілерінің физикалық жəне моральдік қасиеттерінің жоғалуы. Салық салу мақсатында негізгі құралдарға құны 40 айлық есептік көрсеткіштен асатын жəне Жарлықтың 20 бабына сəйкес амортизацияға жататын қызмет мерзімі 1 жылдан асатын активтер жатады. Осыған сəйкес негізгі822 құралдар, олардың қалдық құнынан 7-ден 30%-ке дейінгі амортизация нормасымен топтарға топтастырылады. Негізгі қорлар, тек ең алдымен олардың экономикалық зерттеуі мен жалпылауы үшін негізгі қорлар жіктелуі деп аталатын натуралды заттай құрамы бойынша топталуы аса маңызды. Негізгі қорлардың бухгалтерлік есебінің дұрыс ұйымдастырылуының негізі болып қорлар бекітілген типтік жіктелуі мен оларды есепте бағалаудың ортақ принципі табылады. Бухгалтерияда негізгі құралдар есебі инвентарлық объектілер арасында жіктелу топтары бойынша жүргізіледі. Осылайша, инвентарлық объект негізгі құралдар есебінің бірлігі болып табылады. Əрбір объектіге сериялық - кезектік кодтау жүйесі бойынша инвентарлық нөмір беріледі, ол нөмір оның ұйымда, бірлестікте, пайда болған барлық уақыт бойы сақталады. Инвентарлы нөмір қабылдау-беру актілерінде, жою туралы актілерде жəне т.б. инвентарлық нөмірді əрбір объектіде белгіленеді. Қазіргі уақытта негізгі қорларға келесі типтік жіктелуі қабылданған: 1. Жер - субъект меншік құқығында алған жердің мөлшері мен құны. Жерге меншік құқығы "Жер учаскесіне меншік құқығына актісімен" расталуы тиіс. Инвентарлық объект болып жер учаскесіне меншік құқына акт берілген əрбір жер учаскесі табылады. 2. Ғимараттар - тағайындау - тұрғындар еңбегі, тұрғындар жайы, əлеуметтік-мəдени қызмет көрсету үшін жəне материалдық құндылықтардың сақталуы үшін жағдайлар жасауда айқындалатын архитектуралық- құрылыстық объектілер. Инвентарлық объект болып əрбір жеке тұрған ғимарат саналады. 3. Құрылғылар - еңбек құралдарының өзгеруіне байланысты емес қандай-да болсын қызметтерді орындау жолымен өндіріс процессін жүзеге асыруға тағайындалған инженерлік-құрылыстық объектілер (шахталар, мұнай мен газ скважинасы, эстакада, көмірлер). Инвентарлық объект болып барлық мүлік-жайымен бірге бір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.