Кең орнына ұңғымаларды орналастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ӘРІ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
САФИ ӨТЕБАЕВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ МҰНАЙ ӘРІ ГАЗ
УНИВЕРСИТЕТІ КеАҚ

Факультет Мұнай-газ

Кең орнына ұңғымаларды орналастыру

Орындаған: студент Арон И.Б.
Тобы: МГІ-18-1
Тексергенаға: аға оқытушы Абежанов Е.Б

Атырау,2020
Мазмұны
Кіріспе
Қабат қысымының түсінігі, қысымды ұстап тұру әдістері.
Ұңғы айналасындағы қысымды бөлу теңдігінің нәтижесі.
Қабат қысымын қолдау әдісі
Әсер етудің мақсаты және жолдары.
Қабат қысымының формуласы
Мұнай мен газдың қабат шартындағы физикалық жағдайы.
Қабат температурасы

Кіріспе
Бүгінгі таңда дүниежүзілік экономиканың бірден-бір маңызды мәселесі энергетикалық ресурстар болып табылады. Олардың негізгі түрлері: мұнай, газ, көмір, су энергетикалық ресурстар, атом энергиясы, синтетикалық отындар және басқалары. Қазіргі уақытта 90% дан аса дүниежүзілік энергетиканы мұнай газ және көмір құрайды. Көріп отырғанымыздай, XXI ғaсырда да осы үшеуі қуатты күш болып қалары сөзсіз. Әлемдік экономиканың ең тез зерттеліп, ұшкыр игерілген салаларының бірі саналатын мұнай өнеркәсібі XIX ғасырдың екінші жартысында қолға алынды. Статистикалық мәліметтерге жүгінсек, 1859 жылы бүкіл жер шары бойынша күніне 100 баррельдей қара алтын өндірілсе, 2001 жылы тәулігіне 75 миллион баррель мұнай бұркақша атқылады. 2001 жылы дүние жузінде 3 миллиард 700миллион тонна мұнай өндірілсе, 2005 жылы дуниежүзілік жиынтык мұнай өндіру 3,9миллиард тоннаға дейін артты. Мұнай өндірудің шыңы 2020 жыл болады деп болжанды, яғни өндіру деңгейі жылына 4,06 миллиард тоннага жетті. Бұдан кейін оның тұрақтану кезеңі болады деп жорамалданды.
2005 жылдың 1-ші қаңтарына есептегенде, Қазақстанда мұнай мен газдың 230 кенорны белгілі, олардың 131-і Каспий маңы ойысында, 18-і Солтүстік Үстірт-Бозашы алабында, 57-і Оңтүстік Маңғыстауда, 15-i Оңтүстік Торғайда және 9-ы Шу-Сарысу шөгінді алабында. 210-ға жуық кенорын мемлекеттік баланс тұрғысынан есепке алынған, қалғандары мұнай мен газдың жекелеген ағымдарымен ғана сипатталатын барланып жатқан алаңшалар дәрежесінде. Шу-Сарысу алабы ғана таза газды алап болып табылады, қалғандары негізінен мұнайлы алаптар санатына жатады, алайда бұл алаптарда да газ және газ-конденсат кенорындары мен жекелеген жатындары ұшырасады, және де олардағы мұнай мен дербес газдың бір-біріне деген қатынасы әр түрлі болып келеді.
Мұнайдың дәлелденген қорларының мөлшері жағынан, яғни республикада қабылданған қорлар жіктемесінің А+, В+, С1 категориялары бойынша, Қазақстан дүние жүзіндегі мұнайдың дәледенген қорларының 90 %-ын иеленген 16 елдің қатарына кіре отырып, осы тізбекте 14-нші орынды иеленеді. Ал шындыққа сәйкесу деңгейі өте жоғары бағаланатын Қашаған және Теңіз кенорындары бойынша есептеліп шығарылған шамамен бағаланған қорларды (С2 категориясы) есепке алар болсақ, Қазақстан дүние жүзі елдерінің алғашқы ондығына кіре отырып, осы тізбектегі, Ресей Федарациясынан кейінгі, 8-інші орынды иеленеді. Сұйық көмірсутектердің, яғни мұнай мен газды конденсаттың жиынтық мөлшері тұрғысынан да Қазақстан осы тізбектің 8-інші орнында. Сұйық кемірсутектердің дәлелденген және шамамен бағаланған қорлары жағынан республиканың жиынтық потенциалы әлемдік дәлелденген қорлардың 3,5 %-ын құрайды.

Қабат қысымының түсінігі, қысымды ұстап тұру әдістері.

Мұнай қабаттан ұңғыға қабат және ұңғыманың түп қысымдарының өзгеру әсеріне көтеріледі. Қабат қысымы-негізгі фактор, кеніштің ағымдағы энергетикалық қалпын анықтайды. Қысым күшін әртүрлі терминдер бар, олар мұнай кенорындары және ұңғыны пайдаланудағы барлық технологиялық процесстерге әсер ету немесе параметрлерді анықтауға байланысты болады.
Статикалық қысым- бұл ұңғы түбіндегі, ұзақ анықталудан кейінгі, тоқталған қысым. Ол өлшенетін ұңғы биіктігіндегі, сұйық дәрежесінің тереңдікке дейінгі арақашықтық сұйық дәрежесінің гидростатикалық қысымына тең. әдетте мұндай тереңдік үшін ашылған қабатқалыңдығының орта интервалы алынады. Басқа жағынан алғанда, бұл қысым ашылған ұңғының қабат іші қысымына тең, сондықтан ол қабат қысымы деп аталады.
Қалыпты ұңғы арнайы жағдайлардан тоқтатылып, ондағы сұйық бағана дәрежесі атмосфералық қысымның әсер еткен жағдайы-статикалық дәрежесі деп аталады. Егер ұңғы аузы гермотизациаланға болса, онда ұңғының жоғарғы бөлігінде газ жиналады, ол сұйық дәрежесіне әсер ететін қысым тығыздығы. Бұл жағдайда сұйық дәрежесі статикалық деп аталмайды, бірақ ұңғы статикалық ережелерге сәйкес келеді және ұңғының түп қысымы газ қысымы мен сұйық бағанасының гидростатикалық қысымы қосындысына тең.
Ұңғы түбіндегі динамикалық қысымы ұңғыға сұйық немесе газды таңдау уақытында анықталады. Динамикалық қысым түпте болғандықтан, түп қысым деп аталады. Статикалық-қысым қабат қысымы деп аталады. Бірақ статикалық та, динамикалық қысымдар түп қысымдар болып табылады.
Сұйықтың динамикалық қысымы деп, атмосфералық қысыммен қатынаста бар, іске қоысылып тұрған ұңғы дәрежесі. Герметизацияланған құбыр ішіндегі динамикалық қысым, түп деңгейінен басталған сұйық бағанасының гидростатикалық қысымы мен сол бағанаға әсер етуші газ қысымы қосындысына тең. Сұйық бағанасының биіктігі тік (вертикал) түрде өлшенеді. Сондықтан көлденең бұрғыланған ұңғыларда гидростатикалық қысымды есептегенде, оның қисығы түзетілген жағдайдағы мәндерді қолданады.
Орташа қабат қысымы қабат жағдайын және энергетикалық мінездемесін, ұңғыны пайдаланудың мүмкіндіктері мен игеру жолдарын бағалайды. Ұңғылар әр түрлі кеніштерде орналасқандықтан және қабат қысымдарын әртүрлі мінездегендіктен олардың статикалық қысымдары да әр түрлі болады, соның салдарынан қабат деңгейлерін әр түрлі дәрежеде игеру, оның біртексіз болуы, үзілмелі және басқада қиындықтарға әкелеп соқтырады. Сондықтан да орташа статикалық қысым деген түсінік қолданылады. Орташа статикалық қысым Рср статикалық замермен Р; жеке ұңғылардан анықталады.
Орташа қысым арифметикалық жолмен m ұңғы саны үшін былай анықталады:
(1)
Бұл формула орташа интегралды қабат қысымын нақты мінездемелйді, және оның нақты мәннен көп ауытқиды, мысалы, кеніштегі ұңғылар тобына байланысты ауытқулар.(2)
Аудан бойынша қабылданған орташа қабат қысымы, ол: мұндағы i f -аудан, i-скважина саны, i -статикалық қысым, n -скважина саны.
Бұл қысым қабаттың энергетикалық жағдайын дәлірек мінездейді, бірақта әр түрлі аудандардағы қалдығын есепке алмайды. Сондықтан орташа қабат қысымын анықтау үшін i f -әр ұңғыға келетін ауданнан басқа һі- әр ұңғы ауданында қабат қалыңдығы енгізіледі. (3)
Орташа қабат қысымын изобар карталарымен анықтайды. Ол үшін планимермен әр екі изобарамен қосылған ауданды өлшеп, сол ауданның орташа қабат қысымын есептейді, сосын изобар арасындағы ауданға көбейтіп, барлығын қосады. Алынған қосындыны аудандар қосындысына бөледі. Осы жолмен табылған орташа қабат қысымы жуық және аудан бойынша есептелген болып табылады. Изобар картасын пайдаланып, қабат қалыңдығы бойынша да орташа қабат қысымын (3) формуламен анықтауға болады. Бұл жағдайда i f - бірдей қабат қалыңдығымен алынған екі изобар арасындағы аудан бөлігі. i -екі изобар арасындағы орташа қысым. Бұл әдіс орташа қабат қысымын жоғары объективті бағалауға мүмкіндік береді.
Қабат қысымын ұстау үшін қабатқа айдау ұңғылары арқылы су айдалады, олар қабат бойынша орналастырылады. Айдау ұңғылары орналасқан аймақтарда қабат қысымы жоғары болады. Айдау процесінің мінездемесі және оның динамикасын бақылау үшін айдау аймағындағы қабат қысымы деген түсінік енгізілген. Осы мақсатпен изобар картасында айдау ұңғыларының орналасқан аймақтарын өгеше бөлектеп сызады, арнайы изобаралармен қоршайды, мысалы бастапқы қысым көрсеткіші. Осы изобараны қолданып қабат қысымында аудан бойынша есптегендей (2) формуланы қолданып анықтайды, немесе орташа көлемі бойынша (3) формуланы қолданып анықтайды.
Изобара картасындағы арнайы бөлінген сызықтардың сыртында, өндіру ұңғымалар аймағында да орташа қабат қысымын анықтауға болады, үш қабат қысымын анықтаудың бір түбі болып табылады. Және оны өндіру аймағындағы қабат қысымы деп атайды.
Игерудің ең басында барлау ұңғылар тобымен анықталған орташа қабат қысымы бастапқы қабат қысымы деп аталады.
Игеру және пайдалану процесінде қабат қысымы өзгереді. Қабат қысымының динамикасы кешенді пайдалану жағдайының басты информация көзі болып табылады. Сондықтан әр уақытта орташа қысым анықталып отырады және оның уақытқа байланысты қысым өзгерісінің графигі тұрғызылады. Бұл қысым ағымдағы қабат қысымы деп аталады.
Түп қысымын объективті бағалау үшін және оларды салыстыру үшін келтірілген қысым деген түсінік енгізілген.
Бір ұңғыдағы келтірілген қысым:
(4)
2-ші ұңғы үшін келтірілген қысым
(5)
мұндағы h - қабаттағы мұнай тығыздығы; ұңғыдағы түптің әртүрлі гипсометриялық белгілері және келтіру жазықтықтары. Егер мұнайлы-су қатынас -ке көтерілсе, ал келтірілген жазықтық өзгермей қалса, онда 1 және 2 ұңғыда келтірілген қысым мынаған тең:
(6) мұндағы 1 h және 2 h -ұңғы түп белгісінің және ағымдағы ұңғы түбі, ағымдағы су - мұнайлы қатынас әр-түрлі, b -қабаттағы су тығыздығы.

Ұңғы айналасындағы қысымды бөлу теңдігінің нәтижесі.
Біртекті қабатта орналасқан ұңғы қасында сұйық ағыны радиалды күйге жақын түседі. Бұл есептеулерде фильтрацияның радиалды жүйесін қолдануға кең өріс береді.
Фильтрацияның жылдамдығы дифференциалды жолмен жазылғанда Дарси заңы келесі түрде анықталады.
(7) Мұндағы R-қабат өткізгіштігі; -динамикалық тұтқырлық; dpdz-радиус ішіндегі градиент қысым. Сұйықтың жоғалу көлемі мынаған тең (8) мұндағы -гидроөткізгіштік.
-радиус функциясының белгілі саны деп берілсін делік,
(9)
(3) және (4) формулалардан келесіні алуға болады
(10) (10) дифференциалды теңдеу бөлек белгісіздермен интегралдануы мүмкін, егер (r) функциясы берілсе. Егер гидроөткізгіштік радиустан тәуелді болмаса және тұрақты болса, онда теңдеу фильтрация ауданында қңай интегралданады. Бұл жағдайда (21) Егер const болғанда мынаны аламыз
(22) (22) теңдеуден келесі формуланы аламыз:
(23) Егер (9) теңдеуін интегралдасақ, онда ұңғы айналасындағы қысымды жою формуласын аламыз:
(24) Алгебралық түрлендіру, интегралдағанынан кейін мына теңдеуді аламыз: (25)
(z) теңдігін шеше отырып, және (24), (25) формулаларын қойып, ұңғы айналасындағы қысым қысым жайылуын табуға болады.
(26)
Mұнай кенішіне әсер етудің мақсаттары қабат қысымын қолдау және одан да маңыздысы, соңғы мұнай бергіштікті ұлғайту болып табылады. Соңғы жағдайда әсер ету әдістері басқаша болуы мүмкін және олар қоры азайған, өндірудің соңғы сатысындағы кен орындарда жиі қолданылады, алайда қабат қысымы бастапқы деңгейде қалуы мүмкін немесе одан жоғарылайды.
Әдетте, әсер ету әдістері екі мақсатта жүреді, яғни қабат қысымын қолдау және соңғы мұнай бергіштік коэффициентін ұлғайту.
Мұнай кенішіне әсер ету әдістерінің қолданылу ауқымы өте кең. Мұнайдың шамамен 85%-ы әсер ету әдістері жүретін қабаттардан өндіріледі.

Қабат қысымын қолдау әдісі
Олардың арасындағы басым әдісі қабат қысымын қабатқа су айдау арқылы қолдау әдісі болып табылады.
Қабатқа әсер етудің келесі негізгі әдістері бар: Қабатқа су айдап қабат қысымын қолдау (ҚҚҚ) әдістеріне контур сыртынан су айдау, контур жанынан су айдау, контур ішінен су айдау әдістері жатады. Сонымен қатар кенішті айдау ұңғыларының сызықты немесе айналмалы қатарларымен бөлу; су айдаудың блокты жүйесі; шоғырлап су айдау; таңдап су айдау; алаңда су айдау әдістері жатады.
Қабаттағы қысымды газ айдау арқылы қолдау: ауа айдау, құрғақ газ айдау, байытылған газ айдау, критикалыққа жақын параметрлер кезінде газ айдау.
Әсер етудің жылулық әдістеріне қабатқа ыстық су ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.