Экологиялық қауіпсіздік саласы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚР 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында мемлекеттің негізгі саяси экологиялық мақсаты - қоғам мен қоршаған ортаны ұштастыру, сондай-ақ мекендеудің экологиялық қолайлы ортасын құру айқындалған. Мемлекеттік стратегиялық дамуды іске асыру, заңнамалық-құқықтық базаны нығайту үшін «қоршаған ортаны қорғау туралы», «ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы», «экологиялық сараптама туралы», «радиациялық қауіпсіздік туралы», «атмосфералық ауаны қорғау туралы» заңдар қабылданды. Табиғатты ұтымды пайдалану саласында Президенттің «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» заң күші бар Жарлықтары, Орман, Су және жер кодекстері, Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы қабылданды.

Мақсаты:

Экологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясаттың мақсаты табиғи жүйелерді, қоғамның өмірлік маңызды мүдделерін және жеке адамның құқықтарын қоршаған ортаға антропогендік және табиғи әсер ету нәтижесінде туындайтын қауіп-қатерлерден қорғауды қамтамасыз ету болып табылады

Міндеттері:

* климаттың өзгеруіне антропогендік әсердің төмендеуі және Жердің озон қабатының бұзылуы;

* биоәртүрлілікті сақтау және шөлейттену мен жердің тозуының алдын алу;

экологиялық апат аймақтарын, әскери-ғарыш полигондарын және сынақ кешендерін оңалту;

* Каспий теңізі қайраңының ластануын болдырмау;

* су ресурстарының тозуы мен ластануының алдын алу;

* табиғи ластануларды, ауа бассейнінің ластануын, радиоактивті, бактериологиялық және химиялық, оның ішінде трансшекаралық ластануларды жою және алдын алу;

* өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтардың жиналу көлемін қысқарту;

табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу.

Қойылған міндеттерді шешуге:

* Қазақстан Республикасының заңнамасын, табиғат пайдаланудың экономикалық тетіктерін, мемлекеттік экологиялық бақылау мен экологиялық мониторингті жетілдіру және жүйелеу;

* табиғат пайдалану мен экологиялық сараптаманың рұқсат беру жүйесін оңтайландыру;

* қоршаған ортаны қорғау, экологиялық статистика, экологиялық білім беру, экологиялық насихаттау және жұртшылықтың қатысуы саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын дамыту;

* халықаралық ынтымақтастықты кеңейту [24] .

Мемлекеттің экологиялық қауіпсіз дамуы мынадай қағидаттарға негізделеді:

- табиғи ресурстарды пайдаланудың экологиялық мүмкіндіктерінің шектерін айқындайтын және қоршаған ортаны сапалы теңгерімді басқаруды қамтамасыз ететін шаруашылық және өзге де қызметті жүргізудің ғылыми негізделген шектеулер кешенін, нормативтері мен ережелерін енгізу жолымен мемлекеттің орнықты дамуы үшін барлық қоғамдық қатынастарды реттеуге экожүйелік көзқарас;

- экологиялық қауіпсіздіктің өңірлік және жергілікті міндеттерінің экологиялық тәуекелдердің алдын алудың жаһандық және Ұлттық мақсаттарына бағынуы;

- қоршаған ортаға және адам денсаулығына келтірілген залалды өтеу міндеттілігі (табиғат пайдаланушылар мен ластаушылар төлейді) ;

- Өндіргіш күштерді дамыту мен орналастырудың экологиялық-экономикалық теңгерімділігі (экологиялық сыйымдылық және аумақтық жоспарлау қағидаттары) ) ;

- шаруашылық және өзге де қызметтің қоршаған ортаға әсерін кейіннен экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық сараптамалармен бағалау міндеттілігі;

халықтың экологиялық ақпаратқа қол жеткізуін қамтамасыз ету және оның экологиялық проблемаларды шешуге қатысуы;

- халықаралық ынтымақтастықтағы серіктестік және халықаралық құқық нормаларын сақтау.

Рио-де-Жанейро қағидаттарын ескере отырып, қоршаған орта және даму жөніндегі декларациялар Қазақстанның экологиялық қауіпсіздігі проблемаларының маңыздылығына және оларды шешу деңгейіне қарай жаһандық ұлттық және жергілікті ретінде қаралады.

Жаһандық экологиялық мәселелер .

Озон қабатының бұзылуы

Жердің озон қабатын бұзу адамның, жануарлардың, өсімдіктердің және микроорганизмдердің өміріне қауіп төндіреді. 1973 жылдан бергі бақылаулар Қазақстанның үстіндегі озон қабатының қалыңдығы 5-7% - ға төмендегенін көрсетті.

Монреаль хаттамасына сәйкес озонды бұзатын заттарды пайдалануды реттеу бойынша қабылданған шаралар 1986 жылғы деңгеймен салыстырғанда оның әлемде 10 есе қысқаруына ықпал етті.

Біздің еліміз 1998 жылы Озон қабатын сақтау туралы халықаралық келісімдерге қосылды. Қазіргі уақытта Қазақстанда озонды бұзатын заттарды (ОБЗ) пайдалануды қысқарту және оларды айналымнан алу, озон қабатын бүлдірмейтін заттарды қолдана отырып, жаңа технологияларды енгізу бойынша жұмыс жүргізілуде.

Озон қабатының бұзылу қаупін жоюдың негізгі жолдары: ОБЗ пайдаланудан жедел бас тартуды және оларды қауіпсіз жоюды қамтамасыз ету, ОБЗ заңсыз айналымының алдын алу және жасалған күш-жігердің табыстылығын қамтамасыз ету үшін оның тропосферада жинақталуына тұрақты мониторинг жүргізу болып табылады.

Сондай-ақ, 2004 жыл ішінде ОБЗ пайдаланатын кәсіпорындардың қызметін лицензиялау бойынша қажетті нормативтік құқықтық актілерді қабылдау, пайдалану қызметімен айналысатын мамандарды оқытуды және Қазақстанның үстіндегі озон қабатының жай-күйін зерделеу бойынша іргелі ғылыми зерттеулер жүргізуді бастау, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізу арқылы ОБЗ пайдалануды қысқарту және пайдаланудан алу жөніндегі жұмысты жалғастыру қажет.

Биоәртүрлілікті сақтау

Қазақстанның экожүйесі Орталық Азиядағы және жалпы құрлықтағы Биологиялық әртүрліліктің бірегейлігімен ерекшеленеді.

Өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің жоғалуы генетикалық деңгейде әртүрліліктің жоғалуына және экожүйелердегі тиісті өзгерістерге әкеледі. Іс жүзінде биоәртүрліліктің жоғалуының негізгі себебі-тіршілік ету ортасының жойылуы және тозуы, ең бастысы-ормандардың жойылуы, Топырақ эрозиясы, ішкі және теңіз су объектілерінің ластануы, өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің шамадан тыс тұтынылуы. Жақында биоалуантүрліліктің жойылып кетуі және өсімдіктер мен жануарлардың бөтен түрлерін енгізу алаңдаушылық тудырды.

Биоалуантүрлілікті сақтау үшін Қазақстан Республикасы 1994 жылы биоалуантүрлілік жөніндегі конвенцияны ратификациялады, биоалуантүрлілікті сақтау және теңгерімді пайдалану жөніндегі ұлттық стратегия мен іс-қимыл жоспарын әзірледі.

Биоәртүрлілікті сақтаудың ең тиімді шарасы ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру болып табылады. Республиканың ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының ауданы 13, 5 млн. гектарды немесе бүкіл алқаптың 4, 9% - ын құрайды, бұл биоалуантүрліліктің экологиялық теңгерімін ұстап тұру үшін тым аз және әлемдік стандарттардан төмен, олар 10% - ды құрайды.

Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын дамыту және орналастыру тұжырымдамасына сәйкес 2030 жылға дейін олардың аумағын 17, 5 млн. гектарына дейін ұлғайту көзделген, бұл республика аумағының 6, 4% - ын құрайды[25] .

Қазақстанда биоалуантүрлілікті сақтау мақсатында биоалуантүрлілік объектілерінің жай-күйін бағалау және түгендеу, табиғи таралымдардың сирек кездесетін түрлерін қазіргі табиғи және антропогендік процестерді ескере отырып, бұзылған аумақтарда жасанды өсімін молайту және қалпына келтіру жолымен сақтау, «адам және биосфера» бағдарламасы шеңберінде елдің ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын ЮНЕСКО-ның дүниежүзілік табиғи және мәдени мұра тізіміне және биосфералық аумақтар тізіміне енгізу жөніндегі шараларды іске асыру қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.