Физикалық есептерді шешу жолдары
Жексенбі М.М.
Физикалық есептерді шешу жолдары
Физикалық есептері негізінен мазмұны, дидактикалық мақсаты және шығару тәсілдері бойынша классификацияланады.
Физика есептері мазмұнына қатысты физиканың жеке тарауларына (механика, оптика т.т.) қарай политехникалық мазмұнды, қызықты, шығармашылықты, экспериментті болып бөлінеді.
1. Эксперименттік есептер мына типтес болып та келеді:
Пружинаны белгілі масштабпен теңдей өлшем бірліктеріне бөліп (градуировка), оның ұзаруы мен оған түсірілген күштің байланыстылығын көрсететін формуланы өрнектеңіз.
Берілген сұйықтың тығыздығын ареометрдің жәрдемімен анықтаңыз.
Физика кабинетіндегі электр қоңыраудың істейтін моделі, гальваникалық элемент, кілт, сымдар берілген. Электр қоңырау бір ақ рет шылдырауы үшін электр тізбекті қалай қосу керек? Оның схемасын сызып көрсетіңіз
Эксперименттік есептерді шешу тәсілдері оларды шешудегі эксперименттік жұмыстың қойылуына тәуелді. Мысалы, есепті шешу үшін барлық тексеру қажет болса, онда есептің шешуін нұсқауларға сәйкес жазады. Эксперименттік есептердің басқа түрлерінде есепті шешу және баяндау қажет болады. Егер есепті шешу үшін қажетті шамалар тәжірибе нәтижесінде алынса, онда экспериментті құру және өлшеулер жүргізу маңызды.
Есеп түріндегі эксперименттік тапсырмаларды шешу және жазу келесі элементтерден тұрады: есептің қойылуы, шарттарды анализдеу, өлшеулер жүргізу, есептеулер, тәжірибеден тексеру. Эксперименттік есептердің бағалы жері - ол оқушылардың алған білімін практикада қолдана білуін тексеруге жол ашады.
Эксперимент есептерін шығару жоспарының жалпы нұсқаулары ретінде мыналарды ұсынуға болады:
1. Негізгі сұрақты нақтылау мақсатымен жəне бұл есепте қандай білімді
қолдану керектігін анықтау үшін есептің шартын талдау:
2. Есепті шығаруға қажетті білімді жұмылдыру:
3. Негізгі сұрақты бірнеше сұрақтарға жіктеу, оларды шешу негізгі
сұраққа жауап алу үшін қажет:
4. Есепті шешудің жалпы жоспарын құру:
5. Қажетті əрекеттерді орындау:
6. Шығарудың дұрыстығын тексеру жəне есеп жазу.
Эксперименттік есептерді шығару көбінесе оқығанды қайталау кезінде орындалады. Оқылғанды қайталау:
1) сабақ соңында,
2) сабақ басталар алдында,
3) тақырып немесе оның бөлігі өтілген соң қолданылады.
Эксперименттік аналитикалық есептер шығаруға үйретудің теориялық негізі - атом -молекулалық теория немесе электролиттік диссоциациялану теориясы болуы мүмкін. Бірінші жағдайда оқушылар заттарды осы затқа тəн белгілері - агрегаттық күйі, түсі, иісі, суда ерігіштігі, кейбір физикалық қасиеттері арқылы біледі.
2. Қызықты физикалық есептер көп кездеспейді. Оған мынадай есеп мысал бола алады:
Болат стерженнің екі ұшын да бірдей магниттік полюке магниттеуге болады ма? Егер болса, қалай? Егер болмаса, неге?
3. Шығармашылық есептердің ерекшелігі зерттеушілік(Неге? деген сұраққа жауап беретін) және конструкциялық (Қалай істеу керек? деген сұраққа жауап іздейтін) есептер болып екі түрге бөлінеді.
Шығармашылық есепке, олимпиадада берілген мынадай бір есеп мысал бола алады:
Б А
А білікті (вал) айналдыру арқылы Б стол жай ғана жоғары көтеріліп, төмен түсетін болуы үшін қандай тетікті ойлап табамыз?
4. Өндірістік - техникалық мазмұнды есептер физика сабақтарында көп шығарылады. Бір мысал:
Шахтаға массасы 280 кг лифт бірқалыпты үдемелі қозғалыспен түсіріледі. Ол 10 с ... жалғасы
Физикалық есептерді шешу жолдары
Физикалық есептері негізінен мазмұны, дидактикалық мақсаты және шығару тәсілдері бойынша классификацияланады.
Физика есептері мазмұнына қатысты физиканың жеке тарауларына (механика, оптика т.т.) қарай политехникалық мазмұнды, қызықты, шығармашылықты, экспериментті болып бөлінеді.
1. Эксперименттік есептер мына типтес болып та келеді:
Пружинаны белгілі масштабпен теңдей өлшем бірліктеріне бөліп (градуировка), оның ұзаруы мен оған түсірілген күштің байланыстылығын көрсететін формуланы өрнектеңіз.
Берілген сұйықтың тығыздығын ареометрдің жәрдемімен анықтаңыз.
Физика кабинетіндегі электр қоңыраудың істейтін моделі, гальваникалық элемент, кілт, сымдар берілген. Электр қоңырау бір ақ рет шылдырауы үшін электр тізбекті қалай қосу керек? Оның схемасын сызып көрсетіңіз
Эксперименттік есептерді шешу тәсілдері оларды шешудегі эксперименттік жұмыстың қойылуына тәуелді. Мысалы, есепті шешу үшін барлық тексеру қажет болса, онда есептің шешуін нұсқауларға сәйкес жазады. Эксперименттік есептердің басқа түрлерінде есепті шешу және баяндау қажет болады. Егер есепті шешу үшін қажетті шамалар тәжірибе нәтижесінде алынса, онда экспериментті құру және өлшеулер жүргізу маңызды.
Есеп түріндегі эксперименттік тапсырмаларды шешу және жазу келесі элементтерден тұрады: есептің қойылуы, шарттарды анализдеу, өлшеулер жүргізу, есептеулер, тәжірибеден тексеру. Эксперименттік есептердің бағалы жері - ол оқушылардың алған білімін практикада қолдана білуін тексеруге жол ашады.
Эксперимент есептерін шығару жоспарының жалпы нұсқаулары ретінде мыналарды ұсынуға болады:
1. Негізгі сұрақты нақтылау мақсатымен жəне бұл есепте қандай білімді
қолдану керектігін анықтау үшін есептің шартын талдау:
2. Есепті шығаруға қажетті білімді жұмылдыру:
3. Негізгі сұрақты бірнеше сұрақтарға жіктеу, оларды шешу негізгі
сұраққа жауап алу үшін қажет:
4. Есепті шешудің жалпы жоспарын құру:
5. Қажетті əрекеттерді орындау:
6. Шығарудың дұрыстығын тексеру жəне есеп жазу.
Эксперименттік есептерді шығару көбінесе оқығанды қайталау кезінде орындалады. Оқылғанды қайталау:
1) сабақ соңында,
2) сабақ басталар алдында,
3) тақырып немесе оның бөлігі өтілген соң қолданылады.
Эксперименттік аналитикалық есептер шығаруға үйретудің теориялық негізі - атом -молекулалық теория немесе электролиттік диссоциациялану теориясы болуы мүмкін. Бірінші жағдайда оқушылар заттарды осы затқа тəн белгілері - агрегаттық күйі, түсі, иісі, суда ерігіштігі, кейбір физикалық қасиеттері арқылы біледі.
2. Қызықты физикалық есептер көп кездеспейді. Оған мынадай есеп мысал бола алады:
Болат стерженнің екі ұшын да бірдей магниттік полюке магниттеуге болады ма? Егер болса, қалай? Егер болмаса, неге?
3. Шығармашылық есептердің ерекшелігі зерттеушілік(Неге? деген сұраққа жауап беретін) және конструкциялық (Қалай істеу керек? деген сұраққа жауап іздейтін) есептер болып екі түрге бөлінеді.
Шығармашылық есепке, олимпиадада берілген мынадай бір есеп мысал бола алады:
Б А
А білікті (вал) айналдыру арқылы Б стол жай ғана жоғары көтеріліп, төмен түсетін болуы үшін қандай тетікті ойлап табамыз?
4. Өндірістік - техникалық мазмұнды есептер физика сабақтарында көп шығарылады. Бір мысал:
Шахтаға массасы 280 кг лифт бірқалыпты үдемелі қозғалыспен түсіріледі. Ол 10 с ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz