Психология ғылым ретінде

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Емтихан сұрақтары

1. Психология ғылым ретінде. Мақсаты, міндеттері, пәні мен объектісі.

Психология - психикалық құбылыстарың («жан қуаттарының») пайда болу, даму және қалыптасу заңдылықтарын зерттейтін, ғылым. «Психология» термині гректің 2 сөзінен турады: оның біріншісі - «псюхе» (жан), екіншісі «логос» (сөз, ілім) . Сөйтіп бұл сөз «жан туралы ілім» деген ұғымды білдіреді.

Психологияның пәні, зерттеу объектісі, мақсаты мен міндеттері. Біздің психикалық өмірімізді, рухани дүниемізді психология ғылымы зерттейді. "Психология" сөзі гректің екі сөзінен пайда болды: "пcюхе "- жан, психика және "логос"- ғылым, ілім. Олай болатын болса, психология - адамның жан дүниесін зерттейтін ғылым.

Психология танымдық психикалық үрдістерді зерттейді (оның көмегімен адамдар қоршаған ортаны танып біледі) : түйсіктер, қабылдау, ес, ойлау, қиял; ол адамның сезімі мен ерік-қайратын және жеке тұлғаның дара ерекшеліктерін зерттейді; атап айтқанда, темперамент, мінез, қабілеттілік, қажеттілік, қызығуы. Психология ғылымы сонымен қатар адамның іс-әрекетінің ерекшеліктерін зерттейді Адам психикасының жануарлар психикасынан сапалық айырмашылығы бар. Адам психиканың ең жоғарғы түрі -сананың болуымен ерекшеленеді. Адам саналы құбылыс болып табылады. Сана адамның мақсатты еңбек қызметінде, іс-әрекеті мен мінез-құлқында аңғарылады. Адам белгілі бір іс-әрекетті орындамастан бұрын, оны ой елегінен өткізеді, алға қойған мақсатқа жетудің жолдары мен тәсілдерін жоспарлайды. Психикалық өмірдің құбылыстары жан-жақты, бірақ олар бір-бірінен томаға тұйық өмір сүрмейді, бір-бірімен байланысты.

Психология ғылымының ең негізгі міндеттерінің бірі - барлық психикалық құбылыстарды зерттеу және түсіндіру болып табылады, демек, олардың пайда болу, қалыптасу және даму негізіне жататын объективтік заңдылықтарды ашып көрсету. Психикалық өмірдің заңдылықтарын білу, оны оқыту және тәрбие тәжірибесінде пайдалану үшін қажет. Тек қана психикалық үрдістер мен құбылыстардың заңдылықтарын білу және оларға арқа сүйеу, белгілі-бір шәкірттің дара психикалық ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту және тәрбие үрдісін дұрыс ұйымдастыруға болады.

2. Психология ғылымының даму кезеңдері.

1-ші кезең. ( б. з. дейінгі 5ғ. ) . Психология жан туралы ғылым ретінде.

Жан туралы ғылыми түсінік ежелгі гректердің әмбебап ғалымы Аристотель (б. з. д. 384-322) есімімен байланысты. Екі жарым мың жылға созылған осынау кезеңде психология басқа ғылымдармен (философия, медицина, әдебиет, жаратылыстану, т. б. ) аралас, астарласа дамып келді. XIX- ғасырдың екінші жартысынан былай қарай ғалымдар жан құбылыстарын (түйсік, ес, ойлау, қиял т. б. ) эксперимент жүзінде әртүрлі құрал-жабдық аспаптардың көмегімен зерттей бастады. Осы кезден бастап, психология өз алдына дербес отау тігіп, тәжірбиелік ғылым ретінде дамыды. Психология ғылымының тарихы да біріне-бірі қарама-қарсы (материализм, идеализм) жоғарыда аталған екі бағыттың үздіксіз ой-пікір тартысына толы. Мысалы, ертедегі грек ойшыларының бірі Демокрит (б. э. д. 460-370) сол кездің өзінде-ақ жанды (психика) оттың атомдарындай қозғалмалы қасиет деп түсіндірді. Ол жанның мәңгі еместігін, оның өсіп, өшіп отыратындығын айтып, материалистік тұжырым жасады. Сол заманның екінші бір ойшылы, идеалист Платон (б. э. д. 427-347) керісінше “жан- мәңгі өлмейді, өшпейді”, - деп тұжырымдады. Психикалық әрекетті осылайша екі түрлі көзқарас тұрғысынан түсіну, қоғам дамуының кейінгі кезеңдерінде, әсіресе, орта ғасырлар заманынан бермен қарай кең өріс ала бастады. Шығыстың ұлы ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) дүние- материядан құралады, ол жойылмайды, бір түрден екінші түрге көшіп, өзгере береді, жан денеден бұрын өмір сүрмейді, бір денеден екінші бір денеге барып орналаса да алмайды деп материалистік тұрғыдан дұрыс пайымдаса, батыс ойшылы Фома Аквинский (1225-1274ж. ж. ) жанның мәңгі өлмейтіндігі, оның денеден бөлек өмір сүретіндігі жайлы пікірлерді ары қарай дамытып, осы көзқарастың кең өріс алуына мүмкіндік берді.

2-ші кезең. Психология сана туралы ғылым ретінде.

ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырлардағы философтар психиканы түсінудің методологиялллық алғы шарттарының негізін қалады, оның психологияның өз алдына білімнің жеке саласы ретінде қалыптасуына ықпалы тиімді. Р. Декарт (1596-16650 ) жануарлар мен адам психикасына әр түрлі қаруды белгілейді. оның теориясы бойынша, жануарлардың жаны жоқ олардың мінез-құлқы, сыртқы әсерге рефлекс болып табылады.

Д. Локк (1632-1704) сенсуализмнің -ақыл-ой жүйесінде сезім мүшелері арқылы өтпейтін еш нәрсе жоқ дейтінді уағыздайтын философиялық бағыттың аса көрнекті өкілдерінің бірі. Ғалым психикалық іс-әрекет механизмін ассоциациялардан, яғни жеке түсініктер мен идеялар арасындағы байланыстардан көреді. Д. Локк сананы өзімен-өзі тұйықтап, сана туралы ілімде іс жұзінде декарттық тұрғыда қалып қойды.

3-ші кезең. Психология іс-әрекет туралы ғылым ретінде.

1913жылы американ психологы Д. Уотсонның психологияны мінез-құлық жөніндегі ғылым деп қарастырған кітабы жарық көрді . Зерттеуші интроспекция әдісін субъективті деп жоққа шығарды :оның нәтижесінде алынған деректерді Уотсон тек бақылаушының өзі үшін ғана нақтылы нәрсе деп есептеді. Бихевиоризм сана жөніндегі декарттық -локктік концепцияның дәрменсіз екенін атап көрсетті. Бихевиористердің пікірі бойынша психология сананы, оның мазмұны мен қызметін зерттеуден бас тартуға тиіс. Ғылым тек объективті түрде байқауға болатын және әр кім үшін белгілі, яғни мінез -құлықты зерттеуі қажет. Зерттеу п. әні өзгерді /сананың орнына мінез-құлық алынды/, сөйтіп жаңа ғылыми тіл пайда болды . “Сана”, “түйсік” “қабылдау ”, “ерік ”деген және басқа терминдер ғылыми мазмұны жоқ сөздер ретінде жоққа шығарылды. “Стимул” (сыртқы орта қоздырғышы ) “реакция ” (организмнің қозуға қайтаратын жауабы) және стимул мен реакция арасындағы “байланыс”( ассоциация, коннексия ) негізгі психологиялық ұғымдарға айналды. Сондықтан да бихевиоризмді көбінесе стимул-реактивті теория немесе С-Р ассоциационизмі деп атайды. Психологиялық зерттеулердің мақсаты -ортаға бейімделуге бағытталған мінез-құлықтың принциптерін зерттеу.

4-ші кезең. Психология ғылым ретінде психиканың фактілерін, заңдылықтарын және механизмдерін зерттейді.

Сыртқы әсердің адамның ішкі ерекшеліктері арқылы өңін өзгертуі көптеген жағдайларға оның жас мөлшеріне, білім деңгейіне, белгілі бір сыртқы әсерге бұрыннан қалыптасқан қарым-қатынасына, белсенділік деңгейіне және, ең бастысы, қалыптасқан дүниетанымына тәуелді. Сонымен психиканың мазмүны реалды, бізге тәуелсіз және өмір сүретін заттардың, құбылыстардың, оқиғалардың ақиқат бейнесі (яғни, объективті дүниенің бейнесі ) болып табылады. Бірақ бұл бейнелер әр адамда оның өткен өмір тәжірибесіне, мүддесіне, сезіміне, дүниетанымына тағы басқаларға байланысты өзіндік өзгешелікпен пайда болады. Сондықтан да бейнелеу субъективті. Осылардың бәрі психика дегеніміз - объективті дүниені субъективті бейнелендіру деуге әбден болады.

3. Психология ғылымының зерттеу әдістері.

Психология ғылымында кейіннен негізгі әдістерге бақылау және эксперимент жатады. Сонымен қатар психологиялық жеке әдістер де қолданылады: әңгіме әдісі, анкеті әдісі, іс-әрекет нәтижесі мен үрдісін талдау, тест әдісі.

Бақылау әдісі

Бақылау әдісі - әр түрлі табиғи жағдайда жеке тұлғаның іс-әрекеті мен қылықтарын қабылдаудың негізінде мақсатты зерттеу. Бақылау табиғи жағдайда жүргізіледі. Ескеретін мәселе, бақылау жүргізілген кезде сол қадағалау нысаны болып отырған адам бақылау жүргізіліп жатқанын білмеуі керек, егер сезген жағдайда шынайылық жоғалады. Психологиялық зерттеулердің табиғилығын сақтау-бақылауға қойылатын бірінші талап. Бақылау әдәсәне қойылатын екінші талап - бақылау үнемі мақсатты болуы қажет, яғни зерттеудің мақсаты мен міндеттері айқын қойылуы керек. Бақылау әдісіне қойылатын үшінші талап - оның нәтижесін тіркеу. Негізінен әртүрлі техникалық құралдар (бейнекамера, фотокамера, т. б. ) жазбалардың түрлері (стенограммалар, хаттамалар, бақылау күнделіктері т. б. ) . Психологияның негізгі әдістерінің бірі - эксперимент.

Эксперимент әдісі.

Егер бақылауда зерттеуші өзін қызықтыратын психикалық үрдістердің байқалуын бейжай күтетін болса, ал экспериментте зерттеуші өзіне қажетті жағдайда жасайды. Сөйте отырып, экспериментатор оларды тұрақты қамти алады. Басқа зерттеушілермен бірдей жағдайда зерттеуді қайталай отырып, экспериментатор зерттеушінің әрқайсысының үрдістерінің дара ерекшеліктерін анықтай алады.

4. Контент-талдау әдісі.

Контент-талдау - маркетингтік зерттеуде кеңінен қолданылатын әдістердің бірі.

Контент-талдау арқылы ақпараттың әлеуметтік мазмұнын сандық әдіспен зерттеу жүзеге асады. Контент-талдау жасау кезінде үрдіс немесе құбылыстың өзіндік қасиеті, белгілері, жағымды, жағымсыз жақтары анықталады. Сондай-ақ оның барлық болмысы белгілі бір әлеуметтік ақпаратта айқындалады

5. Лонгютидтік әдіс.

Лонгитюдтік талау - Ұзақ уақыт ішінде бақылауға алынған адамдардың жас ерекшеліктеріне және әсер еткен факторларына байланысты өзгеруін талдау әдісі. Бұл әдіс адамның өмір циклдары мен фазаларындағы болған психологиялық қасиеттерінің сандық және сапалық өзгерістерін анықтауға пайдаланылады. . Мақсаты: темперамент типін және жүйке процестерінің тепе теңдігін анықтау.

6. Табиғи және лабараториялық эксперимент.

Психологиялық зерттеулерде негізінен екі түрлі эксперимент қолданылады. Олар зертханалық (лабораториялық) және табиғи деп аталады. Зертханалық эксперимент арнайы ұйымдастырылып, құралдар мен аспаптарды қолдану арқылы жүргізіледі. Зертханалық эксперимент адамның психикалық ерекшеліктерінің физиологиялық тетігін зерттеуде ерекше. Бұл әдіс жекелеген таным үрдістері мен психикалық қалыпты тиімді зерттеу үшін қолданылады, ең алдымен, түйсіктер, қабылдау, ес, зейін зерттеледі. Мәселен, қабылдаудың жылдамдығы, зейіннің көлемі, ес ассоциациясының ерекшелігі қарапайым немесе электрондық тахистас көп сияқты құралдар көмегі пайдаланылады.

7. Психология ғылымының салалары.

Тәлім-тәрбие; Жас ерекшелік; Арнаулы; Жарнама; Медиа; Саяси; Салыстырмалы; Еңбек; Авиациялық; Ғарышкерлік; Медициналық; Әскери; Әлеуметтік; Спорт; Сауда; Ғылыми-шығармашылық; Көркем-өнер, әдебиет; Заң психологиясы.

8. Медиапсихология.

Медиапсихология-жеке және бұқаралық қазіргі заманғы байланыс құралдарымен өзара әрекеттесу контексінде жеке тұлғаны қарастыратын психология ғылымының саласы; медиа мәдениеттің негізгі компоненттерін, медиа кеңістіктердегі адамдардың қарым-қатынасы мен мінез-құлқының психологиялық заңдылықтарын анықтайды және сипаттайды, адамның медиа мәдениетін қабылдау құбылыстары мен тетіктерін, ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қазіргі мәдениетіндегі жеке тұлға мен бұқаралық ақпарат құралдарының өзара әрекетін зерттейді

9. Саясипсихология.

Саяси психология - біріншіден, саяси өмір жағдайының ортақтығы негізінде адамдар ұжымдарында, әлеуметтік топтар, таптарда, жеке адамдарда туындайтын сезімдердің, көңіл-күйдің, әдет-ғүрыптардың, мінездің ерекше белгілерінің жиынтығы жатады. Ол қарапайым саяси сана сияқты саяси өмірдің тікелей тәжірибесінен туындайды. Бірақ қарапайым саяси санада өмірді танып-білуіне, хабардарлығына көңіл бөлінсе, мұнда сол жағдайларда адамның қатынасуына, өмірді бағалауына баса назар аударылады. Қандай болсын саяси идея адамдардың белгілі бір сезімін тудырып, көңіл-күйіне әсер етпей қоймайды. Мұның бәрі саяси психологияға жатады. Саяси психология әр түрлі іс-әрекеттерге соған сәйкес сезімін оятып, қоғамдық қозғалыстарда маңызды рөл атқарады. Сондықтан саяси бағытты жоспарлап, оны жүзеге асыруда халықтың саяси психологиясын ескерудің маңызы зор.

Екіншіден , саяси психология ғылыми пән ретінде ұлттар, таптар, әлеуметтік топтар саяси санасында қалыптасып, көрініс табатын, әрі саяси үрдіске қатысушылардың нақты іс-әрекеттерінде жүзеге асатын қоғамның саяси өмірінің психологиялық бөліктерін зерттейді.

10. Әлеуметтік психология.

Әлеуметтік немесе қоғамдық психология (гр. psyche - жан және logos - сөз, түсінік, ілім) - әлеуметтік топтарға қосылуымен байланысты адамдардың қызметі мен пәнінің заңдылықтарын, сонымен қоса ол топтардың өздерінің рухани ерекшеліктерін зерттейтін жантану ғылымдарының саласы.

Әлеуметтік психология отбасының, ұжымның, таптың, ұлттың, тағы да басқа адамдардың тұрған жеріне, кәсібіне, қоғамдағы алатын орнына қарай жіктелетін топтарының психологиясын зерттейді. Әлеуметтік психология қоғамда болып жатқан саяси-әлеуметтік құбылыстардың сырын түсінуге, олардан қорытынды шығарып, қоғамның даму бағытын айқындауға, ірі топтарды және тұтас қоғамды басқаруға, бағыттарды, шараларды айқындай отырып, оны стратегиялы дұрыс жолға салып отыруға көмектеседі.

11. Заң психологиясы.

Заң психологиясы - заң нормаларының жолын қабылдауға қатысушы адамдардың күйін, психикалық үрдістері мен құбылыстарды зерттейтін психология ғылымының бір саласы. Заң психологиясы құқыққа қатысты мәселелерді реттеу және оларды тәжірибе жүзінде қолданудың психологиялық мәселелерін зерттейді. Бұл сала

сот психологиясы,

қылмыс психологиясы,

еңбекпен түзету психологиясы (пенотенциарлы) деп аталатын тармақтардан тұрады.

Сот психологиясы сот, айыпталушылар, куәлар, сот тергеуін жүргізу, олардан жауап алу тәрізді т. б. жайттардың психологиялық астарларын қарастырады. Қылмыс психологиясы қылмыскердің жеке басы мен оның зиянды әрекеттерінің сырын ашады. Еңбекпен түзету психологиясы тұтқындагы адамдарды сендіру не күштеп істету арқылы қайта тәрбиелеудің жолдарын іздестіреді.

12. Салыстырмалы психология.

Салыстырмалы психология - адам психикасының шығу тегі мен дамуының, адам санасының қалыптасуының психологиялық алғышарттары мен заңдылықтарын, адам мен жануарлардың психологиялық қарекетіндегі жалпылық мен айырмашылықты, (адамның мінез-құлқындағы әлеуметтік пен биологиялық мәселесі) зерттейтін психология саласы. Бұл мәселелерді зерттеу адам психологиясы мен зоопсихологияның (жануарлардың психикасы, шығу тегі, эволюция барысында дамуы және психикалық процестердің онтогенезде қалыптасуы туралы ғылым) мәліметтерін салыстыру арқылы жүзеге асырылады.

13. Арнайы психология.

Арнайы психология - психикалық және дене бітімі жағынан кемістіктері бар ересек адамдар мен балалардың психикалық даму заңдылықтарын және психикалық қызметтерінің өзіндік ерекшеліктерін зерттейтін психология ғылымының дербес саласы.

Арнайы психологияның жеке бағыттары: кемақылдар психологиясы (олигофренопсихология), саңыраулар мен нашар еститіндер психологиясы (сурдопсихология), соқырлар мен нашар көретіндер психологиясы (тифлопсихология), психикалық дамуы тежелген (ПДТ) балалар психологиясы, логопсихология, мінез-құлқы бұзылған балалар психологиясы, қимыл-тірек аппараты зақымданған (ТҚАЗ) балалар психологиясы, ерте жастағы балалар аутизмі бар (ЕЖБА) балалар психологиясы, күрделі даму бұзылуы бар балалар психологиясы.

14. Менеджмент психологиясы.

Менеджмент психологиясы - басқарушылық қызметтің психологиялық ерекшеліктерін және менеджер жұмысының заңдылықтарын зерттейтін ғылымның бағыты. Алайда менеджменттің басты буыны-адам. Оның психологиялық ерекшеліктері өзгеріссіз қалады, әмбебап мәнге ие.

Басқаларға әсер ету қабілетінде менеджерлер психологияның ерекше саласын - менеджмент психологиясын, яғни менеджер жұмысының психологиялық заңдылықтарын құрайтын адам психологиясы туралы білімге сүйенеді.

15. Пеницентиарлық психология.

Пенитенциарлық психология - бұл заң психологиясының бөлімі, оның функциясы жазаның әртүрлі түрлерінің де, сотталғандардың, ең бастысы, олардың қоғамдастықтарының да тиімділігінің тиісті аспектілерін зерттеу болып табылады. Бұл ғылым үнемі жетілдіріліп, толықтырылып отырады. Қылмыстық-атқару жүйесін реформалау үдерісі пенитенциарлық жүйенің қазіргі қызметкерлеріне тән практикаға үнемі толықтырылып отырады . Сонымен қатар, пенитенциарлық психология қылмыстық мекемелердің жұмысынан тыс процестермен айналысады. Қазіргі кезеңдегі адамдарды әлеуметтендіру мен оңалту жазалаудың өзінен кем емес маңызды рөл атқарады.

16. Жарнама психологиясы.

Жарнама психологиясы - психология ғылымының қолданбалы салаларының бірі. Жарнама көрермендердің, алушылардың, жөне қатынасушылардың зейіндері мен қызығушылықтарын заттарға, шараларға, дәстүрлерге, шығармаларға, т. с. с. аударып, кең өрісті әйгілі ету мақсатымен қолданылатын хабарлау жолы. Жарнама психологиясы эргономиканың, физиологияның, эстетиканың және этникалық нормалардың мүмкіндіктерін ескереді. Жарнама хабарлайды, түсіндіреді, сендіреді. Олай ету үшін жалпыға ақпарат үрдісінің функциясы, нұсқасы және адамдардың білім деңгейлері мен кімдерге арналғанын жан-жақты қарастырады. Жарнама психологиясы жарнаманың әртүрлі әлеуметтік функцияларының механизмдері мен заңдылықтарын зерттейді.

17. Психология ғылымындағы мативация мәселесі және теориялары.

Қазіргі кезде мотивация психикалық құбылыс ретінде әртүрлі түсініктемелер береді. Бір жағдайда мінез-құлық пен іс-әрекетті анықтайтын, бағыттайтын және қолдайтын факторлардың жиынтығы болып табылса (К. Мадсен; Ж. Годфруа), басқа жағдайда - мотивтердің жиынтығы ретінде (К. К. Платонов), үшіншіде - организмнің белсенділігін тудыратын және оның бағыттылығын анықтайтын ниеттенуші ретінде қарастырды (4) .

Сонымен бірге мотивацияны мотив әрекет процесі ретінде және әрекеттің нақты түрлерінің жүзеге асырудың тәсілдері мен бағыты, пайда болуды анықтайтын механизм ретінде қарастырады

Мотивация - мінез-құлық пен іс-әрекеттің ішкі детерминациясы, адамды қоршаған ортамен, сыртқы тітіркендіргіштермен негізделген болуы мүмкін. Сыртқы орта адамға физикалық әсер етсе, сол кезде мотивация сыртқы әсерді ішкі ниеттендіру өзгертетін психикалық процесс болып табылады

18. Психология ғылымындағы қажеттіліктер теориясы.

Маслоудың адам қажеттіліктері туралы теориясы - иерархиялық құрылым. Теория біздің негізгі қажеттіліктерімізді қанағаттандырған кезде, адамдар жоғары тілектерді дамыта бастайды дейді. Маслоу бұл қажеттіліктерді бес деңгейге бөлді:

Физиологиялық қажеттіліктер. Бұл пирамиданың ең үлкен бөлігін құрайды, өйткені олар біздің өмір сүруіміз бен көбеюімізге байланысты. Бұл деңгейде біз гомоэстаз, дененің қалыпты және тұрақты күйді сақтауға тырысуы сияқты қажеттіліктерді табамыз. Сонымен қатар, біз тамақ, үшіншіден, дене температурасын сақтау, жыныстық қатынас және осы деңгейде тыныс алу сияқты қажеттіліктерді табамыз.
Қауіпсіздік қажет. Пирамиданың бұл бөлігінде біз тәртіп пен тұрақтылықты сезінеміз. Бізге тұрақтылық, жұмыспен қамту, ресурстар, денсаулық және қорғау қажет. Бұл тілектер біздің өмірімізді бақылауды жоғалтудан қорқуымызға байланысты.
Әлеуметтік қажеттіліктер. Физиологиялық және қауіпсіздік қажеттіліктерімізді қанағаттандырғаннан кейін, біздің мотивация өміріміздің әлеуметтік бөлігіне бағытталған. Біз басқа адамдармен және оның аффективті аспектісімен араласқымыз келеді. Бұл деңгейде басқалармен байланыс жасау, достық қарым-қатынас орнату, сүйіспеншілікті білдіру және қабылдау, қоғамдастықта өмір сүру, топқа кіру және оларды қабылдау сияқты қажеттіліктер бар.
Тану қажеттілігі, өзін-өзі бағалау деп те аталады. Бұл деңгейде біз өзімізді бағалайтындығымызды сезінуіміз керек, беделге ие болуымыз керек және әлеуметтік топтың ішінде ерекшеленуіміз керек. Маслоу сонымен қатар осы бөлімде өзін-өзі бағалау мен өзін-өзі құрметтеуді қамтиды.
Өзін-өзі жетілдіру қажеттіліктері. Біз бұл қажеттіліктерді «өзін-өзі жүзеге асырудың қажеттіліктері» деп атай аламыз. Бұл бөлімде қол жеткізуге болатын ең қиын мақсаттар бар. Маслоу бұл деңгейде адамдар өздерінің өлім-жітімінен асып, әлемде өз іздерін қалдырғысы келеді деп болжайды. Осы деңгейдегі басқа тілектерге бізде таланттарды дамыту және өз жұмысымызды жүргізу қажеттілігі жатады. Бұл қажеттіліктер өмірдегі миссияны іздеу кезіндегі біздің моральдық және рухани дамуымызға байланысты.

19. Эмоция - психологиялық феномен ретінде.

Эмоциялар - бұл аса кең ұғым, сезімдер эмоционалды күйлердің белгілі бір көрінісін білдіреді. Күнделікті өмірде эмоция деп, біз әдетте адамның алуан түрлі реакцияларын - ынтызарлықтың буырқанған күйінен көңіл-күйдің нәзік тербелістеріне дейінгі реакцияларды атаймыз. Психологияда эмоция деп, адамның өмір сүруіне арналған ішкі және сыртқы жағдаяттарды бағалауды және тұлғалық маңыздылықты көрсететін, толғаныстар түрінде жүзеге асатын психикалық процестер аталады. Нәтижесінде, эмоцияның аса маңызды сипаттамасы ретінде олардың субъективтілігі алынады.

20. Эмоционалдық интеллект ұғымы.

Іс жүзінде бұл дегеніміз біздің мінез-құлқымыздың артындағы эмоциялардан және олардың басқа адамдарға тигізетін әсерінен хабардар болыңыз (оң және теріс), бұл эмоциялармен қалай айналысуға болатындығын үйренуден басқа, біздің және басқалардың, әсіресе қысымға ұшыраған кезде.

Біздің эмоцияларымызды білдіру және басқару қабілеті өте маңызды, бірақ басқалардың эмоцияларын түсіну, түсіндіру және оларға жауап беру қабілетіміз. Досыңыз мұңайған кезде немесе әріптесіңіз ашуланғанда сіз түсінбейтін әлемді елестетіп көріңіз. Психологтар бұл қабілетті Эмоционалды интеллект деп атайды

Саловей мен Майер Эмоционалды интеллекттің төрт түрлі факторларын анықтайтын модель ұсынды, олар: эмоционалды қабылдау, эмоцияны қолдана отырып, ойлау қабілеті, эмоцияны түсіну және эмоцияны басқару қабілеті.

1. Эмоцияны қабылдау

Эмоцияны түсінудегі алғашқы қадам - оларды дәл қабылдау. Көптеген жағдайларда бұл түсінуді қамтуы мүмкін дене тілі және бет әлпеті сияқты вербальды емес сөйлемдер.

2. Эмоцияларға негіз болу

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.