ҚАУЫМДАСТЫҚТАР ЭКОЛОГИЯСЫ – СИНЭКОЛОГИЯ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

№4 Дәріс

ҚАУЫМДАСТЫҚТАР ЭКОЛОГИЯСЫ - СИНЭКОЛОГИЯ

Қарастырылатын сұрақтар
1.Экологиялық жүйелілік түсінігі, оның құрылымы. Экологияның функциональды бөлігі - экожүйе мен биогеоценоз
2.Экожүйенің трофикалық құрылымы.
3.Экологиялық пирамида.

1.Экологиялық жүйелілік түсінігі, оның құрылымы. Экологияның функциональды бөлігі - экожүйе мен биогеоценоз
Әр түрдің популяцияларының макрожүйелерге бірігуінен бірлестіктер немесе биоценоздар түзіледі.
Биоцеоноз (грек тілінен bios-өмір, koinos-жалпы ортақ ) - қоршаған ортаның бірдей жағдайында бірге тіршілік ететін өсімдіктер, жануарлар мен микрорганизмдер популяцияларының жиынтығы Биоценоз ұғымын 1877 жылы неміс зоологы К. Мебиус (1825-1908) ұсынды (14-15слайд).
Ешқандай биоценоз қоршаған ортадан тәуелсіз, не одан тыс өздігінен дами алмайды. Нәтижесінде жеке бөліктерінің күрделі өзара әсерлері қалыптасқан, тірі және өлі компоненттерінің жиынтығынан тұратын белгілі бір комплекстер түзіледі.
Белгілі бір дәрежеде біртекті жағдайлармен сипатталатын, ағзалардың белгілі бір бірлестігімен биоценоз қоныстандырылған кеңістік - биотоп (грек тілінен аударғанда topos-орын) деп аталады. Егер биотопты биоценоз өмір сүретін орын ретінде сипаттасақ, онда биоценозды белігі бір нақты биотопқа тән, тарихи қалыптасқан ағзалар комплексі деп қарстыруға болады.
Кез келген биоценоз биотопен бірігіп, одан да жоғары деңгейдегі биологиялық жүйе - биогеоценозды түзеді. Биогеоценоз ұғымын 1942 жылы В.Н. Сукачев (1880-1967) биогеоценозға мынадай анықтама берген - жер бетінің белгісі бір бөлігінде табиғи жағдайлары біртекті (атмосфера, тау жыныстары, өсімдіктер, жануарлар әсемі, микроорганизмдер дүниесі, топырақ және гидрологиялық жағдайлар) бірлестік, ол өзін құрайтын компонентердің өзара әсерлесу ерекшеліктерімен, белгілі бір зат және энергия алмасуымен, басқа да табиғат құбылыстармен ішкі қарама-қайшылықты бір тұтастықпен сипатталанатын, үнемі қозғалыста, дамуда болатын жиынтық.
Биогеоцеоноз ұғымы шет елдерде кеңінен таралған 1935 жылы А.Тенсли ұсынған Экожүйе ұғымына жақын. Экожүйе дегеніміз - зат, энергия және ақпараттар алмасу нәтижесінде біртұтас болып тіршілік ететін кез келген өзара әрекеттісуші тір ағзалар мен қоршаған орта жағдайларының жиынтығы.
Кейбір ғалымдардың көзқарасы бойынша биогеоценоз ұғымының мазмұны негізінен зерттеліп отырған макрожүйенің құрылымдық сипаттамасын берсе, ал экожүйе ұғымы ең алдымен оның функционалдық мәнін көрсетеді. Экожүйеге құмырсқа илеуі, орманың бір-бөлігі, тұтас орман, космос кораблінің рабшасы, ландшафт және бүкіл биосфераның өзі мысалыл бола алады.
Экожүйе - ағзалар мен абиотикалық ортадан, олардың әрқайсысы бір-біріне әсер ететін тірі табиғаттың негізі функционалдың бірлігі.
Экожүйелер жасанды және табиғи болып бөлінеді.
Табиғи және климаттық жағдайларға байланысты табиғи экожүйелердің - биомдардың үш тобы және бір қатар типтері болады. Биом бұл, ағзалардың әр алуан топтарының және белгілі бір жер келбеті, географиялық аймақтағы олардың тіршілік ортасының жиынтығы.
- жер келбеті;
- тұщы су экожүйелері;
- теңіз экожүйелері;
2.Экожүйенің трофикалық құрылымы.
Экожүйенің маңызды қасиеттерінің бірі - қоректік тізбек болып табылады. Қоректік тізбек дегеніміз - экожүйеге ағзалардың қоректену кезіндегі, органикалық заттардың қозғалысы мен олардан алынатын, энергия ағымын көрсететін ағзалар тізбегі. Әрбір түр басқа түрлер үшін энергиямен қоректік заттардың көзі болып табылады. Коректенуі жағынан барлық түрлер автотрофтар және гететрофтар болып 2-ге бөлінеді.
Автотрофтар сыртқы ортадағы органикалық емес минералдық заттармен коректенеді.Олардың қатарына фотосинтезді жүзеге асыратын өсімдіктердің ірі бөлігі жатады. Гетеротрофтық түрлер органикалық заттармен қоректенеді. Жануарлар мен микроорганизмдердің басым бөлігі солардың қатарына жатады. Биосферадағы заттар айналымы өзара қоректік жағынан байланысатын әртүрлі түрлердің өзара іс-қимылының нәтижесінде жүзеге ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.