Кванттық физика, Динамика, Сақталу заңдары бөлімдерінен есептер шығару жолдары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қaзaқcтaн Pecпyбликacының бiлiм жәнe ғылым миниcтpлiгi

«Ceмeй қaлacының Шәкәpiм aтындaғы yнивepcитeтi»

кoммepциялық eмec aкциoнepлiк қoғaм

Бiлiм aлyды жaлғacтыpy фaкyльтeтi

№1 межелік бақылау жұмысы

Opындaғaн: Советханов Ә. М.

Тeкcepгeн: п. ғ. к. дoцeнт м. a. Жeлдыбaeвa Б. C.

Тoп: МФЗ-002

Ceмeй 2021 жыл

Бақылау сұрақтары:

1. «Кванттық физика» бөлімінен есептер шығару жолдары.

2. «Динамика» бөлімінен есептер шығару жолдары.

3. «Сақталу заңдары» бөлімінен есептер шығару жолдары.

1. «Кванттық физика» бөлімінің есептерін шығару математикалық әдіс арқылы жүзеге асады. Математикалық әдісті қолдану арқылы есеп шығарылғанда физикалық шамалардың арасындағы байланыстар сандық деңгейде анықталынады. Физикалық шамалардың арасындағы байланысты тәжірибе қою арқылы анықтау эксперименттік әдіс арқылы жүзеге асады.

Есеп шығарудағы іс-әрекет есепті шығару жоспарын анықтаудан, осы жоспарды жүзеге асыруын, жауабын табудан тұрады.

Есепті талдау нәтижесі есеп шығаратын субъектінің біліміне, тәжірибесіне байланысты. Л. М. Фридман есеп шығарудағы мынадый іс-әрекеттерді көрсетеді:

1) есептің мазмұнын талдау;

2) шығару жолын іздеу;

3) шығару жоспарын жүзеге асыру;

4) есептің шығарылуының дұрыстығын тексеру.

Есеп шығару ойлау қабілетін дамытудың негізгі бір әдісі болып табылады. Ойлау қабілетінің дамуы сыныпта есеп шығаруды ұйымдастыруға байланысты. Әзір формулаға физикалық шамалардың сан мәнін қойып есептеу немесе сынып оқушылараның көпшілігінің шығара алмайтындай есептер беру, бір оқушының тақтаға шығып есеп шығаруы, ал қалғандары оны көшіруі оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытпайды. Тәжірибе көрсеткендей көптеген оқушылар есепті шығаруға қиналады. Оқушыларда физикалық есептерді шығару дағдылары мен іскерліктері қалыптаспаса олардың пәнге деген қызығушылығы, өз күштеріне деген сенімдері жойылады.

Кейбір есептерді шығару әдісі алгоритмдік әдіске жатады. Мощанский В. Н. мен Гутман В. И. есептерді шығарудың алгоритмдік әдісін оқушыларға үйретуді ұйымдастыруды былай ұсынады: сынып оқушылары 2-3 есеп шығарғаннан кейін оқытушының басшылығымен осы есептерді шығарудың әдісін құрайтын қадамдарды оқушылар өздері анықтап, осындай типті есептерді шығарудың алгоритмін құрайды. Содан кейін оқушылар осы әдісті саналы түрде түсініп, меңгеруі үшін тақтада 1 не 2 есеп шығарылады. Әрі қарай есептер шығару оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін қамтамасыз етуге тиісті.

2. «Динамика» бөліміндегі физикалық есептер біріккен түрде аналитикалық - синтетикалық тәсілмен де шығарылады, ал кейде 4-5 тәсілдер араласып-қосылып, кешенді формада да шешіледі, динамика бөлімінің есептерін шығаруда анықтамалық кестелер, логарифмдік сызғыш, микрокалькулятор, ЭЕМ, перфокарта, тексеру оқыту машиналары, арнаулы дидактикалық тапсырмалар мен программаланған сын жұмыстары жайлы оқу құралдар кең қолданылуы керек.

Жалпы алғанда, физика есептерін шығарудың әдістемесі мынадай негізгі кезеңдерден (мұғалімнің не оқушының қызметінен) тұрады:

Мысалы: массасы 200кг лифт кабинасы бірқалыпты үдемелі қозғалып шахтаға түседі. Бірінші 10сек 35 м жол жүрсе тростың керілу күші қандай? Есепті шығарудың аналитикалық әдісі:

1) есептің мәтінін оқу және талдау, терминдер мен шамалардың мәндерін түсіндіру. Мәтінді кітаптан 1-2 рет оқу. Талдауды мынадай сұрақтарға жауап алу арқылы жүргізуге болады: 1) Есепте қандай нысан берілген? (нақты берілген нысан-тросқа ілінген лифт кабинасы; нақты берілмеген нысан-жер) . 2) Лифт қалай қозғалып барады? Ол қандай қозғалыста? 3) 10 секундта қандай тереңдікке түскен? 4) есептің талабы қандай?(Нені табуды сұрайды?) лифтіге қандай күштер әсер етеді? (тростың керілу күші Ғк, , ауырлық күші- mg, ) олар қалай бағытталған?

2) есептің шартын жазу, тиісті сурет-сұлбаларды салу.

3) физикалық мағынасын ашу мақсатында есептің мазмұнын (құбылыстарды, процестерді) талдау, есепті шығаруға қажетті ұғымдар мен заңдарды қайталап, еске түсіру.

Ньютонның екінші заңы бойынша

mа= mg, + Fк

Қозғалыс бағытында алынған осьтегі осы күштердің проекциясы арқылы жазсақ: mа= mg, - Fк

Осыдан тростың керілу күші F к = mg- mа.

4) физикалық константа g= 9, 8 м/с2 (кестеден алынды) Бір қалыпты үдемелі қозғалыс үшін a=2h/t2 және mg мен mа күштерді табу арқылы, F к табылады. Ғк = m(g-2h/t2 )

Есепті шығарудың синтетикалық әдісі: Бұл әдіспен есепті шығару есепте айтылатын нысанды сипаттайтын нақты берілген шамалардың арасындағы байланысты, содан кейін олармен анықталынатын шаманың (есептің талабы) арасындағы байланыс анықталынады. Жоғардағы есеп синтетикалық әдісіпен шығарылса:

1) есепте бірқалыпты үдемелі қозғалыс қарастырылады (V0 = 0) Демeк, а = 2Һ/t ²

2) Бұл үдеуді беретін күш лифт кабинасына әсер ететін күштердің тең әсерлі күші. Лифт кабинасына әсер ететін күштер: ауырлық күші мен тростың керілу күші.

Сондықтан Ньютонның екінші заңы бойынша: mа= mg, + Fк

Қозғалыс бағытында алынған осьтегі осы күштердің проекциясы арқылы жазсақ: mа= mg, - Fк

Осыдан тростың керілу күші F к = mg- mа= m(g-2h/t2 )

3. «Сақталу заңдары» бөлімінен есептерді шығару тәсілдерінің мынадай түрлері кездеседі:

1. Арифметикалық тәсілде есептер математикалық теңдеулер құрылмай, арифметикалық амалдардың жәрдемімен, сұрақтар қою арқылы шығарылады.

2. Алгебралық тәсіл физикалық формулалардың негізінде математикалық теңдеулер құру арқылы есептер шығарғанда қолданылады. Күрделі, қиын есептердің көбісі осы тәсілмен шығарылады.

«Импульстің сақталу заңы» тақырыбына берілген есептерді қарастырып көрейік:

1. Массасы 3 кг денеге 5 секунд бойы күш әсер етеді. Бастапқы дене тыныштықта болса, күш әсер еткеннен кейін оның кинетикалық энергиясы қандай болады?