Шығыс ойшылдары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Шығыс ойшылдары

Теориялары

Еңбектері

Шығыс ойшылдары: Қожа Ахмет Йассауи

Теориялары:

•"Көшпелі жартылай көшпелі қыпшақ, оғыздардың тұрмыс-тіршілігін, көзқарас-танымын ескере отырып, сол жұрттың өз тілінде төгілте жырлаған, араб тіліңдегі кұран мен шариғат заңдарын өлеңмен сипаттап берген"13 бұл шығарма, сонымен бір мезгілде педагогикалық аса көрнекті туынды екендігі күмән туғызбайды.

Автор тәрбиенің мақсаты тұлғаның кемелденуі жайлы қамқорлық деп ұдайы есіңде үстайды. Мәселен шығармадағы "Басты ізгіліктердің" олардың маңыздылығы есепке алынып бірізділікпен орналастыруы қызығушылық тудырады: жетілудің нәтижесі - ақыл, бірақ анықтаушысы адамгершілік түрғыда кемелдену:

Қайда жүрсең көңіл жұмсақ, сыпайы болғын,

Көре қалсақ мүсәпірді сырлас болғын, . . .

•« Адамның ішкі дүниесін аша білу, түйсік, сезімге әсер ету білімділікті талап етеді»

https://dereksiz. org

Еңбектері: «Диуани Хихмет» (Даналық кітабы)

Шығыс ойшылдары: Әл Фараби

Теориялары:

•Ұстаз өз шәкірттерінен адалдық, сыпайылық, ізгілік, әділдік сияқты қасиеттерді көргісі келсе, онда оның өзінде де осы қасиеттер болу қажет.

•"Мұғалімдік" (ұстаздық) еткен адамның өлшеуі тым өкпелі болмасын және тым асыра босаңсытқан төмендікпен де болмасын. Егер тым қатты үнемі ызғармен болса, онда оқушылар мұғалімді жек көретін хәлге жетеді. Егер тым босатып жіберген кішіпейілдік болса, онда оқушылар жағынан мүғалімдерді кем санау, оның ғылымына жалқау қарау қаупі тұрады»

•Ұстаздың негізгі мақсаты - өз шәкіртіне білім беріп, ізгілікті мінез-кұлыққа тәрбиелеу деп білсек, сол тиянақты білім, ізгілік ұстаздың өз бойында болуы шарт.

•Егер де өзінің бойында кездеспейтін болса, онда логика саласында надан деп есептелініп, қайсыбір мәселеде кімдікі жөн екенін, оның қалайша жөн екенін ажырата алмайды. Бұл жағдай ұстаз бойында кездесетін болса, сөзсіз оның беделін түсіріп, өз шәкірттерінің мінез-құлық, іс-әрекеттеріне дұрыс баға бере алмағандықтан, олардың арасында түсінбеушілік, кейде бір-біріне деген дөрекілік, жүрген жерде әрине, логика, парасаттылық туралы дұрыс түсінік болуы мүмкін емес. Сол себепті шәкірттің ой-талағамын жетілдіру, оның іс-әрекет жасауына көмектесу - ұстаз парызы.

•«еңбек ету, сапалы болу, адамгершілік, ақылдылық табиғаттан туындауы қажет»

Кенжебаев Т. «Әбу Насыр Әл Фараби дидактика туралы»// Ұлт тағлымы. -2002 ж. № 1, 28-30 б.
Бейсенов А. «Әл - Фарабидің тұжырымдары» // Ақиқат. - 2006. - № 6, 70-73 б.

Еңбектері:

"Философияны үйрену үшін алдын-ала не қажет"

" Қайырымды қаланың тұрғындарының көзқарастары"

Шығыс ойшылдары: Жүсіп Баласағұн

Теориялары:

• «Ақыл - шырақ, қара түнді ашатын, Білім - жарық, нұрын саған шашатын»

• «Білім - байлық, азаймас һәм жоғалмас, қарақшы, ұрыға да тоналмас!»

• «Ақыл көркі - тіл, тілдің көркі - сөз, кісі көркі - жүз, жүздің көркі - көз!».

• «Білік-түпсіз, шетсіз-шексіз бір теңіз, қанша сімір, сарқылмайды білсеңіз!».

Сүйінішалиев Х. Орта ғасырлардың әдебиет ескерткіші. Алматы, 55-бет.

Еңбектері: «Құтадғу білік»

Шығыс ойшылдары: Ахмет Иұгінеки

Теориялары:

•Адам адал өмір сүруі тиіс, сараң болмауы керек, жомарт жанды, білімді кісіні қадірлеу қажет, жақсыдан - шара- пат, жаманнан кесапат деген сияқты ғибрат айтады.

•Тілді тыйып үстау - әдептіліктің шарты»

•Барша әлемнің сырын ашатын кілт - көкірек көзі ашық, оқыған, білімді адамдардың қолында

Иүгінеки А. (2006) . Ақиқат сыйы// Тарих - адамзат ақыл-ойының қазынасы. Он томдық. Т. 10. Астана: «Фолиант».

Еңбектері: «Ақиқат сыйы»

Шығыс ойшылдары: Махмұт Қашқари

Теориялары:

• «Рақымшыл болсаң, менмен болма»

• «Ұлысында ұлы болсаң, біліміңді елге бер»

• «Даналардың сөзі - ақыл, зер салсаң, зердеңе қонар»

• «Асығыс еткен іс шала, асығыс жаққан от шала»

Әбдікәрімұлы Б., Сарбасова Қ. А. М. Қашқари педагогикасы: Оқу құралы . - Қарағанды: ҚарМУ баспасы, 2008.

Еңбектері: «Диуани лұғат ат-түрік» («Түркі сөздерінің жинағы»)

Шығыс ойшылдары: Әл Хорезми

Теориялары:

Студенттердің тәуелсіздігі мен шығармашылық белсенділігі; фактілер мен құбылыстарды бақылау, оларды сипаттау және дәйекті түсіндіру және т. б.

Орта Азия мен Қазақстанның ұлы ғалымдары, А., 1964;

Еңбектері: «Тарих кітабы» - адамзат тарихына арналған туынды.

Шығыс ойшылдары: Әл Бируни

Теориялары:

Вооружение учащихся научными фактами; опыт и наблюдение, повторение и сообщение; доступность обучения (от близкого

- к более отдаленному, от неизвестного - к менее известному) и др.

Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. - Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. - 344 бет. ISBN 9965-822-10-7

Еңбектері:

Шығыс ойшылдары: Омар Хайям

Теориялары:

•Еңбек, білім, тәрбие адамды ұлы етеді. Үшеуінің мәңгілік категориясы бірлікте жүзеге асырылуын уағыздап тұрғандай.

•Об учителе: глубокое усвоение знаний, их самостоятельное приобретение; само формирование (положительных качеств) ; дисциплина и сила воли; достижение поставленной цели; в воспитании главное - осмысление, мышление, привычки, использование разноо бразных методов. Методы: повторение (действий, операций) .

Орысша-: Педагогика / О 74 . ғ. д., профессор Е. Арын - Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б. ISBN 9965-808-85-6

Еңбектері: «Болмыс пен борыш туралы трактат», «Үш сауалға жауап», «Жақсы мен жаман»

Ярославск профессоры Герман Константинович Селевконың «Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуін ұйымдастыруға басшылық» («Руководство по организации самовоспитания школьников») тұжырымдамасына талдау.

Бұл тұжырымдаманы Ярославль профессоры Герман Константинович Селевко жасаған. Оның негізгі ережелері "оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуді ұйымдастыруға арналған нұсқаулық"кітабында келтірілген.

Ұғым "тәрбие". Г. К. Селевконың пікірінше, адам тұлғасының қалыптасуындағы басты рөлді өзін-өзі дамыту процестері атқарады. Оның пайымдауынша, оқушыға сыртқы әсер етудің (оның ішінде тәрбиелік) және оның даму процесінің негізгі мақсаты-баланың жеке басын өзін-өзі дамыту режиміне қою, әр жас кезеңінде бұл режимді қолдау және ынталандыру, өзіне деген сенімді қалыптастыру, сонымен қатар өзін-өзі дамыту құралдарымен қамтамасыз ету.

Өзін-өзі тәрбиелеу кезінде "жеке тұлғаның өзі басқаратын саналы даму процесі, оның субъективті мақсаттары мен мүдделері үшін оның қасиеттері мен қабілеттері мақсатты түрде қалыптасады және дамиды"деп түсініледі.

Тәрбиенің мақсаты мен принциптері. Қазіргі заманғы оқушының даму процесіне деген көзқарастарына сүйене отырып, профессор Г. К. Селевко тәрбиенің мақсаты келесідей тұжырымдалады деп санайды: белсенді, бастамашыл, тәуелсіз азаматты, ағартылған, мәдениетті адамды, қамқор отбасы адамы мен шеберді өзінің кәсіби ісінде үнемі өмірлік өзін-өзі жетілдіруге қабілетті тәрбиелеу. Тәрбие іс-әрекетіндегі басты мақсатты бағдар келесі сипаттамаларға ие өзін-өзі жетілдіретін адамды қалыптастыру болып табылады:

- руханилық, идеялық бағыт, өз бетімен жұмыс істеу мотивтерінің (мақсаттарының) тұлғаның рухани өзегімен байланысы;

- өзін-өзі жетілдірудің мақсаттары мен міндеттерінің тұрақтылығы, оларды тіршілік әрекетінің доминантына айналдыру;

- өзін-өзі жетілдіру біліктерінің жиынтығын иелену, жарақтандыру;

- жеке тұлғаның дербестігінің жоғары деңгейі, кез келген қызметке қосылуға дайындығы;

- адам қызметінің шығармашылық сипаты;

- өзін, жеке басын жақсартуға бағытталған саналы мінез-құлық;

- тиімділігі жұмыс самоформированию.

Өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі дамыту процестерінің тиімділігін өлшеу мүмкіндігі жеке тұлғаның өзін-өзі басқару жүйесінде кері байланыс арнасының болуына байланысты. Осы процестердің нәтижелілігін зерттеу мақсатында Г. К. Селевко технологиясында оқушылардың диагностикасы мен өзін-өзі диагностикасының тұрақты жұмыс істейтін (мониторингтік) режимі көзделген. Қол жеткізілген нәтижелерді интегралды бағалауды алу үшін келесі өлшемдер мен көрсеткіштерді басшылыққа алу ұсынылады.

Адам тұлғасының қалыптасуындағы басты рөлді өзін-өзі дамыту процестері атқарады. Тәрбие дегеніміз, сайып келгенде, өзін-өзі тәрбиелеу (л. с. Выготскийдің идеясы) . Өзін - өзі тәрбиелеу-бұл саналы, басқарылатын процесс жеке тұлғаның дамуы, онда субъективті мақсаттар мен

жеке тұлғаның мүдделері мақсатты түрде қалыптасады және оның қасиеттері мен қабілеттері дамиды.

Тәрбиенің мақсаты мен принциптері.

Тәрбиенің мақсаты-белсенді, бастамашыл, тәуелсіз азаматты, ағартылған, мәдениетті адамды, қамқор отбасылық адамды және өзінің кәсіби ісінде үнемі өзін-өзі жетілдіруге қабілетті шеберді тәрбиелеу. Негізгі мақсатты бағдар-өзін-өзі жетілдіретін адамды қалыптастыру.

Мұндай адамның қалыптасуын қамтамасыз ету үшін практикалық іс-әрекетте міндеттердің төрт тобын шешу қажет:

1) оқыту саласында;

2) тәрбие саласында;

З) психикалық даму саласында;

4) әлеуметтендіру саласында.

Тәрбие процесінің мазмұны.

Тәрбие мазмұнының негізгі компоненті-бұл балаға өзін-өзі тану, өзін-өзі құру, өзін-өзі растау және өзін-өзі тану бойынша мақсатты және тиімді жұмыс жүргізуге мүмкіндік беретін білім, Дағдылар.

Тәрбие механизмі.

Білім беру механизмінің негізін тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеу (өзін-өзі дамыту) технологиясы құрайды. Бұл технология үш ішкі жүйеден тұрады:

1. "Теория" (балаларды өзін-өзі жетілдіру негіздеріне мақсатты және жүйелі оқыту) .

2. "Тәжірибе" (оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеу бойынша іс-әрекет тәжірибесін қалыптастыру) .

3. "Әдістеме" (пәндік оқытуда балалардың өзін-өзі дамыту процестерінің сәтті өтуіне ықпал ететін педагогикалық технологиялар мен әдістердің жиынтығы) .

Тиімділік өлшемдері мен көрсеткіштері.

Оқушыларды диагностикалау мен өзін-өзі диагностикалаудың тұрақты жұмыс істейтін (мониторингтік) режимі көзделеді. Қол жеткізілген нәтижелерді интегралдық бағалауды алу үшін мынадай критерийлерді басшылыққа алу ұсынылады:

1) фактінің өлшемі (әрекет) ;

2) қарым-қатынас өлшемі (социометриялық) ;

З) мазмұн (құндылық) өлшемі;

4) әдіс (қызмет тәсілі) өлшемдері;

5) уақыт өлшемі (өз бетінше өмір сүруге дайындық) ;

6) доминанттық Өлшем (белсенділік) .

Әрбір өлшем бойынша сандық параметрлер әзірленді.

ХХІ ғасыр мектебінің негізгі міндеті-Оқушыларды өз мінез-құлқының тетіктерін танудың тиімді әдістерімен қаруландыру, оларды басқаруға үйрету және олардың іс-әрекеттерінің нағыз шебері болу.

Біздің ғасырда адам өзін-өзі тәрбиелеу мен өзін-өзі тәрбиелеусіз жасай алмайды. Педагогикалық әдебиеттегі "өзін-өзі тәрбиелеу" термині XIX ғасырдың ортасында пайда болды. Бұл алдымен мінезді дамытуды, яғни өзін-өзі басқаруды білдірді.

Қазіргі психологияда өзін-өзі тәрбиелеу сыртқы әлемнің әсеріне қарамастан жүретін адамның өзін-өзі тануы ретінде қарастырылады. Мектепте екі үлкен проблема бар: өзін - өзі оқытуда оқытуды аудару және өзін-өзі тәрбиелеуге тәрбиелеу.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.