Шығыс ойшылдары
Шығыс ойшылдары
Теориялары
Еңбектері
Қожа Ахмет Йассауи
::"Көшпелі жартылай көшпелі қыпшақ, оғыздардың тұрмыс-тіршілігін, көзқарас-танымын ескере отырып, сол жұрттың өз тілінде төгілте жырлаған, араб тіліңдегі кұран мен шариғат заңдарын өлеңмен сипаттап берген"13 бұл шығарма, сонымен бір мезгілде педагогикалық аса көрнекті туынды екендігі күмән туғызбайды.
Автор тәрбиенің мақсаты тұлғаның кемелденуі жайлы қамқорлық деп ұдайы есіңде үстайды. Мәселен шығармадағы "Басты ізгіліктердің" олардың маңыздылығы есепке алынып бірізділікпен орналастыруы қызығушылық тудырады: жетілудің нәтижесі - ақыл, бірақ анықтаушысы адамгершілік түрғыда кемелдену:
Қайда жүрсең көңіл жұмсақ, сыпайы болғын,
Көре қалсақ мүсәпірді сырлас болғын,...
::Адамның ішкі дүниесін аша білу, түйсік, сезімге әсер ету білімділікті талап етеді
https:dereksiz.org
Диуани Хихмет (Даналық кітабы)
Әл Фараби
::Ұстаз өз шәкірттерінен адалдық, сыпайылық, ізгілік, әділдік сияқты қасиеттерді көргісі келсе, онда оның өзінде де осы қасиеттер болу қажет.
::"Мұғалімдік" (ұстаздық) еткен адамның өлшеуі тым өкпелі болмасын және тым асыра босаңсытқан төмендікпен де болмасын. Егер тым қатты үнемі ызғармен болса, онда оқушылар мұғалімді жек көретін хәлге жетеді. Егер тым босатып жіберген кішіпейілдік болса, онда оқушылар жағынан мүғалімдерді кем санау, оның ғылымына жалқау қарау қаупі тұрады
::Ұстаздың негізгі мақсаты - өз шәкіртіне білім беріп, ізгілікті мінез-кұлыққа тәрбиелеу деп білсек, сол тиянақты білім, ізгілік ұстаздың өз бойында болуы шарт.
::Егер де өзінің бойында кездеспейтін болса, онда логика саласында надан деп есептелініп, қайсыбір мәселеде кімдікі жөн екенін, оның қалайша жөн екенін ажырата алмайды. Бұл жағдай ұстаз бойында кездесетін болса, сөзсіз оның беделін түсіріп, өз шәкірттерінің мінез-құлық, іс-әрекеттеріне дұрыс баға бере алмағандықтан, олардың арасында түсінбеушілік, кейде бір-біріне деген дөрекілік, жүрген жерде әрине, логика, парасаттылық туралы дұрыс түсінік болуы мүмкін емес. Сол себепті шәкірттің ой-талағамын жетілдіру, оның іс-әрекет жасауына көмектесу - ұстаз парызы.
::еңбек ету, сапалы болу, адамгершілік, ақылдылық табиғаттан туындауы қажет
Кенжебаев Т. Әбу Насыр Әл Фараби дидактика туралы Ұлт тағлымы. -2002 ж. № 1, 28-30 б.
Бейсенов А. Әл - Фарабидің тұжырымдары Ақиқат. - 2006. - № 6, 70-73 б.
"Философияны үйрену үшін алдын-ала не қажет"
" Қайырымды қаланың тұрғындарының көзқарастары"
Жүсіп Баласағұн
:: Ақыл - шырақ, қара түнді ашатын, Білім - жарық, нұрын саған шашатын
:: Білім - байлық, азаймас һәм жоғалмас, қарақшы, ұрыға да тоналмас!
:: Ақыл көркі - тіл, тілдің көркі - сөз, кісі көркі - жүз, жүздің көркі - көз!.
:: Білік-түпсіз, шетсіз-шексіз бір теңіз, қанша сімір, сарқылмайды білсеңіз!.
Сүйінішалиев Х. Орта ғасырлардың әдебиет ескерткіші. Алматы, 55-бет.
Құтадғу білік
Ахмет Иұгінеки
::Адам адал өмір сүруі тиіс, сараң болмауы керек, жомарт жанды, білімді кісіні қадірлеу қажет, жақсыдан -- шара- пат, жаманнан кесапат деген сияқты ғибрат айтады.
::Тілді тыйып үстау -- әдептіліктің шарты
::Барша әлемнің сырын ашатын кілт -- көкірек көзі ашық, оқыған, білімді адамдардың қолында
Иүгінеки А. (2006). Ақиқат сыйы Тарих - адамзат ақыл-ойының қазынасы. Он томдық. Т.10. Астана: Фолиант.
Ақиқат сыйы
Махмұт Қашқари
:: Рақымшыл болсаң, менмен болма
:: Ұлысында ұлы болсаң, біліміңді елге бер
:: Даналардың сөзі - ақыл, зер салсаң, зердеңе қонар
:: Асығыс еткен іс шала, асығыс жаққан от шала
Әбдікәрімұлы Б., Сарбасова Қ.А. М.Қашқари педагогикасы: Оқу құралы . - Қарағанды: ҚарМУ баспасы, 2008.
Диуани лұғат ат-түрік (Түркі сөздерінің жинағы)
Әл Хорезми
Студенттердің тәуелсіздігі мен шығармашылық белсенділігі; фактілер мен құбылыстарды бақылау, оларды сипаттау және дәйекті түсіндіру және т. б.
Орта Азия мен Қазақстанның ұлы ғалымдары, А., 1964;
Тарих кітабы - адамзат тарихына арналған туынды.
Әл Бируни
Вооружение учащихся научными фактами; опыт и наблюдение, повторение и сообщение; доступность обучения (от близкого
- к более отдаленному, от неизвестного - к менее известному) и др.
Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. -- Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. -- 344 бет. ISBN 9965-822-10-7
Омар Хайям
::Еңбек, білім, тәрбие адамды ұлы етеді. Үшеуінің мәңгілік категориясы бірлікте жүзеге асырылуын уағыздап тұрғандай.
::Об учителе: глубокое усвоение знаний, их самостоятельное приобретение; само формирование (положительных качеств); дисциплина и сила воли; достижение поставленной цели; в воспитании главное - осмысление, мышление, привычки, использование разноо бразных методов. Методы: повторение (действий, операций).
Орысша-қазақшатүсіндірмесөздік: Педагогика О 74 Жалпыредакциясынбасқарғанэ.ғ.д., профессор Е. Арын -- Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б.ISBN 9965-808-85-6
Болмыс пен борыш туралы трактат, Үш сауалға жауап, Жақсы мен жаман
Ярославск профессоры Герман Константинович Селевконың Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуін ұйымдастыруға басшылық (Руководство по организации самовоспитания школьников) тұжырымдамасына талдау.
Бұл тұжырымдаманы Ярославль профессоры Герман Константинович Селевко жасаған. Оның негізгі ережелері "оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуді ұйымдастыруға арналған нұсқаулық"кітабында келтірілген.
Ұғым "тәрбие".Г. К. Селевконың пікірінше, адам тұлғасының қалыптасуындағы басты рөлді өзін-өзі дамыту процестері атқарады. Оның пайымдауынша, оқушыға сыртқы әсер етудің (оның ішінде тәрбиелік) және оның даму процесінің негізгі мақсаты-баланың жеке басын өзін-өзі дамыту режиміне қою, әр жас кезеңінде бұл режимді қолдау және ынталандыру, өзіне деген сенімді қалыптастыру, сонымен қатар өзін-өзі дамыту құралдарымен қамтамасыз ету.
Өзін-өзі тәрбиелеу кезінде "жеке тұлғаның өзі басқаратын саналы даму процесі, оның субъективті мақсаттары мен мүдделері үшін оның қасиеттері мен қабілеттері мақсатты түрде қалыптасады және дамиды"деп түсініледі.
Тәрбиенің мақсаты мен принциптері.Қазіргі заманғы оқушының даму процесіне деген көзқарастарына сүйене отырып, профессор Г.К. Селевко тәрбиенің мақсаты келесідей тұжырымдалады деп санайды: белсенді, ... жалғасы
Теориялары
Еңбектері
Қожа Ахмет Йассауи
::"Көшпелі жартылай көшпелі қыпшақ, оғыздардың тұрмыс-тіршілігін, көзқарас-танымын ескере отырып, сол жұрттың өз тілінде төгілте жырлаған, араб тіліңдегі кұран мен шариғат заңдарын өлеңмен сипаттап берген"13 бұл шығарма, сонымен бір мезгілде педагогикалық аса көрнекті туынды екендігі күмән туғызбайды.
Автор тәрбиенің мақсаты тұлғаның кемелденуі жайлы қамқорлық деп ұдайы есіңде үстайды. Мәселен шығармадағы "Басты ізгіліктердің" олардың маңыздылығы есепке алынып бірізділікпен орналастыруы қызығушылық тудырады: жетілудің нәтижесі - ақыл, бірақ анықтаушысы адамгершілік түрғыда кемелдену:
Қайда жүрсең көңіл жұмсақ, сыпайы болғын,
Көре қалсақ мүсәпірді сырлас болғын,...
::Адамның ішкі дүниесін аша білу, түйсік, сезімге әсер ету білімділікті талап етеді
https:dereksiz.org
Диуани Хихмет (Даналық кітабы)
Әл Фараби
::Ұстаз өз шәкірттерінен адалдық, сыпайылық, ізгілік, әділдік сияқты қасиеттерді көргісі келсе, онда оның өзінде де осы қасиеттер болу қажет.
::"Мұғалімдік" (ұстаздық) еткен адамның өлшеуі тым өкпелі болмасын және тым асыра босаңсытқан төмендікпен де болмасын. Егер тым қатты үнемі ызғармен болса, онда оқушылар мұғалімді жек көретін хәлге жетеді. Егер тым босатып жіберген кішіпейілдік болса, онда оқушылар жағынан мүғалімдерді кем санау, оның ғылымына жалқау қарау қаупі тұрады
::Ұстаздың негізгі мақсаты - өз шәкіртіне білім беріп, ізгілікті мінез-кұлыққа тәрбиелеу деп білсек, сол тиянақты білім, ізгілік ұстаздың өз бойында болуы шарт.
::Егер де өзінің бойында кездеспейтін болса, онда логика саласында надан деп есептелініп, қайсыбір мәселеде кімдікі жөн екенін, оның қалайша жөн екенін ажырата алмайды. Бұл жағдай ұстаз бойында кездесетін болса, сөзсіз оның беделін түсіріп, өз шәкірттерінің мінез-құлық, іс-әрекеттеріне дұрыс баға бере алмағандықтан, олардың арасында түсінбеушілік, кейде бір-біріне деген дөрекілік, жүрген жерде әрине, логика, парасаттылық туралы дұрыс түсінік болуы мүмкін емес. Сол себепті шәкірттің ой-талағамын жетілдіру, оның іс-әрекет жасауына көмектесу - ұстаз парызы.
::еңбек ету, сапалы болу, адамгершілік, ақылдылық табиғаттан туындауы қажет
Кенжебаев Т. Әбу Насыр Әл Фараби дидактика туралы Ұлт тағлымы. -2002 ж. № 1, 28-30 б.
Бейсенов А. Әл - Фарабидің тұжырымдары Ақиқат. - 2006. - № 6, 70-73 б.
"Философияны үйрену үшін алдын-ала не қажет"
" Қайырымды қаланың тұрғындарының көзқарастары"
Жүсіп Баласағұн
:: Ақыл - шырақ, қара түнді ашатын, Білім - жарық, нұрын саған шашатын
:: Білім - байлық, азаймас һәм жоғалмас, қарақшы, ұрыға да тоналмас!
:: Ақыл көркі - тіл, тілдің көркі - сөз, кісі көркі - жүз, жүздің көркі - көз!.
:: Білік-түпсіз, шетсіз-шексіз бір теңіз, қанша сімір, сарқылмайды білсеңіз!.
Сүйінішалиев Х. Орта ғасырлардың әдебиет ескерткіші. Алматы, 55-бет.
Құтадғу білік
Ахмет Иұгінеки
::Адам адал өмір сүруі тиіс, сараң болмауы керек, жомарт жанды, білімді кісіні қадірлеу қажет, жақсыдан -- шара- пат, жаманнан кесапат деген сияқты ғибрат айтады.
::Тілді тыйып үстау -- әдептіліктің шарты
::Барша әлемнің сырын ашатын кілт -- көкірек көзі ашық, оқыған, білімді адамдардың қолында
Иүгінеки А. (2006). Ақиқат сыйы Тарих - адамзат ақыл-ойының қазынасы. Он томдық. Т.10. Астана: Фолиант.
Ақиқат сыйы
Махмұт Қашқари
:: Рақымшыл болсаң, менмен болма
:: Ұлысында ұлы болсаң, біліміңді елге бер
:: Даналардың сөзі - ақыл, зер салсаң, зердеңе қонар
:: Асығыс еткен іс шала, асығыс жаққан от шала
Әбдікәрімұлы Б., Сарбасова Қ.А. М.Қашқари педагогикасы: Оқу құралы . - Қарағанды: ҚарМУ баспасы, 2008.
Диуани лұғат ат-түрік (Түркі сөздерінің жинағы)
Әл Хорезми
Студенттердің тәуелсіздігі мен шығармашылық белсенділігі; фактілер мен құбылыстарды бақылау, оларды сипаттау және дәйекті түсіндіру және т. б.
Орта Азия мен Қазақстанның ұлы ғалымдары, А., 1964;
Тарих кітабы - адамзат тарихына арналған туынды.
Әл Бируни
Вооружение учащихся научными фактами; опыт и наблюдение, повторение и сообщение; доступность обучения (от близкого
- к более отдаленному, от неизвестного - к менее известному) и др.
Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. -- Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. -- 344 бет. ISBN 9965-822-10-7
Омар Хайям
::Еңбек, білім, тәрбие адамды ұлы етеді. Үшеуінің мәңгілік категориясы бірлікте жүзеге асырылуын уағыздап тұрғандай.
::Об учителе: глубокое усвоение знаний, их самостоятельное приобретение; само формирование (положительных качеств); дисциплина и сила воли; достижение поставленной цели; в воспитании главное - осмысление, мышление, привычки, использование разноо бразных методов. Методы: повторение (действий, операций).
Орысша-қазақшатүсіндірмесөздік: Педагогика О 74 Жалпыредакциясынбасқарғанэ.ғ.д., профессор Е. Арын -- Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б.ISBN 9965-808-85-6
Болмыс пен борыш туралы трактат, Үш сауалға жауап, Жақсы мен жаман
Ярославск профессоры Герман Константинович Селевконың Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуін ұйымдастыруға басшылық (Руководство по организации самовоспитания школьников) тұжырымдамасына талдау.
Бұл тұжырымдаманы Ярославль профессоры Герман Константинович Селевко жасаған. Оның негізгі ережелері "оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуді ұйымдастыруға арналған нұсқаулық"кітабында келтірілген.
Ұғым "тәрбие".Г. К. Селевконың пікірінше, адам тұлғасының қалыптасуындағы басты рөлді өзін-өзі дамыту процестері атқарады. Оның пайымдауынша, оқушыға сыртқы әсер етудің (оның ішінде тәрбиелік) және оның даму процесінің негізгі мақсаты-баланың жеке басын өзін-өзі дамыту режиміне қою, әр жас кезеңінде бұл режимді қолдау және ынталандыру, өзіне деген сенімді қалыптастыру, сонымен қатар өзін-өзі дамыту құралдарымен қамтамасыз ету.
Өзін-өзі тәрбиелеу кезінде "жеке тұлғаның өзі басқаратын саналы даму процесі, оның субъективті мақсаттары мен мүдделері үшін оның қасиеттері мен қабілеттері мақсатты түрде қалыптасады және дамиды"деп түсініледі.
Тәрбиенің мақсаты мен принциптері.Қазіргі заманғы оқушының даму процесіне деген көзқарастарына сүйене отырып, профессор Г.К. Селевко тәрбиенің мақсаты келесідей тұжырымдалады деп санайды: белсенді, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz