Инклюзивті білім берудің мазмұны

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жамбулова Асемгуль

Журналистика факультеті

«Дизайн» мамандығы, магистратура 1курс

«Инклюзивті білім берудің мазмұны»

Кілт сөздер: білім беру, жүйе, инклюзивті, практика, оқыту жүйесі, білім беру бағдарламалары, инкюзив, студент, мүмкіндігі шектеулі жандарға оқыту жүйесі.

"Инклюзивті білім беру" термині мен түсінігіне тоқталып өтейін.

Ағылшын тілінен аударғанда "инклюзив" термині "қосылу"деген мағынаны білдіреді. Инклюзивті білім беру (фр. inclusif-лат. include-қорытындылаймын, қосамын) - жалпы білім беруді дамыту процесі, ол ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін білім алуға қолжетімділікті қамтамасыз ететін, барлық балалардың әртүрлі мұқтаждықтарына бейімделу тұрғысынан барлығы үшін білім алуға қолжетімділікті білдіреді [1] .

Инклюзивті білім беру студенттер мен оқушыларға бағытталған және барлық балалар әртүрлі оқу қажеттіліктері бар адамдар екенін мойындайтын әдіснаманы дамытуға бағытталған. Инклюзивті білім беру оқытудың әртүрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін икемді болатын оқыту мен оқытуға деген көзқарасты дамытуға тырысады. Егер оқыту - инклюзивтік білім беруді енгізетін өзгерістердің нәтижесінде неғұрлым тиімді болса, онда барлық балалар (ерекше қажеттіліктері бар балалар ғана емес) ұтады.

Инклюзивті білім берудің негізіне барлық адамдарға тең қарым-қатынасты қамтамасыз ететін, бірақ ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін ерекше жағдай жасайтын балаларды кемсітуді болдырмайтын идеология жатады. Инклюзивті білім беру-Жалпы білім беруді дамыту процесі, ол ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін білімге қол жетімділікті қамтамасыз ететін барлық балалардың әртүрлі қажеттіліктеріне бейімделу тұрғысынан барлығына қол жетімділікті білдіреді.

Инклюзивті білім берудің сегіз қағидасы [2] :

1. Адамның құндылығы оның қабілеттері мен жетістіктеріне байланысты емес;

2. Әр адам сезінуге және ойлауға қабілетті;

3. Әр адам қарым-қатынас жасауға және естуге құқылы;

4. Барлық адамдар бір-біріне мұқтаж;

5. Шынайы білім беру тек нақты қатынастар аясында жүзеге асырылуы мүмкін;

6. Барлық адамдар құрдастарының қолдауы мен достығына мұқтаж;

7. Барлық студенттер үшін прогреске қол жеткізу мүмкін емес нәрселерден гөрі олар жасай алатын нәрсе болуы мүмкін;

8. Әртүрлілік адам өмірінің барлық аспектілерін күшейтеді.

Инклюзивті білім беру жүйесіне мектепке дейінгі білім беру, орта, кәсіптік және жоғары білім беретін оқу орындары кіреді. Оның мақсаты мүмкіндігі шектеулі жандарды оқыту мен кәсіби даярлауда кедергісіз орта құру болып табылады. Бұл шаралар кешені білім беру мекемелерін техникалық жарақтандыруды, сондай-ақ педагогтер мен басқа да оқушылар үшін мүгедектермен өзара іс-қимылды дамытуға бағытталған арнайы оқу курстарын әзірлеуді көздейді. Сонымен қатар, мүмкіндігі шектеулі балалардың жалпы білім беру мекемесінде бейімделу процесін жеңілдетуге бағытталған арнайы бағдарламалар қажет.

Мүмкіндігі шектеулі жандар үшін оқытудың басқа да төмендегідей нұсқалары қолданылады:

Үйде оқыту;

Қашықтықтан оқыту;

Арнайы мектептер мен интернаттар (мектеп жасындағы жасөспірімдер) ;

Жалпы білім беретін мектептердің түзету сыныптары.

Жалпы білім беретін орындарда ерекше қажеттіліктері бар балаларды немесе студенттерді бейімдеу мамандандырылған мекемелерге қарағанда жақсы, өйткені балалар сол жерде әлеуметтік тәжірибе алады. Сонымен қатар, дені сау жандар ерекше қажеттіліктері бар балалармен бірге оқып, толеранттылық пен жауапкершілікті дамытады, тәуелсіз болады деп саналады.

Инклюзивті білім беруге қатысты барлық халықаралық конвенциялар, декларациялар, ережелер мен ҚР заңнамалық базасын осы жерден жүктеп алуға болады.

Қазақстанда қанша оқу орны инклюзивті білім береді?

Білім және ғылым Вице-министрі Фатима Жақыпова Қазақстанда инклюзивті білім беруді қажет ететін ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың саны жыл сайын өсіп келе жатқанын атап өтті [3] . 2017 жылы жалпы білім беретін мектептерге OOP бар 60 006 бала, 2018 жылы - 61 336 бала барды. Ұлттық білім беру деректер қорының деректері бойынша Инклюзивті білім беру үшін жағдайлар қазір бар:

балабақшалардың 20% - ында (6159-дан 1232) ;

жалпы білім беретін мектептердің 60% - ында (7014 мектептің 4207-і) ;

техникалық және кәсіптік білім беретін оқу орындарының 30% - ы (821 колледждің 250-і) .

2019 жылдың соңына дейін балабақшалардың 30% - ы, мектептердің 70% - ы және колледждердің 40% - ы инклюзивті оқытуға бейімделетін болады.

"Ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар студенттерді оқыту және олардың тұруы үшін 58 жоғары оқу орнында жағдай жасалған. Оларда пандустар, лифттер, әлеуметтік нысандар, кітапханалар және т. б. бар. Салыстыру үшін: 2018 жылы мұндай жоғары оқу орындарының саны 50 болса, 2017 жылы - барлығы 28", - деп хабарлайды Жақыпова [4] .

Инклюзивті білім беру үшін мектептерді жабдықтармен кім қамтамасыз етуі керек?

Егер топта ерекше білім беру қажеттіліктері бар студент немесе оқушы пайда болса, онда білім басқармасы бар мектеп оның оқу орнын қажетті жиһазбен және жабдықпен жарақтайды, оқулықтармен және психологиялық-педагогикалық сүйемелдеумен қамтамасыз етеді (ҚР БҒМ №595 Бұйрығы 2-тарау, 25-тармақ) [5] . Сонымен қатар, мұндай баланың әрқайсысының өз көмекшісі - тьюторы болуы керек. tutor-тәлімгер, қамқоршы) . Бұл қазіргі мұғалім немесе білім басқармасы жалдаған маман болуы мүмкін.

Ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар баланың мектепке түсу кезінде психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссияның қорытындысы болуы қажет. Онда мектепте оқу процесін құруға арналған ұсыныстар көрсетілген. Қалған құжаттар пакеті басқа балаларға ұсынылғаннан өзгеше емес.

Практикалық бөлімде Назарбаев университетінің инкюзивті білім беру жүйесіне назар бұрған болатынмын.

Инклюзивті білім беру - бұл білім берудің барлық деңгейлеріндегі студенттердің алуан түрлілігін: мектепке дейінгі, бастауыш, орта, жоғары және өмір бойы үздіксіз оқытуды мойындайтын және қабылдайтын саясатқа көзқарас.

Инклюзивті білім беру саласында саналы, стратегиялық және трансформациялық көшбасшылар талап етіледі, олар барлық оқушылардың жетістіктері мен табыстарына ықпал етеді, сондай-ақ осындай жетістікке жету үшін белсенді жұмыс істейді. Университетте білім берудегі көшбасшылық саласындағы магистратура бағдарламасы бойынша білім берудегі дәл осындай көшбасшыларды дайындауды жүзеге асырылп отыр, яғни: НУ ЖББМ инклюзивті білім беру [6] .

Студенттер Қазақстандағы білім беру және білім беру контекстіндегі көшбасшылық бойынша негізгі пәндерді "инклюзивті білім беру теориясы", "инклюзивті білім беру саясатының перспективалары", "Психология және ерекше білім беру қажеттіліктері"сияқты элективті пәндермен ұштастыратын болады. Осы пәндердің арқасында студенттер инклюзивтілікті теориялық тұрғыдан бағалауды және білім беру мен қоғамға инклюзивтілік үшін кедергілерді анықтау мен жою кезінде кәсіби дағдыларды дамытуды үйренеді. Олар инклюзивтіліктің негізгі модельдері мен перспективаларын жаһандық ауқымда зерттейді, сондай-ақ оларды Қазақстанда қалыптасып келе жатқан инклюзивті білім беру моделіне қолдануды үйренеді.

Сондай-ақ студенттер инклюзивті білім берудің өзекті тақырыбы бойынша тәуелсіз зерттеу жобасын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін сандық және сапалық зерттеулер дағдыларын дамытатын болады.

"Инклюзивті білім беру" бағыты бойынша магистратура бағдарламасының түлектері докторантурада әрі қарай білім беру министрліктерінде және басқа да мемлекеттік мекемелерде, даму агенттіктерінде, ҮЕҰ-да, зерттеу орталықтарында және университеттерде жұмыс істеуге дайын болады.

Бағдарламадағы кейбір негізгі курстардың мысалы:

Бұл курс студенттерге инклюзивті оқу жоспарын құруға және осы процесс барысында сыни және инклюзивті педагогика аясында оқыту мен оқудағы кедергілерді жеңу тетіктерін біріктіруге бағытталған. Оқу жоспарын әзірлеу кезінде инклюзивті педагогика ұғымы дамудың үш деңгейінде макро-, мезо - және микро деңгейлер ретінде қарастырылады. Курс барысында білім алушылардың әр түрлі қажеттіліктерін ескере отырып, оқу жоспарын пайдалану мүмкіндігі қарастырылған. Курс оқу процесі кезінде туындайтын кедергілер мен қағидаттарды шешудің әртүрлі тәсілдерін / перспективаларын қамтиды. Курс теория мен практиканы теңдестіруге арналған практикалық міндеттері бар дәрістік семинарлар түрінде ұсынылған.

Мысалы:

Академиялық ағылшын тілі I

Академиялық ағылшын тілі I студенттерге кәсіби және академиялық жағдайда ауызша және жазбаша ағылшын тілін жетілдіруге құрылымдық мүмкіндік береді. Оқу басталғаннан бастап жоғары білім беру мектебінің бағдарламалары бойынша жетістікке жету үшін студенттердің әлеуетін дамытуға баса назар аударылады. Бұл интерактивті пән тізбектегі бірінші пән болып табылады.

Зерттеу әдістері І

Бұл курс білім беруді зерттеу әдістері бойынша екі семестрге арналған курстың екінші бөлігі болып табылады. Студенттер этикалық нормаларды сақтау және деректерді жинау мен талдауды жоспарлау туралы зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қажетті дағдылар мен білімге ие болады.

Инклюзивті білім беру: саясат мәселелері

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.