Сыни тұрғыдан ойлау түсінігі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Мирас университеті

Университет Мирас

Химия және биология
секторы

Сектор
Химии и биологии

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
КУРСОВАЯ РАБОТА

Курстық жұмыс тақырыбы
Тема курсовой работы Сын тұрғысынан ойлау технологиясын биология сабағында қолдану

ПәнДисциплина Биологияны оқыту әдістемесі

СтудентСтудент
Шарифуллаева Малика Зафарқызы

(студенттің Аты-жөніФ.И.О. студента)

212-92

(топгруппа)

6В01501

Химия және биология

(кодкод)
(БББ атауынаименование ОП)

Курстық жұмыс
Курсовая работа защищен на

қорғалды

(бағасыоценка)

Жетекші
Руководитель

Амирбекова Э. М.

(қолыподпись)

(Аты-жөніФ.И.О.)

ж.г.

Шымкент 2021 ж.г.

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ5
1 Сыни тұрғыдан ойлау түсінігін қалыптастыру5
1.1 Сыни тұрғыдан ойлау түсінігі5
1.2 Биология сабағында сыни тұрғыдан ойлауды қалыптастыру9
2 Биология сабағында шақыру, түсіну, даму кезеңдеріңдегі тапсырмалар13
2.1 Шақыру кезеңіндегі тапсырмалар13
2.2 Түсіну кезеңіндегі тапсырмалар14
2.3 Даму кезеңіндегі тапсырмалар16
ҚОРЫТЫНДЫ19
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ20

КІРІСПЕ

Педагогикалық технологиялар мәселесі соңғы жылдары білім беруде өзекті болып отыр. Қазіргі уақытта педагогикалық технологияның анықтамасына қатысты әртүрлі авторлардың көптеген ұстанымдары бар.
Сыни тұрғыдан ойлау - баланың ақыл-ой әрекетін дамытатын, оның алған білімдерін өмірде қолдана алатындай, қоршаған ортаға оңай бейімделетіндей шығармашылық мүмкіндіктерін дамытатын оқыту тәсілі.
Сыни тұрғыдан ойлау жалпы қабылданған ақиқаттарға белгілі бір сенімсіздікті, күмәнді болжайды. Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз - қызығушылық пен зерттеу әдістерін қолдану.
Сыни тұрғыдан ойлау - белгілі бір педагогикалық тәсілдің белгіленуі. Бұл мәтінге сыни көзқарас негізінде сабақты құрудың педагогикалық әдістемесі.
Сыни тұрғыдан ойлау - сабаққа жаңаша көзқарас, бұл технология жаңаша танымның дамуын қамтамасыз етеді. Мектеп - баланың өзі қоймаған сұрақтарына жауап беретін жер.
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясының мүмкіндіктерін, оның биология сабағының тиімділігін арттырудың әдіс-тәсілдерін тереңірек меңгертуге мүмкіндік береді:
Оқушылардың өз бетімен алған білімдерін кеңейтетін танымдық іс-әрекет тәсілдерін меңгеруге көмектесу.
Оқушылардың шығармашылық әлеуетін дамытуға үлес қосу.
Оқушылардың бойында адекватты өзін-өзі бағалауды қалыптастыруға жағдай жасау.
Зерттеудің өзектілігі: Сыни тұрғыдан ойлау технологиясына құрылған сабақтар балаларды өздеріне сұрақ қоюға итермелеп, жауап іздеуге белсендіреді.
Зерттеу мақсаты: Сын тұрғысынан ойлау технологиясын биология сабағында қолдану
Зерттеу нысаны: Оқушылар
Зерттеу пәні: Сын тұрғысынан ойлау технологиясын биология сабағында қолданып, тапсырмалар орындау.
Зерттеудің міндеттері:
Биология сабағында сыни тұрғыдан ойлауды қалыптастыру,
Шақыру кезеңіндегі тапсырмаларды,
Түсіну кезеңіндегі тапсырмалар,
Даму кезеңіндегі тапсырмаларды орындау.
Сыни тұрғыдан ойлау технологиясы баланың интеллектуалдық және эмоционалдық белсенділігін белсендіруге, оқу процесіне баланың тұлғалық принципін тартуға мүмкіндік береді. Осылайша, бұл технология оқушылардың түйінді құзыреттіліктерін қалыптастыруға бағытталған.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1 Сыни тұрғыдан ойлау түсінігін қалыптастыру
1.1 Сыни тұрғыдан ойлау түсінігі

Сыни тұрғыдан ойлау - бұл кез келген тұжырымға сыни көзқараспен қарауға, ешнәрсені дәлелсіз қабылдамауға, сонымен бірге жаңа идеялар мен әдістерге ашық болуға көмектесетін ойлау түрі. Сыни тұрғыдан ойлау - таңдау еркіндігінің, болжау сапасының, өз шешіміне жауапкершілігінің қажетті шарты. Демек, сыни тұрғыдан ойлау негізінен сапалы ойлаудың синонимі болып табылады. Бұл ұғымнан гөрі атау, бірақ дәл осы атаумен бірқатар халықаралық жобалардың арқасында сол технологиялық әдістер біздің өмірімізге енді.
Сыни тұрғыдан ойлау - талқыланатын мәселе бойынша өз позициясын қабылдау және оны негіздей білу, әңгімелесушіні тыңдай білу, дәлелдерді мұқият қарастыру және олардың логикасын талдай білуді қамтамасыз ететін ойлау; ақпаратты меңгеру ғана емес, сонымен бірге оны сыни тұрғыдан бағалау, түсіну және қабылдау қабілеті. Бұл қалай әрекет ету және неге сену керектігі туралы қиын шешімдер қабылдаудың саналы, өлшенген тәсілі.
Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының конструктивті негізі оқу процесін ұйымдастырудың үш кезеңінің негізгі үлгісі болып табылады:
Шақыру кезеңінде бұрыннан бар білім мен зерттелетін нәрсе туралы ойлар өзектіленеді, жеке қызығушылық қалыптасады, белгілі бір тақырыпты қарастыру мақсаттары анықталады.
Түсіну (немесе мағынаны жүзеге асыру) кезеңінде, әдетте, оқушы жаңа ақпаратпен байланысқа түседі. Оқушы зерттелетін объектінің табиғаты туралы ойлауға мүмкіндік алады, ескі және жаңа ақпаратты салыстыра отырып, сұрақтар құрастыруды үйренеді. Осы кезеңде бірқатар әдістерді қолдана отырып, материалды түсіну процесін өз бетінше бақылауға болатыны өте маңызды.
Рефлексия (рефлексия) кезеңі оқушылардың жаңа білімдерін бекітіп, оларға жаңа ұғымдарды енгізу үшін өздерінің бастапқы идеяларын белсенді түрде қайта құруымен сипатталады.
Осы модель аясында жұмыс істеу барысында оқушылар ақпаратты интеграциялаудың әртүрлі тәсілдерін меңгереді, әртүрлі тәжірибелерді, идеяларды түсінуге негізделген өзіндік пікірін дамытуға, қорытындылар мен дәлелдемелердің логикалық тізбегін құруға, өз ойын анық, сенімді түрде жеткізуге үйренеді.
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясының үш кезеңінің функциялары
Шақыру
Мотивациялық (жаңа ақпаратпен жұмыс істеуге ынталандыру, тақырыпқа қызығушылығын ояту)
Ақпараттық (тақырып бойынша бұрыннан бар білімді шақыру)
Қарым-қатынас (қақтығыссыз пікір алмасу)
Мазмұнды түсіну
Ақпараттық (тақырып бойынша жаңа ақпарат алу)
Жүйелеу ( алынған ақпаратты білім категория ларына жіктеу)
Рефлексия
Қарым-қатынас (жаңа ақпарат туралы пікір алмасу)
Ақпараттық (жаңа білімді меңгеру)
Мотивациялық (ақпараттық өрісті одан әрі кеңейтуге ынталандыру)
Бағалау
Сын тұрғысынан ойлауды дамытудың негізгі әдістемелік әдістері
1. Кластер әдісі
2. Кесте
3. Миға шабуыл
4. Интеллектуалды әдіс
5. Зигзаг, ирек -2
6. Кірістіру әдісі
7. Эссе
8. Идеялар себеті әдісі
9. Синквейндер құрастыру әдісі
10. Бақылау сұрақтары әдісі
11. Мен білемін .. Мен білгім келеді ... Мен білдім ... әдісі
12. Су бетіндегі шеңберлер
13. Рөлдік жоба
14. Иә - жоқ
15. Аялдамалармен оқу әдісі
16. Жауап алу әдісі
17. Шатастырылған логикалық тізбектер әдісі
18. Айқас талқылау әдіс
Заманауи әдістердің ішіндегі ең танымалы - кластер.
Кластер - (ағылшын тілінен - cluster-bunch) - пайда болатын ойлау процестерін елестетуге мүмкіндік беретін материалды графикалық ұйымдастыру тәсілі. Кластер - ойлаудың сызықты емес формасының көрінісі. Кейде бұл әдісті визуалды ми шабуылы деп те атайды. Кластерді құру кезіндегі әрекеттер тізбегі қарапайым:
1. Таза парақтың (тақта) ортасына мәтіннің жүрегі болып табылатын түйінді сөзді немесе тезисті жазыңыз.
2. Осы тақырыпқа сәйкес идеяларды, фактілерді, бейнелерді білдіретін сөздерді немесе сөйлемдерді жазыңыз. (Планета және оның серіктері үлгісі).
3. Жазу барысында пайда болған сөздер негізгі ұғыммен түзу сызықтар арқылы байланысады.
Нәтижесінде графикалық түрде шағылыстыратын, осы мәтіннің ақпараттық өрісін анықтайтын құрылым алынады.
Мәтінмен жұмыс жасау шеберлері кластерлермен жұмыс істеу кезінде келесі ережелерді сақтауға кеңес береді:
1. Ойыңызға келгеннің бәрін жазудан қорықпаңыз. Қиялыңыз бен интуицияңызды ашыңыз.
2. Уақыт біткенше немесе идеялар таусылғанша жұмысты жалғастырыңыз.
3. Мүмкіндігінше көп байланыстар құруға тырысыңыз.
Кластер схемасы қатаң логикалық емес және ақпараттың артық көлемін қамтуға мүмкіндік беретінін ескеріңіз. Одан әрі жұмыста идеялар өрісі ретінде алынған кластерді талдай отырып, тақырыпты дамытудың бағыттарын нақтылау қажет. Келесі опциялар мүмкін: семантикалық блоктарды ұлғайту немесе егжей-тегжейлеу (қажет болған жағдайда); жекелеген схемаларда назар аударылатын бірнеше негізгі аспектілерді бөліп көрсету.
Кластер шақыру кезеңінде де, рефлексия кезеңінде де қолданылады. Тақырыптарды оқу алдында ақыл-ой әрекетін ынталандыру тәсілі бойынша ақпаратты жүйелеу формасы болуы мүмкін. Мақсатына қарай мұғалім оқушылардың жеке өзіндік жұмысын немесе жалпы бірлескен талқылау түрінде ұжымдық іс-әрекетін ұйымдастыра алады.
Кластерді логикалық түрде құруға болатынын немесе ол әрі қарай түсіну үшін тек бірінші эскиз ретінде әрекет ете алатынын ескеріңіз. Кластерді құру кезінде элементтерді таңдау және олардың арасында байланыс орнату маңызды; шын мәнінде, бірінші жобаны кейінірек қайта ойластыруға және тіпті кестеге айналдыруға болады.
Әрине, студенттерге мәтінді құрылымдаудың мұндай тәсілін - кестеде орналастыруды да ұсынуға болады. Кез келген кесте бірнеше бағандар мен жолдар түрінде орналасқан қандай да бір классификацияның нәтижесі болып табылады. Кестелерді құру материалды түсіну және өңдеу кезеңінде де пайдалы құрылымдаудың ең маңызды әдісі болып табылады. Кестелік әдіс бойынша құрастырылған дидактикалық жаттығулардың әртүрлілігі соншалық, біз мұнда тек бірнешеуін тізімдейміз:
- мәтін материалдары бойынша толтырылған кестедегі бос орындарды толтыру;
- кестені құрастыру логикасын сипаттау;
- үлгі бойынша кесте құру, тек бірінші баған мен бірінші жол толтырылған кезде және т.б.
Мұнда кестелерді құруға қатысты тағы бірнеше қызықты жаттығулар беріледі.
Тапсырманы талдау - сыни тұрғыдан ойлаудың танымал әдістемелік әдісі. Тапсырма - оқушыларға мәтіннің жеке тармақтары бойынша өз бетінше ой жүгіртуге үйрету. Бұл әдіс тізбектелген 10 сұрақтан тұрады, оқушылар мәтінді оқу барысында олар туралы ойлануға тура келеді.
Синквейн - 5 жолдан тұратын сөз құрастыру болып табылатын әдістемелік әдіс. Сонымен бірге олардың әрқайсысының жазылуы белгілі бір қағидалар мен ережелерге бағынады. Осылайша, оқылған оқу материалын қорытындылайтын қысқаша қорытынды жасалады.
Синквейнды құру ережелері
Бірінші жолы - тақырып. Ол бір сөзбен, міндетті түрде зат есіммен беріледі.
Екінші жол негізгі тақырыпты ашатын, сипаттайтын екі сөзден тұрады. Бұл сын есімдер болуы керек. Жіктік жалғауларды қолдануға рұқсат етіледі.
Үшінші жолда етістіктер немесе герундтар арқылы синквейннің тақырыбы болып табылатын сөзге қатысты іс-әрекеттер сипатталады. Үшінші жолда үш сөз болуы керек.
Төртінші жол қазірдің өзінде тұтас сөз тіркесі, оның көмегімен оқушы тақырыпқа деген көзқарасын білдіреді. Бұл оқушының өз бетімен құрастырған сөйлемі де, ұтымды сөз тіркесі, мақал-мәтел, нақыл сөздер, дәйексөздер, афоризмдер де болуы мүмкін.
Бесінші жол - бір ғана сөз, түйіндеу түрі.
Балаларды синквейн жазуға қалай үйрету керек?
Ең алдымен айта кету керек, синквин - адамның өз білімін, ойын, сезімін, эмоциясын, ассоциациясын қысқаша түрде сыйғызуға ұмтылуы, бұл кез келген мәселеге, объектіге, оқиғаға, құбылысқа қатысты өз пікірін білдіру мүмкіндігі. Содан кейін бес жолды жазудың негізгі ережелерін түсіндіру керек, түсінікті болу үшін бірнеше мысал келтіріңіз. Осыдан кейін ғана мұғалім осы жұмысқа бөлінген уақытты көрсете отырып, тақырыпты хабарлайды.
Шығармашылық жұмыс аяқталғаннан кейін, балалар қаласа, өз сөздерін оқиды. Егер жұмыс, мысалы, үй тапсырмасы ретінде орын алса, мұғалім ең қызықты нұсқаларды оқи алады (немесе жұмыс авторынан мұны істеуді сұрайды). Мысал ретінде тақтаға жазу арқылы бір қарапайым синквейн құрастыруға болады. Жұппен немесе топпен жұмыс жасауға рұқсат етіледі. Бірақ жеке жұмыс ең тиімді болып саналады, өйткені ол мұғалімге әр оқушының материалды түсіну тереңдігін түсінуге мүмкіндік береді.
Синквейн оқыту әдісі ретінде әмбебап болып табылады. Оны мектеп бағдарламасының кез келген пәнін оқуда қолдануға болады. Ол оқушылардың қызығушылығын туғызады, оқытылатын материалды жақсы түсінуге көмектеседі.
Түсіну кезеңінде синквейн жазу мұғалімге оқушылардың оқылатын тақырыпты қалай түсінетінін бағалауға мүмкіндік береді, оқу процесін әртараптандырады, оны қызықты етеді, өйткені синквейн ойын әрекетінің бір түрі болып табылады. Бұл жағдайда әдіс белсенділікті өзгертуді қамтиды, мектеп оқушыларының эмоционалдық жүктемесіне ықпал етеді.
Синквейн әдісін рефлексия сатысында да қолдануға болады. Бейнеге аударылған ой мұғалімге оқушылардың оқытылатын материалды түсіну деңгейін бағалауға мүмкіндік береді.

1.2 Биология сабағында сыни тұрғыдан ойлауды қалыптастыру

Биологиялық білім берудің мақсаты: тірі және жансыз табиғаттың өзара байланысы негізінде процестердің бірлігін түсіну; молекуладан биосфераға дейінгі тірі материяның әртүрлі деңгейлерінде жүретін биологиялық заңдылықтардың маңызын ұғыну;
Дидактика мақсаты: оқушылардың сыни ойлауын дамыту ерекшеліктерін ашу; студенттердің жағымды, эмоционалды көңіл-күйін қалыптастыру, биологияны оқуда жаңа білімге мотивацияны және шығармашылықты қамтамасыз ету.
Тапсырмалар:
Тәрбиелік: ынталандырушы және жетекші диалогын дамыту бойынша жұмыстың кейбір түрлерін меңгерту.
Дамытушылық: Қолданыстағы білімге тұтас көзқарас қалыптастыру және шығармашылық қабілеттерін кеңейту, логикалық және сыни ойлауын дамыту.
Тәрбиелік: Жұптық, топтық, шағын топтардағы жұмыс жағдайында өзін-өзі құрметтеуге, өзара сыйластық сезімін тәрбиелеу.
Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының жетекші мақсаты: ойлау ерекшеліктерін түсіну, өз ойларының барысын бақылау және оны қойылған міндеттермен дәлірек байланыстыру.
Бұл технологияның өзектілігі оқу үрдісінің технологиясының өзгеруіне байланысты. Оқушылардың ақпараттық өрісі кеңейіп, алған ақпаратты оқу процесінде қолдана білу ақыл-ой әрекетінің жаңа түрі - сыни тұрғыдан ойлауға көмектеседі.
Технологияның принципі - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.