Түсті металдарды өңдеу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 42 бет
Таңдаулыға:

Технологиялық бөлім

Түсті металдардың қоры

Қазақстан Республикасында түсті металлургия өнеркәсібі ұлттық шаруашылықтың жетекші салаларының бірі. Республика аумағында түсті металдар өндіру ерте заманнан-ақ пайда болған. 3 мың жылдан астам уақыт бұрын Атасу маңында мыс қорытатын пештер болған, ал Алтай тауларында қорғасын, күміс кендерінің қазылған орындары көп кездеседі. Жоңғар Алатауының теріскейінде - Текеліде кен қазылған, мұның өзі сол кездері жергілікті тайпалардың түсті металдар өндірісімен айналысқанын дәлелдейді.

Қазақстанда 19 ғасырдан бастап кен зауыттары жұмыс істей бастады. Осы ғасырдың аяқ кезінде кен орындарын молынан игеру мақсатымен күрделі қаржысы бар түрлі қоғамдар құрыла бастады. 1858 жылы күміс, қорғасын кендеріне негізделген Николаевск зауыты іске қосылды. 1889 жылы өнеркәсіп- тік қоғам үлгісіндегі Воскресенск кен зауыты құрылды. 20 ғасырдың 20-жылдары Жезқазған, Нілді (Успенск), Риддер кен орындары мен зауыттары өнім бере бастады. 1921 жылы Риддер кенішінде алғашқы кен өнімі беріл- се, 1927 жылы тұңғыш қорғасын алынды. Сол жылдары Қарсақпай мыс қорыту зауыты да қайтадан іске қосылды. Бұл кезеңде түсті металлургия өнімдерін шығару қарқын алды: 1928 жылы 7, 3 мың мыс кентасы өндіріліп, оның көле- мі 1932 жылы 147, 5 мың тоннаға өсті, ал жалпы өнім 26, 2 млн сомға жетті. 1937 жылы республикада түсті металлургия өнеркәсібі саласы бойынша 20 ірі кәсіпорын жұмыс істеді. Олардың қатарында Шымкент қорғасын зауыты, Ащысай полиметалл және Лениногор комбинаттары болды. Соғыс жылдары Қазақстанның түсті металлургия өнеркәсібі саласы майдан арсеналдарының біріне айналды. Осы кезеңде 25 кеніш, шахта, кенжарма, 11 байыту фабрика- сының жаңа құрылыстары жүргізілді, сонымен қатар республика аумағына КСРО-ның еуропа бөлігінен көшірілген әр түрлі 150 кәсіпорын орналасты- рылып, Қазақстанның түсті металлургия өнеркәсібі қуатты өндіріске айналды. Бұл кезеңде Мырғалымсай - Березовск кеніштері алғашқы өнімдерін берсе, Текелі қорғасын-мырыш комбинатының 1-кезегі пайдалануға берілді, Белоу- совск және Березовск байыту комбинаттары іске қосылды. 1943 жылы Ақшатау вольфрам комбинаты өнім бере бастады. Шымкент қорғасын зауытының қуаты едәуір ұлғайтылды. Қазақстанда соғыс жылдары жауға атылған 100 оқтың 86-сы Қазақстан металынан құйылды. 1955 жылы қызыл мыс қорыту 3, 1 есе, тазартыл- ған қорғасын өндіру 5, 9 есе өсті. Қазақстанның түсті металлургия өнеркәсібінде озық технологиялық үдерістер мен жаңа техника түрлерін игеріп, өндіріске енгізу кеңінен қолға алынды. 1965 жылы Мырғалымсай кенішінің кеншілері көлбей үңгілеу бойынша шыңтасты 10 м2 кеңдікте тік жарып, 1237, 6 м жерді

31 күнде үңгіп шығып, рекорд жасады. Ал өскемен қорғасын-мырыш комбинатын-да мырыш концентраттарын «қайнаған қабатта» күйдіру әдісін игеру жабдық-тардың жұмыс өндірімділігін 3-4 есе өсірді.

Металлургия зауыттарын кентаспен және концентраттармен қамтамасыз ететін 8 кен байыту комбинаты - Ащысай полиметал комбинаты (Кентау), Шалқия кеніші (Қызылорда облысы), Шығыс Қазақстан мыс-химиялық, Зырянов қорғасын, Ертіс полиметалл комбинаттары (Шығыс Қазақстан облысы) Жәйрем және Қарағайлы кен байыту комбинаттары (Қарағанды облысы), Текелі қорғасын-мырыш комбинаты (Алматы облысы) жұмыс істейді. Мыс өндіретін, қорытатын кәсіпорындар Орталық және Шығыс Қазақстанда шоғырландырылған. Олар Жезқазған, Саяқ, Қоңырат кеніштерінің кентастары мен Алтайдың мыс концен-траттарын пайдаланады. Олар - Балқаш және Жезқазған кен металлургия комбинаттары, Ертіс мыс қорыту зауыты. Павлодар алюминий зауыты Қостанай мен Ақмола облыстарында өндірілетін боксит кентастары негізінде жұмыс істейді. «Қазақмыс», «Қазақмырыш» сияқты корпорациялар нарық талабына сай көп салалы, түпкі өнім шығаратын кен металлургия кәсіпорындарын біріктіреді. Қазақстанда дұрыс экономикалық саясат жүргізілуі нәтижесінде республикада түсті металлургия өнеркәсібінің қуатты әлеуеті қалыптасты: түсті металдарды өндіру көлемінің соңғы он жыл бойына серпінді қарқынмен өсуі байқалды.

Түсті Металдар: Ерекшеліктері мен пайдалану бағыттары. Түсті металдар өңдеу

Түсті металдар мен олардың қорытпалары кеңінен өнеркәсібінде пайдаланылады. Олардың жабдықтарды, құралдарды, материалдарды, және құрылыс жоқ шығарады. Қолдану Олар тіпті мұндай ескерткіштер мен мүсіндер салу үшін, сондай-өнер табылған. түсті металдар қандай? олар қандай мүмкіндіктер бар? оны іздеп көрейік.

Металдар қандай?

«Металл» атты зерттеу басында тұжырымдамасын бөліп, сондай-ақ, минералдар мен кендерді қамтиды XVI ғасырда ғана басталды. Металдар - белгілі бір қасиеттерге ие қарапайым заттар болып табылады. негізгі сипаттамалары мезгілде жылу өткізгіштік және электр өткізгіштігі, Икемділік, металл жылтыл, жоғары Икемділік және күш болып табылады.

Периодтық таңда күдіктілер 94 элемент кіреді. Химиялық қасиеттері, олар қалыпты жағдайларында сілтілік, өтпелі, жарық, лантаноидов, актинидов, жартылай металдар бөлінеді, және т. б. . Д., олар қатты күйінде бастапқыда болып табылады.

темір - пайдалану ең танымал металл бірі. қара металдар деп аталады құрамында темірі қорытпалары, өнеркәсіпте олар жеке офлайнды өнеркәсіп алады. Бұл, мысалы, темір және болат қорытпалардан тұрады. Арналған қара металдардың кейде хром және марганец аталады. Басқа боялған.

Түсті металдар

Бұл түрі жиі «Түсті» металдар деп аталады. қара салыстырғанда, олар, киюге жоғары сезімтал болып табылмайтын жоғары төзімділігі және өрт қарсылық бар. Түсті металдар көп икемді және өңдеуге оңай. Олар қышқыл төзімді қорытпаларды құра алады.

Олар физикалық қасиеттері және таралуы байланысты, бірнеше топқа бөлінеді. Сондықтан, ауыр және жеңіл металдар бар. магний, бериллий, литий және алюминий - Бұл бірінші қорғасын, қалайы, сынап, мырыш, және екінші тиесілі. Титан, ванадий, молибден, вольфрам балқитын ретінде сипатталады.

сирек кездесетін және бағалы металдар сияқты оқшауланған. сирек тантал, молибден, радий, торий қатысты. Олар жер қыртысында өте ортақ емес, және олардың өңдеу қиын. Асыл немесе қымбат бағалы металдар мүлдем ерекше жылтырлығы тот және болуы мүмкін емес болып табылады. Олар алтын, платина, күміс, рутений, осмий, Palade, иридий ұсынды.

Өңдеу және өндірістік

олар көп кездеседі, себебі түрлі-түсті металдар өндіру және қайта өңдеу, темір емдеу астам ресурстарды талап етеді. кендері әдетте өнеркәсібінде пайдаланылатын пайдалы агент 5% дейін қамтиды. Бірден байыту өндіру кейін, металл мазмұнды ұлғайту, Кварцтан оны бөліп.

Келесі, ол өлшемдерін, кескіндер, қасиеттерін өзгерту үшін әр түрлі процестерге ұшырайды. әдісі қадамдар және өңдеу әдістері нысаналы мақсатына байланысты. Түсті металдар, соғу, дәнекерлеу басу, олардың құю қамтуы мүмкін, сондықтан олардың қасиеттерін белгілі үшін. Д. бір-бірімен араласады. ең танымал қорытпалар анодированного алюминий, Баббит, қола, Силумин, жезден жасалған.

ең танымал өнеркәсіптік түсті металдар - алюминий және мыс. Олардың Ресей, АҚШ, Италия, Германия, Жапония, Австралия, және Латын Америка өндіреді. Чилиде Ең мыс кеніштері. Австрия, қалайы - Индонезия қорғасын өндіруде боксит өндіру дүниежүзілік нарық лидері, Гвинея. Оңтүстік Африка Мексикада өндірілген алтын мен күміс өндіру бойынша бірінші орында тұр.

Металдарды пайдалану

Түсті металдар мен олардың қорытпалары әмбебап материалдар болып табылады. Күнделікті өмірде, күн сайын біз олармен күресуге тиіс. Олардың есік тұтқалары, кәстрөлдер, шәйнектер, және сандық тұрмыстық техника, жиһаз, шамдар және одан жасалған.

Олар кеңінен түрлі бөлшектер мен құралдар құрылысында пайдаланылады. сым, бұрандалар, гайкалар, бұрандалар, шегелер жасалған сол, түрлі өлшемдері, жолақтар, табақтар және түтіктер фольга табақшаларды жеткізіңіз.

Түсті металдар ірі жабдықтарды өндіру үшін жарамды, сондықтан қорғаныс өнеркәсібі пайдаланылады. Олар темір әлдеқайда жеңіл болып табылады, мысалы, автомобильдер, кемелер, ұшақтар суасты қайықтарына және бірдей уақытта, сондықтан пайдаланылатын қажетті күші мен жеңілдігі, .

құбырларды өндіру кезінде мыс, сәулет пайдаланылады. беріктігін үшін бұл зергерлік бұйымдарды өндіруге алтын қосылады. Қорғасын сия қосылады, ол оқтар мен жарылғыш заттарды өндіру үшін, сымын үшін пайдаланылады. литий дәрі, электроникада оптика үшін сілтілік батареяларды өндіру үшін қажетті.

Ерекшеліктері және қызықты фактілер

Жер қыртысында ең көп таралған металл - алюминий. Барлық ашық элементтерінің арасында үшінші оттегі және кремний артта болып табылады. оған қарағанда неміс өзенінің Рейн атындағы табиғатта сирек металл рений, бар.

Литий жеңіл болып табылады. Ол төмен тығыздығы, сондықтан тіпті керосин өзгермелі. Литий улы болып табылады және теріге және тітіркенуіне бойынша күйік туғызады. Ол минералды май немесе парафин арнайы сауыттағы сақталады.

Ең отқа вольфрам саналады. Ол 3422 градус Цельсий қайнау температурасынан жоғары температурада балқытылған мүмкін - градус. ол шамдары мен кинескопов жылы жіп үшін пайдаланылатын осы мүмкіндіктің арқасында.

Мыс және оның минералдары

Түсті металдардың ішіндегі ең көп таралғаны - мыс. Мыс, Cu - элементтердің периодтық жүйесінің І - тобындағы химиялық элемент, атомдық нөмірі 29, атомдық массасы 63, 546. Табиғатта тұрақты екі изотопы бар: 63Cu және 65Cu. Негізгі минералдары: халькопирит, халькозин, ковеллин, малахит, азурит. Пластикалық қызыл түсті металл, кристалл торы қырлары центрленген кубтық, тығыздығы 8, 94 г/см3, балқу температурасы 1084, 5°С, қайнау температурасы 2540°С, тотығу дәрежесі +1, +2. Құрғақ ауадағы бөлме температурасында тотықпайды. Қыздырғанда ауада CuО және Cu ₂ О-ға дейін тотығады, галлогендермен, S, Se, HNO ₃ , H ₂ SO ₄ -пен әрекеттеседі. Аммиак, цианидтермен, т. б. кешенді қосылыстар түзеді. Сульфид концентратын балқытып, одан түзілген мыс штейнін қара мысқа дейін тотықтырып, оны жалынмен не электролиттік әдіспен тазарту арқылы; гидрометаллургиялық әдіс

- құрамында мысы бар минералдарды күкірт қышқылымен (немесе NH ₃ ерітіндісімен) өңдеп, одан әрі электролиздеу арқылы алады. Мыс кабельдердің, электр қондырғылары мен жылу алмастырғыштардың ток өткізгіш бөлігін жасау үшін пайдаланылады; қорытпалардың (латунь, қола, мыс - никель, т. б. ) құраушысы ретінде қолданылады.

Қазақстандағы алғашқы түсті металлургия кәсіпорны 1928 жылы Қарағанды облысында іске қосылды (мыс зауыты) . Мыстың Қазақстандағы негізгі кен орындары: Қосқұдық, Милықұдық, Айнакөл, Злато (Жезқазған), Ақтоғай, Бозшакөл (Павлодар), Ақбастау, Құсмұрын (Шығыс Қазақстан), Көлсай (Алматы облысы), т. б. Қазақстан сондай-ақ, мырыш, қорғасын, вольфрам, ванадий өндіруде дүние жүзінде бірінші орынды иеленді. Еліміздегі түсті металдарды өңдейтін ірі кәсіпорындар: «Өскемен титан - магний комбинаты», «Қазмырыш», «Южполиметалл», «Қазалтын», «Майқайыңалтын» «Кастинг» т. б.

Мыс кентастары - құрамынан мыс алынатын табиғи шикізат. Оның құрамына мысы бар 240-тан аса минерал кіреді. Олардың ішінде өнеркәсіптік негізгілері: халькопирит (құрамындағы мыстың мөлшері 34 пайыз), борнит (63, 3 пайыз), ковеллин (66, 4 пайыз), халькозин (79, 8 пайыз), теннантит (57 пайыз), энаргит (48, 3 пайыз), тетраэдрит (52, 3 пайыз), куприт (88, 8 пайыз), тенорит (79, 8 пайыз), малахит (57, 7 пайыз), азурит (55, 3 пайыз), хризоколла (36, 1 пайыз), брошантит (56, 2 пайыз), атакамит (59, 5 пайыз) . Мысты құмтас кен орындарында мыстың мөлшері көп болады. Қазақстанда бұл кен типтері басты орында (мысалы, Жезқазған кен орны) . Минералдық және химиялық құрамдарына байланысты мыс кендерінің технологиялық сорттары сульфидтік, тотыққан, аралас болып ажыратылады. Сонымен қатар мыс кендері сом және сеппелі - тарамшалы болып бөлінеді. Қазақстанда мыс кендерінің ірі кен орындарына Жезқазған, Қоңырат, Ақтоғай, Жаманайбат, т. б. жатады.

Мысқұрамды шикізатта болатын мыстың негізгі қосылыстарының мине- ралды сипаттамасы 1- кестеде көрсетілген. А қосымшасында келтірілген.

Мыc және оның қасиеттері

Мыс (Cu) - элементтер периодының жүйесіндегі І-тобындағы химиялық элемент, атомдық нөмірі - 29, атомдық массасы-64 И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық жүйесінің төртінші кезеңнің он бірінші тобының элементі (бірінші топтың жанама кіші тобы) . Мыс - қарапайым зат, алтын түстес, қызғылт түсті пластикалық өтпелі металл (оксидті пленка болмаған жағдайда қызғылт түсті) . Ертеден бері адамдар кеңінен қолданды. Табиғи мыс екі тұрақты изотоптардың қоспасынан тұрады - Cu ⁶³ (69, 1 пайыз) және Cu ⁶⁵ (30, 9 пайыз) Мыс- жылу және электр өткізгіштігі өте жоғары, жұмсақ, пластикалық металл.

Физикалық қасиеттері. Мыс қызғылт-сары түсті, жұмсақ металл. Ауада жылдым тотығып, ашық қызыл-сары рең береді. Мыс жұқа түрінде көгілдір- жасыл түске ие. Мыс куб тәріздес көпбұрышты торшадан құралған. Кеңістікте тобын F m3m, a = 0, 36150 нм, Z=4 құрайды. Мыс өте жоғары жылу және электр өткізгіштігімен(электрөткізгіштік-күмістен кейін 2 орында, 200С та өздік өткізгіштік 55, 5-58МСм/м) белгілі. Екі тұрақты изотобы бар. ⁶³ Cu және ⁶⁵ Cu. Бірнеше радиоактивті изотоптары да кездеседі. Ең көп сақталынатын изотобы ⁶⁴ Cu, оның жартылай ыдырау периоды 12, 7 сағ. Бұл екі нұсқамен ыдырап, басқа заттар түзіледі. Мыстың әртүрлі құймалары белгілі: мырыш пен латун, қола мен қалайы, мельхиор мен никель, бабит пен қорғасын және тағы басқа.

Мыстың аналитикалық қасиеттері . Дәстүрлі түрде мыс әлсіз қышықыл ерітіндіден қышқылсутек көмегімен бөлінетін Ерітінділерде мыс иондары комплексонометриялық және ионометриялық түрде анықталады. Ерітінділерде мыстың өте аз мөлшерде кинэтикалық тәсілмен анықталады.

Химиялық қасиеттері . Ауада ылғалсыз және диоксид көмірсутегі болмаған жерде өзгермейді. Су қосылған тұз қышқылымен әрекеттеспейді. Оттегі қоспасының нәтижесінде ерітіндіге айналады. Мыс концентрленген күкірт және азот қышқылымен, патша арағымен, оттегімен, галогендермен, х алькогендермен, металл еместердің оксидтерімен тотығады. Қыздыру нәтижесінде галогенсутектермен әрекеттеседі

Екінші дәрежелі тотығу мыстың ең тұрақты тотығатын дәрежесі. Мыс қышқылдары(ІІ) мыстың қышқыл ерітінділерінде еруі нәтижесінде пайда болады. Бұл дәрежеде тотыққан тұздар көк немесе жасыл түске ие. Мыс қоспалары(ІІ) әлсіз тотығу қасиеттеріне ие, сондықтан оны анализдерде қолданады. (Мысалы, Фелинг реактивін қолдану) .

Мыс кендерінен мысты шаймалау

Қазіргі уақытта үйінділерді шаймалау процесі негізінен мыс пен мырыштан 0, 1-ден 3пайыз-ға дейінгі мыс-мырыш кендерін тотықтырады. Сонымен қатар, негізгі еріткіш реагенті ретінде күкірт қышқылы ерітінділері қолданылады. Өнімді ерітінділерден металлдарды алу цементтеу, гальванокоагуляция, сорбция және тағы басқалары. әдістермен жүзеге асырылады. Алайда, пирит кен орындары (~ 90пайыз) Оралдағы мыс пен мырыш өнеркәсібінің минералды қорларының негізін құрайды, оның негізгі минералдары: пирит, халькопирит және сфалерит. Осындай кендерді дәстүрлі (флотациялық) әдістермен өңдеу, негізінен сульфидті минералдармен ұсынылған түсті металдардың көп мөлшерде байыту қондырғыларының қоқыстарында жинақталуына әкелді. Мұндай минералды шикізатты шаймалау кезінде күкірт қышқылының ерітіндісін пайдалану тиімсіз, себебі күкірт қышқылы оны қосымша тотықтырғыштарсыз тотықсыздандырмайды, оларды пайдалану сульфидті күкірттің 𝑆𝑂4 иондарына тотықтырылуына әкеледі және

тағы басқалары. нәтижесінде түсті металдарды сұйық фазаға көшіруге болады.

Тотығу агенттері ретінде: 𝐹𝑒 ²⁺ тұздары, сутегі асқын тотығы, натрий гипохлориті, оттегі және тағы басқалары. жатады.

Әдеби мәліметтер мен зерттеу нәтижелерін талдау негізінде комплекстік материал құрамының мыс-мырыш кендерін үймелі шаймалау процесін қарқындату мүмкіндігі негізделген, шаймалаушы агент ретінде (РФ патент № 2354819) электрохимиялық өңделген жер қойнауы суы жоғары оттегі концентрациясымен сипатталады. Алайда, жүргізілген зерттеулерде мыс пен мырыш иондарын шаймалау жылдамдығын арттырудың принципті мүмкіндігі ғана анықталған, бірақ цементтеу процесін өнеркәсіптік іске асыру үшін шоғырлануға қол жеткізілмеген. Қиын еритін сульфидтерге электрохимиялық өңделген бастапқы сулардың әсер ету механизмі ашылмаған, бұл бастапқы суларды электрохимиялық өңдеудің ұтымды параметрлерін ғылыми негіздеуге және күрделі, пайдалану шығындары төмен және қоршаған ортаға ең аз әсер еткен кезде кедей және техногендік минералдық шикізатты өңдеуге тартуға мүмкіндік беретін осы процесті іске асыру схемасын әзірлеуге мүмкіндік берер еді.

Қазіргі уақытта кеңінен қолданылатын мырыш ерітінділерін электр оң қоспалардан (мыс, кадмий) тазарту тәсілі металл мырыштағы цементтеу реакциясын пайдалануға негізделген. Көп компонентті бастапқы мыс және мырыш шикізатын, техногендік қалдықтарды (шаңдар, шламдар, кектер) күкірт қышқылды шаймалау арқылы қайта өңдеу күрделі құрамды сульфатты ерітінділердің пайда болуымен сүйемелденеді.

Жұмыста мырыш ерітінділерін никель мен кобальттан тазарту үшін оксиді мен барий сульфидін, гидроксиламин мен этилендиамин,

𝑁𝑎2𝑆 қоспасындағы сілтілі металдардың ксантогенаттарын пайдалану ұсынылған. Мырыш ерітінділерін қоспалардан кешенді тазарту үшін жоғары ток тығыздығы кезінде электролизбен біріктіріп мырыш ұнтағымен қоспаларды цементтеуді жүргізеді. Түзілетін мырыш жоғары белсенділікке ие, бұл процесс көрсеткіштерін жақсартуға мүмкіндік береді.

Күкірт қышқылының ерітіндісі мыс гидрометаллургиясында кең тараған еріткіш. Оның еріткіштік қабылеті жоғары, арзан және қайтадан қалпына келтіріледі (регенерацияланады) . Егер кенде негіздік минералдар (әктас, доломит, кальцит тағы басқалары. ) көп болса, күкірт қышқылының ерітіндісін қолдану тиімсіз болады, өйткені бұл минералдармен әрекеттесуінің салдарынан ерітіндінің шығыны көбейеді.

2Cu ₂ S+3O ₂ = 2Cu ₂ O+2SO ₂

(1)

2Cu2S+3O2= 2Cu2O+2SO2: 2Cu ₂ O+Cu ₂ S = 6Cu+SO ₂

(1): (2)

Ал күкірт қышқылының CaSO ₄ және MgSO ₄ -тен қайта түзілу мүмкіндігі жоқтың қасы. Темір (Ш) сульфатының ерітіндісі мыс сульфидтерінің көбін жақсы ерітеді. Бірақ су ерітіндісінде ол гидролизденеді:

CuFeS ₂ +2Fe ₂ (SO ₄ ) ₃ + 2H ₂ O + 3O ₂ = CuSO ₄ + 2H2 SO ₄ + 5FeSO ₄

CuFeS2+2Fe2(SO4)3+ 2H2O + 3O2= CuSO4+ 2H2 SO4+ 5FeSO4:

Cu ₂ S + 2Fe ₂ (SO ₄ ) ₃ = 2CuSO ₄ + 4FeSO ₄ + S

3: 4

Мыс кендері мен концентраттарын ерітінділеуде әртүрлі әдістер қолданылады: үймеде ерітінділеу, жерасты ерітінділеу. Ерітіндіні кен қабатынан тіке шаймалау (перколяция), автоклавты ерітінділеу (қысымда ерітінділеу) . ТМД елдерінде және Қазақстанда тек қана үймеде ерітінділеу және жерасты ерітінділеу қолданылады. Уймеде ерітінділеуді, құрамында 0, 1- 0, 3пайыз Cu бар, карьер үймелерінен және кесек кедей кендерден мысты алуда қолданады. Еріткіш ретінде күкірт қышқылымен қышқылдандырылған темір (Ш) сульфатының сұйытылған ерітіндісін қолданады. Темір (Ш) сульфаты пиритке судың және оттегінің әсерінен түзіледі:

2FeS2 + 7O2 + 2H2O = 2FeSO4 + 2H2SO4

2FeS2 + 7O2 + 2H2O = 2FeSO4 + 2H2SO4:

4FeSO4 + 2H2 SO4 + O2 = 2Fe2(SO4) 3 + 2H2O

5: 6

2FeS2 + 7O2 + 2H2O = 2FeSO4 + 2H2SO4:

CuFeS2 +2Fe2(SO4) 3 + 2H2O + 3O2 = CuSO4 + 2H2 SO4 + 5FeSO4

5: 7

2FeS2 + 7O2 + 2H2O = 2FeSO4 + 2H2SO4:

CuS + 2Fe2(SO4) 3 + 2H2O + O2 = 2CuSO4 + 2FeSO4 + 4FeSO4

5: 8

Мыс минералдары, кен орындары (мыс-мырыш кендері туралы), қорлары (әлемде және елімізде)

Мыс - электроөтімділігі жоғары, химиялық тұрақты, иілімділік пен көптеген металдармен қорытпаларды жасау қабілеттілігі: қалайымен (қола), мырышпен (жез), никельмен (мельхиор) мен басқалар. Электротехникада мен байланыс құралдарда (50пайыз), машинасалуда (25пайыз), құрылыстық, тағамдық, химиялық өнеркәсіптерінде (25пайыз) жақсы қолданылады. Оны мысты, мыс-молибденды, мыс-никельды мен полиметалды кендерден алады. Зауыттарда жай (99пайыз), тазартылған (99, 6пайыз) және электролитті мыс (99, 95пайыз) шығарылады.

Мыстың барланған қорлары 434, 3 млн т, жалпы 854, 9 млн т. Ерекше кен орындарының мыс қорлары 5 млн т-дан асады, өте ірі 5-1 млн т, орта 1-0, 2 млн т, кішігірім 0, 2 млн т. Бай кендерде Cu 3-2, 5, жай 2, 5-1, кедей 0, 5 пайыз төмен.

XVIII ғасырда Ресей алтын, күміс және мыс өндіруден алдынғы қатарлы елдердің бірі болды. Орал шойыны Англияға экспортталды; бірақ бірінші дүниежүзілік соғыстың басына дейін орыс металлургiиясы тек қана шойын бойынша ішкі қажеттіліктерді қамтамассыз ете алды; ал мыс бойынша 85пайыз, мырыш бойынша 6пайыз, қорғасын бойынша 3пайыз. Никель, алюминий, магний, қалайы және сирек металдар Ресейде мүлде балқытылған жоқ.

1. 2. 1 кесте - Мыстың өнеркәсіптік минералдары

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.