Неміс классикалық философиясының негізгі сипаттары
Неміс классикалық философиясы
мақсаты: XVIII ғ. аяғы мен XIX ғ. басындағы неміс классикалық философиясының негізгі мәселелерімен таныстыру: сыни философия; трансцендентальды идеализм, сәйкестік және логика философиясы; философияның антропологиялық бағытылығы және т.б.
Негізгі сұрақтар:
1. Неміс классикалық философиясының негізгі сипаттары
2. И. Канта - неміс классикалық философиясының негізін қалаушы
3. Фихте философиялық жүйесіндегі
4. Шеллингтің натурфилософиясы.
5. Гегельдің философиялық жүйесі мен методы
6. Л. Фейербахтың антропологиялық материализмі
Неміс классикалық философия - Жаңа заман батыс философиясының жоғарғы жетістігі.
XVIII ғ. аяғы мен XIX ғ. басында Батыс Еуропа елдерінде көптеген өзгерістер мен жаңалықтар болды. Ғылым мен техника жоғарғы дәрежеде дамыды. Осы кезе Неміс жерінде әдебиет пен өнер, ғылым мен мәдениет ерекше даму деңгейін көрсетті. Сөйтіп неміс жерінде жаңа класикалық философияның озық үлгісі жасалды.
Неміс классикалық философиясының әрбір өкілі ерекше бай идеялар мен концепцияларға толы етіп жасады, соымен қатар олар өздерінің рухани бірлігін көрсете білді. Неміс классикалық философиясына мынандай жалпы сипаттар тән болды:
1. философияның рөлін өзіндік ерекшеліктермен түсіндіру, олар философияның рөлін мәдениетке сыни көзқарастармен түсіндіріп, философияның негізгі сұрағы ойлаудың болмысқа қатынасы екендігін анықтады;
2. Неміс классикалық философиясы бүкіл философия тарихындағы мұраны игеріп, алдыңғы қатарлы мәдениет пен ғылымға сүйене отырып, сол кедегі қоғамдық дамуды терең талдады;
3. Неміс классикалық философиясы жаңа диалектикалық әдістің, таным теориясының, логиканың шығуына түрткі болды.
4. Неміс классикалық философиясы ойлау мен болмыстың диалектикалық байланысын аша отырып, танымдағы субъектінің рөлін айқындады.
5. Неміс классикалық философиясы таным теориясындағы субъект пен объектінің диалектикалық арақатынасын ашып, теоретикалық ойлау формасын жаңа сатыға көтерді.
6. Философияға нақты катигориялар мен идеялардан тұратын ерекше философиялық пән ретінде қарады, сөйтіп философиялық катигориялардың атқаратын рөлін көрсетті.
7. Неміс классикалық философиясы гуманизм мәселесінің философиялық рөхлін айқындай отырып, адамзат өмірінің әрекетін талдауға тырысты. ХVІІІ ғ. Француз ағартушыларынан кейін адамның табиғат пен рухқа қожайын екенін айтты, ақылдың жасампаздығын, тарихи процесстің заңдылыққа сүйенетіндігін тұжырымдады.
Неміс классикалық философиясының негізін қалаушы - Иммануил Кант (1724-1804) болды. Қолөнершінің семьясында, Кенигсберг қаласында туылған. Оның өмірлік ұраны: Шыдамдылық және өзіңді ұстай білу. Канта философиясы трансцендентальды идеализм деген атау алды.
Философиялық шығармашылығы екі кезеңнен тұрды:
1. Сыни кезеңге дейінгі кезең (1746-1770). Қарастырған мәселесі болмыс, табиғаи, жаратылыстану мәселелері болды. Ол даму проблемасында табиғаттың дамуына көңіл бөлген алғашқы философ болды. Бұл кезеңдегі шығармасы Жалпы тарих және аспан теориясы, кант онда өзінің космологиялық теориясын түсіндірді. Күн жүйесінің пайда болуы туралы болжам жасады (әлемнің пайда болу ының анологиясын қарастырды) бұл теория кейін Кант-Лаплас теориясы деп аталды.
2. Сыни кезең (1770-1797)(агностицизм и априоризм). Осы кезде өзінің негізгі еңбектерін жазды, олар Таза ақылға сын (таным теориясының сұрақтары), Практикалық ақылға сын (этикалық мәселелер), Пайым мүмкіндіктеріне сын (эстетика және табиғатағы мақсатылық байланыстар туралы ілімі жүйеленді).
Таза ақылға сын еңбегінде таным теориясы қарастырылып жаң замандағы эмпиризм мен рационализмнің тар өрісін өзара біріктіруге тырысты. Ол танымды үшке бөлді: сезімдік, пайым, зерде (рационалистік).
Таным теориясында - агностик болды, танымның қоршаған шынайылықты толығымен тану мүмкіндігін жоққа шығарды. Оның болжамында танымның тұйыққа тірелуінде себеп, қоршаған шынайылық - объекті емес, таным әрекетіндегі - адам, оның ақылы, оның танымдық мүмкіндіктері шектеулі.
Шынайы әлемдегі ақыл мен сезімнің қабылдайтын бейнелері біз үшін зат, ал ақылмен абсалютті түрде танылмайтын нәрселер өзіндік зат деп аталды. Өзіндік зат - трансцендентальды яғни басқа дүниелік уақыт пен кеңістіктен тыс өмір сүреді.
Кант таным теориясында барлық білімдер 2-ге бөлінеді: 1) тәжірбиелік білімдер апострорий; 2) тәжірбиеге дейінгі білім - априорий.
Адам ақылы өзінің таным құралдарымен өз мүмкіндіктерінен шығуға тырысқанда, ол шешілмейтін қайшылықтарға тап болады, ол антиномиялар - ақылдағы пайымның бір-бірін өзара терістеуі. Ақыл көмегімен логикалық дәлелдеуге болады, бір мезгілде екі қарама-қайшы логикалық дәлел болуы мүмкін, сөйтіп антиномиялық жағдай туындайды. Антиномияға Кант төрт мысал (құдайдың бар немесе жоқ екендігі, дүниенің шекті немесе шексіз екендігі,) келтірді, оның әрқайсысында тезис және антитезис бар. кант бойынша, антиномиялардың болуы - ақылдың таным мүмкіндіктерінің шектеулі екендігін дәлелдейді.
И.Кант Практикалық ақылға сын еңбегінде мен не істеуім керек деген сұраққа жауап іздеп, этикалық мәселелерін қарастырады. Яғни, адамгершілік, мораль, парасат мәселелерін қарастырды. Кант теоретикалық ақылдан, оның шешілмейтін шым-шытырық қайшылықтарынан практикалық ақылға өтті.
Практикалық ақыл деп аталуының себебі, оның функциясы - адамның өзін-өзі алып жүруін басшылыққа алды, яғни адамгершілік әрекеттерінің принциптерін жасады. Мораль, адамның мінез-құлқы, іс-әрекеті ешбір сыртқы жағдайға тәуелді болмауы керек, адам адамгершілік, парасатты жан, сондықтан ол адамгершілік заңдарына сүйенуі керек. Бұл заңда Кант адамгершілік категорияларының императиві деп атады және ол былай анықталды: адамның өзіндік еркі мен мінез-құлқы, іс-әрекеті, әрқашан ... жалғасы
мақсаты: XVIII ғ. аяғы мен XIX ғ. басындағы неміс классикалық философиясының негізгі мәселелерімен таныстыру: сыни философия; трансцендентальды идеализм, сәйкестік және логика философиясы; философияның антропологиялық бағытылығы және т.б.
Негізгі сұрақтар:
1. Неміс классикалық философиясының негізгі сипаттары
2. И. Канта - неміс классикалық философиясының негізін қалаушы
3. Фихте философиялық жүйесіндегі
4. Шеллингтің натурфилософиясы.
5. Гегельдің философиялық жүйесі мен методы
6. Л. Фейербахтың антропологиялық материализмі
Неміс классикалық философия - Жаңа заман батыс философиясының жоғарғы жетістігі.
XVIII ғ. аяғы мен XIX ғ. басында Батыс Еуропа елдерінде көптеген өзгерістер мен жаңалықтар болды. Ғылым мен техника жоғарғы дәрежеде дамыды. Осы кезе Неміс жерінде әдебиет пен өнер, ғылым мен мәдениет ерекше даму деңгейін көрсетті. Сөйтіп неміс жерінде жаңа класикалық философияның озық үлгісі жасалды.
Неміс классикалық философиясының әрбір өкілі ерекше бай идеялар мен концепцияларға толы етіп жасады, соымен қатар олар өздерінің рухани бірлігін көрсете білді. Неміс классикалық философиясына мынандай жалпы сипаттар тән болды:
1. философияның рөлін өзіндік ерекшеліктермен түсіндіру, олар философияның рөлін мәдениетке сыни көзқарастармен түсіндіріп, философияның негізгі сұрағы ойлаудың болмысқа қатынасы екендігін анықтады;
2. Неміс классикалық философиясы бүкіл философия тарихындағы мұраны игеріп, алдыңғы қатарлы мәдениет пен ғылымға сүйене отырып, сол кедегі қоғамдық дамуды терең талдады;
3. Неміс классикалық философиясы жаңа диалектикалық әдістің, таным теориясының, логиканың шығуына түрткі болды.
4. Неміс классикалық философиясы ойлау мен болмыстың диалектикалық байланысын аша отырып, танымдағы субъектінің рөлін айқындады.
5. Неміс классикалық философиясы таным теориясындағы субъект пен объектінің диалектикалық арақатынасын ашып, теоретикалық ойлау формасын жаңа сатыға көтерді.
6. Философияға нақты катигориялар мен идеялардан тұратын ерекше философиялық пән ретінде қарады, сөйтіп философиялық катигориялардың атқаратын рөлін көрсетті.
7. Неміс классикалық философиясы гуманизм мәселесінің философиялық рөхлін айқындай отырып, адамзат өмірінің әрекетін талдауға тырысты. ХVІІІ ғ. Француз ағартушыларынан кейін адамның табиғат пен рухқа қожайын екенін айтты, ақылдың жасампаздығын, тарихи процесстің заңдылыққа сүйенетіндігін тұжырымдады.
Неміс классикалық философиясының негізін қалаушы - Иммануил Кант (1724-1804) болды. Қолөнершінің семьясында, Кенигсберг қаласында туылған. Оның өмірлік ұраны: Шыдамдылық және өзіңді ұстай білу. Канта философиясы трансцендентальды идеализм деген атау алды.
Философиялық шығармашылығы екі кезеңнен тұрды:
1. Сыни кезеңге дейінгі кезең (1746-1770). Қарастырған мәселесі болмыс, табиғаи, жаратылыстану мәселелері болды. Ол даму проблемасында табиғаттың дамуына көңіл бөлген алғашқы философ болды. Бұл кезеңдегі шығармасы Жалпы тарих және аспан теориясы, кант онда өзінің космологиялық теориясын түсіндірді. Күн жүйесінің пайда болуы туралы болжам жасады (әлемнің пайда болу ының анологиясын қарастырды) бұл теория кейін Кант-Лаплас теориясы деп аталды.
2. Сыни кезең (1770-1797)(агностицизм и априоризм). Осы кезде өзінің негізгі еңбектерін жазды, олар Таза ақылға сын (таным теориясының сұрақтары), Практикалық ақылға сын (этикалық мәселелер), Пайым мүмкіндіктеріне сын (эстетика және табиғатағы мақсатылық байланыстар туралы ілімі жүйеленді).
Таза ақылға сын еңбегінде таным теориясы қарастырылып жаң замандағы эмпиризм мен рационализмнің тар өрісін өзара біріктіруге тырысты. Ол танымды үшке бөлді: сезімдік, пайым, зерде (рационалистік).
Таным теориясында - агностик болды, танымның қоршаған шынайылықты толығымен тану мүмкіндігін жоққа шығарды. Оның болжамында танымның тұйыққа тірелуінде себеп, қоршаған шынайылық - объекті емес, таным әрекетіндегі - адам, оның ақылы, оның танымдық мүмкіндіктері шектеулі.
Шынайы әлемдегі ақыл мен сезімнің қабылдайтын бейнелері біз үшін зат, ал ақылмен абсалютті түрде танылмайтын нәрселер өзіндік зат деп аталды. Өзіндік зат - трансцендентальды яғни басқа дүниелік уақыт пен кеңістіктен тыс өмір сүреді.
Кант таным теориясында барлық білімдер 2-ге бөлінеді: 1) тәжірбиелік білімдер апострорий; 2) тәжірбиеге дейінгі білім - априорий.
Адам ақылы өзінің таным құралдарымен өз мүмкіндіктерінен шығуға тырысқанда, ол шешілмейтін қайшылықтарға тап болады, ол антиномиялар - ақылдағы пайымның бір-бірін өзара терістеуі. Ақыл көмегімен логикалық дәлелдеуге болады, бір мезгілде екі қарама-қайшы логикалық дәлел болуы мүмкін, сөйтіп антиномиялық жағдай туындайды. Антиномияға Кант төрт мысал (құдайдың бар немесе жоқ екендігі, дүниенің шекті немесе шексіз екендігі,) келтірді, оның әрқайсысында тезис және антитезис бар. кант бойынша, антиномиялардың болуы - ақылдың таным мүмкіндіктерінің шектеулі екендігін дәлелдейді.
И.Кант Практикалық ақылға сын еңбегінде мен не істеуім керек деген сұраққа жауап іздеп, этикалық мәселелерін қарастырады. Яғни, адамгершілік, мораль, парасат мәселелерін қарастырды. Кант теоретикалық ақылдан, оның шешілмейтін шым-шытырық қайшылықтарынан практикалық ақылға өтті.
Практикалық ақыл деп аталуының себебі, оның функциясы - адамның өзін-өзі алып жүруін басшылыққа алды, яғни адамгершілік әрекеттерінің принциптерін жасады. Мораль, адамның мінез-құлқы, іс-әрекеті ешбір сыртқы жағдайға тәуелді болмауы керек, адам адамгершілік, парасатты жан, сондықтан ол адамгершілік заңдарына сүйенуі керек. Бұл заңда Кант адамгершілік категорияларының императиві деп атады және ол былай анықталды: адамның өзіндік еркі мен мінез-құлқы, іс-әрекеті, әрқашан ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz