Жаңа дәуірдегі ұлттық мемлекет пен ұлттық идея эволюциясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

БАЯНДАМА

Тақырып: Жаңа дәуірдегі ұлттық мемлекет пен ұлттық идея эволюциясы

Пәні: Қазіргі Жаңа Заман Тарихы

Дайындаған: Азадбекова Сабина

Топ: 104

Қабылдаған: Тілебалды Жұлдыз

Алматы 2022

Ұялтық идея, ұлт пен ұялтық бірегейліктің қалиптасуына тікелей әсер етеді. Ұлттық идея осы ұялтың өзі туралы, қоршаған әлем мен тарихи үдерістегі өзінің орны мен миссиясы туралы, өзінің тарихи өткені мен болашағы туралы барынша жалпы көзқарастарды аңғартады. Ол халықтың бар күш-жігері мен іс-әрекетін алға тартып отырған аса жауапты тарихи міндетті жүзеге асыруға жұмылдыруға септігін тигізетін, сол үшін әлеуметтің тұтастығын қамтамасыз ететін рухани күш, саяси платформа, ұялтық идеология немсе әлеуметтік бағдардағы парадигма. Демек, қоғамдық болмысқа дом беруші ұлттық идеяға деген сұраныс, оған деген әлеуметтік және рухани мұқтаждық негізделген ұлт пен ұлыс үшін оның өзіндік санасында тарихи үдерістің даму барысынан туындайтын заңды құбылыс болып табылады. Бұл тұрғыдан алып қарағанда, кез келген әлеуметтік бірлік үшін ұлттық идеяның қажеттілігі мен өзектілігі күн тәртібінен түспейтін өміршең мәселе. Өзінің тәуелсіз дамуының жиырма төрт жылдығын толтырған Қазақстан үшін де бұл тақырып көнейтестілігімен көзге түсіп тұр. «Ұялтық идея» тірнесінің өзі арнаули ғылими әдебиеттермен қатар, бұқаралиқ ақпарат құралдарында мейлінше кеңінен қолданылып, ақырында қоғамдық санада бекітіліп бастады. Дамудың бүгінгі кезеңінде ұлттық идея немесе жалпы ұлттық идея қажет пе, қажет болса, оның мәні мен мазмұны қандай болуы керек, ол қазақстандық қоғамның әр алуан діни және этностық құрамымен қалайша құбылысады, ұялтық идеяны қалыптастыру керек пе, әлде, ол өзі қалыптасады ма, оны орнықтыруда бөтен елдің тәжірибесін қабылдау керек пе, әлде өзіндік этномәдени және дәстүрлі әлеуметтік өткеннің тәліміне сүйену керек пе деген мазасыз сұрақтар қазіргі қоғамдық пікірталастың өзегін құрап, шешімін табуын талап ететін өзекті мәселеге айналып отыр

Біздің елімізде, ана ғұрлым кең интеграцияны білдіретін «еуразияшылдық » идеясы да кеңінен талқыланды. Сондай-ақ, қоғамның идеялық шоғ ырлануына септігін тигізетін әлеуметтік-экономикалық сипаттағы « Қазақ стан - 2030» стратегиясы, « Әлемнің бәсекеге қабілетті 50 елінің қатарына ену», «Зияткерлік ұлт қалыптастыру» идеялары да соңғы кездері ресми билік тарапынан да, бейресми ұйымдар тарапынан да қызу пікірталастар тудырды. Дегенмен, ұлттық идеяның рухани сипатының маңызы алдыңғы орында болуы тиіс және бұл тұрғыдан алғанда Президентті ң бастамасымен көтерілген «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасының теңдесі жоқ. Тұтастай алғанда, ұлттық идеяның әр алуан қырларын айқындайтын бұл бағдарламалар мен тұжырымдар, желдаулар мен үндеулер, доктриналар мен идеялар Қазақстанда жүргізіліп отырған сыртқы және ішкі саясаттан алыс емес әрі Қазақстанды мекен ететін халықтардың идеалық және рухани-адамгершілік тұрғыда топтасуына, жұмылу мен шоғырлануына хорасан зор оң әсерін тигізеді.

Қазақстандық көп ұлтты қоғамның қазіргі ұлттық даму сайтысындағы өзіне тән ерекшеліктердің бірі - әртүрлі құндылықтар негізінде қалыптасқан сан- алуан әлеуметтік-мәдени құрылымдардың қатар өмір сүруі және олардың әр қайсысына сәйкес қоғамдық сана мен мінез- құлық үлгісінің пайда болуы деп айтсақ болады. Сонымен қатар, бұрыңғы концепциялар қайта қаралып, тарихта ұмытылған немесе тоталитарлы кезеңде тыйым салынған құ былыстарды қайта жаңғырту үрдісі байқалуда. Осылайша, қазіргі қоғамдық өмірдің реформалануы мен домократиялануы жағдайында, Қазақстан Республикасы мен ТМД-да болып жатқан түбегейлі өзгерістер тұсында ұлттық идеяны қалыптастыру - тарихи қажеттілік, әрі уақыт талабы болып табылады. Жоғарыда айтылғандардан көретініміз, халыққа ортақ бағыт- бағ дар беретін ұлттық идеяны қалыптастыру көп ұлтты қоғамды біріктірудің маңызды шарты болып табылады. Себебі, өз дамуының белгілі бір шарықтау шыңына жетіп, дамудың түбегейлі жаңа сатысына көтерілудің хорасан зор мақсаты жолындағы қоғам мен мемлекеттің саяси, әлеуметтік, экономикалық, мәдени, рухани және басқа барлық күштерін біріктіру міндеті туындаған кезде кез келген ел өзінің ұлттық идеясын қалыптастыруға деген қажеттілікті сезінеді. Ұлттық идеяның табиғатын түсіну үшін, алдымен «идея» мен « ұлт» түсініктерінің ғылими анықтамаларына тоқталуымыз қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.