Философия - ойлауға тікелей байланысты ғылым

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Философия - ойлауға тікелей байланысты ғылым. Бірақ кәсі-би мамандардың өзі мұндай анықтамамен үнемі келісе бермейді.
Эпистемология - философияның заттарды қалай танып-білетіні тура-лы бөлімі.
Логика - ойларымызды белгілі бір ретпен - мұқият және батыл түзуіміз-ге көмектесетін ережелерге қатысты ғылым.
Метафизика - бол-мыстың шығу, пайда болу себептері мен принциптерін зерделейтін ғылым.
Этика ненің дұрыс, ненің бұрыс екенін түсінуге тікелей байланысты.
Саяси философия - этиканың бір саласы. Ол біздің қауымдаса өмір сү-руімізді зерттейді.
Эстетика - өнерге және әдемілікке, сонымен қатар адамның осы ұғым-дар жайлы түсінігіне байланысты ілім
Философтың негізгі идеялары әртүрлі кітаптардың немесе жазбалардың негізінде, байыппен және ретімен баяндалады. Осылайша идеялар айдар-ларға жіктеледі. Философия - адамның ойлау тәсілдерін сыни бағалауды жүзеге асырудың және түрліше ойлаудың жаңа мүмкіндіктерін ашудың тұрақты үдерісі.
Сократ
Сократ философияның бастауында тұрған жанның бірі болды. Оны философия үшін зардап шеккен ең алғашқы адам деуге де болады. Сократ Афина жастарын азғындатты, қаланың құдайларына құлшылық етпей, жаңа құдайларға табынуға шақырды деп айыпталды. Ол үшін адамгершілік ұстанымдар қашанда маңызды болды. Ол лайықты азаматтар тәрбиелеуге тырысты. Сократ ізгілік - бәсты құндылық деген пікірді ұстанды. Ешқандай сыртқы себеп адамды ізгіліктен айыра алмайды. Сократтың басты пайымы: ізгілік - білімнен, дұрыс іс-әрекет рационалды түсінуден туындайды.
Платон
Платон философияның метафизика, эпистемология және саясат философия-сы бөлімдеріне елеулі үлес қосты. Осы салалардың бәрінде Платонға Сократ-тың ілімі қатты ықпал етті. Платон демократия ұғымына мүлде сенген жоқ. Демократия өкілдерінің Сократты аяусыз жазалауы оған үлкен соққы болып тигені анық Платон адамның жаны үш бөліктен тұрады деп есептеді. Біріншісі - рацио- налды бөлік, ақыл-ой негізі. Даналық - оның ең басты құндылығы. Екінші - жандағы рухани, қуатты бөлік, оның ерекше құндылығы - батырлық пен батылдық. Үшіншісі - адам жанының қалауын қанағаттандыруға ұмтылатын бөлік. Оның басты құндылықтары - ұстамдылық және бағыныштылық. Платон редукционизмді қолдаған емес, ол адам танымының өрісін шектемеді. Ол адам қазір білетінінен де көбірек танып-біле алады деп үнемі атап көрсетіп отырды
Аристотель
Оның мақсаттарының бірі - дүниеде бар болған заттар мен құбылыстардың көптүрлілігін түсіндіру еді. Аристотель себептердің біртұтас жіктемесін жасауға ұмтылды. Ол себептердің төрт негізгі түрін бөліп көрсетеді.
(1) Материалды себеп - сөзбен тұтасатын дыбыстар, логикалық ой-тұ-жырымдар түзетін дәлелдер тәрізді объект қалыптастыратын заттың, нақты дүниенің негізі.
(2) Формалды себеп - қоршаған дүниеде қандай да бір объект өмір сүре алу үшін қажет болатын форма.
(3) Туындатушы (қозғаушы) себеп - қандай да бір үдерістің басталуы және дамуына немесе оқиғаның пайда болуына эсер етер себеп.
Аристотельдің логика туралы еңбегі қазір ескірген деп саналады. Арис-тотельден кейінгі екі мың жыл бойына логика дамыған жоқ. Аристотельді көбіне дедуктивті ойлау қызықтырды. Дедуктивті ойлау дегеніміз - жалпы фактілерден жеке қорытынды немесе тағы бір жалпы қорытынды шығару. Ойлаудың осы әдісін қолдану үшін Аристотель силлогизмді пайдаланды. Ойлаудың бұл типінің мәні мынада: дәлелдер немесе алғышарттар ақиқат болса және оларды баяндау мәнері дұрыс болса, қорытындылар да ақиқат болуы тиіс.
Эстетика
Аристотельдің эстетикасы, оның әдемілік туралы ілімі Поэтикада жинақ-талған. Бұл кітаптың мәтіні, өкінішке қарай, бізге толығымен жетпеді.Аристотельдің пікірінше, поэзия - адам өмірінің бәріне белгілі қырлары-на еліктеу. Комедия - ұсқынсыздықты кейіптеу (біз бұрмаланған бірдеңені көргенде күлеміз). Трагедия - негізгі мақсаты аяу, муң және үрей сезімдері арқылы эмоция (катарсис) туғызуды көздейтін байыпты іс-әрекетті кейіптеу. Трагедияның басты кейіпкері - өзін-өзі орға жыққан адам. Бірақ ол бас- ка кейіпкерлердің арасындағы ең бекзаты, яғни - басты кейіпкер. Трагедияда үш негізгі мәселе бар: тағдырдың өзгеруі, сюжеттің дами келе шегіне жетуі және басты кейіпкердің азап шегуі. Аристотельдің комедия туралы ілімі сақталған жоқ.
Аристотельдің ілімінде субстанцияның үш түрі бар делінеді. Біріншісі - сезім-дік және өткінші субстанциялар. Мысалы, жануарлар мен өсімдіктер. Екін-шісі - сезімдік және тұрақты, яғни мәңгілік субстанциялар. Оған жұлдыздар мен аспан денелерін жатқызуға болады. Олардың қозғалысы - біз бақылай алатын жалғыз ғана өзгеріс. Үшіншісі - сезімдік те, өткінші де емес субстан-циялар: Құдай мен адам жаны.
Аристотельдің Этикасы - телеологиялық ілім. Ол қол жеткізілуі қажетті мақсаттарға негізделген. Бұл жерде атап көрсетуді қажет ететін басқа да этикалық нормалар бар. Арисготельдің ойынша, адам өзі жасағалы отыр-ған қандай да бір іс-әрекеттің немесе ниеттің әділетті және ізгі екені туралы пікір түюі тиіс. Жасалайын деп отырған іс-әрекет жақсы және әділетті себептерден туындауы қажет, ол дұрыс және шектен шықпайтын ниеттерге негізделгені жөн. Қандай іс-әрекеттің де нәтижесі оң болуы керек. Тіпті не боларын алдын ала білмесе де, адам өзі ниет еткен ісінің ықтимал салдарын шамалауға міндетті.
Аристотель Платонның мінсіз мемлекет коммунизмін сынайды. Аристотель-дің пікірінше, отбасын жою - мүлде теріс қадам, себебі мемлекеттің өзі тікелей отбасына, сонымен қатар жекеменшікке негізделген. Қауымдастық болса, еш-кім жекеменшікке және жеке үйге ие болмайды дегенді білдіреді. Жекеменшік болмаған жағдайда қолы ашық дарқандық та өзінен-өзі жоғалады. Төңкерістерді болдырмау үшін үш нәрсе қажет. Біріншіден, білім беру ісінде мемлекеттік насихат болуы керек. Екіншіден, қоғамда әділдік пен заңға қүрмет салтанат құруға тиіс. Заң мен әділдік - басқару ісі бастау алатын маңызды негіз. Заңға сәйкес басқару - жігерлі де адал ниетті азаматтардың мемлекетін басқару деген сөз. Үшіншіден, мемлекет экономикалық тәуелсіз-дікке ие болатындай қаншалық...
Оның еңбектері араб дүниесінде жоғары бағаланды. Бағдаттың аса маңызды оқу орталықтары осы ұлы философтың еңбектерін көптеген жылдар бойы ұқыптылықпен, аялай сақтады. Шын мәнінде Аристотельдің философиясы Батыс және араб дүниесі ғалымдары арасында өзара тығыз байланыс пайда болғанға дейін христиандық Еуропаға беймәлім боп келді. Бұл байланыстар, негізінен, Испаниядағы араб өркениетінің ірі орталықтарында пайда болды.
Эпикур мен Зенон: жақсы өмірдің сыры
Эпикур мен Зенон - грек философиясының кейінгі кезеңінің өкілдері.
Эпикур эпи-курлік (кейде гедонизм) деген атпен белгілі ағымның негізін қалады, бірақ іс жүзінде бул ағымның ой-түжырымдарын, болжамдарын бүгінгінің адамы қолданбайды
Зенон - біз стоицизм деп атап үйренген философиялық ағымның бастауында тұрған адам. Бұл ағым заманында өте белгілі болды және көптеген ойшылдардың көзқарастарына ықпалын тигізді. Тарихта стои-цизмнің көптеген нұсқалары мен түрлері болды. Осы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.