Қазақстанның көлік кешені туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстанның көлік кешені

Көлік - айтарлықтай дәрежеде мемлекеттің экономикалық дамуын анықтайтын стратегиялық маңызды кешен, өйткені ол жүктер мен жолаушылар тасымалдауындағы қоғам қажеттіліктерін қамтамасыз етіп отырады.
Қазақстан экономикасының қарқынды түрде дамуы, ұзақ мерзімді жоспарлауға негізделген дамудың өзіндік моделін құру мен оны жүзеге асырудың тиімділігін дәлелдеп отыр.
Бірыңғай экономикалық кеңістікті дамыту көбінесе, әрбір аймақтық көлік инфрақұрылымын дамыту дәрежесінен тәуелді болады. Осыған байланысты аймақтардың көлік жүйесін үйлесімді түрде дамыту және децентрализация қарқындарын сақтай отырып, көлік қызметін мемлекеттік реттеу мәселелеріне қатысты орталық және жергілікті атқарушы органдардың өзара жұмыс істеуін күшейту қажеттілігі өзекті мәселе болып табылады.
Қазақстан Республикасы Орталық Азияда орналасқан. Қазақстан аймағының ұзындығы батыста Волга өзенінен Алтай тауларына дейін 3000 км-ге, солтүстікте Батыс Сібірден Тянь-Шань тауларына дейін 1700 км-ге созылып жатыр. Қазақстан аймағының жалпы ауданы 2,7 миллион шаршы км-ге тең. Көлемі жағынан Қазақстан Республикасы Ресей, Қытай, АҚШ, Аргентина, Бразилия, Канада, Үндістан мен Австралиядан кейін әлемде тоғызыншы орын алады. Қазақстан шекараларының ұзындығы құрлық бетімен 12 мың километрді және Каспий мен Арал теңіздерінің бойымен 3 мың км-ді құрайды. Халық саны - 17075000 адам. Қазақстан 14 облыс, 160 аудан, 2237 ауылдық аймақтардан тұрады.
Әлемдік көлік торабының жалпы ұзындығы, теңіз жолдарын қоспағанда, 31 млн км-ді құрайды. Автомобиль жолдарының ұзындығы ең үлкен болып табылады және барлық жер бетіндегі жолдардың 86%-ын құрайды, темір жолдың үлесіне 7% тиесілі және құбыр көлігі мен өзен жолдары - 4%.
Қазақстандағы жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдарының ұзындығы 93612 км-ге тең (ел аймағының жалпы ауданы - 2,7 млн. км² кезінде), автомобиль жолдарының орташа тығыздығы 71,5 км1000 км²-ге тең, Қазақстандағы жалпы қолданылудағы жолдар негізінен екі жолақты III және IV категориялы жолдар болып табылады және олардың жүріс бөлігінің орташа ені - 6-8 метрді құрайды. АҚШ-тағы автомобиль жолдарының тығыздығы 668 км1000 км²-ге тең, Жапонияда - 3257 км1000 км².
Қазақстан мұнай мен газды халықаралық нарыққа шығаратын ең ірі өндірушілер қатарына кіреді, сондықтан құбыр көлігі көлік жүйесінде айтарлықтай орын алады.
Республика аймағындағы құбырлардың ұзындығы 16295 км-ді құрайды, АҚШ-та 340 мың км, Ресейде - 65 мың км.
Елдің даму деңгейінің көрсеткіштерінің бірі - көліктің күйі болып табылады.
Көліктің даму деңгейі мен қоғам құрылымының арасында себептік-салдарлық байланыстар орын алады. Осылайша, темір жол көлігінің пайда болуы өнімді өндіру және тұрғындардың өмір сүру үшін жаңа аймақтарды игеруді жеңілдете отырып, қала мен елдерді байланыстырған болатын. Қалалардың өсуі, өз кезегінде, қала көлігінің дамуын және қала тұрғындарына сапалы қызмет көрсету үшін көліктің жаңа түрлерін жасап шығаруды қамтамасыз еткен.
Көліктің қоғам өміріндегі экономикалық мәні, экономиканың барлық салаларының жұмысын дамыту, өзара байланыстыру және ұштастырудан тұрады.
Көлік мемлекеттің берік болуына септігін тигізеді, қорлармен басқаруға, төтенше жағдайларды шұғыл түрде шешуге мүмкіндік береді. Осының бәрі - көліктің саяси мәнін айқындайды.
Көліктің мәдени мәні - оның көмегімен эстетикалық құндылықтарды тарату болып табылады, бұл тұрғындардың мәдениеті мен білімін жоғарылатады.
Көліктің әлеуметтік мәні - бұл уақытты үнемдеу, еңбекті жеңілдету және оның өнімділігін арттыру. Көлік сонымен қатар, адамдардың өндірістік және шығармашылық қабілеттерін орнына толықтыру үшін қажетті уақытты, яғни адамдардың демалысын ұйымдастыруға қатысады. Тұрғындарға қызмет көрсететін көліктің жұмысындағы кемшіліктер кезінде көліктің шаршауы еңбек өнімділігін 12%-ға төмендете алады.
Көліктің ғылыми мәнін бағалау мүмкін емес. Көлікті жетілдірудегі қажеттілік ғылымның алдына жаңа міндеттер қойып отыр, ал ғылымның дамуы, өз кезегінде, көлікке шығындарды азайта отырып, тұрғындарға едәуір жоғарғы деңгейде қызмет көрсетуге мүмкіндік береді.
Көлік еліміздің қорғанысы үшін де үлкен мәнге ие болады, өйткені оның көмегімен тұрғындарда, әскерлер мен өндірісті жедел түрде қайта шоғырландыруға болады.
Көліктің ерекшелігі келесіде: көліктегі өндірістік процесс - бұл көлік өнімі болып табылатын жүктер мен жолаушылардың орын ауыстыру процесі. Сондықтан көлік өнімі материалдық емес сипатқа ие болады.
Көлік, өнімді тұтыну саласына жеткізгенге дейін өндіру процесін жалғастырады және аяқтайды. Өнімді өндіру процесі өнім тұтыну саласына жеткізілгеннен кейін ғана аяқталған болып саналады және сәйкесінше, көлік өнімін өндіру процесі жүкті (жолаушы) керекті орнына жеткізгеннен кейін бірдей тоқтатылады. Яғни, көлік өнімі, тек жүгі немесе жолаушылары бар көлік құралының қозғалысы уақытында ғана өндіріледі.
Көлік өнімі бір ерекшелікке ие болады: тасымалданатын жүк (жолаушы) көлемдері өскен сайын көліктің басқа түріне ауысу қажеттілігі туындайды. Мысалы, мұнай мен мұнай өнімдерін темір жолмен тасымалдау көлемдері артқан кезде оны құбыр көлігімен ауыстыру қажет немесе қала тұрғындарының саны 1 млн-нан асқан кезде қала көлігінің жер үсті түрімен салыстырғанда жоғарғы өткізу қабілетіне ие болатын метрополитенді салу қажет.
Ұлы Жібек жолы ХVI ғасырға дейін өмір сүрген. Қазіргі уақытта "Батыс Қытай - Батыс Еуропа" бағдарламасын жүзеге асыру ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.