Азаматтық процесуалдық құқық қатынас ұғымы және ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Бадамбекова Ақсұлу
ХҚ-31
Азаматтық процесуалдық құқық қатынас ұғымы және ерекшеліктері
Азаматтық істерді қарау және шешу кезінде сот пен процестің басқа да қатысушылары арасында қоғамдық қатынастар туындайды. Бұл қатынастар азаматтық іс жүргізу құқығының нормаларымен реттеледі және азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары болып табылады.
Азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары-бұл құқықтық қатынастардың бір түрі. Олар, барлық құқықтық қатынастар сияқты, белгілі бір адамдар арасындағы құқық нормалары негізінде пайда болады және өмір сүреді, олардың қатысушыларының өзара мінез-құлқын заңды түрде бекітеді және мемлекеттік мәжбүрлеу күшімен қамтамасыз етіледі. Сонымен бірге, азаматтық іс жүргізу-бұл қоғамдық қызметтің белгілі бір саласы, сондықтан мұнда туындайтын құқықтық қатынастардың өзіндік ерекшеліктері мен ерекшеліктері бар. Азаматтық іс жүргізу құқығында азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастарының ұғымын анықтау мәселесі бойынша консенсус болған жоқ. Барлық авторлар құқықтық қатынастар құқық нормаларымен реттелген қоғамдық қатынастар екендігімен келіседі. Бірақ олар мұндай құқықтық қатынастардың субъективтілігі мен жүйелілігі туралы келіспейді. Мысалы, В. Н. Щеглов азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары негізгі және туынды болып табылатын күрделі әлеуметтік қатынастар деп санайды. Басқаша айтқанда, ол оны көп субъективті және күрделі деп сипаттайды.
В. Н. Мозолин сот пен процестің басқа қатысушылары арасында бірыңғай азаматтық іс жүргізу құқығы бар деген теорияны алға тартты. Н. Б. Зейдер бұл теорияны сынға алады және бірыңғай азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары жоқ деп мәлімдейді, кем дегенде күрделі. Кейбір авторлар жүз азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары сотқа қосымша процеске қатысушылар арасында қалыптасуы мүмкін деп санайды. Бұл көзқараспен келісу қиын. Азаматтық іс жүргізу құқығы қатысушыларға ешқандай құқықтар бермейді және оларға бір-біріне қатысты ешқандай міндеттер жүктемейді.
Азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары әртүрлі дереккөздерде қамтылған және тек екі субъект - істі қарайтын сот және процестің кез келген басқа қатысушысы арасында бар азаматтық іс жүргізу құқығының нормалары негізінде ғана туындайды. Азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастарының басты ерекшелігі-сот осы құқықтық қатынастардың міндетті қатысушысы болып табылады. Тараптар, үшінші тұлғалар, прокурор, мемлекеттік органдар өзара іс жүргізу құқықтық қатынастарында тұрмайды. Бұл қатынастар соттан тыс пайда бола алмайды. Ол азаматтар мен ұйымдарды іске қатысуға тартады, процеске барлық қатысушылардың іс-әрекеттерін бағыттайды, олардың өздерінің іс жүргізу құқықтары мен міндеттерін орындауын қамтамасыз етеді, істі қарау кезінде туындайтын мәселелерді шешеді, қаулылар шығарады. Азаматтық іс жүргізу құқықтық қатынастары материалдық азаматтық құқықтық қатынастардан айтарлықтай ерекшеленеді, дегенмен олардың арасында тығыз байланыс бар. Материалдық қатынас сот қарауының объектісі (нысанасы) болып табылады. Алайда, азаматтық іс жүргізу қатынастарының пайда болуы даулы материалдық қатынастардың нақты болуына, оның болуына немесе болмауына байланысты емес.
Азаматтық процесуалдық құқық қатынас ерекшеліктері:
Азаматық процессуалдық кодекс арқылы реттеледі
Соттың қатысуы міндетті
Сатылардан тұрады
Сот тәжірибесі қолданылады
Көп субъектілік
Субъект құқықтарының тендігі.
Азаматтық процессуалдық құқық қатынастарының мазмұны және объектілері. Азаматтық іс жүргізу құқықтары мен азаматтық іс жүргізу міндеттері азаматтық іс жүргізу қатынастарының мазмұнын құрайды.
Азаматтық іс жүргізудегі құқықтық қатынастың мазмұны - азаматтық процестегі субъектілерінің іс жүргізу құқықтары мен міндеттері, ал кейбір процессуалистердің пікірінше(А.А.Мельников) субъектілердің мінез- құлқы, яғни өз құқықтары мен міндеттерін жүзеге асырудағы әрекеттері.
Азаматтық іс жүргізудегі құқықтық қатынастарының объектісін 2 түрге бөліп қарастыруға болады: Жалпы және арнайы.
Жалпы объект- сотпен қаралып, шешілуге немесе қорғалуға жататын материалдық- құқықтық дау немесе заңмен қорғалатын мүдде.
Арнайы объект - нақты, белгілі құқық қатынасын жүзеге асыруда жасалатын қорытынды (мысалы, сот пен сарапшы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.