Саясатты түсіндіруге бағытталған парадигмалар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультеті Философия және Саясаттану
Кафедрасы Саясаттану және Аймақтану
Саясаттану мамандығы

СӨЖ
Тақырыбы: Саясатты түсіндіруге бағытталған парадигмалар

Орындаған: Маулеткерімұлы Маулен
Тексерген: Мұсатаев Сейілбек Шаяхметұлы

Алматы
Жоспар:
І. Кіріспе;
ІІ. Теологиялық парадигма ;
ІІІ. Натуралистік парадигма ;
ІV. Әлеуметтік парадигма;
V. Қортынды;
VI. Пайдаланылған әдебиеттер;

І. Кіріспе
Парадигма ұғымын 20 жж. ғылыми айналымға енгізген американ философы және қоғам тарихын зерттеушісі Г.Кун.
Парадигма (грекше -үлгі деген сөз) - зерттелетін мәселені шешу үшін үлгі ретінде алынған теорияғылымның белгілі бір даму кезеңінде ғылыми қауымдастықпен қабылданған және болжамдарды ғылыми ұғыну үшін, ғылыми таным процесінде туатын міндеттерді шешу үшін үлгі, модель, стандарт ретінде пайдаланылатын теориялық және әдістемелік ережелер жиыны.
Саясаттануда парадигма деп - саяси өмірді бейнелеуде білімді ұйымдастырудың сынын білдіретін, әлеуметтік құбылыстардың бір тобын теориялық пайымдау үлгісі деп мойындаған негізгі тұғырнама желісін айтады. Саясаттанудың негізгі парагдигмаларына : Теологиялық парадигма, Натуралистік парадигма, Әлеуметтік парадигма жатады.
Теологиялық парадигма
Теологиялық парадигма (тео - құдай, логос - ілім) саясатты, билікті құдайдың құдыретімен түсіндіреді, яғни адамға саясат әлемін, саяси қатынастарды түсіндіретін діни пайымдарды Құдай берген деп қабылданады.
Натуралистік парадигма
Саясатты әлеуметтік сипаты жоқ табиғи себептермен, атап айтқанда , географиялық ортамен, биологиялық және психофизиологиялық ерекшеліктерімен түсіндіреді.
Әлеуметтік парадигма
Саясаттың табиғаты мен пайда болуын әлеуметтік факторлар арқылы түсіндіреді.

II .Теологиялық парадигма
Бұл парадигма саяси ғылымның алғашқы дами бастаған кезеңінде пайда болған. Ол кезде барлық әлеуметтік саяси құрылыс мемлекет құдайдың құдіретімен жасалады және дамиды делінді.
Теологиялық парадигманың дамуының бастапқы кезеңдерінде мифология көрнекті орын алды, өйткені мифтер көптеген халықтардың өмірінде өр түрлі дәрежеде өз уақытының саяси проблемаларының көрінісі ретінде қызмет етті. Мұнда билік табиғаттан тыс, ерекше абсолютті күш ретінде қарастырылады. Ол құдіретті күштің құралы, сондықтан адам билікке бой ұсынып, көнбістік танытуы керек. Теологиялық парадигма билік етуші субъектінің билік құру құқығын орнықтыруға қызмет етті. Бұл үшін билік құрушы адамдардың (көсемдер, монархтар) құдайлық тегі туралы, олардың билік құруға деген шексіз құқығы туралы әр түрлі діни-мифологиялық конструкциялар пайдаланылады.

Әбу Насыр Мұхаммед ибн Тархан әл Фарабидің (850-950жж.) теологиялық парадигмаға көзқарасы
Теология туралы еңбектерінде ол дінді философияға бағындырды, өйткені философияның ықтималдық пен софистикалық тән теологиядан ерекшелігі оны дәлелденген ойлар деп санады. ізгі қала туралы ілімінде ол жалпыланған формада, өз заманының саяси ойларының табыстарына сүйене отырып, қоғамдық істерді идеалды басқару туралы, дұрыс мемлекеттік құрылыс туралы түсініктерді берді. Теологиялық парадигма жаңартушылық, тіпті модернистік тенденциялар да жат емес саяси мәдениеттің қабатын жасады.

III. Натуралистік парадигма

Географиялық ортаның саясатқа ықпал етуі
Географиялық ортаның саясатқа ықпал етуі туралы ертедегі ойшылдар Платон, Гиппократ, Аристотель атап айтқан болатын . Алайда оны теориялық түрде негіздеген француз ойшылы Ж. Боден болды. Оның идеясын одан әрі дамытқан сол елдің философы Ш.Монтоскье болды. Оның ойынша , географиялық орта, әсіресе климат халықтың рухын, мемлекеттің құрылыс түрін, қоғамдық құрылыстың сыр - сипатын айқындап, саясатында шешуі рөл атқарады. Ал Оксфорд университетiнiң профессоры Маккиндер ХХ ғасырдың басында теңiзге шыгар жолы жок мемлекеттер даму жағынан артта қалады дедi . Ол дүниенi қурылыктык және Теңсiздiк күштер деп екіге бөлді . Қалай болса да , бүгінгі таңда елдің географиялық жағдайы оның сыртқы саясатын қалыптастыруға әсер ететіндігі даусыз .

Саясатты биологиялық себептермен түсіндірушілер
Неміс ғалымы П.Майер , австриялық К. Лорени саяси процесті адамның туа біткен физиологиялық касиеттерімен байланыстырады . Бұларға адамдардың саяси саладағы іс - әрекеттерін зерттеуді алға тартатын бихевиористердi де жатқызуға болады ( американдык ғалымдар Ч. Мерриам , Г. Лассуэлл )

Натуралистік парадигмага психологиялық бағытта жатады .

Ол саяси даму процессін адамнын психологиялык касиеттерімен түсіндіреді . Бұл бағытын негізін қалағандар Г Тард , Г. Лебон , Э.Дюркгейм , Б. Рассел және т.б. Мысалы , Б. Рассел билiктiң мәнiн білу үшін адам өміріндегі қорқыныш , үрей , торығу , ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.