SCADA жүйесін қандай мақсатта қолданған дұрыс
Экзаменационные вопросы
Каз, ПАТПиП, АУ, 1 поток
Аяулым Калдыбекова
66 шт.
Trace Mode 6
1 SCADA жүйесі қандай технологиялық процесте қолданылады?
Жауабы:
Оператор мен технологиялық процестің арасындағы өзара байланысты SCADA жалпы бағытталуынан алынған бағдарлама арқылы жүргізіледі.
SCADA- (supervisory control and data acquisition) жүйесі оператормен интерфейсті қамтамасыз ететін технологиялық үдеріс туралы ақпаратты жинайды, үдерістегі тарихты сақтайды және қажет көлемде үдерістің автоматты басқаруын жүргізеді.
SCADA жүйесінің көмегімен кез келген технологиялық процестерді: энергияны өндіруде; қайта өңдеу өндірістерінде; ағын сулар мен таза суларды тазартуларда; газ- мұнай тасымалдау өндірістерінде; ауе жайларындағы бақылау мен басқаруды; сауда кемелерінде; ғарыштық кемелерді басқару мен бақылауға болады. Осы жүйенің көмегімен нақты уақыт аралықтарында объектегі болып жатқан үдерістертуралы барлық мәліметтерді талдап, SCADA жүйесінен мониторға жеткізіліп қолданылады.
2 Автоматтандырылған технологиялық үдерістің мақсатын баяндаңыз. Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Технологиялық процесті автоматтандыру-адамның тікелей қатысуынсыз немесе адамға ең маңызды шешімдер қабылдау құқығын қалдырмай технологиялық процестің өзін басқаруға мүмкіндік беретін жүйені немесе жүйелерді іске асыруға арналған әдістер мен құралдар жиынтығы. Автоматтандырылған технологиялық үдерістің мақсаты негізінен процессті автоматты режимде жұмыс істейтін арнайы құралдарды құру және пайдалану, еңбек өнімділігінің артуын қамтамасыз ету технологиялық процестерді дамыту, осы көрсеткіштің өсуін тұрақты ететін көптеген басқада шараларды қамтиды
Автоматтандырудың негізгі мақсаттарына мысал келтіре кетсек:
-қызмет көрсетуші персоналдың санын қысқарту;
-шығарылатын өнім көлемін ұлғайту;
-өндірістік процестің тиімділігін арттыру;
-өнім сапасын арттыру;
-шикізат шығындарын азайту;
-өндіріс ырғағын арттыру;
-қауіпсіздікті арттыру;
-экологиялық тазалықты арттыру;
-үнемділікті арттыру.
3 Канал деген ұғымды қандай технологияда қолданады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Канал-айнымалыларды, тұрақтыларды, айнымалы мәндерді қалыптастыру және түрлендіру әдістерін қамтитын ақпараттық құрылым. Бұл SCADA TRACE MODE-та жобаны жасау технологиясында қолданылады және құралдар құрамына каналдар базасының редакторы ретіндеде енеді.
Каналды көптеген жағдайларда өңдеу қажет. Мысалы: Өңдеу үшін каналды таңдап, контекстік мәзірді шақыру керек. Пайда болған мәзірде өңдеуді таңдау керек. Терезенің сыртқы түрі каналдың түріне байланысты (float, hex 16 және т.б.). Бұл терезеде канал түрі, каналды қайта есептеу кезеңі, мұрағат құру және т.б. сияқты жүйелік сипаттарды теңшеуге болады. Заттармен жұмыс істеуге арналған каналдар сандар дабылдармен жұмыс істеу үшін қажетті шекараларды белгілеуге мүмкіндік береді.
Заманауи диспетчерлік жүйелерге арналған байланыс каналдары өте әртүрлі. SCADA жүйелерінің құрылымдық құрамдас бөлігі ретінде CS даму тенденциясы тек қана кең ауқымды бөлінген байланыс каналдарын (ISDN, ATM және т.б.) ғана емес, сонымен қатар корпоративтік компьютерлік желілер мен мамандандырылған өнеркәсіптік автобустарды пайдалану деп санауға болады.
4 SCADA жүйесі ұғымын қандай технологияда қолданады. Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
SCADA-жүйесі деп адам мен басқару жүйесі арасындағы интерфейсті, сыртқы әлеммен байланысты жүзеге асыратын арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету түсініледі. Ең танымал келесі SCADA жүйелері: Genesis, TRACE MODE, InTouch, Citect, IGSS.
SCADA жүйелері келесі мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:
1) технологиялық процесті басқару мүмкіндігін қамтамасыз ететін түймелерді, тұтқаларды және басқа да басқару құрылғыларын ұсынуға;
2) технологиялық процестер туралы ақпаратты визуализациялауға мүмкіндік беретін әртүрлі параметрлер, плоттерлер үшін көрсеткіштер жинағын ұсыну;
3) әртүрлі есептерді, мұрағаттарды құруға мүмкіндік беру;
4) олар жоғары деңгейлі тілдерде бағдарламалау тәжірибесі жоқ технологтар үшін процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйесін құруға мүмкіндік беретін алгоритмдерді әзірлеу үшін жеткілікті қарапайым тілді ұсынады;
5) әзірленген алгоритмдер мен технологиялық процестерді құжаттау құралдарын ұсынуға;
6) аналогтық және дискретті сигналдарды енгізу мен шығаруды қамтамасыз ететін жабдықтың драйверлерін ұсынуға;
7) компьютерлер арасында деректер алмасуға мүмкіндік беретін желілік функцияларды жүзеге асыру.
SCADA жүйелерінде арнайы бағдарламалау тілдері бар. TRACE MODE жүйесі IEC6113-3 стандартының өзгертілген тілдерін қолдайды:
1) Texno ST (құрылымдық мәтін);
2) Texno SFC (Sequential Function Chart);
3) Texno FBD (Функция блок-схемасы);
4) Texno LD (Баспалдақ диаграммасы);
5) Texno IL (нұсқаулар тізімі).
Мысалы : Драйвердің дұрыс жұмыс істеуі үшін COM портының конфигурация файлын жасаңыз, ол TRACE MODE және SIMATIC S7-200 PLC арасында деректер алмасуға мүмкіндік береді. Ол үшін келесі әрекеттер тізбегін орындау керек:
- TRACE MODE 6 негізгі нұсқасымен бірге жеткізілетін және осы SCADA жүйесі орнатылған қалтада (C: \ Program Files \ AdAstra) орналасқан COM портының конфигурация файлын құру бағдарламасын ашыңыз.
ResearchGroup \ Trace Mode IDE6Base \ Drivers_with_Setup \ Siemens \ PPI \). Бұл каталогта орындалатын файл мен нақты конфигурация файлы бар;
- PPIconfig.exe орындалатын файлды іске қосыңыз.
5 Резервтеу ("Резервирование") деген мағынаны не үшін қолданады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Резервтеу - жүйелер мен объектілердің сенімділігін арттыру әдісі. Бұл сенімділікті қамтамасыз етудің әмбебап принципі, табиғатта, техника мен технологияда кеңінен қолданылады, кейіннен адам өмірінің басқа аспектілеріне таралады.
Резервтеудің төрт негізгі түрі бар:
Артықшылық сияқты аппараттық артықшылық.
Ақпараттың артық болуы, мысалы - қателерді анықтау және түзету әдістері.
Уақытша резервтеу, мысалы, балама логика әдістері.
Бағдарламалық қамтамасыз етудің артық болуы, тәуелсіз функционалды эквивалентті бағдарламаларды пайдалану.
Мысалы : АЖ-де * .~prj және * .~tmul файлдарының алдыңғы нұсқасының сақтық көшірмесін жасау мүмкіндігі бар - Сақтау пәрмені қайтадан орындалғанда, бұрын сақталған файлдардың кеңейтімі * .~prj және * .~tmul, тиісінше.
6 Автоматты жасау ("Автопостроение") командасын технологияда қалай қолдану керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Мысалы : Автоқұрастыру процедурасын қолдану арқылы экран үлгісінің аргументі бойынша жоба түйінінде арна жасалады. Ол үшін келесі әрекеттерді орындаңыз:
- алдыңғы зертханалық жұмыстың кез келген тапсырмасының нәтижесін жүктеу;
- Жүйе деңгейінде RTM_1 LC түйінін таңдаңыз;
- LC түйінінің құрамдас өрісінде Экран1 таңдаңыз;
- тінтуірдің оң жақ батырмасын басу арқылы (ДК) контекстік мәзірге қоңырау шалыңыз;
- онда LC түймесін басу арқылы Screen1 компонентінің қасиеттерін ашыңыз.
- LC қойындысын Аргументтерді таңдаңыз;
- LC аргументі Параметрін таңдап, Create by Arguments белгішесін пайдаланып Input типті Float класының Параметр атымен арнасын жасаңыз.
7 SCADA жүйелерінің қызметтерін мысал келтіріп баяндаңыз.
Жауабы: Бүгінгі күні SCADA жүйесі жедел диспетчерлік басқарудың автоматтандырылған жүйесінің міндетті атрибуты болып табылады. SCADA жүйелері диспетчерлік станцияларда, жергілікті технологиялық станцияларда, сондай-ақ әртүрлі мақсаттағы оператор станцияларында орнатылады. SCADA жүйелеріне арналған аппараттық платформа өндірістік дербес компьютерлерге (PPK), панельдік компьютерлерге және операторлық панельдерге негізделген жұмыс станциялары болып табылады. Контроллерлердің флэш-жадында SCADA жүйелерінің жеке ықшам модификациялары орнатылған (мысалы, Trace Mode, MasterSCADA және т.б.) Қазіргі уақытта қолданыстағы SCADA пакеттері көптеген функцияларды орындайды, оларды бірнеше топтарға бөлуге болады:
нақты тапсырма үшін SCADA орнату (яғни автоматтандыру жүйесінің бағдарламалық бөлігін әзірлеу);::
диспетчерлік басқару;::
автоматты басқару;::
процестердің тарихын сақтау;::
қауіпсіздік функцияларын орындау;::
жалпы жүйелік функцияларды орындау.
Функцияларға қарамастан SCADA арқылы орындалады, оның басты ерекшелігі - пайдаланушымен интерфейстің болуы. Мұндай интерфейс болмаған жағдайда, жоғарыда аталған функциялар контроллердің бағдарламалау құралдарының функцияларымен сәйкес келеді, ал басқару диспетчерлік емес, автоматты болып табылады.
8 TraceMode бағдарламасының мақсаты неде? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: TRACE MODE. АСУТП бағдарламалық қамтамасыз етуді, телемеханика жүйелерін, ғимараттарды автоматтандыруды, электр энергиясын есепке алу жүйелерін (ЭКЕАЖ, АИИС КУЭ), суды, газды, жылуды әзірлеуге, сондай-ақ олардың нақты уақытта жұмыс істеуін қамтамасыз етуге арналған. TRACE MODE 6 нақты уақыт режимінде бөлінген автоматтандырылған процестерді басқару жүйелерін (APCS) әзірлеуге және іске қосуға және кәсіпорынды басқарудың бірқатар мәселелерін (APCS) шешуге арналған бағдарламалық кешен болып табылады. T-FACTORY пакеті автоматтандырылған басқару жүйесінің тапсырмаларын шешу үшін TRACE MODE 6 біріктірілген. TRACE MODE 6 бағдарламаларының жиынтығын 4 бөлікке бөлуге болады. 1)Жобаны әзірлеудің интеграцияланған ортасы (АЖ) - жобаны әзірлеу үшін барлық қажетті құралдарды қамтитын бірыңғай бағдарламалық қабық. 2) Атқарушы Модульдер (мониторы реального времени, МРВ) - жеке компьютерлерде немесе контроллерлерде орналастырылатын жобаның құрамдас бөліктері нақты уақытта басқарылатын әртүрлі мақсаттағы бағдарламалық модульдер. 3) Алмасу драйверлері-TRACE MODE мониторлары мониторларға қосылмаған алмасу протоколдары бар құрылғылармен өзара әрекеттесу үшін пайдаланатын драйверлер. 4) Қосымша құралдар-әртүрлі міндеттерді шешуге арналған бағдарламалық модульдер, түйіндерді орындау (мысалы, TRACE MODE Data Center және басып шығару сервері).
9 TraceMode жүйесіне қатысты модульдерге мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы: TRACE MODE аспаптық жүйеден және атқарушы Модульдер жиынтығынан (рантайм) тұрады. Аспаптық жүйеде "TRACE MODE жобасы"деп аталатын файлдар жиынтығы жасалады. TRACE MODE атқарушы модульдерінің көмегімен АБЖ жобасы диспетчердің немесе оператордың жұмыс орнында нақты уақытта орындау үшін іске қосылады. TRACE MODE атқарушы модульдері ТП АБЖ-дағы рөліне байланысты әртүрлі функцияларға ие. Бағдарламаның негізгі атқарушы модульдері:
Нақты уақыт мониторы-МРВ;
Нақты уақыт мониторы + - МРВ+;
Нақты уақыт мониторы+ құжаттама серверімен-ДокМРВ+;
Double Force МРВ+ -- 2 МРВ+ ыстық резервтеумен;
Нақты уақыт мониторы + GSMGPRS қолдауымен-GSM МРВ+;
NetLink light клиенттік модулі;
TRACE MODE Веб-сервері-TRACE MODE DataCenter;
Өнеркәсіптік контроллерлер үшін атқарушы Модульдер -- Micro TRACE режимі;
және т. б.TRACE MODE Data Center InternetIntranet желілері бойынша веб-браузер арқылы нақты уақыт ақпаратына қашықтан қол жеткізуді қамтамасыз ететін SCADA TRACE MODE мамандандырылған web-Сервері болып табылады.TRACE MODE Data Center жергілікті ТП АБЖ үшін web-шлюз функцияларын орындайды. Бағдарлама нақты уақыт деректерін i-NET (TCPIP) протоколы бойынша TRACE MODE (ДК-дегі МРВ) серверлерінен алады және оларға браузерлер арқылы веб-қол жетімділікті қамтамасыз етеді. TRACE MODE Data Center-жергілікті ACS үшін Web шлюзі TP, бағдарлама бірнеше қолданбалы жобалары бар жергілікті ACS TP TRACE MODE серверлеріне қызмет ете алады.TRACE MODE Data Center келесі функциялардың орындалуын қамтамасыз етеді:
қашықтағы web пайдаланушыларына, оның ішінде басқару функцияларымен (Web SCADA)графикалық операторлық интерфейсті ұсыну; құжаттама сервері немесе ДокМРВ+ TRACE MODE (Data Center-ге кірмейді) құратын HTML-құжаттарға ыңғайлы, иерархиялық ұйымдастырылған түрде web-қол жеткізуді қамтамасыз ету; қашықтағы пайдаланушыларға қатынауды басқару.
10 АСУ ТП-да нақты уақыттағы мониторингті не мақсатпен жасау керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Нақты уақыт мониторы (МРВ) - TRACE MODE 6 жүйесінің SCADAHMI негізгі атқарушы модулі. MRV аспаптық жүйеде жасалған TRACE MODE жобасының dbb файлдарын орындайды. МРВ жасау үшін пайдаланылуы мүмкін: оператордың жұмыс орны (АЖО); TRACE MODE клиенттерімен (мысалы, NetLink Light , DataCenter) немесе басқа MVV серверлерімен өзара әрекеттесуге арналған арнайы сервер Әр түрлі мәселелерді шешуге арналған және функциялар жиынтығымен ерекшеленетін бірнеше МРВ түрлері бар. Кәдімгі МРВ - бұл классикалық SCADA HMI қосымшасы, оның негізгі функциялары: TRACE MODE, DDE және OPC драйверлері арқылы uso - дан деректерді жинау; ақпаратты бастапқы өңдеу-сүзу, масштабтау, шекараны бақылау және т. б.;
технологиялық процесті басқару және МЭК 6-11313 стандарт тілдерінде бағдарламаланған алгоритмдер бойынша реттеу;
мнемосхемалар мен трендтердегі ақпаратты визуализациялау (HMI);
дабылдардың (алармдардың)есебін жүргізу;
клиенттерге және басқа TRACE MODE серверлеріне HMI ақпаратын беру;
трендтерде ақпаратты көрсету;
басқа серверлермен және клиенттермен желілік алмасу.
11 MATLAB ортасында модельді қалау құру керек екендігін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы:
MATLAB уақыт бойынша визуалды зерттеулерді диалогтық режимде жүргізуге мүмкіндік береді (визуалды бағдарламалау) бағдарламалық модуль арқылы әртүрлі жүйелердің сипаттамалары Simulink. Бұл жағдайда зерттелетін жүйенің моделі құрылымдық модель түрінде және кеңейтімі бар файлда сақталады .slx (MATLAB - тың бұрынғы нұсқалары үшін-кеңейтіммен .mdl). Модельдер Drag-and-Drop технологиясы бойынша жасалады (және жеке блоктардан (модульдерден) қалдырыңыз. Модульдердің өздері сақталады Simulink бағдарламалық Модулінің кітапханаларында иерархиялық құрылым және оны пайдаланушы келесілер арқылы кеңейте алады өз блоктарын әзірлеу. Сонымен қатар, Имитациялық процестердің ерекшеліктеріне байланысты S-модельдер мен p-модельдер ерекшеленеді.
S-модельдерде кіріс және шығыс шамалары физикалық болмайды.
Байланыс желілері кейбір ақпараттық сигнал береді. Р-модельдер электр тізбектеріндегі процестерді еліктейді.
Модельдендірілген процестерді бақылау үшін кітапханалардың құрамына кіретін арнайы блоктар ("шолу терезелері") қолданылады.
12 Trace Mode бағдарламасымен жасалынатын жобаның навигаторы қандай қызмет жасайтынын баяндаңыз?
Жауабы:
TRACE MODE(R) 6 аспаптық жүйеден (интеграцияланған даму ортасы) және атқарушы Модульдер жиынтығынан тұрады. TRACE MODE (R) атқарушы модульдерінің көмегімен АБЖ жобасы нақты уақытта орындауға іске қосылады. TRACE MODE жобаның бірнеше атқарушы модульдері үшін бірден жоба құруға мүмкіндік береді. Аспаптық жүйе ASUTP дамыту құралдарының толық жиынтығын, атап айтқанда, құру құралдарын қамтиды:
оператор интерфейсі (SCADA HMI);
- таратылған басқару жүйелері (РСУ);
- нақты уақыттағы өнеркәсіптік мәліметтер базасы;
- өнеркәсіптік контроллерлерге арналған бағдарламалар (SOFTLOGIC);
сондай-ақ өндірістің бизнес-процестерін басқару құралдары (ӨБАЖ):
- негізгі қорларды басқару жүйелері және жабдықтарға техникалық қызмет көрсету (EAM);
- персоналды басқару жүйесі (HRM);
- өндірісті басқару жүйелері (MES).
TRACE MODE(R) және T-FACTORY(TM) орындары өндірісті басқарудың интеграцияланған платформасын құра отырып, нақты уақыттағы технологиялық процестер мен өндірістік бизнесті кешенді басқару шешімдерін ұсынады. TRACE MODE(R) 6 ыңғайлы және қолдануға оңай. Дегенмен, жүйенің архитектурасы корпоративтік деңгейдегі ірі АБЖ құруға мүмкіндік береді.
13 MathCAD ортасында модельді қалау құру керек екендігін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы:
14 Корреляция коэффициентін (r) кандай амалмен анықтайды? Коэффициентті қолданудың мақсаты неде?
Жауабы:Корреляция (латын тілінен correlatio қатысы) немесе корреляциялық тәуелділік - екі немесе одан да көп кездейсоқ шамалардың (немесе белгілі бір қолайлы дәрежедегі дәлдікпен осындай деп санауға болатын шамалардың) статистикалық қатынасы. Бұл жағдайда бір немесе бірнеше осы шамалардың мәндерінің өзгеруі басқа немесе басқа шамалардың мәндерінің жүйелі өзгеруімен бірге жүреді.
15 Регрессия әдісін қолдануың мақсатын түсіндіріңіз. Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Регрессиялық талдау - бір немесе бірнеше тәуелсіз айнымалылардың әсерін зерттеуге арналған статистикалық әдістердің жиынтығы {\ displaystyle X_ {1}, X_ {2}, ..., X_ {p}} X_ {1}, X_ {2}, ..., X_ {p} тәуелді айнымалыға {\ displaystyle Y} Y. Басқаша тәуелсіз айнымалылар регрессорлар немесе болжаушылар деп аталады, ал тәуелді айнымалылар шартты айнымалылар деп аталады. Тәуелді және тәуелсіз айнымалылар терминологиясы себеп-салдар байланыстарын емес, айнымалылардың тек математикалық тәуелділігін көрсетеді (Корреляцияны қараңыз). Регрессиялық талдаудың ең кең тараған түрі сызықтық регрессия болып табылады, мұнда белгілі бір математикалық критерийлерге сәйкес деректерге барынша сәйкес келетін сызықтық функция табылған.
16 MATLAB-та жасалынғанн модельдің дұрыстығына қалай көз жеткізуге болатынын баяндаңыз.
Жауабы:
17 Корреляциялық талдауды кандай мақсатпен АСУ ТП-да жасайды? Әдістің негізін талдаңыз.
Жауабы: Корреляциялық талдау - екі немесе одан да көп кездейсоқ шамалардың арасындағы байланысты зерттеудің статистикалық әдісі. Эмпирикалық зерттеулерде кездейсоқ шамалар айнымалылардың мәндері, зерттелетін бақылау объектілерінің өлшенетін қасиеттері болып табылады. Корреляциялық талдаудың мәні корреляция коэффициенттерін есептеу болып табылады. Корреляция коэффициенттері, әдетте, оң және теріс мәндерді қабылдауы мүмкін. Корреляция коэффициентінің белгісі байланыстың бағытын, ал абсолютті шама - байланыс күшін түсіндіруге мүмкіндік береді.
18 Не себеппен зат эскизінің профилін жасау қажет? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
19 Жиілік сипаттамалары арқылы реттелінетін объектілерді қалай анықтайтынын баяндаңыз.
Жауабы: Енгізу әрекетінің жиілік диапазонын таңдау кезінде, ең алдымен, жиілік сипаттамаларының мақсаты ескеріледі. Реттегішті динамикалық баптау параметрлерін есептеу үшін 180 ° жақын фазалық ығысулардағы жиіліктер Nyquist тұрақтылық критерийіне сәйкес ең жоғары мәнге ие. Сондықтан автоматты басқару жүйелерін орнату кезінде эксперимент не фазалық ығысу 180 ° болатын бір жиілікте ωPI немесе фазалық ығысулары 90 - 230 ° болатын бірнеше әртүрлі жиіліктерде жүргізіледі.
Жиілігі ωPI болатын годограф нүктесі, сондай-ақ кесу жиілігі ωav және ω0 нөлдік жиілігі бар годограф нүктелері (өздігінен нивелирленетін объектілер үшін) өнеркәсіптік басқарылатын объектінің годографына тән нүктелер болып табылады.
20 Әртүрлі құрылымдардың беріліс функцияларымен жинақталған басқару объектісінің динамикасын анықтауды түсіндіріңіз.
Жауабы Типтік контроллерлердің динамикалық баптау параметрлерін есептеудің әртүрлі әдістерінің салыстырмалы талдауын жүргізген кезде, көбінесе бастапқы құрылымның басқару объектісінің тасымалдау функциясын басқа құрылымға түрлендіру қажет, оны кейбір авторлар динамикасын оңтайландыру үшін пайдаланады. типтік контроллерлер.
Егер бастапқы бір рет секіруге объектінің тәжірибе жүзінде жазылған реакциясы болса және T0 бірдей уақыт тұрақтыларымен n-ші ретті инерциялық буынның берілу функциясы арқылы басқарылатын объектінің динамикасын жуықтау қажет болса, онда иілу нүктесі өтпелі сипаттаманың h (t) бірінші іздестіріледі, оның пайда болу уақыты tp = OD графиктің өту процесінде
21 Импульстік сипаттамаларды қолданып басқарылатын объектіні анықтау әдісін баяндаңыз.
Жауабы Импульстік жауаптарды жазу кезінде, сәтті зерттеу үшін импульс ұзақтығын дұрыс таңдау өте маңызды. Импульс уақыты неғұрлым қысқа болса, соғұрлым шынайы импульске эксперименттік уақыт сипаттамасы жақын болады. Дегенмен, импульс ұзақтығының шағын мәндерінде нәтижелерді өңдеу шығыс айнымалысының бастапқы мәндерден аздаған ауытқуларына байланысты қиынға соғады. Сондықтан іс жүзінде олар импульстік реакцияның белгілі бір бұрмалануына барады, импульс ұзақтығын арттырады. Импульстік сипаттамаларды жою кезінде импульс ұзақтығы көбінесе тәжірибе кезінде эмпирикалық түрде анықталады.
Бұл әдіс кіріс және шығыс шамалардың өзгеру қисық сызықтарымен шектелген аудандарды анықтауға негізделген. Біріншіден, кешіктіру уақыты τ анықталады.
22 Операторлық стансаның каналдар қорын жасауды мысал келтіріп баяндаңыз.
Жауабы
23 Контроллерді оператор стансасында қалай таңдау керек? Мысал келтіріңіз. Жауабы
24 АСУ ТП негізінде жоба жасау қалай іске асырылады?
Жауабы
25 МЭК 6-11313 стандартына сай қандай бағдарламалау тілдерін АСУ ТП-да қолдануға болатынына мысалдар келтіріңіз.
Жауабы МЭК 6-1131-3 стандартына сай 5 программалау тілдері кіреді,олар- SFC, LD, FBD, ST және IL.Бұл тілдер негізгі стандартқа кіреді,ал АСУ ТП Trace Mode-та олардың кеңейтілген түрлері-Techno SFC(Sequential Function Chart,Techno LD(Ladder Diagram),Techno FBD(Function Block Diagram),Techno ST(Structured Text) және Techno IL(Instruction List) қолданылады.Бұлардың ушеуі визуалды(FBD,SFC,LD) тілдер,инженерлер мен бизнес-аналитиктерге арналған,ал екі тексттық тіл (ST,IL) программисттерге арналған.Бұл тілдердің көмегімен контроллерлерде,HMI алгоритмдері де, EAM және MES тапсырмаларыда ыңғайлы бағдарламаланады.
26 Techno FBD бағдарламалау тілі қандай технологиялық схеманы қамтиды? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Techno FBD тілі басқару тапсырмаларын технологиялық процесстермен шешетін инженер-технологтарға арналған.Techno FBD кірістер мен шығыстар арқылы өзара байланысқан функционалды блоктар жиынтығынан тұратын схеманы қамтиды.Trace Mode 6-да 150ден аса типтік функционалды блоктар бар,олардың әрқайсысы кеңейтілген функциялар жиынтығын атқарады.
27 АСУ ТП-да LD редакторының FBD редакторынан сырттай қандай айырмашылығы бар екенін баяндаңыз?
Жауабы Сырттай LD редакторы FBD редакторына қатты ұқсас болып келеді.Бірақ айырмашылығы-функционалды блоктардың орнына,қолданушыға контактілер мен катушкаларды қолдану ұсынылады.Және Techno LD схемасына FBD-дың қарапайым блоктарында қосуға болады,бірақ Trace Mode-тың бұл мүмкіндігі стандарттың шегінен шығады.Techno LD тілі релелі логиканың схемасын құрып үйренген инженерлерге ұнайды.
28 SCADA жүйесінің қызметін түсіндіріңіз.
Жауабы Бақылау немесе басқару объектісі туралы ақпаратты жинау, өңдеу, көрсету және мұрағаттау жүйелерінің нақты уақыт режимінде жұмыс істеуін әзірлеуге немесе қамтамасыз етуге арналған бағдарламалық пакет.
29 АСУ ТП жобасының төменгі деңгейінде қолданатын контроллердің кызметтерін анықтаңыз? Оның жұмысын түсіндіріңіз.
Жауабы Технологиялық процестің параметрлері мен жабдықтың жай-күйі туралы мәліметтерді жинауды қамтамасыз етеді. Бақылау іс-шараларын жүзеге асырады.
30 АСУ ТП жобасында профайлер не үшін жасалады? Олардың ерекшелігін мысалмен түсіндіріңіз.
Жауабы: TRACE MODE 6 әзірлеу құралдары жүйесі нақты уақыттағы арнайы жөндеу мониторымен - профайлермен жабдықталған. Бұл нақты уақыт режимінде процесті басқару жүйесінің жобасын жөндеуге арналған TRACE MODE атқарушы модулінің нұсқасы. Профайлердің кәдімгі RTM-ден айырмашылығы, ол өзінің барлық әрекеттерін мәтіндік файлға тіркейді. Профайлер жеке қолданба болып табылады, бірақ жобаны құралдар тақтасындағы бір түймені басу арқылы TRACE MODE 6 IDE ішінен іске қосуға болады.
31 SCADA жүйесін қандай мақсатта қолданған дұрыс? Оның міндеттерін баяндаңыз.
Жауабы: SCADA жүйесін оператормен интерфейсті қамтамасыз ететін технологиялық үдеріс туралы ақпаратты жинауда , үдерістегі тарихты сақтау және қажет көлемде үдерістің автоматты басқаруын жүргізетін мақсатта қолданған дұрыс.
Міндеттері:
-Логикалық бақылау;
-SCADA мен ДК арасындағы желілік өзара іс-қимылды жүзеге асыру;
-Апаттық дабыл мен қауіпті хабарламаларды басқару;
-Ақпаратты нақты уақыт режимінде өңдеу;
-Сыртқы қосымшалармен байланыс орнату.
32 SCADA жүйесінің негізгі функцияларын көрсетіңіз ?
Жауабы Қауіпсіздік функцияларын орындау, диспетчерлік басқару, автоматты басқару, жалпы жүйелік функцияларды орындау, процестердің тарихын сақтау;
33 Мнемоникалық схема түсінігін мысалдар келтіріп баяндаңыз.
Жауабы
34 Келесі АСУ ТП-да қолданылатын айнымалы түрлердің мақсатын түсіндіріңіз; In, Out және InOut (Енгізу, Шығару және біріктірілген ЕнгізуШығару).
Жауабы: Арналар бір бағытты болуы мүмкін: In типі мнемоникалық диаграммаға немесе бағдарламаға мән береді, Out типі айнымалылардың мәнін мнемоникалық диаграммадан немесе бағдарламадан (немесе басқа көздерден) алады және оларды бір жерге жібереді, егер олар байланған.
Арналар кіріс шығыс сияқты екі жақты болуы мүмкін. Айнымалы мәннің көзін немесе тағайындалуын көрсету аргументті (айнымалы) байланыстыру деп аталады.
35 Не себеппен SCADA жүйесін имитациялау керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Scada жүйесінің имитаторында сіз қашықтықтағы дерек көздің, мысалы, сенсордың мәндерін бақылай аласыз және мнемосұлбада не болып жатқанын көрсету арқылы қашықтағы қабылдағышты, мысалы клапанды басқара аласыз.
Scada жүйелерінің тағы бір маңызды бөлігі- бұл тезнологиялық процестердің ағымдағы жағдайын талдауға, оның тәртібін дер кезінде алуды қажет ететін ықтимал төтенше жағдайларды болжауға арналған аппарат.
36 АСУ ТП-да каналдарды автоматты түрде құру (автопостроение) командасы қандай мақсатта қолданылады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Арналардың автоқұрылысы арқылы жобаны өзгертуге болады. Ол үшін мәндердегі айнымалы байланыстарын алып тастайсыз. Бұл оларды байланыссыз формальды айнымалылар етеді және экран үлгісін шақыру арнасының қасиеттерінде бұл арналарды автоматты түрде құруға мүмкіндік береді, олар байланысқаннан кейін нәтижесінде нақты уақыттағы монитордағы жоба жұмысын өзгертпейді, бірақ жобаны көрнекі етеді.
37 Статикалық бейненің динамикалық бейнеден айырмашыығы қандай екенін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы:Графикалық экрандарды өңдеу оларға графикалық элементтерді орналастыру арқылы жүзеге асырылады. Статикалық және динамикалық кескіндерді ажырату:
* статикалық кескіндер ешбір жағдайда өзгермейді ,мысалы рамалар, контейнерлер, сорғылар, құбырлар.
* динамикалық кескіндерді белгілі бір жағдайда өзгертуге болады (уақыт курсор басу) ,оларға суреттер, анимациялар, графикалық элементтер, суреттер топтары, кескіндер кітапханасы, динамикалық толтырулар жатады.
38 Мнемоникалық схема жасау қызметі АСУ ТП-да қалай іске асырылады?
Жауабы:Мнемо-диаграмма операторға басқарылатын технологиялық жабдықты бейнелейтін және ағымдағы жұмыс режимдері туралы әріптік-цифрлық ақпаратты беретін ақпаратты ұсынудың ең кең тараған түрі болып табылады.
Айтарлықтай өлшемдері және әртүрлі түстер мен жарықтықтағы көптеген нысандары бар мнемоникалық диаграммалармен жұмыс істегенде, оператордың көру жүйесі үлкен кернеуге ұшырайды. Сондықтан көзді тез шаршататын түстерді - қызыл, күлгін, күлгін түстерді көп қолдануға болмайды. Мнемоникалық тізбектердің фоны ретінде орташа жиілік спектрінің төмен қаныққан түстерін пайдалану ұсынылады.
Мнемоникалық диаграммалар кіріс ақпараттың үлкен көлемі жағдайында жұмыс істейтін операторға басқарылатын объектінің параметрлерінің нақты байланыстарымен белгіленген белгілі бір логикаға бағындыра отырып, ақпаратты іздеу процесін жеңілдетуге көмектеседі. Олар операторға келіп түсетін ақпаратты логикалық түрде жүйелеуді және өңдеуді жеңілдетеді, процестің нормадан ауытқуы кезінде техникалық диагностиканы жүргізуге көмектеседі, оңтайлы шешімдерді әзірлеуге және бақылау әрекеттерін қалыптастыруға сыртқы қолдау көрсетеді.
39 АСУ ТП-да кездесетін заттардың динамикалық кескінін жасауды мысалмен түсіндіріңіз.
Жауабы: Суреттерді импорттау процедурасының орындалуын анықтайық. Ол үшін жоба навигаторының ресурс жолын таңдаңыз. Контекстік мәзірге қоңырау шалыңыз. Топ құру жолын таңдаңыз. Ұсынылған топтардан суреттерді таңдаңыз.
Құрылған суреттер тобын таңдаңыз, контекстік мәзірге қоңырау шалыңыз, компонентті жасауды таңдаңыз. Ұсынылған құрамдас бөліктерден кескіндер кітапханасын таңдаңыз.
Кескінді импорттау үшін жасалған кескіндер кітапханасында тінтуірдің сол жақ түймешігін екі рет басыңыз. Бос терезе ашылады. Осы бос терезеде контекстік мәзірге қоңырау шалып, импорттауды таңдаңыз. Графикалық файлды ашуға арналған диалогтық терезе ашылады. Кескіннің болашақта қолданылатын графикалық файлын ашыңыз.
40 АСУ ТП-да SFC бағдарламасын қандай жағдайда қолданылады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы Көптеген техникалық объектілердің табиғаты және технологиялық процестер жеке операцияларды ретімен орындауды көздейді. Мұндай жағдайларда бағдарламалық жасақтаманы жасаушы үшін объектініңүдерістің құрылымын көрнекі түрде қайта шығаратын бағдарламалау құралының болуы өте маңызды. SFC тілі дәл осындай құрал. Бұл жоғары деңгейлі графикалық тіл, жобалау кезеңінде пайдалануға арналған.
SFC тілі бағдарламалық жасақтаманы жобалау кезеңінде қолдануға арналған және бағдарламаның блок-схемасын, яғни оның жұмысының логикасын дәйекті қадамдар мен шартты ауысулар деңгейінде сипаттауға мүмкіндік береді. Ол сериялық процестерді немесе машиналар мен механизмдерді басқару функцияларын жалпы құрылымдауды және үйлестіруді қамтамасыз етеді.
SFC бағдарламасы екі типтегі элементтерден тұрады: қадамдар (қадамдар) және ауысулар (ауысулар), олар басқа тілдердің элементтерін қамтуы мүмкін. Ішкі сілтемелер мен кірістер мен шығулардың күйіне сәйкес қадам логикасын өңдеуге немесе елемеуге болады, яғни. уақыттың әр сәтінде қадам Белсенді немесе пассивті болуы мүмкін.
Қадаммен байланысты логикалық құрылымдар PRC басқа қадамды өңдеуге көшуді бұйыратын оқиға болғанға дейін өңделеді. SFC тілін қолдана отырып, автоматтандырылған процесс ауысулармен бөлінген (байланысты) белгілі бір дәйекті қадамдардың (автономды жағдайлардың) жиынтығы ретінде ұсынылады. Әрбір ауысу логикалық жағдаймен, ал қадам - әрекеттер жиынтығымен салыстырылады.
SFC бағдарламасы-бұл бағытталған байланыстармен байланысқан қадамдар мен өтулердің графикалық түрде ұсынылған жиынтығы.
41 SCADA жүйелерінде бағдарламалау тілдерінің қандай түрлерін білесіз? Мысалдар келтіріңіз.
Жауабы SCADA жүйелерінде арнайы бағдарламалау тілдері бар, бұл әзірлеушіге өлшеу ақпаратын өңдеу, сигналдарды құру және процесті басқару алгоритмдерін сипаттауға мүмкіндік береді. Trace Mode жүйесі iec6113-3 стандартының өзгертілген тілдерін қолдайды:
1. Texno ST (Structured Text);
2. Texno SFC (Sequential Function Chart);
3. Texno FBD (Function Block Diagram);
4. Texno LD (Ladder Diagram);
5. Texno IL (Instruction List).
Бағдарлама мен түйін арналары арасында мәліметтер алмасуды қамтамасыз ету үшін бағдарламаның дәлелдері қолданылады. Әр Аргументтің түрі Деректерді беру бағытын анықтайды.
42 АСУ ТП түсініктемесіне анықтама беріңіз. Оған мысалдар келтіріп, жұмысын баяндаңыз.
Жауабы Технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйесі (АСУТП) - технологиялық процестерді басқаруды автоматтандыруға арналған техникалық және бағдарламалық құралдардың топтық шешімдері . Оның жалпы автоматтандырылған кәсіпорынды басқару жүйесімен байланысы болуы мүмкін .
Әдетте технологиялық процестерді автоматтандыруды қамтамасыз ететін біртұтас шешім ретінде автоматтандырылған процестерді басқару жүйесі түсініледі . Белгілі бір жағдай өндірістегі автоматтандыру болуы мүмкін тұтастай алғанда немесе оның кейбір бөлігінде салыстырмалы түрде дайын өнім шығарады . АСУТП, технологиялық процесс сияқты, ешқандай өнім өндірумен байланысты емес, оның мағынасын түсіндіру үшін мысалы, ғимаратта ауаны дайындаудың технологиялық процесі, суды немесе ағынды суларды тазартудың технологиялық процесі деген сияқты процестерді айта аламыз.
АСУТП құрамдас бөліктері бөлек автоматты басқару жүйелері (АБЖ) және бір кешенге қосылған автоматтандырылған құрылғылар болуы мүмкін . Қадағалауды басқару және деректерді жинау ( SCADA ) жүйелері , бөлінген басқару жүйелері (DCS), апаттық қорғаныс жүйелері (ESD) және басқа да кішірек басқару жүйелері (мысалы, бағдарламаланатын логикалық контроллерлерге негізделген жүйелер ( PLC )) сияқты. Әдетте, АСУТП бір немесе бірнеше басқару пульті түріндегі технологиялық процесті операторлық басқарудың бірыңғай жүйесі бар процесс барысы туралы ақпаратты өңдеу және мұрағаттау құралдары, автоматтандырудың типтік элементтері: датчиктер , басқару құрылғылары , жетектерден тұрады . AСУТП негізгі ерекшелігі оның жұмысына адам операторының мерзімді немесе тұрақты қатысуы болып табылады . Оператордың рөлі оператордың басқару жүйесін мерзімді немесе жүйелі түрде бақылау болып табылады. Өндірістік желілер барлық ішкі жүйелердің ақпараттық байланысы үшін қолданылады . Өнеркәсіптік автоматтандыруда желілік интерфейстер қосылған құрылғылардың және OSI моделінің қолданбалы деңгейінің желілік бағдарламалық жасақтамасының ажырамас бөлігі бола алады.Өнеркәсіптік контроллердің негізгі процессорында орындалады.
Сонымен, егер дәлел мәнді бағдарламаға беру үшін қызмет етсе, егер бағдарламадан беру үшін -- OUT болса, IN түрін таңдау керек. Кейбір жағдайларда сізге бұл бағдарламаны да, одан да жеткізетін дәлел қажет, содан кейін сіз INOUT түрін таңдауыңыз керек. Бағдарламамен деректермен алмасу үшін бағдарламаның әр дәлелін белгілі бір арнаға (арна аргументіне) байланыстыру қажет.
Дәлелдерден басқа, жергілікті және ғаламдық айнымалыларды жасауға болады.
43 TraceMode бағдарламасының артықшылығын сипаттаңыз? Мысалдар келтіріңіз.
Жауабы
44 Trace Mode бағдарламасымен жасалынатын жобаның навигаторының қызметі неде? Мысал келтіріңіз.
Жауабы
45 MATLAB-та жасалынған модельдің эскизін КОМПАС бағдарламасына қалай ендіру керек? Бұл әдіске мысалар келтіріңіз.
Жауабы
Kompas 3d
46 Сызба (чертеж) құру қандай бағдарлама ортасында жүзеге асырылады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы
Жүйені іске қосу үшін Бастау Барлық бағдарламалар ASCON KOMPAS-3D V8 мәзірін таңдаңыз. Жұмыс үстелінде тінтуір меңзерімен таңдауға болады, төте жолды таңдап, сол жақ түймені екі рет басыңыз
Сызбаны ашу үшін Ашу түймесін басу керек
Файл Жаңа және ашылған диалогтық терезеде жасалатын сызба түрін таңдап, OK түймесін басыңыз.
Жұмысты аяқтау үшін ФайлШығу мәзірін таңдап, Alt-F4 пернелер тіркесімін пайдаланыңыз немесе Жабу түймесін басыңыз
Жаңа сызба жасау үшін сізге қажет:
1) Файл пунктінің ашылмалы мәзірінен Жаңа командасын таңдаңыз;
2) пайда болған диалогтық терезеде сызба пиктограмасынын(жасағыңыз келетін құжаттың белгішесі )түймесін басыңыз
Сызбаның атын орнату
Сызба құжатын жасағаннан кейін А4 кескіні бар чызба және сызбаның аты - Аты жоқ сызба пайда болады. Бұл құжатты сақтаңыз және оны Көріністерді құрастыру деп атаңыз.
1) Файл Басқаша сақтау ... пунктін таңдаңыз;
2) пайда болған терезеде осы құжат сақталатын қалтаны көрсетіңіз (мысалы, Менің құжаттарым);
3) Атау өрісіне Ғимарат көріністерін енгізіңіз;
4) Жалпы қойындысында пайда болған Құжат ақпараты терезесінде
ақпаратты өз тегіңізді, атыңызды және әкесінің атын енгізіңіз және қажет болған жағдайдасәйкес атаумен терезеде құжатқа түсініктемелер берініз.
Сызба пішімін орнату
Сызба жасау кезінде парақ пішімін, шрифт және жеке элементтердің сыртқы түрі. өзгерту қажет болуы мүмкін
Мұны істеу үшін пішім параметрлеріне қол жеткізу керек.
Осыған:
1) сызбаның жұмыс аймағында тінтуірдің оң жақ түймешігін басып, пайда болған мәзірді таңдаңыз.
Ағымдағы сызбаның параметрлері тармағы;
2) пайда болған Параметрлер диалогтық терезесінде Парақ параметрлері жолын, содан кейін Формат жолын таңдаңыз
3) Формат жолында тышқанның сол жақ батырмасын басыңыз; қажетті парақ өлшемін көрсету керек диалогтық терезе пайда болады. Пішімді таңдауды және оның жұмыс өрісіне бағдарлануын аяқтағаннан кейін OK түймесін басуқажет
.
47 КОМПАС бағдарламасының стандартты құралдар тақтасы не мақсатпен жасалынған? Мысал келтіріңіз.
Жауабы Стандартты құралдар тақтасы- үлкенірек немесе кішірек жиынтығы бар әртүрлі жұмыс режимдеріндегі терезелерді, жалпы командаларды шақыруға арналған түймелер. Төменде түймелердің декодтауы берілген
Open - ашылатын файлдарды таңдау диалогтық терезесін шақырады.
Сақтау - файлды сақтау үшін файлдарды жазу диалогтық терезесін шақырады.
Басып шығару - мәтіндік құжатты басып шығару параметрлерін конфигурациялауға мүмкіндік береді.
Алдын ала қарау - құжаттарды алдын ала қарауға және басып шығаруға ауысуға мүмкіндік береді.
Cut - таңдалған объектілерді алып тастап, оларды алмасу буферіне орналастырады
деректер алмасуына жауап береді
Көшіру - тек Кесу түймесі сияқты әрекет етеді,таңдалған нысандар орнында қалады.
Қою - алмасу буферінің мазмұнының көшірмесін қоюға мүмкіндік береді.
Болдырмау алдыңғы пайдаланушы әрекетін болдырмайды, ал Қайталау түймесі қайтарылған әрекетті қалпына келтіреді.
Кітапхана менеджері - қосулы дисплейді қосады немесе өшіреді
Library Manager экраны - KOMPAS кітапхананы басқару жүйесі.
Айнымалылар - экранда көрсетуді қосады немесе өшіреді
Sketch графикалық құжатының айнымалылармен және теңдеулерімен жұмыс істеуге арналған Айнымалылар
48 Берілген өлшемге сәйкес жобада қолданылған заттың бөлігін эскиздеу жұмысын қалай жүзеге асыру керектігін мысалмен түсіндіріңіз.
Жауабы Сызбаның бастапқы деректері құрылысқа қажетті барлық өлшемдері бар бөліктің аксонометриялық кескіні түрінде де, координаталар түрінде де эксизделінеді.
Белгіленген өлшемдер бойынша бөліктің кескіндерін құру үшін Сипат жолының өрістеріне мәндерді енгізудің бірнеше нұсқалары бар. Сегменттерді салу мысалының екі нұсқасын қарастырайық.
Бірінші жол:
а) курсорды сегменттің басы болатын нүктеге жылжытыңыз.
T1курсордың өрісіндегі сызық сегментінің бастапқы нүктесінің орналасу координаттары қозғалысы болады;
б) тінтуірді шертіңіз. Көрсетілген нүктенің координаттық мәндері T1 өрісіне автоматты түрде енгізіледі.
Қосулықораптың жанындағы радио түймесі көрсету үшін крест параметрі бекітілген;
в) курсорды сегменттің соңы болатын нүктеге жылжытыңыз.
Меңзерді T2 өрісіне жылжытқанда, курсор орналасқан жердің координаттары көрсетіледі. Сонымен қатар, Ұзындық өрісі бастапқыдан қашықтықты көрсетеді
сызық сегментінің нүктесі курсордың ағымдағы орнына, ал Angle өрісінде - сегмент фантомының бұрышы болады. Екінші нүктені дәл орналастыру үшін сызықтың ұзындығын және оның бұрышын көрсетіңіз, X осіне еңкейтіңіз.
Екінші әдіс - координат мәндерін енгізу
а) Панельді екі рет шертіңіз
X координаттары мәтін жолағындағы сипаттарын,өрістің мазмұны бөлектелген мәліметтерді өзгерту қолжетімдіөңдеуді жүзеге асырады
б) пернетақтадан қажетті мәнді енгізу
X осі бойынша кесіндінің басының координаталары өзгерте аламыз;
в) Tab пернесін басыңыз. Меңзер Y координатының сынақ өрісіне ауысады.Өріс өңдеу үшін қолжетімді болады. Y координатасын енгізгеннен кейін, кесу нүктесінің координатасын енгізуді түзету үшін Enter пернесін басыңыз - 1 нүкте;
г) дәл осылай кесудің соңғы нүктесі үшін координат мәндерін енгізіңіз
49 Сызбада (чертеж) эскиздің сопряжение-сін қалай құру керектігін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы Инженерлік тәжірибеде сызбаларды жасау кезінде шеңберлерге жанамаларды салу, сонымен қатар конъюгациялар - шеңбер доғасы бойымен жасалған бір сызықтан екіншісіне тегіс өтулер өте жиі кездеседі.
KOMPAS-3D V8-де көрсетілген геометриялық конструкцияларды орындау үшін Геометрия панелінің кеңейтілген командалары пайдаланылады:
- екі қисыққа жанама кесінді;
- екі қисыққа жанама шеңбер;
- дөңгелектеу.
Біріншіден, шеңберлердің центрлерін анықтайтын осьтік сызықтарды салу ұсынылады . Әрі қарай, жанама сызық салынған шеңберлердің өзін бейнелеу керек .
екі шеңберге жанама түзу салу қажет болсын. Құрылыстардың ретін көрсетейік:
1) Екі қисыққа жанама сызық белгішесін басыңыз. Көрсетілген пәрмен - сызық сегментін құруға арналған кеңейтілген пәрмен.
2) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін бірінші шеңбердегі ерікті нүктені (р1 нүктесі) көрсетіңіз.
3) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін екінші шеңбердегі ерікті нүктені (p2 нүктесі) көрсетіңіз .
4) Графикалық аймақта қажетті жанаманы курсормен таңдап, түймені басыңыз - арнайы басқару панелінің объектісін жасаңыз .
5) Арнайы басқару панеліндегі пәрменді үзу үшін түймені басыңыз.
50 Эскиздің өлшемінің негізгі нүктелерін керекті орынға орнатылуын мысал келтіріп баяндаңыз.
Жауабы Біріншіден, шеңберлердің центрлерін анықтайтын осьтік сызықтарды салу ұсынылады . Әрі қарай, жанама сызық салынған шеңберлердің өзін бейнелеу керек.
Екі шеңберге жанама түзу салу қажет болсын. Құрылыстардың ретін көрсетейік:
1) Екі қисыққа жанама сызық белгішесін басыңыз. Көрсетілген пәрмен - сызық сегментін құруға арналған кеңейтілген пәрмен.
2) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін бірінші шеңбердегі ерікті нүктені (р1 нүктесі) көрсетіңіз .
3) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін екінші шеңбердегі ерікті нүктені (p2 нүктесі) көрсетіңіз.
4) Графикалық аймақта қажетті жанаманы курсормен таңдап, түймені басыңыз - арнайы басқару панелінің объектісін жасаңыз (р3 нүктесі).
5) Арнайы басқару панеліндегі пәрменді үзу үшін түймені басыңыз.
51 Сызбада бұрыштық өлшемдерді менюдегі қандай пәрмендер арқылы құрастырады. Мысал келтіріңіз.
Жауабы Бұрыш өлшемі
Бұрыштық өлшемдерді енгізуге арналған кеңейтілген пәрмендер тақтасына мыналар кіреді: бұрыштық өлшем, жалпы негізден бұрыштық өлшем, бұрыштық тізбек өлшемі, жалпы өлшем сызығы бар бұрыштық өлшем, үзіліспен бұрыштық өлшем.
Бұрыштық өлшемдерді енгізу кезінде сипат тақтасында өлшемнің сипаттамалық нүктелерінің орнын орнатуға, оның бағдарын және өлшем жазуының мазмұнын басқаруға мүмкіндік беретін енгізу өрістері мен қосқыштар бар . Әдепкі бойынша, жүйе өткір бұрыштарға арналған түймешікті пайдаланып бұрыштық өлшемді құрастырады. Өлшем түріне арналған қосқыш өлшемді максималды (доғал) бұрышпен құрастырады, ал қосқыш - 180 ° үлкен өлшемді жасайды.
Бұрыштық өлшемді қолдану үшін сізге қажет:
1) бұрыштық өлшем түймешігін басыңыз;
2) графикалық курсормен бірінші түзудің кескініндегі нүктені көрсету - p1 нүктесі ;
3) графикалық курсормен екінші түзудің кескініндегі нүктені көрсету - p2 нүктесі ;
4) графикалық курсормен өлшем сызығының орнын анықтайтын нүктені - p3 нүктесін көрсетіңіз.
52 Сызбаға болт-ты қосу кескінін жасау үшін КОМПАС-тың қандай қорын қолдану керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Қосылым кескінін болтпен өңдеу үшін Сипаттар панелінде режимді таңдау керек - қосылым сызығын болтпен шашырату немесе нұқу керек (сурет жасыл түспен ерекшеленеді), тінтуірдің оң жақ батырмасын басыңыз және контекстік мәзірде Жою опциясын алыңыз.
Қосылым кескінін болтпен екі рет басыңыз. Осыдан кейін тапсырма терезесі пайда болады бұрандалы қосылым параметрлері-ды. Терезеде орнату керек қажетті жіп диаметрі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Каз, ПАТПиП, АУ, 1 поток
Аяулым Калдыбекова
66 шт.
Trace Mode 6
1 SCADA жүйесі қандай технологиялық процесте қолданылады?
Жауабы:
Оператор мен технологиялық процестің арасындағы өзара байланысты SCADA жалпы бағытталуынан алынған бағдарлама арқылы жүргізіледі.
SCADA- (supervisory control and data acquisition) жүйесі оператормен интерфейсті қамтамасыз ететін технологиялық үдеріс туралы ақпаратты жинайды, үдерістегі тарихты сақтайды және қажет көлемде үдерістің автоматты басқаруын жүргізеді.
SCADA жүйесінің көмегімен кез келген технологиялық процестерді: энергияны өндіруде; қайта өңдеу өндірістерінде; ағын сулар мен таза суларды тазартуларда; газ- мұнай тасымалдау өндірістерінде; ауе жайларындағы бақылау мен басқаруды; сауда кемелерінде; ғарыштық кемелерді басқару мен бақылауға болады. Осы жүйенің көмегімен нақты уақыт аралықтарында объектегі болып жатқан үдерістертуралы барлық мәліметтерді талдап, SCADA жүйесінен мониторға жеткізіліп қолданылады.
2 Автоматтандырылған технологиялық үдерістің мақсатын баяндаңыз. Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Технологиялық процесті автоматтандыру-адамның тікелей қатысуынсыз немесе адамға ең маңызды шешімдер қабылдау құқығын қалдырмай технологиялық процестің өзін басқаруға мүмкіндік беретін жүйені немесе жүйелерді іске асыруға арналған әдістер мен құралдар жиынтығы. Автоматтандырылған технологиялық үдерістің мақсаты негізінен процессті автоматты режимде жұмыс істейтін арнайы құралдарды құру және пайдалану, еңбек өнімділігінің артуын қамтамасыз ету технологиялық процестерді дамыту, осы көрсеткіштің өсуін тұрақты ететін көптеген басқада шараларды қамтиды
Автоматтандырудың негізгі мақсаттарына мысал келтіре кетсек:
-қызмет көрсетуші персоналдың санын қысқарту;
-шығарылатын өнім көлемін ұлғайту;
-өндірістік процестің тиімділігін арттыру;
-өнім сапасын арттыру;
-шикізат шығындарын азайту;
-өндіріс ырғағын арттыру;
-қауіпсіздікті арттыру;
-экологиялық тазалықты арттыру;
-үнемділікті арттыру.
3 Канал деген ұғымды қандай технологияда қолданады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Канал-айнымалыларды, тұрақтыларды, айнымалы мәндерді қалыптастыру және түрлендіру әдістерін қамтитын ақпараттық құрылым. Бұл SCADA TRACE MODE-та жобаны жасау технологиясында қолданылады және құралдар құрамына каналдар базасының редакторы ретіндеде енеді.
Каналды көптеген жағдайларда өңдеу қажет. Мысалы: Өңдеу үшін каналды таңдап, контекстік мәзірді шақыру керек. Пайда болған мәзірде өңдеуді таңдау керек. Терезенің сыртқы түрі каналдың түріне байланысты (float, hex 16 және т.б.). Бұл терезеде канал түрі, каналды қайта есептеу кезеңі, мұрағат құру және т.б. сияқты жүйелік сипаттарды теңшеуге болады. Заттармен жұмыс істеуге арналған каналдар сандар дабылдармен жұмыс істеу үшін қажетті шекараларды белгілеуге мүмкіндік береді.
Заманауи диспетчерлік жүйелерге арналған байланыс каналдары өте әртүрлі. SCADA жүйелерінің құрылымдық құрамдас бөлігі ретінде CS даму тенденциясы тек қана кең ауқымды бөлінген байланыс каналдарын (ISDN, ATM және т.б.) ғана емес, сонымен қатар корпоративтік компьютерлік желілер мен мамандандырылған өнеркәсіптік автобустарды пайдалану деп санауға болады.
4 SCADA жүйесі ұғымын қандай технологияда қолданады. Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
SCADA-жүйесі деп адам мен басқару жүйесі арасындағы интерфейсті, сыртқы әлеммен байланысты жүзеге асыратын арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету түсініледі. Ең танымал келесі SCADA жүйелері: Genesis, TRACE MODE, InTouch, Citect, IGSS.
SCADA жүйелері келесі мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:
1) технологиялық процесті басқару мүмкіндігін қамтамасыз ететін түймелерді, тұтқаларды және басқа да басқару құрылғыларын ұсынуға;
2) технологиялық процестер туралы ақпаратты визуализациялауға мүмкіндік беретін әртүрлі параметрлер, плоттерлер үшін көрсеткіштер жинағын ұсыну;
3) әртүрлі есептерді, мұрағаттарды құруға мүмкіндік беру;
4) олар жоғары деңгейлі тілдерде бағдарламалау тәжірибесі жоқ технологтар үшін процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйесін құруға мүмкіндік беретін алгоритмдерді әзірлеу үшін жеткілікті қарапайым тілді ұсынады;
5) әзірленген алгоритмдер мен технологиялық процестерді құжаттау құралдарын ұсынуға;
6) аналогтық және дискретті сигналдарды енгізу мен шығаруды қамтамасыз ететін жабдықтың драйверлерін ұсынуға;
7) компьютерлер арасында деректер алмасуға мүмкіндік беретін желілік функцияларды жүзеге асыру.
SCADA жүйелерінде арнайы бағдарламалау тілдері бар. TRACE MODE жүйесі IEC6113-3 стандартының өзгертілген тілдерін қолдайды:
1) Texno ST (құрылымдық мәтін);
2) Texno SFC (Sequential Function Chart);
3) Texno FBD (Функция блок-схемасы);
4) Texno LD (Баспалдақ диаграммасы);
5) Texno IL (нұсқаулар тізімі).
Мысалы : Драйвердің дұрыс жұмыс істеуі үшін COM портының конфигурация файлын жасаңыз, ол TRACE MODE және SIMATIC S7-200 PLC арасында деректер алмасуға мүмкіндік береді. Ол үшін келесі әрекеттер тізбегін орындау керек:
- TRACE MODE 6 негізгі нұсқасымен бірге жеткізілетін және осы SCADA жүйесі орнатылған қалтада (C: \ Program Files \ AdAstra) орналасқан COM портының конфигурация файлын құру бағдарламасын ашыңыз.
ResearchGroup \ Trace Mode IDE6Base \ Drivers_with_Setup \ Siemens \ PPI \). Бұл каталогта орындалатын файл мен нақты конфигурация файлы бар;
- PPIconfig.exe орындалатын файлды іске қосыңыз.
5 Резервтеу ("Резервирование") деген мағынаны не үшін қолданады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Резервтеу - жүйелер мен объектілердің сенімділігін арттыру әдісі. Бұл сенімділікті қамтамасыз етудің әмбебап принципі, табиғатта, техника мен технологияда кеңінен қолданылады, кейіннен адам өмірінің басқа аспектілеріне таралады.
Резервтеудің төрт негізгі түрі бар:
Артықшылық сияқты аппараттық артықшылық.
Ақпараттың артық болуы, мысалы - қателерді анықтау және түзету әдістері.
Уақытша резервтеу, мысалы, балама логика әдістері.
Бағдарламалық қамтамасыз етудің артық болуы, тәуелсіз функционалды эквивалентті бағдарламаларды пайдалану.
Мысалы : АЖ-де * .~prj және * .~tmul файлдарының алдыңғы нұсқасының сақтық көшірмесін жасау мүмкіндігі бар - Сақтау пәрмені қайтадан орындалғанда, бұрын сақталған файлдардың кеңейтімі * .~prj және * .~tmul, тиісінше.
6 Автоматты жасау ("Автопостроение") командасын технологияда қалай қолдану керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Мысалы : Автоқұрастыру процедурасын қолдану арқылы экран үлгісінің аргументі бойынша жоба түйінінде арна жасалады. Ол үшін келесі әрекеттерді орындаңыз:
- алдыңғы зертханалық жұмыстың кез келген тапсырмасының нәтижесін жүктеу;
- Жүйе деңгейінде RTM_1 LC түйінін таңдаңыз;
- LC түйінінің құрамдас өрісінде Экран1 таңдаңыз;
- тінтуірдің оң жақ батырмасын басу арқылы (ДК) контекстік мәзірге қоңырау шалыңыз;
- онда LC түймесін басу арқылы Screen1 компонентінің қасиеттерін ашыңыз.
- LC қойындысын Аргументтерді таңдаңыз;
- LC аргументі Параметрін таңдап, Create by Arguments белгішесін пайдаланып Input типті Float класының Параметр атымен арнасын жасаңыз.
7 SCADA жүйелерінің қызметтерін мысал келтіріп баяндаңыз.
Жауабы: Бүгінгі күні SCADA жүйесі жедел диспетчерлік басқарудың автоматтандырылған жүйесінің міндетті атрибуты болып табылады. SCADA жүйелері диспетчерлік станцияларда, жергілікті технологиялық станцияларда, сондай-ақ әртүрлі мақсаттағы оператор станцияларында орнатылады. SCADA жүйелеріне арналған аппараттық платформа өндірістік дербес компьютерлерге (PPK), панельдік компьютерлерге және операторлық панельдерге негізделген жұмыс станциялары болып табылады. Контроллерлердің флэш-жадында SCADA жүйелерінің жеке ықшам модификациялары орнатылған (мысалы, Trace Mode, MasterSCADA және т.б.) Қазіргі уақытта қолданыстағы SCADA пакеттері көптеген функцияларды орындайды, оларды бірнеше топтарға бөлуге болады:
нақты тапсырма үшін SCADA орнату (яғни автоматтандыру жүйесінің бағдарламалық бөлігін әзірлеу);::
диспетчерлік басқару;::
автоматты басқару;::
процестердің тарихын сақтау;::
қауіпсіздік функцияларын орындау;::
жалпы жүйелік функцияларды орындау.
Функцияларға қарамастан SCADA арқылы орындалады, оның басты ерекшелігі - пайдаланушымен интерфейстің болуы. Мұндай интерфейс болмаған жағдайда, жоғарыда аталған функциялар контроллердің бағдарламалау құралдарының функцияларымен сәйкес келеді, ал басқару диспетчерлік емес, автоматты болып табылады.
8 TraceMode бағдарламасының мақсаты неде? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: TRACE MODE. АСУТП бағдарламалық қамтамасыз етуді, телемеханика жүйелерін, ғимараттарды автоматтандыруды, электр энергиясын есепке алу жүйелерін (ЭКЕАЖ, АИИС КУЭ), суды, газды, жылуды әзірлеуге, сондай-ақ олардың нақты уақытта жұмыс істеуін қамтамасыз етуге арналған. TRACE MODE 6 нақты уақыт режимінде бөлінген автоматтандырылған процестерді басқару жүйелерін (APCS) әзірлеуге және іске қосуға және кәсіпорынды басқарудың бірқатар мәселелерін (APCS) шешуге арналған бағдарламалық кешен болып табылады. T-FACTORY пакеті автоматтандырылған басқару жүйесінің тапсырмаларын шешу үшін TRACE MODE 6 біріктірілген. TRACE MODE 6 бағдарламаларының жиынтығын 4 бөлікке бөлуге болады. 1)Жобаны әзірлеудің интеграцияланған ортасы (АЖ) - жобаны әзірлеу үшін барлық қажетті құралдарды қамтитын бірыңғай бағдарламалық қабық. 2) Атқарушы Модульдер (мониторы реального времени, МРВ) - жеке компьютерлерде немесе контроллерлерде орналастырылатын жобаның құрамдас бөліктері нақты уақытта басқарылатын әртүрлі мақсаттағы бағдарламалық модульдер. 3) Алмасу драйверлері-TRACE MODE мониторлары мониторларға қосылмаған алмасу протоколдары бар құрылғылармен өзара әрекеттесу үшін пайдаланатын драйверлер. 4) Қосымша құралдар-әртүрлі міндеттерді шешуге арналған бағдарламалық модульдер, түйіндерді орындау (мысалы, TRACE MODE Data Center және басып шығару сервері).
9 TraceMode жүйесіне қатысты модульдерге мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы: TRACE MODE аспаптық жүйеден және атқарушы Модульдер жиынтығынан (рантайм) тұрады. Аспаптық жүйеде "TRACE MODE жобасы"деп аталатын файлдар жиынтығы жасалады. TRACE MODE атқарушы модульдерінің көмегімен АБЖ жобасы диспетчердің немесе оператордың жұмыс орнында нақты уақытта орындау үшін іске қосылады. TRACE MODE атқарушы модульдері ТП АБЖ-дағы рөліне байланысты әртүрлі функцияларға ие. Бағдарламаның негізгі атқарушы модульдері:
Нақты уақыт мониторы-МРВ;
Нақты уақыт мониторы + - МРВ+;
Нақты уақыт мониторы+ құжаттама серверімен-ДокМРВ+;
Double Force МРВ+ -- 2 МРВ+ ыстық резервтеумен;
Нақты уақыт мониторы + GSMGPRS қолдауымен-GSM МРВ+;
NetLink light клиенттік модулі;
TRACE MODE Веб-сервері-TRACE MODE DataCenter;
Өнеркәсіптік контроллерлер үшін атқарушы Модульдер -- Micro TRACE режимі;
және т. б.TRACE MODE Data Center InternetIntranet желілері бойынша веб-браузер арқылы нақты уақыт ақпаратына қашықтан қол жеткізуді қамтамасыз ететін SCADA TRACE MODE мамандандырылған web-Сервері болып табылады.TRACE MODE Data Center жергілікті ТП АБЖ үшін web-шлюз функцияларын орындайды. Бағдарлама нақты уақыт деректерін i-NET (TCPIP) протоколы бойынша TRACE MODE (ДК-дегі МРВ) серверлерінен алады және оларға браузерлер арқылы веб-қол жетімділікті қамтамасыз етеді. TRACE MODE Data Center-жергілікті ACS үшін Web шлюзі TP, бағдарлама бірнеше қолданбалы жобалары бар жергілікті ACS TP TRACE MODE серверлеріне қызмет ете алады.TRACE MODE Data Center келесі функциялардың орындалуын қамтамасыз етеді:
қашықтағы web пайдаланушыларына, оның ішінде басқару функцияларымен (Web SCADA)графикалық операторлық интерфейсті ұсыну; құжаттама сервері немесе ДокМРВ+ TRACE MODE (Data Center-ге кірмейді) құратын HTML-құжаттарға ыңғайлы, иерархиялық ұйымдастырылған түрде web-қол жеткізуді қамтамасыз ету; қашықтағы пайдаланушыларға қатынауды басқару.
10 АСУ ТП-да нақты уақыттағы мониторингті не мақсатпен жасау керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
Нақты уақыт мониторы (МРВ) - TRACE MODE 6 жүйесінің SCADAHMI негізгі атқарушы модулі. MRV аспаптық жүйеде жасалған TRACE MODE жобасының dbb файлдарын орындайды. МРВ жасау үшін пайдаланылуы мүмкін: оператордың жұмыс орны (АЖО); TRACE MODE клиенттерімен (мысалы, NetLink Light , DataCenter) немесе басқа MVV серверлерімен өзара әрекеттесуге арналған арнайы сервер Әр түрлі мәселелерді шешуге арналған және функциялар жиынтығымен ерекшеленетін бірнеше МРВ түрлері бар. Кәдімгі МРВ - бұл классикалық SCADA HMI қосымшасы, оның негізгі функциялары: TRACE MODE, DDE және OPC драйверлері арқылы uso - дан деректерді жинау; ақпаратты бастапқы өңдеу-сүзу, масштабтау, шекараны бақылау және т. б.;
технологиялық процесті басқару және МЭК 6-11313 стандарт тілдерінде бағдарламаланған алгоритмдер бойынша реттеу;
мнемосхемалар мен трендтердегі ақпаратты визуализациялау (HMI);
дабылдардың (алармдардың)есебін жүргізу;
клиенттерге және басқа TRACE MODE серверлеріне HMI ақпаратын беру;
трендтерде ақпаратты көрсету;
басқа серверлермен және клиенттермен желілік алмасу.
11 MATLAB ортасында модельді қалау құру керек екендігін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы:
MATLAB уақыт бойынша визуалды зерттеулерді диалогтық режимде жүргізуге мүмкіндік береді (визуалды бағдарламалау) бағдарламалық модуль арқылы әртүрлі жүйелердің сипаттамалары Simulink. Бұл жағдайда зерттелетін жүйенің моделі құрылымдық модель түрінде және кеңейтімі бар файлда сақталады .slx (MATLAB - тың бұрынғы нұсқалары үшін-кеңейтіммен .mdl). Модельдер Drag-and-Drop технологиясы бойынша жасалады (және жеке блоктардан (модульдерден) қалдырыңыз. Модульдердің өздері сақталады Simulink бағдарламалық Модулінің кітапханаларында иерархиялық құрылым және оны пайдаланушы келесілер арқылы кеңейте алады өз блоктарын әзірлеу. Сонымен қатар, Имитациялық процестердің ерекшеліктеріне байланысты S-модельдер мен p-модельдер ерекшеленеді.
S-модельдерде кіріс және шығыс шамалары физикалық болмайды.
Байланыс желілері кейбір ақпараттық сигнал береді. Р-модельдер электр тізбектеріндегі процестерді еліктейді.
Модельдендірілген процестерді бақылау үшін кітапханалардың құрамына кіретін арнайы блоктар ("шолу терезелері") қолданылады.
12 Trace Mode бағдарламасымен жасалынатын жобаның навигаторы қандай қызмет жасайтынын баяндаңыз?
Жауабы:
TRACE MODE(R) 6 аспаптық жүйеден (интеграцияланған даму ортасы) және атқарушы Модульдер жиынтығынан тұрады. TRACE MODE (R) атқарушы модульдерінің көмегімен АБЖ жобасы нақты уақытта орындауға іске қосылады. TRACE MODE жобаның бірнеше атқарушы модульдері үшін бірден жоба құруға мүмкіндік береді. Аспаптық жүйе ASUTP дамыту құралдарының толық жиынтығын, атап айтқанда, құру құралдарын қамтиды:
оператор интерфейсі (SCADA HMI);
- таратылған басқару жүйелері (РСУ);
- нақты уақыттағы өнеркәсіптік мәліметтер базасы;
- өнеркәсіптік контроллерлерге арналған бағдарламалар (SOFTLOGIC);
сондай-ақ өндірістің бизнес-процестерін басқару құралдары (ӨБАЖ):
- негізгі қорларды басқару жүйелері және жабдықтарға техникалық қызмет көрсету (EAM);
- персоналды басқару жүйесі (HRM);
- өндірісті басқару жүйелері (MES).
TRACE MODE(R) және T-FACTORY(TM) орындары өндірісті басқарудың интеграцияланған платформасын құра отырып, нақты уақыттағы технологиялық процестер мен өндірістік бизнесті кешенді басқару шешімдерін ұсынады. TRACE MODE(R) 6 ыңғайлы және қолдануға оңай. Дегенмен, жүйенің архитектурасы корпоративтік деңгейдегі ірі АБЖ құруға мүмкіндік береді.
13 MathCAD ортасында модельді қалау құру керек екендігін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы:
14 Корреляция коэффициентін (r) кандай амалмен анықтайды? Коэффициентті қолданудың мақсаты неде?
Жауабы:Корреляция (латын тілінен correlatio қатысы) немесе корреляциялық тәуелділік - екі немесе одан да көп кездейсоқ шамалардың (немесе белгілі бір қолайлы дәрежедегі дәлдікпен осындай деп санауға болатын шамалардың) статистикалық қатынасы. Бұл жағдайда бір немесе бірнеше осы шамалардың мәндерінің өзгеруі басқа немесе басқа шамалардың мәндерінің жүйелі өзгеруімен бірге жүреді.
15 Регрессия әдісін қолдануың мақсатын түсіндіріңіз. Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Регрессиялық талдау - бір немесе бірнеше тәуелсіз айнымалылардың әсерін зерттеуге арналған статистикалық әдістердің жиынтығы {\ displaystyle X_ {1}, X_ {2}, ..., X_ {p}} X_ {1}, X_ {2}, ..., X_ {p} тәуелді айнымалыға {\ displaystyle Y} Y. Басқаша тәуелсіз айнымалылар регрессорлар немесе болжаушылар деп аталады, ал тәуелді айнымалылар шартты айнымалылар деп аталады. Тәуелді және тәуелсіз айнымалылар терминологиясы себеп-салдар байланыстарын емес, айнымалылардың тек математикалық тәуелділігін көрсетеді (Корреляцияны қараңыз). Регрессиялық талдаудың ең кең тараған түрі сызықтық регрессия болып табылады, мұнда белгілі бір математикалық критерийлерге сәйкес деректерге барынша сәйкес келетін сызықтық функция табылған.
16 MATLAB-та жасалынғанн модельдің дұрыстығына қалай көз жеткізуге болатынын баяндаңыз.
Жауабы:
17 Корреляциялық талдауды кандай мақсатпен АСУ ТП-да жасайды? Әдістің негізін талдаңыз.
Жауабы: Корреляциялық талдау - екі немесе одан да көп кездейсоқ шамалардың арасындағы байланысты зерттеудің статистикалық әдісі. Эмпирикалық зерттеулерде кездейсоқ шамалар айнымалылардың мәндері, зерттелетін бақылау объектілерінің өлшенетін қасиеттері болып табылады. Корреляциялық талдаудың мәні корреляция коэффициенттерін есептеу болып табылады. Корреляция коэффициенттері, әдетте, оң және теріс мәндерді қабылдауы мүмкін. Корреляция коэффициентінің белгісі байланыстың бағытын, ал абсолютті шама - байланыс күшін түсіндіруге мүмкіндік береді.
18 Не себеппен зат эскизінің профилін жасау қажет? Мысал келтіріңіз.
Жауабы:
19 Жиілік сипаттамалары арқылы реттелінетін объектілерді қалай анықтайтынын баяндаңыз.
Жауабы: Енгізу әрекетінің жиілік диапазонын таңдау кезінде, ең алдымен, жиілік сипаттамаларының мақсаты ескеріледі. Реттегішті динамикалық баптау параметрлерін есептеу үшін 180 ° жақын фазалық ығысулардағы жиіліктер Nyquist тұрақтылық критерийіне сәйкес ең жоғары мәнге ие. Сондықтан автоматты басқару жүйелерін орнату кезінде эксперимент не фазалық ығысу 180 ° болатын бір жиілікте ωPI немесе фазалық ығысулары 90 - 230 ° болатын бірнеше әртүрлі жиіліктерде жүргізіледі.
Жиілігі ωPI болатын годограф нүктесі, сондай-ақ кесу жиілігі ωav және ω0 нөлдік жиілігі бар годограф нүктелері (өздігінен нивелирленетін объектілер үшін) өнеркәсіптік басқарылатын объектінің годографына тән нүктелер болып табылады.
20 Әртүрлі құрылымдардың беріліс функцияларымен жинақталған басқару объектісінің динамикасын анықтауды түсіндіріңіз.
Жауабы Типтік контроллерлердің динамикалық баптау параметрлерін есептеудің әртүрлі әдістерінің салыстырмалы талдауын жүргізген кезде, көбінесе бастапқы құрылымның басқару объектісінің тасымалдау функциясын басқа құрылымға түрлендіру қажет, оны кейбір авторлар динамикасын оңтайландыру үшін пайдаланады. типтік контроллерлер.
Егер бастапқы бір рет секіруге объектінің тәжірибе жүзінде жазылған реакциясы болса және T0 бірдей уақыт тұрақтыларымен n-ші ретті инерциялық буынның берілу функциясы арқылы басқарылатын объектінің динамикасын жуықтау қажет болса, онда иілу нүктесі өтпелі сипаттаманың h (t) бірінші іздестіріледі, оның пайда болу уақыты tp = OD графиктің өту процесінде
21 Импульстік сипаттамаларды қолданып басқарылатын объектіні анықтау әдісін баяндаңыз.
Жауабы Импульстік жауаптарды жазу кезінде, сәтті зерттеу үшін импульс ұзақтығын дұрыс таңдау өте маңызды. Импульс уақыты неғұрлым қысқа болса, соғұрлым шынайы импульске эксперименттік уақыт сипаттамасы жақын болады. Дегенмен, импульс ұзақтығының шағын мәндерінде нәтижелерді өңдеу шығыс айнымалысының бастапқы мәндерден аздаған ауытқуларына байланысты қиынға соғады. Сондықтан іс жүзінде олар импульстік реакцияның белгілі бір бұрмалануына барады, импульс ұзақтығын арттырады. Импульстік сипаттамаларды жою кезінде импульс ұзақтығы көбінесе тәжірибе кезінде эмпирикалық түрде анықталады.
Бұл әдіс кіріс және шығыс шамалардың өзгеру қисық сызықтарымен шектелген аудандарды анықтауға негізделген. Біріншіден, кешіктіру уақыты τ анықталады.
22 Операторлық стансаның каналдар қорын жасауды мысал келтіріп баяндаңыз.
Жауабы
23 Контроллерді оператор стансасында қалай таңдау керек? Мысал келтіріңіз. Жауабы
24 АСУ ТП негізінде жоба жасау қалай іске асырылады?
Жауабы
25 МЭК 6-11313 стандартына сай қандай бағдарламалау тілдерін АСУ ТП-да қолдануға болатынына мысалдар келтіріңіз.
Жауабы МЭК 6-1131-3 стандартына сай 5 программалау тілдері кіреді,олар- SFC, LD, FBD, ST және IL.Бұл тілдер негізгі стандартқа кіреді,ал АСУ ТП Trace Mode-та олардың кеңейтілген түрлері-Techno SFC(Sequential Function Chart,Techno LD(Ladder Diagram),Techno FBD(Function Block Diagram),Techno ST(Structured Text) және Techno IL(Instruction List) қолданылады.Бұлардың ушеуі визуалды(FBD,SFC,LD) тілдер,инженерлер мен бизнес-аналитиктерге арналған,ал екі тексттық тіл (ST,IL) программисттерге арналған.Бұл тілдердің көмегімен контроллерлерде,HMI алгоритмдері де, EAM және MES тапсырмаларыда ыңғайлы бағдарламаланады.
26 Techno FBD бағдарламалау тілі қандай технологиялық схеманы қамтиды? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Techno FBD тілі басқару тапсырмаларын технологиялық процесстермен шешетін инженер-технологтарға арналған.Techno FBD кірістер мен шығыстар арқылы өзара байланысқан функционалды блоктар жиынтығынан тұратын схеманы қамтиды.Trace Mode 6-да 150ден аса типтік функционалды блоктар бар,олардың әрқайсысы кеңейтілген функциялар жиынтығын атқарады.
27 АСУ ТП-да LD редакторының FBD редакторынан сырттай қандай айырмашылығы бар екенін баяндаңыз?
Жауабы Сырттай LD редакторы FBD редакторына қатты ұқсас болып келеді.Бірақ айырмашылығы-функционалды блоктардың орнына,қолданушыға контактілер мен катушкаларды қолдану ұсынылады.Және Techno LD схемасына FBD-дың қарапайым блоктарында қосуға болады,бірақ Trace Mode-тың бұл мүмкіндігі стандарттың шегінен шығады.Techno LD тілі релелі логиканың схемасын құрып үйренген инженерлерге ұнайды.
28 SCADA жүйесінің қызметін түсіндіріңіз.
Жауабы Бақылау немесе басқару объектісі туралы ақпаратты жинау, өңдеу, көрсету және мұрағаттау жүйелерінің нақты уақыт режимінде жұмыс істеуін әзірлеуге немесе қамтамасыз етуге арналған бағдарламалық пакет.
29 АСУ ТП жобасының төменгі деңгейінде қолданатын контроллердің кызметтерін анықтаңыз? Оның жұмысын түсіндіріңіз.
Жауабы Технологиялық процестің параметрлері мен жабдықтың жай-күйі туралы мәліметтерді жинауды қамтамасыз етеді. Бақылау іс-шараларын жүзеге асырады.
30 АСУ ТП жобасында профайлер не үшін жасалады? Олардың ерекшелігін мысалмен түсіндіріңіз.
Жауабы: TRACE MODE 6 әзірлеу құралдары жүйесі нақты уақыттағы арнайы жөндеу мониторымен - профайлермен жабдықталған. Бұл нақты уақыт режимінде процесті басқару жүйесінің жобасын жөндеуге арналған TRACE MODE атқарушы модулінің нұсқасы. Профайлердің кәдімгі RTM-ден айырмашылығы, ол өзінің барлық әрекеттерін мәтіндік файлға тіркейді. Профайлер жеке қолданба болып табылады, бірақ жобаны құралдар тақтасындағы бір түймені басу арқылы TRACE MODE 6 IDE ішінен іске қосуға болады.
31 SCADA жүйесін қандай мақсатта қолданған дұрыс? Оның міндеттерін баяндаңыз.
Жауабы: SCADA жүйесін оператормен интерфейсті қамтамасыз ететін технологиялық үдеріс туралы ақпаратты жинауда , үдерістегі тарихты сақтау және қажет көлемде үдерістің автоматты басқаруын жүргізетін мақсатта қолданған дұрыс.
Міндеттері:
-Логикалық бақылау;
-SCADA мен ДК арасындағы желілік өзара іс-қимылды жүзеге асыру;
-Апаттық дабыл мен қауіпті хабарламаларды басқару;
-Ақпаратты нақты уақыт режимінде өңдеу;
-Сыртқы қосымшалармен байланыс орнату.
32 SCADA жүйесінің негізгі функцияларын көрсетіңіз ?
Жауабы Қауіпсіздік функцияларын орындау, диспетчерлік басқару, автоматты басқару, жалпы жүйелік функцияларды орындау, процестердің тарихын сақтау;
33 Мнемоникалық схема түсінігін мысалдар келтіріп баяндаңыз.
Жауабы
34 Келесі АСУ ТП-да қолданылатын айнымалы түрлердің мақсатын түсіндіріңіз; In, Out және InOut (Енгізу, Шығару және біріктірілген ЕнгізуШығару).
Жауабы: Арналар бір бағытты болуы мүмкін: In типі мнемоникалық диаграммаға немесе бағдарламаға мән береді, Out типі айнымалылардың мәнін мнемоникалық диаграммадан немесе бағдарламадан (немесе басқа көздерден) алады және оларды бір жерге жібереді, егер олар байланған.
Арналар кіріс шығыс сияқты екі жақты болуы мүмкін. Айнымалы мәннің көзін немесе тағайындалуын көрсету аргументті (айнымалы) байланыстыру деп аталады.
35 Не себеппен SCADA жүйесін имитациялау керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Scada жүйесінің имитаторында сіз қашықтықтағы дерек көздің, мысалы, сенсордың мәндерін бақылай аласыз және мнемосұлбада не болып жатқанын көрсету арқылы қашықтағы қабылдағышты, мысалы клапанды басқара аласыз.
Scada жүйелерінің тағы бір маңызды бөлігі- бұл тезнологиялық процестердің ағымдағы жағдайын талдауға, оның тәртібін дер кезінде алуды қажет ететін ықтимал төтенше жағдайларды болжауға арналған аппарат.
36 АСУ ТП-да каналдарды автоматты түрде құру (автопостроение) командасы қандай мақсатта қолданылады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Арналардың автоқұрылысы арқылы жобаны өзгертуге болады. Ол үшін мәндердегі айнымалы байланыстарын алып тастайсыз. Бұл оларды байланыссыз формальды айнымалылар етеді және экран үлгісін шақыру арнасының қасиеттерінде бұл арналарды автоматты түрде құруға мүмкіндік береді, олар байланысқаннан кейін нәтижесінде нақты уақыттағы монитордағы жоба жұмысын өзгертпейді, бірақ жобаны көрнекі етеді.
37 Статикалық бейненің динамикалық бейнеден айырмашыығы қандай екенін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы:Графикалық экрандарды өңдеу оларға графикалық элементтерді орналастыру арқылы жүзеге асырылады. Статикалық және динамикалық кескіндерді ажырату:
* статикалық кескіндер ешбір жағдайда өзгермейді ,мысалы рамалар, контейнерлер, сорғылар, құбырлар.
* динамикалық кескіндерді белгілі бір жағдайда өзгертуге болады (уақыт курсор басу) ,оларға суреттер, анимациялар, графикалық элементтер, суреттер топтары, кескіндер кітапханасы, динамикалық толтырулар жатады.
38 Мнемоникалық схема жасау қызметі АСУ ТП-да қалай іске асырылады?
Жауабы:Мнемо-диаграмма операторға басқарылатын технологиялық жабдықты бейнелейтін және ағымдағы жұмыс режимдері туралы әріптік-цифрлық ақпаратты беретін ақпаратты ұсынудың ең кең тараған түрі болып табылады.
Айтарлықтай өлшемдері және әртүрлі түстер мен жарықтықтағы көптеген нысандары бар мнемоникалық диаграммалармен жұмыс істегенде, оператордың көру жүйесі үлкен кернеуге ұшырайды. Сондықтан көзді тез шаршататын түстерді - қызыл, күлгін, күлгін түстерді көп қолдануға болмайды. Мнемоникалық тізбектердің фоны ретінде орташа жиілік спектрінің төмен қаныққан түстерін пайдалану ұсынылады.
Мнемоникалық диаграммалар кіріс ақпараттың үлкен көлемі жағдайында жұмыс істейтін операторға басқарылатын объектінің параметрлерінің нақты байланыстарымен белгіленген белгілі бір логикаға бағындыра отырып, ақпаратты іздеу процесін жеңілдетуге көмектеседі. Олар операторға келіп түсетін ақпаратты логикалық түрде жүйелеуді және өңдеуді жеңілдетеді, процестің нормадан ауытқуы кезінде техникалық диагностиканы жүргізуге көмектеседі, оңтайлы шешімдерді әзірлеуге және бақылау әрекеттерін қалыптастыруға сыртқы қолдау көрсетеді.
39 АСУ ТП-да кездесетін заттардың динамикалық кескінін жасауды мысалмен түсіндіріңіз.
Жауабы: Суреттерді импорттау процедурасының орындалуын анықтайық. Ол үшін жоба навигаторының ресурс жолын таңдаңыз. Контекстік мәзірге қоңырау шалыңыз. Топ құру жолын таңдаңыз. Ұсынылған топтардан суреттерді таңдаңыз.
Құрылған суреттер тобын таңдаңыз, контекстік мәзірге қоңырау шалыңыз, компонентті жасауды таңдаңыз. Ұсынылған құрамдас бөліктерден кескіндер кітапханасын таңдаңыз.
Кескінді импорттау үшін жасалған кескіндер кітапханасында тінтуірдің сол жақ түймешігін екі рет басыңыз. Бос терезе ашылады. Осы бос терезеде контекстік мәзірге қоңырау шалып, импорттауды таңдаңыз. Графикалық файлды ашуға арналған диалогтық терезе ашылады. Кескіннің болашақта қолданылатын графикалық файлын ашыңыз.
40 АСУ ТП-да SFC бағдарламасын қандай жағдайда қолданылады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы Көптеген техникалық объектілердің табиғаты және технологиялық процестер жеке операцияларды ретімен орындауды көздейді. Мұндай жағдайларда бағдарламалық жасақтаманы жасаушы үшін объектініңүдерістің құрылымын көрнекі түрде қайта шығаратын бағдарламалау құралының болуы өте маңызды. SFC тілі дәл осындай құрал. Бұл жоғары деңгейлі графикалық тіл, жобалау кезеңінде пайдалануға арналған.
SFC тілі бағдарламалық жасақтаманы жобалау кезеңінде қолдануға арналған және бағдарламаның блок-схемасын, яғни оның жұмысының логикасын дәйекті қадамдар мен шартты ауысулар деңгейінде сипаттауға мүмкіндік береді. Ол сериялық процестерді немесе машиналар мен механизмдерді басқару функцияларын жалпы құрылымдауды және үйлестіруді қамтамасыз етеді.
SFC бағдарламасы екі типтегі элементтерден тұрады: қадамдар (қадамдар) және ауысулар (ауысулар), олар басқа тілдердің элементтерін қамтуы мүмкін. Ішкі сілтемелер мен кірістер мен шығулардың күйіне сәйкес қадам логикасын өңдеуге немесе елемеуге болады, яғни. уақыттың әр сәтінде қадам Белсенді немесе пассивті болуы мүмкін.
Қадаммен байланысты логикалық құрылымдар PRC басқа қадамды өңдеуге көшуді бұйыратын оқиға болғанға дейін өңделеді. SFC тілін қолдана отырып, автоматтандырылған процесс ауысулармен бөлінген (байланысты) белгілі бір дәйекті қадамдардың (автономды жағдайлардың) жиынтығы ретінде ұсынылады. Әрбір ауысу логикалық жағдаймен, ал қадам - әрекеттер жиынтығымен салыстырылады.
SFC бағдарламасы-бұл бағытталған байланыстармен байланысқан қадамдар мен өтулердің графикалық түрде ұсынылған жиынтығы.
41 SCADA жүйелерінде бағдарламалау тілдерінің қандай түрлерін білесіз? Мысалдар келтіріңіз.
Жауабы SCADA жүйелерінде арнайы бағдарламалау тілдері бар, бұл әзірлеушіге өлшеу ақпаратын өңдеу, сигналдарды құру және процесті басқару алгоритмдерін сипаттауға мүмкіндік береді. Trace Mode жүйесі iec6113-3 стандартының өзгертілген тілдерін қолдайды:
1. Texno ST (Structured Text);
2. Texno SFC (Sequential Function Chart);
3. Texno FBD (Function Block Diagram);
4. Texno LD (Ladder Diagram);
5. Texno IL (Instruction List).
Бағдарлама мен түйін арналары арасында мәліметтер алмасуды қамтамасыз ету үшін бағдарламаның дәлелдері қолданылады. Әр Аргументтің түрі Деректерді беру бағытын анықтайды.
42 АСУ ТП түсініктемесіне анықтама беріңіз. Оған мысалдар келтіріп, жұмысын баяндаңыз.
Жауабы Технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйесі (АСУТП) - технологиялық процестерді басқаруды автоматтандыруға арналған техникалық және бағдарламалық құралдардың топтық шешімдері . Оның жалпы автоматтандырылған кәсіпорынды басқару жүйесімен байланысы болуы мүмкін .
Әдетте технологиялық процестерді автоматтандыруды қамтамасыз ететін біртұтас шешім ретінде автоматтандырылған процестерді басқару жүйесі түсініледі . Белгілі бір жағдай өндірістегі автоматтандыру болуы мүмкін тұтастай алғанда немесе оның кейбір бөлігінде салыстырмалы түрде дайын өнім шығарады . АСУТП, технологиялық процесс сияқты, ешқандай өнім өндірумен байланысты емес, оның мағынасын түсіндіру үшін мысалы, ғимаратта ауаны дайындаудың технологиялық процесі, суды немесе ағынды суларды тазартудың технологиялық процесі деген сияқты процестерді айта аламыз.
АСУТП құрамдас бөліктері бөлек автоматты басқару жүйелері (АБЖ) және бір кешенге қосылған автоматтандырылған құрылғылар болуы мүмкін . Қадағалауды басқару және деректерді жинау ( SCADA ) жүйелері , бөлінген басқару жүйелері (DCS), апаттық қорғаныс жүйелері (ESD) және басқа да кішірек басқару жүйелері (мысалы, бағдарламаланатын логикалық контроллерлерге негізделген жүйелер ( PLC )) сияқты. Әдетте, АСУТП бір немесе бірнеше басқару пульті түріндегі технологиялық процесті операторлық басқарудың бірыңғай жүйесі бар процесс барысы туралы ақпаратты өңдеу және мұрағаттау құралдары, автоматтандырудың типтік элементтері: датчиктер , басқару құрылғылары , жетектерден тұрады . AСУТП негізгі ерекшелігі оның жұмысына адам операторының мерзімді немесе тұрақты қатысуы болып табылады . Оператордың рөлі оператордың басқару жүйесін мерзімді немесе жүйелі түрде бақылау болып табылады. Өндірістік желілер барлық ішкі жүйелердің ақпараттық байланысы үшін қолданылады . Өнеркәсіптік автоматтандыруда желілік интерфейстер қосылған құрылғылардың және OSI моделінің қолданбалы деңгейінің желілік бағдарламалық жасақтамасының ажырамас бөлігі бола алады.Өнеркәсіптік контроллердің негізгі процессорында орындалады.
Сонымен, егер дәлел мәнді бағдарламаға беру үшін қызмет етсе, егер бағдарламадан беру үшін -- OUT болса, IN түрін таңдау керек. Кейбір жағдайларда сізге бұл бағдарламаны да, одан да жеткізетін дәлел қажет, содан кейін сіз INOUT түрін таңдауыңыз керек. Бағдарламамен деректермен алмасу үшін бағдарламаның әр дәлелін белгілі бір арнаға (арна аргументіне) байланыстыру қажет.
Дәлелдерден басқа, жергілікті және ғаламдық айнымалыларды жасауға болады.
43 TraceMode бағдарламасының артықшылығын сипаттаңыз? Мысалдар келтіріңіз.
Жауабы
44 Trace Mode бағдарламасымен жасалынатын жобаның навигаторының қызметі неде? Мысал келтіріңіз.
Жауабы
45 MATLAB-та жасалынған модельдің эскизін КОМПАС бағдарламасына қалай ендіру керек? Бұл әдіске мысалар келтіріңіз.
Жауабы
Kompas 3d
46 Сызба (чертеж) құру қандай бағдарлама ортасында жүзеге асырылады? Мысал келтіріңіз.
Жауабы
Жүйені іске қосу үшін Бастау Барлық бағдарламалар ASCON KOMPAS-3D V8 мәзірін таңдаңыз. Жұмыс үстелінде тінтуір меңзерімен таңдауға болады, төте жолды таңдап, сол жақ түймені екі рет басыңыз
Сызбаны ашу үшін Ашу түймесін басу керек
Файл Жаңа және ашылған диалогтық терезеде жасалатын сызба түрін таңдап, OK түймесін басыңыз.
Жұмысты аяқтау үшін ФайлШығу мәзірін таңдап, Alt-F4 пернелер тіркесімін пайдаланыңыз немесе Жабу түймесін басыңыз
Жаңа сызба жасау үшін сізге қажет:
1) Файл пунктінің ашылмалы мәзірінен Жаңа командасын таңдаңыз;
2) пайда болған диалогтық терезеде сызба пиктограмасынын(жасағыңыз келетін құжаттың белгішесі )түймесін басыңыз
Сызбаның атын орнату
Сызба құжатын жасағаннан кейін А4 кескіні бар чызба және сызбаның аты - Аты жоқ сызба пайда болады. Бұл құжатты сақтаңыз және оны Көріністерді құрастыру деп атаңыз.
1) Файл Басқаша сақтау ... пунктін таңдаңыз;
2) пайда болған терезеде осы құжат сақталатын қалтаны көрсетіңіз (мысалы, Менің құжаттарым);
3) Атау өрісіне Ғимарат көріністерін енгізіңіз;
4) Жалпы қойындысында пайда болған Құжат ақпараты терезесінде
ақпаратты өз тегіңізді, атыңызды және әкесінің атын енгізіңіз және қажет болған жағдайдасәйкес атаумен терезеде құжатқа түсініктемелер берініз.
Сызба пішімін орнату
Сызба жасау кезінде парақ пішімін, шрифт және жеке элементтердің сыртқы түрі. өзгерту қажет болуы мүмкін
Мұны істеу үшін пішім параметрлеріне қол жеткізу керек.
Осыған:
1) сызбаның жұмыс аймағында тінтуірдің оң жақ түймешігін басып, пайда болған мәзірді таңдаңыз.
Ағымдағы сызбаның параметрлері тармағы;
2) пайда болған Параметрлер диалогтық терезесінде Парақ параметрлері жолын, содан кейін Формат жолын таңдаңыз
3) Формат жолында тышқанның сол жақ батырмасын басыңыз; қажетті парақ өлшемін көрсету керек диалогтық терезе пайда болады. Пішімді таңдауды және оның жұмыс өрісіне бағдарлануын аяқтағаннан кейін OK түймесін басуқажет
.
47 КОМПАС бағдарламасының стандартты құралдар тақтасы не мақсатпен жасалынған? Мысал келтіріңіз.
Жауабы Стандартты құралдар тақтасы- үлкенірек немесе кішірек жиынтығы бар әртүрлі жұмыс режимдеріндегі терезелерді, жалпы командаларды шақыруға арналған түймелер. Төменде түймелердің декодтауы берілген
Open - ашылатын файлдарды таңдау диалогтық терезесін шақырады.
Сақтау - файлды сақтау үшін файлдарды жазу диалогтық терезесін шақырады.
Басып шығару - мәтіндік құжатты басып шығару параметрлерін конфигурациялауға мүмкіндік береді.
Алдын ала қарау - құжаттарды алдын ала қарауға және басып шығаруға ауысуға мүмкіндік береді.
Cut - таңдалған объектілерді алып тастап, оларды алмасу буферіне орналастырады
деректер алмасуына жауап береді
Көшіру - тек Кесу түймесі сияқты әрекет етеді,таңдалған нысандар орнында қалады.
Қою - алмасу буферінің мазмұнының көшірмесін қоюға мүмкіндік береді.
Болдырмау алдыңғы пайдаланушы әрекетін болдырмайды, ал Қайталау түймесі қайтарылған әрекетті қалпына келтіреді.
Кітапхана менеджері - қосулы дисплейді қосады немесе өшіреді
Library Manager экраны - KOMPAS кітапхананы басқару жүйесі.
Айнымалылар - экранда көрсетуді қосады немесе өшіреді
Sketch графикалық құжатының айнымалылармен және теңдеулерімен жұмыс істеуге арналған Айнымалылар
48 Берілген өлшемге сәйкес жобада қолданылған заттың бөлігін эскиздеу жұмысын қалай жүзеге асыру керектігін мысалмен түсіндіріңіз.
Жауабы Сызбаның бастапқы деректері құрылысқа қажетті барлық өлшемдері бар бөліктің аксонометриялық кескіні түрінде де, координаталар түрінде де эксизделінеді.
Белгіленген өлшемдер бойынша бөліктің кескіндерін құру үшін Сипат жолының өрістеріне мәндерді енгізудің бірнеше нұсқалары бар. Сегменттерді салу мысалының екі нұсқасын қарастырайық.
Бірінші жол:
а) курсорды сегменттің басы болатын нүктеге жылжытыңыз.
T1курсордың өрісіндегі сызық сегментінің бастапқы нүктесінің орналасу координаттары қозғалысы болады;
б) тінтуірді шертіңіз. Көрсетілген нүктенің координаттық мәндері T1 өрісіне автоматты түрде енгізіледі.
Қосулықораптың жанындағы радио түймесі көрсету үшін крест параметрі бекітілген;
в) курсорды сегменттің соңы болатын нүктеге жылжытыңыз.
Меңзерді T2 өрісіне жылжытқанда, курсор орналасқан жердің координаттары көрсетіледі. Сонымен қатар, Ұзындық өрісі бастапқыдан қашықтықты көрсетеді
сызық сегментінің нүктесі курсордың ағымдағы орнына, ал Angle өрісінде - сегмент фантомының бұрышы болады. Екінші нүктені дәл орналастыру үшін сызықтың ұзындығын және оның бұрышын көрсетіңіз, X осіне еңкейтіңіз.
Екінші әдіс - координат мәндерін енгізу
а) Панельді екі рет шертіңіз
X координаттары мәтін жолағындағы сипаттарын,өрістің мазмұны бөлектелген мәліметтерді өзгерту қолжетімдіөңдеуді жүзеге асырады
б) пернетақтадан қажетті мәнді енгізу
X осі бойынша кесіндінің басының координаталары өзгерте аламыз;
в) Tab пернесін басыңыз. Меңзер Y координатының сынақ өрісіне ауысады.Өріс өңдеу үшін қолжетімді болады. Y координатасын енгізгеннен кейін, кесу нүктесінің координатасын енгізуді түзету үшін Enter пернесін басыңыз - 1 нүкте;
г) дәл осылай кесудің соңғы нүктесі үшін координат мәндерін енгізіңіз
49 Сызбада (чертеж) эскиздің сопряжение-сін қалай құру керектігін мысал келтіріп түсіндіріңіз.
Жауабы Инженерлік тәжірибеде сызбаларды жасау кезінде шеңберлерге жанамаларды салу, сонымен қатар конъюгациялар - шеңбер доғасы бойымен жасалған бір сызықтан екіншісіне тегіс өтулер өте жиі кездеседі.
KOMPAS-3D V8-де көрсетілген геометриялық конструкцияларды орындау үшін Геометрия панелінің кеңейтілген командалары пайдаланылады:
- екі қисыққа жанама кесінді;
- екі қисыққа жанама шеңбер;
- дөңгелектеу.
Біріншіден, шеңберлердің центрлерін анықтайтын осьтік сызықтарды салу ұсынылады . Әрі қарай, жанама сызық салынған шеңберлердің өзін бейнелеу керек .
екі шеңберге жанама түзу салу қажет болсын. Құрылыстардың ретін көрсетейік:
1) Екі қисыққа жанама сызық белгішесін басыңыз. Көрсетілген пәрмен - сызық сегментін құруға арналған кеңейтілген пәрмен.
2) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін бірінші шеңбердегі ерікті нүктені (р1 нүктесі) көрсетіңіз.
3) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін екінші шеңбердегі ерікті нүктені (p2 нүктесі) көрсетіңіз .
4) Графикалық аймақта қажетті жанаманы курсормен таңдап, түймені басыңыз - арнайы басқару панелінің объектісін жасаңыз .
5) Арнайы басқару панеліндегі пәрменді үзу үшін түймені басыңыз.
50 Эскиздің өлшемінің негізгі нүктелерін керекті орынға орнатылуын мысал келтіріп баяндаңыз.
Жауабы Біріншіден, шеңберлердің центрлерін анықтайтын осьтік сызықтарды салу ұсынылады . Әрі қарай, жанама сызық салынған шеңберлердің өзін бейнелеу керек.
Екі шеңберге жанама түзу салу қажет болсын. Құрылыстардың ретін көрсетейік:
1) Екі қисыққа жанама сызық белгішесін басыңыз. Көрсетілген пәрмен - сызық сегментін құруға арналған кеңейтілген пәрмен.
2) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін бірінші шеңбердегі ерікті нүктені (р1 нүктесі) көрсетіңіз .
3) Графикалық курсормен жанама түзу жүргізілетін екінші шеңбердегі ерікті нүктені (p2 нүктесі) көрсетіңіз.
4) Графикалық аймақта қажетті жанаманы курсормен таңдап, түймені басыңыз - арнайы басқару панелінің объектісін жасаңыз (р3 нүктесі).
5) Арнайы басқару панеліндегі пәрменді үзу үшін түймені басыңыз.
51 Сызбада бұрыштық өлшемдерді менюдегі қандай пәрмендер арқылы құрастырады. Мысал келтіріңіз.
Жауабы Бұрыш өлшемі
Бұрыштық өлшемдерді енгізуге арналған кеңейтілген пәрмендер тақтасына мыналар кіреді: бұрыштық өлшем, жалпы негізден бұрыштық өлшем, бұрыштық тізбек өлшемі, жалпы өлшем сызығы бар бұрыштық өлшем, үзіліспен бұрыштық өлшем.
Бұрыштық өлшемдерді енгізу кезінде сипат тақтасында өлшемнің сипаттамалық нүктелерінің орнын орнатуға, оның бағдарын және өлшем жазуының мазмұнын басқаруға мүмкіндік беретін енгізу өрістері мен қосқыштар бар . Әдепкі бойынша, жүйе өткір бұрыштарға арналған түймешікті пайдаланып бұрыштық өлшемді құрастырады. Өлшем түріне арналған қосқыш өлшемді максималды (доғал) бұрышпен құрастырады, ал қосқыш - 180 ° үлкен өлшемді жасайды.
Бұрыштық өлшемді қолдану үшін сізге қажет:
1) бұрыштық өлшем түймешігін басыңыз;
2) графикалық курсормен бірінші түзудің кескініндегі нүктені көрсету - p1 нүктесі ;
3) графикалық курсормен екінші түзудің кескініндегі нүктені көрсету - p2 нүктесі ;
4) графикалық курсормен өлшем сызығының орнын анықтайтын нүктені - p3 нүктесін көрсетіңіз.
52 Сызбаға болт-ты қосу кескінін жасау үшін КОМПАС-тың қандай қорын қолдану керек? Мысал келтіріңіз.
Жауабы: Қосылым кескінін болтпен өңдеу үшін Сипаттар панелінде режимді таңдау керек - қосылым сызығын болтпен шашырату немесе нұқу керек (сурет жасыл түспен ерекшеленеді), тінтуірдің оң жақ батырмасын басыңыз және контекстік мәзірде Жою опциясын алыңыз.
Қосылым кескінін болтпен екі рет басыңыз. Осыдан кейін тапсырма терезесі пайда болады бұрандалы қосылым параметрлері-ды. Терезеде орнату керек қажетті жіп диаметрі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz