Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымы
Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ) қосылуы республиканың экономикалық мүмкіндіктерін кешенді талдауды ғана емес, осы қадамның салдарын да талдауды талап етеді. Алайда, қазіргі уақытта Қазақстанда оның ДСҰ-ға мүшелігінің экономикалық салдарларына қандай да бір сандық баға беруге мүмкіндік беретін тиісті деректер базасы жоқ. Бұл, біріншіден, іс жүзінде сандық бағалауға жатпайтын тарифтік емес реттеу әдістерінің көптігімен, екіншіден, осы кіріспенің салдарын сандық бағалауды алу үшін әдістер мен тиісті құралдардың болмауымен түсіндіріледі.
Әлемдік нарық қазірдің өзінде бөлінгендіктен жағдай күрделене түседі және республика ұсынылатын тауарлар үшін бос орындарды іздеуі керек. Сондықтан республиканың ДСҰ-ға кіруінің экономикалық салдарын жалпылама және өзара байланысты бағалау мүмкін емес, және олар ақпараттық базаның шектеулі болуына байланысты тек болжамды сипатта болуы мүмкін. Сарапшылардың бір бөлігі Қазақстанның ДСҰ-ға кіруінің салдарын оптимистік бағалай отырып, республика бұдан тек пайда көреді деп пайымдайды. Басқалары бұл көптеген проблемалар мен жағымсыз салдарға әкелетініне сенімді. ДСҰ-ға кірудің отандық экономиканың кейбір салалары үшін салдарын бағалауға тырысайық.
Оң жақтары
1. Бәсекеге қабілеттілікті арттыру. Қазақстан ДСҰ-ға кіргеннен кейін шетелдік тауар өндірушілер тарапынан болатын бәсекелестік қысым ішкі бәсекелестік ортаны жандандырып, отандық тауар өндірушілерді өндірісті қайта құрылымдауға, жаңартуға және әртараптандыруға, бағаны төмендетуге және өнім сапасын жақсартуға, сатып алушылардың сұранысын толық ескеруге мәжбүр етуі мүмкін. Кім мұны істей алмаса, ол нарықтан табиғи түрде жоғалады, нәтижесінде жақсы өнім алатын тұтынушылар жеңіске жетеді.
Әрине, егер ДСҰ-ға кіру нәтижесінде бәсекелестік күшейсе, кейбір кәсіпорындар, мүмкін, тіпті жекелеген салалар жоғалып кетуі мүмкін, ал басқалары тез дамып, бәсекелестікте шетелдік тауарларды нарықтан сәтті шығарып, өркендейді [1].
2. Инвестициялық тартымдылық
Қазақстанның ДСҰ - ға кіруіне байланысты инвестициялық ортаның перспективалары оң болады деп күтілуде: елдің имиджін жалпы жақсарту, Қазақстан экономикасының ашықтығы, заңнамалық базаны жақсарту, инвестициялық рәсімдердің ашықтығын арттыру, шетелдік қаржы институттарының ішкі нарыққа қол жеткізуін жеңілдету, қор нарығын дамыту сияқты факторларға байланысты ел экономикасына шетелдік инвестициялардың келуін күтуге болады. Сонымен бірге, ДСҰ - ға мүшелік отандық бизнесті қолдау бөлігінде-оның шетелдік капиталы бар жобаларға қатысуы тұрғысынан ұлттық реттеу мүмкіндіктерін едәуір шектейтін бірқатар міндеттемелерді сақтау қажеттілігіне әкеледі.
Сонымен қатар, есептер импорттық баждардың төмендеуі макроэкономикалық көрсеткіштерге айтарлықтай әсер етпейтінін көрсетеді, өйткені қазіргі уақытта елдің салық түсімдері құрылымындағы импорттық баждардың үлесі онша көп емес. Сонымен қатар, Қазақстанда импорттық баж мөлшерлемелерінің өзі салыстырмалы түрде төмен - әкелу 100% мөлшерінде баж салынған этил спиртінен басқа жағдайларда мөлшерлемелердің дәлізі орташа есеппен 0-35% - ды құрайды.
Импорттық баж ставкаларын өзгерту ДСҰ-ның өнеркәсіп салаларына әсер етуі мүмкін жалғыз талабы емес. Келіссөздер процесінің қазіргі кезеңінде жүйелік мәселелер бойынша көпжақты келіссөздер шеңберінде оларды аяқтау үшін қажетті іс-қимылдар тізбесі айқындалды. Бұл жер қойнауын пайдалану саласындағы заңнаманы саудаға байланысты инвестициялық шаралар жөніндегі Келісімге сәйкес келтіру және "жергілікті қамту" нормасының күшін жою, отандық және импорттық тауарларға арналған акциздер ставкаларын біріздендіру, қатынас түрлері бойынша жүктерді темір жол тасымалдарына арналған тарифтерді саралауды жою және экспорттық кедендік баждарды кезең-кезеңімен жою немесе төмендету.
3. Ішкі нарықты дамыту
Республиканың ДСҰ-ға кіруі салдарынан ішкі нарықты ырықтандыру оның дамуына әкеледі. Мысалы, қалыптасу кезеңінде тұрған қазақстандық қызмет көрсету нарығында өз қаражаты жетіспейді. Шетелдік компаниялардың келуі және қаржылық қызметтер нарықтарындағы бәсекелестіктің күшеюі тұтынушылардың сұраныстарын неғұрлым толық есепке алуды, бағалардың төмендеуі мен сапалы қызметтер ағынының болуын қамтамасыз етеді, тұтынушылардың неғұрлым арзан кредиттік ресурстарға қол жеткізуін жеңілдетеді, экономиканың нақты секторына инвестицияларды ұлғайтады.
Жетекші банктер мен сақтандыру компаниялары, қызметтерді тұтынушылар осы секторда шетелдік қатысуды кеңейтуге объективті мүдделі, бұл инвестициялар, білім, тәжірибе ағынына алып келеді, ғылыми-техникалық деңгейдің өсуін қамтамасыз етеді. Елдің ДСҰ-ға қосылуы бұл процесті жандандыруы мүмкін. Бұдан басқа, үздік қазақстандық банктер мен сақтандыру компаниялары шетелдік компаниялармен бәсекеге түсе алады және
өз қызметтерінің сапасын жақсартуға, несие ставкаларын төмендетуге ... жалғасы
Әлемдік нарық қазірдің өзінде бөлінгендіктен жағдай күрделене түседі және республика ұсынылатын тауарлар үшін бос орындарды іздеуі керек. Сондықтан республиканың ДСҰ-ға кіруінің экономикалық салдарын жалпылама және өзара байланысты бағалау мүмкін емес, және олар ақпараттық базаның шектеулі болуына байланысты тек болжамды сипатта болуы мүмкін. Сарапшылардың бір бөлігі Қазақстанның ДСҰ-ға кіруінің салдарын оптимистік бағалай отырып, республика бұдан тек пайда көреді деп пайымдайды. Басқалары бұл көптеген проблемалар мен жағымсыз салдарға әкелетініне сенімді. ДСҰ-ға кірудің отандық экономиканың кейбір салалары үшін салдарын бағалауға тырысайық.
Оң жақтары
1. Бәсекеге қабілеттілікті арттыру. Қазақстан ДСҰ-ға кіргеннен кейін шетелдік тауар өндірушілер тарапынан болатын бәсекелестік қысым ішкі бәсекелестік ортаны жандандырып, отандық тауар өндірушілерді өндірісті қайта құрылымдауға, жаңартуға және әртараптандыруға, бағаны төмендетуге және өнім сапасын жақсартуға, сатып алушылардың сұранысын толық ескеруге мәжбүр етуі мүмкін. Кім мұны істей алмаса, ол нарықтан табиғи түрде жоғалады, нәтижесінде жақсы өнім алатын тұтынушылар жеңіске жетеді.
Әрине, егер ДСҰ-ға кіру нәтижесінде бәсекелестік күшейсе, кейбір кәсіпорындар, мүмкін, тіпті жекелеген салалар жоғалып кетуі мүмкін, ал басқалары тез дамып, бәсекелестікте шетелдік тауарларды нарықтан сәтті шығарып, өркендейді [1].
2. Инвестициялық тартымдылық
Қазақстанның ДСҰ - ға кіруіне байланысты инвестициялық ортаның перспективалары оң болады деп күтілуде: елдің имиджін жалпы жақсарту, Қазақстан экономикасының ашықтығы, заңнамалық базаны жақсарту, инвестициялық рәсімдердің ашықтығын арттыру, шетелдік қаржы институттарының ішкі нарыққа қол жеткізуін жеңілдету, қор нарығын дамыту сияқты факторларға байланысты ел экономикасына шетелдік инвестициялардың келуін күтуге болады. Сонымен бірге, ДСҰ - ға мүшелік отандық бизнесті қолдау бөлігінде-оның шетелдік капиталы бар жобаларға қатысуы тұрғысынан ұлттық реттеу мүмкіндіктерін едәуір шектейтін бірқатар міндеттемелерді сақтау қажеттілігіне әкеледі.
Сонымен қатар, есептер импорттық баждардың төмендеуі макроэкономикалық көрсеткіштерге айтарлықтай әсер етпейтінін көрсетеді, өйткені қазіргі уақытта елдің салық түсімдері құрылымындағы импорттық баждардың үлесі онша көп емес. Сонымен қатар, Қазақстанда импорттық баж мөлшерлемелерінің өзі салыстырмалы түрде төмен - әкелу 100% мөлшерінде баж салынған этил спиртінен басқа жағдайларда мөлшерлемелердің дәлізі орташа есеппен 0-35% - ды құрайды.
Импорттық баж ставкаларын өзгерту ДСҰ-ның өнеркәсіп салаларына әсер етуі мүмкін жалғыз талабы емес. Келіссөздер процесінің қазіргі кезеңінде жүйелік мәселелер бойынша көпжақты келіссөздер шеңберінде оларды аяқтау үшін қажетті іс-қимылдар тізбесі айқындалды. Бұл жер қойнауын пайдалану саласындағы заңнаманы саудаға байланысты инвестициялық шаралар жөніндегі Келісімге сәйкес келтіру және "жергілікті қамту" нормасының күшін жою, отандық және импорттық тауарларға арналған акциздер ставкаларын біріздендіру, қатынас түрлері бойынша жүктерді темір жол тасымалдарына арналған тарифтерді саралауды жою және экспорттық кедендік баждарды кезең-кезеңімен жою немесе төмендету.
3. Ішкі нарықты дамыту
Республиканың ДСҰ-ға кіруі салдарынан ішкі нарықты ырықтандыру оның дамуына әкеледі. Мысалы, қалыптасу кезеңінде тұрған қазақстандық қызмет көрсету нарығында өз қаражаты жетіспейді. Шетелдік компаниялардың келуі және қаржылық қызметтер нарықтарындағы бәсекелестіктің күшеюі тұтынушылардың сұраныстарын неғұрлым толық есепке алуды, бағалардың төмендеуі мен сапалы қызметтер ағынының болуын қамтамасыз етеді, тұтынушылардың неғұрлым арзан кредиттік ресурстарға қол жеткізуін жеңілдетеді, экономиканың нақты секторына инвестицияларды ұлғайтады.
Жетекші банктер мен сақтандыру компаниялары, қызметтерді тұтынушылар осы секторда шетелдік қатысуды кеңейтуге объективті мүдделі, бұл инвестициялар, білім, тәжірибе ағынына алып келеді, ғылыми-техникалық деңгейдің өсуін қамтамасыз етеді. Елдің ДСҰ-ға қосылуы бұл процесті жандандыруы мүмкін. Бұдан басқа, үздік қазақстандық банктер мен сақтандыру компаниялары шетелдік компаниялармен бәсекеге түсе алады және
өз қызметтерінің сапасын жақсартуға, несие ставкаларын төмендетуге ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz