Ақша ұсынысы жəне ақша мультипликаторы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Абай

Сарбонна-Қазақстан институты

Білім бағдарламасы: 6В04104-Қаржы

ЭССЕ

Тақырбы : Ақша ұсынысы жəне ақша мультипликаторы. Ақша нарығындағы тепе-теңдік.

Орындаған: Иминова И. А

Тексерген: Сапарбаева А. М

Aқша базасы дегеніміз -міндеттемелерге жататын резервтік және бастапқы ақшаларды білдіреді. Ақша базасының ақша массасына ықпал етуі ақша мультипликаторы (Ам) көмегімен мынадай формула арқылыесептелінеді.

Ам М3(акша массасы)

(5) МВ (акша базасы)

Егер мысалы, ақша мультипликаторы 2, 0-ге тең болса, онда ақша базасының әрбір теңгесі 2 теңге жасауға қабілеттілігін көрсетеді. 2002жыл ақша массасындағы депозиттердің өсуі, ақша мультипликаторының мәні өткен жолмен салыстырғанда 3, 29-дан 3, 67-ге дейін өсіріп отыр.

Ақша мультипликаторы дегеніміз - ақша несие жүйесінің салымда ұлғайтылуы немесе қысқарту нәтижесінде қанша мөлшерде ақша ұсынысының көбеюі немесе азаюын көрсететін сандық коэффицент және оның шамасы ақша несие жүйесінде пайдаланатын резервтін нормасына кері пропорционал болады.

Ақша мультипликаторының қарқыны экономикадағы айналыс жылдамдығына әсер етеді. Мультипликация коэффиценті неғұрлым жоғары болса, ақша массасы соғұрлым көп, ақша жылдамдығы аз болады.

Қазіргі таңдағы ақша айналысын реттеудің ерекшеліктері

Ақша айналысы «ҚР Ұлттық банкі туралы» ҚР заңына сәйкес реттеледі. Ұлттық банк тұтынылатын банкноттар мен тиындардың қажетті мөлшерін анықтайды, олардың дайындалуын қамтамасыз етеді, оларды сақтаудың, жоюдың тәртібін және қолма-қол ақшалай қаражаттың инкассациясын белгілейді.

Осы банк салынымның 10% резерв қорына жұмсайды, қалған 81 мың долл. несие ретінде ұсынылады. . Ақша массасы 90 + 81 = 171 мың долл. өсті. Келесі сатыда осылай несие беру жалғасады. 100+81+72= 1млн. долл. Осылай міндетті резерв нормасы 10% болған жағдайда алғашқы 100 мың долл. еселеніп көбейіп, банк депозитін 1 млн долл. дейін өсіреді. Ақша массасының ұлғаюын банк мультипликаторы (m) сипатайды

Бұл теңдеудің салдарынан, ақшаға сұраныс мөлшері келесі
факторларга тәуелді:
бағаның жалпы деңгейі; −
өндірістің нақты көлемінің деңгейі (ол өскен сайын −
нақты табыста өседі) ;
ақша айналымының жылдамдығы. −
Ақша нарығы , бұл ақшаға сұраныс пен ұсынысты
пайыздық ставка деңгейі арқылы анықтайтын нарық, ақшаның
бағасы белгіленеді. Ақша нарығындағы тепе-теңділік сұраныс
және ұсыныс қисығының қиылысу нүктесінде болады.
Ақшаның ұсыныс қисығы тікелей түзу түрінде болады.
Бұл, ақша ұсынысын бақылайтын Ұлттық банк, оны белгілі
деңгейде ұстауға тырысады. Нарықтық тепе-теңдік - өзара байланысты экономикалық үдерістердің теңдестірілуі (мысалы, сұраныс пен ұсыныстың теңдігі) және үйлестірілуі, экономикалық агенттер мен жалпы нарықтарды орын алып отырған жағдайды өзгертуге итермелейтін себептердің жоқтығы; сұраным мен ұсынымның экономикалық заңға баламалы ара салмағы; тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге сұраным көлемі мен құрылымынын және олардың ұсыным көлемі мен құрылымының ара салмағы. Теорияда жеке тепе-теңдік, жалпы тепе-тендік қарастырылады. Нарық орнықты тепе-теңдікте латын баға тепе-тең баға деп аталады. Егер бағаны орнықты жағдайдан қозғауға тырысушы күштер тепе-тең бағадан қайсібір ауытқушылық жасаса, тұрақсыз тепе-теңдік пайда болуы мүмкін.

Нарықтық тепе-теңдік - тауардың ұсынысы сұранысымен сәйкес болғанда және нарықтық бағаны өзгерту тенденциясы жоқ болғанда байқалады

Нарықтық тепе-теңдіктің Вальрас бойынша орнығуы сұраныс пен ұсыныстың сандық көлемінің теңесуі арқылы болады. Теңдіктің орнығуы сұраныс пен ұсыныстың жетіспеушілігі қысымының нәтижесі ретінде қаралады.

Нарықтық тепе-теңдіктің Маршалл бойынша орнығуы сұраныс пен ұсыныстың бағалық теңесу нәтижесінде болады. Тепе-теңдіктің орнауы сұраныс бағасының ұсыныс бағасынан асып кеткен кезінде немесе ұсыныс бағасының сұраныс бағасынан асуы кезінде.