Қаржылық тұрақтылыққа жету жолдары
Қаржылық тұрақтылыққа жету жолдары
Менің ойымша нарықтық қатынастары жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың маңызы өте зор. Бұл кәсіпорындардың тәуелсіздікке ие болуымен, сондай-ақ олардың меншік иелері, жұмысшылар, коммерциялық серіктестер және басқа да контрагенттер алдында өзінің өндірістік-кәсіпкерлік қызметінің нәтижелері үшін толық жауапкершілікте болуымен байланысты.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттағанда "қаржылық жағдай" дегеніміз немесе "қаржылық жай-күй" дегеніміз не деген сұрақтарға жауап беремін..
Соңғы жылдары шығарылған әдебиеттерде бұл ұғым әр түрлі түсіндіріледі. Профессор А.Д. Шеремет "Кәсіпорынның қаржы жағдайы қаржыны тарату, пайдалану және оны қалыптастыру көздерімен сипатталады" деп жазған.
Сонымен қатар Профессор Н.А. Русак бұл ұғымды былайша анықтайды: "Кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаржы ресурстарын жасау, тарату және пайдаланумен сипатталады. Кәсіпорынның қаржылық жағдайы кәсіпорынның қалыпты өндірістік, коммерциялық және басқа да қызмет түрлері үшін қажетті қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуімен және оларды мақсатқа сай, тиімді тарату және пайдаланумен, сондай-ақ басқа шаруашылық субъектілерімен қаржылық қарым-қатынаста болу, төлем қабілеттілігі және қаржылық тұрақтылықпен сипатталады. Кәсіпорынның уақтылы төлеу мүмкіндігі оның қаржылық жағдайының жақсылығын көрсетеді".
Жәнеде Профессор И.Т. Балабанов "Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайы - бұл оның қаржы бәсекелестік қабілеттілігінің сипаттамасын (яғни төлем қабілеттілігі, несие қабілеттілігі) қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субъектілері алдында өз міндеттемелерін орындау. Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайын талдаудың келесі түрлерін жүргізеді: табыстылық пен рентабельділік; қаржылық тұрақтылық; несие қабілеттілігі, капиталды пайдалану; валюталық өзін-өзі өтеу", - деп жазады.
Ал Н.А. Русак болса, бұл түсінікті кең мағынада көрсетеді: кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаржы ресурстарының пайда болуы, орналастырылуы, пайдаланылуымен анықталады...
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы қалыпты өндіріске қажетті коммерциялық және кәсіпорынның басқа да жұмыстарының қаржылық ресурстарымен қамтамасыз етілуімен, олардың бағытталған және тиімді пайдаланылуы, басқа да кәсіпорындармен қарым-қатынасымен, төлем қабілеттілігімен сипатталады. Кәсіпорынның мүмкіншілігі оның қаржылық тұрақтылығымен есептеледі.
С.А. Стуков осы ұғым бойынша өзінің көзқарасын келесі сөздермен баяндайды: "Кәсіпорынның қаржылық жағдайы - бұл бірқатар көрсеткіштермен сипатталатын оның саулығы мен өмір сүру қабілеттілігін кешенді түрде бағалау".
Бірқатар түрлі әдістермен есептелетін бірыңғай көрсеткіштерге қарағанда (мысалы, еңбек өнімділігі, қор қайтарымдылығы, өзіндік құн, жалпы табыс, тиімділік) қаржылық жағдай түрлі көрсеткіштерді есептеу нәтижесінде және олардың жалпы бағалауға тигізетін әсерін зерттеу негізінде анықталатыны анық. Кәсіпорынның қаржы жағдайы әлсіз және өмір сүру қабілеті жоқ кәсіпорындарға аяусыз қарайтын бәсекелі нарықтың экономика жағдайындағы кәсіпорынның сенімді болуын, тұрақтылығын және келешегі барлығын куәландыруы тиіс. Жалпы сенімділік кәсіпорын жұмысының үздіксіздігін және оның төлем қабілеттілігін көрсетеді.
Кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді.
Ал кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы нені білдіреді? Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы ұғымын жеке экономикалық категория ретінде зерттеу әр авторлардың өз бетінше берген анықтамаларына байланысты пікірталас тудырды.
Мысалы, Совет экономистерінің көзқарасы бойынша кәсіпорынның өте жоғары дәрежеде қызмет етуінде басты рөлді рентабельділік анықтайды дейді.
А.К. Коровушкина 70-жылдардың басындағы монографияларында кәсіпорын қоғамдық еңбекті аз жұмсап, неғұрлым жоғары экономикалық нәтижеге қол жеткізуі керек деп санаған.
Академик РАН Е.С. Стоянова бастаған ресейлік ғалымдар қаржылық тұрақтылық кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің 4 көрсеткішімен сипатталады дейді. Оларға жататындар:
* жоғары дәрежеде төлем қабілеттілігі
* баланстың жоғары дәрежеде өтімділігі
* жоғары дәрежеде несие қабілеттілігі
* жоғары дәрежеде рентабельділік
Бір авторлар қаржылық тұрақтылықты "өз қаражаттарын шебер пайдалану қабілеттілігі, жұмыс процесінде үздіксіздігін қамтамасыз ететін қаржының жеткілікті болуы" деп түсіндіреді... Қаржылық тұрақтылық - меншікті және қарыз қаражаттарының байланысы деп жазады.
Енді біреулері "өз қаражаттары ... жалғасы
Менің ойымша нарықтық қатынастары жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың маңызы өте зор. Бұл кәсіпорындардың тәуелсіздікке ие болуымен, сондай-ақ олардың меншік иелері, жұмысшылар, коммерциялық серіктестер және басқа да контрагенттер алдында өзінің өндірістік-кәсіпкерлік қызметінің нәтижелері үшін толық жауапкершілікте болуымен байланысты.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттағанда "қаржылық жағдай" дегеніміз немесе "қаржылық жай-күй" дегеніміз не деген сұрақтарға жауап беремін..
Соңғы жылдары шығарылған әдебиеттерде бұл ұғым әр түрлі түсіндіріледі. Профессор А.Д. Шеремет "Кәсіпорынның қаржы жағдайы қаржыны тарату, пайдалану және оны қалыптастыру көздерімен сипатталады" деп жазған.
Сонымен қатар Профессор Н.А. Русак бұл ұғымды былайша анықтайды: "Кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаржы ресурстарын жасау, тарату және пайдаланумен сипатталады. Кәсіпорынның қаржылық жағдайы кәсіпорынның қалыпты өндірістік, коммерциялық және басқа да қызмет түрлері үшін қажетті қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуімен және оларды мақсатқа сай, тиімді тарату және пайдаланумен, сондай-ақ басқа шаруашылық субъектілерімен қаржылық қарым-қатынаста болу, төлем қабілеттілігі және қаржылық тұрақтылықпен сипатталады. Кәсіпорынның уақтылы төлеу мүмкіндігі оның қаржылық жағдайының жақсылығын көрсетеді".
Жәнеде Профессор И.Т. Балабанов "Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайы - бұл оның қаржы бәсекелестік қабілеттілігінің сипаттамасын (яғни төлем қабілеттілігі, несие қабілеттілігі) қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субъектілері алдында өз міндеттемелерін орындау. Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайын талдаудың келесі түрлерін жүргізеді: табыстылық пен рентабельділік; қаржылық тұрақтылық; несие қабілеттілігі, капиталды пайдалану; валюталық өзін-өзі өтеу", - деп жазады.
Ал Н.А. Русак болса, бұл түсінікті кең мағынада көрсетеді: кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаржы ресурстарының пайда болуы, орналастырылуы, пайдаланылуымен анықталады...
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы қалыпты өндіріске қажетті коммерциялық және кәсіпорынның басқа да жұмыстарының қаржылық ресурстарымен қамтамасыз етілуімен, олардың бағытталған және тиімді пайдаланылуы, басқа да кәсіпорындармен қарым-қатынасымен, төлем қабілеттілігімен сипатталады. Кәсіпорынның мүмкіншілігі оның қаржылық тұрақтылығымен есептеледі.
С.А. Стуков осы ұғым бойынша өзінің көзқарасын келесі сөздермен баяндайды: "Кәсіпорынның қаржылық жағдайы - бұл бірқатар көрсеткіштермен сипатталатын оның саулығы мен өмір сүру қабілеттілігін кешенді түрде бағалау".
Бірқатар түрлі әдістермен есептелетін бірыңғай көрсеткіштерге қарағанда (мысалы, еңбек өнімділігі, қор қайтарымдылығы, өзіндік құн, жалпы табыс, тиімділік) қаржылық жағдай түрлі көрсеткіштерді есептеу нәтижесінде және олардың жалпы бағалауға тигізетін әсерін зерттеу негізінде анықталатыны анық. Кәсіпорынның қаржы жағдайы әлсіз және өмір сүру қабілеті жоқ кәсіпорындарға аяусыз қарайтын бәсекелі нарықтың экономика жағдайындағы кәсіпорынның сенімді болуын, тұрақтылығын және келешегі барлығын куәландыруы тиіс. Жалпы сенімділік кәсіпорын жұмысының үздіксіздігін және оның төлем қабілеттілігін көрсетеді.
Кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді.
Ал кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы нені білдіреді? Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы ұғымын жеке экономикалық категория ретінде зерттеу әр авторлардың өз бетінше берген анықтамаларына байланысты пікірталас тудырды.
Мысалы, Совет экономистерінің көзқарасы бойынша кәсіпорынның өте жоғары дәрежеде қызмет етуінде басты рөлді рентабельділік анықтайды дейді.
А.К. Коровушкина 70-жылдардың басындағы монографияларында кәсіпорын қоғамдық еңбекті аз жұмсап, неғұрлым жоғары экономикалық нәтижеге қол жеткізуі керек деп санаған.
Академик РАН Е.С. Стоянова бастаған ресейлік ғалымдар қаржылық тұрақтылық кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің 4 көрсеткішімен сипатталады дейді. Оларға жататындар:
* жоғары дәрежеде төлем қабілеттілігі
* баланстың жоғары дәрежеде өтімділігі
* жоғары дәрежеде несие қабілеттілігі
* жоғары дәрежеде рентабельділік
Бір авторлар қаржылық тұрақтылықты "өз қаражаттарын шебер пайдалану қабілеттілігі, жұмыс процесінде үздіксіздігін қамтамасыз ететін қаржының жеткілікті болуы" деп түсіндіреді... Қаржылық тұрақтылық - меншікті және қарыз қаражаттарының байланысы деп жазады.
Енді біреулері "өз қаражаттары ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz