Қоршаған ортаның материалды құрылымы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 113 бет
Таңдаулыға:

1-деңгей

1. Қоршаған ортаның материалды құрылымын сипаттаңыз

2. Табиғи ортадағы ластағыш заттардың ауысуының химиялық негізін түсіндіріңіз

3. Тотығу-тотықсыздану реакцияларын сипаттаңыз

Тотығу-тотықсыздану реакциялары (ТТР) - реакцияға қатысушы заттардың құрамындағы элементтердің тотығу дәрежелерінің өзгеруімен жүретін реакциялар. [1]

18 ғасырдың аяғында А. Лавуазье жанудың оттекті теориясын ұсынған кезден бастап тотығу заттардың оттекпен қосылуы, ал тотықсыздану оттекті бөліп алу процестері деп қаралған. 1920 - 1930 ж. химияда электрондық түсініктің қалыптасуына байланысты оттек қа-тыспайтын реакциялардың да Тотығу-тотықсыздану реакциялар болатындығы анықталды. Тотығу-тотықсыздану реакциялар процестері көбінесе электрондық теңдеулермен өрнектеледі. Зарядтардың сақталу заңына қайшы келмес үшін Тотығу-тотықсыздану реакциялар кезінде тотықтырғыштың қосып алған электрондар саны тотықсыздандырғыштың берген электрондар санына тең болуы керек деген жалпы ереже сақталады. Тотығу-тотықсыздану реакцияларын коэффиценттер қойып теңестірудің екі әдісі бар: электрондық тепе-теңдік және электрон-ион. Электрондық тепе-теңдік әдісі бойынша берілген және қосып алған электрондар саны элементтердің реакцияға дейінгі және реакциядан кейінгі тотығу дәрежесінің негізінде анықталады.

Электрон-ион әдісі бойынша жалпы иондық реакцияларды құру ережесіне сәйкестеп реакция сұлбасын құ-рады. Күшті электролитті ион түрінде, бейэлектролит пен әлсіз электролиттерді, газдарды және тұнбаларды молекула күйінде жазады. Бұл әдіс реакция жүрген ортаның табиғатына байланысты. Себебі реакция бағытына орта күшті әсерін тигізеді. Мыс., +H2O⇔HCl−1+HO+1Cl болатын Тотығу-тотықсыздану реакцияларындағы тепе-теңдік қышқылдық ортада солға, ал негіздік ортада оңға ығысады. Күшті тотықтырғыш Mn+7 қышқылдық ортада Mn2+-ге дейін, сілтілік ортада Mn+6, бейтарап ортада Mn+4O2 молекуласына дейін тотықсызданады. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының стехиометр. коэффицеттерін табудың бұлардан басқа А. Гарсиа, электронды баланс, матем. әдістері де бар. Химияда Тотығу-тотықсыздану реакциялар өте көп таралған. Мысалы, аммиак, азот қышқылы, күкірт қышқылын алу, электролиз (анодта электрхимиялық тотығу, катодта электрхим. тотықсыздану), жану процесі, металдар коррозиясы, фотосинтез, т. б. маңызды биологиялық құбылыстар Тотығу-тотықсыздану реакциялар процесіне жатады. Тотығу-тотықсыздану реакциялар өнеркәсіпте және техникада көміртек (ҚҚ, ҚV) оксидтерін, таза металл, т. б. алуда кеңінен қолданылады. [2]

Заттардың тотығу-тотықсыздану қасиеттерін анықтау[өңдеу қайнарын өңдеу]

Біз күкірттің бірнеше қосылыстарын білеміз: күкіртті сутек H ₂ S, күкірт қышқылы H ₂ SО ₄ , күкірт (VI) оксиді SО ₃ , күкіртті қышқыл H ₂ SО ₃ , күкірт (IV) оксиді SО ₂ . Міне, осы заттардың әрқайсысының тотығу-тотықсыздану реакцияларындағы атқарар рөлін тек олардың формулаларына қарап анықтауға болады. Ол үшін осы қосылыстардағы элементтердің тотығу дәрежелерін пайдалануға болады.

4. Табиғат суларын қышқылды ортада перманганаты тотықтыруды түсіндіріңіз

5. Ауаның химиялық құрамын. Атмосферадағы антропогенді бейорганикалық және төмен молекулярлық органикалық заттардың химиясын сипаттаңыз

6. Оттекті химиялық тұтынуды түсіндіріңіз

ОХТ (оттекті химиялық тұтынуы) немесе оттектің мөлшері, судағы барлық тотықсыздарғыштарды тотығуына кеткен тотықтырғыш мөлшеріне эквиваленті болады

7. Ауаның өнеркәсіп шығаратын қосалқы қалдық өнімдерімен ластануы. Ауаның сапа стандарты және тазалық критериін түсіндіріңіз

Едәуір көп мөлшерде ластаушы газдарды бөліп шығаратын металлургия саласы болып табылады.

- Түсті металлургияда, мыс, қорғасын және мырыш рудаларын жағып қайта өндегенде күкірт диоксиді (SO ₂ ) отын жану процесінен кейін ең көп мөлшерде шығарылады. Сонымен қатар құрамында шаң-тозаң, фторлы қосылыстар және металдардың қосылыстары болатын газдар ауаға тағы да шығарылады. Балқыту пештерінен шығатын SO ₂ , осы өндіріс төңірегіндегі (5O км қашықтыққа дейін) өсімдіктердің жапырақтарын қарайтып, соңында олардың қурап кетуіне себепкер болады.

- Қара металлургияда болат балқыту үрдістерінде бөлініп шығатын газдарда, көміртек оксидінің мөлшері өте көп. Шойын өндірісінде көп мөлшерде шаң-тозаң, күкірт диоксиді, марганец, мышьяк, қорғасын, сынаптың қосылыстары мен шайыр тәрізді заттар бөлініп шығады.

- Химия өнеркәсібі - CO _2, CO, NH ₃ , SO ₂ , NO _x , HCI, HF, S F ₄ , H ₂ S сияқты тағы басқа газдарды ауаға бөліп және бейорганикалық және органикалық заттарда болатын шаңды шығарады.

- Мұнайды өндіру және өндеу саласында- көмірсутектер, күкіртті сутек және жағымсыз иісті газдар болады.

- Құрылыс материалдарын жасайтын заводтардың шығаратын қалдықтарынан фторидтер, күкірт және азот диоксидттері бөлінеді.

- Тамақ өнеркәсібінің қалдықтарында жағымсыз иісті альдегидтер қоспасы мен аминдер болады.

- жылу электр станциялары атмосфераға күкірт, азот және көміртек оксидтерін, металдарды, күлді шығарады.

Көрсетілген барлық қосылыстар адамдардың, жануарлардың және өсімдіктердің тіршілік етуіне үлкен зиянын тигізеді.

Осы себептен улы заттарды залалсыздандыру немесе пайдалы қосалқы өнімдерге айналдыру қажет.

Өнеркәсіп қалдықтары дегеніміз - өнім шығару кезінде пайда болған және бастапқы тұтыну қасиеттерін толық немесе ішінара жойған жартылай фабрикаттар, материалдар және щикізат қалдықтары; белгілі бір кәсіпорынның ақырғы өнімді өндіру барысында пайда болған барлық қатты, газ тәріздес және сұйық қалдықтар. Өнеркәсіп жыл сайын әр түрлі дәрежедегі ластанған ақаба суды төгеді, атмосфераға шаң және газ тәріздес қалдықтар шығарады, тау-кен өнеркәсібі үйінділерге аршыма таужыныстарын, сондай-ақ кондициялық емес кен жыныстарын үймелейді. Өнеркәсіп қалдықтары әр түрлі мақсаттарда 10-20%-дан аспайтын көлемде пайдаланылады. Қалған бөліктер бітіндеп жиналып қоршаған ортаны ластайды. Қалдықтар массасын қысқарту мақсатымен қайтадан пайдалану, ресурстарды үнемдейтін технологиялар және т. б. қолданылуда. Соңғы кезде биологиялық әдістер көмегімен адамға пайдалы өнімдерді алу әдістері мен жолдар жиынтығын биотехнология деп аталады.

Соңғы жылдары мемлекетімізге өндірістік қалдықтармен қатар тұтас тұрмыстық қалдықтардың көлемінің өсу үрдісі тән, бұл көбінесе өндірістің өсуіне, жаңа технологияларды әзірлеу, қалалық тұрғындар санының үздіксіз өсуіне және орауыш материалдар көлемінің өсуіне, қалдықтар құрылымының өзгеруімен байланысты.

Қазіргі уақытты ауа бассейінін ластаушылардың «негізі үлесіне» өнеркәсібі дамыған зоналардағы: жылу энергетикасы (жылу және атом электростанциялары, өнеркәсіп және бу жіберетін қазандықтар және т. б. ), ауыр металлургия, түрлі түсті металлургия өндірістері, мұнай өндіруші, мұнай химия өндірісі және құрылыс материалдары өндіріс орындары жатады.

Сұйық және қатты отындардың жану процесінде атмосфераға құрамында толық жанған (көміртегінің қос тотығы және су булары) және толық жанбаған (көміртегі тотығы, күкірт, азот, көмірсутектер және т. б. ) өнім түтінмен бірге енеді. Жану процесінен шығатын қалдық көлемі өте жоғары. Күштілігі 2, 4 млн кВт болатын қазіргі заман жылу электр станциясы тәулігіне 20 мың т көмір жұмсап атмосфераға осы уақыт ішінде 680 т SO2 және SO3, 120-140 т қатты денелер (күл, шаң, күйе), 200 т азот тотықтарын шығарады.

Қалдықтардың классификациясы келесі белгілер бойынша айқындалады:

қалдық түзілу орны (өндіріс саласына байланысты) ;
өндіріс циклінің кезеңі;
қалдық түрі;
қоршаған ортаға және адамға зиянды әсері;
қолдану бағыты;

қолданыс эффектісі;
утильдеу технологиясының қаншалықты қарастырылып, зерттелгені.

Отандық стандарт бойынша «Зиянды заттар классификациясы және ортақ қауіпсіздік талаптары», барлық өндіріс қалдықтары қауіптілігі бойынша 4 классқа жіктеледі: бірінші классқа - аса қауіпті, екінші классқа - жоғары қауіпті, үшінші классқа - орташа қауіпті, ал төртінші классқа -қауіптілігі аз қалдықтар жатады.

Егер де қалдықтарда сынап, калий хлорқышқылы, үшхлорлы сурьма, мышьяк оксиді және басқа да улы заттар болса, олар бірінші классқа жатқызылады.

Хлорлы никель, хлорлы медь болатын болса екінші классқа жатады.

Классификациялардың негізінде орталық жинақтау схемалары жасалады, оларды екінші ретті пайдалануға асыру және ол қалдықтардың қоршаған ортаға зиянды әсерін болдырмауы қарастырылады. Барлық қатты өндірістік қалдықтарды 2 түрге бөлеміз :

улы қалдықтар
улы емес қалдықтар

Улы қалдықтар өзі бірнеше топқа жіктеледі, олардың кейбіреулері төменде көрсетілген:

құрамында мышьягы бар органикалық емес қатты қалдықтар және шламдар, сынабы бар қалдықтар, құрамында: қорғасын, цинк, сурьма, висмут, кобальт және т. б. қалдықтар;
құрамында фосфор және фторы бар қалдықтар мен шламдар, қолданысқа жарамайтын және тыйым салынған пестицидтер;
гальваникалық өндіріс қалдықтары;
мұнайхимия және мұнайөңдеудегі қалдықтар;
хромқұрамды қалдықтар, шламдар, темір карбонильдері бар қалдықтар.

8. Еріген оттегін анықтау жолдарын түсіндіріңіз

Судың сапасына соңдай - ақ балық өсіру мақсатымен су қоймаларына санитарлықгигиеналық баға беруде еріген оттегіні анықтаудың маңызы зор. Судағы оттегіні анықтау әдетте Винклердің әдісімен жургізеді. Бұл тәсіл мынаған негізделген: суда еріген оттегі марганецтің Mn(OH) 2 шала тотығы гидратымен байланысып, марганец . Mn(OH) 2 тотығының гидратына айналады. Соңғысының күкірт қыщылымен еруі барысында иодид калийдің қатысуымен. Оттегінің эквиваленттік құрамындағы мөлшерде иод босайды. Пайда болған бос иод тиосульфат \Na2S2O\ ерітіндісімен титрленіп, жұмсалған мөлшер бойынша судағы еріген оттегін белгілейді. Ыдыстар: 100-200 мл сыйымдылықтағы үйлестірілген тығыны бар шыны ыдыстар, I және 5 мл пипеткалар, 150-200 мл конус колбалар, 100 мл өлшем цилиндрлері. Реактивтер: хлорлы марганец ерітіндісі 12 32 г ңайнаған MnCl2 дистілденген 100 мл суға ерітеді /иодид калийдің сілтілі ерітіндісі/ 32 г күйдіргіш ашы натрий және 10 г иодид калий 100 мл дистилденген суға ерітеді, күкірт қышқылының H2SO41:3 ерітіндісі 0, 01 н тиосульфат натрий ерітіңцісі H2SO2О3 өлшем колбада I л дистилденген суға ерітеді. 0, 2 процент крахмал ерітіндісі. Анализ үшін судың сынәма мөлшерін алу тәртібі Оттегіні аныңтау үшін судың шамасын алу кезінде судың атмосфералық ауамен жанасуына жол бермеген жөн. Ол үшін сыйымдылығы үйлестірілген тығыны бар 100-200 мл шыны ыдыс алады. Сынамалардың алдына шыны ыдыстағы үйлестірілген тығынды екі шыны түтікшелерді қою арқылы резиналы тығынымен алмастырады. Оның бірі ұзызындығы 20-30 см тығыннан жоғары сыртқа шықса, ал екінші ұшы тығынның төменгі ұшының деңгейінде болады. Екінші трубканың бір ұлы шыны ыдыстың түбіне дейік түсірілсе, екінші ұшы тығынның жоғарғы жағынан 2-3 см шығып тұрады. Түтікшесі бар тығынмен жабылған шыны ыдыс су бетінен 20-30 см тереңдікке су қоймасына түсіріледі. Сөйтіп, оны судың бетінде газ түйіршіктері шығып біткенше сумен толтырады. Осыдан кейін жабу кезінде ыдыстың мойнында ауа түйіршіктері қалып қалмауы үшін шыны түтікшелері бар резиналы тығынымен жай тығынмен алмастырады. Жылдың жьшы мерзімінде сынаманы тікелей су қоймаларының басында - ақ байқаудан өткізеді MnCl ерітіндісінің 2. мл және 2 мл Kj + NaOH қоспа еріттндісін қосады. Зерттеу тәсілдері Шыны ыдысты ең жоғарыға дейін су сынамасымен толтырады, хлорлы марганецтің 2 мл ерітіндісін қосады. Ол үшін толтырылған пипетканы шыны ыдыстың түбіне дейін батырады, содан кейін жоғарғы ұшын ашып, пипетканы баяу кетеріп алады. Екінші пипеткамен сынамаға күйдіргі калийдің Kj + NaOH 2 мл ерітіңдісімен қосады. Пипетканың ұшын шыны ыдыстың мойнындағы сынама деңгейіне дейін батырады. Бұдан кейін шыны ыдысты тығынның астында ауа түйіршігі болмайтындай етіп ептеп ақырын жабады. Шыны ыдыстағы сынаманы тұнба пәйда болғанша жақсылап араластырады /қою қоңыр түс. Сонан кейін шыны ыдысқа күкірт қышқылының 5-10 мл ерітіндісін /1:4/ қосады, мұнда да пипетканы шыны ыдыстың жоғарғы бөлігіне батырады, да қышқылды сақтықпен жібереді. Ыдысты тығындап, ондағы тұнба толық еріп біткенше шайқайды. Содан соң сыйымдылығы 250 мл конус колбаға 100 мл зерттелетін ерітінді құйып, бөлінген иодты тиосульфат натридің 0, 01 н ері-тіндісімен титрлейді. Алғаш солғын сары түске дейін, соңынан 0, 5-1, 0 мл 0, 2 процент крахмал ерітіндісін қосады, ол ерітінді толық түссіз болғанша титрлейді.

9. Атмосферадағы аэрозолдармен шаңдар және олардың қоршаған орта санасына және құрамына әсері түсіндіріңіз.

Шаң - қатты бөлшектердің атмосферадағы жиынтығы. Шаң - ол аэрозоль. Аэрозольдер таралған күйдегі (қатты немесе сұйық) бөлшектер. Олар жерге жақын тропосфера және стратосфера қабаттарында таралған. Олардың ауада таралып және сақталып тұру қабілеті әртүрлі: бірнеше сағаттан көптеген жылдарға дейін. Тропосферада бөлшектердің таралуының үш типін ажыратады: фондық, мұхиттық, құрлықтық. Атмосфераға бұл бөлшектер Жерден дайын күйінде түседі, бірақ олардың аз ғана бөлігі газ тәрізділердің, сұйық және қатты заттектердің арасындағы химиялық реакциялар нәтижесінде түзіледі. Аэрозольдердің көбі табиғи процестердің нәтижесінде пайда болады, алайда антропогендік түзілуі де аз емес. Яғни, шаңның пайда болуына қарай табиғи, жасанды және минералдық, органикалық шаруашылық, коммуналды-тұрмыстық болып бөлінеді. Әр жыл сайын адам іс-әрекетінен жердің ауа бассейніне түсетін бөлшектер - 1 млрд. тоннаға жуық.

Шаң құрамы әртүрлі, олар кремний диоксиді - құм, улы металдар, пестицидтер және көмірсутектер т. б. Негізінен ауаға ең көп мөлшерде антропогендік әсерден түсетін шаң құрамындағы ластаушы зат - сульфаттар. Тропосфераға қарағанда стратосферада аэрозольдар алуан түрлі. Стратосфераның негізгі қатты компоненті болып аммоний сульфаты болып табылады.

Антропогенді аэрозольдердің негізгі көздері - металлургия кәсіпорындары, құрылыс материалдарын өндіру, химия өнеркәсібі. Аэрозольдар климатты өзгертуі мүмкін. Аэрозоль бөлшектерінде радиоактивтілік қасиеттерінің болуымен қатар онда вирустар, микробтар, саңырауқұлақтар бар болады және де аэрозольдар смогтың пайда болуына, қышқыл жаңбырлардың жаууына себеп болуы мүмкін. Тек қана тіршілік иелеріне ғана кері әсерін тигізіп қана қоймай машиналарға, механизмдерге, приборларға, таза материалдар сапасына да әсері бар. Сонымен қатар, шаң шығарындыларымен бірге құнды материалдарды алып кетеді және өте күшті жарылыстардың шығуына себеп болады. Шаңның түтіннен айырмашылығы желсіз кезде шөгеді. Адамның денсаулығына диаметрі 2, 5 мкм-ден кем ұсақ бөлшектер қауіпті болып саналады. Адамдардың түрлі ауруларына өндірістік шаң себеп болады. Шаңның қаншалықты зиянды болатыны құрамына байланысты. Шаң бөлшектері неғұрлым ұсақ болса, олар соғұрлым атмосферада адам өкпесіне енгенде, өкпенің ең терең бөліктерінде (альвеолдарында) ұзақ сақталады. Шаңның әсерінен қазіргі таңдағы жиі кездесетін аурулар қатарына: пневмокониоз бен бронхит жатады . Егер ауаның құрамындағы шаң мен тозаң 0, 02 мг/м3-ден артық болмаса, ондай ауа таза болып есептеледі. Көп жылдар бойына жиналған мәліметтерге қарағанда ауылдық жердегі ауада шаң - тозаң 0, 05-0, 1 мг/м3, ал қалаларда 2, 5-3 мг/м3 болады [13] . Ал өндірістік шаң - тозаң деп отырғанымыз - шикізаттарды бөлшектеу немесе ұнтақтау, өнім өндіру т. б. технологиялық процестер барысында ауаға шығатын, қоршаған ортаны ластайтын заттектердің ұшпалы жиынтығы. Өндірістік шаң - тозаңға физикалық - химиялық сипаттама беру үшін мынадай көрсеткіштер: оның тығыздығы, фракциялық құрамы, адгезиялық (жабысқақтық) қасиеті, ылғал тартқыштығы, сулануы, электрлік қасиеті, өзінен - өзі жану және жанғыштық қоспалар түзу қабілеттілігі қолданылады. Шаңдар дисперсиялылығына қарай 5 топқа бөлінеді: 1) өте ірі дисперсті, диаметрі d50> 140 мкм бөлшектерден тұратын шаң; 2) ірі дисперсті, d50= 40- 140 мкм; 3) орта дисперсті, d50=10-40 мкм; 4) ұсақ дисперсті, d50h1-10 мкм; 5) өте майда дисперсті, d50=< 1 мкм. Шаңның жабысқақтығы дымқылданған сайын өсіп отырады және ол дисперсиялылығына да байланысты келеді. 4 және 5 топқа жататын шаң бөлшектері жақсы жабысатындарға, 2 және 3 топтағылар орташа жабысатындарға, 1-ші дисперсиялық топтағылар болымсыз жабысатындарға жатады. Осы көрсеткіштер өндірістен шығатын газдарды шаңнан тазалағанда тиімді жабдықтар (шаң тұндырғыш, шаң ұстағыш, сүзгіштер) мен әдістерді (құрғақ, ылғалды) іріктеп алуға пайдаланылады. Мысалы, ылғалды сүзгіштердің майда дисперсті шаңдарды тазалау нәтижелілігі өте жоғары, бұл әдіспен ыстық және жарылғыш қауіптілік тән газдарды шаңнан тазалауға болады.

Шаң - маңызды көрсеткіш, себебі шаңның ауада шоғырлануына байланысты кәсіби ауру (шахтада жұмыс істегенде силикоз), жарылуға қауіпті жағдайлар, тұмша пайда болады.

10. Сілтілік және карбонатты жүйені сипаттаңыз

11. Фреондар және озонын түзілу жолдарын және әсерін сипаттаңыз

Фреондар (лат. frіgor-суық) - тоңазытқыш машиналарда суытқыш реагент ретінде қолданылатын құрамында фторы бар қаныққан көмірсутектердің қосылыстары. Фтор жер бетінде кең таралған электртерістігі жоғары элемент болып табылады. Фтордың химиялық активтілігі жоғары болғандықтан, ол кез келген жағдайда кез келген затпен химиялық реакцияға түсе алады. Фреондардың негізгі қасиеттері де осы фтор атомының химиялық қасиетіне байланысты болады. Фреондардың құрамында фтордан басқа хлор, бром да кездеседі. Фреондардың 40-тан астам түрі белгілі, олардың көпшілігі өндірістік жолмен алынады.

Фреон - иіссіз газ немесе сұйықтық, олар органикалық еріткіштерде жақсы, суда нашар ериді. Фреондардың ең көп таралғандары дифтордихлорметан (CF2Cl), фтортрихлорметан (CFCl3) және дифтордихлорметан (CHF2Cl2), олардың қайнау температуралары оларға сәйкес -29, 8°С, -23, 8°С және -40, 8°С. Фреондар жанбайды, ауамен қосылып жарылғыш заттар түзбейді және салыстырмалы түрде химиялық инертті, алайда ашық отпен жанасқанда улы дифтор- және фторхлорфосген түзіп, ыдырайды. Фреондар тоңазытқыш реагенттерден басқа, аэрозольдік орамада ұшқыш құраушылар (прополенттер), өрт сөндіргіш ретінде, сондай-ақ фторолефиндер мен олардың негізінде түзілетін полимерлерді алу үшін шикізат ретінде қолданылады.

Фреондар стратосфераға көтерілгенде фотохимиялық ыдырауға түсіп, соның нәтижесінде хлор иондары бөлініп шығады. Бұл хлор иондары химиялық реакцияның катализаторы ғана болып қоймай, озон молекулаларын ыдыратып, жер бетін ультракүлгін сәулеленуден сақтайтын озон қабатына қатер төндіреді.

Фреондарды улылығы төмен болғанымен, оның жоғары тұрақтылығына байланысты Жердің озон қабатына едәуір зиянын тигізеді.

Фреондарды атмосфераға шығару 1970 жылдың басына дейін өте тез қарқын алған болатын. Бірақ кейбір мемлекетер фреондарды қолдануға шектеу қойды. Атмосферадағы фреондардың көбеюі оның өте ақырын ыдырауына байланысты болып табылады. Фреон-11-дің өмір сүру уақыты 80 жыл, ал фреон-12-нікі 170 жыл. 1990 жылы шығарылып тасталған фреондардың үлесі 2000 жылы сол қалпында қалады, ал 2010 жылы оның үлесі 39%, 2030 жылы 7% болады.

Беркли химиктері М. Молин және Ф. Рокленд 1973 жылы молекулаларын Жер стратосферасынан анықтап, хлор стратосферада фреон молекуласынан ыдырап, хлор тотығын түзеді де ол өз кезегінде озонды оттегіге айналдырады деген болжам айтты. Бұл тізбекті реакция, сондықтан хлордың бір атомы озонның 1 атомын бұза алады.

Озон қабатын бұзатын фреондар қатарына құрамында хлор және бромы бар R11, R12, R21, R22, R13, R113, R114, R115, R502, R142b, R12B2, R114B2, R141b тағы басқалары жатады. Бұл фреондардың озон қабатын бұзушы потенциалы жоғары(ODR) . R11 және R12 ODR=1, R22 - 0. 055. Бромдалған фреондардың озон қабатын бұзушы потенциалы 10-нан асады. Бір бром атомы озонның миллион атомын оттегіге айналдыра алады.

Бұл экологиялық апатты болдырмау үшін қазіргі уақытта фреондарды -өндіруге және шығарып тастау шектеу қойылды. Сондықтан бірнеше халықаралық келісім шарттар бойынша фреондар өндірісіне шектеу қойды:

1980 жылы - өндіруді тоқтату туралы Вена конвенциясы;

1987 жылы - Монреаль протоколы;

1990 жылы - 2000 жылы фреондады өндіруді толық тоқтату туралы Лондон протоколы;

Қабылданған келісім шарт бойынша 1996 жылдан бастап фреон-12 өндірісі тоқтады.

12. Стратосферадағы реакция, фреондарды шығару жолдарын көрсетіңіз.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.