Мәтіндік тапсырмалар арқылы оқушылардың оқылым, жазылым, тыңдалым әрекеттерін дамыту
Мәтіндік тапсырмалар арқылы оқушылардың оқылым, жазылым, тыңдалым әрекеттерін дамыту
Авторлық бағдарлама
Авторы:
ТҮСІНІК ХАТ
Бұл бағдарлама 34 оқу сағатқа есептелген және 10 сыныпта қазақ тілінде факультативтік сабақтар өткізуге арналған тілдік мұғалім пайдалана алады. Бұл курстың арқасында оныншы сынып оқушылары мәтіндік ғылымның негіздерін үйренеді, қазақ тілі мен әдебиеті бойынша жарыстарға әлдеқайда жақсы дайындалуға мүмкіндік беретін, прозалық және ақындық шығармаларды талдау бойынша жұмыс жасау жүйесін дамытады.
Бағдарламаның ажырамас бөлігі -- оқушылардың тұрақты коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға бағытталған келісімді сөйлеуді дамытуға бағытталған сабақтар. Сондай-ақ, әртүрлі түрдегі өз туындыларыңызды, соның ішінде кішкене көрсетілім мен эссе-ақтауды жасауға ерекше назар аудару керек. Сондықтан, бұл курс мұғалімге бітіруші түлектеріне жаңа пішінде бірте-бірте дайындалуға мүмкіндік береді.
Факультативтік курс орта буынға арналған қазақ тілі мен әдебиеті бағдарламасымен тікелей байланысты. Ол оқушылардың теориялық ақпаратын кеңейтеді және жүйелейді, практикалық дағдылар мен дағдыларды нығайтады және білімдегі кемшіліктерді толтыруға мүмкіндік береді. Курстың барысында оқушылардың сөйлеуін дамытуға, ұсынылған мәтінді тәуелсіз талдаудың дағдылары мен қабілеттерін дамытуға үлкен назар аудару керек. Бұл жұмыс сондай-ақ, мұғалімді тексеру және қателіктер бойынша жұмыстарды ұйымдастыру арқылы оқушылардың жүйелі жеке үй тапсырмасын қамтиды.
Мақсаты: мәтін бойынша жұмыс істеу кезінде оқушылардың коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру.
Міндеттер:
Негізгі мәтіндік түсініктерді игеру;
ауызша және жазбаша түрде оқитын оқушылардың келісілген сөйлеуін дамыту;
мәтінді талдай білу қабілетін қалыптастыру, оның проблемасын анықтау;
түрлі тақырыптағы өз шығармаларының мәтіндерін жасау.
Жұмыстың түрлері: лекциялар мен практикалық сабақтар, топтық және жеке жұмыс түрлері.
Әдістері:
сөйлесу;
Мұғалімнің түсініктемесі;
зерттеу;
байқау;
салыстыру және талдау.
Оқушылардың қызмет түрлері:
алдауды бақылау;
бастапқы кодты қысу;
мәтінді редакциялау;
модель бойынша мәтінді құрастыру;
әңгіме құру;
мәтіннің бөліктерін қалпына келтіру;
лингвистикалық тақырып бойынша ауызша және жазбаша өтініш жасау;
көркем және журналистік стильдердің мәтіндік талдауы;
жазу, тезис;
ғылыми және журналистік әдебиеттермен жұмыс жасау;
диаграммаларды, алгоритм кестелерін жасау.
Күтілетін нәтижелер:
курс оқушылардың оқу нәтижесінде
мәтінді талдай білу және осы мәтінде келтірілген мәселе бойынша өз көзқарастарын білу дағдысын меңгеру;
лингвистика және әдебиеттану саласындағы жаңа білім алуға;
бастапқы кодты қысу бойынша жұмыс істеуді үйрену;
әртүрлі мәтіндік талдау жүргізе алады.
Нормативті бөлім
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта және жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары (2018 жылғы 4 қыркүйектегі № 441 бұйрықпен өзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары (2017 жылғы 25 қазандағы № 545 бұйрықпен ӛзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары (2017 жылғы 3 сәуірдегі № 352 бұйрықпен ӛзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары (2019 жылғы 7 наурыздағы № 105 бұйрықпен ӛзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендердің, құралдардың және басқа да қосымша әдебиеттердің, оның ішінде электрондық жеткізгіштегілерінің тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 17 мамырдағы № 217 бұйрығымен бекітілген оқу басылымдары;
Күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау
№
Сабақ тақырыбы
Оқу мақсаты
Сағат саны
Білім нәтижесі
Барлығы
Теория
Практика
1
Кіріспе.Мәтін дегеніміз не?
Оқушыларды курстың мақсаттарымен таныстыру, мәтін" тақырыбы бойынша білімді қайталау және жалпылау, пәнге қызығушылығын арттыру
1
1
Курсқа деген қызығушылықтары артады
2-3
Мәтіннің басы мен соңы
Мәтін бас, соңы туралы білімдерін жетілдір, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
2
1
1
Мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме береді
4-5
Абзац.
"Абзац" тақырыбы бойынша алған білімдерін жинақтау және бекіту, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
2
1
1
Мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме береді
6
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс әдістері мен құралдары
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс
түрлері мен құралдары туралы білімдерінң кеңейту,стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделу жолдарын анықтауға баулу
1
1
Түрлі стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделуін анықтайды
7
Мәтін синтаксисі
Мәтін синтаксисі туралы білімдерін дамыту, мәтіндегі көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды
1
1
Мәтінде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды
8
Лексикалық байланыс құралдары.
лексикалық байланыс құралдары туралы білімдерін кеңейту, жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазуға бейімдеу
1
1
Жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазады
9
Тірек сөздер
Тірек сөздер туралы білімдерін кеңейту,күрделі сөздердің жасалу жолын анықтайды
2
1
Күрделі сөздердің жасалу жолын анықтайды
10-11
Сөйлеу түрлері.
Сөйлеу түрлері туралы білімерін арттыру,тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады
1
1
Тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады
12
Сипаттау
Сипаттау түрдегі мәтін жазуға баулу, сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдануға дағдыну
1
1
Сөйлемдерде тыныс белгілерін қолданады
13-14
Пайымдау.
Пайымдау туралы білімдерін дамыту, күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолдануды меңгеру
2
1
Күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолданады
15-16
Мәтінді сөйлеу талдауы.
Мәтінді сөйлеу талдауға баулу,
Көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдап, кейіпкерді шынайы өмірмен байланыстыра салыстыруды меңгереді
2
1
1
Көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдап, кейіпкерді шынайы өмірмен байланыстыра салыстырады
17-18
Мәтінді жоспары.
Мәтіннің жоспары туралы білімдерін кеңейту,типтік тапмырмаларды орындауға баулу,клишелер мен лексикалық құрылымдарды орынды қолданып, эссе жазуға баулу
2
1
1
Клишелер мен лексикалық құрылымдарды орынды қолданып, эссе жазады (дискуссивті эссе
19-20
Тезистер, үзінділер.
Тезистер, үзінділер туралы білімдерін кеңейту, мәтінге сүйеніп, диалог немесе монолог құрастыруға дағдыландыру
2
1
1
Мәтінге сүйеніп, диалог немесе монолог құрастырады
21-22
Тақырыптық конспект
Тақырыптық конспект жазуға баулу, ммәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтап, факті мен көзқарасты ажыратуды меңгереді
2
1
Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтап, факті мен көзқарасты ажыратады
23-24
Аннотация жазу
Аннотация туралы білімдерін кеңейту,
2
1
1
Графиктік ақпаратты интерпретациялаайды
25-26
Әр түрлі стильдегі мәтіндер.
Әр түрлі стильдегі мәтіндерді салыстыру, құрастыруға баулу,
түрлі стильдегі мәтіндерден негізгі ұғымдарды анықтап, жинақы мәтін құрастыруға машықтандыру
2
1
Түрлі стильдегі мәтіндерден негізгі ұғымдарды анықтап, жинақы мәтін құрастырады
27-28
Көркем мәтіндік талдау
Мәтіндік талдауға баулу, мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіруге бейімдеу
2
1
1
Мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіреді
29-31
Шығарманы сатылай таладу
Мәтінді кешенді талдауға дағдыландыру, мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіруге баулу
1
1
Мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіреді
32-33
Публицистикалық және ғылыми стиліндегі мәтіндерді салыстыру
Публицистикалық және ғылыми стиліндегі мәтіндерді салыстыруға, жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай тілдік құралдарды қолдана отырып, мақала жазуға баулу
2
1
1
Жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай тілдік құралдарды қолдана отырып, мақала жазады
34
Қорытынды сынақ жұмыстары
Оқушылардың кур бойынша алған білімдерін бағалау
1
1
Курста үйретілген мәтіметтер бойынша білім-білік дағды қалыптасады
Сабақ №1
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Кіріспе.Мәтін дегеніміз не?
Сабақтың мақсаты
Оқушыларды курстың мақсаттарымен таныстыру, мәтін" тақырыбы бойынша білімді қайталау және жалпылау, пәнге қызығушылығын арттыру
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
Оқушылармен амандасып, түгелдеу.
Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады. Оқушыларды топқа бөлу:
Оқушыларды түрлі - түсті бояумен боялған Жасыл, Қызыл, Көк асықтарды таңдап алу арқылы топқа бөлінеді.
Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады
Отшашу әдісі
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Қызығушылығ ояту
Амалдарды дұрыс орындап, нәтижесін өсу ретімен қойсақ, бүгінгі сабақ тақырыбының аты шығады.
Мәтім
5 2 3 4 1
1255
140145
3913
444222*2
1000010000
2-тапсырма: Стикердегі сұрақтар
1.Мәтін дегеніміз не?
2. Сөйлем дегеніміз не?
3.Мәтіннің неше бөлімі болады?
4. Әр жол қалай жазылады?
5.Мәтін неше түрге бөлінеді?
6. Мәтін түрлерін сипатта.
7. Курстың мақсаты
8. Курстың міндеті
3-тапсырма: Топпен жұмыс.
1-топ. Әңгімелеу
2-топ. Сипаттау
3-топ. Пайымдау
4-тапсырма:Шығармашылық жұмыс.
Мен тағдаған мамандық тақырыбында эссе жазу. (70-80 сөз)
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Амалдарды орындап , мәтін сөзін табады
Сұрақтарға жауап береді
Постер жасайды
Жұмысты қорғайды
Эссе жазады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Рефлексиялық пирамида
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Рефлексия жазады
Стикер қағаздары
Сабақ №2-3
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Мәтіннің басы мен соңы
Сабақтың мақсаты
Мәтін басы, соңы туралы білімдерін жетілдір, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
Оқушылармен амандасып, түгелдеу.
Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.
Ой қозғау әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру.
Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады
Басбармақ әдісі
сурет арқылы топқа бөлу
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Кестені толтыр
Мәтін
Сөйлем
Сипаттау
Мәтін басы
Мәтін соңы
Мәтін ортасы
2-тапсырма: Венн диаграммасы
Мәтін басы , мәтін соңы ұқсастығы мен айырмашылығы
3-тапсырма: Мәтіндегі абзацтардың ретін анықтап, мәтіннің басы ,ортасы , соңына ат қой
Азық-түлік қауіпсіздігі - ғаламдық мәселе
Мәтіннің бөліктері
Орналасы реті
Бөлім тақырыптары
Азық-түлік қауіпсіздігінің қазіргі жаһандық жайы адамзат өміріне күрделі қауіп төндіруде. Жер шары тұрғындарының саны өскен сайын халықты азықпен қамтамасыз ету мәселесі де ушығып отыр. 2050 жылы адам саны 9,5 млрд.-қа дейін жетеді деген болжам бар. Сондықтан да азық-түлік дағдарысы және оның алдын алу - әлем жұртшылығын алаңдатып отырған басты мәселе
Елбасы Н.Назарбаев Қазақстан халқына арнаған 2010 жылғы Жолдауында Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету - маңызды мәселе. 2014 жылға қарай азық-түлік өнімдерінің ішкі нарығының 80 пайызын отандық азық-түлік өнімдері құрауы тиіс. Бізде бұған толық мүмкіндік бар, - деп бүгінгі таңда ғаламдық мәселенің біріне айналып отырған азық-түлік қауіпсіздігі төңірегінде отандық өнімдердің орнын ерекше атап көрсетіп, бұл саланы ойдағыдай дамытуға қол жеткізуіміз керектігін қатаң тапсырды.
Азық-түлік қауіпсіздігі мәселесі өте өткір болып отырған елдердің бірсыпырасы Орталық Азия өңіріндегі импорттаушы елдер екені баршаға аян. Бұл тұста Орта Азия елдеріндегі азық-түлік қауіпсіздігі мәселесі алуан түрлі сипатта екенін айта кеткен жөн. Бірақ бес мемлекетке ортақ факторлар да баршылық. Мәселен, аймақ елдері теңізге шығатын жолдың жоқтығынан, қоғамдық институттардың әлсіздігінен, қатаң климаттық жағдайдан, сондай-ақ ортақ сауда айналымының дамымай қалуынан, су көздеріне қатысты түйткілдер мен кедейліктің аса жоғары деңгейде болуынан (25 пайыздан 60 пайызға дейін) зардап шегіп отыр.
Азық-түлік тапшылығы белең ала бастаған бүгінгі таңда әлемнің барлық елі бұл салаға мемлекет тарапынан жасалатын қолдауды күшейтіп, саяси маңызы зор өзгерістерді қолға алып, өндіріс көлемін арттыру, ішкі азық-түлік нарығын тұрақтандыру сияқты мәселелерге ерекше мән беріп отыр. Осы орайда азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етеміз десек, отандық өнімдердің саны мен сапасын арттырудың орны ерекше.
4-тапсырма: Шығармашылық жұмыс. Мен болашағым қалай елестетемін? эссе жазу
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Кестені толтырады
Диаграмманы толтырады
Тапсырмаларды орындайды
Эссе жазады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Сабақ соңындағы оқушылардың кері байланысы:
МАҚСАТТАРҒА ҚАЙТА ОРАЛУ
Үш минуттық эссе
Не оңай болы?
Не қиын болды?
Нені үйрендім?
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Стикер қағаздары
Сабақ №4-5
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Абзац.
Сабақтың мақсаты
"Абзац" тақырыбы бойынша алған білімдерін жинақтау және бекіту, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу
Басбармақ әдісі
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Сұрақ-жауап әдісі.
1.Абзац дегеніміз не?
2.Абзацта мәтін болмау мүмкін бе?
3.Мәтіндерді абзацтарға қалай бөлеміз?
4.Бірнеше абзацтарды біріктіре аламыз ба, қалай?
5.Мәтін мен абзацтарды қалай жылжытамыз?
2-тапсырма: Ассоцация жасау.
1-топ. Абзац
3-тапсырма: Жеке жұмыс.
1-мәтін.
Зырян
Зырян - Шығыс Қазақстан облысындағы қала. Ол 1941 жылы кенді Алтайдың орта бөлігіндегі табиғаты көркем жерде құрылған. Қала іргесінің қалануы 1791 жылы жұмысшы Г.Г.Зыряновтың осы өңірден полиметалл кенін ашу тарихымен тығыз байланысты. Ұлы Отан соғысы жылдары Зырян майдан үшін өте қажет болған қорғасын, мысты көптеп жіберді. Қазіргі Зырян - республикамыздағы түсті металлургия орталықтарының бірі. Зырян полиметалл кені, Зырян қорғасын комбинаты осында. Зырян ауданы Шығыс Қазақстан облысының солтүстігінде, 1977 жылы құрылған.
Аудан жері кенді Алтай мен Оңтүстік Алтайдың аралығындағы тауаралық аңғарлар мен аласа тауларды қамтиды. Оңтүстік, оңтүстік-батысында Бұқтырма бөгенімен шектелген. Жер қойнауынан қорғасын, мыс, мырыш, алтын, күміс, т.б. табылды. Климаты тым континентік, қысы ұзақ, аязды, жазы жылы.
2-мәтін.
Қостанай
Қостанай - ежелден қалыптасқан жер атауы. Ғасырлар бойы қалыптасқан ана тіліміздегі мән-мағынасы сақталған төл атау. Торғайдың шығыс бөлігінде орналасқан Ұлытаудың басында Асан атаның бәйбішесі Тана әже жерленген. Оның басындағы ескерткішті халық Ақмешіт деп атайды. Автор Қостанай қаласының атауын да осы Тана әженің құрметіне қойылған және Танай деген есімге ие болған егіз қыздың есімінен іздейді. Ал Асанның осы Тана әжедей туған батыр ұлы Абат туралы аңызға айналды. Жыланды, Қызбел таулары осы күні Қостанай облысына қарасты Науырзым ауданының аумағында орналасқан.
Қостанай қаласының бұрыңғы орнын, Тобол жағасын, қыпшақ рулары қоныс қылған. Олай болса, қала аты да қыпшақтың егіз қызының атымен аталған.
.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сұрақтарға жауап береді
Топтастырады
Жұмыстарын қорғайды
Есептерді шығарады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Білім қоржыны Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға салады.
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сабақ №6
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс әдістері мен құралдары
Сабақтың мақсаты
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс түрлері мен құралдары туралы білімдерінң кеңейту,стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделу жолдарын анықтауға баулу
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
Оқушылармен амандасып, түгелдеу.
Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.
Ой қозғау әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру.
Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады
Басбармақ әдісі
сурет арқылы топқа бөлу
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: "Әдебиеттік шынжыр"
Мәтін дегеніміз не?
Мәтін жазу үшін нені білу керек?
Мәтін қанша бөліктен тұрады?
Мәтіннің түрлерін ата
Мәтіннің басы
Мәтіннің ортасы
Мәтіннің соңы
2-тапсырма: Жеке жұмыс.Мәтін құрылымын, стилі мен жанрын анықтаңыз. Тілдік ерекшелігін талдап, түсіндіріңіз.
Астанадағы Ел қанаты қоғамдық қоры еңбек нарығына қандай мамандықтардың қажеттігі мен қазіргі түлектердің кәсіби сапасы жөнінде арнайы зерттеу жүргізіпті. Ел қанаты қоғамдық қоры президенті Асланбек Жақыптың айтуынша, олар алдымен әртүрлі компания басшылары, жеке кәсіпкерлер - барлығы екі мыңнан аса жұмыс беруші арасында еліміздегі кадр тапшылығы жөнінде сауалнама жүргізген. Сауалнамаға қатысушылардың басым бөлігі астаналықтар болыпты. Респонденттердің 50,6 пайызы елімізде мамандар тапшылығы жоқ деп есептейді екен, бірақ 32,6 пайызының пікірі - керісінше. Жұмыс берушілердің пікірінше, елімізде ең қат болып отырған мамандар - инженерлер (13,8 пайыз) мен дәрігерлер (12,8 пайыз). Содан кейін құрылысшылар, бағдарламашылар, мұғалімдер мен оқытушылар екен. Ал, Оқу орындарында даярланып шығатын түлектердің кәсіби білімі қазіргі экономика талаптарына сай ма? деген сауалға 44,5 пайызы сәйкес келе бермейді деп жауап берген. Журналистермен өткен баспасөз мәслихатында Кәсіпқор холдингі ҰАҚ студенттермен жұмыс жөніндегі департамент директоры Тоғжан Жұмағұлова: Сондықтан оқу орындары мамандар даярлау сапасына айрықша көңіл бөлуі тиіс дейді. Оның айтуынша, жұмыс берушілердің 63 пайызы түлектердің біліміне, кәсіби даярлығына көңілі толмайтын көрінеді. Еңбек нарығындағы сұранысқа болашақ мамандардың таңдауы сәйкес келе ме? Ел қанаты қоғамдық қоры бұл сауалды еліміздің сегіз өңірінен 2 мыңдай респондентке көлденең тартып, арнайы сауалнама жүргізген. Бұрынғыдай емес, бүгінде жастар еліміздің еңбек нарығына техникалық маман иелері қажет екенін түсінген секілді. Сауалнамаға қатысқан Астана мен Алматы және Қарағанды қаласындағы жоғары сынып оқушылары мен түлектердің көпшілігі техникалық саланы жөн көретінін айтыпты. Тек 6,1 пайызы ғана құқықтану мен мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқаруды қалайтынын жеткізген дейді қор жетекшісі Асланбек Жақып.
Мәтіннің стилі
Мәтіннің жанры
Стильге тән тілдік ерекшеліктер
Мәтіннің құрылымы
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Шынжырдағы сұрақтарға жауап береді.
Мәтінмен жұмыс жасайды
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
-Осы сабақта білген бір затты айтыңыз
-Әлі де тусінбеген бір затты айтыңыз.
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Бес бармақ әдісі
Стикерлер
Сабақ №7
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Мәтін синтаксисі
Сабақтың мақсаты
Мәтін синтаксисі туралы білімдерін дамыту, мәтіндегі көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Барлық оқушыны ортаға шығарып Шаттық шеңбер деген топ құрғызамын.. Сәлемдесемін. Сыныптағы оқушылардың келген-келмегендерін түгелдеймін.
Топқа бөлдіремін. Қалай отыратындығын түсіндіремін.
Сәлемдесу
Түгендеу
Топқа бөлу. Топқа бөлу үшін оқушыларды санатамын.
Яғни 1,2,3 3-топқа бөлінеді.
Мұғаліммен сәлемдеседі.
Бір-біріне жылы сөздер айтады.
Сыныптың топ басшысы жоқтарды айтады
Смайликтер арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Аяқталмаған сөйлем
1.Қазіргі таңда зерттеу нысандарының сипатына қарай синтаксис ғылымы ... ... .
2.Мәтін синтаксисі- тілдік жүйедегі ... ... .
3.Мәтіндердің құралу ерекшеліктерін, олардың құрамындағы сөйлемдердің байланысу ... ... ... ...
4.Синтаксистің негізгі зерттеу нысандары ... ...
2-тапсырма.:Ассоцация жасау.
Мәтіндік синтиаксис
3-тапсырма: Мәтінмен жұмыс.
Балғабек Қыдырбекұлы Теміржолшы Құрылыс қызу жүріп жатыр. Мұндағы адамдардың көбі осы маңдағы Күрті болысынан келгендер көрінеді. Ауылдан келген жігіттер жұмысқа белсене араласып кетіпті. Кешегі мен көшемін деген кісі сайдан топырақ тасып жүр. Лашығын өзен бойына қалдырып, жол құрылысының бастығы тіккен шатырға жүгіріп келген жігіт көп кідірмей-ақ шатырдан қуана шықты. Әуелі ол шатырға кірерде осылар қазақша сөзімді түсінбес деп жүрексініп еді, олай болмады, кіріп барған жігітке: -- Амансың ба? -- деп қазақша сөйлеп, мұртты сары кісі Столяров орнынан тұра келіп қолын өзі берді. -- Амансыз ба? -- деді, не айтарын білмей қалған Әліш те. -- Жұмыс сұрай келдің бе? -- Иә. -- Ендеше мен қағаз жазып берейін, ана Тарасов деген кісіге бар, ол саған жұмыс береді. Ендігі сенін бастығың сол болады. -- Құп. Осыдан кейін ол жұмысқа кірісті. Оның жұмыс істеуіне сары атан тиді. Осы сары атанды жетелеп, Әліш бірнеше күн басқалармен бірге топырақ тартты. Аз ғана күн ішінде жап-жазық далада топырақ жалданып, тау болып үйіліп қалды. Көп түкірсе - көл деген осы екен-ау деп ойлады Әліш. Аз күнде Әліш құрылысшылармен үйренісіп кетті. Ауылдағы жолдастарының да көбісі осында келді. Жұмысшылардың бірсыпырасы тасылған топырақты тегістеп, нықтап, таптап, енді бірсыпырасы тақтай тілуге кірісті. Күн асқан сайын Әліштің жұмысының түрі өзгеріп отырды. Әліш бүгін өзінің бастығы Тарасовқа бір іспен бара қалып еді, ол сен бүгіннен бастап топырақ тасығаныңды қой да, Сергей Колесниковтың қарауына бар. Жұмысты солармен істе деді. Бұл сөз Әлішке алдымен қиынырақ тиді. Өйткені Әліш орыс тілін білмейді. Ал Сергейдің жанында бір қазақ жоқ, бәрі де орыс жігіттері. Сондықтан ол осы топырақ тартқан жігіттермен бірге жүре беруді ұнататын. Бірақ, -- деп ойлады ол, -- топта сөз сөйлеймін бе, олардың істейтінін істей беруді білемін ғой. Осы екі ойды салмақтап келді де, Әліш тәуекел деп, Сергейдің бригадасына кетті. Әліш енді жолдың топырағын тегістеп, үстіне құм, тас қиыршықтарын тасуға тапсырма алды. Ол бұл жұмысты да бар ынтасымен істеді. Поезд осы арадан өткенше асықты ол.
Сұраққа жауап беріңіз.
Үзіндіде қандай мәселе көтерілген? Сөйлемді тауып жазыңыз.
Мәселе шешімін көрсететін сөйлемді тауып жазыңыз.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сұрақтарға жауап береді
Постер жасаайды.
жұмысты қорғайды
Мәтінмен жұмыс жасайды
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Аяқталмаған сөйлем әдісі
Мен бүгін ... білдім
Маған ... қызықты болды
Маған ... қиын болды
Мен келесі тапсырмаларды орындадым ...
Мен ... екенін түсіндім
Мен енді ... жасай аламын
Мен ... үйрендім
Мен ... жасай алдым
Мен ... жасап көремін
Мен ... таңқалдым
Мен өмірде ... қолданамын
Маған ... ұнамады
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Смайликтер арқылы
Стикер
Сабақ №8
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Лексикалық байланыс құралдары.
Сабақтың мақсаты
Лексикалық байланыс құралдары туралы білімдерін кеңейту, жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазуға бейімдеу
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Мозайка әдісі бойынша сурет арқылы сыныпты топқа бөлу топқа бөліп психологиялық ахуал қалыптастырдым
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу
Смайликтер арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Анықтама бұрышы
Абзац
Айтылым
Ақпарат
Мазмұндық
Идея
Инвенция
Интермәтіндік
2-тапсырма: Топтық жұмыс.
Байланыс құралдары
1-топ.Құрмалас сөйлемнің бөліктерін біріктіру, сол сияқты дербес
сөйлемдер үшін ортақ (жалғаулық, демеулік, қыстырма-модаль сөздер, етістік-
бастауыштың шақ түрі, есімдікпен және оны синониммен алмастыру және т.б.);
2-топ.Дербес сөйлемдерді біріктіру үшін ғана қолданылатын фразааралық
байланыс құралдарының өзін (сөйлем шегінде өзінің семантикасын ашпайтын
сөздер мен сөз тіркестері, лексикалық қайталау, екі құрамды жай сөйлем
формасындағы кейбір айтылымдар, жекелеген сұраулы және лепті сөйлемдер,
атаулы көріністер);
3-топ.Бір-бірінен алшақ мәтіндік байланыстың қашықтық құралдары(мысалы,
көсемшелік орам)
3-тапсырма: Шығармашылық жұмыс.
Жаңа еңбек нарығы еліміздің экономикасын қалай өзгертеді? деген тақырыпта жергілікті газет бетіне мақала жазыңыз (150-180 сөз)
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Анықтамаларын айтады, жазады
Постер жасайды
Жұмысты қорғайды
Мақала жазады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс: + , -- , қызықты әдісі
Мен мынаны білдім ... .
Маған қызық болғаны ... .
Маған қиын болғаны ... ..
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Смайликтер арқлы
Стикер
Сабақ №9
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Тірек сөздер
Сабақтың мақсаты
Тірек сөздер туралы білімдерін кеңейту,күрделі сөздердің жасалу жолын анықтайды
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу
Смайликтер арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Аяқталмаған сөйлем
Тірек сөздер ... ... ...жеткізуге көмектеседі. (негізгі ойды)
Сол арқылы ... ... ... .еске түсіруге болады. (әңгіменің мазмұнын)
Олар маңызды ... ... ..есте сақтап қалуға көмектеседі. мәселені
Тірек сөздерді ... ... ..немесе негізгі сөздер деп те атайды (кілт сөздер)
2-тапсырма. Мәтіннен күрделі сөздерді анықтап, жасалу жолдарына қарай жіктеңіз. Тірек сөздерін табыңыз .
Бүгін Самғау сауда үйінің алаңында көрме-жәрмеңке ретінде жұмыс жасап отырған Қазақстанда жасалған - Халық Маркасы сауда-көрме павильонының тағы бір секторы - Жеңіл өнеркәсіп алаңқайы ресми түрде ашылды. Көрме-жәрмеңкенің жаңа ашылған алаңқайына 50-ден астам қазақстандық жеңіл өнеркәсіп өндірушілерінің өнімдері қойылды. Іс-шараны Атамекен ұлттық кәсіпкерлер палатасының қолдауымен ҚР Жеңiл өнеркәсiп кәсiпорындарының қауымдастығы және ҚР Сауда кәсіпорындары қауымдастығы ұйымдастырды. Салтанатты шараның ашылу рәсіміне мемлекеттік органдардың, Атамекен ұлттық кәсіпкерлер палатасының және өзге де қауымдастықтар мен кәсіпорындардың өкілдері қатысты. Жоба бастамашыларының айтуынша, бұндай орындар - отандық жеңіл өнеркәсіп өндірісінің көлемін ұлғайтуға және қосымша жұмыс орындарын құруға ықпал етеді. Жеңіл өнеркәсіптің дамуына қолайлы жағдай туғызады. Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, осындай формада тұрақты түрде жұмыс істейтін көрме-павильондары компаниялар мен брендтердің танымалдығын 45%-ға арттырады. Өз кезегінде, бұл үрдіс сатылым көлемін 57%-ға, ал экспорттық әлеуетін 28%-ға ұлғайтады. Айта кетейік, ағымдағы жылғы 6 шілдеде өңірлік өндірушілерді және кәсіпкерлерді қолдау мақсатында елордамыздағы Самғау сауда үйі алаңында 5000 шаршы метр аумақты қамтыған Қазақстанда жасалған - Халық Маркасы сауда-көрме павильоны ашылған болатын. Ол Қазақстанда жасалған акцияның шеңберінде құрылған еді.
Қос сөздер
Біріккен сөздер
Қысқарған сөздер
Тіркес сөз
Тірек сөз
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сөйлемдерді толықтырады
Мәтінмен жұмыс жасайды
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Сабақтың соңы
Кері байланыс: + , -- , қызықты әдісі
Мен мынаны білдім ... .
Маған қызық болғаны ... .
Маған қиын болғаны ... ..
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Смайликтер арқлы
Стикер
Сабақ №10-11
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Сөйлеу түрлері.
Сабақтың мақсаты
Сөйлеу түрлері туралы білімерін арттыру,тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу
Бармақ әдісі арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма:Бөшкеден шыққан бас қатырғылар
1.Сөйлем дегеніміз ... ..
2.Сөйлемді жеке сөз ... ... ...
3.Сөйлем болу үшін ... ... ...
4.Сөйлем құрамына қарай жай ... ... .
5.Жай сөйлемде бастауыш та, баяндауыш та біреу болып, ... ... .. 6.Сөйлем интонациясына, айтылу мақсатына қарай ... ...
2-тапсырма: Топпен жұмыс.
1-топ. Хабарлы сөйлем
2- топ. Сұраулы сөйлем
3- топ. Лепті сөйлем
4-топ.Бұйрықты сөйлем
3-тапсырма: Кестені толтыр
Мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді жинақтап (тірек-схема, презентация, ментальды карта) ұсыныңыз. Тамақ өнеркәсібі машина жасаумен, саудамен, көлікпен тығыз байланысты. Бірақ ол, ең алдымен, ауыл шаруашылығымен байланыс жасайды: оның шикізаттарын өңдеп, мал шаруашылығын жеммен қамтамасыз етеді (арнайы дайындалған немесе өндіріс қалдықтары) және ауыл шаруашылығы салаларының дамуына оң ықпал жасайды. Көптеген тамақ өнеркәсіптері көлемі үлкен, қымбат құрал-жабдықтар пайдаланады. Сонымен қатар кішігірім зауыттар (май шайқайтын, шұжық шығаратын цехтар) кәдімгі 2-3 бөлмеге сыйып кетеді. Ондай зауыттар қымбат болмағандықтан, оларды шағын кәсіпорындар да сатып ала алады. Тамақ өнеркәсібі - тұтас салалар кешені. Оның орналасуына шешуші әсер ететін негізгі 2 фактор - шикізат және тұтыну. Материалды көп қажет ететін салаларында дайын өнім бірлігін шығаруға кететін шикізат шығыны үлкен. Шикізат факторының әсерін көрсететін нақты мысалға - қант өнеркәсібі кәсібін (Алматы, Жамбыл) жатқызуға болады. Біздің елімізде тәтті өнімді дәстүрлі түрде қант қызылшасынан өндіреді. Шикізат базаларына май айыру өндірісі, яғни өсімдік майын алу бағытталып орналасады. Қуатты зауыттар күнбағыс өсірілетін (Өскемен), мақта мен мақсары өсірілетін (Шымкент) аймақтарда орналасқан. Алматы мен Ақтөбенің зауыттары негізінен тасымалданып әкелінген майды шақпақтайды. Өскемендегі май айыру өндірісі халуа шығарумен үйлестірілген. Жеміс-көкөніс өнеркәсібі тез бұзылатын өнімдер - көкөніс, жеміс өңдеумен айналысады. Ол толығымен дерлік Қазақстанның оңтүстігінде, әсіресе, Алматы облысында орналасқан. Шикізат көзіне бағытталатын салалардың ішінде балық өнеркәсібі ауыл шаруашылығымен тікелей байланыспағандықтан, ерекше сипатқа ие. Ол ірі көлдердің, су қоймалары мен өзендердің балық қорларын пайдаланады. Саланың басты кәсіпорны - Атыраубалык АҚ (Балықшы а.). Осы кәсіпорын ғана бекіре балықтарының уылдырығын өңдейді. Тұтыну орындарына өндірістік өңдеуден өткен шикізатты пайдаланатын салалар таяу орналасады. Олардың өнімдері нашар сақталатын (торт, пирожный, басқа да кондитерлік өнімдер, нан) немесе жасалған шикізатынан тасымалдануы қиын болып келеді. Нан пісіру көптеген елді мекендерде бар. Кондитер, макарон өнімдері өндірісінің де кеңістікте таралу бейнесі осыған ұқсайды. Ең ірі кондитер өндірісі - Алматы мен Қостанайда, шай - Алматыда, макарон өнімдері - Петропавл қаласында орналасқан. Тамақ индустриясының бірқатар салалары шикізатқа да, тұтынушыға да бағытталып жұмыс істейді. Ұн тартатын өнеркәсіптер астық өңдеумен айналысады. Сүт өнеркәсібінің бастапқы сатылары (пастерленген сүт, қаймақ, кілегей, айран шығару) тұтынушыға таяу орналасады. Оның соңғы сатылары, мысалы, май шайқау (мал 21 Дескриптор Білім алушы - мәтін бойынша шағын жоспар құрады; - негізгі және қосымша мәліметтерді анықтайды; - анықталған ақпараттарды тірек-схема, менталды карта, презентация түрінде ұсынады. майы және сары май дайындау) мен ірімшік жасау көп сүт алынатын жерлерде көбірек дамыған. Еліміздің ең сүтті аудандары - Солтүстік пен Оңтүстік. Олар 1, 2-орындарды бөліседі. Ет өнеркәсібінің орналасуы екі жақты болып келеді. Ет өнімдерін даярлау (шұжық, жіңішке шұжық (сосиска), орама, т.б.) өнімді пайдаланатын орталықтарға бекітілсе, ал ет консервілерін (бұқтырылған ет) өндірісі - шикізат көзіне таяу орналасады. Бірақ көбінесе бұл өндірістер бір кәсіпорындарға - комбинаттарға біріктіріледі.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сөйлемдерді аяқтайды
Псотер жасайды
Жұмысты қорғайды
мәтін бойынша шағын жоспар құрады; - негізгі және қосымша мәліметтерді анықтайды; - анықталған ақпараттарды тірек-схема, менталды карта, презентация түрінде ұсынады.
Постер жасайды. Жұмысты қорғайды
Кестені толтырады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс: Көңіл күй букеті әдісі
Оқушылар гүлдерді вазаға қояды. Ваза суреті плакатқа салынған. Сабақтағы жұмысын бағалай отырып, әр оқушы аты жазылған стикер-гүлді вазаға бекітуі қажет.
Қызыл түс - проблема бар, көмек қажет.
Сары түс - барлығы түсінікті емес.
Жасыл түс - барлығы жақсы.
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Стикер
Сабақ №12
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Сипаттау
Сабақтың мақсаты
Сипаттау түрдегі мәтін жазуға баулу, сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдануға дағдылану
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Оқушыларды сапқа тұрғызып, 1-4 дейін санау арқылы топқа бөлу
Алтын ереже құру қажеттігі туралы айту.
Оқушылар топқа бөлініп, өз топбасшы-ларын сайлайды.
Топ ішінде тәртіп ережелері талданып , сол арқылы сыныптың алтын ережесін құрады
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Менен сұрақ , сенен жауап
1.Мәтін неден құралады ? ( Сөйлемнен )
2.Мәтін деген не ? ( Жазбаша , ауызша ойды жеткізу )
3.Мәтіннің атауын не деп атаймыз? (Тақырып )
4.Мәтін тақырыбы қалай, неге сүйеніп құрылады? (Негізгі ойға ,мазмұнына )
5.Қандай сөйлемдер мәтін құрайды? (Бір-бірімен байланысты сөйлемдер ғана мәтін құрайды )
6.Мәтіндегі сөйлемдердің орнын ауыстыруға бола ма? (Жоқ,Мәтіннің құрамындағы сөйлемдердің өз орны болады )
7.Мәтін қандай бөліктерден тұрады? (Басы, негізгі бөлімі, соңы )
8.Әр бөлік қалай жазылады? ( Абзацтан және жаңа жолдан басталып
жазылады.)
9.Мәтіннің қандай түрлерін білеміз? (Әңгімелеу, сипаттау,пайымдау )
10.Әңгімелеу мәтіні деген не?
2-тапсырма: Шығармашылық жұмыс.
Мен қандаймын ? Өзін-өзі сипаттау, мәтін құрастыру
3-тапсырма: Топпен жұмыс.
. Берілген мәтінді оқып, тыныс белгілердің қойылу себептерін түсіндіріңіз. Американдық The Forbes басылымы әлемдегі экологиялық таза мемлекеттердің рейтингін шығарды. Швейцария - ең таза ел. Бұл мемлекет судың сапасы, ормандардың саны және тазалығы, пестицидті аз қолдануы бойынша ең жоғарғы балды жинаған. Екінші орында - Швеция, ауаның ластану деңгейі төмен, ауыз суы таза. Үшінші орында - Норвегия, өзінің суының сапасымен, ауасымен, санитариясымен мақтана алады. Норвегтер тыныс алу жолдары ауруларына сирек шалдығады. Азиaттық Тынық мұхиттық аймақтағы ең таза мемлекет Жаңа Зеландия екен, мұнда ел басшылығы қоршаған ортаны қорғауға көп көңіл бөледі. Жапония ормандық ресурстарды сақтау бойынша ең жоғарғы балды алған, ауаның ластану деңгейі төмен, онда химиялық пестицидтерді пайдалануға шектеу қойылады. Жапондардың ұлттық дәстүрлерінің бірі - қоршаған ортаны, ағаштар мен гүлдерді, жануарларды аялап, қорғау дәстүрі адамдардың бойына бала жастан сіңіп, қалыптасады. Сондықтан Жапонияда әрбір маусым бойынша табиғатта серуендеу кең өріс алған, мысалы: көктемде жабайы шиенің (сакура) гүлдеуін, күзде үйеңкі орманын тамашалау ұлттық мекерелердің біріне айналған. Қазір осылардың бәрін батыстан да көруге болады. Германия табиғатты қорғаумен байыпты түрде айналыса бастаған алғашқы батыс елдерінің бірі. Қазір жасылдар партиясының өкілдері герман парламентінде де отыр. Жасылдар партиясы мен табиғат қорғау ұйымдарының жұмысы арқасында Германия қоршаған ортаның жағдайына бақылауды қатал қолға алып, атом электр станцияларын жаба бастады. Экологиялық саясат алдын алу шараларына, ластаған ақшасын төлейді принципіне көшу керек. Табиғатты қорғауға бағытталған заңдардың заман талаптарына сай жүйесін қалыптастыру және күшейту қажет.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сұрақтарға жауап береді
Мәтін құрастырады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Бас бамақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс: Табыс ағашы әдісі
Түсіндім - ең жоғарысына жасыл стикерге жазып, жабыстыру
Толық түсінбедім - ортасына қызыл стикерге жазып, жабыстыру
Түсінбедім - ең төменіне көк стикерге жазып, жабыстыру
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Сабақ №13-14
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Пайымдау.
Сабақтың мақсаты
Пайымдау туралы білімдерін дамыту, күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолдануды меңгеру
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Шаттық шеңберін жасай отырып, оқушыларды санау арқылы топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты топтасу санау арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу
жұлдызшалар үлестіру арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Ассоцация жасау
Пайымдау
2- тапсырма: Семантикалық картаны толтыр
Мәтін түрлері
Әңгімелеу
Сипаттау
Пайымдау
Тақырыбы болады
Оқиғаны баяндайды
Затты,құбылысты суреттейді
Сөйлемдерден тұрады
3-тапсырма: Мәтінмен жұмыс.
Әлемдік мұхиттың экологиялық проблемалары ... жалғасы
Авторлық бағдарлама
Авторы:
ТҮСІНІК ХАТ
Бұл бағдарлама 34 оқу сағатқа есептелген және 10 сыныпта қазақ тілінде факультативтік сабақтар өткізуге арналған тілдік мұғалім пайдалана алады. Бұл курстың арқасында оныншы сынып оқушылары мәтіндік ғылымның негіздерін үйренеді, қазақ тілі мен әдебиеті бойынша жарыстарға әлдеқайда жақсы дайындалуға мүмкіндік беретін, прозалық және ақындық шығармаларды талдау бойынша жұмыс жасау жүйесін дамытады.
Бағдарламаның ажырамас бөлігі -- оқушылардың тұрақты коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға бағытталған келісімді сөйлеуді дамытуға бағытталған сабақтар. Сондай-ақ, әртүрлі түрдегі өз туындыларыңызды, соның ішінде кішкене көрсетілім мен эссе-ақтауды жасауға ерекше назар аудару керек. Сондықтан, бұл курс мұғалімге бітіруші түлектеріне жаңа пішінде бірте-бірте дайындалуға мүмкіндік береді.
Факультативтік курс орта буынға арналған қазақ тілі мен әдебиеті бағдарламасымен тікелей байланысты. Ол оқушылардың теориялық ақпаратын кеңейтеді және жүйелейді, практикалық дағдылар мен дағдыларды нығайтады және білімдегі кемшіліктерді толтыруға мүмкіндік береді. Курстың барысында оқушылардың сөйлеуін дамытуға, ұсынылған мәтінді тәуелсіз талдаудың дағдылары мен қабілеттерін дамытуға үлкен назар аудару керек. Бұл жұмыс сондай-ақ, мұғалімді тексеру және қателіктер бойынша жұмыстарды ұйымдастыру арқылы оқушылардың жүйелі жеке үй тапсырмасын қамтиды.
Мақсаты: мәтін бойынша жұмыс істеу кезінде оқушылардың коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру.
Міндеттер:
Негізгі мәтіндік түсініктерді игеру;
ауызша және жазбаша түрде оқитын оқушылардың келісілген сөйлеуін дамыту;
мәтінді талдай білу қабілетін қалыптастыру, оның проблемасын анықтау;
түрлі тақырыптағы өз шығармаларының мәтіндерін жасау.
Жұмыстың түрлері: лекциялар мен практикалық сабақтар, топтық және жеке жұмыс түрлері.
Әдістері:
сөйлесу;
Мұғалімнің түсініктемесі;
зерттеу;
байқау;
салыстыру және талдау.
Оқушылардың қызмет түрлері:
алдауды бақылау;
бастапқы кодты қысу;
мәтінді редакциялау;
модель бойынша мәтінді құрастыру;
әңгіме құру;
мәтіннің бөліктерін қалпына келтіру;
лингвистикалық тақырып бойынша ауызша және жазбаша өтініш жасау;
көркем және журналистік стильдердің мәтіндік талдауы;
жазу, тезис;
ғылыми және журналистік әдебиеттермен жұмыс жасау;
диаграммаларды, алгоритм кестелерін жасау.
Күтілетін нәтижелер:
курс оқушылардың оқу нәтижесінде
мәтінді талдай білу және осы мәтінде келтірілген мәселе бойынша өз көзқарастарын білу дағдысын меңгеру;
лингвистика және әдебиеттану саласындағы жаңа білім алуға;
бастапқы кодты қысу бойынша жұмыс істеуді үйрену;
әртүрлі мәтіндік талдау жүргізе алады.
Нормативті бөлім
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты;
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта және жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары (2018 жылғы 4 қыркүйектегі № 441 бұйрықпен өзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары (2017 жылғы 25 қазандағы № 545 бұйрықпен ӛзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары (2017 жылғы 3 сәуірдегі № 352 бұйрықпен ӛзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары (2019 жылғы 7 наурыздағы № 105 бұйрықпен ӛзгерістер мен толықтырулар енгізілген);
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендердің, құралдардың және басқа да қосымша әдебиеттердің, оның ішінде электрондық жеткізгіштегілерінің тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 17 мамырдағы № 217 бұйрығымен бекітілген оқу басылымдары;
Күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау
№
Сабақ тақырыбы
Оқу мақсаты
Сағат саны
Білім нәтижесі
Барлығы
Теория
Практика
1
Кіріспе.Мәтін дегеніміз не?
Оқушыларды курстың мақсаттарымен таныстыру, мәтін" тақырыбы бойынша білімді қайталау және жалпылау, пәнге қызығушылығын арттыру
1
1
Курсқа деген қызығушылықтары артады
2-3
Мәтіннің басы мен соңы
Мәтін бас, соңы туралы білімдерін жетілдір, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
2
1
1
Мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме береді
4-5
Абзац.
"Абзац" тақырыбы бойынша алған білімдерін жинақтау және бекіту, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
2
1
1
Мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме береді
6
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс әдістері мен құралдары
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс
түрлері мен құралдары туралы білімдерінң кеңейту,стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделу жолдарын анықтауға баулу
1
1
Түрлі стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделуін анықтайды
7
Мәтін синтаксисі
Мәтін синтаксисі туралы білімдерін дамыту, мәтіндегі көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды
1
1
Мәтінде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды
8
Лексикалық байланыс құралдары.
лексикалық байланыс құралдары туралы білімдерін кеңейту, жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазуға бейімдеу
1
1
Жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазады
9
Тірек сөздер
Тірек сөздер туралы білімдерін кеңейту,күрделі сөздердің жасалу жолын анықтайды
2
1
Күрделі сөздердің жасалу жолын анықтайды
10-11
Сөйлеу түрлері.
Сөйлеу түрлері туралы білімерін арттыру,тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады
1
1
Тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады
12
Сипаттау
Сипаттау түрдегі мәтін жазуға баулу, сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдануға дағдыну
1
1
Сөйлемдерде тыныс белгілерін қолданады
13-14
Пайымдау.
Пайымдау туралы білімдерін дамыту, күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолдануды меңгеру
2
1
Күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолданады
15-16
Мәтінді сөйлеу талдауы.
Мәтінді сөйлеу талдауға баулу,
Көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдап, кейіпкерді шынайы өмірмен байланыстыра салыстыруды меңгереді
2
1
1
Көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдап, кейіпкерді шынайы өмірмен байланыстыра салыстырады
17-18
Мәтінді жоспары.
Мәтіннің жоспары туралы білімдерін кеңейту,типтік тапмырмаларды орындауға баулу,клишелер мен лексикалық құрылымдарды орынды қолданып, эссе жазуға баулу
2
1
1
Клишелер мен лексикалық құрылымдарды орынды қолданып, эссе жазады (дискуссивті эссе
19-20
Тезистер, үзінділер.
Тезистер, үзінділер туралы білімдерін кеңейту, мәтінге сүйеніп, диалог немесе монолог құрастыруға дағдыландыру
2
1
1
Мәтінге сүйеніп, диалог немесе монолог құрастырады
21-22
Тақырыптық конспект
Тақырыптық конспект жазуға баулу, ммәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтап, факті мен көзқарасты ажыратуды меңгереді
2
1
Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтап, факті мен көзқарасты ажыратады
23-24
Аннотация жазу
Аннотация туралы білімдерін кеңейту,
2
1
1
Графиктік ақпаратты интерпретациялаайды
25-26
Әр түрлі стильдегі мәтіндер.
Әр түрлі стильдегі мәтіндерді салыстыру, құрастыруға баулу,
түрлі стильдегі мәтіндерден негізгі ұғымдарды анықтап, жинақы мәтін құрастыруға машықтандыру
2
1
Түрлі стильдегі мәтіндерден негізгі ұғымдарды анықтап, жинақы мәтін құрастырады
27-28
Көркем мәтіндік талдау
Мәтіндік талдауға баулу, мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіруге бейімдеу
2
1
1
Мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіреді
29-31
Шығарманы сатылай таладу
Мәтінді кешенді талдауға дағдыландыру, мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіруге баулу
1
1
Мәтіндегі деректі ақпараттарды анықтап, өз пікірін білдіреді
32-33
Публицистикалық және ғылыми стиліндегі мәтіндерді салыстыру
Публицистикалық және ғылыми стиліндегі мәтіндерді салыстыруға, жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай тілдік құралдарды қолдана отырып, мақала жазуға баулу
2
1
1
Жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай тілдік құралдарды қолдана отырып, мақала жазады
34
Қорытынды сынақ жұмыстары
Оқушылардың кур бойынша алған білімдерін бағалау
1
1
Курста үйретілген мәтіметтер бойынша білім-білік дағды қалыптасады
Сабақ №1
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Кіріспе.Мәтін дегеніміз не?
Сабақтың мақсаты
Оқушыларды курстың мақсаттарымен таныстыру, мәтін" тақырыбы бойынша білімді қайталау және жалпылау, пәнге қызығушылығын арттыру
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
Оқушылармен амандасып, түгелдеу.
Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады. Оқушыларды топқа бөлу:
Оқушыларды түрлі - түсті бояумен боялған Жасыл, Қызыл, Көк асықтарды таңдап алу арқылы топқа бөлінеді.
Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады
Отшашу әдісі
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Қызығушылығ ояту
Амалдарды дұрыс орындап, нәтижесін өсу ретімен қойсақ, бүгінгі сабақ тақырыбының аты шығады.
Мәтім
5 2 3 4 1
1255
140145
3913
444222*2
1000010000
2-тапсырма: Стикердегі сұрақтар
1.Мәтін дегеніміз не?
2. Сөйлем дегеніміз не?
3.Мәтіннің неше бөлімі болады?
4. Әр жол қалай жазылады?
5.Мәтін неше түрге бөлінеді?
6. Мәтін түрлерін сипатта.
7. Курстың мақсаты
8. Курстың міндеті
3-тапсырма: Топпен жұмыс.
1-топ. Әңгімелеу
2-топ. Сипаттау
3-топ. Пайымдау
4-тапсырма:Шығармашылық жұмыс.
Мен тағдаған мамандық тақырыбында эссе жазу. (70-80 сөз)
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Амалдарды орындап , мәтін сөзін табады
Сұрақтарға жауап береді
Постер жасайды
Жұмысты қорғайды
Эссе жазады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Рефлексиялық пирамида
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Рефлексия жазады
Стикер қағаздары
Сабақ №2-3
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Мәтіннің басы мен соңы
Сабақтың мақсаты
Мәтін басы, соңы туралы білімдерін жетілдір, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
Оқушылармен амандасып, түгелдеу.
Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.
Ой қозғау әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру.
Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады
Басбармақ әдісі
сурет арқылы топқа бөлу
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Кестені толтыр
Мәтін
Сөйлем
Сипаттау
Мәтін басы
Мәтін соңы
Мәтін ортасы
2-тапсырма: Венн диаграммасы
Мәтін басы , мәтін соңы ұқсастығы мен айырмашылығы
3-тапсырма: Мәтіндегі абзацтардың ретін анықтап, мәтіннің басы ,ортасы , соңына ат қой
Азық-түлік қауіпсіздігі - ғаламдық мәселе
Мәтіннің бөліктері
Орналасы реті
Бөлім тақырыптары
Азық-түлік қауіпсіздігінің қазіргі жаһандық жайы адамзат өміріне күрделі қауіп төндіруде. Жер шары тұрғындарының саны өскен сайын халықты азықпен қамтамасыз ету мәселесі де ушығып отыр. 2050 жылы адам саны 9,5 млрд.-қа дейін жетеді деген болжам бар. Сондықтан да азық-түлік дағдарысы және оның алдын алу - әлем жұртшылығын алаңдатып отырған басты мәселе
Елбасы Н.Назарбаев Қазақстан халқына арнаған 2010 жылғы Жолдауында Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету - маңызды мәселе. 2014 жылға қарай азық-түлік өнімдерінің ішкі нарығының 80 пайызын отандық азық-түлік өнімдері құрауы тиіс. Бізде бұған толық мүмкіндік бар, - деп бүгінгі таңда ғаламдық мәселенің біріне айналып отырған азық-түлік қауіпсіздігі төңірегінде отандық өнімдердің орнын ерекше атап көрсетіп, бұл саланы ойдағыдай дамытуға қол жеткізуіміз керектігін қатаң тапсырды.
Азық-түлік қауіпсіздігі мәселесі өте өткір болып отырған елдердің бірсыпырасы Орталық Азия өңіріндегі импорттаушы елдер екені баршаға аян. Бұл тұста Орта Азия елдеріндегі азық-түлік қауіпсіздігі мәселесі алуан түрлі сипатта екенін айта кеткен жөн. Бірақ бес мемлекетке ортақ факторлар да баршылық. Мәселен, аймақ елдері теңізге шығатын жолдың жоқтығынан, қоғамдық институттардың әлсіздігінен, қатаң климаттық жағдайдан, сондай-ақ ортақ сауда айналымының дамымай қалуынан, су көздеріне қатысты түйткілдер мен кедейліктің аса жоғары деңгейде болуынан (25 пайыздан 60 пайызға дейін) зардап шегіп отыр.
Азық-түлік тапшылығы белең ала бастаған бүгінгі таңда әлемнің барлық елі бұл салаға мемлекет тарапынан жасалатын қолдауды күшейтіп, саяси маңызы зор өзгерістерді қолға алып, өндіріс көлемін арттыру, ішкі азық-түлік нарығын тұрақтандыру сияқты мәселелерге ерекше мән беріп отыр. Осы орайда азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етеміз десек, отандық өнімдердің саны мен сапасын арттырудың орны ерекше.
4-тапсырма: Шығармашылық жұмыс. Мен болашағым қалай елестетемін? эссе жазу
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Кестені толтырады
Диаграмманы толтырады
Тапсырмаларды орындайды
Эссе жазады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Сабақ соңындағы оқушылардың кері байланысы:
МАҚСАТТАРҒА ҚАЙТА ОРАЛУ
Үш минуттық эссе
Не оңай болы?
Не қиын болды?
Нені үйрендім?
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Стикер қағаздары
Сабақ №4-5
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Абзац.
Сабақтың мақсаты
"Абзац" тақырыбы бойынша алған білімдерін жинақтау және бекіту, мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін, ақпараттың тақырыппен байланысын анықтап, түсініктеме беруге дағдылану
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу
Басбармақ әдісі
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Сұрақ-жауап әдісі.
1.Абзац дегеніміз не?
2.Абзацта мәтін болмау мүмкін бе?
3.Мәтіндерді абзацтарға қалай бөлеміз?
4.Бірнеше абзацтарды біріктіре аламыз ба, қалай?
5.Мәтін мен абзацтарды қалай жылжытамыз?
2-тапсырма: Ассоцация жасау.
1-топ. Абзац
3-тапсырма: Жеке жұмыс.
1-мәтін.
Зырян
Зырян - Шығыс Қазақстан облысындағы қала. Ол 1941 жылы кенді Алтайдың орта бөлігіндегі табиғаты көркем жерде құрылған. Қала іргесінің қалануы 1791 жылы жұмысшы Г.Г.Зыряновтың осы өңірден полиметалл кенін ашу тарихымен тығыз байланысты. Ұлы Отан соғысы жылдары Зырян майдан үшін өте қажет болған қорғасын, мысты көптеп жіберді. Қазіргі Зырян - республикамыздағы түсті металлургия орталықтарының бірі. Зырян полиметалл кені, Зырян қорғасын комбинаты осында. Зырян ауданы Шығыс Қазақстан облысының солтүстігінде, 1977 жылы құрылған.
Аудан жері кенді Алтай мен Оңтүстік Алтайдың аралығындағы тауаралық аңғарлар мен аласа тауларды қамтиды. Оңтүстік, оңтүстік-батысында Бұқтырма бөгенімен шектелген. Жер қойнауынан қорғасын, мыс, мырыш, алтын, күміс, т.б. табылды. Климаты тым континентік, қысы ұзақ, аязды, жазы жылы.
2-мәтін.
Қостанай
Қостанай - ежелден қалыптасқан жер атауы. Ғасырлар бойы қалыптасқан ана тіліміздегі мән-мағынасы сақталған төл атау. Торғайдың шығыс бөлігінде орналасқан Ұлытаудың басында Асан атаның бәйбішесі Тана әже жерленген. Оның басындағы ескерткішті халық Ақмешіт деп атайды. Автор Қостанай қаласының атауын да осы Тана әженің құрметіне қойылған және Танай деген есімге ие болған егіз қыздың есімінен іздейді. Ал Асанның осы Тана әжедей туған батыр ұлы Абат туралы аңызға айналды. Жыланды, Қызбел таулары осы күні Қостанай облысына қарасты Науырзым ауданының аумағында орналасқан.
Қостанай қаласының бұрыңғы орнын, Тобол жағасын, қыпшақ рулары қоныс қылған. Олай болса, қала аты да қыпшақтың егіз қызының атымен аталған.
.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сұрақтарға жауап береді
Топтастырады
Жұмыстарын қорғайды
Есептерді шығарады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Білім қоржыны Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға салады.
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сабақ №6
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс әдістері мен құралдары
Сабақтың мақсаты
Мәтін бөліктері арасындағы байланыс түрлері мен құралдары туралы білімдерінң кеңейту,стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделу жолдарын анықтауға баулу
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
Оқушылармен амандасып, түгелдеу.
Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.
Ой қозғау әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру.
Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады
Басбармақ әдісі
сурет арқылы топқа бөлу
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: "Әдебиеттік шынжыр"
Мәтін дегеніміз не?
Мәтін жазу үшін нені білу керек?
Мәтін қанша бөліктен тұрады?
Мәтіннің түрлерін ата
Мәтіннің басы
Мәтіннің ортасы
Мәтіннің соңы
2-тапсырма: Жеке жұмыс.Мәтін құрылымын, стилі мен жанрын анықтаңыз. Тілдік ерекшелігін талдап, түсіндіріңіз.
Астанадағы Ел қанаты қоғамдық қоры еңбек нарығына қандай мамандықтардың қажеттігі мен қазіргі түлектердің кәсіби сапасы жөнінде арнайы зерттеу жүргізіпті. Ел қанаты қоғамдық қоры президенті Асланбек Жақыптың айтуынша, олар алдымен әртүрлі компания басшылары, жеке кәсіпкерлер - барлығы екі мыңнан аса жұмыс беруші арасында еліміздегі кадр тапшылығы жөнінде сауалнама жүргізген. Сауалнамаға қатысушылардың басым бөлігі астаналықтар болыпты. Респонденттердің 50,6 пайызы елімізде мамандар тапшылығы жоқ деп есептейді екен, бірақ 32,6 пайызының пікірі - керісінше. Жұмыс берушілердің пікірінше, елімізде ең қат болып отырған мамандар - инженерлер (13,8 пайыз) мен дәрігерлер (12,8 пайыз). Содан кейін құрылысшылар, бағдарламашылар, мұғалімдер мен оқытушылар екен. Ал, Оқу орындарында даярланып шығатын түлектердің кәсіби білімі қазіргі экономика талаптарына сай ма? деген сауалға 44,5 пайызы сәйкес келе бермейді деп жауап берген. Журналистермен өткен баспасөз мәслихатында Кәсіпқор холдингі ҰАҚ студенттермен жұмыс жөніндегі департамент директоры Тоғжан Жұмағұлова: Сондықтан оқу орындары мамандар даярлау сапасына айрықша көңіл бөлуі тиіс дейді. Оның айтуынша, жұмыс берушілердің 63 пайызы түлектердің біліміне, кәсіби даярлығына көңілі толмайтын көрінеді. Еңбек нарығындағы сұранысқа болашақ мамандардың таңдауы сәйкес келе ме? Ел қанаты қоғамдық қоры бұл сауалды еліміздің сегіз өңірінен 2 мыңдай респондентке көлденең тартып, арнайы сауалнама жүргізген. Бұрынғыдай емес, бүгінде жастар еліміздің еңбек нарығына техникалық маман иелері қажет екенін түсінген секілді. Сауалнамаға қатысқан Астана мен Алматы және Қарағанды қаласындағы жоғары сынып оқушылары мен түлектердің көпшілігі техникалық саланы жөн көретінін айтыпты. Тек 6,1 пайызы ғана құқықтану мен мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқаруды қалайтынын жеткізген дейді қор жетекшісі Асланбек Жақып.
Мәтіннің стилі
Мәтіннің жанры
Стильге тән тілдік ерекшеліктер
Мәтіннің құрылымы
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Шынжырдағы сұрақтарға жауап береді.
Мәтінмен жұмыс жасайды
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
-Осы сабақта білген бір затты айтыңыз
-Әлі де тусінбеген бір затты айтыңыз.
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Бес бармақ әдісі
Стикерлер
Сабақ №7
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Мәтін синтаксисі
Сабақтың мақсаты
Мәтін синтаксисі туралы білімдерін дамыту, мәтіндегі көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Барлық оқушыны ортаға шығарып Шаттық шеңбер деген топ құрғызамын.. Сәлемдесемін. Сыныптағы оқушылардың келген-келмегендерін түгелдеймін.
Топқа бөлдіремін. Қалай отыратындығын түсіндіремін.
Сәлемдесу
Түгендеу
Топқа бөлу. Топқа бөлу үшін оқушыларды санатамын.
Яғни 1,2,3 3-топқа бөлінеді.
Мұғаліммен сәлемдеседі.
Бір-біріне жылы сөздер айтады.
Сыныптың топ басшысы жоқтарды айтады
Смайликтер арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Аяқталмаған сөйлем
1.Қазіргі таңда зерттеу нысандарының сипатына қарай синтаксис ғылымы ... ... .
2.Мәтін синтаксисі- тілдік жүйедегі ... ... .
3.Мәтіндердің құралу ерекшеліктерін, олардың құрамындағы сөйлемдердің байланысу ... ... ... ...
4.Синтаксистің негізгі зерттеу нысандары ... ...
2-тапсырма.:Ассоцация жасау.
Мәтіндік синтиаксис
3-тапсырма: Мәтінмен жұмыс.
Балғабек Қыдырбекұлы Теміржолшы Құрылыс қызу жүріп жатыр. Мұндағы адамдардың көбі осы маңдағы Күрті болысынан келгендер көрінеді. Ауылдан келген жігіттер жұмысқа белсене араласып кетіпті. Кешегі мен көшемін деген кісі сайдан топырақ тасып жүр. Лашығын өзен бойына қалдырып, жол құрылысының бастығы тіккен шатырға жүгіріп келген жігіт көп кідірмей-ақ шатырдан қуана шықты. Әуелі ол шатырға кірерде осылар қазақша сөзімді түсінбес деп жүрексініп еді, олай болмады, кіріп барған жігітке: -- Амансың ба? -- деп қазақша сөйлеп, мұртты сары кісі Столяров орнынан тұра келіп қолын өзі берді. -- Амансыз ба? -- деді, не айтарын білмей қалған Әліш те. -- Жұмыс сұрай келдің бе? -- Иә. -- Ендеше мен қағаз жазып берейін, ана Тарасов деген кісіге бар, ол саған жұмыс береді. Ендігі сенін бастығың сол болады. -- Құп. Осыдан кейін ол жұмысқа кірісті. Оның жұмыс істеуіне сары атан тиді. Осы сары атанды жетелеп, Әліш бірнеше күн басқалармен бірге топырақ тартты. Аз ғана күн ішінде жап-жазық далада топырақ жалданып, тау болып үйіліп қалды. Көп түкірсе - көл деген осы екен-ау деп ойлады Әліш. Аз күнде Әліш құрылысшылармен үйренісіп кетті. Ауылдағы жолдастарының да көбісі осында келді. Жұмысшылардың бірсыпырасы тасылған топырақты тегістеп, нықтап, таптап, енді бірсыпырасы тақтай тілуге кірісті. Күн асқан сайын Әліштің жұмысының түрі өзгеріп отырды. Әліш бүгін өзінің бастығы Тарасовқа бір іспен бара қалып еді, ол сен бүгіннен бастап топырақ тасығаныңды қой да, Сергей Колесниковтың қарауына бар. Жұмысты солармен істе деді. Бұл сөз Әлішке алдымен қиынырақ тиді. Өйткені Әліш орыс тілін білмейді. Ал Сергейдің жанында бір қазақ жоқ, бәрі де орыс жігіттері. Сондықтан ол осы топырақ тартқан жігіттермен бірге жүре беруді ұнататын. Бірақ, -- деп ойлады ол, -- топта сөз сөйлеймін бе, олардың істейтінін істей беруді білемін ғой. Осы екі ойды салмақтап келді де, Әліш тәуекел деп, Сергейдің бригадасына кетті. Әліш енді жолдың топырағын тегістеп, үстіне құм, тас қиыршықтарын тасуға тапсырма алды. Ол бұл жұмысты да бар ынтасымен істеді. Поезд осы арадан өткенше асықты ол.
Сұраққа жауап беріңіз.
Үзіндіде қандай мәселе көтерілген? Сөйлемді тауып жазыңыз.
Мәселе шешімін көрсететін сөйлемді тауып жазыңыз.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сұрақтарға жауап береді
Постер жасаайды.
жұмысты қорғайды
Мәтінмен жұмыс жасайды
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс:
Аяқталмаған сөйлем әдісі
Мен бүгін ... білдім
Маған ... қызықты болды
Маған ... қиын болды
Мен келесі тапсырмаларды орындадым ...
Мен ... екенін түсіндім
Мен енді ... жасай аламын
Мен ... үйрендім
Мен ... жасай алдым
Мен ... жасап көремін
Мен ... таңқалдым
Мен өмірде ... қолданамын
Маған ... ұнамады
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Смайликтер арқылы
Стикер
Сабақ №8
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Лексикалық байланыс құралдары.
Сабақтың мақсаты
Лексикалық байланыс құралдары туралы білімдерін кеңейту, жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазуға бейімдеу
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Мозайка әдісі бойынша сурет арқылы сыныпты топқа бөлу топқа бөліп психологиялық ахуал қалыптастырдым
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу
Смайликтер арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Анықтама бұрышы
Абзац
Айтылым
Ақпарат
Мазмұндық
Идея
Инвенция
Интермәтіндік
2-тапсырма: Топтық жұмыс.
Байланыс құралдары
1-топ.Құрмалас сөйлемнің бөліктерін біріктіру, сол сияқты дербес
сөйлемдер үшін ортақ (жалғаулық, демеулік, қыстырма-модаль сөздер, етістік-
бастауыштың шақ түрі, есімдікпен және оны синониммен алмастыру және т.б.);
2-топ.Дербес сөйлемдерді біріктіру үшін ғана қолданылатын фразааралық
байланыс құралдарының өзін (сөйлем шегінде өзінің семантикасын ашпайтын
сөздер мен сөз тіркестері, лексикалық қайталау, екі құрамды жай сөйлем
формасындағы кейбір айтылымдар, жекелеген сұраулы және лепті сөйлемдер,
атаулы көріністер);
3-топ.Бір-бірінен алшақ мәтіндік байланыстың қашықтық құралдары(мысалы,
көсемшелік орам)
3-тапсырма: Шығармашылық жұмыс.
Жаңа еңбек нарығы еліміздің экономикасын қалай өзгертеді? деген тақырыпта жергілікті газет бетіне мақала жазыңыз (150-180 сөз)
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Анықтамаларын айтады, жазады
Постер жасайды
Жұмысты қорғайды
Мақала жазады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс: + , -- , қызықты әдісі
Мен мынаны білдім ... .
Маған қызық болғаны ... .
Маған қиын болғаны ... ..
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Смайликтер арқлы
Стикер
Сабақ №9
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Тірек сөздер
Сабақтың мақсаты
Тірек сөздер туралы білімдерін кеңейту,күрделі сөздердің жасалу жолын анықтайды
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу
Смайликтер арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Аяқталмаған сөйлем
Тірек сөздер ... ... ...жеткізуге көмектеседі. (негізгі ойды)
Сол арқылы ... ... ... .еске түсіруге болады. (әңгіменің мазмұнын)
Олар маңызды ... ... ..есте сақтап қалуға көмектеседі. мәселені
Тірек сөздерді ... ... ..немесе негізгі сөздер деп те атайды (кілт сөздер)
2-тапсырма. Мәтіннен күрделі сөздерді анықтап, жасалу жолдарына қарай жіктеңіз. Тірек сөздерін табыңыз .
Бүгін Самғау сауда үйінің алаңында көрме-жәрмеңке ретінде жұмыс жасап отырған Қазақстанда жасалған - Халық Маркасы сауда-көрме павильонының тағы бір секторы - Жеңіл өнеркәсіп алаңқайы ресми түрде ашылды. Көрме-жәрмеңкенің жаңа ашылған алаңқайына 50-ден астам қазақстандық жеңіл өнеркәсіп өндірушілерінің өнімдері қойылды. Іс-шараны Атамекен ұлттық кәсіпкерлер палатасының қолдауымен ҚР Жеңiл өнеркәсiп кәсiпорындарының қауымдастығы және ҚР Сауда кәсіпорындары қауымдастығы ұйымдастырды. Салтанатты шараның ашылу рәсіміне мемлекеттік органдардың, Атамекен ұлттық кәсіпкерлер палатасының және өзге де қауымдастықтар мен кәсіпорындардың өкілдері қатысты. Жоба бастамашыларының айтуынша, бұндай орындар - отандық жеңіл өнеркәсіп өндірісінің көлемін ұлғайтуға және қосымша жұмыс орындарын құруға ықпал етеді. Жеңіл өнеркәсіптің дамуына қолайлы жағдай туғызады. Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, осындай формада тұрақты түрде жұмыс істейтін көрме-павильондары компаниялар мен брендтердің танымалдығын 45%-ға арттырады. Өз кезегінде, бұл үрдіс сатылым көлемін 57%-ға, ал экспорттық әлеуетін 28%-ға ұлғайтады. Айта кетейік, ағымдағы жылғы 6 шілдеде өңірлік өндірушілерді және кәсіпкерлерді қолдау мақсатында елордамыздағы Самғау сауда үйі алаңында 5000 шаршы метр аумақты қамтыған Қазақстанда жасалған - Халық Маркасы сауда-көрме павильоны ашылған болатын. Ол Қазақстанда жасалған акцияның шеңберінде құрылған еді.
Қос сөздер
Біріккен сөздер
Қысқарған сөздер
Тіркес сөз
Тірек сөз
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сөйлемдерді толықтырады
Мәтінмен жұмыс жасайды
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Сабақтың соңы
Кері байланыс: + , -- , қызықты әдісі
Мен мынаны білдім ... .
Маған қызық болғаны ... .
Маған қиын болғаны ... ..
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Смайликтер арқлы
Стикер
Сабақ №10-11
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Сөйлеу түрлері.
Сабақтың мақсаты
Сөйлеу түрлері туралы білімерін арттыру,тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Жаңа тақырыпқа байланысты сыныпты сурет арқылы 3 топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты суреттер арқылы өз жұптарын тауып, топ болып құралу
Бармақ әдісі арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма:Бөшкеден шыққан бас қатырғылар
1.Сөйлем дегеніміз ... ..
2.Сөйлемді жеке сөз ... ... ...
3.Сөйлем болу үшін ... ... ...
4.Сөйлем құрамына қарай жай ... ... .
5.Жай сөйлемде бастауыш та, баяндауыш та біреу болып, ... ... .. 6.Сөйлем интонациясына, айтылу мақсатына қарай ... ...
2-тапсырма: Топпен жұмыс.
1-топ. Хабарлы сөйлем
2- топ. Сұраулы сөйлем
3- топ. Лепті сөйлем
4-топ.Бұйрықты сөйлем
3-тапсырма: Кестені толтыр
Мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді жинақтап (тірек-схема, презентация, ментальды карта) ұсыныңыз. Тамақ өнеркәсібі машина жасаумен, саудамен, көлікпен тығыз байланысты. Бірақ ол, ең алдымен, ауыл шаруашылығымен байланыс жасайды: оның шикізаттарын өңдеп, мал шаруашылығын жеммен қамтамасыз етеді (арнайы дайындалған немесе өндіріс қалдықтары) және ауыл шаруашылығы салаларының дамуына оң ықпал жасайды. Көптеген тамақ өнеркәсіптері көлемі үлкен, қымбат құрал-жабдықтар пайдаланады. Сонымен қатар кішігірім зауыттар (май шайқайтын, шұжық шығаратын цехтар) кәдімгі 2-3 бөлмеге сыйып кетеді. Ондай зауыттар қымбат болмағандықтан, оларды шағын кәсіпорындар да сатып ала алады. Тамақ өнеркәсібі - тұтас салалар кешені. Оның орналасуына шешуші әсер ететін негізгі 2 фактор - шикізат және тұтыну. Материалды көп қажет ететін салаларында дайын өнім бірлігін шығаруға кететін шикізат шығыны үлкен. Шикізат факторының әсерін көрсететін нақты мысалға - қант өнеркәсібі кәсібін (Алматы, Жамбыл) жатқызуға болады. Біздің елімізде тәтті өнімді дәстүрлі түрде қант қызылшасынан өндіреді. Шикізат базаларына май айыру өндірісі, яғни өсімдік майын алу бағытталып орналасады. Қуатты зауыттар күнбағыс өсірілетін (Өскемен), мақта мен мақсары өсірілетін (Шымкент) аймақтарда орналасқан. Алматы мен Ақтөбенің зауыттары негізінен тасымалданып әкелінген майды шақпақтайды. Өскемендегі май айыру өндірісі халуа шығарумен үйлестірілген. Жеміс-көкөніс өнеркәсібі тез бұзылатын өнімдер - көкөніс, жеміс өңдеумен айналысады. Ол толығымен дерлік Қазақстанның оңтүстігінде, әсіресе, Алматы облысында орналасқан. Шикізат көзіне бағытталатын салалардың ішінде балық өнеркәсібі ауыл шаруашылығымен тікелей байланыспағандықтан, ерекше сипатқа ие. Ол ірі көлдердің, су қоймалары мен өзендердің балық қорларын пайдаланады. Саланың басты кәсіпорны - Атыраубалык АҚ (Балықшы а.). Осы кәсіпорын ғана бекіре балықтарының уылдырығын өңдейді. Тұтыну орындарына өндірістік өңдеуден өткен шикізатты пайдаланатын салалар таяу орналасады. Олардың өнімдері нашар сақталатын (торт, пирожный, басқа да кондитерлік өнімдер, нан) немесе жасалған шикізатынан тасымалдануы қиын болып келеді. Нан пісіру көптеген елді мекендерде бар. Кондитер, макарон өнімдері өндірісінің де кеңістікте таралу бейнесі осыған ұқсайды. Ең ірі кондитер өндірісі - Алматы мен Қостанайда, шай - Алматыда, макарон өнімдері - Петропавл қаласында орналасқан. Тамақ индустриясының бірқатар салалары шикізатқа да, тұтынушыға да бағытталып жұмыс істейді. Ұн тартатын өнеркәсіптер астық өңдеумен айналысады. Сүт өнеркәсібінің бастапқы сатылары (пастерленген сүт, қаймақ, кілегей, айран шығару) тұтынушыға таяу орналасады. Оның соңғы сатылары, мысалы, май шайқау (мал 21 Дескриптор Білім алушы - мәтін бойынша шағын жоспар құрады; - негізгі және қосымша мәліметтерді анықтайды; - анықталған ақпараттарды тірек-схема, менталды карта, презентация түрінде ұсынады. майы және сары май дайындау) мен ірімшік жасау көп сүт алынатын жерлерде көбірек дамыған. Еліміздің ең сүтті аудандары - Солтүстік пен Оңтүстік. Олар 1, 2-орындарды бөліседі. Ет өнеркәсібінің орналасуы екі жақты болып келеді. Ет өнімдерін даярлау (шұжық, жіңішке шұжық (сосиска), орама, т.б.) өнімді пайдаланатын орталықтарға бекітілсе, ал ет консервілерін (бұқтырылған ет) өндірісі - шикізат көзіне таяу орналасады. Бірақ көбінесе бұл өндірістер бір кәсіпорындарға - комбинаттарға біріктіріледі.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сөйлемдерді аяқтайды
Псотер жасайды
Жұмысты қорғайды
мәтін бойынша шағын жоспар құрады; - негізгі және қосымша мәліметтерді анықтайды; - анықталған ақпараттарды тірек-схема, менталды карта, презентация түрінде ұсынады.
Постер жасайды. Жұмысты қорғайды
Кестені толтырады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс: Көңіл күй букеті әдісі
Оқушылар гүлдерді вазаға қояды. Ваза суреті плакатқа салынған. Сабақтағы жұмысын бағалай отырып, әр оқушы аты жазылған стикер-гүлді вазаға бекітуі қажет.
Қызыл түс - проблема бар, көмек қажет.
Сары түс - барлығы түсінікті емес.
Жасыл түс - барлығы жақсы.
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Стикер
Сабақ №12
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Сипаттау
Сабақтың мақсаты
Сипаттау түрдегі мәтін жазуға баулу, сөйлемдерде тыныс белгілерін қолдануға дағдылану
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Оқушыларды сапқа тұрғызып, 1-4 дейін санау арқылы топқа бөлу
Алтын ереже құру қажеттігі туралы айту.
Оқушылар топқа бөлініп, өз топбасшы-ларын сайлайды.
Топ ішінде тәртіп ережелері талданып , сол арқылы сыныптың алтын ережесін құрады
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Менен сұрақ , сенен жауап
1.Мәтін неден құралады ? ( Сөйлемнен )
2.Мәтін деген не ? ( Жазбаша , ауызша ойды жеткізу )
3.Мәтіннің атауын не деп атаймыз? (Тақырып )
4.Мәтін тақырыбы қалай, неге сүйеніп құрылады? (Негізгі ойға ,мазмұнына )
5.Қандай сөйлемдер мәтін құрайды? (Бір-бірімен байланысты сөйлемдер ғана мәтін құрайды )
6.Мәтіндегі сөйлемдердің орнын ауыстыруға бола ма? (Жоқ,Мәтіннің құрамындағы сөйлемдердің өз орны болады )
7.Мәтін қандай бөліктерден тұрады? (Басы, негізгі бөлімі, соңы )
8.Әр бөлік қалай жазылады? ( Абзацтан және жаңа жолдан басталып
жазылады.)
9.Мәтіннің қандай түрлерін білеміз? (Әңгімелеу, сипаттау,пайымдау )
10.Әңгімелеу мәтіні деген не?
2-тапсырма: Шығармашылық жұмыс.
Мен қандаймын ? Өзін-өзі сипаттау, мәтін құрастыру
3-тапсырма: Топпен жұмыс.
. Берілген мәтінді оқып, тыныс белгілердің қойылу себептерін түсіндіріңіз. Американдық The Forbes басылымы әлемдегі экологиялық таза мемлекеттердің рейтингін шығарды. Швейцария - ең таза ел. Бұл мемлекет судың сапасы, ормандардың саны және тазалығы, пестицидті аз қолдануы бойынша ең жоғарғы балды жинаған. Екінші орында - Швеция, ауаның ластану деңгейі төмен, ауыз суы таза. Үшінші орында - Норвегия, өзінің суының сапасымен, ауасымен, санитариясымен мақтана алады. Норвегтер тыныс алу жолдары ауруларына сирек шалдығады. Азиaттық Тынық мұхиттық аймақтағы ең таза мемлекет Жаңа Зеландия екен, мұнда ел басшылығы қоршаған ортаны қорғауға көп көңіл бөледі. Жапония ормандық ресурстарды сақтау бойынша ең жоғарғы балды алған, ауаның ластану деңгейі төмен, онда химиялық пестицидтерді пайдалануға шектеу қойылады. Жапондардың ұлттық дәстүрлерінің бірі - қоршаған ортаны, ағаштар мен гүлдерді, жануарларды аялап, қорғау дәстүрі адамдардың бойына бала жастан сіңіп, қалыптасады. Сондықтан Жапонияда әрбір маусым бойынша табиғатта серуендеу кең өріс алған, мысалы: көктемде жабайы шиенің (сакура) гүлдеуін, күзде үйеңкі орманын тамашалау ұлттық мекерелердің біріне айналған. Қазір осылардың бәрін батыстан да көруге болады. Германия табиғатты қорғаумен байыпты түрде айналыса бастаған алғашқы батыс елдерінің бірі. Қазір жасылдар партиясының өкілдері герман парламентінде де отыр. Жасылдар партиясы мен табиғат қорғау ұйымдарының жұмысы арқасында Германия қоршаған ортаның жағдайына бақылауды қатал қолға алып, атом электр станцияларын жаба бастады. Экологиялық саясат алдын алу шараларына, ластаған ақшасын төлейді принципіне көшу керек. Табиғатты қорғауға бағытталған заңдардың заман талаптарына сай жүйесін қалыптастыру және күшейту қажет.
Оқушылар тақырыпты дәптерлеріне жазады.
Зейіндері сабаққа ауады. Тапсырмалар орындауға дайындалады
Сұрақтарға жауап береді
Мәтін құрастырады
Екі жұлдыз, бір тілек әдісі
Смайликтер арқылы
Шапалақ әдісі
Бас бамақ әдісі
Сабақтың соңы
5 мин
Кері байланыс: Табыс ағашы әдісі
Түсіндім - ең жоғарысына жасыл стикерге жазып, жабыстыру
Толық түсінбедім - ортасына қызыл стикерге жазып, жабыстыру
Түсінбедім - ең төменіне көк стикерге жазып, жабыстыру
Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
Сабақ №13-14
Бөлім:
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сабақ
Сынып:
Қатысушылар саны: -
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Пайымдау.
Сабақтың мақсаты
Пайымдау туралы білімдерін дамыту, күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолдануды меңгеру
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің оқу іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Шаттық шеңберін жасай отырып, оқушыларды санау арқылы топқа бөлу
Оқушылардың мұндағы мақсаты топтасу санау арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу
жұлдызшалар үлестіру арқылы
Сабақтың ортасы
Мұғалім балаларға сабақ мақсаты мен тақырыбын түсіндіріп тапсырмалар орындатады
1-тапсырма: Ассоцация жасау
Пайымдау
2- тапсырма: Семантикалық картаны толтыр
Мәтін түрлері
Әңгімелеу
Сипаттау
Пайымдау
Тақырыбы болады
Оқиғаны баяндайды
Затты,құбылысты суреттейді
Сөйлемдерден тұрады
3-тапсырма: Мәтінмен жұмыс.
Әлемдік мұхиттың экологиялық проблемалары ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz