КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕР
Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А
КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕР
(Мектепке дейінгі мекемеге, бастауыш сыныптарға арналған оқу-әдістемелік бағдарлама)
Алматы 2022
Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А
Мұқаба бетіндегі бүлдіршіндер - Әсем балалар бақшасының бүлдіршіндері.
Солдан оңға қарай: Халел Сұлтан, Бақытбай Інжу, Әлдибай Нұрдаулет, Үсенхан Диана, Сәулебек Діннұр, Серікбай Кәусар, Бибосын Биболат - балабақшамыздың түлектері, қазіргі уақытта, орта мектептптің үлгілі оқушылары. Оқу үздігі болып, ата-аналарының қуаныштарына бөлесін.
КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕР
(Мектепке дейінгі мекемеге, бастауыш сыныптарға арналған оқу-әдістемелік бағдарлама)
Алматы 2022
ӘОЖ 373
ҚБЖ 74. 100
Қ 70
Пікір жазғандар:
Қазақ еңбек және әлеуметтік қатынастар Академиясының өнер-ғылым магистрі- Турдиев С. А
Алматы қаласы мемлекеттік қазыналық кәсіпорын 128 бөбекжай балабақша меңгеруші - Усманова П. Д
Автор-құрастырушылар: Ч. Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А
Көңілді мерекелер мен қызықты ертеңгіліктер Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А -Алматы- 2022 ж
ISBN-978-601-09-1444-5
Бұл әдістемелік құралда мектепке дейінгі мекемеде ұйымдастырылатын маусымдық мерекелер туралы жөн сілтейді. Ол үш бөлімнен тұрады. Ата айтсақ: Қоғамдық - саяси мерекелер, тұрмыстық мерекелер, маусымдық мерекелер. Аталмыш мерекелерге байланысты жұмыс жоспары көрсетілген. Жұмыс жоспарына бүлдіршіндермен өткізілетін тақырыптық іс-шаралар, олардың үлгі жоспарлары топтастырылған.
Бұл әдістемелік құрал мектепке дейінгі мекеменің тәрбиешілеріне, бастауыш сынып мұғалімдеріне, балалар арасында мәдени-көпшілік шараларын ұйымдастырушыларға арналған.
ISBN- 978-601-09-1444-5 ӘОЖ 373
ҚБЖ 74. 100
ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІ-ҰЛТ БОЛАШАҒЫ
Игі істің басы - тіл, тәрбие басы - тіл.
Махмұд Қашқари
Адам өмірі - қамшының сабындай ғана қысқа екен, досы көп, ұрпақ тәрбиелеген ұтады екен.
Қорқыт ата
Қатты тәртіп көрсе бала күнінде, Өнерімен қуантады түбінде.
Жүсіп Баласағұни
Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға.
Абай Құнанбайұлы
Әнге әуес, күйге құмар бала жаны сұлу, өмірге ғашық болып келеді.
Мұхтар Әуезов
Тәрбиелі -- тәртіптің құлы.
Бауыржан Момышұлы
Тәрбие басы - тіл.
Жүсіпбек Аймауытов
Бала тәрбиесінің ең үлкені - оны еңбекке баулу. Еңбекшіл жас қана ең үздік азамат болып қалыптасады.
Әзілхан Нұршайықов
Ұстаздық ету - уақыт ұту емес, өзгенің бақытын аялау, өзіңнің уақытыңды аямау. Бірақ бұған өкінбеу керек. Жер үстінде адам тәрбиелеуден асқан абыройлы іс, ардақты жұмыс жоқ.
Ұстаздық - ұлы нәрсе.
Зейнолла Қабдолов
Ата - ананың тәрбиесі - бала мінезінің іргетасы.
Антон Макаренко
КІРІСПЕ
Балабақша-баланың жүйелі түрде білім-тәрбие алатын ең алғашқы қоғамдық ошағы.
Балабақша -білім мен ортаға бейімделудің тірегі, бастамасы десек, ал тәрбиеші-сол балабақшаның жүрегі. Балабақша баланың өмірге аттаған алғашқы қадамы. Басқан алғашқы қадамынан баланың болашағы қаланады. Әрбір кішкентай ғана бүлдіршінді өмірге енді аяқ басқан сәтте көңілінің кілтін тауып, олардың тұлға болып қалыптасуына сүбелі үлес қосатын алтын ұя. Ал балабақшадағы тәрбиеші білім беру үшін, баланың іс-әрекеті ойын арқылы ойлау дағдыларын, таным белсенділігін арттырып, көздеген мақсатқа жеткізуші. Қиыны мен жеңілі, қызығы мен қуанышы мол болған еңбек жолындағы педагогикалық ұстанымы-үнемі жаңалыққа ұмтылып, алдыңғы қатардан көріну және әр баланың бойынан жақсылық тауып, бұлақтың көзін ашу арқылы биік мақсаттарға жетелеу болып табылады.
Балабақшада баланың өнерлі болуына ертеңгіліктер мен мерекелер ықпал етеді. Балалар бақшасында балалармен мерекелік ертеңгілік өткізу ұйымдастырудың маңызды формасы болуымен қатар, көңілді атмосфера құруға көмектеседі, балалардың жағымды эмоциясын қалыптастыруға, олардың сезімін кеңейтуге әсерін тигізеді, ұжымдық көңіл күйде сезінуге баулиды, шығармашылық ойлауды дамытады. Балалар бақшасында мерекені ұйымдастыру маңызды педагогикалық міндеттердің бірі болып табылады.
Балалар бүкіл халықтық мерекелер негізінде жатқан үлкен идеяларды
барынша түсінікті түрде, көркем образдар арқылы онан әрі қабылдауға
дайындалады; салтанатты жағдай,көркем безендіру, музыка патриоттық сезімдердің дамуына белсенді ықпал етеді, балалардың өз Отанына деген мақтаныш сезімін арттыруға тәрбиелейді. Отанына сүйіспеншілігін арттыруға, еңбекке ынтасын күшейтуге, интернационалдық сезімін оятуға үлкен әсер етеді.
Осыған орай мектепке дейінге мекемеде көптеген іс-шаралар өткізілуде. Мерекелік іс-шаралардың барлық түрлері (ән салу, музыка ырғағымен қимылдар жасау, би билеу, музыка аспаптарында ойнау) балаларды музыканы сүйе білуге баулудың ерекше бір түрі болып саналады. Қатар отырып қуанып, толғану жас жеткіншектерді тату ұжымға топтастырады және ұжымды жауапкершілікке баулиды.
Әрбір мерекеге арналған ертеңгілік сол мерекенің қоғамдық зор мәнін, идеялық мақсаттарын жас жеткіншектердің өз сезіміне лайықтап жеткізіп, сол арқылы бүкіл халықты салтанатқа үлес қосуына мүмкіндік береді.
Балалар ертеңгілігін дайындап, өткізуде ересек кісілердің де алатын орны ерекше. Мерекелерге балаларымен қатар отырып қуану үшін ата - аналар да қатысуға тырысады.
Мерекелерді салтанатты түрде мектепке дейінгі ұйымда атап өтудің маңызы зор.
Мерекелер өзінің ойластырылған бағыты мен құрылымына қарай үш түрге бөлінеді:
:: Қоғамдық - саяси мерекелер
:: Тұрмыстық мерекелер
:: Маусымдық мерекелер
Қоғамдық саяси мерекелер салтанатты түрде өтеді. Бұл мерекелер музыка залына балалардың көгілдір жалаушалар, шарлар, гүлдер ұстап, салтанатты шеру жасап кіруінен басталады. Оған қоса ұрандар айтылып, Отанымыздың ұлылығына арналған құттықтаулары шатты түрде естіліп жатса, мереке салтанатының әсері арта түспек. Салтанатта көңілді сауықтар, ойындар, билер, топпен айтылатын әндер мерекені жандандырып отырады. Балалар ептілік, тапқырлық жөнінде сайысқа түседі.
Қоғамдық саяси мерекелер:
- 30 тамыз - Конституция күні;
- 16 - 17 желтоқсан - Тәуелсіздік күні;
- 8 наурыз - Халықаралық Әйелдер күні;
- 1 мамыр - халықаралық ынтымақтастық күні;
- 7 мамыр - Қарулы күштер күні;
- 9 мамыр - Жеңіс күні.
Тұрмыстық мерекелер балалардың тұрмысы мен өмірі, көркемдік безендірілуі мен құрылымы жағынан өзгеше. Балалар үшін асыға күтетін сүйікті мереке - Жаңа жыл. Жаңа жыл мерекесі ертегідегі сияқты сиқырлы ғажайыптарға толы, ол балаларға толып жатқан қызықтар әкеледі. Оттарымен, ойыншықтарымен жарқыраған шырша - жаңа жыл мерекесінің орталығы. Шырша өзінің әдемілігімен балаларды тартады. Әрбір мерекелерде бала өзі ұнатқан кейіпкерді алып, ойын ойнауы керек. Мектепке шығарып салуға арналған ертеңгілік даярлық топтары үшін ұйымдастырады. Қонаққа келген сәбилер тобы өз өнерлерін көрсетіп аяқтағаннан кейін ересек жолдастарын құттықтайды, бір - біріне естелік сыйлықтар береді.
Тұрмыстық мерекелер:
- Жаңа жыл мерекесі;
- 22 наурыз - ұлыстың ұлы күні;
- Балаларды мектепке шығарып салу мерекесі және т.с.с
Маусыдық мерекелер жыл мезгілдеріне байланысты өткізіледі. Олардың тақырыбы балаларға күнделікті өмір мен іс - әрекеттен алынатынын, мысалы, жазғы мереке кезінде балабақша ауласында концерт түрінде өткізіп, жаңа әндер айтып, би билеуі қаншалықты әсер ететінін байқауға болады. Күз мерекесінде өсімдіктердің көк сабағынан, гүлдерден өрілген әшекейлі тізбектер, жемістер макеті балалардың күз мезгілі туралы түсініктерін одан әрі кеңейте түседі. Қыс мезгілінде боранның уілдеген даусын салып, қар лақтыру ойынын ойнаса, көктем мезгілінде гүлдермен билеу, жапырақтардың бүршік жаруы туралы түсінік алуы балаларға маусым құбылыстары туралы мағлұмат береді.
Маусымдық мерекелер:
- Көктем келді шуақты;
- Жаз келді жасыл;
- Сары алтындай сары күз!
- Қыс мезгілі тамаша!
Ана тілінің қадір-қасиетін жастайынан түсініп өскен баланың жақсылыққа жаны құмар, таза, пәк, инабатты, биязы болып өсетініне өмір тәжірибесі куә.Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні Ағаш түзу өсу үшін оған көшет кезінде көмектесуге болады, ал үлкен ағаш болғанда, оны түзете алмайсың деп бекер айтылмаған. Сондықтан, алдымызға келген әрбір бүлдіршінге балабақшадан бастап тәлім-тәрбие беріп ұлтжандылыққа тәрбиелейік.
Жалпы, осы жинақ мектепке дейінгі мекеменің тәрбиешілеріне, бастауыш сынып мұғалімдеріне, ізденушілерге арналған. Осындай мақсатпен көздеп шығарылып отырған бұл жинақ сан-салалы тәрбие шаралары үшін құралған.
КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕРГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІКТІҢ ЖОСПАРЫ
№
Өткізілетін
іс-шаралардың тақырыбы
Мерекелік
іс-шаралардың мақсаты
Орындау
мерзімі
Жауаптылар
Қоғамдық саяси мерекелер
1
Менің Отаным-Қазақстан!
атты мерекелік іс-шара
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Ана тілім-дана
тілім атты мерекелік іс-шара
(Әріптестермен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Тәуелсіздік тұғырым
атты мерекелік іс-шара
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Тыныштық болсын әлемде
атты мерекелік іс-шара
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Балалардың қазақ тілі туралы білімдерін жетілдіру, өз тіліне, туған жеріне құрмет көрсетуге баулу.
Балаларды өз ана тілін құрметтеуге, таза сөйлеуге үйрету, өз ұлтына, еліне деген сүйіспеншілігін арттыру. Туған жерін, Отанын сүюге, патриоттыққа және ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Балаларға тәуелсіз мемлекет туралы түсінік беру балалардың Отанға деген сүйспеншіліктерін арттыру. Қазақстан Республикасының мемлекетік рәміздері: Елтаңба, ту, әнұран туралы білімдерін қалыптастыру. Отан туралы тақпақ. Мақал-мәтелді жатқа айтуға үйрету. Патриоттық сезімге баулу;ой-өрісін, сөзді байланыстырып сөйлеу қабілетін дамыту.
Қыркүйек
Желтоқсан
Мамыр
Тәрбиешілер,
Қазақ тілі маманы.
Тәрбиешілер,
Қазақ тілі маманы.
Тәрбиешілер,
Қазақ тілі маманы.
Тұрмыстық мерекелер
2
ОТБАСЫМ - КИЕЛІ ШАҢЫРАҒЫМ
(Балалармен, ата-аналармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
ЕРТЕГІ ӘЛЕМІНДЕГІ СИҚЫРЛЫ САНДЫҚ
(Ашық оқу қызметі)
НАУРЫЗ - ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІ
Қош келдің, әз Наурыз! атты мерекелік іс-шара.
(Барлық әріптестермен, бүлдіршіндермен өткізілетін
мерекелік іс-шара)
ЖІГІТ СҰЛТАНЫ БАЙҚАУЫ
(Балалармен, ата-аналармен өткізілетін мерекелік іс-шара байқау)
ҚОШ САУ БОЛ БАЛАБАҚША!
(мектепалды даярлық тобының балабақшамен қоштасу ертеңгілігі )
Ата-аналар мен балаларды сайысқа қатыстыра отырып, олардың отбасылық тәрбие туралы түсініктерін кеңейту. Тәрбиенің үздік түрлерін насихаттау.
Ертегілер туралы түсініктерін қалыптастырып, қызығушылығын арттыру; сөздік қорын молайту; үш тілде сөйлеу шеберліктерін, шығармашылық қабілеттерін дамыту; саусақ моторикасын жетілдіру; достыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.
Балаларға Ұлыстың ұлы күні туралы мағлұмат беру. Отанын сүюге, патриоттық рухты және ұлттық салт-дәстүрді дәріптеуге тәрбиелеу. Ұлттық сана-сезімін ояту.
Балаларға жыл басы науыз, яғни дін мейрамы емес, ұлт мейрамы екендігін, оның тарихи маңызын түсіндіру. Ата - бабамыздан, ұрпақтан- ұрпаққа беріліп келе жатқан ұлттық тәрбие туралы түсінік беру; өлеңдер мен би, ойын арқылы балалардың сана-сезімін дамыту, ой - өрісін кеңейту, ақыл-ойын жетілдіру; қазақ халқының салт - дәстүрін, дінін, әдет - ғұрпын сақтауға, қастерлеуге тәрбиелеу.
Ер балалардың бойындағы жақсы қасиеттерді өнерді, білімді сыртқа шығару. Ата салтын насихаттай отырып, нағыз қазақ жігітінің бойындағы қасиеттерімен өнерін көрсету, тапқырлық, сахна мәдениетін қалыптастыру., дамыту. Өзара мәдениетті сөйлеуге баулу. Әдептілік пен сұлулыққа үйрету.
3
САРЫ АЛТЫНДАЙ САРЫ КҮЗ!
Арайлы алтын күз! атты мерекелік іс-шара
Күз сыйы туралы ұғымдарын бекіту. Табиғаттың күз мезгіліндегі өзгерістері жайлы білімдерін кеңейту. Тіл ұстарту жаттығуларын орындай білуге дағдыландыру.
Адамдардың еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу.
Қазан
Тәрбиешілер
МЕНІҢ ОТАНЫМ-ҚАЗАҚСТАН!
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Мақсаты: Балалардың қазақ тілі туралы білімдерін жетілдіру, өз тіліне, туған жеріне құрмет көрсетуге баулу.
Көрнекіліктер: Қазақ тілі - болашағым, ертеңім... атты кітап көрмесі, гүл шоқтары, нақыл сөздер, шарлар, әр балаға жеке тақтай, түрлі түсті жарма ұнтағы, қазақ тілін зерттеуші ғалымдардың суреттері.
МузАРТ тобының Рақмет, саған туған ел! атты әні орындалады.
(дайындық үстінде)
Фанфара
Балалар Көк тудың желбірегені әсем әні арқылы залға кіріп келеді.
(Қыздар гүлдермен, ұлдар көк жалаушамен).
Жүргізуші: Сәлеметсіздер ме, құрметті ата-аналар, балалар! Баршаңызды бүгінгі Қазақстан Республикасының Тілдер күні мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз!
Фанфара
Жүргізуші: 4 -қыркүйек күні елімізде тілдер мерекесі аталып өтеді. 1998 жылы 20 қаңтарда Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев Республика халықтарының ұлттық байлығы - Тілді қорғау мақсатымен 22 қыркүйекті Қазақстан халықтарының Тілдері күні деп жариялаған еді. Олай болса, балалар:
Құтты болсын, тілің бүгін,
Ашатын жан сарайын білімдінің.
Кешегі анаң айтқан, бабаң айтқан,
Тіліне зер салыңдар бұрынғының, - дей келіп, бүгінгі Гүлдей бер, қазақ елім! атты мерекелік іс-шараны бастауға рұқсат етіңіздер!
Фанфара
Ұрпақпен өмір жолы жалғанады,
Көңілді күндер тусын алдан әлі.
Ән - шашу, әсем әуен, түрлі өнер,
Бүгінгі күн Сіздерге арналады.
ӘН: Отан.
Әсем әуен арқылы бірнеше бала тіл туралы, бір-біріне сұрақтар қою арқылы пікір алысады.
1-бала: - Мен саған Осы тіл не үшін керек? деген сұрақты қойғым келіп отыр.
2-бала: - Досым - ау, тіл бір-бірімізбен сөйлесу, түсінісу үшін қажет қой?! Апай Тіл - қарым-қатынас құралы деп түсіндірді емес пе?
1-бала: - Жарайды, тіл - қарым-қатынас құралы-ақ болсын, онда адамдардың бәрі бір ғана тілде сөйлеп, түсінісе бере ме? Ана тілі деп бөлгені несі?
3-бала: - Кез келген адамның өз анасы болатыны сияқты, дүние жүзіндегі халықтардың да өз анасы, өз тілі, өз Отаны бар емес пе?
4-бала: -Балалар, ана тілі дегеніміз - ананың ақ сүтімен бойға дарыған өз анамыздың тілі ғой. Ал, ана деген - бәрінен қастерлі, аяулы да асыл жан.
5-бала: -Мен сендерге Әли Әпекұлы деген ақынның ана тілі туралы мына өлеңін оқып берейін:
Ана тілім - бала шағым, өркенім,
Ана тілім - болашағым, ертеңім.
Ана тілім - сайын далам, жер, көгім,
Ана тілім - арман, ойым, өрнегім.
Ана тілді білмесем,
Шат-шадымнан күлмес ем.
Жер бетінде сайрандап,
Қазақ болып жүрмес ем.
6-бала: - Керемет екен. Ал, Әбділда Тәжібаев атамыздың мына өлеңі естеріңде ме?
Туған тілім - тірлігімнің айғағы,
Тілім барда айтылар сөз ойдағы.
Өссе тілім - мен де бірге өсемін,
Өшсе тілім - мен де бірге өшемін.
7-бала: Өзінің ана тілін сыйламайтын, білгісі келмейтіндер де кездесіп қалады. Олар туралы не айтар едіңдер?
8-бала: - Бәрі бірдей емес, ондайлар жайлы қырғыз ақыны Сансызбай Сарноғаев былай деген:
Ана тілін білмеген -
Ақылы жоқ желік бас.
Ана тілін сүймеген -
Халқын сүйіп жарытпас.
1-бала: - Халқымыздың кемеңгер жазушысы Ғ.Мүсірепов атамыз:
Ана тілін ұмытқан адам, өз халқының болашағынан да қол үзеді. Ана тілін өгей ұлдар ғана менсінбейді деген. Сондықтан өз тілімізге, өз ұлтымызға өгей болмайық, достар!
2-бала: - Біздің ана тіліміз - қазақ тілі.
3-бала: - Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі.
4-бала: - Қазақстан - көп ұлтты мемлекет.
Бәрі: Ана тілін қастерлеп, құрметтейік!
Жүргізуші: Дұрыс айтасыңдар балалар! Біз көпұлтты мемлекетпіз! Елімізде 130-дан астам ұлт өкілдері өмір сүріп келеді. Әр халықтың өзінің ана тілі, дәстүрі бар. Бәріміз бір мемлекетте тұрғандықтан, татумыз, жақсы қарым-қатынастамыз.
Әсем ән әрбір елдің рәсімі екен,
Өнерпаз ортамызда басым екен.
Өнерін қуаныштан кім аяған,
Жаңа биді Сіздерге шашу еткен, - деп ортада ару қыздарымыздың орындауында Ұйғыр биі. Қабыл алыңыздар!
БИ: Ұйғыр
Жүргізуші:
Ақыл - ойын дананың,
Ана тілден аламын.
Ана тілім ардақты,
Ақ сүтіндей анамның,-деп кезекті әнге берейік.
ӘН: Ананың тілі, аяулы үні.
Жүргізуші:
Бишілерде өнер көп,
Билейді биді мәнерлеп.
Батырлар биін көріңіз,
Өнерге баға беріңіз!
БИ: Батыр.
Жүргізуші:
Балалар, қараңдаршы, бізге кім келе жатыр?
Балалар: Бәйтерек.
(Ән шырқалады. Бәйтерек келеді).
Бәйтерек:
Сәлем, сәлем, балақайлар,
Сағынып келдім өздеріңді.
Жылы қабақ жүздеріңді,
Балдай тәтті сөздеріңді.
Жүргізуші: Сәлеметсіз бе! Келгеніңіз қандай жақсы! Бүгін бізде үлкен мейрам, тілдер мерекесі. Сондықтан біз де бүгін тілдер мерекесіне арнап Тіл-ел болашағы атты мерекелік іс-шарамызды өткізгелі жатырмыз. Мерекемізге қош келдіңіз!
Бәйтерек: Ана тіліне арнап мерекелік ертеңгілікті өткізгендерің дұрыс екен. Әр халықтың өз ана тілі болады. Қазақ халқының ана тілі-қазақ тілі. Ана тілін адамдар кішкентай кезінен әке-шешесінен, әжесі мен атасынан үйренеді. Ер жеткенде халықтан, кітаптан, газет пен журналдан үйренеді. Қазақ тілі-бай тіл. Тілімізді сақтап, дамыту-бәріміздің міндетіміз. Ана тіліне, Отанға байланысты тақпақтарды кім біледі?
9-бала:
Ана тілі Ә. Табылдиев
Ақыл-ойын дананың,
Ана тілден аламын.
Ана тілі ардақты,
Ақ сүтіндей ананың.
Өсірген ой-білімді,
Сүйем туған тілімді.
Мақсат етем әр сөздің,
Мәнін терең білуге.
10-бала: Жұбан Молдағалиев
Бүтіндік, бірлік
Ерсі боп,
Жатқанда мал-жан енші боп.
Тіліміз ғана тұрыпты,
Елші боп, әрі емші боп,
Сол ғана қалған бөлінбей,
Бөліске түсер кезде ондай,
Сол ғана қалған бөлінбей -
Жүректей,
Күндей,
Ождандай.
11-бала: Сұлтанмахмұт Торайғыров
Сүйемін туған тілді - анам тілін,
Бесікте жүргенде-ақ берген білім.
Шыр етіп жерге түскен минутымнан,
Құлағыма сіңірген таныс үнім.
12-бала: О.Асқар
Үйрен ана тіліңді,
Өз тіліңсіз көрсең де, өз күніңді.
Өз тіліңсіз болсаң да, асқан білімді.
Өз халқыңа бола алмайсың азамат,
Білмей тұрып туған ана тіліңді.
13-бала: Ә. Ысқақ
Қымбат маған ана тілім, бал тілім,
Қымбат маған дана тілім, ар тілім.
Ақ сүтімен бірге сіңген бойыма,
Ана тілім ардақ тұтар алтыным.
Ана тілін жырлап өткен талайлар,
Жырлап өткен Ыбырай мен Абайлар.
Қасиетті менің ана тілімде,
Өшпес мәңгі алаулаған арай бар.
14-бала:
Мұқағали Мақатаев
Үш бақытым
Ең бірінші бақытым - Халқым менің,
Соған берем ойымның алтын кенін.
Ол бар болса, мен бармын, қор болмаймын;
Қымбатырақ алтыннан нарқым менің.
Ал, екінші бақытым - Тілім менің,
Тас жүректі тіліммен тілімдедім.
Кей-кейде дүниеден түңілсем де,
Қасиетті тілімнен түңілмедім.
Бақытым бар үшінші - Отан деген,
Құдай деген кім десе, Отан дер ем!
Оты сөнген жалғанда жан барсың ба?
Ойланбай-ақ кел-дағы от ал менен.
15-бала:
Туған елім Бәкір Тәжібаев
Менде сөйлер сөз болса -
Өзің берген сөзің ғой!
Менде көрер көз болса -
Өзің берген көзің ғой!
Шаттық құшқан шеруде,
Күйді өткерген өзің ғой!
Қиындықты жеңуге,
Үйреткен де өзің ғой!
16-бала:
Толқығанда сезім - ой,
Аппақ арым, тілегім.
Туған елім өзің ғой -
Арқа сүйер тірегім!
Туған елім, өзіңнің,
Жазираңды кездірдің.
Жайма - шуақ кезімнің,
Рахатын сездірдің!
17-бала:
Туған елім - гүл елім,
Қасиетіңді білемін.
Өзіңе деп жүремін -
Лүпілдеген жүрегім!
18-бала:
Отан туралы Қадір Мырза әли
Отан,
Отан!
Бәрінен биік екен,
Мен оны мәңгілікке сүйіп өтем.
Отанды сүймеуің де күйік екен,
Отанды сүйгенің де күйік екен...
19-бала:
О, туған жер! Мұқағали Мақатаев
О, туған жер,
Кең пейіл, құшағың кең,
Саған көңіл бұлқынар күш-ағынмен.
Сағынышымды қанат қып саған қарай,
Балапандай талпынып ұшамын мен.
Алақаны анамның - топырағың,
Сендік махаббатымның оты жалын.
Сені қалай сүюдің керектігін,
Менің мынау өмірге құштарлығым.
Бәйтерек: Жарайсыңдар, балалар! Бәрін біледі екенсіңдер! Ал, сендердің тағы қандай өнерлерің бар?
Жүргізуші:
Біздің өнеріміз өте көп. Дәл қазір ару қыздарымыздың орындауында Қазақ биін қабыл алыңыздар!
БИ: Қазақ биі.
Бәйтерек:
-Ал, балалар! Біз қай мемлекетте тұрамыз? (Балалардың жауабы)
-Астанасы қай қала? (Балалардың жауабы)
-Елбасымыз кім? (Балалардың жауабы)
-Жеріміз, еліміз қандай? (Балалардың жауабы)
-Жарайсыңдар, балалар! Елбасы Н.Ә.Назарбаев біздің елімізді көркейту үшін көп үлесін қосты. Аз уақыттың ішінде біз биікке көтерілдік. Сендер Нұр-Сұлтан қаламызға, басқа қалалардың көркеюіне үлес қоссаңдар, нұр үстіне нұр жауар еді. Еліміздің гүлденуіне үлес қосамыз ба?(Ия!)
-Олай болса, бәріміз бірге ортаға тұрып, қалаларымызды гүлдендірейік!
(Әр балаға жеке тақтай , түрлі түсті жарма ұнтағы беріледі).
Әнші Алтынай Жорабаеваның Астана әні орындалады.
Бәйтерек:
Жарайсыңдар, балалар! Мен бір-екі жасаған жұмыстарыңды келген қонақтарға тарту етейін.
Сендердің арқаларында осындай гүлдер Қазақстанның әр қалаларында енді гүлденіп, көркейіп тұрады.
Әрдайым өнерлеріңді көрсетіп, өз тілдеріңді құрметтеңдер! Осындай өнерлеріңе тамсанып, қуанып барамын. Келесі кездескенше, сау болыңдар!
Балалар: Сау болыңыз!
Жүргізуші:
Қазақ халқында ұлттық ойын түрлері көп. Ендеше, қазақтың ұлттық ойын түрлерін кім біледі?
Балалар:
-Қыз қуу;
-Алтыбақан;
-Асық;
-Ақ серек пен Көк серек;
-Тақия тастамақ т. с.с.
Жүргізуші:
Ал, балалар! Ойын ойнаймыз ба? Қазақ халқының өте көне ойындарының бірі-теңге алу.
Теңге алу ойынның шарты- жігіттер ат үстінде тұрып, жерден теңгені іліп алуы тиіс. Ойынның шартын түсіндік қой.
ОЙЫН: Теңге алу.
(Күй орындалады).
Жүргізуші:
Жарайсың ... ...! Бүгінгі ойынымыздың жеңімпазы сен болдың! Саған үлкен рақмет!
Тіл - ұлттың жаны, халықтың асыл белгісі, намысы, тыныс- тіршілігінің көзі, Ата Заңымен қорғалатын еркіндігінің үні. Оны құрметтеп, қорғау- келешек ұрпаққа жеткізу, Қазақстанның бақытты да парасатты, білімді де еңбекқор ұл-қыздары, бізге, ғасырлар бойы ата-бабаларымыздан жеткен аманат.
Көңілдің ақ тілегін көл етеміз,
Тілектермен нығайсын мерекеңіз.
Баршаңызға жолдаймыз аппақ алғыс,
Осымен аяқталды мерекеміз!
Жүргізуші: Мерекеміздің соңында Сіздерге арнайы Туған жер атты әнімізді арнаймыз. Қабыл алыңыздар!
ӘН: Туған жер.
Жүргізуші: Осымен Гүлдей бер, қазақ елім! атты ертеңгілігіміз өз мәресіне жетті. Аспанымыз ашық, заманымыз тыныш, тіл мәртебесі биік болсын, ағайын!
АНА ТІЛІМ - ДАНА ТІЛІМ
(Әріптестермен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Мақсаты: Әріптестерге мемлекеттік тілдің маңызы туралы түсінік беру; өз ана тілін, мемлекеттік тілді қастерлеуге, басқа ұлттардың тілін құрметтеуге тәрбиелеу. Ана тіліне деген сүйіспеншілігін, ынтасын арттыру; өз Отанының болашақ патриоты, жанашыры болуды насихаттау; тіл тазалығын сақтау, ана тіліне сүйіспеншілігін қалыптастыру.
Көрнекіліктер: Гүлдер, сиқырлы шарлар.
Елім менің әні орындалады.
(дайындық үстінде)
Фанфара
Жүргізуші: Қайырлы күн, Ана тілін ардақ тұтар, тіл жанашырлары!
Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер күніне арналған салтанатты жиынды ашық деп жариялаймын!
Фанфара
Әнұраным көкейде жатталады,
Сонымен бейбіт күнім басталады.
Шәмші атамның шығарған асқақ әні,
Әркімнің жүрегінде сақталады.
Әнұран.
Жүргізуші: Құрметті, ұстаздар! Сіздерді Қазақстан халықтарының Тілдер мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!
4 - қыркүйек - Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі. Бұл -барша елге ортақ, жалпы халықтық мереке, барлық ұлт өкілдеріне көрсетілетін құрмет. Қазақстанда 130-дан астам ұлт өкілдері тұрады, әрбір ұлттың ең үлкен, ең негізгі анасы - туған тілі болып саналады.
Ендеше, құрметті ұстаздар! Тіл мерекесіне арналған Ана тілім -дана тілім атты мерекелік іс-шарамызды бастаймыз!
(Әсем әуен орындалады).
1-тәрбиеші:
ҚАЗАҚ ЕЛІ
Шаймерген Әлдибекұлы
Біз қазақ еліміз, бастан не көрмеген.
Намысын ешкімге қолынан бермеген.
Тұс - тұстан анталап, көз сүзген жаулардан,
Кең байтақ даласын қас қақпай қорғаған.
Төрінде жерімнің байрағым желбіреп,
Тұп - тұнық аспаным тұрады мөлдіреп.
Қазақтың тілері ата жол салтымен,
Достасу, туысу әр елдің халқымен.
Қонақжай халықпыз, жомартпыз, дарханбыз,
Келешек күндерге тәтті үміт артқанбыз.
Таныған жұмыр жер Алаштың баласын,
Қазақтың елі мен даңқты даласын.
2- тәрбиеші:
ТУҒАН ЕЛІМЕ
Фариза Оңғарсынова
Үміт қып менен қарайсың,
Көңіліңе медеу санайсың.
Балалыққа жарасам,
Аталыққа жарайсың.
Қайтейін, елім, қимаймын?!
Қия алмай жанды қинаймын.
Қимай қалсам ішіңде,
Тағы тыншып сыймаймын.
Алты қырдан ассам да,
Сөздеріңді сыйлаймын.
Тек қалауым сіздерден,
Серіктікті милаймын;
Сіздерге әкеп шашуға,
Ілім-білім жинаймын.
Жүргізуші:
Ана тілін жырлап өткен талайлар,
Жырлап өткен Ыбырай мен Абайлар.
Қасиетті менің ана тілімде,
Өшпес мәңгі алаулаған арай бар.
ӘН: Ананың тілі, аяулы үні.
Жүргізуші:
Біздің бишілерде өнер көп,
Билейді биді мәнерлеп.
Қазақ биін көріңіздер,
Өнерге баға беріңіздер!
БИ: Қазақ биі.
Құлақтан кіріп бойды алар,
Әсем ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең, менше сүй, -деп Абай атамыз айтқандай, келесі кезекті әсем әнге берейік. Аллабергенова Бағиланың орындауында халық әні Гүлдерайым.
ӘН: Гүлдерайым.
Жүргізуші: Ана тілім-қазақ тілі атты монологы.
Монолог: Ана тілім-қазақ тілі.
Жүргізуші:
Балабақшамыздың қызметкері-Солтанаев Қайсар Бибосынұлының орындауында Шу қаласының тұрғыны, атақты композиторы - Әбдімомын Желдібаевтың күйі Ерке сылқым.
КҮЙ: Ерке сылқым.
Жүргізуші:
Қара жорға биі. Қабыл алыңыздар!
БИ: Қара жорға.
Жүргізуші:
Сұлтанмахмұт Торайғыровтың Сүйемін туған тілді - анам тілін атты лирикалық өлеңі. Қарсы алыңыздар!
ЛИРИКАЛЫҚ ӨЛЕҢ: Сүйемін туған тілді - анам тілін.
С. Торайғыров
Сүйемін туған тілді - анам тілін
Сүйемін туған тілді - анам тілін,
Бесікте жүргенде-ақ берген білім.
Шыр етіп жерге түскен минутымнан,
Құлағыма сіңірген таныс үнім.
Сол тілмен шешем мені әлдилеген,
Еркелеткен құлыным, жаным деген.
Сол тілменен бірінші білгізілген,
Апа деген сүйгендік сөз әм менен.
Сол тілменен үйрендім нәрсе аттарын,
Сол тілменен дінді әдетті мен жаттадым.
Ең бірінші сол тілмен сыртқа шықты,
Сүйгенім, жек көргенім, ұнатқаным.
Тілімде әдебиет, жаныма азық,
Әм болардай көңілге намыс - қазық.
Терең ойлар, дүниеге қарастар бар,
Қанекей сынап байқап, тапшы жазық.
Жүргізуші:
Ұжымның орындауында Отанымызға арналған Егемен елім әні. Қабыл алыңыздар!
ӘН: Егемен елім.
Жүргізуші:
Осымен, құрметті әріптестер, Қазақстан Республикамыздың тілдер мерекесіне арналған Ана тілім - дана тілім! атты мерекелік іс-шарамыз аяқталды. Зейін қойып, тыңдағандарыңызға көп рақмет!
ТӘУЕЛСІЗДІК ТҰҒЫРЫМ
(16 желтоқсан Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне арналған іс-шара)
Мақсаты:
Балаларға тәуелсіз мемлекет туралы түсінік беру балалардың Отанға деген сүйспеншіліктерін арттыру. Қазақстан Республикасының мемлекетік рәміздері: Елтаңба, ту, әнұран туралы білімдерін қалыптастыру. Отан туралы тақпақ. Мақал-мәтелді жатқа айтуға үйрету. Патриоттық сезімге баулу; балалардың тіл байлығын ой-өрісін, сөзді байланыстырып сөйлеу қабілетін дамыту; елімізді, жерімізді қадірлеуге, сүюге тәрбиелеу.
Балалар Қазақстан-елім менің әнімен балалар залға кіреді.
Тәрбиеші: Сәлеметсіздер ме құрметті қонақтар!
Тәуелсіздік-тұғырым атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!
Барша халық таныған,
Біздің үміт тілекті.
Шырқалғанда әнұран,
Шаттық кернер жүректі.
- Әнұранды орындау.
Тәрбиеші: -Балалар, біздің Отанымыз қалай аталады?
Балалар:- Қазақстан республикасы.
Жүргізуші:- Қазақстан қандай мемлекет?
Балалар: -Қазақстан тәуелсіз, егеменді мемлекет.
Жүргізуші:- Балалар, бүгін міне осы Тәуелсіздік мерекесі күні. Еліміздің тұңғыш Елбасы кім?
Балалар: -Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.
Жүргізуші: -Еліміздің елордасы қай қала?
Балалар: - Нұр-Сұлтан қаласы
Жүргізуші: - Жақсы балалар,ал еліміздің қазіргі президенті кім? Балалар: - Қасым-жомарт Кемелұлы Тоқаев
Қазақстан Жоғары кеңесі 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстанды тәуелсіз мемлекет деп жариялады. Бұл күн -- Қазақстан тарихында Тәуелсіз Қазақстан Республикасының туған күні деп алтын әріптермен жазылды. Бұл республиканың барлық халықтары үшін маңызды тарихи оқиға болды.
Тәрбиеші: Мұз жастанып азаматтық жолында,
Тәуелсіздік туы тұрды қолында.
Жеңіп шықты, бас имеді, қасарып
Сойыл таяқ ойнаса да жолында
Желтоқсан-ау, ұмтылмайсың жүректе
Ұрпақ өсер айналатын тірекке
Егемендік тиді міне еншіме
Желтоқсаным, жеткіздің ақ тілекке.
Біздің Отанымыз Қазақстан - тәуелсіз, егеменді мемлекет.
Тәуелсіздік үшін қаншама азаматтарымыз, ардақты ағаларымыз, ақылды жастарымыз ғұмырларын күреске арнап Тәуелсіздік жолында құрбан болған Ләззат, Сабира, Ербол, Қайрат есімді азаматтарымыздың рухына бас иіп орнымыздан тұрып 1 минут еске алайық!
1 минуттық еске алу
Олардың аңсаған армандарымен үміт тілектері бұл күнде толық жүзеге асты. Қазақ елі тәуелсіздігін алды. Туымыз асқақтап желбіреп тұр.
Тәрбиеші:
Бақытым Республикам Қазақстан,
Көгінде ақ көгершін, қаздар ұшқан.
Соған жетпес құшағы әлемнің де,
Қыс болса бір шетінде жаз ауысқан.
Отан туралы тақпақтарымызды айтайық.
1-оқушы:
Айнымайды аспаннан . Біздің тудың бояуы оны халық қашанда Биікке іліп қояды.
2-оқушы
Нұр-Сұлтан-арман қала, Бағы бір жанған қала Тұрады ол жан-жағынан Менүшін әсем қала.
3-оқушы
Төкті оған нұрын дала, Нұр -Сұлтан сұлу қала. Біз оны анамыздай, Сүйеміз шынында да.
4-оқушы
Тәуелсіздік жолында, Талай-талай тер тамған. Билігім өз қолымда, Еркіндігім елтаңбам.
5-оқушы
Менің елім алып ел, Бар ғой онда бәріде Өзен де бар, көлде бар,
Теңізде бар, шөлде бар,
Дөңесте бар, тауда бар,
Бақшада бар,бауда бар,
Орманда бар, қырат бар,
Шалғын да бар,бұлақ бар,
Алуан құс пен аңы бар
Алып елді танып ал
6-оқушы
Жыр арнадым еліме тебірене, Үміт елімнің ертеңіне. Тәуелсіздік мейрамы құты болсын, Отаным жылдан жылға көркеюде, Тілеймін мен әр адамға бақыт қонсын, Елімізде бейбіт тыныш заман болсын. Тойланып мың мереке, ұлыс күні, Құйылған шаңырақтан ырыс нұры
Халқымның бақыты үшін аз байлық па,
Тәуелсіз еліміздің тыныштығы.
7-оқушы
Ылғи өрге өрлеген,
Бақыты бұл халықтың.
Мейірімімен тербеген,
Тәуелсіздік жарық күн.
Тәрбиеші: Отан оттанда ыстық дегендей, Отанымызға арнап, Қазақстан әнін қабыл алыңыздар!
Жас ұландар биі.
Тәрбиеші: Рәміздерім елдігімнің белгісі,
Білу керек баладағы ең кіші.
Әнұран, Ту, Елтаңба,
Рәміздерді жатқа білсін әр кісі.
- Балалар рәміздерімізді кім атап береді?
Дұрыс айтасыңдар балалар. Ересектер тобының балалары тәуелсіздікке арнап тақпақтарын айтады
Тәуелсіздік туралы тақпақтарын айтады.
8-оқушы
Он алтыншы желтоқсан,
Тәуелсіздік алған күн.
Мерекеге ел тосқан,
Атамменен барғанмын.
9-оқушы
Мерекеге шығады,
Бүкіл халық біліп қой,
Отандастар ұғады,
Тәуелсіздік-ұлық той.
10-оқушы
Аралаймын алаңды,
Тәуелсіздік күнімен.
Батыр Қайрат ағамның,
Суретіне үңілемін.
11-оқушы
Он алтыншы желтоқсан,
Тәуелсіздік алған күн.
Мерекеге ел тосқан-
Шырқатып ән салған күн.
12-оқушы
Тәуелсіздік елдеміз,
Қуанамыз күнде біз.
Ата-бабам қалдырған,
Қазақтың із батырымыз сенсеңіз,
Аделина:
Тәуелсіздік еліміз,
Мәңгі жасар жеріміз
Тәуелсіздік жасаған,
Аға, әкпелеріміз.
Тәрбиеші:
Қазақстан - атамекен, құт қонған жер,
Кең дала, суы мөлдір, нұр тұнған жер.
Көкорай белестері мақпал кілем-
Қырлары қызғалдағы құлпырған жер.
Қазақстан- Отаным әні.
Алға Қазақстан әніне флэшмоб биі
Тәрбиеші: Міне, балалар, бүгінгі таңда Қазақстан тәуелсіз мемлекет. Біздің өзіміздің туымыз, елтаңбамыз, әнұранымыз бар. Егеменді Қазақстан мемлекетіміз. Сендер Отанымыздың ұрпақтарысыңдар. Жақсы оқып, үлгілі, тәртіпті болыңдар.
Тәрбиеші: Құрметті қонақтар, Тәуелсіздік мерекесі құтты болсын, еліміз - аман, жұртымыз тыныш болсын, еліміздің мықты азаматы болыңдар! Тәуелсіздік тұғырым атты ертеңгілігімізді тамашалағандарыңызға рақмет!
ТЫНЫШТЫҚ БОЛСЫН ӘЛЕМДЕ
(Қазақстанның Отан қорғаушылар күні мен Ұлы Жеңіс мерекелеріне арналған мектепалды даярлық тобының Тыныштық болсын әлемде атты ертеңгілігі)
Мақсаты:
Көрнекіліктер:
Балалар әсем безендірілген залға, ұлттық музыка ойналғанда қолдарына көгілдір шарлар мен көк түсті жалаушалар, гүлдер ұстап кіреді.
Әнұран
Жүргізуші
Қыран құсым көк аспанда самғасын,
Желбіресін көк байрағым сан ғасыр
Жас ұландар биік ұста туыңды ,
Жарқыратып, туған елдің таңбасын.
Жүргізуші: -Құрметті қонақтар, балалар бүгін бізде салтанатты күн-Қазақстанның Отан Қорғаушылар күні, яғни ер-азаматтарыыздың, ұлдарымыздың күні және Ұлы Жеңіс күні. Ұлы Отан соғысының қасіреті мен Қилы Жеңістің қасиетін батыр аталарымыз бен әжелеріміздің ерлігін ешкімде ұмытқан емес, ұмытылмайды да.
Жүргізуші: Қазақстан- Атамекен ,құт қонған жер,
Кең дала, суы мөлдір, нұр тұнған жер.
Көкорай белестері мақпал кілем-
Қырлары қызғалдағы құлпырған жер.
Балалардың орындауында Отан әні
Жүргізуші: -Балалар бізде қандай мереке?
-Отан дегеніміз не?
-Біз қандай елде тұрамыз?
Ұлдардың орындауында Біз әскерге барамыз әскери би.
Жүргізуші:-Жеңіс күні құтты болсын,
Құтты болсын аталар,
Ұмытпайды ешқашан,
Жауынгерді балалар.
Бала тілегі әні.
1-оқушы:
Отаным менің Қазақстан,
Мәңгілік сенімен мақтанам.
Саяңда жүрсем бақ табам.
Күлімдеп жүрем бақ табам,
Отаным менің Қазақстан.
Қарызбын саған әрқашан,
Азаматтық борышты,
Өтеуге мәңгі талпынам.
Отаным менің Қазақстан.
Атыңнан сенің айналам,
Бас иіп, саған өтемін.
Жасай бер, жаса Қазақстан!
2-оқушы:
Айдын көл , дархан ел, туған жер.
Жастарың жалынды жауынгер.
Жарқын жаз, үйрек қаз жүзетін,
Күміс су, кең байтақ жасыл бел.
Туған жер-алтын таң,
Кең далам, таулы орман,
Ұл мен қыз қорғаймыз!
Бақытты ұлы Отан!
3-оқушы:
Алға бас, қарышта жас ұлан,
Қанаты талмайтын, жас қыран.
Жастықтың жігері бойында-
Өзендей күші бар тасыған.
4-оқушы:
-Қазағым менің ұлы елім,
Ғаламның ашқан түнегін.
Кең байтақ алтын бесігім,
Өзіңдей асқақ жүрегім,
Жас ұландар, жас қырандар-
Еркін елдің түлегіміз,
Көркейе бер, гүл еліміз!
Қазақстан елім менің әні.
Ұлдардың орындауында Сарбаздар биі.
Жүргізуші:
Асқар таудай тірек болған,
Құттықтаймыз ерлерді.
Тілек көп қой жүрек толған-
Ардақтаймыз ерлерді.
Аталарымызға, Әкелерімізге, ағаларымызға , ұлдарымызға арналған ертеңгілігіміз орталық алаңға болашақ әскерилердің өнерін тамашалап, саяхатқа шығуымызбен жалғасын таппақ. Тамашалағандарыңызға рақмет!
2. ОТБАСЫМ - КИЕЛІ ШАҢЫРАҒЫМ
(Ата-аналармен, балалармен өткізілетін отбасылық сайыс )
Мақсаты: Ата-аналар мен балаларды сайысқа қатыстыра отырып, олардың отбасылық тәрбие туралы түсініктерін кеңейту. Тәрбиенің үздік түрлерін насихаттау.
Көрнекіліктер: Суреттер, сайысқа арналған құралдар.
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Шаңырақ -қасиетті шаңырағым,
Өзіңсің кие тұтып табынарым.
Шаңырақ, сен көтеріп келесің ғой,
Ата мен бабамыздың әруағын!
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Шаңырақ, биіктесің асқаралы,
Естілер шаңырақтан жасқанады.
Кемелді келер күннің кереметі,
Бәрі де шаңырақтан басталады,- деп Отбасым - киелі шаңырағым атты отбасылық сайысымызға қош келдіңіздер!
1-жүргізуші:
(Психолог)
13 қыркүйек - отбасы күні.
Отбасы қоғамдық құрылымның тобы, алғашқы ұясы. Қоғамның негізгі мақсаты, адамдарды бақытты ету!
Ал, мұның өзі терезесі тең, керегесі кең берік отбасына байланысты.
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Сайыс, сайыс, көңіл шіркін тасысын,
Сайыс, сайыс, жанкүйерлер қол ұрсын.
Өнерлерін аямайтын біздерден,
Сайыскерлер ортамызға кеп енсін, - дей отырып, бүгінгі сайысқа қатысушы отбасыларымызды қол соғып, қошеметтеп ортаға шақырайық!
1. Байқоңыровтар отбасы.
2.Сураншиевтер отбасы.
3.Алиевтер отбасы.
4.Жұмағұловтар отбасы.
Фанфара
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Бүгінгі байқауға әділ баға беретін қазылар алқасымен таныс болыңыздар.
(Әсем әуен арқылы)
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Қайсысы әнші, кім биші,
Бәріне біз қарайық.
Кімдер зерек, кім жылдам,
Таланттарын табайық!- деп өнер сүйер қауымды бүгінгі сайыстың барысымен таныстырып өтейін.
Сайысымыз 7 кезеңнен тұрады.
1. Тегімді менің сұрасаң ... . (Таныстыру).
2. Біз өнерлі отбасы (Өнер көрсету).
3 Ас атасы - нан жарысы.
4. Білгенге маржан жарысы. (Сұрақ-жауап сайысы).
5. Денсаулық - зор байлық ! (Спорт жарысы).
6. Сурет әлемі (Сурет салу жарысы).
7. Үй тапсырмасы. (Отбасының сүйікті тағамын әзірлеу).
Фанфара
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Бәйге жарыс деген соң жарысайық,
Мәреде бәріміз де табысайық.
Бұл байқауды биссмилләһ деп бастау үшін,
Алдымен әулеттермен танысайық.
Он саусақтан өнер тамған шебер болу керемет,
Өлең айтып, би билеп, жасап жатқан текемет.
Өнеріңді көрсетші, әулеттерім, қанекей,
Сөз берейік, әулеттерге жекелеп,-деп Тегімді менің сұрасаң ... . таныстыру бөлімінен бастаймыз.
Бірінші сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
2. Өнерлі өрге жүзер деп,
Сіздерге кезек берейік.
Бағыңды сынап сайыста,
Шеберліктеріңізді көрейік.
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
1-жүргізуші:
(Психолог)
3. Ас атасы-нан, Ас-адамның арқауы нан жаю (аналар),
жылдамдықпен салат жасау (әкелер).
Әділқазылар алқасы аналарымыздың нан жаю жылдамдығы мен сапасын және әкелеріміздің дайындаған салатын бағалайды. Аналарымыз сайысты бастасын, біз кезегімізді әкелерімізге берейік! Әкелерге көмекке балалары келеді. Қажетті заттарды балаларыңызды жұмсап алдырып отырасыздар! Сәттілік!
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
(Әсем әуен арқылы)
1 -жүргізуші:
(Психолог)
4.Өзінің алғырлығын ұғындырып,
Көрсетер көп іздеген мығым қылық.
Келесі сайысымыз Білгенге маржан сұрақ-жауап сайысы деп аталады.
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
5. Денсаулық-зор байлығың басыңдағы,
Жайнаған өміріңнің жасыл бағы.
Қастерлеп мәпелесең, аяласаң,
Бойыңнан кетпес қуат жасыңдағы,-деп Денсаулық-зор байлық атты сайысымызға көшеміз. Бұл сайысты Сіздермен балабақшамыздың дене шынықтыру нұсқаушысы ________________ жүргізеді. Сайысымыз 5 бөлімнен тұрады.
1) Кедергілердің арасымен өту.
2) Кім жылдам? (қапшықпен секіру).
3) Әкелерге арналған Күш сынасу сайысы.
4) Аналарға арналған Арқан тартыс сайысы.
5) Балаларға арналған Кім мықты? сайысы.
1-жүргізуші:
(Психолог)
6. Сурет әлемі сурет салу жарысына көшеміз.
(Әсем әуен арқылы)
Үйіңізде отбасыларыңызбен түскен суреттеріңіз бар болғандықтан, біз Сіздерден жануарлардың, құстардың отбасылық суретін салып берулеріңізді сұраймыз.
Бұл сайыс болғандықтан, жылдам, әрі әдемі етіп салу талап етіледі.
Сурет салудың ерекшелігі - алақанды қағаз бетіне бастырып түсіру арқылы оны жануарға немесе құсқа ұқсатып салу!
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
7.Үй тапсырмасы. (Отбасының сүйікті тағамы).
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер..
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Әділқазылар алқасы әділ шешім шығарғанша, балабақшамыздың қызметкері - ____________________орындауындауынд а Көңілді күн! әнін қабыл алыңыздар!
ӘН: Көңілді күн
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Осы шарамызды қорытындылау үшін әділқазы алқасына сөз кезегін береміз.
Үздік отбасы Өнерлі отбасы
Үлгілі отбасы Ұйымшыл отбасы
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Құрметті ата- аналар және қонақтар, балалар! Бүгінгі Отбасым-киелі шаңырағым атты сайысымыз өз мәресіне жетті. Барлықтарыңыздың отбасыларыңызға бақыт, береке және бірлік тілейміз!
1- жүргізуші:
(Психолог)
Көңілдеріңіз жарқын болсын!
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Аман болайық!
3 -жүргізуші:
(Дене шынықтыру нұсқаушысы)
Дендеріңіз сау болсын!
ЕРТӨСТІК ПЕН ОНЫҢ ДОСТАРЫ
(Жаңа жылдық ертегі)
Мақсаты:
Көрнекіліктер:
Әсем безендірілген залда музыка ойналып, балалар кіреді.
Жүргізуші:
Жаңа жыл-жаңа қадам, жаңа бағыт, Болашақ сыйлайтындай жаңа бақыт. Жаңа жыл құтты болсын, барша қауым- Тілеймін жаңа жылда ғажап уақыт. 1. Ән орындалады Орманда шырша туыпты (хор) Жүргізуші: - Бүгін біздің балабақшада керемет жаңа жыл ертеңгілігі болайын де тұр. Осы кезде 3 бала Ақшақармен асыға жүгіріп кіреді.
Үшеуі бірдей: - тәтей, тәтей, тәтей - деп айғайлап келеді. Ақшақар Айзере:- ( жылап тұр)- Енді не істейміз, балалар не істейміз, балаларға, қонақтарға не айтамыз? Жүргізуші:- Балалар, Ақшақар, сендерге не болған? Неге мұңайып тұрсыңдар? Көңіл-күйлерің жоқ қой ?!
қыз бала -Тәтей бізде жаңа жыл болмайтын болды... (мұңаяды) Жүргізуші:-Неге?
Альфира:- Аяз атаны Қар патшайымының жендеттері ұстап әкетті! Жақсылық:- Бізде енді сыйлықта жоқ , мерекеде жоқ. Ақшақар Айзере:- Осы балабақшаға Аяз ата екеуміз бір қоржын сыйлықпен келе жатыр едік, бізді Қар патшайымы мен оның жендеттері ұстап алды, ал мен әрең қашып құтылып, сыйлықты жасырып үлгердім, олар Аяз атаны алып кетті. Енді не істейміз? Аяз атасыз жаңа жыл болмайды гой
Жүргізуші: Ия қиын жағдай, әр істің бір бір шешімі болады балалар, онда біз Аяз атаны құтқару үшін қазақ батыры Ертөстік пен оның достарынан көмек сұрайық Балалар: - ия дұрыс, дұрыс солай істейік. Альфира: Ертөстік Аяз атаны құтқарсын. Жүргізуші: Онда мен Ертөстікке хабарласайын (телефон шалады) - Алло, Амансың ба Ертөстік! Сен достарыңмен бірге Әсем балабақ-шасына келе аласың ба? (Ертөстік жауап береді) - Ал балалар, Ақшақар мұңаймаңдар! Қазір бізге батырларымыз келеді. (Музыка ойналып, батырлар кіреді) Батырлар биі (4 батыр иіліп, сәлем береді) Ертөстік Нұрмұхамед :- Ассалаумағалейкум қонақтар! Бізден сіздерге қандай көмек керек?
Жүргізуші: Ертөстік амансың ба, сенің көмегің бізге өте қажет боп тұр, Аяз атаны Қар патшайымы мен оның жендеттері ұстап алып кетіпті, соны құтқаруың керек. Ертөстік Нұрмұхамед: - ООО Аяз атаны ма? Әрине құтқарымыз. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕР
(Мектепке дейінгі мекемеге, бастауыш сыныптарға арналған оқу-әдістемелік бағдарлама)
Алматы 2022
Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А
Мұқаба бетіндегі бүлдіршіндер - Әсем балалар бақшасының бүлдіршіндері.
Солдан оңға қарай: Халел Сұлтан, Бақытбай Інжу, Әлдибай Нұрдаулет, Үсенхан Диана, Сәулебек Діннұр, Серікбай Кәусар, Бибосын Биболат - балабақшамыздың түлектері, қазіргі уақытта, орта мектептптің үлгілі оқушылары. Оқу үздігі болып, ата-аналарының қуаныштарына бөлесін.
КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕР
(Мектепке дейінгі мекемеге, бастауыш сыныптарға арналған оқу-әдістемелік бағдарлама)
Алматы 2022
ӘОЖ 373
ҚБЖ 74. 100
Қ 70
Пікір жазғандар:
Қазақ еңбек және әлеуметтік қатынастар Академиясының өнер-ғылым магистрі- Турдиев С. А
Алматы қаласы мемлекеттік қазыналық кәсіпорын 128 бөбекжай балабақша меңгеруші - Усманова П. Д
Автор-құрастырушылар: Ч. Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А
Көңілді мерекелер мен қызықты ертеңгіліктер Четтыкпаева Л. Б., Кебисбаева Г. А., Кисадилова Ш. М., Қамбарқызы А -Алматы- 2022 ж
ISBN-978-601-09-1444-5
Бұл әдістемелік құралда мектепке дейінгі мекемеде ұйымдастырылатын маусымдық мерекелер туралы жөн сілтейді. Ол үш бөлімнен тұрады. Ата айтсақ: Қоғамдық - саяси мерекелер, тұрмыстық мерекелер, маусымдық мерекелер. Аталмыш мерекелерге байланысты жұмыс жоспары көрсетілген. Жұмыс жоспарына бүлдіршіндермен өткізілетін тақырыптық іс-шаралар, олардың үлгі жоспарлары топтастырылған.
Бұл әдістемелік құрал мектепке дейінгі мекеменің тәрбиешілеріне, бастауыш сынып мұғалімдеріне, балалар арасында мәдени-көпшілік шараларын ұйымдастырушыларға арналған.
ISBN- 978-601-09-1444-5 ӘОЖ 373
ҚБЖ 74. 100
ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІ-ҰЛТ БОЛАШАҒЫ
Игі істің басы - тіл, тәрбие басы - тіл.
Махмұд Қашқари
Адам өмірі - қамшының сабындай ғана қысқа екен, досы көп, ұрпақ тәрбиелеген ұтады екен.
Қорқыт ата
Қатты тәртіп көрсе бала күнінде, Өнерімен қуантады түбінде.
Жүсіп Баласағұни
Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға.
Абай Құнанбайұлы
Әнге әуес, күйге құмар бала жаны сұлу, өмірге ғашық болып келеді.
Мұхтар Әуезов
Тәрбиелі -- тәртіптің құлы.
Бауыржан Момышұлы
Тәрбие басы - тіл.
Жүсіпбек Аймауытов
Бала тәрбиесінің ең үлкені - оны еңбекке баулу. Еңбекшіл жас қана ең үздік азамат болып қалыптасады.
Әзілхан Нұршайықов
Ұстаздық ету - уақыт ұту емес, өзгенің бақытын аялау, өзіңнің уақытыңды аямау. Бірақ бұған өкінбеу керек. Жер үстінде адам тәрбиелеуден асқан абыройлы іс, ардақты жұмыс жоқ.
Ұстаздық - ұлы нәрсе.
Зейнолла Қабдолов
Ата - ананың тәрбиесі - бала мінезінің іргетасы.
Антон Макаренко
КІРІСПЕ
Балабақша-баланың жүйелі түрде білім-тәрбие алатын ең алғашқы қоғамдық ошағы.
Балабақша -білім мен ортаға бейімделудің тірегі, бастамасы десек, ал тәрбиеші-сол балабақшаның жүрегі. Балабақша баланың өмірге аттаған алғашқы қадамы. Басқан алғашқы қадамынан баланың болашағы қаланады. Әрбір кішкентай ғана бүлдіршінді өмірге енді аяқ басқан сәтте көңілінің кілтін тауып, олардың тұлға болып қалыптасуына сүбелі үлес қосатын алтын ұя. Ал балабақшадағы тәрбиеші білім беру үшін, баланың іс-әрекеті ойын арқылы ойлау дағдыларын, таным белсенділігін арттырып, көздеген мақсатқа жеткізуші. Қиыны мен жеңілі, қызығы мен қуанышы мол болған еңбек жолындағы педагогикалық ұстанымы-үнемі жаңалыққа ұмтылып, алдыңғы қатардан көріну және әр баланың бойынан жақсылық тауып, бұлақтың көзін ашу арқылы биік мақсаттарға жетелеу болып табылады.
Балабақшада баланың өнерлі болуына ертеңгіліктер мен мерекелер ықпал етеді. Балалар бақшасында балалармен мерекелік ертеңгілік өткізу ұйымдастырудың маңызды формасы болуымен қатар, көңілді атмосфера құруға көмектеседі, балалардың жағымды эмоциясын қалыптастыруға, олардың сезімін кеңейтуге әсерін тигізеді, ұжымдық көңіл күйде сезінуге баулиды, шығармашылық ойлауды дамытады. Балалар бақшасында мерекені ұйымдастыру маңызды педагогикалық міндеттердің бірі болып табылады.
Балалар бүкіл халықтық мерекелер негізінде жатқан үлкен идеяларды
барынша түсінікті түрде, көркем образдар арқылы онан әрі қабылдауға
дайындалады; салтанатты жағдай,көркем безендіру, музыка патриоттық сезімдердің дамуына белсенді ықпал етеді, балалардың өз Отанына деген мақтаныш сезімін арттыруға тәрбиелейді. Отанына сүйіспеншілігін арттыруға, еңбекке ынтасын күшейтуге, интернационалдық сезімін оятуға үлкен әсер етеді.
Осыған орай мектепке дейінге мекемеде көптеген іс-шаралар өткізілуде. Мерекелік іс-шаралардың барлық түрлері (ән салу, музыка ырғағымен қимылдар жасау, би билеу, музыка аспаптарында ойнау) балаларды музыканы сүйе білуге баулудың ерекше бір түрі болып саналады. Қатар отырып қуанып, толғану жас жеткіншектерді тату ұжымға топтастырады және ұжымды жауапкершілікке баулиды.
Әрбір мерекеге арналған ертеңгілік сол мерекенің қоғамдық зор мәнін, идеялық мақсаттарын жас жеткіншектердің өз сезіміне лайықтап жеткізіп, сол арқылы бүкіл халықты салтанатқа үлес қосуына мүмкіндік береді.
Балалар ертеңгілігін дайындап, өткізуде ересек кісілердің де алатын орны ерекше. Мерекелерге балаларымен қатар отырып қуану үшін ата - аналар да қатысуға тырысады.
Мерекелерді салтанатты түрде мектепке дейінгі ұйымда атап өтудің маңызы зор.
Мерекелер өзінің ойластырылған бағыты мен құрылымына қарай үш түрге бөлінеді:
:: Қоғамдық - саяси мерекелер
:: Тұрмыстық мерекелер
:: Маусымдық мерекелер
Қоғамдық саяси мерекелер салтанатты түрде өтеді. Бұл мерекелер музыка залына балалардың көгілдір жалаушалар, шарлар, гүлдер ұстап, салтанатты шеру жасап кіруінен басталады. Оған қоса ұрандар айтылып, Отанымыздың ұлылығына арналған құттықтаулары шатты түрде естіліп жатса, мереке салтанатының әсері арта түспек. Салтанатта көңілді сауықтар, ойындар, билер, топпен айтылатын әндер мерекені жандандырып отырады. Балалар ептілік, тапқырлық жөнінде сайысқа түседі.
Қоғамдық саяси мерекелер:
- 30 тамыз - Конституция күні;
- 16 - 17 желтоқсан - Тәуелсіздік күні;
- 8 наурыз - Халықаралық Әйелдер күні;
- 1 мамыр - халықаралық ынтымақтастық күні;
- 7 мамыр - Қарулы күштер күні;
- 9 мамыр - Жеңіс күні.
Тұрмыстық мерекелер балалардың тұрмысы мен өмірі, көркемдік безендірілуі мен құрылымы жағынан өзгеше. Балалар үшін асыға күтетін сүйікті мереке - Жаңа жыл. Жаңа жыл мерекесі ертегідегі сияқты сиқырлы ғажайыптарға толы, ол балаларға толып жатқан қызықтар әкеледі. Оттарымен, ойыншықтарымен жарқыраған шырша - жаңа жыл мерекесінің орталығы. Шырша өзінің әдемілігімен балаларды тартады. Әрбір мерекелерде бала өзі ұнатқан кейіпкерді алып, ойын ойнауы керек. Мектепке шығарып салуға арналған ертеңгілік даярлық топтары үшін ұйымдастырады. Қонаққа келген сәбилер тобы өз өнерлерін көрсетіп аяқтағаннан кейін ересек жолдастарын құттықтайды, бір - біріне естелік сыйлықтар береді.
Тұрмыстық мерекелер:
- Жаңа жыл мерекесі;
- 22 наурыз - ұлыстың ұлы күні;
- Балаларды мектепке шығарып салу мерекесі және т.с.с
Маусыдық мерекелер жыл мезгілдеріне байланысты өткізіледі. Олардың тақырыбы балаларға күнделікті өмір мен іс - әрекеттен алынатынын, мысалы, жазғы мереке кезінде балабақша ауласында концерт түрінде өткізіп, жаңа әндер айтып, би билеуі қаншалықты әсер ететінін байқауға болады. Күз мерекесінде өсімдіктердің көк сабағынан, гүлдерден өрілген әшекейлі тізбектер, жемістер макеті балалардың күз мезгілі туралы түсініктерін одан әрі кеңейте түседі. Қыс мезгілінде боранның уілдеген даусын салып, қар лақтыру ойынын ойнаса, көктем мезгілінде гүлдермен билеу, жапырақтардың бүршік жаруы туралы түсінік алуы балаларға маусым құбылыстары туралы мағлұмат береді.
Маусымдық мерекелер:
- Көктем келді шуақты;
- Жаз келді жасыл;
- Сары алтындай сары күз!
- Қыс мезгілі тамаша!
Ана тілінің қадір-қасиетін жастайынан түсініп өскен баланың жақсылыққа жаны құмар, таза, пәк, инабатты, биязы болып өсетініне өмір тәжірибесі куә.Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні Ағаш түзу өсу үшін оған көшет кезінде көмектесуге болады, ал үлкен ағаш болғанда, оны түзете алмайсың деп бекер айтылмаған. Сондықтан, алдымызға келген әрбір бүлдіршінге балабақшадан бастап тәлім-тәрбие беріп ұлтжандылыққа тәрбиелейік.
Жалпы, осы жинақ мектепке дейінгі мекеменің тәрбиешілеріне, бастауыш сынып мұғалімдеріне, ізденушілерге арналған. Осындай мақсатпен көздеп шығарылып отырған бұл жинақ сан-салалы тәрбие шаралары үшін құралған.
КӨҢІЛДІ МЕРЕКЕЛЕР МЕН ҚЫЗЫҚТЫ ЕРТЕҢГІЛІКТЕРГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІКТІҢ ЖОСПАРЫ
№
Өткізілетін
іс-шаралардың тақырыбы
Мерекелік
іс-шаралардың мақсаты
Орындау
мерзімі
Жауаптылар
Қоғамдық саяси мерекелер
1
Менің Отаным-Қазақстан!
атты мерекелік іс-шара
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Ана тілім-дана
тілім атты мерекелік іс-шара
(Әріптестермен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Тәуелсіздік тұғырым
атты мерекелік іс-шара
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Тыныштық болсын әлемде
атты мерекелік іс-шара
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Балалардың қазақ тілі туралы білімдерін жетілдіру, өз тіліне, туған жеріне құрмет көрсетуге баулу.
Балаларды өз ана тілін құрметтеуге, таза сөйлеуге үйрету, өз ұлтына, еліне деген сүйіспеншілігін арттыру. Туған жерін, Отанын сүюге, патриоттыққа және ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Балаларға тәуелсіз мемлекет туралы түсінік беру балалардың Отанға деген сүйспеншіліктерін арттыру. Қазақстан Республикасының мемлекетік рәміздері: Елтаңба, ту, әнұран туралы білімдерін қалыптастыру. Отан туралы тақпақ. Мақал-мәтелді жатқа айтуға үйрету. Патриоттық сезімге баулу;ой-өрісін, сөзді байланыстырып сөйлеу қабілетін дамыту.
Қыркүйек
Желтоқсан
Мамыр
Тәрбиешілер,
Қазақ тілі маманы.
Тәрбиешілер,
Қазақ тілі маманы.
Тәрбиешілер,
Қазақ тілі маманы.
Тұрмыстық мерекелер
2
ОТБАСЫМ - КИЕЛІ ШАҢЫРАҒЫМ
(Балалармен, ата-аналармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
ЕРТЕГІ ӘЛЕМІНДЕГІ СИҚЫРЛЫ САНДЫҚ
(Ашық оқу қызметі)
НАУРЫЗ - ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІ
Қош келдің, әз Наурыз! атты мерекелік іс-шара.
(Барлық әріптестермен, бүлдіршіндермен өткізілетін
мерекелік іс-шара)
ЖІГІТ СҰЛТАНЫ БАЙҚАУЫ
(Балалармен, ата-аналармен өткізілетін мерекелік іс-шара байқау)
ҚОШ САУ БОЛ БАЛАБАҚША!
(мектепалды даярлық тобының балабақшамен қоштасу ертеңгілігі )
Ата-аналар мен балаларды сайысқа қатыстыра отырып, олардың отбасылық тәрбие туралы түсініктерін кеңейту. Тәрбиенің үздік түрлерін насихаттау.
Ертегілер туралы түсініктерін қалыптастырып, қызығушылығын арттыру; сөздік қорын молайту; үш тілде сөйлеу шеберліктерін, шығармашылық қабілеттерін дамыту; саусақ моторикасын жетілдіру; достыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.
Балаларға Ұлыстың ұлы күні туралы мағлұмат беру. Отанын сүюге, патриоттық рухты және ұлттық салт-дәстүрді дәріптеуге тәрбиелеу. Ұлттық сана-сезімін ояту.
Балаларға жыл басы науыз, яғни дін мейрамы емес, ұлт мейрамы екендігін, оның тарихи маңызын түсіндіру. Ата - бабамыздан, ұрпақтан- ұрпаққа беріліп келе жатқан ұлттық тәрбие туралы түсінік беру; өлеңдер мен би, ойын арқылы балалардың сана-сезімін дамыту, ой - өрісін кеңейту, ақыл-ойын жетілдіру; қазақ халқының салт - дәстүрін, дінін, әдет - ғұрпын сақтауға, қастерлеуге тәрбиелеу.
Ер балалардың бойындағы жақсы қасиеттерді өнерді, білімді сыртқа шығару. Ата салтын насихаттай отырып, нағыз қазақ жігітінің бойындағы қасиеттерімен өнерін көрсету, тапқырлық, сахна мәдениетін қалыптастыру., дамыту. Өзара мәдениетті сөйлеуге баулу. Әдептілік пен сұлулыққа үйрету.
3
САРЫ АЛТЫНДАЙ САРЫ КҮЗ!
Арайлы алтын күз! атты мерекелік іс-шара
Күз сыйы туралы ұғымдарын бекіту. Табиғаттың күз мезгіліндегі өзгерістері жайлы білімдерін кеңейту. Тіл ұстарту жаттығуларын орындай білуге дағдыландыру.
Адамдардың еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу.
Қазан
Тәрбиешілер
МЕНІҢ ОТАНЫМ-ҚАЗАҚСТАН!
(Балалармен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Мақсаты: Балалардың қазақ тілі туралы білімдерін жетілдіру, өз тіліне, туған жеріне құрмет көрсетуге баулу.
Көрнекіліктер: Қазақ тілі - болашағым, ертеңім... атты кітап көрмесі, гүл шоқтары, нақыл сөздер, шарлар, әр балаға жеке тақтай, түрлі түсті жарма ұнтағы, қазақ тілін зерттеуші ғалымдардың суреттері.
МузАРТ тобының Рақмет, саған туған ел! атты әні орындалады.
(дайындық үстінде)
Фанфара
Балалар Көк тудың желбірегені әсем әні арқылы залға кіріп келеді.
(Қыздар гүлдермен, ұлдар көк жалаушамен).
Жүргізуші: Сәлеметсіздер ме, құрметті ата-аналар, балалар! Баршаңызды бүгінгі Қазақстан Республикасының Тілдер күні мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз!
Фанфара
Жүргізуші: 4 -қыркүйек күні елімізде тілдер мерекесі аталып өтеді. 1998 жылы 20 қаңтарда Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев Республика халықтарының ұлттық байлығы - Тілді қорғау мақсатымен 22 қыркүйекті Қазақстан халықтарының Тілдері күні деп жариялаған еді. Олай болса, балалар:
Құтты болсын, тілің бүгін,
Ашатын жан сарайын білімдінің.
Кешегі анаң айтқан, бабаң айтқан,
Тіліне зер салыңдар бұрынғының, - дей келіп, бүгінгі Гүлдей бер, қазақ елім! атты мерекелік іс-шараны бастауға рұқсат етіңіздер!
Фанфара
Ұрпақпен өмір жолы жалғанады,
Көңілді күндер тусын алдан әлі.
Ән - шашу, әсем әуен, түрлі өнер,
Бүгінгі күн Сіздерге арналады.
ӘН: Отан.
Әсем әуен арқылы бірнеше бала тіл туралы, бір-біріне сұрақтар қою арқылы пікір алысады.
1-бала: - Мен саған Осы тіл не үшін керек? деген сұрақты қойғым келіп отыр.
2-бала: - Досым - ау, тіл бір-бірімізбен сөйлесу, түсінісу үшін қажет қой?! Апай Тіл - қарым-қатынас құралы деп түсіндірді емес пе?
1-бала: - Жарайды, тіл - қарым-қатынас құралы-ақ болсын, онда адамдардың бәрі бір ғана тілде сөйлеп, түсінісе бере ме? Ана тілі деп бөлгені несі?
3-бала: - Кез келген адамның өз анасы болатыны сияқты, дүние жүзіндегі халықтардың да өз анасы, өз тілі, өз Отаны бар емес пе?
4-бала: -Балалар, ана тілі дегеніміз - ананың ақ сүтімен бойға дарыған өз анамыздың тілі ғой. Ал, ана деген - бәрінен қастерлі, аяулы да асыл жан.
5-бала: -Мен сендерге Әли Әпекұлы деген ақынның ана тілі туралы мына өлеңін оқып берейін:
Ана тілім - бала шағым, өркенім,
Ана тілім - болашағым, ертеңім.
Ана тілім - сайын далам, жер, көгім,
Ана тілім - арман, ойым, өрнегім.
Ана тілді білмесем,
Шат-шадымнан күлмес ем.
Жер бетінде сайрандап,
Қазақ болып жүрмес ем.
6-бала: - Керемет екен. Ал, Әбділда Тәжібаев атамыздың мына өлеңі естеріңде ме?
Туған тілім - тірлігімнің айғағы,
Тілім барда айтылар сөз ойдағы.
Өссе тілім - мен де бірге өсемін,
Өшсе тілім - мен де бірге өшемін.
7-бала: Өзінің ана тілін сыйламайтын, білгісі келмейтіндер де кездесіп қалады. Олар туралы не айтар едіңдер?
8-бала: - Бәрі бірдей емес, ондайлар жайлы қырғыз ақыны Сансызбай Сарноғаев былай деген:
Ана тілін білмеген -
Ақылы жоқ желік бас.
Ана тілін сүймеген -
Халқын сүйіп жарытпас.
1-бала: - Халқымыздың кемеңгер жазушысы Ғ.Мүсірепов атамыз:
Ана тілін ұмытқан адам, өз халқының болашағынан да қол үзеді. Ана тілін өгей ұлдар ғана менсінбейді деген. Сондықтан өз тілімізге, өз ұлтымызға өгей болмайық, достар!
2-бала: - Біздің ана тіліміз - қазақ тілі.
3-бала: - Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі.
4-бала: - Қазақстан - көп ұлтты мемлекет.
Бәрі: Ана тілін қастерлеп, құрметтейік!
Жүргізуші: Дұрыс айтасыңдар балалар! Біз көпұлтты мемлекетпіз! Елімізде 130-дан астам ұлт өкілдері өмір сүріп келеді. Әр халықтың өзінің ана тілі, дәстүрі бар. Бәріміз бір мемлекетте тұрғандықтан, татумыз, жақсы қарым-қатынастамыз.
Әсем ән әрбір елдің рәсімі екен,
Өнерпаз ортамызда басым екен.
Өнерін қуаныштан кім аяған,
Жаңа биді Сіздерге шашу еткен, - деп ортада ару қыздарымыздың орындауында Ұйғыр биі. Қабыл алыңыздар!
БИ: Ұйғыр
Жүргізуші:
Ақыл - ойын дананың,
Ана тілден аламын.
Ана тілім ардақты,
Ақ сүтіндей анамның,-деп кезекті әнге берейік.
ӘН: Ананың тілі, аяулы үні.
Жүргізуші:
Бишілерде өнер көп,
Билейді биді мәнерлеп.
Батырлар биін көріңіз,
Өнерге баға беріңіз!
БИ: Батыр.
Жүргізуші:
Балалар, қараңдаршы, бізге кім келе жатыр?
Балалар: Бәйтерек.
(Ән шырқалады. Бәйтерек келеді).
Бәйтерек:
Сәлем, сәлем, балақайлар,
Сағынып келдім өздеріңді.
Жылы қабақ жүздеріңді,
Балдай тәтті сөздеріңді.
Жүргізуші: Сәлеметсіз бе! Келгеніңіз қандай жақсы! Бүгін бізде үлкен мейрам, тілдер мерекесі. Сондықтан біз де бүгін тілдер мерекесіне арнап Тіл-ел болашағы атты мерекелік іс-шарамызды өткізгелі жатырмыз. Мерекемізге қош келдіңіз!
Бәйтерек: Ана тіліне арнап мерекелік ертеңгілікті өткізгендерің дұрыс екен. Әр халықтың өз ана тілі болады. Қазақ халқының ана тілі-қазақ тілі. Ана тілін адамдар кішкентай кезінен әке-шешесінен, әжесі мен атасынан үйренеді. Ер жеткенде халықтан, кітаптан, газет пен журналдан үйренеді. Қазақ тілі-бай тіл. Тілімізді сақтап, дамыту-бәріміздің міндетіміз. Ана тіліне, Отанға байланысты тақпақтарды кім біледі?
9-бала:
Ана тілі Ә. Табылдиев
Ақыл-ойын дананың,
Ана тілден аламын.
Ана тілі ардақты,
Ақ сүтіндей ананың.
Өсірген ой-білімді,
Сүйем туған тілімді.
Мақсат етем әр сөздің,
Мәнін терең білуге.
10-бала: Жұбан Молдағалиев
Бүтіндік, бірлік
Ерсі боп,
Жатқанда мал-жан енші боп.
Тіліміз ғана тұрыпты,
Елші боп, әрі емші боп,
Сол ғана қалған бөлінбей,
Бөліске түсер кезде ондай,
Сол ғана қалған бөлінбей -
Жүректей,
Күндей,
Ождандай.
11-бала: Сұлтанмахмұт Торайғыров
Сүйемін туған тілді - анам тілін,
Бесікте жүргенде-ақ берген білім.
Шыр етіп жерге түскен минутымнан,
Құлағыма сіңірген таныс үнім.
12-бала: О.Асқар
Үйрен ана тіліңді,
Өз тіліңсіз көрсең де, өз күніңді.
Өз тіліңсіз болсаң да, асқан білімді.
Өз халқыңа бола алмайсың азамат,
Білмей тұрып туған ана тіліңді.
13-бала: Ә. Ысқақ
Қымбат маған ана тілім, бал тілім,
Қымбат маған дана тілім, ар тілім.
Ақ сүтімен бірге сіңген бойыма,
Ана тілім ардақ тұтар алтыным.
Ана тілін жырлап өткен талайлар,
Жырлап өткен Ыбырай мен Абайлар.
Қасиетті менің ана тілімде,
Өшпес мәңгі алаулаған арай бар.
14-бала:
Мұқағали Мақатаев
Үш бақытым
Ең бірінші бақытым - Халқым менің,
Соған берем ойымның алтын кенін.
Ол бар болса, мен бармын, қор болмаймын;
Қымбатырақ алтыннан нарқым менің.
Ал, екінші бақытым - Тілім менің,
Тас жүректі тіліммен тілімдедім.
Кей-кейде дүниеден түңілсем де,
Қасиетті тілімнен түңілмедім.
Бақытым бар үшінші - Отан деген,
Құдай деген кім десе, Отан дер ем!
Оты сөнген жалғанда жан барсың ба?
Ойланбай-ақ кел-дағы от ал менен.
15-бала:
Туған елім Бәкір Тәжібаев
Менде сөйлер сөз болса -
Өзің берген сөзің ғой!
Менде көрер көз болса -
Өзің берген көзің ғой!
Шаттық құшқан шеруде,
Күйді өткерген өзің ғой!
Қиындықты жеңуге,
Үйреткен де өзің ғой!
16-бала:
Толқығанда сезім - ой,
Аппақ арым, тілегім.
Туған елім өзің ғой -
Арқа сүйер тірегім!
Туған елім, өзіңнің,
Жазираңды кездірдің.
Жайма - шуақ кезімнің,
Рахатын сездірдің!
17-бала:
Туған елім - гүл елім,
Қасиетіңді білемін.
Өзіңе деп жүремін -
Лүпілдеген жүрегім!
18-бала:
Отан туралы Қадір Мырза әли
Отан,
Отан!
Бәрінен биік екен,
Мен оны мәңгілікке сүйіп өтем.
Отанды сүймеуің де күйік екен,
Отанды сүйгенің де күйік екен...
19-бала:
О, туған жер! Мұқағали Мақатаев
О, туған жер,
Кең пейіл, құшағың кең,
Саған көңіл бұлқынар күш-ағынмен.
Сағынышымды қанат қып саған қарай,
Балапандай талпынып ұшамын мен.
Алақаны анамның - топырағың,
Сендік махаббатымның оты жалын.
Сені қалай сүюдің керектігін,
Менің мынау өмірге құштарлығым.
Бәйтерек: Жарайсыңдар, балалар! Бәрін біледі екенсіңдер! Ал, сендердің тағы қандай өнерлерің бар?
Жүргізуші:
Біздің өнеріміз өте көп. Дәл қазір ару қыздарымыздың орындауында Қазақ биін қабыл алыңыздар!
БИ: Қазақ биі.
Бәйтерек:
-Ал, балалар! Біз қай мемлекетте тұрамыз? (Балалардың жауабы)
-Астанасы қай қала? (Балалардың жауабы)
-Елбасымыз кім? (Балалардың жауабы)
-Жеріміз, еліміз қандай? (Балалардың жауабы)
-Жарайсыңдар, балалар! Елбасы Н.Ә.Назарбаев біздің елімізді көркейту үшін көп үлесін қосты. Аз уақыттың ішінде біз биікке көтерілдік. Сендер Нұр-Сұлтан қаламызға, басқа қалалардың көркеюіне үлес қоссаңдар, нұр үстіне нұр жауар еді. Еліміздің гүлденуіне үлес қосамыз ба?(Ия!)
-Олай болса, бәріміз бірге ортаға тұрып, қалаларымызды гүлдендірейік!
(Әр балаға жеке тақтай , түрлі түсті жарма ұнтағы беріледі).
Әнші Алтынай Жорабаеваның Астана әні орындалады.
Бәйтерек:
Жарайсыңдар, балалар! Мен бір-екі жасаған жұмыстарыңды келген қонақтарға тарту етейін.
Сендердің арқаларында осындай гүлдер Қазақстанның әр қалаларында енді гүлденіп, көркейіп тұрады.
Әрдайым өнерлеріңді көрсетіп, өз тілдеріңді құрметтеңдер! Осындай өнерлеріңе тамсанып, қуанып барамын. Келесі кездескенше, сау болыңдар!
Балалар: Сау болыңыз!
Жүргізуші:
Қазақ халқында ұлттық ойын түрлері көп. Ендеше, қазақтың ұлттық ойын түрлерін кім біледі?
Балалар:
-Қыз қуу;
-Алтыбақан;
-Асық;
-Ақ серек пен Көк серек;
-Тақия тастамақ т. с.с.
Жүргізуші:
Ал, балалар! Ойын ойнаймыз ба? Қазақ халқының өте көне ойындарының бірі-теңге алу.
Теңге алу ойынның шарты- жігіттер ат үстінде тұрып, жерден теңгені іліп алуы тиіс. Ойынның шартын түсіндік қой.
ОЙЫН: Теңге алу.
(Күй орындалады).
Жүргізуші:
Жарайсың ... ...! Бүгінгі ойынымыздың жеңімпазы сен болдың! Саған үлкен рақмет!
Тіл - ұлттың жаны, халықтың асыл белгісі, намысы, тыныс- тіршілігінің көзі, Ата Заңымен қорғалатын еркіндігінің үні. Оны құрметтеп, қорғау- келешек ұрпаққа жеткізу, Қазақстанның бақытты да парасатты, білімді де еңбекқор ұл-қыздары, бізге, ғасырлар бойы ата-бабаларымыздан жеткен аманат.
Көңілдің ақ тілегін көл етеміз,
Тілектермен нығайсын мерекеңіз.
Баршаңызға жолдаймыз аппақ алғыс,
Осымен аяқталды мерекеміз!
Жүргізуші: Мерекеміздің соңында Сіздерге арнайы Туған жер атты әнімізді арнаймыз. Қабыл алыңыздар!
ӘН: Туған жер.
Жүргізуші: Осымен Гүлдей бер, қазақ елім! атты ертеңгілігіміз өз мәресіне жетті. Аспанымыз ашық, заманымыз тыныш, тіл мәртебесі биік болсын, ағайын!
АНА ТІЛІМ - ДАНА ТІЛІМ
(Әріптестермен өткізілетін мерекелік іс-шара)
Мақсаты: Әріптестерге мемлекеттік тілдің маңызы туралы түсінік беру; өз ана тілін, мемлекеттік тілді қастерлеуге, басқа ұлттардың тілін құрметтеуге тәрбиелеу. Ана тіліне деген сүйіспеншілігін, ынтасын арттыру; өз Отанының болашақ патриоты, жанашыры болуды насихаттау; тіл тазалығын сақтау, ана тіліне сүйіспеншілігін қалыптастыру.
Көрнекіліктер: Гүлдер, сиқырлы шарлар.
Елім менің әні орындалады.
(дайындық үстінде)
Фанфара
Жүргізуші: Қайырлы күн, Ана тілін ардақ тұтар, тіл жанашырлары!
Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер күніне арналған салтанатты жиынды ашық деп жариялаймын!
Фанфара
Әнұраным көкейде жатталады,
Сонымен бейбіт күнім басталады.
Шәмші атамның шығарған асқақ әні,
Әркімнің жүрегінде сақталады.
Әнұран.
Жүргізуші: Құрметті, ұстаздар! Сіздерді Қазақстан халықтарының Тілдер мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!
4 - қыркүйек - Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі. Бұл -барша елге ортақ, жалпы халықтық мереке, барлық ұлт өкілдеріне көрсетілетін құрмет. Қазақстанда 130-дан астам ұлт өкілдері тұрады, әрбір ұлттың ең үлкен, ең негізгі анасы - туған тілі болып саналады.
Ендеше, құрметті ұстаздар! Тіл мерекесіне арналған Ана тілім -дана тілім атты мерекелік іс-шарамызды бастаймыз!
(Әсем әуен орындалады).
1-тәрбиеші:
ҚАЗАҚ ЕЛІ
Шаймерген Әлдибекұлы
Біз қазақ еліміз, бастан не көрмеген.
Намысын ешкімге қолынан бермеген.
Тұс - тұстан анталап, көз сүзген жаулардан,
Кең байтақ даласын қас қақпай қорғаған.
Төрінде жерімнің байрағым желбіреп,
Тұп - тұнық аспаным тұрады мөлдіреп.
Қазақтың тілері ата жол салтымен,
Достасу, туысу әр елдің халқымен.
Қонақжай халықпыз, жомартпыз, дарханбыз,
Келешек күндерге тәтті үміт артқанбыз.
Таныған жұмыр жер Алаштың баласын,
Қазақтың елі мен даңқты даласын.
2- тәрбиеші:
ТУҒАН ЕЛІМЕ
Фариза Оңғарсынова
Үміт қып менен қарайсың,
Көңіліңе медеу санайсың.
Балалыққа жарасам,
Аталыққа жарайсың.
Қайтейін, елім, қимаймын?!
Қия алмай жанды қинаймын.
Қимай қалсам ішіңде,
Тағы тыншып сыймаймын.
Алты қырдан ассам да,
Сөздеріңді сыйлаймын.
Тек қалауым сіздерден,
Серіктікті милаймын;
Сіздерге әкеп шашуға,
Ілім-білім жинаймын.
Жүргізуші:
Ана тілін жырлап өткен талайлар,
Жырлап өткен Ыбырай мен Абайлар.
Қасиетті менің ана тілімде,
Өшпес мәңгі алаулаған арай бар.
ӘН: Ананың тілі, аяулы үні.
Жүргізуші:
Біздің бишілерде өнер көп,
Билейді биді мәнерлеп.
Қазақ биін көріңіздер,
Өнерге баға беріңіздер!
БИ: Қазақ биі.
Құлақтан кіріп бойды алар,
Әсем ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең, менше сүй, -деп Абай атамыз айтқандай, келесі кезекті әсем әнге берейік. Аллабергенова Бағиланың орындауында халық әні Гүлдерайым.
ӘН: Гүлдерайым.
Жүргізуші: Ана тілім-қазақ тілі атты монологы.
Монолог: Ана тілім-қазақ тілі.
Жүргізуші:
Балабақшамыздың қызметкері-Солтанаев Қайсар Бибосынұлының орындауында Шу қаласының тұрғыны, атақты композиторы - Әбдімомын Желдібаевтың күйі Ерке сылқым.
КҮЙ: Ерке сылқым.
Жүргізуші:
Қара жорға биі. Қабыл алыңыздар!
БИ: Қара жорға.
Жүргізуші:
Сұлтанмахмұт Торайғыровтың Сүйемін туған тілді - анам тілін атты лирикалық өлеңі. Қарсы алыңыздар!
ЛИРИКАЛЫҚ ӨЛЕҢ: Сүйемін туған тілді - анам тілін.
С. Торайғыров
Сүйемін туған тілді - анам тілін
Сүйемін туған тілді - анам тілін,
Бесікте жүргенде-ақ берген білім.
Шыр етіп жерге түскен минутымнан,
Құлағыма сіңірген таныс үнім.
Сол тілмен шешем мені әлдилеген,
Еркелеткен құлыным, жаным деген.
Сол тілменен бірінші білгізілген,
Апа деген сүйгендік сөз әм менен.
Сол тілменен үйрендім нәрсе аттарын,
Сол тілменен дінді әдетті мен жаттадым.
Ең бірінші сол тілмен сыртқа шықты,
Сүйгенім, жек көргенім, ұнатқаным.
Тілімде әдебиет, жаныма азық,
Әм болардай көңілге намыс - қазық.
Терең ойлар, дүниеге қарастар бар,
Қанекей сынап байқап, тапшы жазық.
Жүргізуші:
Ұжымның орындауында Отанымызға арналған Егемен елім әні. Қабыл алыңыздар!
ӘН: Егемен елім.
Жүргізуші:
Осымен, құрметті әріптестер, Қазақстан Республикамыздың тілдер мерекесіне арналған Ана тілім - дана тілім! атты мерекелік іс-шарамыз аяқталды. Зейін қойып, тыңдағандарыңызға көп рақмет!
ТӘУЕЛСІЗДІК ТҰҒЫРЫМ
(16 желтоқсан Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне арналған іс-шара)
Мақсаты:
Балаларға тәуелсіз мемлекет туралы түсінік беру балалардың Отанға деген сүйспеншіліктерін арттыру. Қазақстан Республикасының мемлекетік рәміздері: Елтаңба, ту, әнұран туралы білімдерін қалыптастыру. Отан туралы тақпақ. Мақал-мәтелді жатқа айтуға үйрету. Патриоттық сезімге баулу; балалардың тіл байлығын ой-өрісін, сөзді байланыстырып сөйлеу қабілетін дамыту; елімізді, жерімізді қадірлеуге, сүюге тәрбиелеу.
Балалар Қазақстан-елім менің әнімен балалар залға кіреді.
Тәрбиеші: Сәлеметсіздер ме құрметті қонақтар!
Тәуелсіздік-тұғырым атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!
Барша халық таныған,
Біздің үміт тілекті.
Шырқалғанда әнұран,
Шаттық кернер жүректі.
- Әнұранды орындау.
Тәрбиеші: -Балалар, біздің Отанымыз қалай аталады?
Балалар:- Қазақстан республикасы.
Жүргізуші:- Қазақстан қандай мемлекет?
Балалар: -Қазақстан тәуелсіз, егеменді мемлекет.
Жүргізуші:- Балалар, бүгін міне осы Тәуелсіздік мерекесі күні. Еліміздің тұңғыш Елбасы кім?
Балалар: -Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.
Жүргізуші: -Еліміздің елордасы қай қала?
Балалар: - Нұр-Сұлтан қаласы
Жүргізуші: - Жақсы балалар,ал еліміздің қазіргі президенті кім? Балалар: - Қасым-жомарт Кемелұлы Тоқаев
Қазақстан Жоғары кеңесі 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстанды тәуелсіз мемлекет деп жариялады. Бұл күн -- Қазақстан тарихында Тәуелсіз Қазақстан Республикасының туған күні деп алтын әріптермен жазылды. Бұл республиканың барлық халықтары үшін маңызды тарихи оқиға болды.
Тәрбиеші: Мұз жастанып азаматтық жолында,
Тәуелсіздік туы тұрды қолында.
Жеңіп шықты, бас имеді, қасарып
Сойыл таяқ ойнаса да жолында
Желтоқсан-ау, ұмтылмайсың жүректе
Ұрпақ өсер айналатын тірекке
Егемендік тиді міне еншіме
Желтоқсаным, жеткіздің ақ тілекке.
Біздің Отанымыз Қазақстан - тәуелсіз, егеменді мемлекет.
Тәуелсіздік үшін қаншама азаматтарымыз, ардақты ағаларымыз, ақылды жастарымыз ғұмырларын күреске арнап Тәуелсіздік жолында құрбан болған Ләззат, Сабира, Ербол, Қайрат есімді азаматтарымыздың рухына бас иіп орнымыздан тұрып 1 минут еске алайық!
1 минуттық еске алу
Олардың аңсаған армандарымен үміт тілектері бұл күнде толық жүзеге асты. Қазақ елі тәуелсіздігін алды. Туымыз асқақтап желбіреп тұр.
Тәрбиеші:
Бақытым Республикам Қазақстан,
Көгінде ақ көгершін, қаздар ұшқан.
Соған жетпес құшағы әлемнің де,
Қыс болса бір шетінде жаз ауысқан.
Отан туралы тақпақтарымызды айтайық.
1-оқушы:
Айнымайды аспаннан . Біздің тудың бояуы оны халық қашанда Биікке іліп қояды.
2-оқушы
Нұр-Сұлтан-арман қала, Бағы бір жанған қала Тұрады ол жан-жағынан Менүшін әсем қала.
3-оқушы
Төкті оған нұрын дала, Нұр -Сұлтан сұлу қала. Біз оны анамыздай, Сүйеміз шынында да.
4-оқушы
Тәуелсіздік жолында, Талай-талай тер тамған. Билігім өз қолымда, Еркіндігім елтаңбам.
5-оқушы
Менің елім алып ел, Бар ғой онда бәріде Өзен де бар, көлде бар,
Теңізде бар, шөлде бар,
Дөңесте бар, тауда бар,
Бақшада бар,бауда бар,
Орманда бар, қырат бар,
Шалғын да бар,бұлақ бар,
Алуан құс пен аңы бар
Алып елді танып ал
6-оқушы
Жыр арнадым еліме тебірене, Үміт елімнің ертеңіне. Тәуелсіздік мейрамы құты болсын, Отаным жылдан жылға көркеюде, Тілеймін мен әр адамға бақыт қонсын, Елімізде бейбіт тыныш заман болсын. Тойланып мың мереке, ұлыс күні, Құйылған шаңырақтан ырыс нұры
Халқымның бақыты үшін аз байлық па,
Тәуелсіз еліміздің тыныштығы.
7-оқушы
Ылғи өрге өрлеген,
Бақыты бұл халықтың.
Мейірімімен тербеген,
Тәуелсіздік жарық күн.
Тәрбиеші: Отан оттанда ыстық дегендей, Отанымызға арнап, Қазақстан әнін қабыл алыңыздар!
Жас ұландар биі.
Тәрбиеші: Рәміздерім елдігімнің белгісі,
Білу керек баладағы ең кіші.
Әнұран, Ту, Елтаңба,
Рәміздерді жатқа білсін әр кісі.
- Балалар рәміздерімізді кім атап береді?
Дұрыс айтасыңдар балалар. Ересектер тобының балалары тәуелсіздікке арнап тақпақтарын айтады
Тәуелсіздік туралы тақпақтарын айтады.
8-оқушы
Он алтыншы желтоқсан,
Тәуелсіздік алған күн.
Мерекеге ел тосқан,
Атамменен барғанмын.
9-оқушы
Мерекеге шығады,
Бүкіл халық біліп қой,
Отандастар ұғады,
Тәуелсіздік-ұлық той.
10-оқушы
Аралаймын алаңды,
Тәуелсіздік күнімен.
Батыр Қайрат ағамның,
Суретіне үңілемін.
11-оқушы
Он алтыншы желтоқсан,
Тәуелсіздік алған күн.
Мерекеге ел тосқан-
Шырқатып ән салған күн.
12-оқушы
Тәуелсіздік елдеміз,
Қуанамыз күнде біз.
Ата-бабам қалдырған,
Қазақтың із батырымыз сенсеңіз,
Аделина:
Тәуелсіздік еліміз,
Мәңгі жасар жеріміз
Тәуелсіздік жасаған,
Аға, әкпелеріміз.
Тәрбиеші:
Қазақстан - атамекен, құт қонған жер,
Кең дала, суы мөлдір, нұр тұнған жер.
Көкорай белестері мақпал кілем-
Қырлары қызғалдағы құлпырған жер.
Қазақстан- Отаным әні.
Алға Қазақстан әніне флэшмоб биі
Тәрбиеші: Міне, балалар, бүгінгі таңда Қазақстан тәуелсіз мемлекет. Біздің өзіміздің туымыз, елтаңбамыз, әнұранымыз бар. Егеменді Қазақстан мемлекетіміз. Сендер Отанымыздың ұрпақтарысыңдар. Жақсы оқып, үлгілі, тәртіпті болыңдар.
Тәрбиеші: Құрметті қонақтар, Тәуелсіздік мерекесі құтты болсын, еліміз - аман, жұртымыз тыныш болсын, еліміздің мықты азаматы болыңдар! Тәуелсіздік тұғырым атты ертеңгілігімізді тамашалағандарыңызға рақмет!
ТЫНЫШТЫҚ БОЛСЫН ӘЛЕМДЕ
(Қазақстанның Отан қорғаушылар күні мен Ұлы Жеңіс мерекелеріне арналған мектепалды даярлық тобының Тыныштық болсын әлемде атты ертеңгілігі)
Мақсаты:
Көрнекіліктер:
Балалар әсем безендірілген залға, ұлттық музыка ойналғанда қолдарына көгілдір шарлар мен көк түсті жалаушалар, гүлдер ұстап кіреді.
Әнұран
Жүргізуші
Қыран құсым көк аспанда самғасын,
Желбіресін көк байрағым сан ғасыр
Жас ұландар биік ұста туыңды ,
Жарқыратып, туған елдің таңбасын.
Жүргізуші: -Құрметті қонақтар, балалар бүгін бізде салтанатты күн-Қазақстанның Отан Қорғаушылар күні, яғни ер-азаматтарыыздың, ұлдарымыздың күні және Ұлы Жеңіс күні. Ұлы Отан соғысының қасіреті мен Қилы Жеңістің қасиетін батыр аталарымыз бен әжелеріміздің ерлігін ешкімде ұмытқан емес, ұмытылмайды да.
Жүргізуші: Қазақстан- Атамекен ,құт қонған жер,
Кең дала, суы мөлдір, нұр тұнған жер.
Көкорай белестері мақпал кілем-
Қырлары қызғалдағы құлпырған жер.
Балалардың орындауында Отан әні
Жүргізуші: -Балалар бізде қандай мереке?
-Отан дегеніміз не?
-Біз қандай елде тұрамыз?
Ұлдардың орындауында Біз әскерге барамыз әскери би.
Жүргізуші:-Жеңіс күні құтты болсын,
Құтты болсын аталар,
Ұмытпайды ешқашан,
Жауынгерді балалар.
Бала тілегі әні.
1-оқушы:
Отаным менің Қазақстан,
Мәңгілік сенімен мақтанам.
Саяңда жүрсем бақ табам.
Күлімдеп жүрем бақ табам,
Отаным менің Қазақстан.
Қарызбын саған әрқашан,
Азаматтық борышты,
Өтеуге мәңгі талпынам.
Отаным менің Қазақстан.
Атыңнан сенің айналам,
Бас иіп, саған өтемін.
Жасай бер, жаса Қазақстан!
2-оқушы:
Айдын көл , дархан ел, туған жер.
Жастарың жалынды жауынгер.
Жарқын жаз, үйрек қаз жүзетін,
Күміс су, кең байтақ жасыл бел.
Туған жер-алтын таң,
Кең далам, таулы орман,
Ұл мен қыз қорғаймыз!
Бақытты ұлы Отан!
3-оқушы:
Алға бас, қарышта жас ұлан,
Қанаты талмайтын, жас қыран.
Жастықтың жігері бойында-
Өзендей күші бар тасыған.
4-оқушы:
-Қазағым менің ұлы елім,
Ғаламның ашқан түнегін.
Кең байтақ алтын бесігім,
Өзіңдей асқақ жүрегім,
Жас ұландар, жас қырандар-
Еркін елдің түлегіміз,
Көркейе бер, гүл еліміз!
Қазақстан елім менің әні.
Ұлдардың орындауында Сарбаздар биі.
Жүргізуші:
Асқар таудай тірек болған,
Құттықтаймыз ерлерді.
Тілек көп қой жүрек толған-
Ардақтаймыз ерлерді.
Аталарымызға, Әкелерімізге, ағаларымызға , ұлдарымызға арналған ертеңгілігіміз орталық алаңға болашақ әскерилердің өнерін тамашалап, саяхатқа шығуымызбен жалғасын таппақ. Тамашалағандарыңызға рақмет!
2. ОТБАСЫМ - КИЕЛІ ШАҢЫРАҒЫМ
(Ата-аналармен, балалармен өткізілетін отбасылық сайыс )
Мақсаты: Ата-аналар мен балаларды сайысқа қатыстыра отырып, олардың отбасылық тәрбие туралы түсініктерін кеңейту. Тәрбиенің үздік түрлерін насихаттау.
Көрнекіліктер: Суреттер, сайысқа арналған құралдар.
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Шаңырақ -қасиетті шаңырағым,
Өзіңсің кие тұтып табынарым.
Шаңырақ, сен көтеріп келесің ғой,
Ата мен бабамыздың әруағын!
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Шаңырақ, биіктесің асқаралы,
Естілер шаңырақтан жасқанады.
Кемелді келер күннің кереметі,
Бәрі де шаңырақтан басталады,- деп Отбасым - киелі шаңырағым атты отбасылық сайысымызға қош келдіңіздер!
1-жүргізуші:
(Психолог)
13 қыркүйек - отбасы күні.
Отбасы қоғамдық құрылымның тобы, алғашқы ұясы. Қоғамның негізгі мақсаты, адамдарды бақытты ету!
Ал, мұның өзі терезесі тең, керегесі кең берік отбасына байланысты.
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Сайыс, сайыс, көңіл шіркін тасысын,
Сайыс, сайыс, жанкүйерлер қол ұрсын.
Өнерлерін аямайтын біздерден,
Сайыскерлер ортамызға кеп енсін, - дей отырып, бүгінгі сайысқа қатысушы отбасыларымызды қол соғып, қошеметтеп ортаға шақырайық!
1. Байқоңыровтар отбасы.
2.Сураншиевтер отбасы.
3.Алиевтер отбасы.
4.Жұмағұловтар отбасы.
Фанфара
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Бүгінгі байқауға әділ баға беретін қазылар алқасымен таныс болыңыздар.
(Әсем әуен арқылы)
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Қайсысы әнші, кім биші,
Бәріне біз қарайық.
Кімдер зерек, кім жылдам,
Таланттарын табайық!- деп өнер сүйер қауымды бүгінгі сайыстың барысымен таныстырып өтейін.
Сайысымыз 7 кезеңнен тұрады.
1. Тегімді менің сұрасаң ... . (Таныстыру).
2. Біз өнерлі отбасы (Өнер көрсету).
3 Ас атасы - нан жарысы.
4. Білгенге маржан жарысы. (Сұрақ-жауап сайысы).
5. Денсаулық - зор байлық ! (Спорт жарысы).
6. Сурет әлемі (Сурет салу жарысы).
7. Үй тапсырмасы. (Отбасының сүйікті тағамын әзірлеу).
Фанфара
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Бәйге жарыс деген соң жарысайық,
Мәреде бәріміз де табысайық.
Бұл байқауды биссмилләһ деп бастау үшін,
Алдымен әулеттермен танысайық.
Он саусақтан өнер тамған шебер болу керемет,
Өлең айтып, би билеп, жасап жатқан текемет.
Өнеріңді көрсетші, әулеттерім, қанекей,
Сөз берейік, әулеттерге жекелеп,-деп Тегімді менің сұрасаң ... . таныстыру бөлімінен бастаймыз.
Бірінші сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
2. Өнерлі өрге жүзер деп,
Сіздерге кезек берейік.
Бағыңды сынап сайыста,
Шеберліктеріңізді көрейік.
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
1-жүргізуші:
(Психолог)
3. Ас атасы-нан, Ас-адамның арқауы нан жаю (аналар),
жылдамдықпен салат жасау (әкелер).
Әділқазылар алқасы аналарымыздың нан жаю жылдамдығы мен сапасын және әкелеріміздің дайындаған салатын бағалайды. Аналарымыз сайысты бастасын, біз кезегімізді әкелерімізге берейік! Әкелерге көмекке балалары келеді. Қажетті заттарды балаларыңызды жұмсап алдырып отырасыздар! Сәттілік!
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
(Әсем әуен арқылы)
1 -жүргізуші:
(Психолог)
4.Өзінің алғырлығын ұғындырып,
Көрсетер көп іздеген мығым қылық.
Келесі сайысымыз Білгенге маржан сұрақ-жауап сайысы деп аталады.
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
2- жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
5. Денсаулық-зор байлығың басыңдағы,
Жайнаған өміріңнің жасыл бағы.
Қастерлеп мәпелесең, аяласаң,
Бойыңнан кетпес қуат жасыңдағы,-деп Денсаулық-зор байлық атты сайысымызға көшеміз. Бұл сайысты Сіздермен балабақшамыздың дене шынықтыру нұсқаушысы ________________ жүргізеді. Сайысымыз 5 бөлімнен тұрады.
1) Кедергілердің арасымен өту.
2) Кім жылдам? (қапшықпен секіру).
3) Әкелерге арналған Күш сынасу сайысы.
4) Аналарға арналған Арқан тартыс сайысы.
5) Балаларға арналған Кім мықты? сайысы.
1-жүргізуші:
(Психолог)
6. Сурет әлемі сурет салу жарысына көшеміз.
(Әсем әуен арқылы)
Үйіңізде отбасыларыңызбен түскен суреттеріңіз бар болғандықтан, біз Сіздерден жануарлардың, құстардың отбасылық суретін салып берулеріңізді сұраймыз.
Бұл сайыс болғандықтан, жылдам, әрі әдемі етіп салу талап етіледі.
Сурет салудың ерекшелігі - алақанды қағаз бетіне бастырып түсіру арқылы оны жануарға немесе құсқа ұқсатып салу!
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер...
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
7.Үй тапсырмасы. (Отбасының сүйікті тағамы).
Сайысымыздың қорытындысы бойынша әділқазылар алқасы бағаларыңызды берсеңіздер..
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Әділқазылар алқасы әділ шешім шығарғанша, балабақшамыздың қызметкері - ____________________орындауындауынд а Көңілді күн! әнін қабыл алыңыздар!
ӘН: Көңілді күн
1 -жүргізуші:
(Психолог)
Осы шарамызды қорытындылау үшін әділқазы алқасына сөз кезегін береміз.
Үздік отбасы Өнерлі отбасы
Үлгілі отбасы Ұйымшыл отбасы
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Құрметті ата- аналар және қонақтар, балалар! Бүгінгі Отбасым-киелі шаңырағым атты сайысымыз өз мәресіне жетті. Барлықтарыңыздың отбасыларыңызға бақыт, береке және бірлік тілейміз!
1- жүргізуші:
(Психолог)
Көңілдеріңіз жарқын болсын!
2 -жүргізуші:
(Қазақ тілі маманы)
Аман болайық!
3 -жүргізуші:
(Дене шынықтыру нұсқаушысы)
Дендеріңіз сау болсын!
ЕРТӨСТІК ПЕН ОНЫҢ ДОСТАРЫ
(Жаңа жылдық ертегі)
Мақсаты:
Көрнекіліктер:
Әсем безендірілген залда музыка ойналып, балалар кіреді.
Жүргізуші:
Жаңа жыл-жаңа қадам, жаңа бағыт, Болашақ сыйлайтындай жаңа бақыт. Жаңа жыл құтты болсын, барша қауым- Тілеймін жаңа жылда ғажап уақыт. 1. Ән орындалады Орманда шырша туыпты (хор) Жүргізуші: - Бүгін біздің балабақшада керемет жаңа жыл ертеңгілігі болайын де тұр. Осы кезде 3 бала Ақшақармен асыға жүгіріп кіреді.
Үшеуі бірдей: - тәтей, тәтей, тәтей - деп айғайлап келеді. Ақшақар Айзере:- ( жылап тұр)- Енді не істейміз, балалар не істейміз, балаларға, қонақтарға не айтамыз? Жүргізуші:- Балалар, Ақшақар, сендерге не болған? Неге мұңайып тұрсыңдар? Көңіл-күйлерің жоқ қой ?!
қыз бала -Тәтей бізде жаңа жыл болмайтын болды... (мұңаяды) Жүргізуші:-Неге?
Альфира:- Аяз атаны Қар патшайымының жендеттері ұстап әкетті! Жақсылық:- Бізде енді сыйлықта жоқ , мерекеде жоқ. Ақшақар Айзере:- Осы балабақшаға Аяз ата екеуміз бір қоржын сыйлықпен келе жатыр едік, бізді Қар патшайымы мен оның жендеттері ұстап алды, ал мен әрең қашып құтылып, сыйлықты жасырып үлгердім, олар Аяз атаны алып кетті. Енді не істейміз? Аяз атасыз жаңа жыл болмайды гой
Жүргізуші: Ия қиын жағдай, әр істің бір бір шешімі болады балалар, онда біз Аяз атаны құтқару үшін қазақ батыры Ертөстік пен оның достарынан көмек сұрайық Балалар: - ия дұрыс, дұрыс солай істейік. Альфира: Ертөстік Аяз атаны құтқарсын. Жүргізуші: Онда мен Ертөстікке хабарласайын (телефон шалады) - Алло, Амансың ба Ертөстік! Сен достарыңмен бірге Әсем балабақ-шасына келе аласың ба? (Ертөстік жауап береді) - Ал балалар, Ақшақар мұңаймаңдар! Қазір бізге батырларымыз келеді. (Музыка ойналып, батырлар кіреді) Батырлар биі (4 батыр иіліп, сәлем береді) Ертөстік Нұрмұхамед :- Ассалаумағалейкум қонақтар! Бізден сіздерге қандай көмек керек?
Жүргізуші: Ертөстік амансың ба, сенің көмегің бізге өте қажет боп тұр, Аяз атаны Қар патшайымы мен оның жендеттері ұстап алып кетіпті, соны құтқаруың керек. Ертөстік Нұрмұхамед: - ООО Аяз атаны ма? Әрине құтқарымыз. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz