Жамбас және сан артериялары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

71.Жамбас және сан артериялары
Құрсақ қолқасы IV бел омыртқасының тұсында Оң және Сол жалпы мықын артериялары болып бөлінеді.

Оң және сол жалпы мықын артериялары
=Ішкі=сыртқы мықын артерияларына тармақталады

Ішкі мықын а. -белдің б.е төмен бағытталып кіші астауға кіреді
Ірі тармақтары

:: Кіндік артериясы - несеп ағар тутiгiн, қуықтың жоғарғы бөлігін, шәует қауақшасын, оның жолдарын, ұрық безінің қосымшасын қанмен қоректендіретін тармақтар шығарады.

::Жатыр артериясы - жатырды, онын кынабын, түтікті, аналық жыныс безiн қанмен қоректендіреді.

:: Орталық тік ішек артериясы-тік ішектің төменгі бөлiгiн, куык алды безiн, шәует қауақшаларын қанмен қоректендіреді. Жоғарғы және орталық тік ішек артерияларының тармақтарымен қосылып, анастомоз пайда болады.

:: Ішкі жыныс артериясы - кiшi астаудан шығып, отырықшы сүйектің кішке не тесігі арқылы отырықшы-тiк iшек шұнқырына өтеді. Ол уманы, сыртқы жы ныс мүшелерін, несеп шығарушы тутiктi, жыныс аралығынын бұлшық етін, тік iшектiң төменгi бөлiгiн қанмен қоректендіреді.

Ішкі мықын артериясынан кiшi астаудың қабырғасына төмендегі тармақтар шығады

::Мықын-бел артериясы, улкен бел бұлшық етінің артқы шетімен өтіп, арканын бел бөлiмiндегi және iштiң бұлшық етін қанмен қоректендіреді.

:: Мықыннын латералды артериялары - құйымшақты, жұлынды, арқаның және iштiң төменгі бөлігіндегі бұлшық еттерді, құйымшақ аймағының терісін қанмен қоректендіреді.

:: Жоғарғы және төменгі бөксе артериясы - кiшi астаудан алмұрт тәрізді бұлшық ет (надгрушевидное) тесігі арқылы шығып, бексенiң улкен, орта, кіші бұлшық еттерін, санның, жыныс аралығының, жамбастың бұлшық еттерін жар тылай және жамбас-сан буынын, бексенiң терiсiн қанмен қоректендіреді.

:: Жапқыш артерия - кiшi астаудын буйір қабырғасымен жапқыш тесiгiне ба рады. Жапқыш тесігі арқылы санға шығады. Жапқыш артериясынан жамбастың, саннын бұлшық еттерін, ұршық буынын, отырықшы, суйекті, жыныс аралығын, сыртқы жыныс мүшелерін қанмен қоректендіретін тармақтар шығады.

Сырткы мықын артериясы (наружная подвздошная артерия, a. illiaca externa) аяқты қанмен қоректендіретін тармақтар шығаратын ең iрi қан та мыр. Ол жамбастын улкен бұлшық етінін шетімен шат байламына дейін же теді. Сыртқы мықын артериясынан жамбас пен іштің бұлшық еттеріне, сыртқы жыныс мүшелеріне тармақтар шығарады. Іш қуысының алдыңғы қабырғасын, бел, бұлшық еттерiн, iштiн тiк, көлденең бұлшық еттерін, еркекте шат бауын көтеретін, әйелде жатырдын домалақ байламын қанмен қоректендіреді. Сыртқы мықын артериясының негізгі тармақтары:

1. Төменгі баған үсті артериясы іш куысының алдыңғы қабырғасының ар тымен бағытталып, iштiн тiк пирамида бұлшық еттерін қанмен қоректендіреді

2. Мықын сүйегін ораушы, терең артерия мықын сүйегінің қырын бойлап,
етiн iштiн көлденең, қиғаш және саннын жалпак шандырды керетін б.е қанмен қор.

Сыртқы мықын а шат байламына өткенде САН А деп аталады

Сан а.санды бүгуші жақындатушы б.е арасымен төменге бағытталады.

1.Беткейдегі баған үсті артериясы - жоғарыға, іштің алдыңғы қабырғасына кетеріліп, оның терiсiн, қиғаш бұлшық етiн қанмен қоректендіреді.

2. Мықын сүйегін ораушы беткейдегі артерия шаттың бұлшық етін, терiсiн
және лимфа бездерiн қанмен қамтамасыз етеді.

3. Сыртқы жыныс артериялары шат-аймағын, еркекте уманы, әйелде жыныс ерiндерiн қанмен қоректендіреді.

4 Шат артериясы-шаттын терiсiн, лимфа түйіндерін қанмен қоректендіреді.

5. Төменге бағытталған тізе артериясы -тізе буынын қанмен қоректендіреді.

6. Тереңдегі сан артериясы-шат өзегiнен 3-4 см төменде сан артериясынан басталады, медиалды және латералды артерияларға тармақталады.

Сан артериясының тікелей жалғасы тақым артериясы. Такым артериясы (подколенная артерия, а, рoplitea) тақым шункырында орналаскан. Балтырдын камбала тәрiздi булшык етiнiң шетінде
арткы және алдынгы асык жiлiк артериясына тармақталады.

Алдынгы асык жiлiк артериясы (передняя большеберцовая арте рия, a. tibialis anterior) балтырдың асык жiлiгi мен оның шыбығының ара сынан балтырдың алдынгы бетiне етiп, булшык еттердің арасымен төменге бағытталады. Ол балтыр-табан буынның тұсында аяк үстiнiң артериясынажалғасады. Алдыңғы асык жiлiк артериясы жолында тiзе буынына, балтырдын алдынғы топтагы булшық еттерiне, балтыр-тобык
буынына тармактар шығарады.

Алдынгы асыкты жiлiк артериясы, тармақтары:

Асықты жiлiктiң артқы қайырылма артериясы (задняя большеберцо вая возвратная артерия, а. reccurens tibialis posterior). Балтырдың артқы бетiнiң
бұлшық еттерін, терiсiн, тiзе буынын қанмен қоректендiредi;

Асықты жiлiктiң алдынғы қайырылма артериясы (передняя боль шеберцовая возвратная артерия, а, reccurens tibialis anterior) улкен балтыр жiлiгiнiң алдынгы бетiнiң бұлшық еттерiн, терiсiн қанмен қоректендіреді.

Арткы асык жiлiк артериясы (задняя большеберцовая артерия, а. tibialis posterior) - балтыр суйегіне, балтырдың артқы топтагы булшық еттерiне, тізе, балтыр-тобык буынына тармактар шығарады.
Артқы асык жiлiк артериясының ен улкен тармагы асык жiлiк шыбығының артериясы - асык жiлiк шыбығын, бұлшық еттерін және балтыр-тобык буынын канмен қоректендіреді.

Ішкi табан артериясы (медиальная подошвенная артерия, a. plantaris medialis) - аяк басының ішкі бетімен табанға өтіп, бақайларга тармақтар шығарады.

Сырткы табан артериясы (латеральная подошвенная артерия, а plantaris lateralis) табанның сыртқы бетiнiң бұлшық еттерiн, терiсiн қанмен қоректендіреді, аяк басының сырткы артериясымен қосылып, табанның терендегi артерия догасына (глубокая подошвенная дуга) айналады. Доғадан терт табан тармактары, әркайсынан бақайларды қанмен қоректендiретiн тармақтар шыгады.

72.Жоғарғы қуыс вена тамырлары

Жоғарғы қуыс вена, vena cava superior- қолқаның көкірек бөлігінің оң жағында орналасқан қысқа, жуан вена қантамыры. Жоғарғы қуыс вена I-ші қабырғаның төске біріккен буынының тұсында оң және сол иық- бас веналарының қосылуынан пайда болады, оң жүрекшеге құяды. Оған оң жүрекшеге бағытталған жолында сыңар вена қосылады.

Оң және сол иық-бас венасы: оң және сол бұғана асты венасы мен ішкі мойындырық венасының қосылуынан пайда болады, оң жағы сол жағынан 2-3см-дей қысқалау.

Бас пен мойыннның вена қан тамырлары негізінен үш венаға жиналады: 1.Ішкі мойындырық; 2. Сыртқы мойындырық, 3. Алдыңғы мойындырық вена. Олардың ішіндегі негізгісі - ішкі мойындырық вена.

Ішкі мойындырық вена, vena jugularis interna- қанды ми сауытынан жинайды. Ми сауытының негізінде, мойындырық тесігінің айналасында пайда болып, осы тесік арқылы шығады.
Ішкі мойындырық венаның тармақтары 2 топқа бөлінеді: 1) бассүйек ішіндегі және 2) бассүйек сыртындағы.

1. Бассүйек ішіндегілерге мидың қатты қабығының қойнаулары және оған құятын ми веналары, ми сауыты сүйектерінің веналары, есту мүшелері веналары, көз шарасы веналары және қатты қабықша веналары жатады.
2.Бассүйек сыртындағыларға бассүйек пен беттің сыртқы бетінің ішкі мойындырық венасына құятын веналары жатады.

Бассүйек ішіндегі және бассүйек сыртындағы веналар арасында ми сауыты сүйектеріндегі тесіктер арқылы өтетін шығарушылар арқылы байланыстар болады.

Ішкі мойындырық венаға мойында бірнеші қан тамырлары қосылады. Олар:

1.Бет венасы-қанды маңдай, мұрын, еріннен,шайнау және ымдау бұлшық еттерінен, жұмсақ таңдайдан, таңдай безінен, жұтқыншақтың шырышты қабатынан, ауыз қуысынан жинайды.

2.Төменгі жақ асты венасы- қанды бастан, құлақ қалқанынан, құлақ маңы безінен, шайнау бұлшық еттерінен, төменгі жақтан, тістерден, мұрын қуысынан жинайды.

3.Жұтқыншақ венасы- қанды жұтқыншақтың қабырғасынан жинайды.

4.Тіл венасы- қанды тілден, тіл асты, төмегі жақ асты безінен, ауыз қуысының бұлшық еттерінен жинайды.

Сыртқы мойындырық вена- құлақ қалқанының астында, төменгі жақтың бұрышында екі вена қан тамырының қосылуынан пайда болады:
1.Құлақ арты венасы
2.Төменгі жақ асты венасы

Алдыңғы мойындырық вена қанды мойыннан, иек астының терісінен жинайд. Оң және сол алдыңғы мойындырық веналар- төс сүйегінің мойындырық тілігінің үстінде анастомоз арқылы қосылып мойындырық вена доғасы пайда болады. Кейін алдыңғы мойындырық вена төс- бұғана - емізік бұлшық етінің артқы жағына өтіп, сыртқы мойындырық венаға құяды. Сыртқы мойындырық вена бұғанаға жақындағанда ішкі мойындырық венаға немесе тікелей бұғанаасты венасына құяды.
Бұғанаасты венасы, v.subclavia- қолтық венасының тікелей жалғасы, ол аттас артериядан төмен қарай орналасқан, одан алдыңғы сатылы бұлшық ет арқылы бөлінген, төс-бұғана буыны артында ішкі мойындырық венамен қосылып, иық-бас венасын түзеді.
Қол веналары- терінің астында вена торлары түрінде орналасқан. Олар беткей және терең болып бөлінеді. Қолдың беткей немесе тері асты веналары өзара анастомозданып вена торын түзеді, оның әр жерінен ірілеу сабаулар бөлініп шығады.
Қолдың латералды тері асты венасы, v.cephalica - қол басы сыртының кәрә жілік бөлімінде басталып, білектің кәрі жілік жағымен шынтаққа жетіп, қолдың медиалды тері асты венасымен анастомозданып, шандырды тесіп өтіп қолтық венасымен құяды.
Қолдың медиалды тері асты венасы, v, basilica -- қол басы сыртының шынтақ жағынан басталып, білектің алдыңғы бетінің алдыңғы бөлімінде бұлшық ет бойымен шынтақ шұңқырына дейін барып, сол жерде аралық шынтақ венасы арқылы қолдың латералды тері асты венасымен анастомозданады. Одан әрі иықтың ортасында шандырды тесіп өтіп, иық венасына құяды.
Аралық шынтақ венасы, v. intermedia cubiti- шынтақ аймағының қолдың латералды және медиалды тері асты веналарынан қосатын қиғаш орналасқан анастомоз. Оған қол ұшының алақан жағынан және білектен қан әкелетін вена құяды. Аралық шынтақ венасының тәжірибелік маңызы сол, бұл жерге дәрі- дәрмек және қан құяды, лабораториялық зерттеулер үшін қан құяды.
Қолдың терең веналары- әр аттас артериялардың қасында екіден қосарлана жүреді, сонда екуден иық, шынтақ, кәрі жілік, сүйек аралық веналар болады. Екі иық венасы үлкен кеуде бұлшық етінің төменгі жиегінде бір-бірімен қосылып, қолтық венасын түзеді. Ол қолтық шұңқырында қолтық артериясын жауып жатады. Ол бұғананың астынан өтіп, одан әрі бұғана асты венасына жалғасады.

Сыңар және жартылай сыңар веналар
Сыңар вена,v.azygos және жартылай сыңар вена,v.hemiazygos- іш қуысында бел веналарынан байланыстыратын өрлеме бел веналарынан түзіледі. Олар көкет аяқшалары бұлшық ет шоғырлары арасында кеуде қуысына өтеді.Сыңар вена кеуде қуысында өңештің артқы қабырғасына тығыз жанасып, омыртқа бағанасының оң бүйір жағымен жоғары көтеріледі, ол 4-ші немесе 5-ші омыртқа деңгейінде омыртқа бағанасынан ажырап оң жақ өкпе түбірінен асып, жоғарғы қуыс венаға құяды. Сыңар венаға оң жақ қабырғааралық вена және омыртқалық өрімдердің веналары құяды.
Тұлға қабырғаларының веналары Артқы қабырғааралық веналар. Қабырға аралықтарында әр аттас артерияға екі вена қосарлана жүреді . Қабырғааралық веналар сыңар және жартылай сыңар веналарға құяды.
Кеуденің ішкі венасы - аттас артерияға қосарлана жүріп,өз жағындағы иық- бас сабауына құяды.

73.Төменгі қуыс вена тамырлары
құяды.

Төменгі қуыс вена, v.cava inferior-денедегі ең ірі сабау, іш қуысында қолқамен қатар оның оң жағында жатады. Ол IV-ші бел омыртқа тұсында оң және сол жақ мықын веналарының қосылуынан пайда болады, жоғарылаған сайын ол қолқадан алыстай береді. Төмегі қуыс вена 12-елі ішектің, ұйқы безі басының артынан жоғары көтеріліп, шарбы түбінде бауырдың аттас жүлгесінде орналасады,осы жерде оған бауыр веналары құяды, кейін жоғары көтеріліп көкеттің аттас тесігі арқылы кеуде қуысына өтіп, бірден оң жүрекшеге құяды. Тікелей төменгі қуыс венаға құятын салалар қолқаның жұп тармақтарына сәйкес келеді(бауыр веналарынан басқалары). Олар 2 топқа бөлінеді: 1) Қабырғақасылық веналар;2) Ішкі ағзалар веналары.
1.Қабырғақасылық:1) Оң және сол жақ бел веналары-әр жағынан 4-ден, аттас артерияларға сәйкес келеді, олар қанды омыртқа жотасынан, арқа терісі мен бұлшық еттерінен жинайды;2) Төменгі көкет веналары- қанды көкеттің төменгі бетінен жинайды.
2.Ішкі ағзалар веналары:1) Атабез веналары- ерлерде атабезде басталып, аттас артерияларды өрім түрінде шырмап алады. Оң жағы тікелей төменгі қуыс венаға, сол жағы сол жақ буйрек веналарына құяды.2) Бүйрек веналары- аттас артериялардың алдында оларды түгел жауып алады.3)Оң жақ бүйрек үсті безінің венасы-қанды бүйрек үсті безінен жинайды.4) ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.