Жыныс бездері туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ЭНДОКРИННЫЕ ЖЕЛЕЗЫ-GLANDULAE ENDOCRINAE

Гипофиз hipophysis
1.Алдыңғы (Аденогипофизден)
2.Орталық
3.Артқы (Нейрогипофизден тұрады)
Қалқанша безі glandula thyroidea
Қос қалқанша безі glandula parathyroidea
Айырша безі Thymus
Бүйрекүсті безі glandulae suprarenalis
Эпифиз corpus pineale
Қарын асты безі pancreas
Жыныс бездері
Аталық testes
Аналық ovaria

Гипофиздің арқы бөлігі Нейрогипофиз - 2 гормон бөледі Вазопрессин, Окситоцин
Вазопрессин - қан тамырларының қысымын реттейтін гормон.
Окситоцин - қанға түскеннен кейін ер адамдарда бұлшықеттердің жиырылуының күшін арттырады, ал әйелдерде бақыт гормонына айналады және құрсақтағы нәрестенің тууын тездетеді.

Ішкі секреция бездері немесе эндокриндік аппарат (грекше endon - ішкі, crіno - бөлемін) биологиялық белсенді (активті) заттар бөлетін мүшелерге жатады. Ішкі секреция бездерінің жасушаларын ұсақ қантамырлар мен лимфа капиллярлары торлайды. Бұл бездерде бөлінетін сұйықтықты шығаратын өзек болмағандықтан сұйықтық бірден қанға өтеді. Сондықтан мұндай бездерді ішкі секреция бездері деп атайды.

Ішкі секреция бездеріне жататындар: гипофиз, қалқанша без, қалқанша маңы безі, айырша без (тимус), эпифиз, бүйрекүсті бездері және т.б. Ұйқы безі мен жыныс бездері - аралас бездер. Олар әрі ішкі, әрі сыртқы секрециялық қызмет атқарады. Бұл бездерден бөлінетін заттар қанға да және басқа мүшелерге де өтеді. Ішкі секреция бездерінен бөлінетін сұйықтықты гормондар дейді.

Ішкі секреция бездері: 1 - эпифиз; 2 - гипофиз; 3 - қалқаншамаңы безі; 4 - қалқанша без; 5 - айырша без (тимус);6 - ұйқы безі; 7 - бүйрекүсті безі; 8 - жыныс бездер

Гормондар (грекше hormae - қоздырамын, қозғалысқа келтіремін) - ішкі секреция бездерінен бөлінетін және ұлпалар мен мүшелерге әсер ететін биологиялық белсенді заттар. Гормондардың барлығы органикалық заттар, себебі, олардың біреуі нәруыздан, екіншісі аминқышқылдарынан, үшіншісі майтектес заттардан құралған. Гормондар ішкі секреция бездерінен бөлініп, қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы арқылы басқа мүшелерге жеткізіледі.

Гипофиз(грекше hypophysіs - өсінді) аралық мидың астыңғы жағына жіңішке өсінді арқылы бекінеді. Пішіні үрмебұршақ тәрізді, ересек адамдарда салмағы 0,5 - 0,6 г жетеді. Гипофиз - безді және жүйке ұлпаларынан тұрады. Гипофиз алдыңғы, ортаңғы және артқы бөліктерден тұрады. Бұл безден бөлінетін 25 түрлі гормонның 7-еуі жеке бөлініп алынып, толық зерттелген.

Ергежейлілік (грекше nanos - тым аласа бойлылық) - гипофиз, бүйрекүсті бездері, қалқанша бездердің зақымдануынан пайда болады. Себебі бұл бездердің жұмысын орталық жүйке жүйесі реттейді. Ергежейліліктің 2 түрі бар: біріншісі - дене бітімінің сәйкестілігі (пропорционалды), екіншісінің дене бітімінің сәйкессіздігі (мүшелерінің пропорциясының сақталмауы).Дене бітімінің сәйкестілігіне қарамай ергежейлі болуын - гипофизді ергежейлілік дейді. Гипофиздің алдыңғы бөлігінің қызметінің бұзылуынан - алдыңғы бөлігі зақымданады. Мұндай адамдардың дене бітімі, мінез-құлығы дұрыс дамығанымен денесі бала сияқты өспей қалады. Жыныс бездері толық жетіліп-дамымайды. Семіріп, беттерін әжім басады.

ЭПИФИЗ

Эпифиз толық зерттелмеген безге жатады. Ол төрт
төмпешіктің жоғары аралығындағы тереңдікте
орналақан. Салмағы 100-180 мг. Көне ғасырларда
эпифизді ақыл-ойды бақылайтын қақпақ, интеллектінің
тепе-теңдігін қамтамасыз етуші, адамның"жаны"
орналасқан сауыт деп есептеген. Эпифиз бірнеше
биологиялық белсенді заттар-мелатонин, серотонин,
адреналин, гистамин бөлетіні анықталды.+
Эпифиз гормондарының физиологиялық
әсері: Эпифиз организмде биологиялық "сағат" ролін
атқарады, яғни биологиялық үрдістердің белсенділігі
күн мен түннің ауысуына қарай өзгеріп отырады. Ол
эпифиздегі мелатонин мен серотонин мөлшерінің күн
жарығына өзгеруіне байланысты. Эпифиз''биологиялық термометр",яғни жылу реттелуге
қатысады деген мәлімет бар.

Қалқанша без -- мойынның алдыңғы жағына орналасқан. Оның салмағы-15-30 г. Ол өзара байланысты екі бөліктен тұрады. Қалқанша без қанның құрамындағы йодты сіңіріп, жинақтайды. Йод бұл без гормондарының құрамына енеді. Қалқанша бездің тироксин (тетрайодтиронин, Т4) деп аталады. Сонымен қатар кальцитонин және трийодтиронин (Т3). Тироксин дененің өсу және даму, зат алмасу әрекеттері мен жүйке жүйесінің қозуына әсерін тигізеді. Қалқанша без зат алмасуға, адамның өсуіне, дене салмағына, қимылына және ой еңбектерінің дамуына әсер етеді.
Қалқанша маңы бездері -- қалқанша бездің жоғарғы және төменгі жағына жанаса орналасқан. Без паратгормон бөледі. Паратгормон - күрделі құрылысты зат. Ол денедегі кальций мен фосфаттардың алмасуын, тағамның ішектен қанға тез сіңірілуін, зәрмен бірге шығарылуын реттейді. Кальция алмасудың реттелуі паратгормонның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.