Қарапайым сөздіктер
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х. ДУЛАТИ атындағы
ТАРАЗ МЕМЛЕКЕТТІК ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
Физика және IT кафедрасы
СӨЖ
Пән аты: Python-да программалау
Жұмыстың тақырыбы: Сөздіктер
Студент: Куатбекова Н.М., Финф-19-1 тобы
Жетекші: Тазабекова П.Қ., аға оқытушы
Тараз 2021
ЖОСПАРЫ
I. PYTHON-ДАҒЫ СӨЗДІКТЕР
1.1 Программалау тіліндегі сөздіктермен танысу
1.2 Қарапайым сөздіктер
II. СӨЗДІКТЕРМЕН ЖҰМЫС
2.1 Кілт-мән жұптарымен жұмыс
2.2 Ұқсас объектілері бар сөздіктер және сұрыптау
2.3 Сөздіктердегі get(), items (), keys (), sorted () және т.б әдістерді қарастыру.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Сөздіктер
Python-ға енгізілген тағы бір деректер түрі -- сөздіктер (dictionary) деп аталады, ол кіріктірілген берілгендер құрылымы. Тізім сияқты сөздік те элементтер жиынын сақтайды. Сөздіктегі әр элементтің қайталанбайтын кілті болады. Сөздіктер- өзгермелі мәліметтер құрылымы. Python тіліндегі сөздіктер- кілт-мән жұптарының жиынтығы. Сөздік - кілт-мән жұптарын сақтауға мүмкіндік беретін реттелмеген деректер құрылымы. Бұл сөздік жолдарды кілт ретінде пайдаланады, бірақ кілт негізінен өзгермейтін деректер түріне айналуы мүмкін. Белгілі бір кілттің мәні кез келген нәрсе болуы мүмкін. Әр кілт белгілі бір мәнмен байланысады және бағдарлама берілген кілтпен байланысты мәнді ала алады. Бағдарламада жасалған кез-келген мән немесе нысан сөздіктің мағынасы болуы мүмкін. Біз Python программалау тілі арқылы сөздіктерді құру тәсілдерін қарастырамыз. Ондағы берілгендер типтері, кілттер, сөздіктерге қолданылатын мәндер жиынтығын және әдістерді қолданамыз. Python-дағы сөздіктер - бұл қол жетімді ерікті нысандардың реттелмеген жиынтығы. Оларды кейде ассоциативті массивтер немесе хэш кестелер деп атайды. Python сөздіктері - бұл кілтте қол жетімді нысандарға сілтемелерді өзгерту. Сөздіктер - бұл бірегей кілттер мен мәндерді көрсететін деректер құрылымы. Python-дағы сөздіктер- {}- фигуралық жақшаның ішінде орналасады. {Кілт-мән} бұл жұп бір-бірімен байланысты деректерді білдіреді. Сөздік үтірмен бөлінген кілт - мән жұптарынан тұрады. Кілт мәннен [:] қос нүкте арқылы, ал жеке жұптар [,] үтір арқылы ажыратылады.
Сөздік - бұл әр түрлі деректерді сақтай алатын пайдалы құрама мәліметтер құрылымы. Тізімге ұқсас, оны деректер тізбегі деп атауға болады. Тізімдер мен түйіндерден айырмашылығы, сөздіктерде белгілі бір тәртіп жоқ. Кілттің жұптары мен мәндері араласып жүре береді деп елестетуге болады. Онда бірінші, екінші немесе соңғы элементтер жоқ -- олар кездейсоқ болады. Мұндай құрылым өнімділікті арттыруға бағытталған және кілт мәніне қол жеткізуді қамтиды. Сөздіктегі кілттер тек жолдар, бүтін сандар немесе өзгермелі нүктелер болуы мүмкін. Бірақ мәндер кез-келген түрде болуы мүмкін. Кілт жолы үшін тырнақшаларды қолдануды ұмытпау керек. Сөздіктер бірегей мәндерді ретпен санау үшін өте ыңғайлы. Сөздіктер (dict) кілттерді және олардың нысандарын сақтайды, мұнда кілт - сөздіктегі объектінің атауы. Оларды ассоциативті массивтер немесе хэш кестелер деп атауға болады. Біз білетіндей, тізімдерде элементтерге қол жеткізу теріс емес сан болып табылатын индекс бойынша жүзеге асырылады. Тізімдегі индекс жаңа элементтер қосылған кезде автоматты түрде жасалады, ал сөздіктердегі индекстер кілттер болып табылады және біз оларды өзіміз жариялауымыз керек. Сөздіктерді біз түрлі мақсаттарда қолдана аламыз, кейбір заттарды санау, ондағы кілттер-заттардың атаулары, ал объект - олардың саны. Жадты үнемдеу үшін, кейбір сөздер өте үлкен, көлемді алуы мүмкін. Нысандарды орнату, сұрыптау әр түрлі объектілердің деректерінде жүзеге асады. Кілт еркін өзгермейтін деректер түрі болуы мүмкін: әртүрлі сандар, жолдар, түйіндер. Сөздіктегі кілт көп болуы мүмкін емес, тек өзгермейтін элемент болады. Сөздік элементінің мәні кез-келген өзгеретін немесе өзгермейтін деректер түрінде кездеседі.
Сөздікте сақталған ақпаратқа қалай қол жеткізуге болатындығын және сол ақпаратты қалай өзгертуге болады. Сөздіктегі деректер көлемі шексіз болғандықтан, біз сөздіктердегі деректерді іздеу құралдарын қарастырамыз. Сонымен қатар, біз тізімдердегі кірістірілген сөздіктерді, сөздіктердегі кірістірілген тізімдерді және тіпті басқа сөздіктердегі сөздерді қолдануды үйренеміз. Сөздік операциялар барлық нақты нысандарды дәлірек модельдеуге мүмкіндік береді. Сіз адамды сипаттайтын сөздікті қалай құруды және сол адам туралы қанша ақпарат сақтауды үйренесіз. Сөздікте аты, жасы, тұрғылықты жері, кәсібі және басқа да атрибуттар сақталуы мүмкін. Сіз жұп құра алатын кез-келген екі ақпаратты қалай сақтауға болатындығын білесіз: сөздер мен олардың мағыналарының тізімі, адамдардың есімдері мен сүйікті сандарының тізімі, таулар мен биіктіктердің тізімі және т. б. да мәліметтерді алуға мүмкіндік береді. Көптеген жаңа ұғымдар сияқты сөздіктермен жұмыс істеу белгілі бір тәжірибені қажет етеді. Сөздіктермен біраз жұмыс істеу керек, және олардың нақты жағдайларды модельдеуде қаншалықты тиімді жұмыс істейтінін көре аламыз. Сөздік қосымшасын құру үшін бірнеше тәсіл пайдаланылады. Қарапайым сөздіктің пайда болуына мысалдарды қарастырайық.
Мысалы:
"Кілт және мән" жұбы бір-бірімен байланысты деректерді білдіреді. Егер сіз кілтті көрсетсеңіз, Python осы кілтпен байланысты мәнді қайтарады.
Мысалы:
Әрі қарай, сөздік мысал, онда жолдар кілт ретінде, ал бүтін сандар мән ретінде қолданылады.
Сөздік мәндеріне қол жеткізу үшін біз сандық индексті қолдана алмаймыз (тізімдер немесе түйіндер сияқты). Алайда, мәнді алу схемасы индекстеуге ұқсас: санның орнына кілт төртбұрышты жақшаға ауыстырылады. Кілтпен байланысты мәнде алу үшін сөздіктің атын, содан кейін төртбұрышты жақшаға кілтті көрсету керек. Егер жоқ кілтті пайдаланып мәнге кіруге тырысқанда, KeyError қатесі пайда болады.
Сөздіктер динамикалық деректер құрылымына жатады: сөздікке кез-келген уақытта жаңа "кілт-мән"жұптарын қосуға болады. Ол үшін сөздіктің атауы көрсетіледі, содан кейін тік жақшада жаңа мағынасы бар жаңа кілт болады. Сөздікке элемент қосу үшін мәнді жаңа кілтпен байланыстыру керек. Тізімдер мен түйіндерден айырмашылығы, сөздіктермен жұмыс жасауда add(), insert() және append() әдістері сізге көмекші емес. Мұнда жаңа кілт жасау керек. Кейінірек ол мәнді сақтау үшін қолданылады.
Кейбір жағдайларда бос сөздіктен бастау ыңғайлы (немесе тіпті қажет), содан кейін оған жаңа элементтер қосуға болады. Тағайындау операторының көмегімен біз жаңа элементтерді қосып, бар элементтердің мәнін өзгерте аламыз. Егер кілт бар болса, онда оның мәні жаңартылады, егер ол болмаса, онда сөздікке жұп қосылады (кілт-мән). Және де бос сөздіктер пайдаланушы енгізген деректерді сақтау кезінде немесе "кілт мәні" жұптарының көп санын автоматты түрде құратын кодты жазу кезінде қолданылады. Сөздіктегі мәнді өзгерту үшін тік жақшадағы кілтпен сөздік атауын, содан кейін сол кілтпен байланыстырылатын жаңа мәнді көрсету керек.
Сөздікте сақталған ақпарат қажет болмаған кезде, "кілт-мән" жұбын del пәрменімен толығымен жоюға болады. Жою кезінде сөздіктің атын және жойылатын кілтті беру жеткілікті.
Сөздік элементтері реттелмегендіктен, оларға индекс бойынша қол жеткізу мүмкін емес. Мәнге қол жеткізу үшін тиісті кілтті шақыру керек. Кілт бойынша деректерге қол жеткізу сөздіктер Python-да жасалған бағдарламаның маңызды бөлігі бола алады. Сөздікті көптеген нысандар туралы ақпараттың бір түрін сақтау үшін де қолдануға болады. Len функциясы кез-келген уақытта сөздік элементтерінің ағымдағы санын анықтауға мүмкіндік ... жалғасы
М.Х. ДУЛАТИ атындағы
ТАРАЗ МЕМЛЕКЕТТІК ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
Физика және IT кафедрасы
СӨЖ
Пән аты: Python-да программалау
Жұмыстың тақырыбы: Сөздіктер
Студент: Куатбекова Н.М., Финф-19-1 тобы
Жетекші: Тазабекова П.Қ., аға оқытушы
Тараз 2021
ЖОСПАРЫ
I. PYTHON-ДАҒЫ СӨЗДІКТЕР
1.1 Программалау тіліндегі сөздіктермен танысу
1.2 Қарапайым сөздіктер
II. СӨЗДІКТЕРМЕН ЖҰМЫС
2.1 Кілт-мән жұптарымен жұмыс
2.2 Ұқсас объектілері бар сөздіктер және сұрыптау
2.3 Сөздіктердегі get(), items (), keys (), sorted () және т.б әдістерді қарастыру.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Сөздіктер
Python-ға енгізілген тағы бір деректер түрі -- сөздіктер (dictionary) деп аталады, ол кіріктірілген берілгендер құрылымы. Тізім сияқты сөздік те элементтер жиынын сақтайды. Сөздіктегі әр элементтің қайталанбайтын кілті болады. Сөздіктер- өзгермелі мәліметтер құрылымы. Python тіліндегі сөздіктер- кілт-мән жұптарының жиынтығы. Сөздік - кілт-мән жұптарын сақтауға мүмкіндік беретін реттелмеген деректер құрылымы. Бұл сөздік жолдарды кілт ретінде пайдаланады, бірақ кілт негізінен өзгермейтін деректер түріне айналуы мүмкін. Белгілі бір кілттің мәні кез келген нәрсе болуы мүмкін. Әр кілт белгілі бір мәнмен байланысады және бағдарлама берілген кілтпен байланысты мәнді ала алады. Бағдарламада жасалған кез-келген мән немесе нысан сөздіктің мағынасы болуы мүмкін. Біз Python программалау тілі арқылы сөздіктерді құру тәсілдерін қарастырамыз. Ондағы берілгендер типтері, кілттер, сөздіктерге қолданылатын мәндер жиынтығын және әдістерді қолданамыз. Python-дағы сөздіктер - бұл қол жетімді ерікті нысандардың реттелмеген жиынтығы. Оларды кейде ассоциативті массивтер немесе хэш кестелер деп атайды. Python сөздіктері - бұл кілтте қол жетімді нысандарға сілтемелерді өзгерту. Сөздіктер - бұл бірегей кілттер мен мәндерді көрсететін деректер құрылымы. Python-дағы сөздіктер- {}- фигуралық жақшаның ішінде орналасады. {Кілт-мән} бұл жұп бір-бірімен байланысты деректерді білдіреді. Сөздік үтірмен бөлінген кілт - мән жұптарынан тұрады. Кілт мәннен [:] қос нүкте арқылы, ал жеке жұптар [,] үтір арқылы ажыратылады.
Сөздік - бұл әр түрлі деректерді сақтай алатын пайдалы құрама мәліметтер құрылымы. Тізімге ұқсас, оны деректер тізбегі деп атауға болады. Тізімдер мен түйіндерден айырмашылығы, сөздіктерде белгілі бір тәртіп жоқ. Кілттің жұптары мен мәндері араласып жүре береді деп елестетуге болады. Онда бірінші, екінші немесе соңғы элементтер жоқ -- олар кездейсоқ болады. Мұндай құрылым өнімділікті арттыруға бағытталған және кілт мәніне қол жеткізуді қамтиды. Сөздіктегі кілттер тек жолдар, бүтін сандар немесе өзгермелі нүктелер болуы мүмкін. Бірақ мәндер кез-келген түрде болуы мүмкін. Кілт жолы үшін тырнақшаларды қолдануды ұмытпау керек. Сөздіктер бірегей мәндерді ретпен санау үшін өте ыңғайлы. Сөздіктер (dict) кілттерді және олардың нысандарын сақтайды, мұнда кілт - сөздіктегі объектінің атауы. Оларды ассоциативті массивтер немесе хэш кестелер деп атауға болады. Біз білетіндей, тізімдерде элементтерге қол жеткізу теріс емес сан болып табылатын индекс бойынша жүзеге асырылады. Тізімдегі индекс жаңа элементтер қосылған кезде автоматты түрде жасалады, ал сөздіктердегі индекстер кілттер болып табылады және біз оларды өзіміз жариялауымыз керек. Сөздіктерді біз түрлі мақсаттарда қолдана аламыз, кейбір заттарды санау, ондағы кілттер-заттардың атаулары, ал объект - олардың саны. Жадты үнемдеу үшін, кейбір сөздер өте үлкен, көлемді алуы мүмкін. Нысандарды орнату, сұрыптау әр түрлі объектілердің деректерінде жүзеге асады. Кілт еркін өзгермейтін деректер түрі болуы мүмкін: әртүрлі сандар, жолдар, түйіндер. Сөздіктегі кілт көп болуы мүмкін емес, тек өзгермейтін элемент болады. Сөздік элементінің мәні кез-келген өзгеретін немесе өзгермейтін деректер түрінде кездеседі.
Сөздікте сақталған ақпаратқа қалай қол жеткізуге болатындығын және сол ақпаратты қалай өзгертуге болады. Сөздіктегі деректер көлемі шексіз болғандықтан, біз сөздіктердегі деректерді іздеу құралдарын қарастырамыз. Сонымен қатар, біз тізімдердегі кірістірілген сөздіктерді, сөздіктердегі кірістірілген тізімдерді және тіпті басқа сөздіктердегі сөздерді қолдануды үйренеміз. Сөздік операциялар барлық нақты нысандарды дәлірек модельдеуге мүмкіндік береді. Сіз адамды сипаттайтын сөздікті қалай құруды және сол адам туралы қанша ақпарат сақтауды үйренесіз. Сөздікте аты, жасы, тұрғылықты жері, кәсібі және басқа да атрибуттар сақталуы мүмкін. Сіз жұп құра алатын кез-келген екі ақпаратты қалай сақтауға болатындығын білесіз: сөздер мен олардың мағыналарының тізімі, адамдардың есімдері мен сүйікті сандарының тізімі, таулар мен биіктіктердің тізімі және т. б. да мәліметтерді алуға мүмкіндік береді. Көптеген жаңа ұғымдар сияқты сөздіктермен жұмыс істеу белгілі бір тәжірибені қажет етеді. Сөздіктермен біраз жұмыс істеу керек, және олардың нақты жағдайларды модельдеуде қаншалықты тиімді жұмыс істейтінін көре аламыз. Сөздік қосымшасын құру үшін бірнеше тәсіл пайдаланылады. Қарапайым сөздіктің пайда болуына мысалдарды қарастырайық.
Мысалы:
"Кілт және мән" жұбы бір-бірімен байланысты деректерді білдіреді. Егер сіз кілтті көрсетсеңіз, Python осы кілтпен байланысты мәнді қайтарады.
Мысалы:
Әрі қарай, сөздік мысал, онда жолдар кілт ретінде, ал бүтін сандар мән ретінде қолданылады.
Сөздік мәндеріне қол жеткізу үшін біз сандық индексті қолдана алмаймыз (тізімдер немесе түйіндер сияқты). Алайда, мәнді алу схемасы индекстеуге ұқсас: санның орнына кілт төртбұрышты жақшаға ауыстырылады. Кілтпен байланысты мәнде алу үшін сөздіктің атын, содан кейін төртбұрышты жақшаға кілтті көрсету керек. Егер жоқ кілтті пайдаланып мәнге кіруге тырысқанда, KeyError қатесі пайда болады.
Сөздіктер динамикалық деректер құрылымына жатады: сөздікке кез-келген уақытта жаңа "кілт-мән"жұптарын қосуға болады. Ол үшін сөздіктің атауы көрсетіледі, содан кейін тік жақшада жаңа мағынасы бар жаңа кілт болады. Сөздікке элемент қосу үшін мәнді жаңа кілтпен байланыстыру керек. Тізімдер мен түйіндерден айырмашылығы, сөздіктермен жұмыс жасауда add(), insert() және append() әдістері сізге көмекші емес. Мұнда жаңа кілт жасау керек. Кейінірек ол мәнді сақтау үшін қолданылады.
Кейбір жағдайларда бос сөздіктен бастау ыңғайлы (немесе тіпті қажет), содан кейін оған жаңа элементтер қосуға болады. Тағайындау операторының көмегімен біз жаңа элементтерді қосып, бар элементтердің мәнін өзгерте аламыз. Егер кілт бар болса, онда оның мәні жаңартылады, егер ол болмаса, онда сөздікке жұп қосылады (кілт-мән). Және де бос сөздіктер пайдаланушы енгізген деректерді сақтау кезінде немесе "кілт мәні" жұптарының көп санын автоматты түрде құратын кодты жазу кезінде қолданылады. Сөздіктегі мәнді өзгерту үшін тік жақшадағы кілтпен сөздік атауын, содан кейін сол кілтпен байланыстырылатын жаңа мәнді көрсету керек.
Сөздікте сақталған ақпарат қажет болмаған кезде, "кілт-мән" жұбын del пәрменімен толығымен жоюға болады. Жою кезінде сөздіктің атын және жойылатын кілтті беру жеткілікті.
Сөздік элементтері реттелмегендіктен, оларға индекс бойынша қол жеткізу мүмкін емес. Мәнге қол жеткізу үшін тиісті кілтті шақыру керек. Кілт бойынша деректерге қол жеткізу сөздіктер Python-да жасалған бағдарламаның маңызды бөлігі бола алады. Сөздікті көптеген нысандар туралы ақпараттың бір түрін сақтау үшін де қолдануға болады. Len функциясы кез-келген уақытта сөздік элементтерінің ағымдағы санын анықтауға мүмкіндік ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz